Staatsbalans per 31 Dec. 1950 BEURS- O VERZICHT Overzicht van de uitgaven voor de verschillende onderwerpen van staatszorg Het aantal dienstauto's en motoren DINSDAG 18 SEPTEMBER 1951 UK LK1DSK UUUKAIN 1 l WEEDE BLAD PAGINA 2 ACTIVA (in millioenen guldens) PASSIVA 1049 919 Kas-, bank- en girosaldi Vorderingen op korte termijn (in clusief dispositieruimte op bui tenlandse credieten) en vooruit betalingen 5.561 Vorderingen op lange termijn 1.059 Reparatievorderingen op voorma lige vijandelijke mogendheden p.m. Deelneming in het Internationaal Fonds en in de Internationale Bank voor Herstel en Ontwik keling 1.999 Onroerende en roerende goederen 5.455 Staatsbedrijven en deelnemingen in ondernemingen 2.260 Diverse activa 1.434 Saldo 15.066 1950 575 1949 14.843 Schulden op korte termijn Verplichtingen inzake oorlogs- sohade 4.110 Storting op staatsschuld door in stitutionele beleggers (inclusief Rijksfondsen) Verplichtingen verband houdende met de overeenkomst van Bret- ton Woods Schulden op lange termijn Diverse passiva 737 1.987 10.914 1.162 1950 12.972 2.081 11.549 1.852 3.555 1.714 10.689 33.753 32.288 33.753 32.283 Een meer gedetailleerde balansopstelling, voor zien van toelichtingen, is opgenomen in de bijla gen. De zeer belangrijke vermindering van het na delig balanssaldo in 1950 verdient de aandacht; zoals uit de balans blijkt, is dit saldo teruggelopen van 15 066 millioen per uit. 1949 tot 10.689 millioen per uit. 1950, een vermindering derhalve van 4.377 millioen. buitengewone dienst 1 voor 1951 een bedrag van f 133 millioen opgenomen wegens de hierbedoelde onverdeelde posten. Slotbeschouwing. In de slotbeschouwing van de mil- lioenennota werkt de minister van fi nanciën de gedachte, dat de rijksbe groting moet worden gezien tegen de achtergrond van de moeilijkheden, waarin het Nederlandse volk thans verkeert, verder uit. Zowel de militaire lasten als de oplossing van het betalingsbalanspro bleem dwingen tot een vermindering van de gezamenlijke bestedingen in de civiele sector. Onder de bestaan de omstandigheden kan men het kernprobleem van de Nederlandse economie n.l. aldus formuleren, dat de totale niet-militaire consumptie en investeringen tot een zodanig niveau zullen moeten worden terug gedrongen, dat zij, tezamen met de noodzakelijk geachte uitgaven voor de verdediging en de aflossing op buitenlandse schuld, de nationale pro ductie niet meer overtreffen, dan de door het buitenland verstrekte hulp bedraagt. De maatregelen van het regerings programma, zoals de subsidieverla ging en de belastingverhoging, als mede de beperking van de civiele uit gaven van de staat, vinden hun weer slag in het algemene beeld van de begroting 1952, zoals zij thans aan de Staten-Generaal wordt aangebo den. Voor de eerste maal sedert de bevrijding kon worden bereikt, dat de gewone dienst, de buitengewone dienst 1 en het Landbouw-Egalisatie- fonds tezamen een overschot van be tekenis vertonen, n.l. van ƒ304 mil lioen. Inclusief het saldo van de ka- pitaaldienst ad ƒ571 millioen is daar mede voor de gehele dienst een nade lig saldo ontstaan ten bedrage van 267 millioen. De orde van grootte van dit bedrag is zodanig, dat dek king van het saldo met niet in de raming opgenomen belastingbaten uit inhaal van achterstand en voor het overige met provenuen van leningen verzekerd lijkt. Van de begroting gaat, derhalve geen tendentie uit tot vergroting van consumptie en inves teringen boven het niveau dat door nationale productie en nationaal in komen als grens van het toelaatbare wordt gesteld. De minister knoopt hier vervolgens, los van de begroting, beschouwingen aan vast over de monetaire ontwik keling in Nederland in het algemeen, met name in het