S)e CéidóeGoti^oiit MM Japans vredesverdrag vandaag getekend Ridgway's voorstel niet aanvaard De koude oorlog om Berlijn VREDE MET JAPAN Directeur: C. M. v. HAMERS VELD. Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN ZATERDAG 8 SEPTEMBER 1951 42ste JAARGANG No. 12379 HELPT oe BISSCHOP J ST KtRKEH aoumep/ J Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.40 p. w., f 1.72 p. mnd., f 5.15 p. kwart. Franco p. p. f 5.90. - Advert,: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50 GROMYKO KREEG GEEN VOET AAN DE GROND Japan erken i schadevergoedingsplicht IJET SECRETARIAAT van de vredesconferentie te San Francisco heeft bekend gemaakt, dat het verdrag met Japan door alle aan de confe rentie deelnemende landen, uitgezonderd de Sovjet-Unie, Polen en Tsje- cho-Slowakije, zal worden getekend. De ondertekening zal vandaag te 18.00 (Nederlandse tijd) geschieden. De Southern Pacific Railroad heeft medegedeeld, dat de Russische dele gatie twee rijtuigen heeft besproken van een trein, die Maandagmiddag uit San Francisco vertrekt en Donderdagmiddag in New York aankomt. JOSJIDA AAN HET WOORD Gisteren hebben alle delegaties, die nog niet aan het woord geweest wa ren, hun verklaringen afgelegd. Zij zouden alle het verdrag onderteke nen, al verklaarden sommigen, dat zij zich het recht voorbehielden om later met Japan nader te onderhan delen over de kwestie der schadever goedingen. Nadat alle delegaties gesproken hadden, kreeg de Japanse afgevaar digde, premier Josjida, gelegenheid om iets te zeggen. Hij verklaarde, dat Japan zijn ver plichting om herstelbetalingen te doen aan de landen, die het had over weldigd, zou nakomen. De vrees be stond, dat Japan het wellicht nimmer zou klaarspelen om herstelbetalingen te verrichten, met het oog op de clausule in het verdrag, die sommi ge geallieerde landen toestaat beslag te leggen op Japanse eigendom op hun gebied. Japan had echter de ver plichtingen van het verdrag in dit opzicht op zich genomen en was ook van plan om ze gestand te doen. Josjida verzekerde Indonesië, dat Japan later bilaterale onderhandelin gen zou beginnen ter bepaling van de omvang van de Janpanse visserij in Indonesische wateren. Josjida noemde het verdrag recht vaardig en edelmoedig, doch zag er tevens enkele „pijnlijke" punten in In dit verband sprak hij de hoop uit, dat het beheer van de Rioe Kioe- en Bonin-eilanden in een niet al te ver verwijderde toekomst aan Japan zou worden teruggegeven. Japan was voorts bezorgd over de toekomst van de Koerillen en van Sachalin, welke door de Sowj et-Unie worden bezet. Het verdrag zou Japan beroven van zijn reusachtige overzeese activa. Ook wenste Japan de terugkeer van hon derd duizenden krijgsgevangenen uit de Sow jet-Unie. Vervolgens verdedigde Josjida het veiligheidspact met de V.S. door te verklaren, dat Japan ongewapend was in een wereld „waar de duistere krachten van totalitaire onderdruk king en tyrannie werkzaam zijn". GROMYKO BUITEN DE ORDE. Nadat Josjida gesproken had, vroeg Gromyko om een uitspraak over de Woensdag door hem ingediende voor stellen en amendementen. Voorzitter Acheson zeide, dat Gromyko Woens dag zijn amendementen niet als zo danig had gekwalificeerd, zodat er dus geen amendementen te behande len waren. Hij verklaarde het verzoek van Gromyko buiten de orde. Het enige wat er nog te behandelen was, aldus Acheson, was een motie van Ceylon, gesteund door Cuba, om een ieder, die dat wenste nog een half uur spreektijd toe te staan. Deze motie werd met 41 stemmen tegen 1 (Tsje- cho-Slowakije) aangenomen. Met 46 stemmen tegen drie en één onthouding (Honduras) weigerde de conferentie de Russische amende menten te bespreken. Tegen het einde van de debatten verliet de Russische delegatie de zaal, gevolgd door de Poolse en Tsjecho- Slowaakse delegaties. Na enkele mi nuten keerden de communistische de legaties echter glimlachend weer terug. Aanslag op Gromyko? Opzet of toeval Een tip, over een complot tegen het leven van Andrey Gromyko bracht gisteren de politie in het ge bied van San Francisco in alarm toestand. Met een snelheid van 120 km per uur escorteerden twaalf