S)e CcidóeSou/ta/nt
Hoogspanning
aan Suez-kanaal
Engelsen sturen versterkingen naar Suez
RUMOERIGE DEMONSTRATIES
IN CAIRO
De premier van Pakistan
vermoord
Een luchtslag boven Noord-Korea
Mossadeq dreigt naar huis
te gaan
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WOENSDAG 17 OCTOBER 1951
43ste JAARGANG No. 12411
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.40 p. w., f 1.72 p. mnd., f 5.15 p. kwart. Franco p. p. f 5.90. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
RUMOER
OM SUEZ
HTERWIJL HET OLIEVUURTJE nog
lustig brandt thans van Perzië
verhuisd naar de zaal van de Veilig
heidsraad te New York is er reeds
weer een nieuwe brand ontstaan aan
de wateren van het Suez-kanaal. Het
ziet er op het ogenblik nogal drei
gend uit, omdat de Egyptenaren met
verhitte koppen rondlopen en luid
keels demonstraties houden, waarbij
zij allerlei .bedreigingen uiten aan het
adres van de Engelsen.
Gelukkig zijn de Engelsen nogal
flegmatiek; zij kunnen tegen een
stootje. Bovendien is een betoging
van Egyptische studenten te Caïro
niet doorslaggevend voor het
0 beleid van de Egyptische rege
ring. Maar de stemming, die er
thans in Egypte heerst, is toch niet
geschikt voor een vreedzame ontwik
keling van het gerezen geschil. Een
demonstratie kan in de hitte van de
Egyptische zon gemakkelijk leiden tot
incidenten en dan is het hek van de
dam. De Engelsen hebben in Abadan
leergeld betaald en schijnen nu
geenszins van plan te zijn, zich een
tweede nederlaag daar in het Mid
den-Oosten te laten welgevallen. De
Britse troepen in de kanaal-zóne wor
den versterkt en zij zullen zich door
geen decreten van Caïro laten ver
jagen.
De Egyptische regering heeft ge
meend het voorbeeld van Mossadeq
te kunnen navolgen, in de verwach
ting, dat de Perzische geschiedenis
zich in Egypte zou herhalen. Maar zij
heeft over het hoofd gezien, dat er in
Abadan geen Brits leger aanwezig
was en dat het Suez-kanaal geen
pijpleiding is. Olie kan men des
noods ook in een ander winkeltje
kopen dan bij vriend Mossadeq, maar
het Suez-kanaal is een levensader van
het Britse Gemenebest en een zeer
belangrijke verbinding tussen Oost
en West ook voor andere landen.
Engeland kan in z'n conflict met
de Egyptenaren op heel wat meer
steun rekenen dan bij het Perzische
olie-geschil. In Teheran kon Mossa
deq een starre houding aannemen,,
omdat hij kon aanleunen tegen het
verdrag met Sovjet-Rusland, dat aan
Moskou het recht gaf militair in te
grijpen zodra troepen in Pezië zou
den binnenvallen; maar Nahas Pasja
heeft zoiets niet achter de hand. Hij
kan alleen bogen op de eenstemmig
heid, waarmede zijn parlement alle
regeringsbesluiten heeft goedge
keurd.
Het is niet onwaarschijnlijk, dat
ook dit vuurhaardje naar de Veilig
heidsraad wordt gedragen, waar het
dan in de doofpot gaat. Daar ligt
trouwens nog een hoopje as van het
vorige Brits-Egyptische vuurtje, een
klacht van Egypte tegen de Engel
sen. Deze kwestie dateert al van
1947 en is nog altijdin behande
ling.
5)e kappen taken danig, aethit
£ng.e£le pAinl&i in
Qanada
^^ROOT-BRITTANNIë heeft aangekondigd, dat het zijn garnizoen in de
landengte van Suez versterken zal, waar Engelse troepen gisteren
tot actie zijn overgegaan tegen oproerige en plunderende Egyptenaren.
Het ministerie van Buitenlandse Zaken deelde mede: „Als gevolg van
een reeks incidenten, die in de Kanaalzone hebben plaatsgehad, en de
maatregel van de Egyptische autoriteiten om zekere faciliteiten aan de
Engelse strijdkrachtên aldaar te weigeren, is besloten als noodzakelijke
voorzorg de Engelse troepen in de Kanaalzone te versterken.
VOOR DE VEILIGHEIDSRAAD?
