S)e £ckise(Sotvfcciiit
Ontwapeningsplan van het Westen
Een voorstel der Grote Drie
Eerst telling van alle wapens
Overeenstemming bereikt over
Europees leger
Truman pleit voor 't ontwapeningsvoorstel
EERST MOET DE STAND DER
BEWAPENING BEKEND ZIJN
Engeland verlaagt z'n invoer
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DONDERDAG 8 NOVEMBER 1951
43ste JAARGANG No. 12429
De vrede
als grote inzet
Papengracht 32t Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.40 p. w., f 1.72 p. mnd., f 5.15 p. kwart. Franco p. p. f 5.90. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
VREDES
OFFENSIEF
Vredesoffensieven barsten nu
los aan alle kanten. De Sovjets
zijn er reeds geruime tijd mee bezig;
zij doen niet anders dan vechten voor
de vrede. Nu gaat het Westen ook
beginnen en het eerste schot, dat ge
lost wordt, is een voorstel, dat bij de
Algemene Vergadering der Ver. Na
ties te Parijs zal worden ingediend,
om te komen tot bewapeningsver
mindering na onderzoek en telling
van de wapens over de gehele we
reld.
Het voorstel gaat uit van de Ver.
Staten, Engeland en Frankrijk en
het is dit voorstel, waarop minister
Schuman enige dagen geleden doel
de, toen hij sprak van op handen
zijnde voorstellen, welke sensatie
zouden verwekken.
De Franse president Aurioi
0 heeft er ook kennis van ge
dragen, toen hij bij de ope
ning van de Assemblée het idee op
perde van de samenspreking tussen
Truman, Stalin, Churchill en Pleven.
Hij wist, waar de vier groten over
zouden kunnen praten.
Het belang van he' nieuwe Wes
telijke voorstel is gelegen in de voor
afgaande telling van alle wapenen,
met inbegrip van de atoomwapens.
Het is inderdaad zoals Truman gis
teravond zeide in zijn radio-rede ter
ondersteuning en toelichting van
het ontwapeningsplan: men kan
moeilijk gaan praten over bewape
ningsvermindering als men niet
weet, hoeveel wapens ieder land
heeft.
Maar in dit uitgangspunt zit te
vens de zwakste plek.
Die telling kan nl. niet gebaseerd
worden op de gegevens, welke de
regeringen zelf zo goed zijn te ver
strekken. Wij willen geen kwaad
spreken van de hoge heren achter
de regeringstafels, maar de cijfers,
welke sommige regeringen ons gelie
ven voor te zetten, klopper, wel eens
niet met de werkelijkheid. Daarom
zouden die cijfers gecontroleerd moe
ten worden en die controle zou zich
niet moeten beperken tot een soort
accountantsonderzoek voor één keer,
maar het zou een voortdurende en
effectieve controle moeten zijn. Zul
len de Amerikanen vertrouwen heb
ben in een commissie van onder
zoek, waarin geen Amerikaan zitting
heeft, en zullen de Russen vertrou
wen op cijfers, welke niet door een
Rus zijn gecontroleerd? Maar dan
wordt het nog erger: zullen de Ame
rikanen een R s laten rondneuzen in
hun wapenarsenalen en zullen de
Russen een gaatje maken in het
IJzeren Gordijn om een Amerikaan
te wijzen wat de Russische atoom
bommetjes waard zijn? Wij zijn be
nieuwd naar de manier, waarop de
voorstellers dit probleem zullen wil
len oplossen.
Een andere moeilijkheid is de
voortgang van de bewapening door
het Westen. Truman wees er op,
dat deze inmiddels door moet gaan
en dat de verantwoordelijkheid te
genover de handhaving van de vrede
gebiedt, de krachtsinspanningen in
dit opzicht niet te laten verslappen.
Hij dacht waarschijnlijk aan het
Amerikaanse gezegde: „Speak softly,
but carry a big stick", „Spreek vre
delievend, maar zorg dat je een dik
ke stok bij je hebt". Zo'n dikke stok
is ongetwijfeld een grote geruststel
ling voor degene, die hem bij zich
heeft, maar is een pracht voor
wendsel voor de tegenpartij om niet
te willen praten. De Russen zullen
wel zeggen: doe eerst die stok weg,
dan zullen we elkaai nader spreken.
