S)e ftridóeSoti/fca/nt
Vredesvoorstel van de Sovjet Unie
vindt overal weinig vertrouwen
Wakker blijven
Stemmen uit de vrije wereld
Geen nieuwe verdragen zonder
respect voor de oude
Ridgway wacht
op garanties
Stokes en Harriman
arbeiderswoningen te
bezoeken
Abadan
Indonesische regering zal
krachtig ingrijpen
Hoogterecord van
Amerikaans raket
Directeur: C. M. v. HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WOENSDAG 8 AUGUSTUS 1951
42ste JAARGANG No. 12353
AMERIKA:
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.40 p. w., f 1.72 p. mnd., f 5.15 p. kwart. Franco p. p. f 5.90. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes 1.50
(Richaid Siafteó (tij. Sjah aan Si&czië
r\E VERENIGDE STATEN hebben nog geen officieel antwoord gege-
ven op het Sowjet voorstel tot het sluiten van 'n vijfmogendheden-
pact voor het waarborgen van de wereldvrede. Wel legde gisteravond
een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken, Mc.Der-
mott, een verklaring af, waarin hij het doel van het Sowjet-voorstel
een poging noemde, om het Amerikaanse volk in slaap te wiegen. „Het
is nog niet zeker", zo zeide Mc.Dermott, of de V.S. een officieel ant
woord zullen zenden aan de Sowjet Unie. Het Kremlin is in die mate
te kort geschoten in het nakomen van zijn verplichtingen, dat de we
reld het vertrouwen in en de achting voor de Russische diplomatie
verloren heeft. Het ligt voor de hand, dat wij eerst respect eisen voor
oude verdragen, alvorens wij nieuwe, gaan sluiten."
McDermott zeide voorts, dat het
geen zin had, dat de Sowjets nieuwe
verplichtingen op zich nemen, zo
lang zij het vertrouwen van de we
reld in hun woord niet hadden her
steld door bestaande verplichtingen
na te komen. Het handvest der V.N.
was een plechtig vredespact waar
aan alle leden-landen, met inbegrip
van China, Frankrijk, het Verenigd
Koninkrijk, de V.S. en de Sowjet-
Unie, hun goedkeuring gehecht had
den.
„Wij voor ons bschouwen het door
de Sowjet-Unie voorgesteldè vredes
pact tussen de vijf grote mogendhe
den als onderdeel van een propa-
ganda-campagne.
Wel betekenend achtte McDermott
het, dat het Russische volk geen ge
legenheid had zich op de hoogte te
stellen van de desbetreffende reso
lutie van de Amerikaanse senaat.
McDermott zeide, dat de Ameri
kaanse resolutie geformuleerd werd
in openbare discussie gedurende
vele maanden en gevormd werd
door de openbare mening, terwijl
het Russische document, „in de be
slotenheid, die alle plannen van het
Kremlin omgeeft", opgesteld was.
PROPAGANDAVAL
Volgens Mc.Dermott was het Rus
sische voorstel voor een vijfmo-
gendheden-verdrag nooit iets anders
geweest dan een propagandaval. Het
was altijd vaag en nimmer welom
schreven geweest. Alle leden van
de V.N. hadden de verplichting op
zich genomen om hun geschillen
vreedzaam op te lossen en zich te
onthouden van het gebruik van of
de bedreiging met geweld. Indien
deze elementaire verplichtingen door
alle leden, de Sowjet-Unie incluis,
werden nageleefd, zou de vrede ver
zekerd zijn. „Er bestaat meer be
hoefte aan het nakomen van het
handvest der V.N. en andere ver
plichtingen, die het Kremlin pro
beert te saboteren, dan aan een
nieuw pact met de grote mogendhe
den".
McDermott wees er op, dat ter
wijl de brief van Sjwernik werd
opgesteld, de Russische „haatcam
pagne" tegen deV.S. in Berlijn op
touw gezet werd.
Hij veronderstelde, dat president
Truman de resolutie van Moskou
naar het congres zou sturen. Er was
niets nieuws in de Russische mede
deling.
Tenslotte verklaarde de woord
voerder van het State Department,
dat de V.S. zich trachten voor te
bereiden op de verdediging tegen
agressie. „De wereld weet, waarom
wij verdragen hebben gesloten met
de landen van Zuid-Amerika en de
landen van het Noord-Atlantisch
gebied en waarom wij binnenkort
nog een ander verdrag met Austra
lië en Nieuw-Zeeland zullen teke-
BR1TS COMMENTAAR.
