S)e £eidóe£otvtatit BHBBSMI WEST-EUR0PESE EENHEID Harriman had dringende bespreking met Churchill Versnelling van bewapeningsplan Een Luchtbrug van en naar Egypte Britten moeten zichzelf helpen Nieuw verdrag met W. Duitsland West-Berlijnse economie in t nauw Directeur: C. M. v. HAMERS VELD. Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN ZATERDAG 3 NOVEMBER 1951 43ste JAARGANG No. 12425 ne lpt oe b/SSCHOP l W' BCUWEP/ i Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. cn Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.40 p. w., f 1.72 p. mnd., f 5.15 p. kwart. Franco p. p. f 5.90. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50 DE AANVAARDING van het plan- Schuman door de Tweede Ka mer der Staten Generaal heeft de éénwording van West-Europa weer eens onder de aandacht van Neder land gebracht. Het is nog maar een bescheiden stap in die richting, als men het resultaat van dit plan (n.l. een internationaal beheer over de kolen- en staalproductie van de W. Europese landen, welke zich heb ben aangesloten of nog zullen aan sluiten) beschouwt tegen de achter grond van een in alle opzichten (ook politiek) verenigd West-Europa. Maar als eerste stap is dit plan zeker niet bescheiden, integendeel een zeer ge wichtige en machtige schrede naar betere verhoudingen in West-Europa. Zoals men zich misshcien 0 herinneren zal, doet Enge land niet mee, althans voor lopig nog niet. De Engelsman staat met zijn belangstelling nog teveel buiten Europa, om zich te nauw te willen binden en voelt zich nog te veel leider van het Britse Imperium om zijn souvereiniteit aan banden te leggen ten behoeve van een West- Europees lichaam, dat de baas zou gaan spelen over zijn (genationali seerde) kolen- en staalindustrie. Zal het optreden van de nieuwe regering-Churchill daar verandering in brengen? Het heeft er nog niet veel van weg. Integendeel, in Frankrijk, het land, dat het initiatief nam in het streven naar West-Europese een heid, is men er lang niet gerust op. Men vreest, dat het zwaartepunt van de Britse politiek door Churchill nog meer paar de Amerikaanse kant zal worden gelegd. Churchill is, zo als bekend, steeds een vurig voor stander geweest van samenwerking met Amerika en een van de eerste plannen, welke van Churchill be kend zijn geworden, is het plan van een samenkomst met Truman. Onbe grijpelijk is dat niet, vooral niet als men leest, in welk een treurige toe stand de Britse economie zich be vindt. Het heeft er veel van weg, dat Attlee zijn opvo'ger een half failliete inboedel heeft nagelaten. In elk geval is de situatie zodanig, dat ingrijpende maatregelen nodig zijn gebleken en de nieuwe regering is reeds druk doende, om de Engelsen van de noodzaak van drastische ver sobering te overtuigen. Zelf hebben de ministers een voorbeeld gegeven door hun salaris te verminderen, een gebaar, waarvan wij hier in Ne derland even stil worden. In een dergelijke situatie is het volkomen begrijpelijk, dat men aan sluiting zoekt bij een kapitaalkrach tige buurman, liever dan bij een stelletje armoedzaaiers, zoals de lan den van West-Europa nu eenmaal cijn. Ook ai voelen Churchill en Eden de twee top-figuren van het nieuwe kabinet in hun hart nog zoveel voor samenwerking in West- Europees verband, dan nog zou de noodzaak hen in de armen van oom Sam drijven. IJET TWEEDE TWIJFELNUMMER is Duitsland, doch om heel an dere redenen. Hier is het een kwes tie van verkooptactiek. Het Westen en het Oosten trekken n.l. allebei aan de Duitsers, om hen over te halen in het eigen kamp te komen. Het Wes ten heeft hen nodig voor de uitbouw van het Noord-Atlantisch verdedi gingsstelsel; het Oosten (Moskou) wil hen daar juist uit houden. En vandaar dat zij beiden met geschen ken en beloften komen aandragen. Het Westen biedt gelijkgerechtigd heid