Toch schijnt het de enige mogelijk
heid te zijn om Moskou te imponeren,
want toen het Westen nog niet zo'n
dikke stok had, viel er met de Russen
helemaal niet te praten. „Onze on
derhandelingen met de Sovjet-Unie,
zeide president Truman, beslaan een
lang en somber hoofdstuk der ge
schiedenis. Wij hebben veelvuldig te
maken gehad met kwade trouw, mis
leiding en verbroken beloften". Wij
zijn bang, dat dit hoofdstuk nog niet
is afgesloten, maar wij stemmen in
met Trumans woorden* „Niettemin
moeten wij, als van onze verant
woordelijkheid bewuste mannen en
vrouwen, blijven pogen, ondanks al
le moeilijkheden, ontwapening te
weeg te brengen. Wij kunnen ons niet
veroorloven dat latere geschied
schrijvers van ons zullen zeggen, dat
wij in gebreke zijn gebleven".
Het is inderdaad te proberen; men
kan nooit weten hoe een dubbeltje
rollen kan. Als wij onze ogen maar
open houden en de stok bij de hand
houden.
Amerika, Engeland en Frankrijk heb ben bij de Algemene Vergadering der
V.N. voorstellen ingediend voor een ontwapening onder toezicht, na een on
derzoek en telling van de wapens over de gehele wereld, atoombommen
inbegrepen. De bespreking van het programma zou onmiddellijk kunnen
beginnen, doch de uitvoering niet voordat de oorlog in Korea is geëindigd
aldus deze gemeenschappelijke verklaring.
BewaoeninasinsDannina van enis aleemeen program voor de
DewapeimiyaiMbparininy regeling, beperking en redelijke ver
aaat ïnmiddek dnnr mindering van alle strijdkrachten er
yaai IMIIllUUtMb UUUI wapens, tenzij en totdat een betei en
doeltreffender plan kan worden op
In de gemeenschappelijke verkla- gesteld. De drie regeringen zijn van
ring wordt gezegd, dat zolang de
huidige toestand van internationale
spanning heerst, de drie regeringen
de onontkoombare plicht hebben en
vastbesloten zijn met haar krachts
inspanningen voort te gaan om de
sterkte te bereiken, die nodig is voor
haar eigen veiligheid en die van de
vrije wereld aangezien er zonder
veiligheid geen vrede in rechtvaar
digheid mogelijk is.
Voor ieder eerlijk plan voor rege
ling, beperking en redelijke vermin
dering van alle strijdkrachten en
wapens is een eerste onmisbare stap
het verstrekken van inlichtingen en
een onderzoek dienaangaande. Dit
zou voortduiend moeten geschieden
en achtereenvolgens alle strijdkrach
ten moeten omvatten waaronder
para-militaire, veiligheids- en politie-
troepen en alle wapens, met'inbe
grip van atoombommen
Het plan van de Verenigde Naties
voor de internationale controle op
atoom-energie en het verbod van
atoomwapens moet blijven dienen als
de basis voor maatregelen ten aan
zien van- atoom-energie in het raam
NEDERLANDSE PLANTER
OVERLEDEN
In het gevangenkamp te Kediri is
Zondag de Nederlandse planter Her
man overleden. De heer Herman
werd geruime tijd geleden gearres
teerd in verband met wapenbezit;
hy zou binnenkort worden vrijge
laten en naar Nederland terugke-
rën.
Kom gauw terug
Mossadeq
Want de schatkist is leeg
De Perzische Sjah heeft premier
Mossadeq telegrafisch uit Washing
ton teruggeroepen met het oog op
de zware economische en financiële
crisis.
Perzië's financiële crisis gevolg
van het wegvallen van de 4 millioen
dollar per maand aan inkomsten uit
de Britse olie is nog verscherpt
door een dreigende staking van re-
geringspersoneel, dat voor Zondag
uitbetaling van achterstallig salaris
verlangt.
Ook de omroepers van Radio-Te-
heran hebben om dezelfde reden al
een staking aangekondigd. De rege
ring heeft aan het Int Monetaire
Fonds gevraagd, direct 8.700.000 dol
lar, van het Perzisch deposito vrij te
geven.
Hoessein Makki, secretaris van de
cliecommissie, heeft verklaard, dat
Perzië in beginsel geen bezwaar
heeft tegen de aanstelling van een
buitenlandse directeur voor de olie-
industrie, mits deze werkelijk neu
traal is, „zoals b.v. een Belg of een
Zwitser".