Het Britse ministerie van buiten
landse zaken toonde zich Dinsdag in
zijn commentaar op het Russiche
voorstel tot het houden van een
vijf-mogendhedenconferentie uiterst
terughoudend.
In regeringskringen heeft men de
neiging het voorstel als een „nieu
we propaganda-actie" van de Sowjet
Unie te zien.
Sedert de op 25 Juni door Malik
ingeluide Russische vredescampag
ne, is er niets gebeurd, zo verklaart
men, dat er op wijst, dat de Sowjet-
Unie inderdaad bereid is tot een
vergelijk met de Westelijke mogend
heden te komen.
De twijfel der officiële woordr
voerders is des te groter, aange
zien de jongste meningsuitwisseling
tussen Morrison en de Prawda in
het ministerie van buitenlandse za
ken grote teleurstelling heeft ver
oorzaakt.
Tussen Londen en Washington
zullen mogelijk besprekingen wor
den gehouden over het Russische
voorstel. Uit alles kan men afleiden,
dat dergelijke besprekingen slechts
op initiatief van Truiman zullen
plaats vinden.
DADEN GEEN WOORDEN.
Het ministerie van buitenlandse
zaken te Den Haag verklaarde naar
aanleiding van het Russische voor
stel het volgende: Geen enkele po
ging mag worden verwaarloosd, wel
ke een redelijke kans biedt om te
geraken tot een oplossing van de ge
schillen, die de vrede in gevaar
brengen. Dat een overeenkomst tus
sen de grote vijf daarvoor echter
het aangewezen middel zou zijn, valt
moeilijk in te zien.
Immers, de doelstellingen en de
organisatie der V.N. zijn er volledig
op berekend de vrede te waarborgen,
indien alle partijen daartoe oprecht
medewerken.
Dit geldt met name voor Korea,
waar onnoemelijke ellende voorko
men had kunnen worden, indien zo
wel de Sovjet-Unie als de regering
te Peking zich van den beginne af
aan de zijde van V.N. hadden ge
schaard.
103-jaügje te Jde in Sliente
Indien de regeringen te Moskou
en te Peking daaraan meewerken,
bestaat de mogelijkheid, dat ook de
Chinese volksregering haar plaats in
de V.N. inneemt. Alle maatregelen
om de vrede te handhaven, de atoom
energie onder controle te stellen en
de lasten der bewapening te vermin
deren, kunnen dan genomen worden
door de Verenigde Naties.
Primair is en blijft, of de Sov
jet-Unie bereid is in het kader der
VN met de overgrote meerderheid
der vredelievende naties mede te
werken om het periodieke uitbre
ken van geweld of een nieuw we
reldconflict te voorkomen. Zij zal
dit moeten bewijzen door daden, die
voor de hand liggen en die door ieder
weldenkend mens .kunnen worden
opgesomd.
In plaats daarvan heeft de Sovjet-
Unie een z.g. „vredescampagne" ont
ketend, bestaande uit een vreemde
mengeling van beschudigingen aan
het Westen en anderzijds vredelie
vende betuigingen, die door haar
eigen handelingen bijna dagelijks
worden weersproken.
Een vertegenwoordiger van het
ministerie van buitenlandse zaken
te Parijs achtte een vijf mogendhe
den pact overbodig en verwees even
eens naar de V.N. als instituut voor
het waarborgen van de vrede.
In Ottawa zeide Lester Pearson,
minister van buitenlandse zaken,
dat het Russische voorstel de jong
ste spruit is van een tactiek, die er
op gericht is de vrije wereld in
slaap te sussen en daarna te over
meesteren.
De wapenstilstandsbesprekingen te
Kaesong zijn nog steeds niet hervat.
Generaal Ridgway deelde Maandag
mede, dat hij bereid was het overleg
te heropenen, indien de Chinezen vol
doende waarborgen gaven, dat het in
cident te Kaesong zich niet zou her
halen.
Deze waarborgen zijn nog steeds
niet gegeven.
De onderhandelaars van de V.N.
zijn, naar gemeld wordt, gereed om
naar Kaesong te reizen, zodra de
communisten een deugdelijke garan
tie geven, dat de conferentiezóne neu
traal blijft.
Het lijkt zo een heel gewoon plaatje: Een oude dame, die een praatje
maakt met de buren. Toch is het iets zeer bizonders. Want de dame, die
hier «o gezellig met de buren zit te keuvelen, hoopt 12 Aug. a.s. haar
103de rerjaardag te vieren. Het is de Wed. W. Jansen uit het plaatsje Ide
it Drente. D« oude dame is nog goed ter been, want ze loopt nog elke
dag een paar rondjes ora het huis heen.
