3)e CöidóeSoti/Yci/nt
Heden opening UNO-Assembleé
Minister Drees naar
Truman
Vol verwachting
klopt ons hart
CREDIETCONTROLE
Parijs verkeert in spanning
Grootse plannen kondigen
zich
aan
£en wiatijk drietal uit 3ioxea
Op uitnodiging van Washington
Stam uextiielde een atucHtfieuaell
Ondergang van de »Maipu«
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DINSDAG 6 NOVEMBER 1951
43ste JAARGANG No. 12427
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.40 p. w„ f 1.72 p. mnd., f 5.15 p. kwart. Franco p. p. f 5.90. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
credietwezen", dat vandaag in
de Tweede Kamer in behandeling
zal komen, is gedurende lange tijd
het onderwerp van besprekingen ge
weest tussen de commissie van rap
porteurs uit die Kamer en de minis
ter van Financiën. Uit die bespre
kingen zijn zelfs meerdere nota's van
wijzigingen te voorschijn gekomen,
daar het minister Lieftinck wel ge
bleken was, dat hij, om dit toezicht
op het credietwezen er door te krij
gen, op teveel tegenstand in de Ka
mer zou stuiten, indien hij niet wat
water in de wijn deed.
Politiek gezien speelt ook dit wets
ontwerp weer op het terrein van de
overheidsbemoeiing, waartegen de
weerstand steeds openlijker naar vo
ren treedt. En met name wenst men
dat toezicht niet voor onbepaalde
tijd, bevreesd als men is, dat men
het dan nimmer meer zal kwijt ra
ken. Dat is dan ook de voornaamste
politieke kwestie geworden in de be
sprekingen, welke met de minister
van Financiën hebben plaats gehad.
^U gaat het bij dit wetsontwerp
om twee dingen. Om het be-
drijfs-economisch toezicht en om het
sociaal economisch toezicht. Het
eerste betreft de solvabiliteit en de
liquiditeit van het bankwezen, waar
tegen eigenlijk geen bezwaren be
staan en dat ook in politiek opzicht
geen teken van tegenspraak is.
De moeilijkheden bevinden zich op
het terrein van het sociaal econo
misch toezicht, waarvan de bedoeling
is om het beleid van de overheid en
het beleid van het bankwezen ten
opzichte van de algemeen-econo
mische en monetaire po'itiek samen
te laten gaan. En hier kwam de
vraag naar voren of dit toezicht nu
blijvend moest zijn zoals de minis
ter wilde.
Tegen het blijvend karakter voor
wat het bedrijfseconomisch toezicht
betreft had men dus weinig bezwaar,
maar des te meer tegen een perma
nent toezicht in sociaal economisch
opzicht.
Daarom heeft men in het monde
ling overleg met de commissie van
rapporteurs getracht deze beide za
ken zodanig te splitsen, dat voor het
eerste het blijvend toezicht zou kun
nen worden gehandhaafd maar voor
het tweede niet. Men ging daarbij
uit van het standpunt, dat er geen
wezenlijk verband was tussen dezé
beide vormen van toezicht. Een tech
nisch verband is er echter wel, in de
registratie bijvoorbeeld, welke voor
beide soorten van toezicht noodzake
lijk is en om deze reden achtte mi
nister Lieftinck het niet juist deze
beide vormen van toezicht te split
sen.
LIET was intussen wel duidelijk
geworden, dat ook de KVP niet
veel goesting had in een permanente
regeling en daarmee zou het voor
minister Lieftinck een hele toer ge
worden zijn zijn wetsontwerp in
veilige haven te loodsen. Immers van
de zijde van CH, AR en WD zullen
zelfs met een tijdelijke regeling nog
niet alle bezwaren zijn overwonnen.
