De vuurproef van de Nederlandse Televisie
EERSTE UITZENDING UITSTEKEND GESLAAGD
Heel Nederland keek en luisterde
TECHNISCH VOLMAAKTE
ONTVANGST
5le£eaióie-%ecepiie
Kinderhygiëne in
Zuid-Holland
Schoenproductie
sterk gedaald
3tiMó. „ffianck&it" weet in de t/tui&flaiien
DONDERDAG 4 OCTOBER 1951
DE LEXDSE COURAN X
DERDE BLAD PAGINA 1
rvE TELEVISIE in Nederland heeft Dinsdagavond haar vuurproef door-
staan en met succes. Duizenden in den lande hebben de eerste offi
ciële uitzending kunnen gadeslaan, hetzij in de huiskamer thuis of bij
kennissen, hetzij voor de etalage-ruiten van radio-handelaars op straat.
Het eerste begin is geslaagd en naar de verslagen in de kranten te oorde
len is men allerwege enthousiast over de kwaliteit van het gebodene. Tech
nisch was de uitzending die wij zelf in Bussum aanschouwden vrij
wel volmaakt, op een kleine storing na, onvermijdelijk en vergeeflijk ge
volg van de kinderziekten, waaraan ook de televisie bloot staat. De rede
voeringen ook al onvermijdelijk bij zo'n openingsfestijn waren
niet al te lang en uitstekend te volgen, het spel was goed en afgestemd
op het televisie-gebeuren en de omroepster bleek volkomen voor haar
zware taak berekend. Maar boven alles uit was er die wonderlijke erva
ring. dat vrijwel geheel Nederland zag en hoorde wat er tezelfdertijd ge
beurde in de studio te Bussum, een der grootste overwinningen van het
technische vernuft der mensheid.
Het programma
De staatssecretaris van O. K. en W.
mr. J. M. L. Th. Cals sprak, rustig ge
zeten in een gemakkelijke fauteuil, de
openingsrede, waarin hij vooral wees
op de culturele betekenis van de te
levisie en de belangrijke taak, die op
de schouders van de Televisie-stich
ting is gelegd.
Prof. dr. J. B. Kors O.P., voorzitter
van de Nederlandse Televisie-stich
ting, kwam hierna gezellig naast hem
zitten om hem te bedanken voor de
goede wensen. De professor zette de
organisatie der Televisie-stichting uit
een, releveerde de zuinigheid, die ge
boden is, en roemde het enthousias
me, waarmee het werk is begonnen.
Hierna voegde omroepster Jeanne
Roos zich bij het tweetal, zette op het
tafeltje een radiotoestel neer, draai
de de knop om en de luisteraars en
kijkers hoorden de goede wensen,
waarmee Sir William Hailey, direc
teur-generaal van de BBC, de komst
van de televisie in Nederland verge
zeld deed gaan.
Na de redevoeringen werd een
Deens filmpje vertoond van de Deen
se televisie, welke toevallig eveneens
die avond startte; waarna prof. ir. L.
A. Halbertsma een uiteenzetting gaf
van het principe der televisie en een
filmpje volgde van „Het lied der
klokken", opgenomen in een der Ne
derlandse klokkegieterijen.
Na een korte pauze kwam liet
hoofdnummer, het televisiespel „De
Toverspiegel". Hierin toonde Albert
van Dalsum als Video aan de kleine,
ongelovige Bouwmeester Jr. hoe men
via zijn kijkkast zowel het verleden
als de toekomst kon zien.
En wat zag hij? Een 17e eeuwse
kamer met een echtpaar (Ank v. d.
Moer en Joh. de Meester) dat een to
verspiegel bewonderde, waarin men
van alles zien kon. Vervolgens zag
het jongetje de toekomst, duizend
jaar later; Hetty Blok en Ad Hooy-
kaas liepen er rond in nylon-pakken
en genoten van de heerlijkheden, wel
ke de techniek hun in die tijd kon
verschaffen. En toen kwam het he
den de technische storing die het
beeld oploste in strepen, punten en
vliegende lijnen. In Bussum zei men:
dat dit (ongewilde) tijdbeeld ver
bluffend juist was.
Over de mérites van dit eerste tele
visie-spel zulen wij thans geen oor
deel uitspreken. Het is, zoals prof.
Kors zeidc, voorlopig nog een oefen
tijd, zowel technisch als programma
tisch. Men moet zich nog instellen op
de speciale eisen van de televisie; het
is o.i. nog teveel toneel in een klein
hoekje.
Het geluid kwam duidelijk door.
