S)e CeictoBou/taitt Perzische olie voor Veiligheidsraad De Britse klacht is ontvankelijk verklaard Britten verlaten morgen Abadan Hun toestand is onhoudbaar Koning George mag weer lopen President Peron beschuldigt oud-ambassadeur Directeur: C. M. v. HAMERS VELD. Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN DINSDAG 2 OCTOBER 1951 43ste JAARGANG No. 12399 Veiligheidsraad doet het kalmpjes aan Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.40 p. w., f 1.72 p. mnd., f 5.15 p. kwart. Franco p. p. f 5.90. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50 TIEIN DAGEN UITSTEL VAN MOSSADEQ pvE VEILIGHEIDSRAAD heeft gisterenavond met negen tegen twee stemmen besloten de Britse klacht tegen Perzië in behandeling te ne men. De Sovjet-Unie en Zuidslavië stemden tegen. De negatieve stem van Rusland betekende echter geen veto, omdat het hier een kwestie van procedure betrof. De voorzitter Joan Carlos Muniz, (Brazilië) no digde Ali Gholi Ardalan, die Perzië vertegenwoordigt, onmiddellijk uit voor het debat aan de tafel plaats te nemen. Ardalan zal echter geen stemrecht hebben. Aan het eind van de vergadering besloot de Raad op verzoek van Perzië de bespreking uit te stellen tot een nader door de voorzitter vast te stellen datum, evenwel niet later dan 11 October. In korte redevoeringen brachten Ne derland en Frankrijk hetzelfde stand punt tot uitdrukking. India Ecuador en Turkije wilden zich nog niet uit spreken over de bevoegdheidskwes- Moskou„Binnenlandse aangelegenheid" Zoals men weet was de Raad in spoedzitting bijeengekomen op ver zoek van Groot-Britannië, dat het conflict over de Perzische olie be handeld wil zien. De Sovjet-Unie en Zuidslavië betoogden, dat de Raad in dit geval niet bevoegd is, en maak ten er bezwaar tegen, dat de Britse resolutie waarin Perzië wordt bevo len de uitwijzing van de Britse em- ployé's uit Abadan ongedaan te ma ken, op de agenda wordt geplaatst. De Rps Semyon Tsarapkin betoog de, dat behandeling van het geschil door de Veiligheidsraad inmenging in de binnenlandse aangelegenheden van Perzië zou betekenen, hetgeen het Handvest der Verenigde Naties verbiedt. Daarin werd hij bijgevallen door de Zuidslaviër Ales Bebler, die er bovendien nog op wees, dat men zelfs in de uitspraak van het Inter nationale Hof van Justitie aanwij zingen kan vinden, dat ook het HQf er aan twijfelde, of het wel compe tent was. Warren Austin achtte de Raad echter competent, mede omdat het Internationale Hof van Justitie zich over de kwestie had uitgesproken. Ufitog u-an SdinluAg ofL de §ietó De Hertog van Edinburg probeert een rijwiel dat speciaal gefabriceerd is om iemands gevoel voor het weg verkeer te testen. Op de permanente tentoonstelling van de Koninklijke Sociëteit voor het Voorkomen van Ongelukken in Rospa House Knigts- bridge, (Royal Society for the Pre vention of Accidents) was deze nieu we vinding geëxposeerd. Stuur 'n briefkaart en win een vulpen Een lawine briefaaarten is reeds op de redactie neerge daald. Wanneer de voortekenen niet bedriegen zal de eindstrijd gestereden worden tussen Wim Jansen en Het orkest zonde: Zonder naam de beste Faam? Morgenochtend na de eerste pjostbestelling sluit de candi daatsverkiezing. Zendt een briefkaart naar de redactie, waarop u de naam van uw candidaat schrijft en win een vulpen. tie, maar gingen er mee accoord, dat de Veiligheidsraad het oliegeschil behandeilt, omdat het een bedreiging van de vrede is. Daarna zette Sir Gladwyn Jebb het standpunt van de Britse regering uiteen, namelijk: Het is ontoelaatbaar, dat een van de be trokkenen in een kwestie, die door het Internationale Hof is behandeld, het recht zou hebben de uitspraak van dat Hof naast zich neer te leggen en eenzijdig zijn wil door te zetten. Dat heeft Perzië gedaan door de 350 Britse employé's uit Abadan uit te wijzen, waarmee het een zeer ont vlambare toestand heeft geschapen. De Perzische gedelegeerde ver zocht de Raad het debat tien dagen uit te stellen. De Perzische regering was weliswaar van mening, dat de kwestie de Raad niets aanging, doch zij had besloten aan het debat deel te nemen. Zoals reeds bericht, wil Mossadeq zelf komen. De Veiligheidsraad verdaagde het debat daarop tot een door de voor zitter nader