en herstel van souVereiniteit aan; het Oosten herstel van de Duitse rijkseenheid. In deze toestand vóelt. Bonn zich als de winkelier, die tege lijkertijd de vertegenwoordigers van twee concurrerende firma's op be zoek heeft; hij voelt zich als klant koning en probeert de concurrerende firma's tegen elkaar uit te spelen. Nu is dat een gevaarlijk spelletje in de politiek, want als de gedachte, welke Moskou ingang probeert te vinden, n.l. een neutraal Duitsland bufferstaat tussen Oost en West, eens werkelijk attractie bleek uit te oefenen op de Duitsers, dan komt Duitsland in een buitengewoon ge vaarlijke toestand te verkeren. Als werkelijk neutrale staat, behoort Duitsland dan geen noemenswaardige bewapening te hebben, anders blgft het immers een potentieel gevaar voor beide kanten. Maar als onge wapende staat ligt het open voor de infiltratie uit het Oosten en zodra er een kink in de kabel komt, wordt het het slagveld van Europa. Zo liggen er op de weg naar de éénwording van West-Europa nog talloze voetangels en klemmen. Zelfs die eerste grote stap het plan- Schuman is er nog niet, al heeft de Nederlandse volksvertegenwoor diging er haar fiat aan gegeven. Ook een plan voor Perzisch Conflict ^•EHEEL ONVERWACHT is president Truman's speciale afgezant, AveTelI Harriman, gisteren van Parijs naar Londen gevlogen. Zes uur achtereen confereerde hij daar achter hermetisch gesloten deuren met premier Winston Churchill, in het bijzijn van diens ministers Eden (Buitenlandse Zaken), Butler (Financiën), lord Leathers (Vervoer, Energie en Brandstoffenvoorzienin g) en de Amerikaanse ambassadeur, Walter Gifford. Voornaamste punt van bespreking was een plan tot drastische versnelling van de Atlar» tische herbewapeningsprogramma's. Harriman zal dit plan volgende wee k met de „Drie Wijzen" te Parijs bespreken, terwijl generaal Eisenhower dan te Washington een vertoog in gelijke zin bij president Truman zal houden. Naast de herbewape ning waren de beide andere hoofd punten van de conferentie met Chur chill: Diens plan voor een bezoek aan president Truman nog vóór Kerstmis of uiterlijk begin 1952 verwacht en de toestand in het Mid den-Oosten, inclusief Perzië en Egypte. DE GRENS DER DRAAGKRACHT Bij de bespreking over de herbe wapening stond vooral de vraag op de voorgrond, of 1954 als slotjaar voor de uitvoering der herbewape ningsplannen gehandhaafd kan blij ven, zulks met het oog op de span ning in de Westeuropese economie. Naar verluidt heeft Harriman er bij minister Butler op aangedrongen persoonlijk naar Parijs te komen om J den van de defensieplannen, zullen dc bijeenkomsten der „drie wijzen" j zoals gezegd volgende week door de Britten thans op economisch ge bied gebukt gaan, kon Harriman bij zijn vertrek verklaren, dat Chur chill en zijn ministers zijn inzichten volkomen delen en hem volledig steunen: „Zij zijn het er van harte mee eens, dat er ten spoedigste een sterke gecombineerde Atlantische strijdmacht moet komen'", zei hg. Versnelling van de Atlantische herbewapening, met de daarmede gepaard gaande wijzigingen in tijd schema's, doelstellingen en metho- bij te wonen. Het gaat er om, of Engeland zwaardere defensielasten zal kunnen dragen. De stijgende prijzen vooral op de grondstoffenmarkt verhogen de Britse defensielasten zo sterk, dat Engeland kans loopt spoedig voor een economische crisis geplaatst te worden. Op het ogen blik, dat Harriman gisteren in Lon den uit het vliegtuig stapte, was het Britse kabinet volgens Reuter juist tot de conclusie gekomen, dat de toestand ernstiger is dan de conser vatieven 'nog tijdens de verkiezings campagne hebben gemeend. NIEUW PLAN VOOR PERZIë Naast de defensiezorgen wordt Engeland gedrukt door de Perzische oliecrisis. Harriman schijnt een nieuw plan voor de bijlegging van het geschil