S)e Cöld^eGon^cmt
Een groot Nederlander ging heen
Mossadeq twee uur op Schiphol
77 JARIGE Dr. A. PHILIPS OVERLEDEN
Adenauer en Grotewohl te
Berlijn
Nieuw voorstel der Chinezen
Tussenlanding in Ierland
Me^fótmanaeuwceó in Zweden
Directeuï: C. M. v. HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
MAANDAG 8 OCTOBER 1951
43ste JAARGANG No. 12403
Mossadeq
bibberde op
Schiphol
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.40 p. w., f 1.72 p. mnd., f 5.15 p. kwart. Franco p. p. f 5.90. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
Zondagochtend 7 October om
streeks 2 uur is te Eindhoven over
leden in de leeftijd van 77 jaar dr.
A. F. Philips, Voorzitter van com
missarissen en gedelegeerd commis
saris van de N.V. Philips Gloeilam
penfabrieken.
Dr. Anton Frederik Philips werd
op 14 Maart 1874 te Zaltbommel ge
boren. Gedurende enige tijd werkte
hij, na een handelsopleiding gevolgd
te hebben, als volontair bij een Lon-
dense bankiersfirma. Op 3 Januari
1894 kwam dr. Philips op verzoek
van zijn vader naar Eindhoven om
zijn broer ih de fabriek gedurende
enkele maanden in de administratie
bij te staan. Uit deze maanden zijn
jaren geworden. Spoedig nam Anton
Philips de commerciële werkzaam
heden en vooral het reizen van zijn
broer over, zodat deze zich geheel
aan de fabricage kon wijden.
Enkele maanden werden 45 jaar.
In één mensenleven is .mijnheer
Antoon" zoals zijn medewerkers hem
noemden, er getuige van geweest
hoe het kleine bedrijfje uitgroeide
tot enorme fabriekscomplexen met
een totale oppervlakte van 400.000
M2. Dr. Philips was de laatste om te
geloven dat dit alles het werk zou
zijn van één man. Steeds weer droeg
hij de hem toegezwaaide hulde over
aan zijn staf. Van 1895 tot 1922 heeft
dr Philips als onvermoeid en onver
vaard verkoper de wereldmarkt we
ten te veroveren voor de Philips-
lamp. De eerste acht jaren zijn mis
schien de belangrijkste geweest om
dat daarin de fabriek groeide tot een
bedrijf dat 5.000.000 lampen per jaar
produceerde en dat in 1903 bij de
oprichting van het kooldraadlam-
pensyndicaat behoorde tot de vier
grootste Europese fabrieken. In 1907
konden zij de fabricage overschake"-
len op die van de gespoten metaal
draadlamp, in 1911 de getrokken me
taaldraadlamp invoeren en in 1913
tot de fabricage van de gasvullings-
lamp overgaan, zonder dat dit aan
leiding gaf tot ernstige economische
schokken in de onderneming.
De jarenlange samenwerking met
zijn broer Gerard had bij Anton Phi
lips 'n grote waardering doen groeien
voor het werk der technici. In 1922
nam hij de leiding der onderneming
over, toen zijn broer zich op 63-jari-
ge leeftijd terugtrok.
De radio doet zijn intrede.
In deze tweede periode, van 1922
1939, zien wij Anton Frederik Phi
lips als industrieel van groot for
maat, als de ondernemer, die zijn
zorgvuldig uitgezochte medewerkers
tot de hoogste prestaties wist. te in
spireren.
In 1927 ging dr. Philips over tot
het fabriceren van radiotoestellen.
Het natuurkundig laboratorium had
er scherp op aangedrongen, omdat
het eigen fabricage-ervaring onmis
baar achtte als controle op het ont
wikkelingswerk. In 1932 leverde
Philips al het millioenste radiotoe-
stel af, in 1935 de honderdmillioenste
radiobuis.
Vele onderscheidingen.
Op 21 Juni 1927 werd dr A. F.
Philips door H. M. de Koningin on
derscheiden met de gouden medaille
voor „Voortvarendheid en Vernuft",
verbonden aan de Huisorde van
Oranje Nassau.
Een zeldzame onderscheiding, die
hem verleend werd ter gelegenheid
van de eerste officiële toespraak van
H. M. de Koningin via de kortegolf-
zender tot Oost en West. Als blijk
van waardering voor zijn grote ver
diensten voor het Nederlandse be
drijfsleven verleende de Handels
hogeschool te Rotterdam hem in
1928 het ere-doctoraat in de han
delswetenschappen.
