S)e CeictoBou/taitt
Perzische olie voor Veiligheidsraad
De Britse klacht is ontvankelijk
verklaard
Britten verlaten morgen Abadan
Hun toestand is onhoudbaar
Koning George mag weer lopen
President Peron beschuldigt
oud-ambassadeur
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DINSDAG 2 OCTOBER 1951
43ste JAARGANG
No. 12399
Veiligheidsraad
doet het
kalmpjes aan
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.40 p. w., f 1.72 p. mnd., f 5.15 p. kwart. Franco p. p. f 5.90. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
TIEIN DAGEN UITSTEL VAN MOSSADEQ
pvE VEILIGHEIDSRAAD heeft gisterenavond met negen tegen twee
stemmen besloten de Britse klacht tegen Perzië in behandeling te ne
men. De Sovjet-Unie en Zuidslavië stemden tegen. De negatieve stem
van Rusland betekende echter geen veto, omdat het hier een kwestie
van procedure betrof. De voorzitter Joan Carlos Muniz, (Brazilië) no
digde Ali Gholi Ardalan, die Perzië vertegenwoordigt, onmiddellijk uit
voor het debat aan de tafel plaats te nemen. Ardalan zal echter geen
stemrecht hebben.
Aan het eind van de vergadering besloot de Raad op verzoek van
Perzië de bespreking uit te stellen tot een nader door de voorzitter vast
te stellen datum, evenwel niet later dan 11 October.
In korte redevoeringen brachten Ne
derland en Frankrijk hetzelfde stand
punt tot uitdrukking. India Ecuador
en Turkije wilden zich nog niet uit
spreken over de bevoegdheidskwes-
Moskou„Binnenlandse
aangelegenheid"
Zoals men weet was de Raad in
spoedzitting bijeengekomen op ver
zoek van Groot-Britannië, dat het
conflict over de Perzische olie be
handeld wil zien. De Sovjet-Unie en
Zuidslavië betoogden, dat de Raad in
dit geval niet bevoegd is, en maak
ten er bezwaar tegen, dat de Britse
resolutie waarin Perzië wordt bevo
len de uitwijzing van de Britse em-
ployé's uit Abadan ongedaan te ma
ken, op de agenda wordt geplaatst.
De Rps Semyon Tsarapkin betoog
de, dat behandeling van het geschil
door de Veiligheidsraad inmenging
in de binnenlandse aangelegenheden
van Perzië zou betekenen, hetgeen
het Handvest der Verenigde Naties
verbiedt. Daarin werd hij bijgevallen
door de Zuidslaviër Ales Bebler, die
er bovendien nog op wees, dat men
zelfs in de uitspraak van het Inter
nationale Hof van Justitie aanwij
zingen kan vinden, dat ook het HQf
er aan twijfelde, of het wel compe
tent was.
Warren Austin achtte de Raad
echter competent, mede omdat het
Internationale Hof van Justitie zich
over de kwestie had uitgesproken.
Ufitog u-an SdinluAg
ofL de §ietó
De Hertog van Edinburg probeert
een rijwiel dat speciaal gefabriceerd
is om iemands gevoel voor het weg
verkeer te testen. Op de permanente
tentoonstelling van de Koninklijke
Sociëteit voor het Voorkomen van
Ongelukken in Rospa House Knigts-
bridge, (Royal Society for the Pre
vention of Accidents) was deze nieu
we vinding geëxposeerd.
Stuur 'n
briefkaart en win
een vulpen
Een lawine briefaaarten is
reeds op de redactie neerge
daald. Wanneer de voortekenen
niet bedriegen zal de eindstrijd
gestereden worden tussen Wim
Jansen en Het orkest zonde:
Zonder naam de beste Faam?
Morgenochtend na de eerste
pjostbestelling sluit de candi
daatsverkiezing.
