S)e Ccld6e(Soii^aiit Zwitsers vliegtuig tijdens mist bij Schiphol neergestort Churchill en Eden naar Parijs De ontwapeningsbesprekingen der Grote Vier Doortastende bennanning redde veertien passagiers het leven Directeur: C. M. v. HAMERS VELD. Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN ZATERDAG 15 DECEMBER 1951 43ste JAARGANG No. 12461 Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.40 p. w., f 1.72 p. mnd., f 5.15 p. kwart. Franco p. p. f 5.90. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.90 HET JODEN- VERHAAL „r\E TLJD" blijft volhouden, dat het leesstuk „Van een Joden jongetje", niet anti-semietisch be hoeft te worden opgevat. Onze 107 jaar oude en toch zo kwieke en bij- de-hande zuster in de hoofdstad schrijft: De „Leidse Courant" is het min der met ons dan met het „Vrije Volk" eens wat dat geruchtmaken de verhaaltje betreft in dat leer boekje voor katholieke scholen. Zij stelt de vraag, of „men zulk een verhaal over een wrede Roomse vader en over een moeder en zoon, die zich bekeerden, volstrekt niet anti-papistisch zou noemen". Dat Om te praten oa over Europees leger Morgen vertrekken Winston Churchill en Anthony Eden met de nacht boot naar Parijs, waar zij met de Franse regering besprekingen zuLen voeren, die het voorspel zuilen zijn van de conferentie, welke de Britten in Januari met president Truman zullen hebben. Men zal te Parijs voornamelijk spreken over de Britse afzijdigheid van het plan-Sohuman en van het plan voor een Europees leger. Aan Reuter is te verstaan gegeven, dat Churchill, die tevens minister van defensie is, volledige steun zal toezeggen bij de vorming van een Europees leger, wanneer hij premier Pleven en generaal Eisenhower ont moet. Men herinnert daarbij aan Churchils uitspraaik in het Lager huis ten gunste van een nauwe asso ciatie van Groot-Brittannië met het legerplan, rr~ r het is duidelijk, dat verhaal zou anti-papistisch zijn, de Britse r zing zich nauw aan sluit bij het standpunt van Benelux, zoals dat is geformuleerd „in oppo sitie" tegen Frankrijk, Italië en West- Duitsland. Groot-Brittannië zou er zich even tueel niet tegen verzetten om troe pen tot een Europees leger bij te dragen, mits dat leger onder een veel losser politiek gezag komt te staan dan Frankrijk voorstaat in de vorm van een Europees bovennatio- Tweede priesterwijding van gehuwd dominee? Volgens de „Daily Tel." heeft de bisschop van Mainz, mgr. dr. Albert Stohr, meegedeeld, dat de Paus over weegt, een tweede gehuwde protes tantse dominee, die het katholieke geloof aanvaard heeft, tot het pries terschap toe te laten. De nieuwe can- didaat heeft twee kinderen. Hij zal nog twee jaren moeten studeren voordat hij de priesterwijding kan ontvangen. Het Katholieke kerkblad voor het bisdom Mainz „Glaube und Leben" stelt met betrekkihg tot deze pries terwijdingen vast, dat deze uitzon deringsgevallen (waarbij door de Kerk in een door haar gesteld ver bod wordt gedispenseerd) in geen geval een algemene opheffing van het coelibaat voor Rooms-Katholieke priesters van de Latijnse ritus bete kent. De Paus behoudt zich de be slissing in elk afzonderlijk geval persoonlijk voor. wanneer het de wreedheid uit de Roomsheid verklaarde of sugge reerde, dat die twee met elkaar sa menhingen als gevolg en oorzaak. Het gewraakte verhaaitje legt géén verband tussen de wreed heid van de glasblazer en het feit, dat deze een Jood was, noch sug gereert het enig verband. De me dedeling-, dat het jongetje een Jo denjongetje was, kan men niet overbodig noemen, nademaal het niets bijzonder en volstrekt niet vermeldenswaard zou zijn geweest, dat het jongetje te communie was gegaan, wanneer het niet tot een ander geloof had behoord. Maar waarom er dan speciaal een Jo