ftzidóeSoti/ïa/nt Geplof en geknal in Oost en West Engelands troepenmacht aan Suaz-kanaal BRITSE CONTROLE VAN DE SCHEEPVAART Eer» atoombom ontplofte in Nevada Zonder licht en zonder knal Directeur: C. M. v. HAMERS VELD. Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN DINSDAG 23 OCTOBER 1951 43ste JAARGANG No. 12416 Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.40 p. w., f 1.72 p. mnd., f 5.15 p. kwart. Franco p. p. f 5.90. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50 KUISE TAAL DE usance, exotische expressies te lanceren, wordt sinds de oorlog gestimuleerd tot een frequentie, wel ke désastreuse dimensies gaat aanne men. Er is een zekere tendentie de super- nationale relaties te expanderen tot de linguistische terreinen en onze moedertaal te deformeren tot een amalgama van extravagante en voor Jan Publiek volstrekt onverstaan bare en onuitspreekbare uitdrukkin gen. Het kan zijn, dat deze predilectie voor uitheemse woorden haar ori gine vindt in een excessief-hoge taxa tie der intelligentie van het electoraat dat uit boeren, burgers en buiten lui bestaat toch krijgen we de sterke impressie, dat deze hommage aan de civilisatie-coëfficiënt van agrarische instanties intensieve sane ring behoeft en daarom in cultureel milieu aanleiding moet geven tot fer vente discussies van nationaal-pae- dagogische allure. Het is verre van ons aan de rea lisatie van continentale integratie een impediment te leggen en de im- en export van bilaterale liberalisatie op cultureel niveau te willen frustreren, doch wij verkeren als conclusie van een gelimiteerde expertise, in de mis schien verkeerde opvatting, dat wij ons nationaal prestige moeten sauve ren, door in deze sector het zowel qualitatieve als quantitatieve surplus aan rare woorden zoveel mogelijk te elimineren. Wij poneren hier een axioma, de resistentie zal opwek ken en tot divergenties zal voeren. Radicalisering zou ridiculisering kun nen geven, inderdaad! Doch wij vre zen, indien niet een mitigatie wordt geëffectueerd in de hang naar lin guistische internationalisatie, er na enige decennia überhaupt geen spra ke meer zal zijn van een volwaardige Nederlandse taal, doch slechts van een inferieur residu, goed voor de varkens. Het is natuurlijk praema- tuur dergelijke consequenties reeds nu te trekken; het is ook niet te miskennen, dat door commerciële ef ficiency fluctuaties in het gebruik van sommige woorden worden be- influenceerd en de recente mondiale oriëntatie van ons volksleven een factor van importantie fourneert. Deze factor moge decisief zijn voor onze economische existentie en Ame rican-minded defensie, zijn kan toch niet zonder de nodige restricties in ons idioom worden vercalculeerd. Hier in een agressieve agitatie ver eist, welke consciëntieus geprepa reerd dient te worden. Voor een con cretisering van de hier gedane sug gesties kan wel een modus gevon den worden onder auspiciën van de minister van onderwijs. Taalkundig zullen de volkeren altijd regionale agglomeraties blijven. Men kome niet met de hypocriete en gratuite sug gestie aandragen, dat ieder Neder lander ons betoog heeft begrepen, of met de defaitistische hypothese, dat onze taal reeds is verdegenereerd ten gevolge van een preferentie van in- ter-continentaal perfectionisme in de reële, momentele situatie! Meer cou rage, dames en heren! Op conditie, dat we wat meer consideratie demon streren met onze moedertaal en op houden would-be intellectuelen te zijn, (dat wil zeggen culturele par venu's), is onze taal in al haaf kracht, haar pracht en zeggingsmacht te be houden. Wanneer dé werkelijk-intel- lectuelen zich met élan en zonder re serve eraan geven, de