vast te stellen datum, welke echter niet later dan elf Oc tober zou mogen vallen. De Britse kruiser „Mauritius" en de torpedobootjager „Armada" zullen Woensdagmorgen vroeg de 300 Britse olietechnici van Abadan naar Basra (Irak) overbrengen, waarna zijn vandaar naar Engeland zullen terugvlie gen Dit verrassende nieuws maakte Alec Mason, leider der „Anglo-Iria- niar. Cil Cy" in Perzië gisteren op een persconferentie bekend en kele uren slechts voordat de Veiligheidsraad een aanvang maakte met het behandelen van Engelands klacht over deze uitwijzing. Het Britse kabinet nam het besluit tot evacuatie nadat het een dringend telegram van de oliemensen in Aba dan had ontvangen: ..Onmiddellijke beslissing noodzakelijk. Onze positie wordt onmogelijk. Wij moeten pre cies weten, wat wij moeten doen, en hoé dat moet gebeuren.'' Daar de Persen echter niet toestaan dat Britse oorlogsschepen aan de ka de van Abaian aanleggen, zullen de Britten in Perzische schepen naar de „Mauritius" en de „Armada" bracht worden. „Wij vertïekken niet zonder een gevoel van spijt, dat deze gang van zaken noodzakelijk geworden is", zei Groter luchtmacht voor Eisenhower De ter beschikking van generaal Ensenhower gestelde luchtstrijd krachten zullen binnen 'n jaar wor den verdrievoudigd. Weldra zal SHAPE 1000 Amerikaanse toestellen onder haar commando hebben, onge acht de luchtmachten der Westeuro- pese naties. Ook overweegt Amerika (naar AFP verder verneemt) nog een ex tra zevende divisie infanterie naar Europa te sturen. Begin dezer maand vertrekt de 43e om korte tijd later te worden ge volgd door de 28e. Daarmee hebben de V.S. dan zes divisies op het Euro pese contin'ent, met inbegrip van de luchtmacht een personeelssterkte van 400.000 man. Radio-oorlog om Korea herleeft De radio-oorog tussen de Verenig de Naties en de Chinese communis ten is gisteren weer ontbrandt met de beschuldiging over en weer, dat de tegenpartij de wapenstiltandson- derhandelingen ophoudt. Radio-To- kio waarschuwde de communisten voor de strenge winter, die voor de deur staat en voor de krachtsont plooiing van 't achtste leger. Gene raal Omar Bradley, voorzitter van de Amerikaanse commissie van staf chefs, is gisteren naar Korea gevlo gen met generaal Ridgway, de op perbevelhebber der V.N. De gevechtshandelingen bleven beperkt tot luchtgevechten boven Noord-West-Korea. Een MIG werd neergeschoten en drie andere be schadigd bij een schermutseling tus sen 27 Sabrejets en 40 MIG's. De V.N. verloren 17 toestellen in Sep tember. Mijnwerkers bedolven Zes Engelse mijnwerkers werden gisteren door een steenstorting in de Weetslade mijn in Northumberland bedolven. Een van de zes werd zes uur later naar buiten gebracht. Op het ogenblik, dat het ongeluk gebeurde, bevonden zich 100 man in de mijn. De opgesloten mijnwerkers werkten 2 kilometer van de grote mijnschacht op 225 meter diepte. De reddingswerkzaamheden worden be moeilijkt door schadelijke gassen, nieuwe instortingen en een water ader. Weetslade ligt 8 kilometer ten Noorden van Newcastle. Mason, „maar het werd enige maan den geleden al duidelijk, dat het een onvermijdelijk gevolg van het stop zetten van de oliestroom zou zijn. Nu na drie maanden van wachten, zijn wij uitgepraat. Andere regelingen, die ons verblijf zouden moeten mo gelijk maken, schijnen te laat geko men te zijn. Onder de huidige om standigheden kunnen wij in dit land niet langer werken." Ook een 350 Indiase en T-akistaanse arbeider zul len worden geëvacueerd. Zekere berichten zeggen, dat Mak. ki, ./rechterhand" van premier Mossa deq, het vertrek van de Britten met een demonstratie gepaard wil laten gaan Intussen heeft de nieuwe Ameri kaanse ambassadeur Henderson, weer een bezoek aan Mossadeq gebracht om hem te overreden op zijn uitwij zingsbevel terug te komen. De pre mier zou echter geweigerd hebben. Honderd nabestaanden van in Nederland gevallen Britse militairen heb ben een pelgrimstocht naar de graven van hun familieleden gemaakt. Gistermorgen werden zij in het Pa lies Soestdijk ontvangen door H.M. de Koningin. De enige Engelsman van het gezelschap, die zelf in Nij megen heeft gevochten, Capt. T. H. Nicholls uit Learmington, Spa, bood de Koningin een bouquet rose anjers aan. Een