S)e CcldóeSoti/Yanf
Adenauer vijlde zijn rede wat bij
Koning George
heeft longziekte
Hervatting der
besprekingen
Nog deze week het „ultimatum"
Rumoer in
Maranhao
Den Haag zag weer de
Koninklijke rijtoer
De conferentie te Ottawa
Massale executies in China
„Marshall-plan
ondergraven"
WOENSDAG 19 SEPTEMBER 1931
42ste JAARGANG No. 12388
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Weer gezelligheid
m Kaesong
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826. Abonn. 20935. Giro 103003. Abonnementsprijs I 0|40 p. w., f 1.72 p. mnd., f 5.15 p. kwart. Franco p. p. f 5.90. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
fZk plechtige opening aan de Siaten Qeneiaal
Grotenwohl's aanbod echter afgeslagen
F\R. KONRAD ADENAUER, de Westduitse bondskanselier heeft gis-
teravond zijn uitgestelde radiorede tot het Duitse volk met ver
scheidene toevoegingen en weglatingen uitgesproken. De kern, de afwij
zing van Grotewohl's aanbod om overleg over de Duitse hereniging
te plegen, was echter gehandhaafd.
„In de eerste plaats dienen zij de vrijheid in de Oostelijke sector van
Berlijn en de gehele Sowjet-zóne te herstellen, voordat zij over vrije
verkiezingen praten".
Dit was een van de toevoegingen aan Adenauer's rede. De opmer
king, dat „de enige agressieve mogendheid de Sowjet-unie is", was
geschrapt.
Aan het einde van zijn oorspronkelijke rede voegde Adenauer in:
„De vrede kan niet door blindheid en besluiteloosheid worden gered,
doch slechts door een heldere en besliste politiek".
onder elkaar besloten de Franse po
litiek te steunen zonder het Duitse
volk te raadplegen. Het plan Schu-
man en het plan Pleven waren be
doeld om de Duitsers onder Franse
overheersing te brengen en „tweede
rangs Europeanen" van hen te
maken.
Wat de verkiezingen betreft zei
dr. Schumacher, dat men zou kun
nen beginnen met een proef te ne
men in Berlijn. Daar zouden op
korte termijn en onder toezicht van
de vier bezettende mogendheden
verkiezingen mogelijk zijn om de
eenheid van deze stad te herstellen.
De Russen zouden bij zulke verkie
zingen kunnen laten blijken wat zij
van plan zijn onder „vrije verkie
zingen" te verstaan.
Atoomwapens aan
de lopende band
De Amerikaanse senator Brien
MacMahon, voorzitter van de Con
grescommissie voor atoomenergie,
heeft gisteren, op dezelfde dag dat
het Congres een militair bouwpro-
gram van byna 6 milliard dollar
goedkeurde, voorgesteld over te
gaan tot massaproductie van atoom
wapens.
Hij stelde verder voor dit jaar 6
milliard dollar te besteden aan het
uitrusten vUn onderdelen van leger,
marine en luchtmacht met atoom
wapens, hetgeen de belastingbeta
lers jaarlijks 30 milliard dollar zou
besparen, omdat atoomenergie hon-
NIET HET JUISTE
OGENBLIK.
Dr. Adenauer heeft duidelijk laten
uitkomen, dat hij het ogenblik nog
niet gekomen acht om met de Rus
sen te praten. De opvatting van de
Westduitse kanselier is, dat eerst de
militaire inschakeling van West-
Duitsland in de Atlantische verde
diging verwezenlijkt moet zijn, voor
aleer men op voet van gelijkheid
met Moskou kan onderhandelen.
Deze zienswijze van Adenauer
wordt intussen niet overal in West-
Duitsland gedeeld. Er zijn vooral in
West-Berlijn stemmen opgegaan, die
ervoor pleiten het nieuwe Oostelijke
initiatief niet botweg af te wijzen,
doch integendeel te trachten te ont
dekken of de Sowjet-unie inderdaad
tot een ingrijpende wijziging van
haar houding bereid zou zijn. Velen
menen, dat dit inderdaad het geval
zou zijn, wanneer de Russen daar
door de bewapening van West-
Duitsland zouden kunnen voorko
men. Met een poging is in elk geval
niets verloren, zo meent men.
OOK SCHUMACHER
AFWIJZEND.
Dr. Kurt Schumacher, leider van
de sociaal-democratische oppositie
in West-Duitslahd, heeft in een
radiorede evenals kanselier Aden
auer het voorstel van de Oostduitse
premier Grotewohl tot het houden
van vrije verkiezingen in geheel
Duitsland afgewezen.