TEZAMEN DRIE-EN-VEERTIG DIVISIES
Uit Franse bronnen verneemt A.P., dat de zes Europese landen die te Parijs
bijeen zijn voor de verwezenlijking van het plan-Fleven, overeenstemming
hebben bereikt ove* een Europees leger van 43 gelijke geüniformeerde divi
sies, dat ter besohikking zal worden gesteld van de NATO. Het plan is nu
voorgelegd aan Averell Harriman, Amerika's vertegenwoordiger in de At
lantische Raad, die de financiële zijde zal bestuderen.
Frankrijk zal 14 divies leveren
en West-Duitsland 12, Italië eveneens
12 en België, Nederland en Luxem
burg samen 5 divisies.
Frankrijk zal bovendien zes natio
nale divisies in reserve houden op
eigen gebied, die, naar de behoefte
zich voordoet, gebruikt kunnen wor
den in Europa of voor de aflossing
van de troepen in de Franse Unie.
Iedere „basis-eenheid" of „nationale
groep" zou een sterkte hebben van 12
a 13.000 manschappen en officieren,
allen van eenzelfde nationaliteit. De
intendance zou op Europese leest ge
schoeid worden.
Het bereikte accoord over het le-
gerplan voorkomt de verdaging van
de samenkomst van de Atlantische
Raad, die voor eind November was
uitgeschreven. Het secretariaat van
de NATO maakte gisteravond meteen
bekend, dat de zitting van de Raad te
Rome 24 November geopend zal wor
den. Generaal Eisenhower zal op de
conferentie rapport uitbrengen over
zijn besprekingen in Washington.
In Januari zal weer een bijeen
komst van de Atlantische ministers
plaats hebben. Ditmaal in Oslo of
Kopenhagen.
V. N. OP HET TELEVISIESCHERM
De zittingen van de Verenigde
Naties in het palais Chaillot te Parijs
zijn in de Verenigde Staten en in
andere landen waar televisie-ont
vangst mogelijk is, op het scherm te
z.en. Dit is mogelijk geworden door
de samenwerking van de Paramount
Film Maatschappij, de Verenigde
Naties en het Columbia Broadcas
ting System. Dinsdagavond zijn de
televisiecamera's van de Paramount
per extra vliegtuig in Parijs aange
komen en reeds geïnstalleerd in het
palais Chaillot. De zittingen zullen
dagelijks worden opgenomen.
EGYPTISCHE WINKELIERS
BEDREIGD
Egyptische winkeliers in Ismailia,
die aan de Engelsen leveren, hebben
waarschuwingen van nationalisti
sche groepen ontvangen, dat zij „in
het openbaar zullen worden terecht
gesteld", aldus verklaarde Woensdag
een Britse militaire woordvoerder
te Fayid. De waarschuwingen wa
ven verspreid in de vorm van niet
ondertekende vlugschriften, waarin
verder wordt gezegd, dat „collabora
teurs" zullen moeten terechtstaan
toor „volksrechtbanken".
(2pi de Una-uetyadeKin# te 9latip
mening, dat de besprekingen over het
program thans dienen aan te vangen.
Een dergelijk algemeen program kan
echter niet len uitvoer worden ge
legd, zolang de strijdkrachten van de
Verenigde Naties in Korea weerstand
bieden aan agressie. Bovendien moe
ten en kunnen de belangrijkste kwes
ties die de wereld hebben verdeeld,
tegelijk met het uitvoeren van het
programma worden geregeld.
Heuss trapt er niet in
Theodor Heuss, de Westduitse pre
sident, heeft besloten het voorstel
van de Oostduitse president Wil
helm Pieck tot een bespreking te
Berlijn over de hereniging van
Duitsland, van de hand te wijzen.
In zijn antwoord op de brief van
Pieck schrijft Heuss, dat een bespre
king weinig zin heeft, zolang er niet
is vastgesteld of de toestand in bei
de zones dusdanig is, dat werkelijk
vrije verkiezingen gehouden kun
nen worden. Heuss wijst er verder
op, dat Pieck een voorstel om een
commissie van de Verenigde Naties
een onderzoek te laten instellen,
heeft verworpen en in plaats daar
van het denkbeeld opperde van een
commissie, in te stellen door de vier
bezettende mogendheden. Dat zou
een stap terug zijn op de weg naar
onafhankelijkheid, aldus Heuss.
Met ió maat fiae je het diet
Uit de affiches meegedragen in een anti-Britse demonstratie in Teheran,
blijkt alweer de betrekkelijkheid van de nationale politieke verhoudingen.
