ftzidóeSoti/ïa/nt
Geplof en geknal
in Oost en West
Engelands troepenmacht aan Suaz-kanaal
BRITSE CONTROLE VAN DE
SCHEEPVAART
Eer» atoombom ontplofte in
Nevada
Zonder licht en zonder knal
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DINSDAG 23 OCTOBER 1951
43ste JAARGANG No. 12416
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.40 p. w., f 1.72 p. mnd., f 5.15 p. kwart. Franco p. p. f 5.90. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
KUISE TAAL
DE usance, exotische expressies te
lanceren, wordt sinds de oorlog
gestimuleerd tot een frequentie, wel
ke désastreuse dimensies gaat aanne
men.
Er is een zekere tendentie de super-
nationale relaties te expanderen tot
de linguistische terreinen en onze
moedertaal te deformeren tot een
amalgama van extravagante en voor
Jan Publiek volstrekt onverstaan
bare en onuitspreekbare uitdrukkin
gen.
Het kan zijn, dat deze predilectie
voor uitheemse woorden haar ori
gine vindt in een excessief-hoge taxa
tie der intelligentie van het electoraat
dat uit boeren, burgers en buiten
lui bestaat toch krijgen we de
sterke impressie, dat deze hommage
aan de civilisatie-coëfficiënt van
agrarische instanties intensieve sane
ring behoeft en daarom in cultureel
milieu aanleiding moet geven tot fer
vente discussies van nationaal-pae-
dagogische allure.
Het is verre van ons aan de rea
lisatie van continentale integratie een
impediment te leggen en de im- en
export van bilaterale liberalisatie op
cultureel niveau te willen frustreren,
doch wij verkeren als conclusie van
een gelimiteerde expertise, in de mis
schien verkeerde opvatting, dat wij
ons nationaal prestige moeten sauve
ren, door in deze sector het zowel
qualitatieve als quantitatieve surplus
aan rare woorden zoveel mogelijk te
elimineren. Wij poneren hier een
axioma, de resistentie zal opwek
ken en tot divergenties zal voeren.
Radicalisering zou ridiculisering kun
nen geven, inderdaad! Doch wij vre
zen, indien niet een mitigatie wordt
geëffectueerd in de hang naar lin
guistische internationalisatie, er na
enige decennia überhaupt geen spra
ke meer zal zijn van een volwaardige
Nederlandse taal, doch slechts van
een inferieur residu, goed voor de
varkens. Het is natuurlijk praema-
tuur dergelijke consequenties reeds
nu te trekken; het is ook niet te
miskennen, dat door commerciële ef
ficiency fluctuaties in het gebruik
van sommige woorden worden be-
influenceerd en de recente mondiale
oriëntatie van ons volksleven een
factor van importantie fourneert.
Deze factor moge decisief zijn voor
onze economische existentie en Ame
rican-minded defensie, zijn kan toch
niet zonder de nodige restricties in
ons idioom worden vercalculeerd.
Hier in een agressieve agitatie ver
eist, welke consciëntieus geprepa
reerd dient te worden. Voor een con
cretisering van de hier gedane sug
gesties kan wel een modus gevon
den worden onder auspiciën van de
minister van onderwijs. Taalkundig
zullen de volkeren altijd regionale
agglomeraties blijven. Men kome niet
met de hypocriete en gratuite sug
gestie aandragen, dat ieder Neder
lander ons betoog heeft begrepen, of
met de defaitistische hypothese, dat
onze taal reeds is verdegenereerd ten
gevolge van een preferentie van in-
ter-continentaal perfectionisme in de
reële, momentele situatie! Meer cou
rage, dames en heren! Op conditie,
dat we wat meer consideratie demon
streren met onze moedertaal en op
houden would-be intellectuelen te
zijn, (dat wil zeggen culturele par
venu's), is onze taal in al haaf kracht,
haar pracht en zeggingsmacht te be
houden. Wanneer dé werkelijk-intel-
lectuelen zich met élan en zonder re
serve eraan geven, de exorbitante in
filtratie van vreemde woorden te ne
geren of zelf te abandonneren de as
similatie ervan, waar nodig (want we
propageren geen taai-purisme in 't
extreme) te contingenteren, kan zij
voertaal onzer volks-beschaving blij
ven.