jongste verleden. Hij constateert, dat een aantal infla toire krachten, die in het verleden werkzaam zijn geweest, intussen aan betekenis hebben ingeboet. Dit bete kent evenwel nog niet, dat de tegen woordige monetaire toestand geen potentiële gevaren in zich draagt. Be halve op de noodzaak om een onver antwoorde toeneming van bankcre- dieten tegen te gaan. wijst de minis ter in dit verband op het gevaar, dat er schuilt in het activeren van di verse soorten van liquiditeiten. Alhoewel vele van de factoren, die tot en zodanige activering kunnen leiden thans minder acuut werken en in sommige opzichten zelfs, met name wat de internationale prijsont wikkeling betreft, van een zekere mate van stabilisatie kan worden ge sproken, mag niettemin de mogelijk heid van een ongunstige ontwikke ling niet uit het oog worden verlo ren. Het is naar het oordeel van de minister van financiën van betekenis zich daarbij te realiseren, dat de ma te, waarin van deze inflatoire finan cieringsmiddelen gebruik wordt ge maakt, zich momenteel onttrekt aan de directe beïnvloeding door de over heid; in een aantal gevallen, zoals bij het liquideren van schatkistpapier en het opvragen van spaarsaldi, worden deze middelen zonder meer aan de schatkist onttrokken. Dit betekent, dat een onverhoopt ongunstige ont wikkeling uiteindelijk slechts zou kunnen worden opgevangen door het treffen van compenserende maatre gelen op ander terrein. Het is ook met het oog hierop, dat a priori een stringent begrotingsbeleid is vereist. In dit verband wijst de minister er op, dat er in verschillende opzichten nog onzekerheden blijven bestaan, zoals een verdere achteruitgang van de ruilvoet, het ondervinden van af- zetmoeilijkheden bij de export en de eventuele ontwikkeling van infla toire krachten in het binnenland. De consequentie, die uit de hier aangege ven problemen voor de rijksfinanciën voortvloeit, is deze, dat een voort durende critische beoordeling van het begrotings- en met name van het uitgavenbeleid geboden blijft. Daar bij dient mede in aanmerking te wor den genomen, dat, niettegenstaande het op zichzelf bevredigende feit, dat dekking van alle op de begroting 1952 voorkomende uitgaven verzekerd lijkt, dit resultaat slechts op een zeer hoog niveau kon worden bereikt. Ondanks de onzekere elementen, welke de ontwikkeling in de naaste toekomst in zich draagt, noopt de re gering, dat de door haar getroffen maatregelen voldoende zullen blij ken om uiteindelijk het beoogde even wicht in de Nederlandse volkshuis houding te bewerkstelligen. Mocht zij evenwel in haar verwachting wor den teleurgesteld, dan zal zij, zoals reeds bij herhaling in uitzicht is ge steld, niet aarzelen maatregelen van meer directe aard toe te passen, die op korte termijn hun werking doen gevoelen. De regering is zich bewust, dat daarmede een duurzame oplos sing niet kan worden bereikt. Toch kunnen zij noodzakelijk blijken ter overbrugging van een moeilijke pe riode, met name teneinde een te ver gaande aantasting van de deviezen reserves tegen te gaan en aldus te voorkomen, dat uiteindelijk zo diep ingrijpende consequenties zouden moeten worden aanvaard, dat de de siderata der regeringspolitiek, het bereiken van evenwicht met gelijk tijdige redelijke verdeling der Jasten, niet meer kunnen worden verwezen lijkt. Aantal ambtenaren gedaald Ook dit jaar bevat de millioenen- nota enige gegevens met betrekking tot het verloop van de sterkte van het burgerlijk Rijkspersoneel. Uit die gegevens blijkt, dat de sterk te van het personeel, verbonden aan de departementen van algemeen be stuur, andere dan die van oorlog en marine nog verder kon worden te ruggebracht. De werkelijke sterkte van het burgerlijk personeel