Zo heeft hij de onderneming door
tijden van bloei en van depressie
heen geloodst en daarbij geleidelijk
de verantwoordelijkheid op jongere
schouders gelegd. In 1939 achtte hü
de tijd gekomen om als president
directeur af te treden.
Tijdens de oorlog in Amerika.
tijdens de oorlog vertoefde dr.
Philips in Amerika en hij was diep
getroffen toen hij daar vernam, dat
de R.A.F. op 6 December 1942 de fa
brieken in Eindhoven had gebom
bardeerd.
Na een afwezigheid van 5lA jaar
keerde dr. A. F. Philips met zijn
echtgenote mevrouw A. H. E, M.
Philips-de Jongh, op 14 November
1945 uit Amerika in Eindhoven te
rug.
Dr. A. F. Philips was Commandeur
in de Orde van de Nederlandse
Leeuw, Commandeur in de Orde van
Oranje-Nassau en drager van tallo
ze buitenlandse onderscheidingen.
Op de Philipsgebouwen te Eindhoven hangen de vlaggen halfstok.
„AANVAARD MIJN VEERTIEN PUNTEN"
r>E WESTDUITSE KANSELIER.
rede te Berlijn verklaard, dat
ma van veertien punten voor verkie
te aanvaarden, als het werkelijk de
zouden geen lange besprekingen no
een verwijzing naar het Oostduitse
tussen Oost- en West-Duitsland te
eenheid op democratische grondsla
heilige zaak, dat het niet moet wor
gandistische doeleinden."
GROTEWOHL STELDE TELEUR
Grotewohl's met spanning tege
moet gezien antwoord op Aden
auer's rede leverde een teleurstel
ling op. De Oostduitse minister-pre
sident verklaarde Zaterdagavond
slechts, dat het parlement van Oost-
Duitsland Woensdag in een speciale
ïitting bijeen zal komen om een ant-
.voord aan West-Duitsland op te
stellen dat voorgoed een einde zou
naken aan „het getalm en de ca
mouflage". Bovendien maakte hy
bekend, dat 20.000 politieke gevan
genen zullen worden vrijgelaten.
dr. Adenauer, heeft Zaterdag in ecp
Oost-Duitsland slechts zyn program
zingen in heel Duitsland behoefde
eenheid van Duitsland wenste. Dan
dig zijn, zo betoogde Adenauer met
voorstel om directe besprekingen
openen. „Het voorstel van de Duitse
g", aldus de kanselier, „is een zo
den uitgebuit voor politieke propa-
Westduitse politieke leiders gelo
ven, dat nieuwe concessies van Oost
duitse zijde te verwachten zijn. Gro
tewohl's besluit om politieke gevan
genen vrij te laten wijst in die rich
ting. Zij achtten het niet onmoge
lijk, dat dertien van Adenauer's
veertien punten zullen worden in
gewilligd. Dan zou Grotewohl kun
nen zeggen: „Wij zijn u meer dan
halfweg tegemoet gekomen. Geef
ons op het laatste punt onze zin".
Dat laatste punt betreft echter het
internationale toezicht op eventuele
verkiezingen. Het ontbreken daar
van zou verkiezingen in Oost-Duits
land tot een aanfluiting maken.
De radio herdacht
dr. A F. Philips.
Gistermorgen is dr. Philips via
de radio herdacht door prof. dr ir N.
A. Halbertsma, die o.a. enige hoogte
punten schetste uit het leven van de
thans ontslapenen. Dit waren hoog
te punten, die kwamen als vrucht
van zijn zeldzame combinatie van vi
sie en doorzettingsvermogen. Zijn
vooruitziende blik bleek ook weer
bij de televisie, die hij reeds lang ge
leden stimuleerde. Vele onderschei
dingen getuigen van dr Philips' ar
beid voor de welvaart van Neder
land. Er is heengegaan aldus prof.
Halbertsma een merkwaardige fi
guur in het zakenleven, een sociaal
voelend man met een groot hart en
een ruime blik.
De wereldomroep wijdde vandaag
uiteraard ook een gedeelte van zijn
programma aan de dood van dr Phi
lips.
Teraardebestelling
Het stoffelijk overschot van dr. A.
F. Philips zal Woensdag a.s. 12.00
uur worden ter aarde besteld op de
algemene begraafplaats te Woenssel.