Zo sterk zelfs, dat het hlaffen van
een hond in de buurt van de studio
te Bussum en de claxon van een
auto, welke het gebouw daar passeer
de, duidelijk waren te horen. Zelfs de
souffleur was verstaanbaar!
Officiële belangstelling
Hotel „De Rozenboom" in Bussum
was de aangewezen plaats om de ge
nodigden voor de eerste Nederlandse
televisie uitzending te ontvangen we
gens gebrek aan ruimte in de studio
zelf.Om half acht stroomden de vele
genodigden binnen, welke een plaats
je vonden in twee zalen van het ho
tel, waar 12 ontvangtoestellen, waar
onder 7 gewoon-beeld en 5 groot
beeld projectie-apparaten stonden op
gesteld. Onder de genodigden bevon
den zich onder meer de ministers F.
Teulings, vice-premier; prof. dr. F. J.
Th. Rutten, minister van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen; mr. H.
Mulderfje, minister van Justitie; de
secretaris-generaal van Verkeer en
Waterstaat mr. D. G. W. Spitzen, de
directeur-generaal van de PTT, de
heer L. Neher; de oud-directeur der
PTT, de heer ir. M. A. Damme; de
Commissaris der Koningin in Zuid-
Holland, mr. Kesper, enige leden van
Gedeputeerde Staten, Kamerleden, de
burgemeesters van Hilversum, Bus
sum en Lopik en een groot aantal
medewerkers aan de radio, PTT en
televisie.
MINDER PRETTIGE
BELANGSTELLING.
Direct na afloop van de uitzending
stonden er twee bezoekers klaar. Het
waren heren van de arbeidsinspectie
uit Utrecht, die Dinsdagavond naar
hotel De Rozenboom in Bussum wa-
gekomen, niet zozeer om televisie
te zien, maar met een ander doel: zij
waren in* functie. Aan het televisie
spel De Toverspiegel werkte immers
de elfjarige Louis Bouwmeester mee,
kleinzoon van de grote Louis en zoon
an Stoethaspel. Hij speelde op char
mante wijze een kinderrol en juist
voor hem hadden de ambtenaren bij
zondere belangstelling.
Hier was sprake van ongeoorloofde
kinderarbeid en zij wilden een pro
ces-verbaal opmaken. Het is er in de
drukte van dit bijzonder uur nog niet
van gekomen. Wel hebben de amb
tenaren aangekondigd, dat zij dezer
dagen prof. Kors opnieuw zullen be
zoeken, waarna besloten zal worden
of de wet onverbiddelijk zal worden
uitgevoerd of niet.
Prof. Kors en zijn medebestuurs
leden deelden mede, dat zij geen
ogenblik aan dit probleem hadden ge
dacht en dus in volkomen argeloos
heid hebben gehandeld.
NET OP TIJD.
Nog geen tien minuten voor de uit
zending begon, ontstond in de studio
een defect in de waterkoeling van de
kwikverlichting. Met een luide knal
sprong een der lampen uit elkaar en
bij stromen vloeide het water naar
beneden, juist in de speelhoek waar
even later prof. Halbertsma zijn cau
serie zou houden. Met inspanning van
alle krachten slaagden de technici
erin het euvel in recordtijd te her
stellen en vlak voor de uitzending
begon konden de trapleren, waarop
zij hun werk hadden gedaan, worden
weggesjouwd en functioneerde de
kwikverlichting weer normaal. Net
op tijd.
HOE DE ONTVANGST WAS.
De ontvangst was te Bussum en in
al die plaatsen, welke binnen een
straal van circa 60 K.M. rondom Lo
pik (waar de zondermast staat) voor
treffelijk. Men was echter zeer be
nieuwd naar de ontvangst in verder
gelegen plaatsen.
Te Assen, waar het televisietoestel
op ongeveer 160 kilometer van de
zender Lopik stond, was de ontvangst
vry goed dank zij een speciaal ge
bouwde antenne. Auto's en dergelijke
hadden invloed op de kwaliteit van
het beeld. Door de grote afstand nog
al wat storing.
Te Arnhem was de ontvangst uit
stekend, slechts weinig storing. Al
leen het verkeer maakte de beelden
nu en dan vaag.
Uit Den Burg op Texel: de grote ver
wachtingen zijn niet in vervulling
gegaan. Het beeld was vooral in het
begin vrij vaag en erg beweeglijk.
Door het optreden van een electrische
stroring kreeg men plotseling een ne
gatief beeld te zien. Het gaf een ko
mische indruk.