politieauto's, waarbij zich aan de rand van de stad nog drie agenten van de motorpoli tie voegden, de Russische delegatie leider van zijn tijdelijk verblijf bui ten de stad, naar de vergaderzaal Een aantal personen naar men zegt Wit-Russen was van plan een verkeersongeluk te ensceneren: met een bierauto wilde men de wagen van Gromyko rammen. Dit zou des te minder opvallen daar de hoofdweg, die Gromyko moest volgen, het hoogste percenta ge verkeersongevallen heeft van alle wegen der V.S. Toevallig kantelde kort nadat de Russische delegatie „Hillsborough", haar verblijfplaats, had verlaten, een vleesauto op de hoofdweg. De Russi sche wagen zwenkte nog juist met een vaart van 100 km per uur om de omgevallen auto heen. Merkwaardi gerwijze werd de vleesauto gevolgd door twee bierauto's, die moesten stoppen. De politie was gewaarschuwd door een agent van het F.B.I. (de Ameri kaanse veiligheidsdienst). „SCHAAMTELOOS", ZEGT PEKING pR IS WEINIG KANS, dat de Chinezen en Noordkoreanen zullen in- gaan op het voorstel van generaal Ridgway om de bestandsbesprekin gen van Kaesong over te brengen naar elders. Het rode opperbevel heeft nog niet geantwoord op Ridgway's boodschap, maar radio Peking noemde het voorstel van de UNO-be velhebber „een schaamteloze poging om de verantwoordelijkheid voor de incidenten in Kaesong af te wente len op de communisten". het aanbreken van de dag een aan val uit. De aanval werd afgeslagen, maar de Noordelijken vielen opnieuw aan. Na een hevige strijd trokken de Noordelijken tegen de middag zich terug. Op andere plaatsen aan het front DE STRIJD AAN HET FRONT. Strijdkrachten van de geallieerden in Korea hebben Vrijdag een commu nistische aanval ten Noord-westen van Tsjorwon, die gedekt werd door een rookgordijn, na een veldslag van SM® leger gezegd. Dit was de enige actie van belang in de Westelijke sector. Ten Zuid-oosten van Pjongjang voerde een Noordelijk bataljon voor $)z ^landende. otietankó te AaonmautU Zestien olietanks raakten in brand in de Avonmouth dokken te Bristol na vier ontploffingen, die de gehele omgeving deden schudden. Alle brandweercorpsen uit de omtrek spoedden zich naar de plaats van de brand. Drie of vier personen, die bezig waren met het schilderen van de top van een der tanks, werden gedood tijdens de explosie. Men schat de hoeveelheid verloren gegane olie op 50 millioen liter. Zware rookwolken stijgen uit de brandende olietanks te Avonmouth. DEMENTI VAN TASS. Het Sow jet-Russische persbureau Tass heeft de berichten over de aan wezigheid in Korea van grote troe pencontingenten uit de Kominforrm landen tegengesproken. Tass noemt de berichten „vals van het begin tot het eind". Zij waren bedoeld om de wereldopinie om de tuin te leiden. Het Chinese persbureau „Nieuw China" heeft Zaterdagochtend ge meld, dat de Noordelijken in Korea twee Zuid-Koreanen gevangengeno men hebben, die bekend hebben, de neutrale zóne van Kaesong binnen gekomen te zijn en Chinese militai ren aldaar gedood te hebben. DJAKARTA TEKENT NIET VAN HARTE. In het Indonesische parlement werd Vrijdagavond een motie inge diend, die de regering vraagt op haar besluit inzake de ondertekening van het vredesverdrag met Japan terug te komen. Bij de stemming verlieten de meeste partijen de zaal, zodat geen beslissing genomen kon wor den. Burgemeester nam wraak De waarnemende geallieerde hoge- commissarissen in Duitsland hebben de Sowjet-Russische opperbevelheb ber generaal Tsjoeikof, gelijkluiden de protesten tegen de „voortdurende belemmering van de normale verbin ding tussen West-Berlijn en West- Duitsland" doen toekomen. Vrijdagmorgen hebben op bevel van burgemeester Kressmann van de Berlynse voorstad Kreuzberg 500 politiemannen en douane-ambtena ren vier uurlang belasting geheven op alle Oost-Duitse en Oost-Berlijn- se voertuigen, die de voorstad pas seerden. De voertuigen werden vast gehouden tot dezelfde belasting was betaald als geheven wordt op West- Duitse voertuigen, die gebruik ma ken van de -autoweg naar Berlijn. Ruim 1.000 Mark aan „belasting" werd geïnd. Het bestuur van V^est-Berlijn heeft zich echter officieel van het optreden van de burgemeester