Zendt een briefkaart naar de
redactie, waarop u de naam van
uw candidaat schrijft en win
een vulpen.
tie, maar gingen er mee accoord, dat
de Veiligheidsraad het oliegeschil
behandeilt, omdat het een bedreiging
van de vrede is. Daarna zette Sir
Gladwyn Jebb het standpunt van de
Britse regering uiteen, namelijk: Het
is ontoelaatbaar, dat een van de be
trokkenen in een kwestie, die door
het Internationale Hof is behandeld,
het recht zou hebben de uitspraak
van dat Hof naast zich neer te leggen
en eenzijdig zijn wil door te zetten.
Dat heeft Perzië gedaan door de 350
Britse employé's uit Abadan uit te
wijzen, waarmee het een zeer ont
vlambare toestand heeft geschapen.
De Perzische gedelegeerde ver
zocht de Raad het debat tien dagen
uit te stellen. De Perzische regering
was weliswaar van mening, dat de
kwestie de Raad niets aanging, doch
zij had besloten aan het debat deel
te nemen. Zoals reeds bericht, wil
Mossadeq zelf komen.
De Veiligheidsraad verdaagde het
debat daarop tot een door de voor
zitter nader vast te stellen datum,
welke echter niet later dan elf Oc
tober zou mogen vallen.
De Britse kruiser „Mauritius" en de torpedobootjager „Armada" zullen
Woensdagmorgen vroeg de 300 Britse olietechnici van Abadan naar Basra
(Irak) overbrengen, waarna zijn vandaar naar Engeland zullen terugvlie
gen Dit verrassende nieuws maakte Alec Mason, leider der „Anglo-Iria-
niar. Cil Cy" in Perzië gisteren op een persconferentie bekend en
kele uren slechts voordat de Veiligheidsraad een aanvang maakte met
het behandelen van Engelands klacht over deze uitwijzing.
Het Britse kabinet nam het besluit
tot evacuatie nadat het een dringend
telegram van de oliemensen in Aba
dan had ontvangen: ..Onmiddellijke
beslissing noodzakelijk. Onze positie
wordt onmogelijk. Wij moeten pre
cies weten, wat wij moeten doen, en
hoé dat moet gebeuren.''
Daar de Persen echter niet toestaan
dat Britse oorlogsschepen aan de ka
de van Abaian aanleggen, zullen de
Britten in Perzische schepen naar de
„Mauritius" en de „Armada"
bracht worden.
„Wij vertïekken niet zonder een
gevoel van spijt, dat deze gang van
zaken noodzakelijk geworden is", zei
Groter luchtmacht
voor Eisenhower
De ter beschikking van generaal
Ensenhower gestelde luchtstrijd
krachten zullen binnen 'n jaar wor
den verdrievoudigd. Weldra zal
SHAPE 1000 Amerikaanse toestellen
onder haar commando hebben, onge
acht de luchtmachten der Westeuro-
pese naties.
Ook overweegt Amerika (naar
AFP verder verneemt) nog een ex
tra zevende divisie infanterie naar
Europa te sturen.
Begin dezer maand vertrekt de 43e
om korte tijd later te worden ge
volgd door de 28e. Daarmee hebben
de V.S. dan zes divisies op het Euro
pese contin'ent, met inbegrip van de
luchtmacht een personeelssterkte
van 400.000 man.
Radio-oorlog om
Korea herleeft
De radio-oorog tussen de Verenig
de Naties en de Chinese communis
ten is gisteren weer ontbrandt met
de beschuldiging over en weer, dat
de tegenpartij de wapenstiltandson-
derhandelingen ophoudt. Radio-To-
kio waarschuwde de communisten
voor de strenge winter, die voor de
deur staat en voor de krachtsont
plooiing van 't achtste leger. Gene
raal Omar Bradley, voorzitter van
de Amerikaanse commissie van staf
chefs, is gisteren naar Korea gevlo
gen met generaal Ridgway, de op
perbevelhebber der V.N.
De gevechtshandelingen bleven
beperkt tot luchtgevechten boven
Noord-West-Korea. Een MIG werd
neergeschoten en drie andere be
schadigd bij een schermutseling tus
sen 27 Sabrejets en 40 MIG's. De
V.N. verloren 17 toestellen in Sep
tember.