In Den Helder was de ontvangst
zeer goed. De „lichte sneeuwbui" op
de achtergrond deed geen afbreuk
aan het algemene beeld.
Te Goes: 120 kilometer van Lopik,
het beeld was voortdurend uitste
kend.
Te Zwolle: Ontvangst zeer goed.
Te Groningen: Het toetsbeeld werd
uitstekend ontvangen en in het begin
was het programma van de officiële
Het allereerste Nederlandse televisieprogramma, van de Nederlandse Te
levisie-stichting (gez. programma) is Dinsdag 2 October uitgezonden
van 20.15 tot 21.45. Foto boven: een scène uit „De Toverspiegel" met
Ank van der Moer en Johan de Me ester. Foto onder: de kleine Louis
Bouwmeester, tezamen met Albert van Dalsum, voor de televiecamera's
in de studio's te Bussum.
Ter gelegenheid van de opening der uitzending van de Nederlandse Te
levisie Stichting werd Dinsdagavond in „De Rozenboom te Bussum een
receptie gehouden. Van links naar rechts: Z. Exc. Minister Mr. F. G. J.
H. Teulings, Z. Exc. Minister van Justitie mr H. Mulderije G de Clercq,
bestuurslid van de Nederlandse Televisie Stichting, ir A. Philips en mr
A. H. v. d. Veen, directeur van de N.C.R.V. en vice-voorzitter van de Ne
derlandse Televisie Stichting bij een der ontvangsttoestellen.
Aetherklanken
VRIJDAG
HILVERSUM I. 402 M.
7.00—24.00 NCRV.
NCRV: 7.00 Nieuws. 7.18 Gewijde
muziek. 7.45 Een woord voor de dag.
8.00 Nieuws en weerberichten. 8.15
Gram. 8.45 Idem. 9.00 Voor de zieken
9.30 Waterstanden. 9.35 Gram. 10.30
Morgendienst. 11.00 Alt en piano. 1.30
Amusementsmuziek. 12.00 Gramo-
foonmuziek. 12.30 Land- en tuin-
bouwmededelingen. 12.33 Lichte mu
ziek. 13.00 Nieuws. 13.15 Harpenspel
13.45 Gram. 14.00 „Hoeveel water
hebben kamerplanten nodig", cause
rie. 14.15 Promenade-orkest 14.50
Gram. 15.40 Voordracht. 16.00 Altvi
ool en harp. 16.30 Voordracht. 16.50
Gram. 17.00 Verzoekprogramrr/a voor
de jeugd. 17.30 „In dienst van het
Vaderland", reportage. 17.40 Gram.
17.45 „Sophia Hedwig van Bruns-
wjjk", couserie 18.00 Nieuws. 18.15
Salonorkest. 18.45 „Een goed woord
voor een goede zaak". 18.ij0 Lichte
muziek. 19.15 Regeringsuitzending.
Verklaring en toelichting. 19.35 Gra-
mofoonmuziek. 19.40 Radiokrant, j
20.00 Nieuws en weerberichten. 20.10
„Reclassering". 20.15 Radio Philhar-1
monisch orkest en soliste. 21.15 „Be
zoek aan Berlijn", causerie. 21.35
Pianorecital. 22.05 Kamerkoor. 22.30
Orgelconcert. 22.45 Avondoverden
king. 23.00 Nieuws. 23.15 „Het Evan
gelie in Esperanto'. 23.3024.00 Gra-
mofoonmuziek.
HILVERSUM II.
7.00 VARA. 10.00 VPRO 10.20 VARA
12.00 AVRO 16.00 VARA 19.30 VPRO
21.00 VARA 22.40 VPRO
23.00Ü24.00 VARA.
VARA: 7.00 Nieuws.. 7.15 Ochtend
gymnastiek. 7.3 Gram. 8.0 Nieuws en
weerberichten. 8.18 Gram. 8.50 Voor
de huisvrouw. 9.00 Gram. VPRO:
10.00 ..Kinderen en mensen", cause
rie. 10.05 Morgenwijding. VARA:
10.20 Gram. 10.30 Schoolradio. 10.50
Cello en piano. 11.15 Radiofeuilleton
11.35 Orgel en zang. AVRO: 12.00
Dansmuziek. 12.30 Land- en tuin-
bouwmededelingen. 12.33 Gram. 12.45
Sportpraatje. 13.00 Nieuws. 13.15 Me
dedelingen of gram*. 13.20 Metro pole
Orkest. 14.00 Voor de huisvrouw
14.20 Gram. Intermezzo: Poëzie over
muziek. VARA: 16.00 Lichte muziek.