Daar heeft men al lang genoeg van
overheidstoezicht op alles en nog
wat en wenst men niet nóg verder
te gaan. Minister Lieftinck heeft
daarom maar wat water in de wijn
gedaan. Nu ziet minister Lieftinck
altijd wel kans om water in de wijn
te doen. Vooreerst zet hij zijn ont
werpen altijd uiterst scherp op,
scherper waarschijnlijk dan hij eigen
lijk zelf van plan was. Dat is zijn
tactiek, een tactiek, die men hem
niet kwalijk kan nemen, omdat deze
het voordeligst is in het 'beleid, dat
hij als verantwoordelijk minister
meent te moeten voeren. Maar bo
vendien ziet hij dan nog kans, als
hij iets toegeeft, het zo te doen, dat
het meer schijn dan werkelijkheid
is óf hij neemt bij een concessie die
hij doet, met de andere hand toch
altijd weer iets terug. Zo iets is er
nu ook weer gebeurd met dit wefe-
ontwerp. Mnvster Lieftinck hééft
toegegeven. Hij heeft op aandrang
van de commissie van rapporteurs
en prof. Romme schijnt hierin de
sterkste hand te hebben gehad
zijn ontwerp tenslotte toch een tij
delijk karakter gegeven. Een be
langrijke concessie, zou men zo zeg
gen. Maar hij heeft dit tijdelijk ka
rakter er aan gegeven met de over
weging, dat hij inzake de controle op
het credietwezen nog te weinig er
varing heeft. Dat wijst er op, dat dit
wetsontwerp eenmaal wet geworden
wel tijde'ijk zal zijn, maar met de
bedoeling om met de ervaringen in
diè tijd opgedaan deze tijdelijke wet
dan door een definitieve wet te ver
vangen. Nu kan men natuurlijk wel
zeggen, dat de Kamer er op dat
ogenblik zelf weer bij is en dat is
ook zo, zolang wij democratisch
worden geregeerd, maar de jaren
na de oorlog hebben voorbeelden te
over te zien gegeven, dat men met
dit soort tijdelijke wetten zeer voor
zichtig moet zijn.
De geldigheid van deze wet zal, als
zij is aangenomen, duren tot 1 Jan.
1956. Nu had minister Lieftinck in
een vroeger stadium der besprekin
gen de bevoegdheid van de Neder
landse Bank om belangrijke credieten
ook op hun noodzake'ijkheid te toet
sen reeds beperkt tot 1 Januari 1955.
nit is nu echter óók 1 Januari 1956
eworden. Ook hier heeft minister
ieftinck dus weer iets teruggeno
men als compensatie op zijn conces-
f EDURENDE DE EERSTVOLGEN DE WEKEN zal Parijs in de belang
stelling van de wereld staan. Vandaag begint nl de zesde zitting van
de UNO-assemblée en de verwachtingen zijn hoog gespannen. Verwacht
worden: een Russisch voorstel voor een bijeenkomst van de Grote Vier,
een „vredesplan" van Truman en een voorstel tot het houden van een
zes-mogendhedenconferentie over de Duitse vraagstukken. Voorts zijn er
nog tal van andere plannen ter bespreking van de hangende kwesties,
zodat de Assemblée niet over gebrek aan stof te klagen heeft. In elk ge
val hoopt men op b-elargrijke beslissingen. De ervaring heeft echter ge
leerd niet al te optimistisch te zijn.
Waf 7^1 Q ^lin howprPn9 worden. De plechtigheid die hoofd
wal Zal Olalin UcWcl ciir zakelijk van formele aard was, droeg
tooh een symbolisch karakter, aan-
In Moskou wordt vandaag de ver
jaardag van de Russische revolutie
volgens de traditie gevierd met een
rede van een de hoogste Sovjet-lei
ders. Deze nu zal waarschijnlijk een
door Stalin opgestelde verklaring af
leggen, waarin de belangrijkste Rus
sische tegenvoorstellen aan het Wes
ten in het bijzonder een aanbod
tot beperking van de bewapening
zullen zijr. vastgelegd.
Wisjinski zal deze voorstellen in
de Algemene Vergadering ter tafel
brengen, inclusief een plan voor ver
kiezingen in geheel Duitsland onder
toezicht der vier bezettingsmogend-
heden.
SNELLER WAPENLEVERING
Naast de grote beslissingen, die
komende dagen in Parijs zullen val
len, worden thans in Washington ook
ingrijpende besluiten voor de Weste
lijke defensie voorbereid. Hoogge
plaatste leiders van de Amerikaanse
defensie-mobilisatie woonden giste
ren de besprekingen bij, welke ge
neraal Eisenhower met president
Truman voerde. De onderhandelingen
hebben ten doel het tempo van de
wapenleveranties te versnellen,
maar wat er precies besloten wordt,
is een diep geheim.
SLUITING VORIGE ASSEMBLEE
Alvorens de zesde Algemene Ver
gadering vandaag reopend kon wor
den, moest de vijfde gistermiddag
met een korte plechtigheid gesloten
Atoomvuurwerk
in Nevada
Om één minuut over halfzes explo
deerde gisteren op de proefterreinen
in Nevada wederom een atoombom,
de vijfde, en misschien wel zwaarste
in de serie proeven, die daar gehou
den worden.
De bom is waarschijnlijk door een
B-29 Superfort van 10.000 meter
hoogte uitgeworpen.