der niet- militaire departementen per 31 Juli 1951 (95.620) is ten opzichte van die per 1 Jan. 1946 (131.018) met 38 pet. Behalve aangaande de werkelijke sterkte van het personeel bevat de millioenennota ook gegevens betref fende de in de begroting opgenomen sterkte. Deze ligt, naar de ervaring leert, altijd hoger dan de werkelijke sterkte, omdat er in de praktijk al tijd een vrij groot aantal vacatures zijn. De cijfers van de werkelijke sterkte en van de begrotingssterkte kunnen dus niet met elkaar worden vergeleken. Beschouwt men de aan tallen van de begrotingssterkte op zichzelf, dan blijkt, dat ook de be groting 1952 ten opzichte van die van 1951, wat de niet-militaire departe menten aangaat, een verdere terug gang aanwijst. Uitkeringen van Gemeentefonds Een uitvoerige paragraaf is gewijd aan de voorzieningen met betrekking tot de financiën der lagere publiek rechtelijke lichamen. Medegedeeld wordt, dat het aan het Gemeente fonds toekomende aandeel in de op brengst der rijksbelastingen is ge steld op 10,3 pet. De terugbrenging van het percentage van 11,7 tot 10.3 houdt in de eerste plaats verband met de omstandigheid, dat het naar het oordeel der regering niet juist zou zijn het gemeentefonds te doen delen in de opbrengst der belasting verhoging, welke nodig zijn gewor den in verband met de militaire in ten zich terzake van een financiering hunner kapitaalsuitgaven op lange termijn reeds hebben getroost. Voor zover gemeenten hun pogingen, zelf in hun kapitaalbehoeften te voor zien, niet met succes bekroond zien, zal de regering ook in de toekomst de hulp vanwege de Bank voor Ne- derlandsche Gemeenten en op ande re wijze niet beëindigd willen zien, alhoewel de hierbedoelde gemeenten zich dienen te realiseren, dat deze hulp noodzakelijkerwijze beperkt zal moeten blijven. Uitgaven voor verdediging (in millioenen guldens). Algem. uitgaven Leger Luchtmacht Marine Burgerlijke verde diging Mil. pensioenen en wachtgelden Totaal Belastingopbrengst 1951 1952 34,1 33,9 703,3 721,9 169,2 235,9 200,3 194,2 4,0 9,8 43,0 45,3 1.153,9 1.241,0 spanning, terwijl voorts is gebleken, dat het aanvankelijk gedachte per centage van 11,7, afgezien nog van bedoelde belastingverhogingen bij nader berekening lager kon worden gesteld. Op grond van overeenkom stige overwegingen is het aandeel van het Provinciefonds op 0,62 pet gesteld in plaats van het tot dusver geldende percentage van 0,7. Voor Belastingen op in- wetswijzigingen, die voor een en an- t komen, winst en der nodig zijn, worden de nodige voorstellen bij de Staten-Generaal ingediend. Voorts wordt stil gestaan bij de aanzienlijke moeilijkheden, welke momenteel door gemeenten en an dere lagere publiekrechtelijke licha men worden ondervonden bij de fi nanciering van de door hen geënta meerde investeringen. De minister merkt op, dat onder de huidige om standigheden ook in de sector der lagere publiekrechtelijke lichamen een beperking der investeringen de aangewezen weg is. Met voldoening is kennis genomen van de lofwaar dige inspanning, welke vele gemeen- (IN MILLIOENEN GULDENS). Onderwerpen van staatszorg Defensie 1.153,9 Buitenlandse betrekkingen Indonesië en overz. rijksdelen Politie en Justitie Voorzieningen terzake v?n Onder wijs en cultuur Waterstaat Verkeer Handel en Nijverheid Land-, en tuinbouw, veeteelt en (in millioenen guldens) 1951 1 Kostprijsverho- gende belastingen omzetbelasting 1.185 1 invoerrechten 450 accijnzen 465 overige vermogen inkomstenbe lasting loonbelasting vennootschaps belasting vermogensbel. overige Totaal Extra fiscale ba ten verminderd met de gevolgen v. d. gewijzigde winstvaststelling via het landbouw- Sociale voorzieningen, emigratie en volksgezondheid