Brits kroonprinselijk
péar naar Canada
Met Roelofarendsveense
aardbeitjes
Het Britse kroonprinselijke paar is
Maandagochtend vroeg per strato-
cruiser uit Londen vertrokken voor
een bezoek van vijf weken aan Cana
da. Zij nemen 80 speciaal veipakte
doosjes met in totaal circa 12 kg.
verse Nederlandse kas-aardbeien me
de, die besteld zijn bij de exporteur
P. de Jong Czn., in Roelofarendsveen.
De doosjes zijn Zondagmiddag per
K.L.M.-vliegtuig naar Engeland ge
zonden.
Gaat de franc
devalueren
Volgens de „Financial Times" wordt
de groeiende ongerustheid over een
mogelijke devaluatie van de Franse
franc verklaard door het steeds dui
delijker worden van het feit, dat de
Franse prijzen bij de huidige pariteit
van de franc niet meer concurrerend
zijn op de wereldmarkt.
In 1949, toen de Franse autoriteiten
besloten om de Franse franc in iets
mindere mate te devalueren dan de
waardevermindering van het pond
sterling en andere zachte valuta's
bedroeg, was de wanverhouding tus
sen de waarde van de franc en die
der overige valuta's niet groot ge
noeg om nadelige gevolgen te hebben
voor de Franse handels- en betalings
balans, aldus het blad De ingrijpen
de veranderingen in de Franse eco
nomische structuur, die de laatste tijd
zijn ingetreden en die in de eerste
plaats veroorzaakt zijn door de haus
se op de internationale goederen
markt, heeft de Franse prijzen ech
ter in een aanzienlijk sreller tempo
doen stijgen dan de prijzen in andere
landen. De Franse regering zal geen
andere keuze hebben dan devaluatie,
wanneer zij geen verbetering in de
situatie kan brengen, aldus „Finan
cial Times"
Cadana zal niet voldoende opslag
ruimte hebben voor zyn tarwe-oogst,
die volgens de jongste ramingen het
recordcijfer van 567 millioen bushels
zal bedragen. Het vorige jaar bedroeg
de oogst 461 millioen bushels en tot
dus;erre was de grootste oogst die
van 567 millioen bushels in 1928 Ook
wat de andere granen betreft ver
wacht Canada zeer grote oogsten
Vele elevators in Canada zijn gevuld
met graan van geringe kwaliteit,
waarvoor geen afzet kan worden, ge
vonden. terwijl voorts Engeland, de
voornaamste tarwe-afnemer van Ca
nada, zelf met opslagmoeilijkheden te
kampen heeft.
De bekende Vlaamse schrijver
Stijn Streuvels, die verleden week
tachtig jaar werd, is gistermorgen
tijdens een academische zitting in
het stadhuis te Brussel, belegd door
de vereniging van Vlaamse letter
kundigen, gehuldigd.
Aanwezig waren de voorzitters
van de Kamer en Senaat, de heren
Frans van Cauwelaert en Struye, de
Belgische minister van verkeerswe
zen Segers, de secretaris-generaal
van onderwijs, Julien Kuypers, en
vertegenwoordigers van de Neder
landse en Zuidafrikaanse ambassade.
Stijn Streuvels zelf was evenwel op
de plechtigheid niet aanwezig, omdat
hij op het ogenblik een rustkuur
ondergaat. De Vlaamse Radio-om-
roep verzorgde een directe uitzen
ding van de huldiging, die hij in zijn
huis in de Belgische Kempen kon
volgen.
De Ned. Ind. Un ie
Begin November concreet
plan
Het ligt in de bedoeling van de
Indonesische regering tegen begin
November een concreet plan gereed
te hebben tot wijziging van de Ne
derlands-Indonesische Unie in een
normale internationale verhouding,
aldus wordt te Djakarta vernomen.
Dit is in overeenstemming met
prof. Soepomo's suggestie, op grond
waarvan het Nederlandse kabinet
principieel accoord ging met bespre
kingen in November, die dan zou
den samenvallen met de algemene
vergadering der Verenigde Naties te
Parijs.
De zegsman achtte het mogelijk,
dat te Parijs een Nederlands-Indo
nesische bespreking zou worden ge
houden.
TOCH BESPREKINGEN BUITEN KAESONG
VIA RADIO-PEKING hebben de communisten gisteren voorgesteld,
de onderhandelingen over een wapenstilstand in Korea te hex-vat-
ten in het doi-pje Panmoenjon, in de Zuidelijke hoek van de neutrale
zóne van Kaesong. Waarnemers in het geallieerde hoofdkwartier ver
wachten, dat dit compromis-aanbod door generaal Ridgway zal worden
aanvaard.
de hervatting der wapenstilstands
onderhandelingen te bespreken.