denjongetje van gemaakt? Het had natuurlijk ook een protestants jon getje kunnen zijn of een Moham medaans of een Bouddhistisch. Heeft de schrijver opzettelijk een Jodenjongetje genomen? Het hele verhaalte doet het evident zijn, dat daarvan geen sprake kan zijn. Wanneer in een ander verhaaltje een Roomse man iets misdadigs zou doen, dan zouden wij, indien het om een andere reden dan om de misdaad te verklaren nodig was 's mans Roomsheid te vermelden, het dwaas vinden, wanneer men het anti-papistisch zou noemen. Roomsen en Joden hebben met Protestanten, Mohammedanen, Mormonen enz. gemeen, dat zij mensen zijn. Als zodanig kunnen zij aanspraak maken op de rech ten van de mens. Als zodanig zijn zij behept met de zwakheden vmn de mens en tot wrede dingen in staat. Wij zouden het haast anti papistisch vinden, wanneer men zou zeggen, dat geen Roomse een wreedheid kan begaan. Was dit waar, dan zou men de Roomsen niet als mensen als andere men sen kunnen beschouwen. Wij heb ben toch maar liever, dat men hen wel als zodanig beschouwt. Dat voorkomt teleurstelling en dat voorkomt nijd. Het gehele betoog van „De Tijd" is hier overgenomen, ofschoon de slotbeschouwing op een spoor raakt, dat van de zaak, waar het om gaat. dreigt af te buigen. Het zou ont roerend, maar misschien lichtelijk vervelend zijn, als alle Roomsen ge vleesde engelen waren. Er is ecmer geen enkpie aanleiding tot zulk een „haast anti-papistische" veronderstel ling. Roomse mensen zijn net zulke mensen als andere mensen, zwakke mensen, die plaatsing in een verbe- ierings-inrichting in hun geval de Kerk hard nodig hebben. Maar hoe komt „De Tijd" tot deze bena drukking van de menselijke zwak heid? Niet omdat wij in de verste verte deze zouden hebben ontkend, maar als een vaardig gekrulde uit haal aan een re-merino dat het ge wraakte verhaaltje niet anti-papis tisch van strekking zou zijn, indien het over een Roomse in plaats van over een Joodse vader handelde. Het zou dan niet anti-papistisch zijn, om- 1 dat het haast anti-papistisch zou zijn te veronderstellen, dat Roomse va ders géén wreedheden kunnen be- i gaan. Een dergelijk getoonzet verhaal1 van een Roomse vader zou inderdaad niet anti-papistisch zijn, wanneer het geplaatst was in een taalboekje voor de R.K. lagere school, maar zou datzelfde verhaal het niet wél zijn, en nogal dik ook, wanneer het was opgenomen in een taalboekje voor ver van het taalboekje ontsproten b.v. de Hervormde lagere school? j was? We zien daar al een verhaal staan j Het was ons onbekend, ofschoon we land. De Amerikaanse regering heeft „Van een Rooms jongetje", waarbij 1 er een duister vermoeden van had-I hun verzocht, zo spoedig mogelijk achteraf de verontschuldiging voor den. Onze wedervraag was, of dat de mee te delen, of zij bereid zijn in de de plaatsing zou zijn, dat ook Her- zaak er beter op maakte? Stellig commissies zitting te nemen, vormde vaders wreed kunnen zijnniet! De herkomst van het verhaal Weliswaar zijn de Verenigde Sta- en er dus niets kwaads mee wordt is zo troebel, dat het geheel niet on- ten van mening, dat men in de Ko- bedoeld. Het lijkt ons maar een waax-schijnlijk is, dat het, niet door reaanse oorlog geen enkel land neu- Kerstsfeer in „HET GULDEN VLIES" BREESTRAAT 125 „>t SCHUTTERSHOF" STEENSTRAAT 2 Uw KERSTDINER wordt bij KAARSLICHT GESERVEERD D1NERMUZIEK RESERVEERT REEDS NU UW TAFEL Tel. 24505 „Het Gulden Vlies" Tel. 30335 ,/t Schuttershof" naai kabinet. De Britse regering, aldus Reuter, heeft zich daarover nog niet duide lijk uitgesproken, omdat zij wil ver mijden, dat daardoor het verschil van opvatting op dat punt tussen Benelux en Frankrijk-Italië-West- Duitsland nog groter wordt. Te Londen neemt men aan, dat er, zodra er in de een of andere vorm