te hebben ingediend. Reuter verneemt, dat het plan uit gaat van de algehele stopzetting van de operaties der Anglo-Iranian in Perzië. Haar werkzaamheden zul len dan door een andere buitenland se maatschappij moeten worden overgenomen. Eden zal het plan Zondag met minister Aóheson in Parijs bespreken. generaal Eisenhower bij president Truman bepleit worden. EISENHOWER NAAR WASHINGTON Eisenhower vertrok gistermiddag uit Parijs naar Washington, maar had voor zijn vertrek nog een on derhoud van een uur met de juist uit Londen teruggekeerde Harriman. De plannen van de generaal ko men er op neer, dat de beschikbare strijdkrachten onder zijn bevel maanden eerder dan tot dusver de bedoeling was, volledig uitgerust en opgeleid zullen zijn. Grondgedachte van het plan- Eisenhower is, dat 20 parate divisies in Juli 1952 „in de hand" meer waard zijn dan 60 divisies in 1954 „in de lucht". Eisenhower meent namelijk, dat 1954 als streef jaar te laat is. Deze fedachte vindt steun in gezagheb- ende Noordatlantische kringen, waar de gedachte heeft veld gewon nen, dat de directe bedreiging van West-Europa niet van het volledige 180 divisies tellende Russiche leger komt. Hiervan was men wel uitgegaan bg de oorspronkelijke opzet van de plannen. De rechtstreekse Russische be dreiging komt naar men thans meent uitsluitend van de Russi sche en Duitse divisies, die in Oost- Duitsland zijn gestationneerd. De Britten zullen met ingang van elf November wekelijks voor twee pence minder vlees kunnen kopen. Het rantsoen heeft dan de waarde van een shilling vijf pence. „fxiddeiiaei-w-otfi" (Wen. £ai Veyai Camera's, die op bijna 60 kilometer van het proefterrein te Las Vegas stonden opgesteld, fotografeerden de „paddestoelwolk", welke opsteeg na de atoomontploffing in de serie proeven, welke daar gehouden worden Overeenstemming over essentiële punten IN de afgelopen nacht is een officieel communiqué uitgegeven, waarin wordt medegedeeld, dat West-Duitsland en de Westelijke geallieerden overeenstemming hebben bereikt over „vele essentiële punten" van het ontwerp-verdrag, dat West-Duitsland een n'euwe status van dee nemer- schap zal geven in de Westerse wereld. Het communiqué werd uitgege ven na een vergadering van kanselier Adenauer en de drie Westelijke geallieerde hoge commissarisen, welke zeven uur duurde. Het communiqué geeft een over-1 regeringen hebben het volgende be- zicht van het werk, dat tot dus ver sproken: is verricht sinds de geallieerden en I 1) Een conventie betreffende de Duitsers eind September voor het i status van de geallieerde strijdkrach- eerst bijeen kv. amen om te bepalen, ten in Duitsland en hun vei igheid; hoe de instructies van de ministers 2) Een ontwerp-verdrag voor een van buitenlandse zaken der Westerse i neutraal scheidsgerecht voor De Engelse versterkingen, die de landengte van Suez binnenstromen worden vervoerd over de grootste luchtbrug in vredestijd, welke het. wl® EAF VlLegt 1ZO!;der onderbreking Grot Dri welke zy hun con,e. j Khillen die tusson de ^rtijen m0^h. tussen de kanaalzone en Tripolis, Cyprus en.Engeland om de manschap- _.nti. Washington over Duitsland ten riizen over de interoretatie en pen over te brengen. Er zijn meer dan 6000 man, 170 ton uitrustings stukken alsmede 330 stukken geschut en voertuigen aangevoerd. Men neemt aan, dat het Engelse garnizoen tussen de 40 en 60.000 man telt, en dat er naar Egypte en de Soedan 12.000 man onderweg zijn. De Egyptische minister van Bui-*er sprake kan komen. Pakistan ten'andse Zaken, Salah el din Pasja heeft zijn bemiddeling aangeboden. zal zijn Engelse collega Eden spoe dig in Parijs ontmoeten, om hem de Egyptische houding te verklaren, zo is in Cairo medegedeeld. Egypte heeft tot nog toe niet besloten het geschil voor de Algemene Vergade ring der Verenigde