exorbitante in filtratie van vreemde woorden te ne geren of zelf te abandonneren de as similatie ervan, waar nodig (want we propageren geen taai-purisme in 't extreme) te contingenteren, kan zij voertaal onzer volks-beschaving blij ven. Het te koop lopen met vreemde woorden late men over aan arrogan te Strebers, die meer willen lijken dan ze zijn. Wo-tdt de 11ACCI enJbij. betwhhen? C*NGELAND versterkt nog voortd urend zijn troepen in de zone van het Suez-kanaal, zowel rechtstr eeks uit Engeland als uit Cyprus. In Egypte is het thans rustig. De Britten hebben gisteren de co ntróle van de scheepvaart in de haven van Suez overgenomen, nadat de E gyptische havenmeesters en loodsen van het werk v/aren weggelopen. De scheepvaart door het Suezkanaal gaat normaal door. GEWELDLOOS VERZET. In Londen heeft het Britse minis terie van Handel gisteravond alle vergunningen ingetrokken, die de levering aan Egypte toestonden van wapens, munitie, vliegtuigen, tanks en ander oorlogsmateriaal In Port Said zijn in het week einde inmiddels twee luchtafweer- regimenten per vliegtuig gearri veerd, terwijl binnenkort nog 3000 man van de 19e infanterie-brigade uit Engeland naar de Suezkanaalzone zullen worden overgevlogen De kruiser „Liverpool" is van Malta naar Tripolis vertrokken, vanwaar hij zo nodig het 3e bataljun grena diers en andere onderdelen uit dit gebied naar Suez zal overbrenger. Waarnemers in Cairo verwachten, dat de volgende Egyptische stap zal bestaan in een eis tot terugtrekking van de Britse troepen uit. de straten van alle steden langs het Suezkanaal. Bovendien wordt verwacht, dat Egypte, als onderdeel van de poli tiek van „geen samenwerking" wel dra plannen zal bekend maken voor het terugroepen van de 60.000 ar beiders, die in de kanaalzone voor de Britten werken. In dit verband heeft de Egyptische ambassadeur in New Delhi, Ismail Kamel Bey, verklaard, dat Egypte Ghandi's methoden van geweldloos heid én lijdelijk verzet zal over nemen. Doch al is het thans vrij rustig, toch werden in Cairo gisteravond nog vijf mensen gewond, toen Egyp tische politie een einde maakte aan de wervingsactie voor ..knokploe gen", uitgaande van een extreem- nationalistische groep. Strijd in Korea neemt at Het opperbevel der V.N. te To kio meldt, dat de strijd in Korea ver geleken bij de laatste paar weken aanzienlijk in hevigheid is afgeno men. De enig noemenswaardige actie was het kapot schieten van en tun nel door een tankpatrouille der ver bodenen aan de uitlopers van het centrale front van de tegenstander bij Koemsong en het vernietigen van enkele opslagplaatsen. Uit het hoofdkwartier van het achtste legercorps wordt gemeld, dat infanterie der verbonoenen ruim 1 J4 kilometer is opgetrokken door heu- velgebied ten Zuid-Oosten van Koemsong na een „geheimzinnige' terugtocht van de communistische verdedigers. Op een ander punt ten Zuid-Oosten van deze stad meldden de verbonden strijdkrachten, die hier een kilome ter voort trokken, weinig contact met de tegenstander Volgens een woordvoerder van de wapenstilstandsdelegatie der V.N. zouden de besprekingen Dinsdag middag hervat kunnen worden, in dien de ratificatie door de andere partij vroeg in de ochtend wordt ontvangen. ©e „Mael tP,tal" ali pal urne andeilzheiding. BEROEP VAN SOEDAN OP DE UNO. De Soedanese wetgevende com missie - waarin de meeste politieke partijen vertegenwoordigd zijn zal, naar verwacht wordt, de UNO vragen, een internationale commis sie te benoemen, die de Soedan zal moeten besturen, totdat over de toekomstige status van dit gebied een beslissing is genomen. De Britse troepen in Khartoem zijn, naar eerst thans bekend wordt, in het weekeinde in