van Kreuzberg gedistancieerd. Op het Londense congres, dat zich ernstig bezig houdt met reizen via luchtruimstations naar de maan en Mars, heeft de Britse geleerde R. Smith een ander geluid doen horen, „Over deze luchtruimstations is meer onzin gezegd dan over enig ander onderdeel der astronautica. De ver klaringen over het gebruik van luchtruimstations voor militaire doeleinden acht ik louter gezwam. Een rondcirkelend voorwerp zou trefbaar zijn als een zittende eend. Ik ben er absoluut zeker van. dat de militaire autoriteiten dit feit zelf al ontdekt hebben en omdat zij meer gezond verstand hebben gaan zij min der snel op dit gebied te werk dan sommigen onzer zouden wensen", al dus Smith. Min. Lieftinck te New York De Nederlandse minister van fi nanciën, prof. mr. P. Lieftinck, is per vliegtuig uit Amsterdam te New York aangekomen om Maandag de vergaderingen van het Internationa le Monetaire Fonds en de Wereld bank te Washington bij te wonen. In een interview verklaarde minister Lieftinck het volgende: „Waar het om gaat is de verdeling van de fi nanciële last onzer militaire inspan ningen, die eerlijk en billijk zou moeten geschieden naar ieders draag kracht". Op de vraag, welk land zijn aandeel zou kunnen leveren, ant woordde minister Lieftinck: „Mijns inziens hebben wij ons deel reeds be taald. Wij hebben onze militaire be groting, die een derde van ons jaar lijks inkomen beloopt, geweldig ver hoogd". Op de vraag, of Nederland nog meer kon doen, antwoordde de minister: „Neen, mijns inziens is dat de grens", KOFFIETUINEN DOOR KLOET VERWOEST. De directie van de N.V. Cultuur Maatschappij Soember Moedjoer deelt mede, dat door uitbarsting van de Kloet op Java 55 H.A. koffietui nen van de onderneming Bantaran zijn verwoest. De opstallen leden geen schade en de bevolking bleef rustig. MALARIA-GEVAAR IN DE V. S. De Amerikaanse regering heeft de bevolking gewaarschuwd voor een mogelijke malaria-epidemie. Er zijn namelijk ruim achthonderd gevallen van malaria gemeld onder uit Ko rea terugkerende militairen Dit jaar geen oorlog „Ik voorspel, dat er dit jaar geen wereldoorlog zal komen", zo ver klaarde gisteren Trygve Lie, de al gemene secretaris van de V.N., met nadruk. Niettemin gaf hij tijdens een pers conferentie toe, verontrust te zijn over het afbreken van de wapenstil standsonderhandelingen in Korea. Maar, zo voegde hij hier aan toe. de tijd is nu gekomen voor definitieve bewijzen, dat het voorstel van Jacob Malik (om vredesbesprekingen over Korea te beginnen) ernstig genomen moet worden. Woensdagavond j.l. omstreeks kwart voor tien kwam het Italiaanse s.s. „Maria Bibolini" aan de Engelse Oostkust ten Zuidoosten van New Castle in aanvaring met de Britse treiler „Aucuba (Grimsby 117). De Italiaan nam de uit tien kop> pen bestaande bemanning aan boord en zette koers naar Rotterdam, waar het schip vannacht met de geredden arriveerde. ïïliniliel MiAiel en aan flayen bij. Ackeion Mr. D. U. Stikker, de Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken en de heer J. II. van Royen, de Neder landsc ambassadeur in de Verenigde Staten arriveren aan het hotel te San Francisco voor een onderhoud met de Amerikaanse Staatssecretaris Dean Acheson inzake de Japanse vredesconferentie. Links: minister Stikker. VfINISTER STIKKER heeft het toch niet over zijn hart kun nen krijgen om te weigeren het vredesverdrag met Japan mede te endertekenen. Men had in Den Haag aanvankelijk wat stug gedaan en o.a. gezegd, dat het zenden van een delegatie naar San Francisco nog niet betekende, dat Nederland het verdrag ook tekenen zou en men had gewezen op de ernstige bezwa ren, welke Nederland tegen het ontwerp-verdrag had. Maar in ernst verwachtte toch niemand, dat Ne derland werkelijk kwaad weg zou lopen. Ook wij hebben er reeds eer der op gewezen, dat Nederland zich de luxe niet kan permitteren, om op een dergelijke manier in de 0 kaart van Moskou te spelen en blijkens mededelingen van de Amerikaanse correspondent van Aneta, die zijn inlichtingen wel van de Nederlandse delegatie zelf zal hebben ontvangen, is deze over weging ook inderdaad één van de redenen geweest, van