Dinsdagavond is een opstand uit
gebroken onder de gevangenen van
de gevangenis van West-Virginië te
Moundsville. Tweehonderd van de
1300 gevangenen weigerden na hel
luchten naar de cellen ferug te ke
ren. De directeur heeft de gevange
nen voor de keus gesteld: óf naar de
cellen terugkeren, óf de nacht op
het gevangenisterrein doorbrengen.
Zij kozen het laatste.
De gevangenen hadden klachten
over de „onreinheid van één der koks"
en over gebrek aan kleding. De man
nen schenen aanvankelijk rustig te
blijven, doch plotseling viel een
groep van ongeveer 200 man mei
messen gewapend de kantoren aan.
Zij werden door een- hagel van ge
weer- en machinegeweerkogels te
ruggedreven. Er vielen geen slacht
offers.
Wat er gisteren
gebeurde
Een grote oproerige menigte heeft
een Engels kamp te Port Said aan
gevallen, zo meldt een communiqué
van het Engelse leger. Engelse troe
pen en Egyptische politie-agenten
openden het vuur. Fen klein aantal
oproerkraaiers werd gedood of ge
wond en een Engelse soldaat liep
verwondingen op.
De Egyptische premier Nahas Pasja
heeft in een radiorede het Egyptische
volk tot kalmte gemaand en het ver
zocht zich van onlusten te onthou
den.
Veel heeft dat niet geholpen, want
tot diep in de nacht hebben in Cairo
studenten en arbeiders uit de Britse
militaire kampen gedemonstreerd
voor de parlementsgebouwen en de
woning van de Egyptische premier.
Zij riepen: „Geef ons wapens en we
zullen de Brittten er wel uitgooien"
Het Brits legercommuniqué bericht
te nog, dat de toestand te Ismaillia,
in het hart van de landengte, waar
eerder op de dag onlusten uitbraken
en Engelse troepen het vuur open
den, onder controle was. In de stad
is een voorlopig hoofdkwartier opge
zet. De tx-oepen kwamen de Egypti
sche politie te hulp, nadat oproerlin
gen hadden gepoogd een legercantine,
legerauto's en woningen in brand te
steken en te plunderen.
Het Engelse leger is verstoken van
douanefaciliteiten te Port Said en de
telefoon- en telegraafverbindingen
tussen de ambassade te Cairo en het
hoofdkwartier te Fayid zijn volgens
A.F.P. verbroken. Egyptische arbei
ders leggen hier en daar het werk op
legerbouwwerken neer Elders is
schade aangericht aan waterleidin
gen.
Luitenant-generaal Sir George Er-
skine, de bevelhebber in de zóne,
heeft zijn manschappen over de radio
opgeroepen gereed te staan voor
zelfverdediging en hun kameraden
bij te staan als zij aangevallen wor
den.
In kringen der Verenigde Naties
te New York verluidt, dat Engeland
het geschil wellicht voor de Veilig
heidsraad zal brengen, die hetzelfde
onderwerp in 1947 na een Egyptische
klacht zonder tastbaar resultaat heeft
besproken.
In Londen verluidde dat Cyprus
uitgekozen was voor het hoofdkwar
tier van het nieuwe commando voor
het Midden-Oosten, waarin Egypte
geen plaats wil innemen.
Het nieuws van de ongeregeldhe
den heeft in Londen grote bezorgd
heid gewekt. Men besefte, dat ge
welddadigheden het geschil in een
nieuwe en ernstige fase zouden kun
nen brengen. Men acht plaatselijke
incidenten en botsingen onvermijde
lijk.
De betogingen in de beide grote
steden van Egypte gingen gepaard
met aanvallen op bussen, trams,
taxi's en personenauto's onder het
geroep „revolutie" en „weg met Tur
kije".
In Parijs heeft een woordvoerder
van het Franse ministerie van bui
tenlandse zaken verklaard, dat de
Franse regering d». Britse regering
ten volle zal steunen bij haar verzet
tegen ongerechtvaardigde Egyptische
druk.
„Indien Engeland niet stand houdt
in Egypte, kunnen de Westelijke mo
gendheden haar gehele verdedi
gingspositie in het Midden-Oosten
waarschijnlijk vaarwel zeggen", zegt
men aan het ministerie van buiten
landse zaken te Parijs.
Noodtoestand te Rawalpindi afgekondigd
r\E 56-JARIGE minister-president van Pakistan, Liaquat Ali Khan, i«
1-/ gisteren te Rawalpindi het slachtoffer van een aanslag geworden.