long geheel weggenomen Een bijzondere correspondent van de „Sunday Express", meldt, dat koning George langzaam, maar gestadig blijft vooruitgaan, zodat hij een dezer dagen voor het eerst zijn ziekbed weer mag verlaten. Hij zal dan tien meter mogen lopen, vervolgens even op een stoel uitrusten en dan weer naar zijn bed teruglopen. De correspondent deelt verder mede, dat 's konings linker long volledig is weggenomen. GEZWEL IN LINKERLONG. Over het verloop van de ziekte en hetgeen zich de afgelopen week in Buckingham Palace heeft afgespeeld, weet de „Sunday Express" nog de volgende bijzonderheden te melden: Aanstichter van de opstand President Peron van Argentinië heeft gisteren de voormalige Ameri kaanse ambassadeur te Buenos Aires Braden er van beschuldigt, de oor spronkelijk aanstichter van de op stand van de vorige week te zijn geweest. Braden was in 1945 gedurende vier maanden ambasadeur bij de Argen tijnse regering en werd daarna on derminister van Buitenlandse Zaken. Hij is altijd het mikpunt van aan vallen der regering-Peron geweest en schijnt nu het symbool van de op positie tegen Peron te zijn geworden De Argentijnse president verklaarde heden: „Het is een lange keten van gebeurtenissen die tot de opstand een daad van krakzinnigen geleid heeft. Volgens mij ligt de oor sprong hiervan bij het optreden van Braden". „Hij gebruikte de staf en de finan ciële middelen van de ambassadeur en verder al het andere geld dat hij er voor kon krijgen voor de vorming van de Union Democratica (de coali tie, die zich bij de verkiezingen van Februari 1946 tegen Peron verzette) Toen Braden hier vandaan naar Washington ging, zete hij van de Verenigde Staten uit zijn pogingen voort om in Argentinië een burger oorlog te ontketenen", aldus Peron. Het Argentijnse staatshoofd be schuldigde verder John Griffith, een medewerker van Braden tijdens diens ambassadeursschap, van Mon tevideo uit te trachten het gezag en het prestige van de Argentijnse re gering te ondermijnen, waartoe hij klaarblijkelijk over grote fondsen beschikte. De Amerikaanse ambassade wei gerde ieder commentaar op deze be schuldigingen. Vijf dagen voor de operatie hoor de de koning voor het eerst, dat chirurgisch ingrijpen noodzakelijk was, omdat röntgenstralen en on derzoekingen met de bronchoscoop de aanwezigheid van een gezwel aan de linkerlong hadden aangetoond. De koning nam deze ernstige mede deling rustig op. Hij maakte zelfs een grapje en drong er op aan de opera tie spoedig te doen plaats vinden. Hij bleef ook de volgende dagen opge wekt en lichtte zelf de koningin in. Ook zij bewaarde haar kalmte en trachtte in de spannende dagen, die aan de operatie voorafgingen, haar gémaal zoveel mogelijk tot steun te zijn. De dokters hadden de koning ge adviseerd zich niet te veel met zijn werk bezig te houden. Maar de vorst deed wat hij kon om de lopende za ken zoveel mogelijk af te wikkelen. Hij verliet het paleis niet en sliep niet langer dan normaal. Inmiddels hadden twee verpleeg sters haar intrek in het paleis geno men. Zij hadden tot taak de koning te oefenen in het diep-ademhalen, opdat de gezonde long ingesteld zou raken op de extra-taak, die zij van de zieke long zou moeten overnemen. De verpleegsters kwamen echter tot de ontdekking, dat de oefeningen overbodig waren. Jaren geleden had de koning namelijk uitgebreide ademhalingsoefeningen moeten doen voor zijn spraaklessen, en hiermede was hij steeds doorgegaan. JCatea-ut^uüUigma, keeiden ut attó tand teiug. Het Amerikaanse troepentransportschip „General Mc Rae" heeft Maandagmorgen te Rotterdam aangebracht het oorspronkelijke Nederlandse detachement Verenigde Naties en Ko rea-vrijwilligere uit Frankrijk, Bel gië en Luxemburg. Links een opname tijdens de ontscheping. Rechts Kapitein J. Linzel die bij Hoengsong zwaar gewond werd, ontvangt uit h anden van prins Bernhard die ter be groeting aanwezig was, het Kruis "oor Recht en Vrijheid. Morgen, 3 October, Herdenkingsdag Leiden's Ontzet, verschijnt de Leidse Courant niet. De Directie. VOOR DE RAAD I"\E BRITTEN, die de toestand reëel bekijken, zullen nu wel al le hoop hebben laten varen, dat zij ooit nog eens in Perzië zullen terug keren om olie te tappen. De rijke olie-dagen zijn voorbij; voortaan