Naties te bren- Óndanksde zorgen, waaronder gen, hoewel het vraagstuk te Parijs SchadiuaapeC aan het zinne&eeidige De Engelsen hebben het vervoer- verbod van stookolie over de weg gisteren opgeheven. De olievoor ziening door de pijpleiding van Suez naar Cairo wordt niet gehinderd. De berichten over een tekort aan petro leum brachten in de straten van Cairo een hausse voor de petroleum- venters. Sommige van de door een paard getrokken wagens werden vergezeld door een po'itie-agent om de orde te handhaven. Engelse oorlogsbodems hebben in het Suezkanaal 250 schepen, waar onder 100 niet-Engelse, gemeerd. Het kanaal verwerkt dagelijks 27 vaartuigen. Er zgn thans zoveel Egyptische arbeiders verdwenen, dat vele offi cieren genoodzaakt zijn zelf hun bed op te maken. In vele cantines is een zelfbedieningssysteem inge voerd. Een groep oproerkraaiers heeft de Egyptische leider van de officiersclub te Ismailia voor „de derde en laatste maal" gewaar schuwd, dat hij levend verbrand zou worden a's hij voor de Britten bleef werken. rentie te Washington over Duitsland j ten rijzen over de interpretatie en hebben opgesteld, moeten worden uitgevoerd. De vertegenwoordigers van de vier Onlusten in Casablanca toepassing van de overeenkomsten; 3) Vraagstukken voortspruitend uit de opheffing van de hoge commissie, zoals de overdracht van zekere be voegdheden aan de Duitse regering en het voortbestaan van geallieerde schema's na de verdwijning van de commissie. De Duitsers en geallieerden moe ten nog besprekingen openen over: T 1) Het vraagstuk van de verzeke- In Casab^nca zgn o n 8- rjng van de materiële behoeften van s 1 nieuwe status zal hebben verkregen; De poliite patrouilleert door dei 2) De Westduitse bijdrage tot de straten van Casablanca gereed om Westerse defensie, op te treden wanneer opnieuw on- j geregeldheden zouden uitbreken. De relletjes begonnen toen Marok kaanse nationalisten kiezers tracht ten te beletten hun stem uit te bren gen bij de verkiezingen voor de Ma rokkaanse Kamers van advies. Volgens de Franse regering zijn de wanordelijkheden op touw gezet ter ondersteuning van de eis, dat de Marokkaanse kwestie op de agenda zal komen van de algerrrene verga dering der Verenigde Naties Egypte is van plan de kwestie ter sproke te brengen. Frankrijk houdt vol, dat het hier een binnenlandse aangele genheid betreft en wordt, naar gis teren in Parijs bekend werd, hierin door Amerika gesteund. Kleine luchtbrug moet uitgebreid worden gespitst door een verklaring van de Oostduitse regering, cTat zij „nu West-Duitsland het interzonale handelsverdrag voor 1951 niet na komt" alle andere afspraken, die bij het sluiten van dit verdrag zijn gemaakt, als vervallen beschouwt. D:t werd bekend, toen in Bonn de geallieerde Hoge Commissie met bondskanselier Adenauer, de Westberlijnse burgemeester prof. Reuter en andere hoge Duitse autoriteiten naar mogelijkheden zocht om West- Berlijn uit de moeilijkheden te helpen. Het Duitse persbureau DPA ver- duitse ontwerp. Het viel overigens nam na afloop, dat men het eens op, dat Grotewohl dit keer niet her- HITLERS ARENDNEST Alle sporen van Hitiers „Arends nest" op de Obersalzberg in de Beier se Alphen zullen worden uitgewist. De eertijds weelderig ingerichte, maar later als gevolg van luchtaan vallen zwaar beschadigde vacantie- verblijven van Hitier, Goéring en andere leiders zullen worden ge sloopt De strakke eenvoud van een modern gebouw, een sierloos vlak waarvan de bevrijdende meisjesfiguur zich losmaakt en toch gebonden blijft door de slagschaduw die haar accentueert. Het lage herfstlicht geeft de muur een zachtheid en het beeld een kleurgraduatie die alleen des najaars is. De vrouwenfiguur, in de ene hand een masker, in de ander een lauwertak, verheft zich zwevend op een voetstuk, samengesteld