staat van alarm geweest, nadat een Egyptische radio boodschap aan de Egyptische troe pen was onderschept, waarin in structies werden gegeven voor de gevangenneming van de Britse gou verneur-generaal van de Soedan, Sir Robert Howe. Tot nu toe is alles echter rustig gebleven, en het Egyp tische garnizoen in Khartoem heeft geen poging gedaan om deze instruc ties op te volgen VOOR DE VEILIGHEIDSRAAD? Een Egyptische juridische autori teit, die in nauw contact staat met de Egyptische regering, heeft Maan dagavond verklaard, dat, indien En geland niet zijn strijdkrachten uit de „onwettig bezette" posities in de Suez-kanaalzöne terugtrekt, Egypte de kwestie voor de Veiligheidsraad zal brengen. VIJF MINUTEN STILTE. Het dagelijks bestuur van de Waf- distische (regerings) partij heeft op geroepen om vanmorgen om 11 uur in het gehele land vijf minuten stil te in acht te nemen ter herdenking „van de martelaren, die door de Britse imperialisten" vielen en als protest tegen het „imperialistische inbreuk maken op de Egyptische souvereiniteit". De Kamers van Koophandel van Cairo, Alexandrië en andere steden hebben alle handelaren verzocht van vanmiddag 1 uur tot morgen ochtend geen zaken te doen uit protest tegen ce recente gebeurtenissen in Isma' lia en Port Said. Alle plaatsen van vermaak in Cairo en Alexandrië nemen deel aan de nationaie rouw en zullen vandaag gesloten zijn. Vandaag zullen met de „Empress ot Australia" hetzelfde schip waar mee zij enige dagen geleden in Egvo- te zijn aangekomen, ongeveer 3-JO vrouwen en kinderen van Britst- mi litairen naar Engeland 'erugkeren Ruim 100 militairen zullen enipe uren aan boord bij hun gezin kunnen doorbrengen. Van het korte >por.t- houd zullen vier mil'tairen gebruik maken om te trouwen. Ook de bruid jes moeten met de Empress of Australia" mee terug naar Enge land. Aardbevina op Formosa Een hevige aardbeving heeft gis teren het eiland Formosa geteis terd. Volgens de eerste berichten zijn ongeveer 800 mensen om het leven gekomen. Honderden huizen werden vernield en de weg- en spoorwegverbindingen werden ern stig ontwricht. HEFSCHROEFVLIEGTUIG MET RAKETAANDRIJVING. De Amerikaanse marine heeft be kend gemaakt, dat een door raket ten aangedreven een-persoons hef- schroefvliegtuig gereed gemaakt wordt voor een proefvlucht. Volgens de verklaring benadert de zeer kleine machine dichter dan ooit het denkbeeld uitgewerkt in beeldverhalen om een man, uit gerust met op zijn rug bevestigde raketten, de ruimte in te schieten. C*EN flauwe lichtflits, die nog geen tiende deel van een seconde duurde, was gistermorgen het teken, dat Amerika voor de 18e keer een atoomlading tot ontploffing heeft gebracht. Maar juist het weinig spectaculaire van de proef, was waarschijnlijk het grote belang van deze ontploffing. Waarnemers noemden het tot ontploffing brengen van een atoom lading met niet veel meer gedreun en vrijwel niet sterkere lichtflits dan de detonatie van een zwaar ar tillerie-salvo het begin van een nieuw hoofdstuk in de ontwikkeling van het krachtigste en meest verwoes tende wapen der mensheid. De twee keer uitgestelde proef explosie op de grote proefterrei- nen van Nevada viel samen met het eerste gloren van de ochtendzon, waardoor de toch reeds flauwe flits vrijwel niet zichtbaar werd. Waarschijnlijk is er dit keer een „baby-bom" tot ontploffing gebracht en men achtte dit een teken, dat er grote vooruitgang is gemaakt bij de beheersing van de vrijgemaakte atoom-energie. De explosie zelf was nauwelijks heviger dan die van de tritol- springstof)-ontploffing, welke aan de atoomontploffing was voorafge gaan ter controle van de instrumen ten. Een lid van de Amerikaanse