Een fanaticus vuurde twee schoten op hem af. De premier is later aan
zijn verwondingen overleden. De moordenaar werd ter plaatse door
een menigte om het leven gebracht. De aanslag geschiedde op het ogen
blik dat de premier opstond om het woord te richten tot een bijeenkomst
van de ïslamietische bond.-Liaquat Ali Khan, die neerviel, toen de ko
gels hem in de borst troffen, werd ijlings naar een ziekenhuis overge
bracht voor een bloedtransfusie en een noodoperatie. Hij bezweek ech
ter aan de verwondingen.
Het kabinet van Pakistan kwam
onmiddellijk te Karatsji bijeen. De
regering gaf opdracht met ingang van
heden alle vlaggen voor drie dagen
halfstok te hangen, kondigde een na
tionale rouwtijd van 30 dagen af en
verbood samenscholingen en het dra
gen van wapens. Het stoffelijk over
schot van de premier werd met een
vliegtuig naar de hoofdstad overge
bracht voor de begrafenis, die van
daag zal plaats hebben.
In Rawalpindi is de noodtoestand
afgekondigd. De strijdkrachten van
Pakistan hebben opdracht gekregen
zich voor alle eventualiteiten gereed
te houden.
Liaquat Ali Khan studeerde aan de
universiteit van Oxford. Hij werd in
1947 eerste minister van het nieuwe
dominion Pakistan, dat op die da
tum werd geboren. Hoewel hij advo
caat was, heeft hij zich bewogen op
sociaal, opvoedkundig en politiek ter
rein. Hij wordt, evenals Gandhi, be-
WESTELIJK OFFENSIEF ONTWIKKELT ZICH
A MERIKAANSE SABRE-STRAAL VLIEGTUIGEN raakten gisteren bo-
ven Noordwest-Korea slaags met communistitsche MIG-15's. Er sneu
velden 8 MIG's en er werden er vijf beschadigd. Gedurende een kwar
tier maakten 33 Sabres jacht op de communistische straalvliegtuigen op
een hoogte, variërende van 10.000 meter tot de toppen van de bomen,
nabfj Sinanjoe. Een negende MIG w erd omlaag geschoten bij een klein
gevecht, dat in de loop van de
werd beschadigd.
LANGZAME OPMARS
Aan het Westelijke front in Korea
heeft een plaatselijke aanval van de
V.N. zich ontwikkeld tot een aanval
6CC nannen ótaan fuin 6£aed af
r gen plaats had. Eén van de Sabres
langs het gehele front als tegenhan
ger van de aanvallen in Midden- en
Oost-Korea.
Aan het centrale front dringen de
verbondenen langzaam op in de rich
ting van Koemsong. Zij ontmoeten
matige tegenstand, hoewel het er
naar uit schijnt te zien, dat de on
ophoudelijke druk de communisti
sche verdedigers afmat.
NIEUWE NEUTRALITEITS-
SCHENDING?
Radio-Peking heeft medegedeeld,
dat op 15 October, enige uren nadat
de communisten van generaal Ridg-
way het bericht hadden ontvangen
waarin de laatste schending werd
toegegeven, een Amerikaanse bom
menwerper opnieuw de neutrale
zóne van Kaesong heeft geschonden.
In de uitzending werd niet gezegd,
dat de bommenwerpers doelen in de
neutrale zóne had aangevallen, doch
dat het vliegtuig over de zóne had
gevlogen.
Zeshonderd nonnen van het Aartsbisdom New York gaven gevolg aan
de oproep van kardinaal Spellman hun bloed af te staan. Deze grootste
i. assa-bloeddonatie in de geschiede nis van het New Yorkse Rode Kruis
vond plaats in het St. Vincentius- ziekenhuis. De nonnen wachten hun
beurt af, terwijl hun temperatuur ge nomen wordt.
Toen na de bevrijding „Seyss" in de
gevangenis en zijn villa aan de Loo-
laan te Apeldoorn vrij kwam, meen
den zowel de Staat als de eigenaar,
de heer J. J. C. Arnolds aanspraak op
het buiten te kunnen maken. Men
heeft toen tot een aceoord kunnen
komen, door de baten de villa
i werd als bezienswaardigheid inge-
I richt te verdelen tussen de Stich
ting 19401945 en de eigenaar. Een
dezer dagen is bekend geworden, dat
de regering tot aankoop van de villa
is overgegaan met het doel daar bu
reaux van de Genie onder te brengen.