16.? Jeugduitzending. 17.00 Gram.
17/ Musikale causerie. 18.00 Nieuws
bo: 19.00 Pianospel. 19.10 Spreek-
18.15 Felicitaties. 18.45 ,Denk om de
uur voor emigranten. VPRO: 19.30
„De nieuwe kerkorde", causerie.
19.50 Berichten. 20.00 Nieuws. 20.05
Boekbespreking. 20.10 Gram. 20.30
„Benelux" 20.40 „Een sterk volk",
causerie. VARA: 21.00 Cabaret. 21.80
„De Ducdalf'. 21.50 Buitenlandse
weekoverzicht. 22.05 Instrumentaal
trio. 22.30 Gram. VPRO: 22.40 ..Van
daag", causerie 22.45 Avondwijding.
VARA: 23.00 Nieuws 23.15 „In huwe
lijk en gezin", causerie. 23.30—2400
Gram.
TELEVISIEPROGRAMMA
Eerste A.V.R.O. Televisie-uitzen
ding. 20. 15—21. 45.
1. Opening door G de Clercq en W
Vogt.
2. „Televizier"
3. Film-documentaire.
4. „Artis-ticiteiten", causerie..
Pauze
5. Cabaret.
uitzending ook goed te zien. Maar
aan het einde van de toespraak van
staatssecretaris Cals werd het beeld
vager. Helemaal slecht was de ont
vangst van het filmpje over Denemar
ken en later was de uitzending niet
meer te volgen.
Het koninklijk gezin heeft Dinsdag
avond de eerste televisie-uitzending
met veel belangstelling gevolgd. Men
had zich verzameld in de bibliotheek,
waar een televisieapparaat is opge
steld en van kwart over acht tot het
einde der uitzending heeft men hier
in gespannen aandacht de toespra
ken beluisterd en de verrichtingen
der acteurs gevolgd. De ontvangst
liet niets te wensen.
DELFTENAARS KONDEN ZICH
NIET WASSEN.
Tal van inwoners van Delft kwa
men gistermorgen tot de onaangena
me verrassing, dat zij ongewassen en
zonder een kopje thee te hebben ge
dronken naar het werk moester,
gaan. De bovenwoningen zaten na
melijk geheel zonder water, terwij
in de benedenhuizen slechts een dun
straaltje water uit de kranen kwam
De oorzaak van dit ongemak was
dat de transportleiding van Rotter
dam naar Delft ter hoogte van „Dc
Kandelaar" bü Overschic was ge
sprongen. Omstreeks half elf had
men de leiding gerepareerd, zodat er
geleidelijk aan weer meer druk op
het water kwam.
Op 7 November e.k. zal de Stich
ting Federatieve Commissie voor de
Kinderhygiëne in Zuid-Holland op
een nader te bepalen plaats te Rot
terdam haar 10-jarig bestaan geden
ken met een jubileum-bijeenkomst.
Op die bijeenkomst, die in het te
ken van de organisatie van de moe-
derschapszorg (praenatale zorg) zal
staan, zullen als sprekers optreden
prof. dr. J. H. de Haas, geneeskun
dig-inspecteur van de volksgezond
heid in algemene dienst, dr. H.
Hoyng, vrouwenarts te Nijmegen en
de heer J. P. Boekhold, districts-kin-
derarts. Zij zullen ieder een bepaal
de zijde van de moederschapszorg be
lichten.
Tevens zullen mededelingen wor
den gedaan omtrent doel en werkwij
ze van het onlangs opgerichte Zuid
hollandse Fonds voor Moeder en
Kind.
MINISTER JOEKES UIT HET
ZIEKENHUIS.
De minister van Sociale Zaken en
Volksgezondheid, die zoals bekend
is, eni;«c weken geleden een opera
tie heelt ondergaan, heeft gistermor
gen het ziekenhuis verlaten Het zal,
naar het zich laat aanzien, nog «mige
weken duren, voordat mr. Joekes zijn
werkzaamheden zal kunnen hervat
ten.
De Nederlandse schoenindustrie
heeft in Juli jl. belangrijk minder
geproduceerd dan in de voorgaande
maanden van dit jaar. Enkele onder
nemingen. die gezamenlijk ca. 90%
van de totale Nederlandse schoen
productie voor haar rekening nemen,
hebben in Juli nl. 1.087.000 paar
schoenen geproduceerd tegen
1.548.000 in Juni en 2.011.000 in
Maart.
gen Juni 23\i en Maart eveneens
IV/i arbeidsdagen.
arbeidsdag.