zullen de Britten misschien met een kannetje aan Mossadeq's winkel deur mogen komen om te vragen of er voor geld en goede woorden nog een maatje kan overschieten. En misschien gebeurt zelf dat niet; wie weet? In elk geval kunnen wij ons indenken, dat de doorsnee Engels man een onbehaaglijk ge- 0 voel gekregen heeft, toen hij in zijn ochtendblad las, dat de laatste Britse employé's van de Anglo Iranian, roemrijker nage dachtenis, inderdaad uit Perzië zul len vertrekken, op bevel van de Britse regering. De gedachte, dat de kwestie nu voor de Veiligheidsraad is gebracht, zal hem slechts een ma gere troost zijn. Weliswaar heeft dit illustere college zich tegen het verzet van de Sovjet-Unie (dat na tuurlijk bij de Perzen in het gevlei wil komen en daarom met het afge zaagde argument van „binnenland se aangelegenheid" op de proppen kwam) convpetent verklaard om kennis te nemen van de Britse klacht, maar het heeft al een bui ging gemaakt voor Mossadeq, door in te gaan op het Perzische verzoek tot uitstel, om Mossadeq gelegen heid te geven zelf naar Amerika te komen, om het geval nader toe te lichten. Engeland had zich daarmee accoord verklaard, als Perzië nu van zijn kant ook de uitwijzingsmaatre gel had opgeschort. Dat was een lo gisch en begrijpelijke voorwaarde. Maar Mossadeq gaf niets toe en kreeg van de Raad zijn zin. De verwachting is nu, dat Mossa deq daar in Flushing Meadows wel weer enige tranen zal vergieten, maar moeilijk een nieuw licht zal kunnen laten schijnen over de kwestie. Het standpunt van Engeland lijkt dus vrij duidelijk, nl. ieder lid van de Ver. Naties is verplicht zich te houden aan een uitspraak van het Internat. Hof van Justitie; Perzië heeft dat niet gedaan, derhalve die%t de Veiligheidsraad maatregelen te nemen om Perzië tot naleving van zijn verplichtingen te dwingen. Nu denkt de Raad met een glim lach, welke herinnert aan de be faamde boer, die kiespijn heeft, aan het avontuur op Korea en voelt de laatste tijd meer voor vredelievende maatregelen, hetgeen in de practyk neerkomt op: sussen en warm hou den; net zo lang totdat de kwestie zichzelf heeft opgelost. Dat betekent voor Engeland, dat het hoog of laag kan springen, maar zich uiteindelijk zal moeten schikken in het onver mijdelijke. Er is nu eenmaal een toenemende stroming onder de Aziatische volken om de vreemde exploitatie het land uit te wijzen. Van één kant be schouwt, hebben zij gelijk: waarom anderen te laten profiteren van de rijkdommen, welke het eigen land oplevert. Maar aan de andere kant wordt maar al te vaak vergeten, dat zij nooit van die rijkdommen hadden kunnen genieten, indien die vreem de indringers ze niet te voorschijn hadden gebracht, door hun arbeid, hun kapitaal en hun kundigheid. Het moge waar zijn, dat die vreemden geen altruïsten waren en meer op eigen voordeel uit waren dan op het voordeel van het land, waar zij werkten, maar dat neemt niet weg, dat zij toch hebben bijgedragen tot de welvaart van het land en dat zij bij het scheiden van de markt aanspraak maken op iets meer er kenning dan een trap onder zeker lichaamsdeel. De Britten zullen zich teleurge steld voelen over de huidige gang van zaken en voor Attlee is het geen pretje bij de komende verkiezingen een dergelijke erfenis te moeten ach terlaten. WFST-DUITSLAND HERVAT TELEVISIE—UITZENDINGEN Ter gelegenheid van de opening van de tweede internationale jaar beurs sinds de oorlog in Berlijn op 6 October zullen in West-Duitsland de televisieuitzendingen worden hervat, welke acht jaar geleden wer den gestaakt, De uitzendingen zulen worden ver zorgd door de Noord-West-Duitsc radio, het grootste station van West- Duitsland. Gedurende de jaarbeurs, die 11 dagen zal duren, zal negen uur per dag worden uitgezonden. Daarna zullen Hamburg en Berlijn twee uur per dag uitzenden. In West-Duitsland gebouwde tele visietoestellen zullen in het begin van deze maand in de handel komen De goedkoopste zulen ongeveer 1100 gulden kosten, maar men verwacht, dat de prijzen tegen het volgend jaar tot ongeveer 700 gulden zullen dalen KoJiheftie... Niemand hinkt van een andermans zeer. Koningin ontuing leden van het Y3aüM £eqioen

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1951 | | pagina 1