Mijnwerkers
bedolven
Zes Engelse mijnwerkers werden
gisteren door een steenstorting in de
Weetslade mijn in Northumberland
bedolven. Een van de zes werd zes
uur later naar buiten gebracht.
Op het ogenblik, dat het ongeluk
gebeurde, bevonden zich 100 man in
de mijn. De opgesloten mijnwerkers
werkten 2 kilometer van de grote
mijnschacht op 225 meter diepte. De
reddingswerkzaamheden worden be
moeilijkt door schadelijke gassen,
nieuwe instortingen en een water
ader.
Weetslade ligt 8 kilometer ten
Noorden van Newcastle.
Mason, „maar het werd enige maan
den geleden al duidelijk, dat het een
onvermijdelijk gevolg van het stop
zetten van de oliestroom zou zijn. Nu
na drie maanden van wachten, zijn
wij uitgepraat. Andere regelingen,
die ons verblijf zouden moeten mo
gelijk maken, schijnen te laat geko
men te zijn. Onder de huidige om
standigheden kunnen wij in dit land
niet langer werken." Ook een 350
Indiase en T-akistaanse arbeider zul
len worden geëvacueerd.
Zekere berichten zeggen, dat Mak.
ki, ./rechterhand" van premier Mossa
deq, het vertrek van de Britten met
een demonstratie gepaard wil laten
gaan
Intussen heeft de nieuwe Ameri
kaanse ambassadeur Henderson, weer
een bezoek aan Mossadeq gebracht
om hem te overreden op zijn uitwij
zingsbevel terug te komen. De pre
mier zou echter geweigerd hebben.
Honderd nabestaanden van in Nederland gevallen Britse militairen heb
ben een pelgrimstocht naar de graven van hun familieleden gemaakt.
Gistermorgen werden zij in het Pa lies Soestdijk ontvangen door H.M.
de Koningin. De enige Engelsman van het gezelschap, die zelf in Nij
megen heeft gevochten, Capt. T. H. Nicholls uit Learmington, Spa, bood
de Koningin een bouquet rose anjers aan.
Een long geheel weggenomen
Een bijzondere correspondent van de „Sunday Express", meldt, dat
koning George langzaam, maar gestadig blijft vooruitgaan, zodat hij een
dezer dagen voor het eerst zijn ziekbed weer mag verlaten. Hij zal dan
tien meter mogen lopen, vervolgens even op een stoel uitrusten en dan
weer naar zijn bed teruglopen. De correspondent deelt verder mede,
dat 's konings linker long volledig is weggenomen.
GEZWEL IN LINKERLONG.
Over het verloop van de ziekte en
hetgeen zich de afgelopen week in
Buckingham Palace heeft afgespeeld,
weet de „Sunday Express" nog de
volgende bijzonderheden te melden:
Aanstichter van de opstand
President Peron van Argentinië
heeft gisteren de voormalige Ameri
kaanse ambassadeur te Buenos Aires
Braden er van beschuldigt, de oor
spronkelijk aanstichter van de op
stand van de vorige week te zijn
geweest.
Braden was in 1945 gedurende vier
maanden ambasadeur bij de Argen
tijnse regering en werd daarna on
derminister van Buitenlandse Zaken.
Hij is altijd het mikpunt van aan
vallen der regering-Peron geweest
en schijnt nu het symbool van de op
positie tegen Peron te zijn geworden
De Argentijnse president verklaarde
heden: „Het is een lange keten van
gebeurtenissen die tot de opstand
een daad van krakzinnigen
geleid heeft. Volgens mij ligt de oor
sprong hiervan bij het optreden van
Braden".
„Hij gebruikte de staf en de finan
ciële middelen van de ambassadeur
en verder al het andere geld dat hij
er voor kon krijgen voor de vorming
van de Union Democratica (de coali
tie, die zich bij de verkiezingen van
Februari 1946 tegen Peron verzette)
Toen Braden hier vandaan naar
Washington ging, zete hij van de
Verenigde Staten uit zijn pogingen
voort om in Argentinië een burger
oorlog te ontketenen", aldus Peron.