Nederlands besluit om zonder voorbehoud te tekenen. De twee andere redenen waren, dat er ter conferentie een zó grote eenstemmigheid heerste om de tekst te aanvaarden, dat Neder land geen uitbijter wilde zijn en dat het aanbrengen van amendementen onmogelijk was gebleken. Minister Stikker heeft vóór de aanvang van de conferentie nog ge probeerd, of er geen mouw te pas sen was aan de Nederlandse bezwa ren, waarvan de voornaamste was het ontbreken van een regeling tot schadevergoeding van de Nederlan ders, die van dc Japanse bezetting te lijden hebben gehad. Hij had o.a. gedacht aan een ver klarend protocol, dat aan het ver drag zou kunnen worden gehecht U&lkeeA. tullen Ittelt 'Duitltand en ïiziliyx Tengevolge van het heffen van hoge rechten door de Oost-Duitse rege ring voor het gebruik van de autoweg Berlijn—Hclmstcdt wordt het verkeer tussen Berlijn en West-Duit sland bemoeilijkt. Bij dc controle post aan dc grens te Helmstedt (Britse zóne) staat een lange rij auto's, die als resultaat van de Oost-Duitse maatregelen opgehouden zijn. De bestuurders zijn op de wegberm in het zonnetje gaan zitten en waarin de aanspraken der Ne derlanders zouden worden erkend. Maar daarvan wilden dc opstellers van het verdrag niets weten; zij vreesden, dat dan ieder land zijn. speciale wensen in een dergelijk protocol zou willen vastleggen en dat er eindeloze debatten over zou den worden gevoerd. In feite zou dat zijn neergekomen op het aan brengen van amendementen en bij de boze plannen der Sovjets was dc vrees in 't geheel niet denkbeeldig, dat deze gelegenheid zou zijn aan gegrepen om tot in het oneindige te gaan redekavelen. De Nederlandse delegatie erkende de redelijkheid van dit bezwaar en zag van een protocol af. Toen dacht men aan het maken van een voor behoud, maar ook dat bleek niet wenselijk, want wilde men er iets aan hebben dan moest de instem ming van dc andere delegaties en speciaal die van Japan verkregen worden En ook hiervan vreesde men allerlei spraakwatarnarighoden. 7ODOENDE BLEEF ER niets an- *-* ders over, dan dc tekst van het verdrag zonder voorbehoud te aan vaarden en te hopen, dat de Japan ners zo redelijk zouden zijn, om later vrijwillig de Nederlandse aan spraken te erkennen en daaraan te gemoet te komen in een afzonder lijk verdrag. Minister Stikker heeft dat nu zó ingekleed, dat hij in zijn verklaring ter conferentie een bepaalde inter pretatie aan do tekst heeft gegeven. Volgens de Nederlandse regering betekent het afstand doen van sehadevergoedingseisen niet, dat alle particuliere aanspraken daardoor „onteigend" worden. En nu hoopte men maar, dat dc Japanners, wan neer zij aan het woord zouden ke rnen, te kennen zouden geven, dot zij het met deze interpretatie eens zijn. Inderdaad heeft de Japanse premier Josjida verklaard, dat Ja pan zijn plicht tot schadevergoeding erkent, al maakte hij enig voorbe houd wat betreft de financiële mo gelijkheid. Nederland is trouwens niet het enige land, dat graag wat vergoeding zou zien uitbetaald. In elk geval is deze Japanse verklaring een uitgangspunt voor latere onder handelingen. Zo is San FrancLsco toch in een kalmer vaarwater terecht gekomen dan wij hadden durven hopen# Do methode om een ontwerp- vredesverdrag uitsluitend langs di plomatieke kanalen te formuleren en vast te stellen en de eigenlijke vredesconferentie te reserveren voor de plechtige ondertekening, zonder veel omhaal van woorden, moge dan verre van ideaal zijn, zij heeft in de huidige omstandigheden onschat bare voordelen opgeleverd. Wij kerefi hiermede terug naar de ge heime diplomatie, welke vroeger wegens al te grote bezwaren is ver bannen, en wij verlaten weer het pad dor openbaarheid, omdat open baarheid is ontaard in propaganda- gezwets, woord-gegoochel en einde loos gedebatteer. Maar hoe het ook tot stand is ge komen, het verdrag met Japan moge een nieuw tijdperk inluiden in de Pacific. Wij hopen, dat dit een tijdperk van bloei en vrede zal worden, maar vrezen, dat dit slechts zal worden verwezenlijkt na veel strijd en geharrewar. Kaiie(tj,e...

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1951 | | pagina 1