Het te koop lopen met vreemde
woorden late men over aan arrogan
te Strebers, die meer willen lijken
dan ze zijn.
Wo-tdt de 11ACCI enJbij. betwhhen?
C*NGELAND versterkt nog voortd urend zijn troepen in de zone van
het Suez-kanaal, zowel rechtstr eeks uit Engeland als uit Cyprus. In
Egypte is het thans rustig.
De Britten hebben gisteren de co ntróle van de scheepvaart in de haven
van Suez overgenomen, nadat de E gyptische havenmeesters en loodsen
van het werk v/aren weggelopen. De scheepvaart door het Suezkanaal
gaat normaal door.
GEWELDLOOS VERZET.
In Londen heeft het Britse minis
terie van Handel gisteravond alle
vergunningen ingetrokken, die de
levering aan Egypte toestonden van
wapens, munitie, vliegtuigen, tanks
en ander oorlogsmateriaal
In Port Said zijn in het week
einde inmiddels twee luchtafweer-
regimenten per vliegtuig gearri
veerd, terwijl binnenkort nog 3000
man van de 19e infanterie-brigade
uit Engeland naar de Suezkanaalzone
zullen worden overgevlogen De
kruiser „Liverpool" is van Malta
naar Tripolis vertrokken, vanwaar
hij zo nodig het 3e bataljun grena
diers en andere onderdelen uit dit
gebied naar Suez zal overbrenger.
Waarnemers in Cairo verwachten,
dat de volgende Egyptische stap zal
bestaan in een eis tot terugtrekking
van de Britse troepen uit. de straten
van alle steden langs het Suezkanaal.
Bovendien wordt verwacht, dat
Egypte, als onderdeel van de poli
tiek van „geen samenwerking" wel
dra plannen zal bekend maken voor
het terugroepen van de 60.000 ar
beiders, die in de kanaalzone voor
de Britten werken.
In dit verband heeft de Egyptische
ambassadeur in New Delhi, Ismail
Kamel Bey, verklaard, dat Egypte
Ghandi's methoden van geweldloos
heid én lijdelijk verzet zal over
nemen.
Doch al is het thans vrij rustig,
toch werden in Cairo gisteravond
nog vijf mensen gewond, toen Egyp
tische politie een einde maakte aan
de wervingsactie voor ..knokploe
gen", uitgaande van een extreem-
nationalistische groep.
Strijd in Korea
neemt at
Het opperbevel der V.N. te To
kio meldt, dat de strijd in Korea ver
geleken bij de laatste paar weken
aanzienlijk in hevigheid is afgeno
men. De enig noemenswaardige actie
was het kapot schieten van en tun
nel door een tankpatrouille der ver
bodenen aan de uitlopers van het
centrale front van de tegenstander
bij Koemsong en het vernietigen van
enkele opslagplaatsen.
Uit het hoofdkwartier van het
achtste legercorps wordt gemeld, dat
infanterie der verbonoenen ruim 1 J4
kilometer is opgetrokken door heu-
velgebied ten Zuid-Oosten van
Koemsong na een „geheimzinnige'
terugtocht van de communistische
verdedigers.
Op een ander punt ten Zuid-Oosten
van deze stad meldden de verbonden
strijdkrachten, die hier een kilome
ter voort trokken, weinig contact met
de tegenstander
Volgens een woordvoerder van de
wapenstilstandsdelegatie der V.N.
zouden de besprekingen Dinsdag
middag hervat kunnen worden, in
dien de ratificatie door de andere
partij vroeg in de ochtend wordt
ontvangen.
©e „Mael tP,tal" ali pal urne andeilzheiding.
BEROEP VAN SOEDAN
OP DE UNO.
De Soedanese wetgevende com
missie - waarin de meeste politieke
partijen vertegenwoordigd zijn
zal, naar verwacht wordt, de UNO
vragen, een internationale commis
sie te benoemen, die de Soedan zal
moeten besturen, totdat over de
toekomstige status van dit gebied
een beslissing is genomen.
De Britse troepen in Khartoem
zijn, naar eerst thans bekend wordt,
in het weekeinde in staat van alarm
geweest, nadat een Egyptische radio
boodschap aan de Egyptische troe
pen was onderschept, waarin in
structies werden gegeven voor de
gevangenneming van de Britse gou
verneur-generaal van de Soedan,
Sir Robert Howe. Tot nu toe is alles
echter rustig gebleven, en het Egyp
tische garnizoen in Khartoem heeft
geen poging gedaan om deze instruc
ties op te volgen
VOOR DE VEILIGHEIDSRAAD?