com missie voor de atoomenergie ver klaarde later, dat de atoomlading tot ontploffing werd gebracht van een 30 meter hoge stalen toren. Een zelfde toren werd gebruikt tijdens de eerste proefexplosie welke in 1945 te Alamagordo in de staat Nieuw-Mexico plaats vond. "n tegenwoordigheid van een klein aantal Nederlandse en Amerikaan.' utoritciten heeft Maandag Mr. Selden Chapin, ambassadeur der Vei nigde Staten in ons land, in zijn am btswoning aan mevrouw den Oude? le „Silver Star" uitgereikt, waarmede wijlen haar echtgenoot, luitenan oionel den Ouden, voormalig commandant van het Nederlands deta lement in Korea, door de Amerikaanse regering posthuum werd on- erscheiden. Mevrouw den Ouden neemt de posthuum verleende on derscheiding in ontvangst. HAVENSTAKING IN BREMEN. Door een onverwachte staking van de nachtploeg van de havenar beiders in Bremen is Maandag het wérk op 28 schepen in de haven al- laar vrijwel stil komen te liggen. De vakvereniging van de arbei ders verklaarde, dat de staking niet haar instemming had. De staking is bedoeld om kracht bij te zetten aan eisen voor hogere 1 lonen. Een Stadai-uiAtaUcdie ap Schiphol De radar-installatie op Schiphol, in de luchtvaart bekend als Ground Controlled Approach, voor het bin nenloodscn van vliegtuigen zonder zicht, is gereed gekomen. Door midd el van het radar-apparaat, dat we op de bovenste foto zien, wordt het vli egtuig (op de onderste i'oto links) „binnengepraat". Op de onderste fo to het gebouw, waarin de radarin stallatie is ondergebracht. Ook in Rusland atoomontploffing Ook in Rusland heeft dezer dagen weer een atoom-ontploffing plaats gevonden. De secretaris van president Tru man, Joseph Short, die dit bekend maakte, verklaarde, dat deze derde Russische atoomexplosie „klaarblij kelijk" deel uitmaakt van een serie van proef-ontploffingen. Short gebruikte dit keer niet het woord „bom", zoals hij dat de vo rige keer deed. Hij voegde aan zijn mededeling toe, dat er van tijd tot tijd meer van dergelijke atoom-ont ploffingen in Rusland verwacht kunnen worden. OLIEBRAND IN OOSTENRIJK. Volgens te Wenen ontvangen be richten heeft zich Maandagavond een ontploffing voorgedaan in een grote olietank in de olievelden van Zistersdorf, in Neder-Oostenrijk, die in de Russische zóne zijn gelegen. E.i brak brand uil, waardoor ook an dere olietanks in brand geraakten. De brand woedt in het centrum van de olievelden van Zistersdorf, op on geveer vijftig kilometer ten Noord- Oosten van Wenen. De benoeming van Gen. Clark De benoeming van*generaal Clark als Amerikaans ambassadeur bij de H Stoel is thans een van de belang rijkste strijdpunten in de binnen landse politiek der Verenigde Staten geworden, zo seint AFP. Deze con troverse zal het volgende jaar in de Senaat worden voortgezet. Waarne mers zijn overigens van oordeel, dat de Senaat de benoeming van Clark zal bekrachtigen. Bovenstaande mag paradoxaal klinken, daar de Protestanten in de Verenigde Staten een sterke meer derheid bezitten, doch de Katnolle- ken, die een minderheid van 27 pro cent vornaen, hebben zich hoofdzake lijk in de steden en industriegebieden van het Nooroon, het Centrum en het Westen van het land verzameld, waar zij een doorslaggevende stem kunnen hebben bij de verkiezing van talrijke Congresleden. Mocht de benoeming van Clark door de president inderdaad be krachtigd worden-, aan zou dit naar de opvatting van zekere kringen als overwinning van de president en de democratische meerderheidsfractie, die de politiek van het Witte Huis steunt, beschouwd kui-nen worden. Een dergelijke overwinning zou tal rijke weifelaars er toe kunnen oren- gen in 1952 op de democratische can- didaat