Binnenslands de felste politieke tegenstanders, worden Attlee en Churchill
hier tezamen in innige harmonie afgeschilderd als samenspannend voor een
uitbreiding van het bewapeningsprogramma.
Uiteindelijk verbod van atoomwapens
PRESIDENT TRUMAN heeft gisteren een beroep op de Sowjet-Unie
gedaan om vérstrekkende en tot in bijzonderheden ontworpen ont
wapeningsvoorstellen te aanvaarden, die uiteindelijk een verbod van
atoomwapens zouden inhouden In een radiotoespraak, die voor de gan
se wereld bestemd was, zeide de president, dat de hoeksteen van het
plan, dat de Westelijke mogendheden aan de Algemene Vergadering
van de Verenigde Naties te Parijs zullen voorleggen, „het voorstel" was
.,om nauwkeurig na te gaan over welke wapens en strijdkrachten ieder
land beschikt
Voortdurende controle
President Truman zeide: „Over
een dergelijk programma zouden al
le landen het eens moeten worden,
die over een militaire macht van be
lang beschikken. Het inventariseren
zou zich ook uit moeten strekken
over atoomwapens. Het verzamelen
van de gegevens zou een blijvend
proces dienen te zijn en voort moe
ten gaan nadat het ontwapenings
plan van kracht was geworden. Er
zullen dus waarborgen moeten zijn
tegen schendingen. Het moet niet al
leen bekend zijn op een gegeven
ogenblik hoe de stand der bewape
ningen is, maar op welke wijze deze
zich ontwikkelt en of de strijdkrach
ten in het onderhavige land toe- of
afnemen. Het is geen kwestie die in
eenhand-om-draai op te lossen is,
aldus Truman.
Als de feiten bekend zijn, kan men
met wederzijdse instemming begin
nen met het vaststellen van de juiste
hoeveelheden en soorten bewape
ning en strijdkrachten, dat ieder
land uiteindelijk zal mogen bezitten.
Het zou bijvoorbeeld mogelijk kun
nen zijn overeen te komen, dat elk
land strijdkrachten zou mogen be
zitten in verhouding tot zijn bevol
king met een maximum, dat niet mag
worden overschreden. Voorts zou
ieder niet meer dan een vastgesteld
gedeelte van de nationale productie
mogen bestemmen voor militaire
doeleinden zeide de president.
Atoomwapens zouden aan de open
baarheid prijsgegeven moeten wor
den, zodra bij het verzamelen der
gegevens een geschikt ogenblik is
aangebroken. Zulke wapens zouden
uiteindelijk verboden moeten wor
den.
Atoomenergie zou onder toezicht
komen te staan volgens de voorzie
ningen van het plan der herenigde
Naties. Wij ondersteunen dit voor
stel, zoals het nu ontworpen is, maar
wij zijn vanzelfsprekend steeds be
reid, een beter plan in overweging
te nemen.
TWEE WEGEN, ééN DOEL.
„Wij allen weten", aldus Truman,
„hoe moeilijk de huidige wereldsi
tuatie is. Terwijl in Korea wordt ge
vochten, hangt de dreiging van een
communistische aanval over vele an
dere delen van de wereld.
Om aan deze toestand het hoofd
te bieden bouwen de Verenigde Sta-
Butler dient versobering op
De Britse minister van financiën, Richard Butler, heeft gisteren in het
Lagerhuis medegedeeld, dat Engeland door „bankroet en honger" zou wor
den bedreigd, tenzij onmiddelijke maatregelen worden genomen ter ver
betering van de financiële situatie. Butler deelde mede, dat de regering be
sloten had onmiddellijke maatregelen te nemen ter beperking van de invoer,
waardoor 350 millioen pond sterling per jaar worden bespaard op de externe
uitgaven.
Dinsdagmiddag 6 November heeft de Franse Minister-President Vincent
Auriol de zesde vergadering van de Verenigde Naties te Parijs geopend.
De Nederlandse delegatie bestaat uit de heren: D. U. Stikker, D. J. von
Balluse:k, prof. dr. L. J. C. Baufort, prof. dr. W. J. A. Kernkamp en dr. C.
L. Patijn.
BUIKRIEM AANHALEN.
Het eerste gevolg zal zijn, dat som
mige rantsoenen van levensmiddelen
omlaag zullen gaan.
De particuliere invoer van voedsel
zal met ongeveer een kwart worden
ingekrompen Dit heeft onder meer
betrekking op de invoer van groente,
fruit (vers en in blik), noten en vlees
in blik.