Een Egyptische juridische autori
teit, die in nauw contact staat met
de Egyptische regering, heeft Maan
dagavond verklaard, dat, indien En
geland niet zijn strijdkrachten uit
de „onwettig bezette" posities in de
Suez-kanaalzöne terugtrekt, Egypte
de kwestie voor de Veiligheidsraad
zal brengen.
VIJF MINUTEN STILTE.
Het dagelijks bestuur van de Waf-
distische (regerings) partij heeft op
geroepen om vanmorgen om 11 uur
in het gehele land vijf minuten stil
te in acht te nemen ter herdenking
„van de martelaren, die door de
Britse imperialisten" vielen en als
protest tegen het „imperialistische
inbreuk maken op de Egyptische
souvereiniteit".
De Kamers van Koophandel van
Cairo, Alexandrië en andere steden
hebben alle handelaren verzocht van
vanmiddag 1 uur tot morgen ochtend
geen zaken te doen uit protest tegen
ce recente gebeurtenissen in Isma'
lia en Port Said. Alle plaatsen van
vermaak in Cairo en Alexandrië
nemen deel aan de nationaie rouw
en zullen vandaag gesloten zijn.
Vandaag zullen met de „Empress
ot Australia" hetzelfde schip waar
mee zij enige dagen geleden in Egvo-
te zijn aangekomen, ongeveer 3-JO
vrouwen en kinderen van Britst- mi
litairen naar Engeland 'erugkeren
Ruim 100 militairen zullen enipe
uren aan boord bij hun gezin kunnen
doorbrengen. Van het korte >por.t-
houd zullen vier mil'tairen gebruik
maken om te trouwen. Ook de bruid
jes moeten met de Empress of
Australia" mee terug naar Enge
land.
Aardbevina op
Formosa
Een hevige aardbeving heeft gis
teren het eiland Formosa geteis
terd. Volgens de eerste berichten
zijn ongeveer 800 mensen om het
leven gekomen. Honderden huizen
werden vernield en de weg- en
spoorwegverbindingen werden ern
stig ontwricht.
HEFSCHROEFVLIEGTUIG MET
RAKETAANDRIJVING.
De Amerikaanse marine heeft be
kend gemaakt, dat een door raket
ten aangedreven een-persoons hef-
schroefvliegtuig gereed gemaakt
wordt voor een proefvlucht.
Volgens de verklaring benadert de
zeer kleine machine dichter dan ooit
het denkbeeld uitgewerkt in
beeldverhalen om een man, uit
gerust met op zijn rug bevestigde
raketten, de ruimte in te schieten.
C*EN flauwe lichtflits, die nog geen tiende deel van een seconde
duurde, was gistermorgen het teken, dat Amerika voor de 18e keer
een atoomlading tot ontploffing heeft gebracht.
Maar juist het weinig spectaculaire van de proef, was waarschijnlijk
het grote belang van deze ontploffing.
Waarnemers noemden het tot ontploffing brengen van een atoom
lading met niet veel meer gedreun en vrijwel niet sterkere lichtflits
dan de detonatie van een zwaar ar tillerie-salvo het begin van een nieuw
hoofdstuk in de ontwikkeling van het krachtigste en meest verwoes
tende wapen der mensheid.
De twee keer uitgestelde proef
explosie op de grote proefterrei-
nen van Nevada viel samen met
het eerste gloren van de ochtendzon,
waardoor de toch reeds flauwe flits
vrijwel niet zichtbaar werd.
Waarschijnlijk is er dit keer een
„baby-bom" tot ontploffing gebracht
en men achtte dit een teken, dat er
grote vooruitgang is gemaakt bij de
beheersing van de vrijgemaakte
atoom-energie.
De explosie zelf was nauwelijks
heviger dan die van de tritol-
springstof)-ontploffing, welke aan
de atoomontploffing was voorafge
gaan ter controle van de instrumen
ten.