een Europees leger tot stand is gekomen, een nauwe band zal worden gelegd tussen dat leger en de Britse troepen op het vasteland. Geruchten over 't Engelse pond Op de Londense beurs ging giste ren het gerucht, dat het pond ster ling in het komende weekeinde van de vaste wisselkoersen zal worden losgemaakt. De oorzaak daarvan was de mededeling van de Bank of Eng land, dat zij vandaag een persconfe rentie zou houden. Functionarissen van het Engelse ministerie van financiën hebben ech ter verklaard niets af te weten om trent een wijziging van de waarde van het pond, hetzij door vrijlating van de wisselkoers, hetzij door deva luatie of revaluatie. Ervaren waarnemers leiden uit het feit, dat de persconferentie door de Bank of England en niet door 't mi nisterie van financiën wordt gehou den, af, dat er slechts sprake zal zijn van zuiver technische maatregelen. Toch wel belangrijk, zei Jessup De Amerikaanse afgevaardigde dr Philip Jessup heeft Vrijdag in de politieke commissie der Verenigde N aties verklaard, het te betreuren, dat de vorige week tussen vertegenwoordigers der „Grote Vier" gehouden besprekingen de Russische houding niet „buigzamer" hadden gemaakt. Toch waren de Westelijke vertegenwoordigers de mening toegedaan, dat de besprekingen „belangrijk" waren gewest, vooral met het oog op de bereikte overeenstemming over het instellen van een ontwapeningscom missie, welke onder toezicht van de Algemene Vergadering zal staan. De Verenigde Staten, Engeland en Frankrijk hadden niet alle Russi sche amendementen aanvaard, aldus Jessup, die hieraan toevoegde, dat er .fundamentele verschillen bestaan tussen de Russische amendementen en de verschillende resoluties van de Algemene Vergadering in de afge lopen jaren". Jessup diende een herzien ont werp in van het Westelijke ontwa peningsplan. Dit ontwerp, dat be doeld is om aan enige Russische be zwaren tegemoet te komen, vertoont echter geen fundamentele verschil len met het oorspronkelijke plan. De Amerikaanse afgevaardigde somde de volgende wijzigingen op: OPHEFFING VALUTA-CONTROLE IN CANADA. De Canadese minister van finan ciën, Douglas Abbott, heeft Vrijdag opheffing van de valutacontrole in Canada bekend gemaakt. Hij deed in het Lagerhuis de verrassende mede deling, dat de regering de controle bepalingen zodanig had gewijzigd, dat voor alle soorten transacties geen vergunningen meer vereist zouden zijn. Finantiële kringen te Toronto za gen in deze mededeling een aankon diging van een weldra te onderne men stap tot vrijmaking van de koers van het pond sterling, zo schrijft de Canadese pers. Uit New York wordt gemeld, dat deskundigen aldaar de mededeling omtrent de opheffing van de controle op buitenlandse valuta in Canada in rechtstreekse verband brachten met berichten omtrent een mogelijke vrij making van de koers van het pond sterling. Ook werd de mededeling in verband gebracht met het bericht van het organiseren van een persconfe rentie door de Bank of England op Zaterdag voor een belangrijke mede deling. De controle op het bestand in Korea „Neutralen" uitgenodigd De Amerikaanse regering heeft drie Europese landen doen weten dat zij wellicht kunnen worden be schouwd als neutrale landen en dan in aanmerking kunnen komen om zitting te nemen in de commissies van waarnemers die belast zullen worden met het toezicht op de na leving van de wapenstilstandsover eenkomst in Korea. Die arie landen zijn Zweden, Noorwegen en Zwitser- 1. KWAAD WEGLOPEN KWAAD WEGLOPEN is zelden goed; het is gewoonlijk een aan wijzing, dat men het niet bij het rechte eind heeft. Dezer dagen heeft Zuid-Affika de deur achter zich dichtgesmeten en is niet meer terug gekeerd in de vergaderingen van de Ver. Naties. Het werk van de Ver enigde Naties is