In tegenstelling tot de kanselier
heeft hij echter het te Washington
door de drie Westelijke ministers
van buitenlandse zaken bereikte ac-
coord over West-Duitsland afge
keurd.
De ministers, zo zei hij, hebben
In een gisteravond te Londen uit
gegeven en door negen dokters on
dertekend bulletin is bekend ge
maakt, dat het jongste medisch on
derzoek, ingesteld naar de gezond
heidstoestand van koning George,
heeft aangetoond, dat zich in 's ko-
nings lorgen „structuurveranderin
gen" hebben ontwikkeld. De behan
delende geneesheren hebben de ko
ning daarom geadviseerd voor ver
dere behandeling in Londen te blij
ven.
Premier Attlee heeft gisteren 7f
minuten bij koning George doorge
bracht. Dit onderhoud is aanleiding
geweest tot veel gissingen. Zo ver
ondersteld men, dat de premier be
sloten heeft dat op 25 October nieu
we verkiezingen zullen worden ge
houden.
£>.e nieuwe, (üAichaji
imn ReAtip.
derden malen goedkoper is dan an
dere ontploffingsmiddelen. Een
atoombom zou in massaproductie
minder kosten dan een tank, aldus
MacMahon.
GOUDEN FEEST APOSTOLISClI
VICARIS VAN BANDOENG
In het studiehuis van de Orde der
Kruisheren te Hees bij Nijmegen,
vierde gisteren mgr. Jac. Goumans,
apostolische vicaris van Bandoeng
in besloten kring zijn gouden kloos-
terfeest.
Mgr. J. H. Goumans werd in 1883
te Venray geboren. Sedert 1932 be
stuurde hij de zelfstandige prefec
tuur te Bandoeng als hoofd van het
Kruisheren missiegebied op Java.
In 1942 werd hij benoemd tot apos
tolisch vicaris te Bandoeng en tot
bisschop gewijd.
Mgr. J. Goumans heeft ernstig
geleden onder de bezetting der Ja
panners, die hem jaren lang met
velen zijner confraters in een kamp
gevangen hielden.
Nieuwe bijeenkomst
te Kaesong
De geallieerden in Korea hebben
vanmorgen weer verbindings-officie-
ren gezonden naar een nieuwe sa
menkomst te Panmoenjon in de neu
trale zóne van Kaesong.
De Noordelijken hadden nl. toege
stemd in generaal Ridgway's voor
stel tot een bijeenkomst doch pro
testeerden tegelijk tegen een nieuwe
schending van de neutrale zóne bij
Panmoendjon.
Het is derhalve nog niet duidelijk
of de Noordelijken de besprekingen
willen hervatten of slechts een nieuw,
protest willen indienen, aldus waar
nemers.
De geallieerde officieren warqn
vergezeld van tolken, steno-typisten
en een officiële fotograaf. De pers
was niet vertegenwoordigd.
Generaal Ridgway had, zoals bekend,
tweemaal kort achtereen aangekon
digd, dat hij bereid was verbindings
officieren naar een bijeenkomst te
zenden, rodra de communisten de op
schorting van het overleg ongedaan
zouden maken.
DE OLIE STROOMT
WEER
Hoessein Maki van de Perzische
nationale olieraad heeft verklaard,
dat het „ultimatum" aan Engeland,
dat Harriman heeft geweigerd naar
Londen te zenden, voor het einde
van deze week, „wat ook gebeuren
mag" door de Perzische ambassade
te Londen zal worden overhandigd.
Vijftien dagen later zouden dc Per
zen een begin maken met het over
nemen van de raffinaderij te Abadan
van de nog aanwezige 370 Britten.
Voorts deelde Maki mede, dat Per
zische ingenieurs oliebronnen die
door de Britten bij de evacuatie van
het olieveld Aga Djari waïen geslo
ten, hadden heropend Ruwe olie
stroomde weer door de pijpleidingen
naar Bandar Masjoer (ongeveer
300.000 gallons per dag) om de Per
zische arbeiders zo lang mogelijk aan
het werk te houden.
MOSSADEQ ZUIVERT.
De Perzische regering heeft krach
tige maatregelen genomen tegen
(wat zij noemt) „een complot, dat
de monarchie omveï wilde werpen en
een republiek instellen" Onder de
talriike personen, die door de politie
werden gearresteerd, bevinden zich
o.a. de vroegere vice-premier Mo-
taardi, en twee generaals, Sartipza-
the, oud-chef der geheime politie, en
Baghai, gewezen commandant der po
rtie. Er woeden nog meer arrestaties
VLIEGEN WORDT DUURDER.