te stemmen. Koning George zit krap Het Londense blad „The People" schrijft, dat er een crisis heerst in de finaciële toestand van koning George en dat het noodzakelijk is, de vorst te verlossen van zijn grote geldzorgen. Vrijwel haar gehele privé inko men trekt de koninklijke familie uit haar twee residenties Balmoral en Sandringham en deze bezit tingen vormen volgens het blad eer der een verliespost dan een bron van inkomsten. De civielelijst echter is onvoldoende om de hoge uitga ven te dekken, welke de koning uit hoofde van zijn ambt moet doen. „Vaak", aldus de schrijver van het artikel een hoveling, die in nauwe relpties staat met de ko ninklijke familie „is de koning er van beschuldigd, dat hij weigert zijn privé „fortuin" aan te spreken om het „gat" te vullen tussen zijn hoge uitgaven en het staatsinko men, dat het parlement hem toe wijst. Maar er is helemaal geen spra ke van .ongehoorde rijkdom", zoj'. wel eens beweerd wordt en he' volk moet er zich van bewust wor den, dat dit verhaal een fabel is. Want tenzij het volk op de hoogte wordt gebracht /an de cris's in 's ko nings financiën, zal het onmogelijk zijn, de natie er van te overtuigen, dat de koning van zijn ongelooflijk grote geldzorgen verlost moet wor den." SOVJET-SPION VERMOORD. Vier leden van de Britse geheime dienst zijn naar Frankrijk gevlogen om een onderzoek in te stellen naar de moord op een Franse postauto chauffeur Robert Galmant. De Britse autoriteiten hebben volgens dc „Daily Express" het vermoeden, dat Galmant als koerier voor Russische spionnen optrad, maar vermoord werd, omdat men hem verdacht ook als agent van het „Westen" te zijn opgetreden. De moord op deze chauffeur had reeds 27 Maart jl. plaats. Hij werd overvallen, toen hij met zijn post auto op een eenzame weg in de buurt van Arras reed. Hoewel dc postzakken in de wagen een waarde van ongeveer 200.000 gulden verte genwoordigden, namen de aanval lers slechts één zak van ongeveer 15.000 gulden waarde mee. Vaticaanse vloot onder eigen vlag Zoals bekend is bezit de H. Stoel in Vaticaanstad zowel een eigen spoorwegstation, een eigen post-te- legraaf en radiodienst, alsook een uitgebreid autopark, waarvan de wa gens een speciale nummerplaats met de aanduiding S.C.V. dragen. Bij dit alles zal binnenkort een Vaticaanse vloot van een beperkt aantal sche pen worden gevoegd. Een decreet van de Pauselijke Commissie van Kardinalen voor het bestuur van Vaticaanstad, dat dezer dagen is bekend geworden, bepaalt, dat schepen van het Vaticaan in de vJart zullen worden gebracht en zeeën en oceanen zullen doorkruisen. Elk schip zal, volgens dit decreet, de Pauselijke vlag gecl-wit, in de mast voeren en op de voorsteven zal, behalve de naam van het schip, te vens het woord „Vaticaanstad" wor den aangebracht. Het bovenbedoelde decreet be paalt verder, dat op elk schip een vlootaalmoezen* r aanwezig zal zijn, die in rang onmiddellijk op de com mandant van het schip vol^t. Het schijnt in dc bedoeling van de Vaticaanse autoriteiten te liggen, deze schepen aan te wenden voor het transport van goederen en le vensmiddelen, die de H. Vader voor Zijn charitatieve werken naar alle delen van de wereld zendt Voorts schijnt het niet uitgesloten, dat de ze schepen ook voor het vervoer van emigranten zullen dienen, TIEN BRITTEN IN HINDERLAAG. Een afdeling Britse soldaten is in Selangor op Malakka in een hinder laag van communistische guerilla- slrijders gevallen. Tien Britten en vijf communisten werden gedood. Dit was een der grootste gevech ten, die tijdens de zuiveringsactie op Malakka zijn geleverd. KalledUe...

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1951 | | pagina 1