Er heerst enige ontstemming over
dit feit, daar de Stichting 19401945
hierdoor een belangrijke bron van
inkomsten gaat verliezen.
schouwd als een van de „architec
ten" van de onafhankelijkheid van de
IndiaasPakistaanse subcontinent.
Hij heeft meer dan 20 jaar gestreden
aan de zijde van Mohammed Ali
Djinnah voor de vorming van Paki
stan. Hij werd geboren te Karnal in
India, waar hij voor de geboorte van
Pakistan heeft vertoefd. Zijn stam
vader kwam 500 jaar geleden uit
Perzië.
De moord gebeurde zeven maan
den, nadat hij de ontdekking van een
samenzwering „tot het stichten van
verwarring in het land door geweld
dadige middelen en ter ondermijning
van de loyaliteit van de strijdkrach
ten" had bekendgemaakt. Er werden
toen 14 personen gearresteerd, onder
wie de secretaris van de Pakistaanse
communistische partij en hoge offi
cieren, die allen terecht hebben ge
staan.
De moordenaar, naar verluidt een
lid van een fanatische Mohamme
daanse vereniging, werd gegrepen en
nog met de revolver in de hand door
de woedende menigte letterlijk aan
stukken gescheurd.
Particuliere berichten, die in Lon
den zijn ontvangen, duiden er op, dat
de moordenaar een Khaksaar is. De
Khaksaren vormen een militante en
fanatieke Mohammedaanse bewe
ging, die een schop als symbool voert.
Van het recente verleden van deze
beweging is men niet op de hoogte,
daar men van mening was, dat zij
sinds de geboorte van India en Pa
kistan in ontbinding verkeerde. Tij
dens de oorlog verdacht men de lei
ding van de beweging van fascisti
sche sympathieën.
In Londen wordt het zeker geacht,
dat de moord nog grotere onstabili
teit tot gevolg zal hebben in een deel
van Azië, waar het reeds zo onrus
tig is.
Een ongedwongen opname van de
Engelse Kroonprinses Elizabeth tij
dens een statiediner ten huize van
de Canadese Gouverneur-Generaal.
Prinses Elizabeth heeft zich gedu
rende dit bezoek dat 35 dagen
duurt grote populariteit verwor
ven; evenals haar echtgenoot, de
Hertog van Edinburgh, die haar op
dit statiebezoek vergezelt.
Prins Bernhard
bij Truman
Prins Bernhard heeft gisteren, in
gezelschap van de Nederlandse am
bassadeur in de Ver. Staten, dr. J.
H, van Royen, een bezoek gebracht
aan president Truman. Volgens een
woordvoerder van de Nederlandse
ambassade droeg het onderhoud een
volkomen niet-officieel karakter.
Weer twee Engelse
geleerden zoek
De Londense „Daily Mail" meldt,
dat weer twee Engelse geleerden
naar het buitenland zijn verdwenen
met hun gezinnen.
Het blad vermeldt de volgende
namen: Dennis O'Connor, een 25-ja-
rige communist, en William Camp
bell, die beiden werkzaam waren bij
het onderzoek van radio-isotopen
voor het nationale instituut van me
disch onderzoek.
O'Conner was gewoon het station
voor atoomonderzoek te Harwell te
bezoeken om grondstoffen voor het
onderzoek te halen. Radio-isotopen
zijn bijproducten van een atoomoven.
Zij worden aangewend in de genees
kunde en in de industrie.
ALS HET STORMT OP SICILIë.
Te Catania (Sicilië) zijn zeventien
personen om het leven gekomen, toen
Dinsdagavond gedurende een hevige
storm een oud huis instortte.
Door de storm werd in het haven
gebied van Catania een taxi het wa
ter ingeblazen; de twee inzittenden
kwamen om het leven.
In het plaatsje Riposto, 30 km. ten
Noorden van Catania, sloegen de gol
ven de zeewering aan stukken, waar
door het laagliggende gedeelte van
Riposto werd overstroomt: 70 huizen
werden vernield.
DE WERVELSTORM IN JAPAN.
Volgens de laatste berichten van
de Japanse politie zijn door de wer
velstorm 448 personen om het leven
gekomen en 1.755 gewond. 37 Perso
nen worden nog vermist.
1.113 Japanse kustvaartuigen zijn
gezonken en bijna 8.000 beschadigd of
losgeslagen.
De wervelstorm heeft naar schat
ting een schade van ongeveer hon
derd millioen gulden aangericht. Dit
is de ergste wervelstorm in Japan
sedert verscheidene jaren.