Een halve minuut na de explosie
kon men in Las Vegas (120 km. van
de explosieplaats verwijderd) een
koraalrode tot purperkleurige wolk
zien opstijgen. Nog ruim zes minuten
later voelde men de grond trillen,
hetgeen gepaard ging met een plot
selinge windstoot.
gezien de leden van deze vergade
ring ditmaal het gehele jaar doorlo
pend paraat nvoesten zijn, ten einde
voorbereid te zijn op alle mogelijke
gebeurtenissen in verband met de
strijd in Korea.
DE WESTDUITSE DELEGATIE
Twee Westduitse vertegenwoordi
gers. die de zitting van de algemene
Vergadering zullen bijwonen, zullen
beschouwd worden als „belangrijke
bezoekers" en niet als officiële waar
nemers, zo is door de protocol-sectie
van de organisatieder V.N. medege
deeld. De Duitsers zullen dezelfde
behandeling genieten als in het ver
leden t.a.v. vertegenwoordigers van
andere r.iet-leden zoals Spanje heeft
gegolden. Zij zullen inzage mogen
hebben van documenten en andere
gegevens.
De V.S hebben Maandag aange
kondigd, dat zy de kwestie van ver
kiezingen voor een verenigd Duits
land op de agenda van de Algemene
Vergadering zullen plaatsen. Zij ste
len voor, dat deze verkiezingen door
een internationale commissie, onder
toezicht van de V.N. zullen worden
georganiseerd.
Het voorstel, dat de instemming
heeft van Engeland en Frankrijk wil
het volgende punt op de agenda
plaatsen:
„Vorming van een onpartijdige in
ternationale commissie onder toe
zicht van de V.N. voor het instellen
van een gelijktijdig onderzoek in
West-Duitsland, Berlijn en Oost-
Duitsland teneinde na te gaan of on
der de bestaande omstandigheden in
de betrokken gebieden het houden
van werkelijk vrije verkiezingen
mogelijk is."
HEEFT AURIOL OOK EEN PLAN?
Volgens de diplomatieke corres
pondent van de „Daily Telegraph"
zou president Auriol van Frankrijk
bij de opening van de zesde Algemene
Vergadering van de Verenigde Naties
een bijeenkomst te Parijs van Chur
chill, Truman, Stalin en een Franse
vertegenwoordiger willen voorstellen.
Zonder een bepaalde agende zou
den zij kunnen trachten overeen
komst te bereiken over die kwesties,
die de wereld verlammen, aldus de
correspondent. Hij meldt voorts, dat
Auriol mogelijk zelf Frankrenk op
de voorgestelde bijeenkomst zou ver
tegenwoordigen en hij meent, dat de
rede van Auriol door de Franse rege
ring is goedgekeurd.
Na alle vechtende soldaten, schietende tanks, bombarderende vliegtuigen en
afbrekende wapenstilstands-besprekingen, is deze foto uit Poesan met drie
zorgeloos lachende, grapjesmakende kinderen een verkwikking.
Strijd laait op
in Korea
Het Amerikaanse achtste leger
korps in Korea meldt, dat aan het
Westelijke front zwaar wordt ge
vochten. De verbonden troepen
hebben Maandag een tegenaanval
gedaan na te zijn teruggedreven
door een van de zwaarste spervuren
der artillerie in deze oorlog. Als 'n
„menselijke golf" kwamen de com
munisten daarop over de prikkel
draadversperringen heen. Een ge
vecht van man tegenover man ont
stond. Thans pogen de verbonden
troepen de heuvels te heroveren,
die zij twee dagen geleden moesten
prijsgeven. Ook bij Koensong aan
het centrale front wordt gevochten.
Abadan werkt
weer
Op het Witte Huis te Washington sou volgens een bericht van het Nieuws] he^ 'SSS* gêmiakt"da°""nds
v. d. Dag verluiden, dat het voornemen bestaat minister-president Drees tot j gisternacht een deel van' de raffina-
een bespreking met president Truman naar Washington uit te nodigen, j derijen in Abadan opnieuw in bc-
De wens tot een persoonlijk contact met de Nederlandse premier is mede dri^ is' -Deolieraad verwacht dat
ingegeven door de speciale positie, die ons land inneemt bij de onderhande
lingen, die een nauwe samenwerking der landen van het West-Europese
continent beogen.
Het schijnt, dat de loyale houding
der Nederlandse regering ten opzich
te van een hechte Europese samen
werking te Washington evenzeer de
aandacht begint te trekken als de de
gelijkheid der Nederlandse argumen
ten ten aar.nen van bezwaren die
onzerzijds geopperd zijn tegen som
mige aspecten der beoogde uitvoe
ring. Dit gelat zowel voor het plan-
Schuman als voor het federale Euro
pese leger.