op het ogenblik niet erg opwindend en daarom schrok iedereen van die Zuid-Afrikaanse wildheid en vroeg zich af, wat er eigenlijk aan de hand was Zuid- Afrika is door de UNO „smadelijk behandeld en beledigd", zei de lei der van de Zuid-Afrikaanse delega tie, niet zonder de nodige overdrij ving. De oorzaak van al deze opwinding is te vinden in het jaar 1920, toen de Unie van Zuid-Afrika de voormalige Duitse kolonie Zuidwest-Afri- 0 ka kreeg toegewezen als man daatgebied. Dat wil zeggen: Zuid-Afrika kreeg dat gebied niet in eigendom, maar mocht het behe ren in opdracht (mandaat) van de Volkenbond. Zuidwest-Afrika ligt vlak naast de Unie van Zuid-Afrika en de Zuid-Afrikaanders gingen het weldra beschouwen als een niet te versmaden aanwinst voor hun ter ritorium, waarvan zij geen afstand meer wilden doen. Na twintig jaar ging de afstandse Volkenbond ter ziele en in 1945 aanvaardde de nieu we organisatie der Verenigde Naties de failliete nalatenschap. Ook deze nieuwe UNO stelde een Beheersraad in over de mandaatgebieden landen die zulke gebieden onder hun beheer hadden, stelden deze ter be schikking van het nieuwe lichaam. Behalve Zuid-Afrika, dat er niets voor voelde en zich beriep op een maal verworven rechten. Zelfs deel de het in 1947 mede, dat het van plan was om Zuidwest-Afrika for meel te annexeren. Onder het be stuur van Smuts nam het aldus ont stane conflict geen scherpe vormen aan, maar Malan zet de puntjes op de i. De Beheersraad van de UNO 2 naam „ontwapeningscom missie" was veranderd in „commis sie voor atoomenergie en conven tionele bewapening". 2. Er was met meer nadruk voor gesteld om een internationaal con trole-orgaan in te stellen om de na koming van een eventueel ontwa peningsprogram te waarborgen, 3. Aan het ontwerp was een clau-1 beschouwt "Ifc'h "als'"dë "erkende"ëp- sule toegevoegd, waarin de voorge- voiger van de vroegere Mandaten- commlssieverzocht wordt commissie en is niet van zins om de Uiterlijk een Juni van het volgend vroegere Duitse kolonie zo maar aan jaar rapport uit te brengen. de Zuid-Afrikaanders uit te leveren De Westelijke mogendheden stel- En toen er klachten kwamen van de den geen ontwapeningsprogram voor, zijde der gekleurde stammen in volgens welk de voordelen aan één Zuidwest-Afrika, oordeelde de Raad kant zouden zijn, aldus besloot Jes- zich bevoegd om daarvan kennis te sup zijn rede. I nemen. De vertegenwoordigers van de zwarten werden uitgenodigd om naar Parijs te komen, teneinde hun grieven tegen de Unie van Zuid- Afrika toe te lichten. En toen was de boot aan! r\E ZUID-AFRIKAANSE regering van tegenwoordig beschouwt de naturellen als minderwaardige wezens, die „apart" gehouden moe ten worden en aan wie het zeker niet moet worden toegestaan om uiting te geven aan grieven tegen hun blanke bestuurders. Zij dacht er niet aan, om deze zwartjes naar Parijs te laten gaan en hield de gedelegeerden dan ook vast door hen te laten wachten op een uitreisvergunning. Een echter kon zij niet vastzetten en dat was een zendeling, Michael Scott, die inder daad voor de Uno-commissie ver scheen en een boekje opendeed over de toestanden daar in Afrika. Dat re laas gaf aanleiding tot verontwaar digde reacties in de Beheersraad en er werd een resolutie aangenomen, waarin Zuid-Afrika gevraagd werd z'n houding te herzien. Malans re gering kwam echter niet onder de in druk van deze reprimande; zij wei gerde haar houding te herzien en zij liet haar vertegenwoordigers niet al leen de Beheersraad verlaten maar tevens alle vergaderingen en bijeen komsten van de Ver. Naties boycot ten, want zoiets was een „smadelij ke bejegening en een gruwelijke be lediging." Wij geloven niet, dat dit optreden een gelukkige reactie is en onze vrienden in Zuid-Afrika