Terwijl op de I. A. T. A.-conferen-
|tie in Londen de verlaging der vlieg-
jpassages, door middel van het invoe
gen van verschillende klassen, een
belangrijk punt van bespreking heeft
uitgemaakt, zullen talrijke luchtvaart
tarieven met ingang van de aanstaan
de winterdienstregeling op 16 October
worden verhoogd.
Hoewel de verhogingen nog niet
idefinitief zijn. blijkt uit de voorlo
pige nieuwe passagehandboeken van
Ide K.L.M., dat vliegbiljetten op be
paalde routes, zowel in Europa als op
de trans-Atlantische lijnen, van 3 tot
5 procent in prijs zullen stijgen.
De verhogingen, die als gevolg van
een beslissing der I A.T.A. van
tracht zullen worden, zullen voor
telle bij deze organisatie aangesloten
li ehtvaartmaatschappijen gelden
Een normaal retourbiljet van Am-
.erdam naar New York vice versa
In het openluchttheater „Wald- -.al omstreeks 140.meer gaan kos-
bühne" in de Britse sector van Ber- j ten een enkele reis -op deze lijn
lijn kwamen 40.000 Katholieken bij- wordt 77.duurder
een om de nieuwe bisschop van Ber-1 Een retour biljet naar Londen zal
lijn Wilhelm Weskamp die de 31ste ruim vijf gulden meer gaan kosten
Juli is gewijd, te verwelkomen. na 16 October.
verwacht, o.a. van een aantal parle
mentsleden.
De gouverneur van Perzië's Noor
delijke provincie Azerbeidjan, die
aan de Sovjet-Unie grenst, is door
premier Mossadeq van zijn functie
ontheven. Er wordt geen reden hier
voor opgegeven, maar in politieke
kringen wordt gezegd dat de gou
verneur onlangs sterke critiek op de
politiek van Mossadeq heeft ge
oefend.
In Sao Luiz, de hoofdstad van de
Braziliaanse staat Maranhao, is het
gisteren tot onrust gekomen; drie
personen kwamen om het leven en
velen werden gewond.
Er ontstond onrust, toen de poli
tie het vuur op een menigte opende,
die demonstreerde tegen de terug
komst in de hoofdstad van de gou
verneur, Eugenio de Barros. De zich
verspreidende menigte liet twee do
den en vele gewonden achter. De
derde persoon werd door de me
nigte doodgeslagen. Hij was een
aanhanger van de gouverneur.
Aan het begin van dit jaar kwa
men in Maranhao ernstige onlusten
voor toen de tot gouverneur be
noemde persoon stierf. De Barros
nam toen het ambt over ondanks
hevige oppositie. Later werd zijn
benoeming door een federaal kics-
tribunaal bevestigd. Gisteren arri
veerde hij in Sao Luiz om de functie
definitief te aanvaarden.
H. M. Koningin Juliana heeft Dinsdagmiddag voor de vierde maal sinds zij de troon heeft bestegen, dc zit
ting van de Staten Generaal in de Ridderzaal te Den Haag plechtig geopend met het uitspreken van de
Troonrede. Foto toont Koningin Juliana tijdens het uitspreken van de Troonrede. Rechts Prins Bernhard.
Regen kon uitbundigheid niet temperen
De Koningin in haar gouden koets
met haar schitterend geleide was na
tuurlijk ook gisteren de grote aan
trekkelijkheid van Prinsjesdag,
waarvoor duizenden en tienduzen-
den Nederlanders en ook buiten
landers naar het hart van Den Haag
stroomden. Maar als alle pracht en
praal van dit schouwspel weer ach
ter de rug is, dan wordt „de Ko
ningin" voor de Hagenaars weer
„onze Koningin". Dan stromen in de
middag weer tienduizenden naar de
route van de traditionele rijtoer door
een deel van Den Haag. Dat is
Prinsjesdag met de Prinsessen! Dan
wordt Prinsjesdag eerst recht gezel
lig. Ook gisteren klompten weer
grote massa's mensen, voornamelijk
moeders met kinderen, voor het pa
leis Noordeinde samen. En overal
langs de straten waren reeds vroeg
in de middag velen, gaarne jui-
chensbereid, geschaard.
De Haagse politieruiters, in de za
del van fiere vossen en dartele
schimmels, vormden het escorte voor
de koninklijke familie, die zich, on
danks kleine sproeibuitjes, in een
open calèche liet rijden.