Een lid van de Amerikaanse com
missie voor de atoomenergie ver
klaarde later, dat de atoomlading
tot ontploffing werd gebracht van
een 30 meter hoge stalen toren. Een
zelfde toren werd gebruikt tijdens
de eerste proefexplosie welke in
1945 te Alamagordo in de staat
Nieuw-Mexico plaats vond.
"n tegenwoordigheid van een klein aantal Nederlandse en Amerikaan.'
utoritciten heeft Maandag Mr. Selden Chapin, ambassadeur der Vei
nigde Staten in ons land, in zijn am btswoning aan mevrouw den Oude?
le „Silver Star" uitgereikt, waarmede wijlen haar echtgenoot, luitenan
oionel den Ouden, voormalig commandant van het Nederlands deta
lement in Korea, door de Amerikaanse regering posthuum werd on-
erscheiden. Mevrouw den Ouden neemt de posthuum verleende on
derscheiding in ontvangst.
HAVENSTAKING IN BREMEN.
Door een onverwachte staking
van de nachtploeg van de havenar
beiders in Bremen is Maandag het
wérk op 28 schepen in de haven al-
laar vrijwel stil komen te liggen.
De vakvereniging van de arbei
ders verklaarde, dat de staking niet
haar instemming had.
De staking is bedoeld om kracht
bij te zetten aan eisen voor hogere
1 lonen.
Een Stadai-uiAtaUcdie ap Schiphol
De radar-installatie op Schiphol, in de luchtvaart bekend als Ground
Controlled Approach, voor het bin nenloodscn van vliegtuigen zonder
zicht, is gereed gekomen. Door midd el van het radar-apparaat, dat we op
de bovenste foto zien, wordt het vli egtuig (op de onderste i'oto links)
„binnengepraat". Op de onderste fo to het gebouw, waarin de radarin
stallatie is ondergebracht.
Ook in Rusland
atoomontploffing
Ook in Rusland heeft dezer dagen
weer een atoom-ontploffing plaats
gevonden.
De secretaris van president Tru
man, Joseph Short, die dit bekend
maakte, verklaarde, dat deze derde
Russische atoomexplosie „klaarblij
kelijk" deel uitmaakt van een serie
van proef-ontploffingen.
Short gebruikte dit keer niet het
woord „bom", zoals hij dat de vo
rige keer deed. Hij voegde aan zijn
mededeling toe, dat er van tijd tot
tijd meer van dergelijke atoom-ont
ploffingen in Rusland verwacht
kunnen worden.
OLIEBRAND IN OOSTENRIJK.
Volgens te Wenen ontvangen be
richten heeft zich Maandagavond
een ontploffing voorgedaan in een
grote olietank in de olievelden van
Zistersdorf, in Neder-Oostenrijk, die
in de Russische zóne zijn gelegen.
E.i brak brand uil, waardoor ook an
dere olietanks in brand geraakten.
De brand woedt in het centrum van
de olievelden van Zistersdorf, op on
geveer vijftig kilometer ten Noord-
Oosten van Wenen.
De benoeming van
Gen. Clark
De benoeming van*generaal Clark
als Amerikaans ambassadeur bij de
H Stoel is thans een van de belang
rijkste strijdpunten in de binnen
landse politiek der Verenigde Staten
geworden, zo seint AFP. Deze con
troverse zal het volgende jaar in de
Senaat worden voortgezet. Waarne
mers zijn overigens van oordeel, dat
de Senaat de benoeming van Clark
zal bekrachtigen.
Bovenstaande mag paradoxaal
klinken, daar de Protestanten in de
Verenigde Staten een sterke meer
derheid bezitten, doch de Katnolle-
ken, die een minderheid van 27 pro
cent vornaen, hebben zich hoofdzake
lijk in de steden en industriegebieden
van het Nooroon, het Centrum en
het Westen van het land verzameld,
waar zij een doorslaggevende stem
kunnen hebben bij de verkiezing
van talrijke Congresleden.
Mocht de benoeming van Clark
door de president inderdaad be
krachtigd worden-, aan zou dit naar
de opvatting van zekere kringen als
overwinning van de president en de
democratische meerderheidsfractie,
die de politiek van het Witte Huis
steunt, beschouwd kui-nen worden.
Een dergelijke overwinning zou tal
rijke weifelaars er toe kunnen oren-
gen in 1952 op de democratische can-
didaat te stemmen.