Volkshuisvesting Herstel van oorlogsschade Diensten van algemene aard Niet toegerekende uitgaven voor pen sioenen en wachtgelden Nationale schuld Afschrijvingen Uitkeringen aan het gemeentefonds wegens derving van ondernemings belasting Onverdeelde posten Totaal Gewone dienst Kapitaaldienst 1951 1952 1951 1952 1.153,9 1.241,0 346,1 259,0 47,5 47,1 1.7 0,2 113,9 78,5 18,7 213,7 212,4 3,6 1,6 437,6 452,5 11.4 12,6 98,0 97,9 106,1 98,7 54,4 55,5 94,6 95,5 42,1 42,7 67,4 69,5 82,0 74,7 9,1 11,2 130,0 110,0 - 553,0 556,6 7,0 4,8 113,3 143,9 10,5 14,2 423,3 381,0 3,3 3,0 159,7 174,5 26,5 46,0 82,7 87,6 562,9 561,4 233,0 226,9 90,0 90,0 176,0 133,0 4.747,0 4.407,3 1.229,0 843,2 TWEEDE KAMER. De voorzitter van de Tweede Ka mer heeft de leden verzocht „reke ning te willen houden met de mo gelijkheid, dat in de vergadering der Kamer van Donderdag 20 Sep tember a.s. bij de regeling der werkzaamheden zal worden beslo ten na afhandeling van het wets ontwerp regeling van de Winkel sluiting een aanvang te maken met de beraadslaging over het ontwerp- pensioen- en spaarfondsenwet". Het gebruik hiervan verdient dan ook ernstige overweging in alle gevallen, dat de daaraan verbonden kosten geen bezwaren van overwe gende aard opleveren. Het laadvermogen van vrachtauto's BESPREKINGEN OVER VESTIGING NIEUW KLOOSTER IN CURACAO. Morgen zullen de generaal-overste van de zusters Dominicanessen en de overste van het klooster „Betha- nië" te Venlo per vliegtuig naar Curagao vertrekken om besprekin gen te openen voor een nieuwe nederzetting aldaar. Het ligt in de bedoeling in dit nieuwe klooster zusters onder te brengen die belast zullen worden met de zorg voor ontspoorde meisjes en vrouwen. SCHOOLRADIO. HET TREINVERKEER ARNHEM— NIJMEGEN A.S. ZONDAG GESTREMD. Vanwege de herstellingswerk zaamheden aan de spoorbrug over de Rijn bij Oosterbeek zal het trein verkeer tussen Nijmegen en Arnhem op a.s. Zondag 23 September van de aanvang van de dienst af tot ver moedelijk 17 uur zijn gestremd. Tus sen Arnhem en Nijmegen-station zal een autobusdienst worden onderhou den ter vervanging van de treinen. Bij verzending van bagage en rij wielen op het baanvak Arnhem Nijmegen v.v. moet met vertraging rekening worden gehouden. BEMANNING VAN DRIE TRAWLERS IN STAKING. De opvarenden van drié IJmuider trawies hebben gistermiddag beslo ten niet uit te varen voor de ver hoging van de dagloontabel in de C.A.O. voor 't trawlerbedrijf met te rugwerkende kracht van 1 Januari af door de reders wordt ingevoerd. De reders stellen zich op het stand punt dat de verhoging slechts be hoeft te worden betaald van 13 Juni af, dat is de dag waarop de verhoging in de Staatcourant werd gepubli ceerd. De Centrale bond van trans portarbeiders meent dat de uitkering moet gelden van 1 Januari. De Centrale bond wenste zich niet te binden aan een besluit over al of niet staken toen er gistermiddag met de bemanningen van drie schepen werd vergaderd. Buiten deze verga dering om hebben de opvarenden besloten niet te vertrekken, Op een televisieconferentie Brussel heeft de afgevaardigde van de B.B.C. gisteren verklaard, dat het nog verscheidene jaren zal du ren, voordat men tot het interna tionale relayeren zal kunnen komen van televisieprogramma's. Hij ant woordde op een Zwitsers voorstel daartoe door een overzicht te geven van de technische moeilijkheden in deze. TECHNISCH-ECONOMISCHE DAG BRANDSTOFFENHANDELAREN Donderdag 20 September a.s. or ganiseert de Nederlandse Katholieke Bond van Brandstoffenhandelaren „St. Theobald" in het Casino te 's Hertogenbosch een technisch-eco- nomische dag. in kader van de ra tionalisatie van het bedrijfsleven en de verhoging der arbeidsproductivi teit. O.a. zal een inleiding