Daarbij zou dan tevens een regeling
getroffen moeten worden voor de
handhaving van de neutraliteit der
Kaesong-Moensan-zöne.
OOK „VREDESKAMP" IN
NEUTRALE ZÓNE
Panmoenjon, een gehucht van een
twaalftal modderige leemhutten,
ligt geheel afgelegen in een wijde
vlakte van rijstvelden, en is onge
veer 3 km dichter bij Kaesong dan
Songhyonni, de plaats die generaal
Ridgway onlangs had voorgesteld.
Toen dit voorstel door de commu
nisten werd afgewezen had Ridg
way hen verzocht een andere plaats
te noemen.
De communistische opperbevel
hebbers, Kim Il-soeng van Noord-
Korea en Peng Teh-hoeai (der Chi
nese vrijwilligers) stelden in hun
boodschap aan generaal Ridgway
voor, behalve Kaesong ook Hoen-
san, waar het geallieerde „vredes-
kamp" is gelegen, in de neutrile
zóne op te nemen. Beide partijen
zouden verantwoordelijk zijn voor
de handhaving van deze neutrali
teit.
Ten slotte stelden de twee com
munistische generaals voor, dat ver-
bindingsoffcieren te Panmoenjon bij
een zullen komen om de details voor
AARDVERSCHUIVING IN
COLUMBIA.
In Columbia is Zaterdag een trein
bij een aardverschuiving verpletterd.
Er zijn 26 doden te betreuren. Acht
tien personen zijn gewond.
HET HERFSTOFFENSIEF
Generaal James van Fleet, bevel
hebber van het achtste Amerikaan
se leger in Korea, heeft Zondag „er
gens aan het Westelijke front in
Korea verklaard: „Wij hebben de
vijand in dit stadium van ons herfst
offensief een grote nederlaag toe
gebracht. Er zullen nog veel meer
stadia van dit offensief volgen en
wij zullen er niet mede ophouden-
voordat de Chinezen en Noord-Ko-
reanen te kennen geven „genoeg
gehad te hebben".
Maandag, de zesde dag van het
herfstoffensief der verbondenen aan
het Westelijke front in Korea, voer
den de Chinezen heftige tegenaan
vallen uit, die op bepaalde punten
werden afgeslagen, doch op andere
plaatsen, waar de geallieerden ge
bied moesten prijs geven, succes
opleverden. Men meent, dat de Chi
nezen bij deze aanvallen gebruik
maken van op de Amerikanen ver
over 155 millimetergeschut, de z.g.
„long toms". Op weer andere plaat
sen van de frontlinie boden de com
munisten hardnekkig tegenstand
aan de geallieerde aanvallers, die
pogen uit te vinden waar dc bol
werken der Chinese wintcrstellin-
gen zijn gelegen.
IN PYAMA EN WINTERJAS
VOOR DE LENS
T'ONDAGAVOND is de Perzische premier Mossadeq op zijn doorreis naar
New York op Schiphol aangekomen. Gedurende de gehele reis van
Teheran naar Schiphol heeft Mossadeq op een bed gerust en hij kwam
er tijdens het oponthoud op het vliegveld slechts even af om op de
treden van de trap voor de persfotografen te poseren. De premier maakte
de indruk van een oude, ziekelijke man, die zich steeds slechts met moei
te overeind kon houden en bescherming zocht tegen de kille najaars
wind in een dikke blauwe winterjas, waarin zijn gelaat vrijwel geheel
schuil ging. Na enkele minuten ging Mossadeq het toestel weer binnen.
K I M -cpr\/irp \A/ac hoct I zeker niet van dicn aard» dat de i°ur-
r\.l_ IVI. bervice Wdb DÖST nalistcn dc indruk kregen, dat zij
I bezwaren hadden tegen vrijheid van
j beweging voor de journalisten. In
tegendeel, zij zochten de journalisten
op. Twee belangrijke leden van de
delegatie, t.w. dr. Shayeban, lid van
de gemengde oliecommissie, en dr.
Hussein Fatemi, waarnemend minis
ter-president, verlieten het toestel
om vragen van de tientallen journa
listen op het vliegveld te beantwoor
den.