De Koningin vertoonde zich nau
welijks op het paleisbordes of het
talrijke grut rondom hier een jui
chend „Oranje boven" aan, dat alras
door de ouderen werd overgeno
men. De Koningin, gekleed in een
parelgrijze chinchilla-bontmantel
met ijsblauw kapje, prins Bernhard
in donkerblauwe generaalsuniform
en de prinsessen Beatrix en Irene, die
lichtgrijze bontjasjes droegen, wuif
den vrolijk naar de menigte. Om
tien voor vier vertrok de koninklijke
calèche, die door vier koolzwarte
paarden getrokken werd, van het
paleis. In het gevolg waren enige
rijtuigen met hofdignitarissen en
journalisten. De kleine stoet werd
geopend en gesloten door politierui
ters, die bij deze gelegenheid de rui
tersabel inplaats van de wapenstok
omgord hadden. In het smalle
Noordeinde, waar op de trottoirs
geen plaats voor flauwvallers was,
klonk het gejuich oorverdovend bij
het passeren van de stoet. Het golf
de over de dansende paardenlijven,
die in gestrekte draf de teugels ge
hoorzaamden. Zo draafde men langs
de Hoge Wal door enige straten met
juichende mensen naar de Laan van
Turkije en Griekenland in het Atl Pact
De Nederlandse politiek ten aanzien van de opneming van Griekenland
en Turkije is op de conferentie van Ottawa totaal omgeslagen. Minister
Stikker, die eerst een tegenstander was van het opnemen van deze lan
den bij het Noord-Atlantische Pact, heeft zich thans naast de „Grote Drie"
geschaard en aangedrongen op spoedige opneming van beide landen.
Minister Stikker gaf te kennen, aldus Reuter dat hij nu had begre
pen, dat Griekenland en Turkije op precies dezelfde basis zouden worden
opgenomen als de andere leden. Een aantal kleinere landen hadden
namelijk gevreesd, dat Turkije.bijzondere voorrechten zou krijgen.
Daar ook Noorwegen heeft ver
klaard, dat het zich bij de meerder
heid zal neerleggen, indien deze zich
voor toelating van beide landen uit
spreekt, is daarmee de oppositie van
de kleinere landen verkleind tot
slechts één land, nl. Denemarken.
In Amerikaanse kringen verwacht
men echter, dat ook dit land zijn ver.
sie zal laten varen en men vertrouwt
dan ook, dat nog op deze zitting van
de Raad die vermoedelijk Donder
dag eindigt in principe tot opne
ming van de beide landen besloten
zal worden.
Om echter Griekenland en Turkije
als lid te kunnen opnemen, zal het
Atlantisch Pact eerst zelf gewijzigd
moeten worden, daar de grenzen van
de verdediging nu een heel eind
worden opgeschoven of, zoals een
der afgevaardigden gisteren zei: „De
golven van de Atlantische Oceaan
zullen eerdaags de voet van de Hi
malaya bespoelen."
Meerdervoort, waar bij het gemeen
telijke verzorgingshuis voor ouden
van dagen even gestopt werd. Hier
werden bloemen aangeboden door
een 93-jarige oude dame. En voort
ging het dan weer, door met dichte
mensenrijen bezette straten naar
het Paul Krügerplein waar op
nieuw werd gestopt voor het in ont
vangst nemen van een tweede bloe
menhulde, ditmaal door een jonge
dame uit de Transvaalbuurt. Hier
blies de Transvaalharmonie uit volle
borst. In draf ging het toen verder
weer naar de binnenstad. Op het bor
des van het knusse oude stadhuisje
van de residentie stond burgemeester
mr. F. M. A. Schokking, omringd
door wethouders, om vandaar
landsvorstinne te begroeten. Van de I huistoe.
Groenmarkt naar het paleis terug
door de nauwe Hoogstraat. Daar
moest bijna weer stapvoets gereden
worden, zoals in de Herman Coster-
straat en op de eivolle pleinen.
Propvol was het nog voor het pa
leis toen dc Koningin, dc Prins en de
Prinsesjes na hun zes kilometer lan
ge rijtoer uit de calèche stapten.
Toen kwam eigenlijk de gezellig
heid pas echt los. Nauwelijks waren
de rijtuigen weggereden, of de po
litie liet de afzettingen schieten.
Daar begon de traditionele storm
loop op het paleis. In een oogwenk
was het voorplein tot aan „de steen
tjes" volgestroomd. En toen begon
een zo uitnodigend gezang „Oranje
boven" en hoera-geroep, dat de Ko
ningin besloot nog even op het bal-
con te komen. Zelfs opende zij de
vleugeldeuren en even later voeg
den de Prins en de Prinsesjes zich
bij haar.