uit een kern van oor logstuig. De zin der uitbeelding geven de aan aan de voet van het beeld aan gebrachte dichtregels: „O kunst, die stijgt uit 't dwaerelend leven en aan der tijden nood ontgaat Het ruim twee meter hoge beeld dat de licht grijze kleur van de gevel tot achtergrond heeft, is als vrijstaande figuur geheel uit de hand gedreven in rood plaatkoper en met bladgoud veredeld. In tegenstelling tot gegoten bron zen beelden komen gedreven metaalplastieken in ons land betrekkelijk zelden voor. Het beeld dat ontworpen en gedreven is door de edelsmid Leo Brom, versiert de gevel van de Stadsschouwburg te Utrecht. was geworden over de te nemen maatregelen tegen de verkeersbe- perkingen door de Sovjet-autoritei- ten. Van Duitse zijde wenst men een uibreiding van de reeds bestaan de „kleine luchtbrug" om de Ber- lijnse industrie van de nodige grond stoffen te voorzien. Een lichtpunt voor West-Berlijn was, dat de sluizen bij Maagdenburg in het Mittellandkanaal, dat Berlijn met West-Duitsland verbindt, door de Oostduitse autoriteiten gisteren weer in bedrijf zijn gesteld. Maandenlang waren zij gesloten wegens „herstel werkzaamheden". Gisteren is ook de kwestie der Duitse eenheid weer ter sprake ge komen. In Bonn werd een wet ge publiceerd op verkiezingen voor ge heel Duits'and onder toezicht der Grote Vier. Ook Oost-Duitsland gaat een der gelijke kieswet opstellen, maar pre mier Grotewohl verklaarde nadruk kelijk: „Geen buitenlandse inmen ging in de verkiezingen". Dit is juist I een der hoekstenen van het West- haalde, dat de West-Duitsers hun besprekingen met het Westen moe ten afbreken, alvorens de verkiezin gen gehouden kunnen worden. Demonstraties te Teheran Eisen gaan steeds verder In de buitenwijken van Teheran hebben gisteren twaalfduizend com munisten gedemonstreerd voor de terugkeer bij Perzië van het eiland Bahrein weer een nieuwe eis, waarover zelfs premier Mossadeq tot dusver niet gerept heeft. Het eiland Bahrein ligt op vijf honderd kilometer van de Perzische kust en staat onder Brits protecto raat. Het heeft zeer rijke oliebron nen. die in handen zijn van twee Amerikaanse maatschappijen. Het vlot niet te Panmoenjon Wie krijgt Kaesong Ondanks de grote concessie van de communisten inzake de bestandslinie zijn tijdens de onderhandelingen te Panmoenjon nog altijd geen vorde ringen gemaakt. Men is het er vrijwel over eens, dat de bestandslijn langs de front linie zal lopen. Nu dient vastgesteld te worden waar de tegenwoordige frontlinie loopt en dat blijkt minder eenvoudig te zjjn dan men zou ver wachten. Een van de problemen is bijvoor beeld wie na een wapenstilstand Kaesong zal bezetten, dat in de neu trale zone ligt. Op het ogenblik zijn de communisten in Kaesong, maar volgens de geallieerde onderhande laars geeft dat geen recht op een blijvende bezetting. e communistische onderhande laars hebben gisteren opnieuw met nadruk te kennen gegeven, dat hun jongste voorstel „het beste en het laatste" is. Radio-Peking heeft het voorstel der verbondenen, dat Kaesong achter de geallieerde linie zal liggen, „belache lijk" genoemd. Volgens de Chinese omroep heeft premier Tsjoe en Lai het Chinese volk gewaarschuwd om zich voor te bereiden op een eventuele misluTc- king van de onderhandelingen. Een dergelijk resultaat zou te wijten zijn aan „Amerikaanse obstructie". Kerstvacantie verlengd Met het oog op de moeilijke brand- stoffenpositie zal de komende Kerst vacantie met een week worden ver lengd. De Minister van Onderwijs heeft een circulaire gezonden aan de gemeentebesturen en de besturen van de gesubsideerde bijzondere scholen, waarin dringend wordt ge vraagd zuinigheid te betrachten. De opgaande zon vindt meer aan bidders dan de ondergaande.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1951 | | pagina 1