Van het totaal over Juli waren
661.000 (v.m. 1.020.000) paar lederen
schoenen, 188.000 (166.000) paar pan
toffels en 238.000 (362.000) paar rub
berschoeisel aldus het CBS.
ONTPLOFFING IN
OPSLAGPLAATS.
Gistermorgen omstreeks 12 uur
heeft zich in een open opslagplaats
van oude metalen te Eindhoven een
ontploffing voorgedaan, waardoor
de ongehuwde S. levensgevaarlijk
werd gewond. De man is in het Bin
nengasthuis opgenomen. Hij heeft
o.a. ijzerscherven in de halsslagader
gekregen. Een andere arbeider werd
licht gewond. Vermoedelijk bevond
zich tussen het ijzer een projectiel,
waarop vonken terecht zijn geko
men. De mijnopruimingsdienst zal
een onderzoek instellen. De toestand
van de gewonde is zorgwekkend.
MIDDENSTANDSBONDEN
DRINGEN AAN OP VRIJWILLIGE
STROOMBEPERKING.
De Commissie van Overleg van de
Middenstands-Vakcentralen, waarin
samenwerken de Christelijke Mid
denstandsbond, de Koninklijke Ne
derlandse Middenstandsbond en de
Nederlandse Katholieke Midden
standsbond. heeft een beroep gedaan
op het middenstandsbedrijfsleven in
de provincies Noord- en Zuid-Hol
land in de critieke uren zoveel mo
gelijk het stroomgebruik in winkel
en etalage vrijwillig te beperken. De
piekuren-regeling met zijn beperken
de bepalingen zal eerst in November
ingaan.
Het blijkt echter, dat op bepaalde
uren nu reeds de electriciteitsvoor-
ziening in deze twee provincies ern
stig wordt bedreigd. Stroombeperking
in deze uren is een gemeenschapsbe
lang. Daarom verzoeken de centrale
middenstandsorganisaties het mid
denstandsbedrijfsleven het goede
voorbeeld te willen geven en thans
vrijwillig de maatregelen te treffen,
welke tijdens de piekuren-regeling
het vorig jaar waren voorgeschreven.
BLOEMBOLLENEXPORT
OVERSCHREED HONDERD
1VULLIOEN
Naar wij van de Bond van Bloem
en Bloembollenexport vernemen is
de oogst 1951 thans reeds honderd
millioen gulden overschreden.
Verleden jaar werd dit .resultaat
eerste tegen de Kerstdagen bereikt.
DE EERSTE VLIEGENDE
NED. VROUW
De eerste Nederlandse vrouw, die
een vliegbrevet behaalde, Beatrix de
Rijk, zal 6 October de dag vieren,
waarop dit brevet 40 jaar geleden
aan haar werd uitgereikt.
Zü maakte in 1911 haar eerste
vluchten in het Franse dorpje Be-
theny bij Reims.
AARDAPPELMEELFABRIEK
UITGEBRAND.
Gisteravond te ongeveer kwart
voor zeven werd brand geconstateerd
in de aardappelmeelfabriek „Musscl-
I kanaal en Omstreken" te Musselka-
1 naai. De brand nam zeer spoedig in
j omvang toe en 7 brandweren uit de
omliggende plaatsen moesten ko
men assiteren, voordat men de brand
onder controle kreeg. Op het mo
ment, dat dc brand uitbrak, waren
er ongeveer 30 personen in het be
drijf werkzaam. Een van hen, die
werkzaam was op de droogzolder,
zag het vuur als een laaiende, gol
vende massa op zich afkomen en
wist zich slechts met veel moeite in
veiligheid te stellen. Er deden zich
geen persoonüke ongelukkon voor.
Dank zij de intensieve samenwer
king der brandweren onderling,
wist men het vuur tot het hoofdge
bouw te beperken, dat pfactisch ge
heel in de vlammen opging.
De schade is nog niet te overzien,
maar men verwacht, dat deze aan
zienlijk zal zijn. Het gebouw was
verzekerd.
Gisterochtend is Hr. Ms. .torpedoboot jager „Banckert" onder bevel van luitenant ter zee der eerste klasse J.
G. Stegeman, komende uit Nederla nds Nieuw Guinea in de haven van Den Helder teruggekeerd. Zoals al
tijd had zich een grote menigte ver zameld om de opvarenden welkom te heten. Tijdens het binnenvaren
in de haven wuiven leden van de bemanning de mensen op de wal toe.