Het Argentijnse staatshoofd be
schuldigde verder John Griffith, een
medewerker van Braden tijdens
diens ambassadeursschap, van Mon
tevideo uit te trachten het gezag en
het prestige van de Argentijnse re
gering te ondermijnen, waartoe hij
klaarblijkelijk over grote fondsen
beschikte.
De Amerikaanse ambassade wei
gerde ieder commentaar op deze be
schuldigingen.
Vijf dagen voor de operatie hoor
de de koning voor het eerst, dat
chirurgisch ingrijpen noodzakelijk
was, omdat röntgenstralen en on
derzoekingen met de bronchoscoop
de aanwezigheid van een gezwel aan
de linkerlong hadden aangetoond.
De koning nam deze ernstige mede
deling rustig op. Hij maakte zelfs een
grapje en drong er op aan de opera
tie spoedig te doen plaats vinden. Hij
bleef ook de volgende dagen opge
wekt en lichtte zelf de koningin in.
Ook zij bewaarde haar kalmte en
trachtte in de spannende dagen, die
aan de operatie voorafgingen, haar
gémaal zoveel mogelijk tot steun te
zijn.
De dokters hadden de koning ge
adviseerd zich niet te veel met zijn
werk bezig te houden. Maar de vorst
deed wat hij kon om de lopende za
ken zoveel mogelijk af te wikkelen.
Hij verliet het paleis niet en sliep
niet langer dan normaal.
Inmiddels hadden twee verpleeg
sters haar intrek in het paleis geno
men. Zij hadden tot taak de koning
te oefenen in het diep-ademhalen,
opdat de gezonde long ingesteld zou
raken op de extra-taak, die zij van
de zieke long zou moeten overnemen.
De verpleegsters kwamen echter tot
de ontdekking, dat de oefeningen
overbodig waren. Jaren geleden had
de koning namelijk uitgebreide
ademhalingsoefeningen moeten doen
voor zijn spraaklessen, en hiermede
was hij steeds doorgegaan.
JCatea-ut^uüUigma, keeiden ut attó tand teiug.
Het Amerikaanse troepentransportschip „General Mc Rae" heeft Maandagmorgen te Rotterdam aangebracht
het oorspronkelijke Nederlandse detachement Verenigde Naties en Ko rea-vrijwilligere uit Frankrijk, Bel
gië en Luxemburg. Links een opname tijdens de ontscheping. Rechts Kapitein J. Linzel die bij Hoengsong
zwaar gewond werd, ontvangt uit h anden van prins Bernhard die ter be groeting aanwezig was, het Kruis
"oor Recht en Vrijheid.
Morgen, 3 October, Herdenkingsdag
Leiden's Ontzet, verschijnt de Leidse
Courant niet.
De Directie.
VOOR DE RAAD
I"\E BRITTEN, die de toestand
reëel bekijken, zullen nu wel al
le hoop hebben laten varen, dat zij
ooit nog eens in Perzië zullen terug
keren om olie te tappen. De rijke
olie-dagen zijn voorbij; voortaan
zullen de Britten misschien met een
kannetje aan Mossadeq's winkel
deur mogen komen om te vragen of
er voor geld en goede woorden nog
een maatje kan overschieten. En
misschien gebeurt zelf dat niet; wie
weet? In elk geval kunnen wij ons
indenken, dat de doorsnee Engels
man een onbehaaglijk ge-
0 voel gekregen heeft, toen hij
in zijn ochtendblad las, dat
de laatste Britse employé's van de
Anglo Iranian, roemrijker nage
dachtenis, inderdaad uit Perzië zul
len vertrekken, op bevel van de
Britse regering. De gedachte, dat de
kwestie nu voor de Veiligheidsraad
is gebracht, zal hem slechts een ma
gere troost zijn. Weliswaar heeft
dit illustere college zich tegen het
verzet van de Sovjet-Unie (dat na
tuurlijk bij de Perzen in het gevlei
wil komen en daarom met het afge
zaagde argument van „binnenland
se aangelegenheid" op de proppen
kwam) convpetent verklaard om
kennis te nemen van de Britse
klacht, maar het heeft al een bui
ging gemaakt voor Mossadeq, door
in te gaan op het Perzische verzoek
tot uitstel, om Mossadeq gelegen
heid te geven zelf naar Amerika te
komen, om het geval nader toe te
lichten. Engeland had zich daarmee
accoord verklaard, als Perzië nu van
zijn kant ook de uitwijzingsmaatre
gel had opgeschort. Dat was een lo
gisch en begrijpelijke voorwaarde.