veel geluk en voorspoed zal aanbrengen. In te gendeel, een dergelijk boos weglo pen kan de UNO moeilijk tolereren; wel zullen er vermoedelijk geen maatregelen worden genomen, want de Verenigde Naties lopen zelden hard van stapel en wachten liever de ontwikkeling van de dingen af; maar er is ook geen enkele reden voor de Ver. Naties om zich inschik kelijk te gaan tonen. Het gaat nu een prestige-kwestie worden en zulke kwesties zijn niet zo gemakkelijk uit de wereld te helpen. Bovendien zal de sympathie voor Malans bewind er niet bepaald groter op worden, speciaal niet bij de Amerikanen, die nu eenmaal erg gevoelig zijn voor klachten van onderdrukte volken. En zulk een verlies aan sympathie brengt gewoonlijk het verlies van andere, meer tastbare, dingen met zich mee. Wij vrezen geen wereld oorlog omwille van Zuidwest-Afrika, maar dit voorval kan voor Malan toch wel eens het begin zijn van on verwachte moeilijkheden. Het is geen goed besluit van het jaar. QM even voor zevenen de juiste aankomsttijd volgens het schema was 18.50 uur is gisteravond het DC-4 toestel HB-ILO van de Zwitserse luchtvaartmaatschappij „Swiss Air" in de onmiddellijke nabij heid van het vliegveld Schiphol verongelukt. De weersomstandigheden op het ogenblik van het ongeluk waren zeer ongunstig. Omstreeks tien minuten tevoren was in een kwar tier tijds het zicht vier honderd meter minder geworden. zwakke verontschuldiging, ook al de samensteller van het taalboekje, wordt er geen verband gelegd tussen de wreedheid en de Roomsigheid. Het verband wordt niet gesuggereerd door het verhaal maar door de plaat sing in een „andersdenkend" school boekje. „Heeft de schrijver" vraagt „De Tijd" „heeft de schrij ver opzettelijk een Jodenjongetje ge nomen? Het hele verhaaltje doet het evident zijn. dat daarvan geen sprake is". Ook wij hebben reeds in eerste aanleg gaarne aangenomen, dat het niet de bedoeling van de schrijver geweest is om te kwetsen, maar om te stichten. De avond, dat onze aanmerking in de Leidse Cou rant verscheen, vroeg men ons tele- maar door de oorspronkelijke, mid deleeuwse schrijver als evident anti- semietisch is bedoeld en er met op zet een anti-Joodse suggestie in is gelegd. Vurige bewonderaars van de traal kan noemen, maar leden van de Uno die geen troepen in Korea hebben, zijn althans geen oorlogvoe renden. Amerika is bereid accoord te gaan met waarnemers uit zulke landen. De communisten hebben bij Middeleeuwen zullen zo'n exempel d« besprekingen te Panmoenjon doen cultuur-historisch belangwekkend weten, dat zij alleen met neutrale vinden, doch in dit opzicht hebben 1 waarnemers genoegen zullen nemen, we voor de Middeleeuwen geen on- maa\ men dat z« zlch .zull?1 verdeelde bewondering. Dat 'n derge- neerleSgen b'j waarnemers uit niet lijk middeleeuws verhaal in modlr- j oorlogvoerende landen. Onder de „i j door hen als neutraal aangemerkte landen bevonden zich trouwens ook re wo dt voorgezet blijven we, geen Zweden en Zwitserland. De andere enkele kwade bedoeling b.j de samen- landen waren Poleni TsjechosJ,Wa- raper van het taalboekje veronder stellend, ongepast en, hoewel onpp- zettelijk, voor ons reeds zo rampza- fonisch, of het ons onbekend was,lig geteisterde Joodse volksdeel, grie- dat het Jodenverhaaltje ontleend j vend vinden. Hoe eerder het er uit was aan middeleeuwse „exempelen", I gescheurd wordt, hoe beter, en niet aan de fantasie van de schrij- kije en Denemarken, Overigens is er nog lang geen overeenstemming over de kwestie der controle bereikt. Juist vandaag hebben de verbondenen een voorstel der Noordelijken, dat gisteren was ingediend, verworpen. Door een samenloop van omstan digheden is het ongeluk zeer goed afgelopen. Het toestel is te laag bin nengekomen; op ongeveer