Het inzicht, dat Nederland op het
continent een belangrijke sleutelpo
sitie inneemt wint op het Witte Huis
meer en meei veld.
Enerzijds speelt Nederland een
belangrijke rol in het kader der Be
nelux, anderzijds is men van mening,
dat de houd.ng van Nederland van
grote invloed kan zijn op die der
Scandinaviscne landen, welker poli
tieke ontwikkeling de laatste honderd
jaar zo veel gelijkenis met die van
ons land heeit vertoond
De besprekingen, die dezer dagen
te Parijs over bovenvermelde proble
men gevoerd worden, zullen dan ook
zeker van invloed zijn op de voorge
nomen ontmoeting tussen president
Truman en minister-president Drees
Hevige brand te
Djakarta
Radio-Djakarta meldt, dat meer
dan 150 huizen door een hevige
brand in de buitenwijken van Dja
karta zijn verwoest; ruim achthon
derd mensen, grotendeels Chinezen,
zijn dakloos. Persoonlijke ongeval
len deden zich niet voor. De schade
wordt op een millioen gulden ge
raamd.
De doubledecks Londense tram no. 33 vernielde een vluchtheuvel, kwam
in botsing met een stilstaande taxi en hield het verkeer op toen hij aan het
eind van Westminster Bridge uit de rails liep. Het mooie herfstweer heeft
hem zeker beinvloed de sleur van iedere dag te onderbreken en eens „uit
de band te springen, de rechte weg te verlaten, een zijsprong te maken of
uit het spoor te lopen". Na het ongeluk stond de tram in de richting van
Parliament Square. Hij had rechtsaf gemoeten langs het Embankment in
de richting Blackfriars.
deze bedrijfseenheid 3 millioen ton
stookolie en teer per jaar zal produ
ceren. Een woordvoerder van de
raad vertelde, dat de jaarproductie
tot 9 millioen ton zal worden opge
voerd, als er buitenlandse klanten
gevonden worden. Dan zullen nog
een of twee bedrijfseenheden
het werk worden gezet.
In de nu in bedrijf gestelde een
heid zijn 138 ingenieurs en 820 ar
beiders, allen Perzen aan het werk.
Zij zijn begonnen met de tanks te
vullen, die door het gebruik in Per-
zië zelf leeg waren geraakt.
De radio en de regeringsgezinde
kranten hebben het nieuws met
veel fanfare verspreid. Zij noem
den het een nationale triomf. Mos-
sadeq kan er enige prestige uit put
ten, dat hij hard nodig heeft tegen
de steeds heftiger oppositie.
1879, begon zijn loopbaan als arbei
ders. In de jaren tussen beide wereld
oorlogen vervulde hij verschillende
functies in de internationale arbei
dersbeweging en in de Franse vak
bonden. Ook in de strijd voor een
40-urige werkweek had hij een
groot aandeel. Tijdens de laatste
oorlog werd hij in Buchenwald ge-
interneerd en na de oorlog keerde
hij terug op zijn post in de.I. L. O.
(Internationale Arbeidsorganisatie).
Jouhaux, die behalve een bedrag
van 167.000 Zweedse kronen ook een
gouden medaille ontvangt, is de ze
vende Fransman die deze vredesprijs
heeft verkregen.
Brazilië bouwt
atoomstad
Nobelprijs voor
Jouhaux
De Nobelprijs voor de vrede voor
het jaar 1951 is toegekend aan de
Fransman Léon Jouhaux, vakbonds
leider en sinds 1949 voorzitter van
de internationale raad der beweging
voor een verenigd Europa.
Jouhaux, die werd geboren in
In het hartje van de oerwouden
van Brazilië, in de staat Minas Ge-
raes, zal de eerste atoomstad van dit
land verrijzen.
De Braziliaanse atoomgeleerden,
die daar zullen werken, zullen hun
opleiding in de Verenigde Staten en
Canada ontvangen. De bouw van dit
tweede atoomcentrum in Zuid-Ame-
rika (Argentinië heeft reeds het cen
trum van prof. Richter) zal nog ge
ruime tijd in beslag nemen.
Dit werd gisteren medegedeeld
door admiraal Alvaro Alberto, voor
zitter van de Braziliaanse Raad voor
Wetenschappelijk Onderzoek, die te-
aan j rugkeerde van een bezoek aan de
V.S. Daar besprak hij de plannen
van zijn land voor het atoomonder
zoek.
Over Amerika's vorderingen op
atoomgebied, zei admiraal Alberto:
„Wat ik gezien heb, heeft me er van
overtuigd, dat geen macht ter we
reld in staat is de Westelijke geal
lieerden te verslaan. Amerika's po
tentieel is zo overweldigend, dat
men zich er geen voorstelling van
kan maken."