Ook de Britse toeristen zullen hun
tol moeten betalen. Hun deviezentoe-
wijzingen worden van 100 tot 50 pond
per jaar gehalveerd.
Van deze regel zijn uitgezonderd
de reizen naar de Scandinavische
OOK GROTEWOHL WIL
WAARNEMER
Uit de omgeving van de Oostduit
se minister-president Otto Grote-
wohl verluidt, dat Grotewohl bij de
Russische autoriteiten stappen on
derneemt om de toelating van een
waarnemer uit Oost-Duitsland tot
de vergadering van de Assemblée
te Parijs te verkrijgen. Grotewohl
zou- onder meer hebben aangevoerd,
dat ook de Westduitse regering een
waarnemer naar Parijs gezonden
heeft.
landen, waarvoor de bestaande spe
ciale regelingen van kracht blijven.
Andere regeringsmaatregelen zijn:
1. De voorraadvorming van strate
gische grondstoffen zal in langzamer
tempo plaats hebben.
2. Voor de eerstvolgende drie maan.
den wordt 'n bouwstop afgekondigd,
waarvan de minister echter onaer
luide toejuichingen van de regerings
aanhangers de woningbouw uit
drukkelijk uitzonderde (De conser
vatieven hebben tijdens het verkie
zingsprogram 300.000 nieuwe huizen
per jaar beloofd).
3 Ingaande 1952 worden de extra
winsten aan nieuwe belastingen on
derworpen.
Butler kondigde verder aan dat de
Bank of England vandaag het discon
to van twee tot 2% procent heeft
verhoogd.
Daar het disconto van de centrale
bank maatgevend is voor de rente
voet der andere banken, zullen deze
zeer waarschijnlijk onmiddellijk dit
voorbeeld volgen. Deze maatregel
heeft ten doel de inflatie te bestrij
den door het bedrag der uitstaande
credieten te beperken.
Het is voor het eerst sinds October
1939, dat de Bank of England het
disconto heeft gewijzigd.
ten in snel tempo hun weermacht op.
De andere vrije landen doen hetzelf
de. Wij doen dit omdat wij moeten.
De Sowjet-Unie en de van haar af
hankelijke staten beschikken over
zeer grote strijdkrachten, die gereed
voor actie zijn. De Sowjet-Unie heeft
een grdeiende voorraad atoombom
men. De agressie in Korea heeft
aangetoond, dat het communistisch
imperialisme zijn toevlucht neemt
tot een openlijke aanvalsoorlog, in
dien het dat ter bereiking van zijn
doeleinden dienstig acht. Onder deze
omstandigheden moeten wij over een
krachtige militaire verdediging be
schikken.
Generaal Eiscnhowel heeft bij mij
juist een bemoedigend rapport uit
gebracht over de vorderingen, die
zijn gemaakt met het versterken der
West-Europese verdediging. De vrije
Europese landen bouwen thans een
doelmatige verdediging op. Als re
sultaat van Eisenhowers bezoek
worden voorbereidingen getroffen
voor de opleiding en uitrusting der
verbonden strijdkrachten in Euro
pa."
„Het klinkt mogelijk vreemd te
spreken over vermindering van be
wapening en strijdkrachten, nu wij
zo hard werken om onze militaire
kracht te vergroten. Doch er is niets
tegenstrijdigs in deze twee zaken.
Beiden hebben hetzelfde doel: het
verzekeren van vrede en veiligheid".
Zateidaq, KiafiAaoldaq,
Dit zijn maar enkele van de duizen
den collectanten, die Zaterdag a.s. op
Klaproosdag een beroep komen doen
op Uw begrip en meegevoel. Want
van de ingezamelde gelden moet het
Nederlandse Oorlogsgraven Comité
in slaat worden gesteld namens het
gehele Nederlandse volk gastvrijheid
te verlenen aan de nabestaanden van
30.000 geallieerde militairen, die hier
hun laatste rustplaats vonden. Deze
dappere soldaten stierven voor onze
vrijheid, vèr van hun vaderland. En
de enige manier om onze dankbaar
heid voor dit grote offer te tonen is
door de naaste familie der gesneu
velden de gelegenheid te bieden het
verre graf van een dierbare dode te
bezoeken. Laat heel Nederland a.s.
Zaterdag door het dragen van een
klaproos bewijzen te weten wat
dankbaarheid en naastenliefde is.
KoWiMie...
Wie overwint door geweld, heeft
zijn vijand maar half overwonnen.
Milton.