Koning George
zit krap
Het Londense blad „The People"
schrijft, dat er een crisis heerst in
de finaciële toestand van koning
George en dat het noodzakelijk is,
de vorst te verlossen van zijn grote
geldzorgen.
Vrijwel haar gehele privé inko
men trekt de koninklijke familie uit
haar twee residenties Balmoral
en Sandringham en deze bezit
tingen vormen volgens het blad eer
der een verliespost dan een bron
van inkomsten. De civielelijst echter
is onvoldoende om de hoge uitga
ven te dekken, welke de koning uit
hoofde van zijn ambt moet doen.
„Vaak", aldus de schrijver van
het artikel een hoveling, die in
nauwe relpties staat met de ko
ninklijke familie „is de koning
er van beschuldigd, dat hij weigert
zijn privé „fortuin" aan te spreken
om het „gat" te vullen tussen zijn
hoge uitgaven en het staatsinko
men, dat het parlement hem toe
wijst. Maar er is helemaal geen spra
ke van .ongehoorde rijkdom", zoj'.
wel eens beweerd wordt en he'
volk moet er zich van bewust wor
den, dat dit verhaal een fabel is.
Want tenzij het volk op de hoogte
wordt gebracht /an de cris's in 's ko
nings financiën, zal het onmogelijk
zijn, de natie er van te overtuigen,
dat de koning van zijn ongelooflijk
grote geldzorgen verlost moet wor
den."
SOVJET-SPION VERMOORD.
Vier leden van de Britse geheime
dienst zijn naar Frankrijk gevlogen
om een onderzoek in te stellen naar
de moord op een Franse postauto
chauffeur Robert Galmant.
De Britse autoriteiten hebben
volgens dc „Daily Express" het
vermoeden, dat Galmant als koerier
voor Russische spionnen optrad,
maar vermoord werd, omdat men
hem verdacht ook als agent van het
„Westen" te zijn opgetreden.
De moord op deze chauffeur had
reeds 27 Maart jl. plaats. Hij werd
overvallen, toen hij met zijn post
auto op een eenzame weg in de
buurt van Arras reed. Hoewel dc
postzakken in de wagen een waarde
van ongeveer 200.000 gulden verte
genwoordigden, namen de aanval
lers slechts één zak van ongeveer
15.000 gulden waarde mee.
Vaticaanse vloot
onder eigen vlag
Zoals bekend is bezit de H. Stoel
in Vaticaanstad zowel een eigen
spoorwegstation, een eigen post-te-
legraaf en radiodienst, alsook een
uitgebreid autopark, waarvan de wa
gens een speciale nummerplaats met
de aanduiding S.C.V. dragen. Bij dit
alles zal binnenkort een Vaticaanse
vloot van een beperkt aantal sche
pen worden gevoegd.
Een decreet van de Pauselijke
Commissie van Kardinalen voor het
bestuur van Vaticaanstad, dat dezer
dagen is bekend geworden, bepaalt,
dat schepen van het Vaticaan in de
vJart zullen worden gebracht en
zeeën en oceanen zullen doorkruisen.
Elk schip zal, volgens dit decreet,
de Pauselijke vlag gecl-wit, in de
mast voeren en op de voorsteven zal,
behalve de naam van het schip, te
vens het woord „Vaticaanstad" wor
den aangebracht.
Het bovenbedoelde decreet be
paalt verder, dat op elk schip een
vlootaalmoezen* r aanwezig zal zijn,
die in rang onmiddellijk op de com
mandant van het schip vol^t.
Het schijnt in dc bedoeling van
de Vaticaanse autoriteiten te liggen,
deze schepen aan te wenden voor
het transport van goederen en le
vensmiddelen, die de H. Vader voor
Zijn charitatieve werken naar alle
delen van de wereld zendt Voorts
schijnt het niet uitgesloten, dat de
ze schepen ook voor het vervoer van
emigranten zullen dienen,
TIEN BRITTEN IN HINDERLAAG.
Een afdeling Britse soldaten is in
Selangor op Malakka in een hinder
laag van communistische guerilla-
slrijders gevallen. Tien Britten en
vijf communisten werden gedood.
Dit was een der grootste gevech
ten, die tijdens de zuiveringsactie
op Malakka zijn geleverd.
KalledUe...