De atoombom, die door de Russen
is ontwikkeld, is volgens de admi
raal „primitief van het soort, dat op
Japan is geworpen".
Het wrak ligt gevaarlijk 2 SSS" TJlTt 17
varing ontsnapten.
De radiostations aan de kust van Verscheidene passagiers deelden
Noordwest-Duitsland hebben Maan- mee, dat zij naar hun mening het
dagmiddag de scheepvaart gewaar-1 leven te danken hebben gehad aan
schuwd voor reddingboten van het deze amoniakdampen. Zij waren nl.
gezonken Argentijnse motorschip hierdoor gedwongen geweest hun
„Maipu". De reddingboten, die bij hutten direct te verlaten, hetgeen
het verlaten van het schip niet ge- later hun behoud bleek te zijn.
bruikt zijn, drijven onderste boven
in het water en zitten nog aan het
wrak vast. De scheepvaart wordt ge
waarschuwd uiterst voorzichtig te
zijn bij het voorbijvaren van het
wrak, dat op een drukke route naar
Hamburg en Bremerhaven ligt.
De plaats van het gezonken schip
is aangegeven met een boei met
groen licht.
Deskundigen vrezen, dat het schip
door de sterke stroom spoedig met
zand vol zal lopen. De enige oplos
sing voor berging acht men het
schip onder water te demonteren en
als schroot naar boven te brengen.
Zeven-en-twintig passagiers en 152
leden van de bemanning van de
„Maipu" zijn in het emigrantenkamp
sie om dit wetsontwerp geheel van
tijdelijke aard te doen zijn. Uit het bij Napels gelegen hei-
Maar dat er reeds meer dan één ligdom van de „Madonna van het j --T,-0.
noodwet is, waarop nog steeds geen Gewelf", is in de nacht van Zondag j t'e Hamburg aangekomen,
definitieve wet is gevolgd, en die op Maandag een zilveren kroon, be-1 jn het geheel hebben bij de aan-
maar rustig steeds is, bestendigd zal zet met kostbare stenen en ter waar- varing achtt:en personen verwon
de Kamer zeker wel in haar beoor- de van verscheidene millioenen lire, j dingen opgelopen. Een aantal opva-
deling betrekken. I gestolen. renden wordt behandeld voor oog-
SCHATZOEKERS LEDEN
SCHIPBREUK.
De schoener „Lamorna" die dezer
dagen uit Gosport is vertrokken naar
de Zuid-Chinese Zee, waar de be
manning op een eilandje aldaar de
schatten van de 17de eeuwse kaper
kapitein Kidd hoopte te vinden, is
Zondag in het Kanaal bij een zware
storm in moeilijkheden gekomen. De
uit 14 leden bestaande bemanning
moest van het schip gehaald worden,
dat Maandagochtend op het strand
tussen Milford en Barton aan de En
gelse Zuidkust is gevonden.
Mèn verwacht, dat het schip bij
rustige zee wel geborgen kan worden.
De schade is gering, doch indien men
de „Lamorna" opnieuw voor de ex
peditie zou willen uitrusten, zou dit
veel geld kosten.
Canadese geleerden hebben mede
gedeeld, dat de sneeuw van de eerste
sneeuwval op grote schaal, die in het
afgelopen weekeinde boven vele de
len van Midden-Canada heeft plaats
gevonden, radio-actief was. De radio
activiteit was onschadelijk, doch zij
kon duidelijk worden vastgesteld.
Men meent, dat dit een gevolg is van
de proefnemingen met atoomwapens
in de Amerikaanse staat Nevada.
Egypte tegenover
de „Grote Drie''
Tijdens de besprekingen, die de
Britse en Amerikaanse ministers v.
buiten andse zaken Zondag en Maan
dag te Parijs hebben gevoerd, heeft
Acheson Eden medegedeeld, dat de
Amerikaanse regering Engeland on
voorwaardelijk steunt in zijn poli
tiek om in de Suez-kanaalzóne te
blijven en de Soedan niet aan Egypte
over te leveren zonder dat de Soe-
danezen zich daarvoor nadrukkelijk
hebben uitgesproken.
De Franse regering heeft reeds in
October jl. verklaard, het Engelse
standpunt ten aanzien van Egypte
volledig te ondersteunen. De thans
door Acheson gedane verzekering
houdt dus in, dat Egypte zich tegen
over een verenigd front der „Wes
terse Grote Drie" ziet gesteld.
JCoA-ïeftie...
De duivel is het. meer., duivels al
hij zich fatsoenlijk voordoet.