honderd meter van het begin van het vlieg veld heeft het de grond geraakt, is daarbij in een sloot terecht gekomen en een meter of zestig van de zgn. Schipholweg, die langs het vliegveld loopt, temidden van bouwgrond tot stilstand gekomen. Hierdoor bevond de drempel van de deur zich vrij wel op deze fde hoogte als de bo demoppervlakte. Passagiers verlieten het vliegtuig onmiddellijk. Naar alle waarschijnlijkheid heeft een van de leden van de bemanning de tegenwoordigheid van geest ge had om onmiddellijk de deur te ope nen. In enkele seconden tijds heb ben de veertien passagiers en zes le den van de bemanning het toestel verlaten, juist bijtijds, want vrijwel direct nadat het toestel de grond raakt, is een begin van brand ont staan. Toen de passagiers goed en wel het vliegtuig verlaten hadden brandde het fel. Stewardess liep brandwonden op. Een der twee stewardessen schijnt nog een poging te hebben gedaan, het toestel binnen te gaan, om te zien of inderdaad wel iedereen het vliegtuig verlaten had. Zij heeft daarbij lelijke brandwonden opgelo pen, hoewel zij niet levensgevaarlijk werd gewond. De overige leden van de bemanning en passagiers zyn er allen zeer goed afgekomen. Een enkeling heeft brandwonden, ande ren hebben kneuzingen of lichte snijwonden, maar niemand is er zo aan toe, dat hij opgenomen moest worden in een ziekenhuis, uitgezon derd dan de stewardess. Zij is opge- We zien hier een van de passagiers, de heer Wim P. A. Ditmar (links), die in het restaurant van Schiphol aan de heer E. van de Beek, adjunct-direc teur van de luchthaven, zijn ervaringen vertelt. nomen in het Wilhe'mina Gasthuis. De bemanning heeft voorlopig een onderkomen gevonden in het Ame rican Hotel. De passagiers zijn, na dat zij naar Schiphol waren gebracht, waar zij de eerste hulp en verzor ging ontvingen, voor zover mogelijk naar de plaats van bestemming ver voerd. Hierbij moet worden aange tekend dat een van de vrouwelijke passagiers, mevrouw Schrcyder uit Amerika, die de laatste passagicre was die het brandende toestel ver liet, nog gisteravond haar reis naar de Verenigde Staten heeft voort gezet met de KLM-machinc, die om streeks elf uur van Schiphol opsteeg. Geen radar op Schiphol. Van de Rijksluchtvaartdienst ver namen wij, dat de toren op Schiphol geen radar-contact heeft gehad met het Zwitserse toestel, maar wel langs normale radio-telefonische weg de gezagvoerder alle inlichtingen hoeft gegeven omtrent zicht, windsterkte enz., die hij behoefde. Hot is, daar Schiphol nimmer sluit, altijd voorde verantwoordelijkheid van de gezag voerder van het 'binnenkomende toe stel of hij wel of niet op Schiphol wil landen. Onderzoek naar oorzaak. Uiteraard is onmiddellijk begon nen, voor zover de omstandigheden dit op het ogenb'ik toelieten, met het onderzoelc naar de oorzaak van dit ongeluk. Naar wij vernemen zal vermoedelijk Zaterdag reeds een vertegenwoordiger van de „Swiss Air" naar Nederland komen om aan dit onderzoek deel te nemen. De res ten van het vliegtuig hebben nog ge brand tot bij acht uur, ondanks het onmiddellijk ontreden van de brand weerman S-hiohol, die met drie auto's, voorzien van schuimblusaiypa- ratuur. de brand aantastte. Van de eigendommen van de -passae:ers en van de officiële panieren die aan boord waren, is weinig of niets over gebleven. Fen van de passagiers, de heer Ditmar uit Rotterdam, bracht in een cesnrek dat wij met hem hadden hulde aar. de bemanning van het vliegtuig, die zich zeer goed heeft gedragen en haar tegenwoordigheid van geest niet heeft verloren. KoJiiett't... Een moeilijk karwei kan men het best opdragen aan een druk bezet iemand; een ander heeft waarschijn lijk geen tijd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1951 | | pagina 1