Het Amerikaanse legercommando
deelde mee, dat voor een millioen
dollar schade is toegebracht aan mi
litaire installaties.
JltaA&adeq, in CLmeükaanó ked
Een opname van de Iraan$e Premier Mohammed Mossadeq in het zie
kenhuis te New York, tijdens een bezoek van de Secretaris Generaal van
de Verenigde Naties Trygve Lie (midden) en de Iraanse vertegenwoor
diger bij de Verenigde Naties Nasrollah Entezam (rechts), President van
de Algemene Vergadering, die in het ziekenhuis met de, 72-jarige Pre
mier besprekingen voerden.
HIJ SPREEKT ONVERZOENLIJKE TAAL
r\E PERZISCHE PREMIER MOSSADEQ heeft Engeland er gisteren in
de Veiligheidsraad van beschuldigd, dat het de besprekingen van
het oliegeschil in de Raad gebruikt om druk op Perzië uit te oefenen.
Hij dreigde naar huis te zullen gaan.
„Wij zijn niet bereid", aldus de premier" om hier onbepaalde tijd te
blijven teneinde getuige te zijn van een vertoning, zoals de Britse dele
gatie in Teheran deze zomer gaf. Nu Engeland er niet in geslaagd is de
wereld de fabel van het lam dat de wolf bedreigde te doen slikken,
hoopt het de Veiligheidsraad er van te kunnen weerhouden de klacht
van de agenda te schrappen door allerlei redenen te bedenken, op grond
waarvan het zich met onze zaken zou mogen bemoeien."
„De enige kwestie betreffende de
olie-installaties, die nog niet is op
gelost, is, hoeveel aan de vroegere
maatschappij daarvoor moet worden
betaald en dat is een zaak tussen die
maatschappij en ons, waarmee En
geland niets te maken heeft."
„Wij hebben door woord en daad
getoond dat wij gaarne willen on
derhandelen", aldus Mossadeq. „Het
was onnodig de veiligheidsraad las
tig te vallen om ons met Engeland
aan de conferentietafel tc krijgen.
Zij waren het en niet wij die plotse
ling die tafel verlieten en elke uit
nodiging om terug te komen van de
hand wezen. De tijd dringt en als ons
aanbod tot bespreking van de daar
voor in aanmerking komende pun
ten weer wordt afgewezen, staat ons
niets anders te doen dan naar huis te
gaan".
De Engelse afgevaardigde sir
Gladwyn Jebb verklaarde teleurge
steld te zijn, dat de Perzische minis
ter-president zo veel van zijn tijd
had besteed aan „nutteloze en in
feite onvruchtbare uiitleg van voor
bije gebeurtenissen". Jebb deed een
ernstig beroep op Mossadeq zich de
practische feiten van het drijven van
een olie-industrie voor ogen te stel
len en „over de nauwe grenzen van
nationalisme heen te letten op de
ruimere gezamenlijke belangen van
de wereldgemeenschap".
Vervolgens diende sir Benegal Rau
(India) drie gemeenschappelijke
amendementen van India en Joego
slavië in, waardoor de vermelding
van de uitspraak van het Internatio
naal Gerechtshof In de Engelse re
solutie zou worden geschrapt.
De Sow jet- Russische afgevaardig
de Tsarapkin verklaarde, dat zijn de
legatie zich verzet tegen de Engelse
ontwerp-resolutie en tegen de amen
dementen van India en Joego-Slavië.
Mossadeq vroeg tijd om Woensdag
te antwoorden op de verklaring van
Jebb. De zitting is daarop tot Woens
dag verdaagd.
Nog altijd koude
oorlog in Berlijn
De Sowjet-autoriteiten hebben gis
teren geweigerd vergunning te geven
voor het vervoer van een grote hoe
veelheid exportgoederen van West-
Berlijn door de Sowjet-zone naar
West Duitsland.
Functionarissen van het gemeente
bestuur van West-Berlijn verklaarde
dat deze weigering schending bete
kent van de voorwaarden, die Oost
en West-Duitsland zijn overeengeko
men bij de ondertekening van het
nieuwe interzonale handelsverdrag
op 20 September j.l. Deze voorwaar
den. die door West-Duitsland zijn ge
steld, voorzagen in ongehinderde
handel en verkeer tussen Berlijn en
West-Duitsland.
KoA'izftje...
Het komt er niet op aan hoelang,
maar hoe deugdzaam men geleefd
heeft. Senera.