worden ge houden over de doelmatige inrich ting van het bedrijf en over de fi nanciering van het bedrijf. Zakenman opgelicht Wegens oplichterij en flessentrek kerij is aangehouden de 42-jarige mej. S. uit Schiedam. In drie jaar tijd heeft zij de Rotterdamse zaken man D. voor 50.000 gulden lichter gemaakt. Tal van leveranciers zijn er ingevlogen voor kleinere bedra gen. Tezamen met de Duitser S., die met een verblijfsvergunning in Schiedam een zogenaamde han delsonderneming dreef, heeft zij het geld opgemaakt in dure hotels en aan sieraden. De misleide zakenman heeft zich voor enkele tienduizenden guldens in de schuld gestoken. De oplichtster was de dochter van een oude zakenrelatie van D. Toen de vader van mej, S. overleed in 1946, liet hij een erfenis achter, die voor vrouw en dochter te klein was om ervan te bestaan. Mej. S. kwam op een sluw idee. Zij spiegelde D. voor, dat haar vader, die veel impor teerde, nog ladingen had staan in di verse vemen en wist hem te bewegen de kosten te betalen, die nodig wa ren om die partijen vrij te maken. Hij zou er dan recht op krijgen. D. verwachtte er veel voordeel van, leefde karig en leende zelfs geld in het gunstige vooruitzicht. Op het station te Breda zijn mej. S. en de Duitser aangehouden. De trein stond op het punt van vertrek ken. Zij waren van plan naar België te gaan. ADRES VAN DETAILHANDEL OVER ONTWERP-WINKEL SLUITINGSWET. Omtrent het nader gewijzigd ont- werp-Winkelsluitingswet 1951 heeft de bedrijfsgroep detailhandel een adres gezonden aan de leden van de Tweede Kamer. Dit ontwerp ligt thans gereed voor openbare behan deling. De bedrijfsgroep betreurt het, aat hierin op verscheidene be langrijke punten ingrijpend is afge weken van het aanvankelijke wets ontwerp. Het beantwoordde in grote mate aan het advies, dat door alle bij deze zaak betrokken onderne mers-organisaties in Juni 1949 is uitgebracht aan de minister van eco nomische zaken. GRATIE' VOOR TWEE HOOFD DADERS. Twee der hoofddaders van de bom aanslag op St. Nicolaasavond 1946 op de Prinsegracht te Den Haag ge pleegd, waardoor twee personen het leven lieten, hebben voorwaardelijke kwijtschelding van hun straf gekre gen, meldt de Tel. Het betreffen de 30-jarige kapitein van de Gen. Staf, F. J. J. baron van H. te Den Haag en de 32-jarige ser geant A. F. de B, te Haarlem, die bei den tot 13 jaar gevangenisstraf met aftrek waren veroordeeld. De eerstgenoemde is reeds voor waardelijk op vrije voeten gesteld, de tweede zal binnenkort op vrije voeten komen. De rest van de straf tijd is beiden thans voorwaardelijk opgelegd. ONBELANGWEKKEND BEURSVERLOOP De effectenbeurs zette gisteren de nieuwe week uitermate kalm in. Br was zeer weinig te doen en aange zien er geen berichten van betekenis waren, bleef het gehele marktver- loop onbelangwekkend. Er viel ook niet de minste lust te constateren om iets te ondernemen. Kennelijk ver keerde men in afwachting van de Troonrede en de Milioenennota. Over de eigenlijke gang van zaken ter beurze viel maar weinig te ver tellen. Internationale fondsen lagen iets beter, zoals Kon. Olie, die tot 290 opliep. Unilever reageerde na 239)/ tot 238 K. Philips lag goed prijshoudend. Scheepvaartaandelen handhaafden zich op het peil van Vrijdag, maar de belangstelling was ver te zoeken. Een lichte uitzonde ring vormden de Cultuurafdelingen, waar lichte vraag te constateren viel. Vooral Tabakken trokken enige belangstelling. Certificaten Deli wisten 2 procent te verbeteren. Ook Senembah lag iets beter. Aandelen Cultuurbank trokken een fractie aan. In het verdere verloop kwam er nauwelijks nog enige wijziging in de koersen. De affaire bleef stil. Op de Staatsfondsenmarkt was de stemming voor de conversielening