Voor de journalisten was de aan
komst van Mossadeq op Schiphol
geen succes. Het departement van
buitenlandse zaken had zo werd
door de stationsdienst van Schiphol
meegedeeld speciale maatregelen
gelast, opdat de journalisten niet op
het platform zouden komen. Een ver
slaggeefster werd evenwel door de
zoon van Mossadeq, die zich wat was
komen vertreden in de aankomsthal,
naar het vliegveld gebracht en in
staat gesteld premier Mossadeq de
hand te drukken. Een interview stond
de Perzische minister-president haar
niet toe, maar wel vertelde hij haar
uitermate tevreden te zijn over de
service, die de K.L.M. bood. Zij kon
haar collega's later vertellen, dat de
Perzische eerste minister in een com
fortabel bed lag en een bruine
pyama droeg. De houding van de le
den van de Perzische delegatie was
Het is de bedoeling van de pre
mier zelf in de Veiligheidsraad het
woord te voeren. Op een vraag hoe
de gezondheid van de premier was,
antwoordde dr. Shayegan: „Premier
Mossadeq voelt zich altijd goed ge
noeg om zijn werk te kunnen doen".
Het standpunt van de Perzische
delegatie is en blijft, dat de Veilig
heidsraad niet bevoegd is het Perzi
sche olieconflict te beoordelen. Ove
rigens 7.al het Per/.ie niet leien hou
den, zo vervolgde Shayegan, een
In Zweden worden op het ogenblik grote herfstmanoeuvres gehouden In
de provincie Vaestergoetland. Koning Gustaaf VI maakt tijdens de ma
noeuvres een praatje met zijn oudste zoon, Prins Beril, in marine-uniform
compromis te sluiten, mits dit is op
basis van de Perzische nationalisatie-
wet.
Dr. Shayegan vertelde voorts er
niet bevreesd voor te zijn, dat uit
het conflict een oorlog zal voortko
men. Engeland doet verstandig zijn
soldaten thuis te houden, maar zij
hebben ook nimmer do bedoeling ge
had soldaten te sturen, zo vervolgde
hij, want wij willen petroleum en
geen oorlog.
Dr. Fatemi zeide, dat vooral Duits
land technici heeft aangeboden. Per-
zië, dat 200 a 300 technici nodig heeft,
heeft reeds meer dan 1000 aanbiedin.
gen gekregen. Dr. Fatemi verwacht
te, dat binnen 2 a 3 maanden dc raf
finaderij in Abadan weer volledig in
productie zal zijn. Er zijn ook aan
biedingen uit Nederland ontvangen.
Perzië zal Engeland schadeloos stel
len, maar over bedragen kon dr. Fa
temi zich niet uitlaten.
IN IERLAND AANGEKOMEN.
Na een oponthoud van 2 uur ver
trok Mossadeq om 10 uur Zondag
avond weer van Schiphol. Vanoch
tend vroeg is het K.L.M.-toestel in
de luchthaven van Shannon (Eire)
aangekomen. Nog nimmer tevoren
waren er op Shannon dergelijke
strenge veiligheidsmaatregelen geno
men als bij de aankomst van de Per
zische minister-president. De „D.C.-
6' bleef zeventig minuten op het
yliegcld om brandstof in te nemen;
in die tijd mocht niemand zich aan
boord van het vliegtuig begeven. De
koffie en gebakjes, die aan boord van
het toestel werden gebracht, waren
eerst terdege door dc leden van de
bemanning onderzocht.
NOG GEEN OVEREENSTEMMING
MET AMERIKA.
Welingelichte kringen te Washing
ton hebben Zondag meegedeeld, dat
nog geen overeenstemming is bereikt
tussen Britse en Amerikaanse verte
genwoordigers over de resolutie, die
bij de Veiligheidsraad zal worden in
gediend in plaats van het oorspron
kelijke Britse ontwerp, waarin op
Pezië een beroep werd gedaan zich
te houden aan de beslissing van het
Internationale Gerechtshof.
Naar verluidt trachten de Ameri
kanen de Britten er toe te brengen
een meer gematigd standpunt in te
nemen. De Britten zijn echter van
mening, dat verzoeningspogingen niet
alleen van Britze zijde kunnen ko
men.
GEEN ECONOMISCHE BLOKKADE
VAN PERZIë.
Een woordvoerder van het Britse
ministerie van handel heeft Zondag
ontkend, dat Engeland een economi
sche blokkade tegen Perzië heeft in
gesteld. Wel hadden sinds de eva
cuatie van de Britten uit de Perzi
sche olievelden „Perzische aanspra
ken op zekere voorrechten" opgehou
den te bestaan.
KoAAeft^e...
Vóór alles moeten wij opnieuw de
waarde leren beseffen van eenvou
dige genoegens.