Een minuutje lang konden dc Ha
genaars toen eens gezellig uitzingen
en juichen naar hun wuivende ko
ninklijke familie. Nadien ging men
door de feestelijk vlaggende stad
IN TIEN MAANDEN 28.000 PERSONEN
In de periode van tien maanden,
eindigend op 10 Augustus, zijn in de
Zuid-Chinese provincie Kwangtoeng
meer dan 28.000 personen terechtge
steld, aldus het te Hongkong ver-
Nederland beroofd van
vitale dollars
„Een stukje wetgeving, dat dc
Amerikaanse consument benadeelt,
do grondbeginselen van het Mar
shall-plan ondergraaft en alleen de
zuivelbelangen in de Ver. Staten ten
goede komt, is onlangs aan de Wet
op de Defensieproductie toegevoegd"
zo schrijft de „New York Times" in
een commentaar op de beperking
van de Amerikaanse zuivelimport.
De regering poogt nu deze bepa
ling ongedaan te maken, op de goe
de gronden, dat zij (naar de woor
den van president Truman) „niet
noodzakelijk is voor de bescherming
van de binnenlandse producenten"
en „in strijd is met de nationale po
litiek van wederkerige handelsover
eenkomsten". Het is erger dan dat,
zo meent het Amerikaanse blad.
Het is een voorbeeld van de onder
worpenheid van het Congres aan
„belangengroepen" onder de op niets
slaande dekmantel van „nationale
verdediging".
De betrokken maatregel betekent
een voortzetting van de drastische
beperkingen op de invoer van be
paalde producten, maar het voor
naamste punt, waar het hier om
gaat, is de nieuwe beperking, die
wordt opgelegd aan de kaasimport.
Deze beperking heeft een nadelig
effect op onze hele buitenlandse po
litiek, zo vervolgt de „New York
Times". Landen als Denemarken,
Nederland en Italië worden er door
beroofd van vitale dollars. Maar aan
de andere kant bedraagt deze voor
sommige Europese landen zo belang
rijke export slechts vijf procent van
de totale Amerikaanse kaasproduc
tie, zoals onder-minister Thorp heeft
meegedeeld.
Wij vernietigen er het vertrouwen
van onze Europese vrienden mee,
meent het blad.
schijnende Chinese blad „Sing Tao
Djin Pao". Het blad haalt een verkla
ring aan van de gouverneur, afgelegd
op een vergadering te Kanton, waar
in verder gezegd wordt, dat in de
zelfde periode in de provincie bijna
90.000 personen gearresteerd werden.
De gouverneur gaf een overzicht van
de „wijdverspreide oppositie tegen
het huidige regiem". Dc anti-com
munistische elementen werden geleid
en geoefend door „imperialisten".
Door hun toedoen waren 239 rege-
rings-ambtenaren om het leven geko
men Bijna 5500 ambtenaren en bur
gers waren gewond of leden aan de
gevolgen van vergiftiging
OVERSTROMINGEN EN
HONGERSNOOD IN CHINA.
In Noord-China zijn uitgestrekte
gebieden door overstromingen ge
teisterd, er areigt nu hongersnood te
komen. Dertig millioen boeren heb
ben de nadeiige gevolgen der over
stromingen ondervonden, de oogst is
geheel of gedeeltelijk verloren ge
gaan.
De Chinese communistische pers
heeft gemeld, dat de regering te Pe
king honderd duizenden tonnen le
vensmiddelen in de getroffen gebie
den heeft doen verdelen, een gebied
ter oppervlakte van 130.000 hectare
moest geheel worden ontruimd.
In Augustus jl. heeft de Gele Rivier
(de Hoang-Hc) ongeveer 700.000 hec
taren land overstroomd De Hoang-Ho
en de Jang-Tse-Kiang blijven stijgen,
zodat nog meer overstromingen zijn
te verwachten.
Naar schatting wordt de oogst van
vijf millioen hectaren land bedreigd
door overstromingen, grote droogte
en insecten.
In de provincie Sjantoeng zijn
170.000 man bezig met het herstellen
van dc door de Gele Rivier doorbre
ken dijken. Voorts zijn honderd dui
zend boeren, arbeiders en soldaten
aan het werk gezet om de dijken van
de Tsjen-Li. die ten Zuid-Westen van
Hanko stroomt, te versterken.
In Noord- zowel als in Zuid-China
heerst in uitgestrekte gebieden grote
droogte. Een communistische journa
list meldt, dat de inwoners van een
streek in de provincie Kwangsi zich
met gras en bladeren moet voeden.
KaAAeftie...
Want zoals in de besten van ons de
misdaad sluimert, zo sluimert ook
in de slechtsten onder ons het goede.