Maar Mossadeq gaf niets toe en
kreeg van de Raad zijn zin.
De verwachting is nu, dat Mossa
deq daar in Flushing Meadows wel
weer enige tranen zal vergieten,
maar moeilijk een nieuw licht zal
kunnen laten schijnen over de
kwestie. Het standpunt van Engeland
lijkt dus vrij duidelijk, nl. ieder lid
van de Ver. Naties is verplicht zich
te houden aan een uitspraak van
het Internat. Hof van Justitie; Perzië
heeft dat niet gedaan, derhalve die%t
de Veiligheidsraad maatregelen te
nemen om Perzië tot naleving van
zijn verplichtingen te dwingen.
Nu denkt de Raad met een glim
lach, welke herinnert aan de be
faamde boer, die kiespijn heeft, aan
het avontuur op Korea en voelt de
laatste tijd meer voor vredelievende
maatregelen, hetgeen in de practyk
neerkomt op: sussen en warm hou
den; net zo lang totdat de kwestie
zichzelf heeft opgelost. Dat betekent
voor Engeland, dat het hoog of laag
kan springen, maar zich uiteindelijk
zal moeten schikken in het onver
mijdelijke.
Er is nu eenmaal een toenemende
stroming onder de Aziatische volken
om de vreemde exploitatie het land
uit te wijzen. Van één kant be
schouwt, hebben zij gelijk: waarom
anderen te laten profiteren van de
rijkdommen, welke het eigen land
oplevert. Maar aan de andere kant
wordt maar al te vaak vergeten, dat
zij nooit van die rijkdommen hadden
kunnen genieten, indien die vreem
de indringers ze niet te voorschijn
hadden gebracht, door hun arbeid,
hun kapitaal en hun kundigheid. Het
moge waar zijn, dat die vreemden
geen altruïsten waren en meer op
eigen voordeel uit waren dan op het
voordeel van het land, waar zij
werkten, maar dat neemt niet weg,
dat zij toch hebben bijgedragen tot
de welvaart van het land en dat
zij bij het scheiden van de markt
aanspraak maken op iets meer er
kenning dan een trap onder zeker
lichaamsdeel.
De Britten zullen zich teleurge
steld voelen over de huidige gang
van zaken en voor Attlee is het geen
pretje bij de komende verkiezingen
een dergelijke erfenis te moeten ach
terlaten.
WFST-DUITSLAND HERVAT
TELEVISIE—UITZENDINGEN
Ter gelegenheid van de opening
van de tweede internationale jaar
beurs sinds de oorlog in Berlijn op
6 October zullen in West-Duitsland
de televisieuitzendingen worden
hervat, welke acht jaar geleden wer
den gestaakt,
De uitzendingen zulen worden ver
zorgd door de Noord-West-Duitsc
radio, het grootste station van West-
Duitsland.
Gedurende de jaarbeurs, die 11
dagen zal duren, zal negen uur per
dag worden uitgezonden. Daarna
zullen Hamburg en Berlijn twee uur
per dag uitzenden.
In West-Duitsland gebouwde tele
visietoestellen zullen in het begin
van deze maand in de handel komen
De goedkoopste zulen ongeveer 1100
gulden kosten, maar men verwacht,
dat de prijzen tegen het volgend jaar
tot ongeveer 700 gulden zullen dalen
KoJiheftie...
Niemand hinkt van een andermans
zeer.
Koningin ontuing leden van het Y3aüM £eqioen