iets beter. Deze noteerde 84. Inves teringscertificaten konden het peil van Vrijdag echter niet geheel halen. Inschrijvingen Grootboek kwamen weer boven de 85. De dollarleningen hadden een zeer kalmte markt. De 5 pet Philips dollar bleef beneden het vorige peil. Nederlandse dollar leningen goed prijshoudend. Het agiopercentage werd vernomen op 17%. De markt sloot zeer kalm zon der noemenswaardige fluctuaties. Prolongatie 3K pet. In de paragraaf betreffende de zorg voor de efficiency in het staats apparaat is o.m. het aantal personen auto's en motorrijwielen ter sprake gebracht. Voor zover dit personen auto's en motorrijwielen betreft, die in gebruik zijn bij de civiele rijks diensten, is dat aantal als volgt te ruggebracht: Per 1 Aug. 1946 1948 1950 1951 personen auto's 5.351 2.917 1.881 1.792 motor rijwielen 6.415 2.178 1.843 1.756 De vaststelling van het laadver mogen van vrachtauto's dat tegelijk met het in gebruik nemen van de nieuwe kentekenbewijzen op 1 Jan. aan een nieuwe regeling werd on derworpen, staat weer op de hel ling. In de kringen van het vracht vervoer heeft men de afgelopen maanden vele bezwaren tegen de nieuwe regeling, die in de practijk neerkwam op verlaging van het er kende laadvermogen, geopperd, met als gevolg, dat minister Wemmers, van verkeer en waterstaat, heeft toegezegd, een overgangsregeling in het leven te zullen roepen. Nu zal waarschijnlijk de oude regeling voor het bestaande wagen park voorlopig blijven gehandhaafd, dat wil zeggen, dat het laadvermo gen zoals dat op de rijvergunning staat vermeld, wordt overgenomen op het kentekenbewijs. Dit zal al- De minister van O., K. en W.,leen gelden voor de thans rijdende heeft de gemeentebesturen gewezen vrachtauto's. op de mogelijkheden die de Lager-1 Nieuwe vrachtauto's, die in ge- Onderwyswet 1920 biedt met betrek- bruik worden genomen, zullen dan king tot de aanschaffing van school- worden voorzien van een kenteken radio. Hü meent dat deze mogeluk- bewijs, waarop het laadvermogen, heden parallel dienen te lopen met zoals dat wordt berekend volgens die, welke ten aanzien van het bij zonder onderwijs bestaan. In de te genwoordige tijdsomstandigheden zegt hfj is de aanschaffing van radio-installatie kostbaar. Mooht niettemin daartoe in een incidenteel geval met toestemming van Ged. Staten worden overge gaan, dan behoort naar zijn mening het bijzonder onderwijs op gelijke voet te worden behandeld. Aan de schoolradio als hulpmiddel bij het onderwijs zegt de minister intussen grote betekenis te hechten. nieuwe formule, is opgenomen. Besprekingen zijn nog gaande. Een grote firma te Apeldoorn zocht voor de verkoop van een reinigingsmiddel een actieve verte genwoordiger. Een advertentie had tot gevolg dat er ruim duizend sol licitatiebrieven binnenkwamen. Vermoedelijk zoekt die firma ni weer iemand om al die brieven door te lezen en te schiften! Adm,Oiaalichtepje. iuto'itcyfiig ge&oAgen. In de tijd toen Michiel de Ruyter grote roem verwierf op de wereld zeeën waren er, evenals nu ijverige knutselaars, die 's admiraals vlagge- schip „De Zeven Provinciën" als onderwerp voor hun liefhebberij kozen. Verschillende van deze „De Ruyter scheepjes" zijn bewaard gebleven en twee ervan hingen in de kerk te Schermerhom, welke uit het midden der I7de eeuw dateert. Deze kerk wordt thans gerestaureerd en om de histo rische voorwerpen voor beschadiging te vrijwaren zijn ze in de pastorie ondergebracht. Later zullen ook zij gerestaureerd worden en wel door deskundigen in het Scheepvaartmuseum te Amsterdam. Per handkar wordt een van de admiraalsscheepjes te Schermerhom naar de pastorie overgebracht.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1951 | | pagina 6