De Sjth van Perzië in gesprek met de Britse Lord Privy Seal Richard
Stokes, leider van de Britse delegatie naar Perzië ter bespreking van
het olie geschil. Dit gesprek had had plaas na een lunch met de Sjah.
De Perzische olie
Het Perzische kabinet heeft in een
speciale vergadering besloten bij En
geland te protesteren over uitlatin
gen van de Britse consul-generaal in
Chorramsjahr, Charles Capper, zo
verluidt uit officiële Perzische bron.
Capper zou Zondag tegenover ver
slaggevers te Abadan hebben ver
klaard dat Hoessein Makki, secretaris
van de Perzische oliecommissie, en
perschef Mazda „gevaarlijke elemen
ten" waren, die uit Abadan moesten
worden teruggeroepen, als voorwaar
de voor het beginnen van de bespre
kingen te Teheran.
De kabinetsvergadering, die drie
uur geduurd heeft, is gehouden ter
bespreking van een aide memoire van
Richard Stokes, waarin deze het
Britse standpunt uiteen had gezet,
zoals hfj dat gisteren reeds monde
ling aan de Perzische delegatie had
kenbaar gemaakt.
Stokes en Harriman werden Dins
dagochtend door Makki rondgeleid
langs de arbeiderswoningen van de
Anglo Iranian. Duizenden arbeiders
riepen „Leve Hoessein Makki, de
voorvechter van de rechten van Per
zië". Ondanks de grote hitte leidde
Makki zijn gasten ook naar het „ten
tendorp", waar 10.000 Perzische ar
beiders wonen. Hij hield daar voor
een grote menigte arbeiders een re
devoering, waarin hij er op wees, dat
de arbeiders van de Anglo Iranian
Onveiligheid op Java
IN VERBAND MET DE onveilighe id in West-Java, die nog met de dag
toeneemt, is het bestuur van de Masjumi overgegaan tot het doen
„bevriezen'' van haar afdelingen in enige gebieden, zoals in het Indra-
majuse, in de gebieden buiten de stad Tjiamis en in de omstreken van
Garut. Voor de leden van de Masju mi in deze gebieden is een instructie
uitgevaardigd om stappen te nemen ter waarborging van de veiligheid
van hun levens in deze onveilige ge bieden", verklaarde Kijai Isa An-
shary, voorzitter van de Masjumi in West-Java.
Wordt communistische
partij verboden?
De onveiligheid is volgens de heer
Isa Anshary behalve aan de beken
de sociaal-economische factoren, in
grotere maten aan politieke facto
ren te wijten. In dit verband noemde
hij het feit dat het huidige kabinet
Sukiman-Suwirjo wel gesteund
wordt door het parlement, doch niet
door de grote meerderheid van het
volk buiten het parlement.
Het is verkeerd om in de mening
te verkeren, dat een kabinet sterk
kan worden genoemd, indien het
wordt gesteund door de meerder
heid in het parlement, terwijl het
in feite geen vertrouwen kan ver
krijgen van de maatschappij", zo
verklaarde Kijai Isa Anshary.
Niet beleidvol.
Hij voegde hieraan toe, dat vele
door het kabinet genomen stappen
„niet beleidvol" kunnen worden ge
noemd. Ofschoon 't kabinet een vo
tum van vertrouwen heeft kunnen
verwerven van het parlement, wil
dit niet zeggen, dat het parlement
zal verzuimen, het beleid van het
kabinet aan een scherpe critiek te
onderwerpen. De heer Isa Anshary
verklaarde het zeer te betreuren,
dat premier Sukiman en minister
Wahid Masjim (beide van Masjumi)
niet aanwezig waren in de zitting
van het kabinet voor het behande
len van de benoeming van de gou
verneur van West-Java. Hij wilde
echter geen verklaring geven, waar
om deze ministers toen niet aanwe
zig waren.
„Het is de mening van vele frac
tieleiders in het parlement, dat het
van de elementairste levensvoor
waarden verstoken waren en ingrij
pende hervormingen nodig waren, om
hun een behoorlijke levensstandaard
te verzekeren. Na het bezoek vloog
Harriman naar Teheran terug.
De oliecommissie van het Perzische
kabinet heeft Dinsdag in een spe
ciale bijeenkomst een schrijven van
minister Stokes bestudeerd, waarin
deze een algemene uiteenzetting
geeft van zijn standpunt t a v. het
Brits-Perzische oliegeschil. Men ver
wacht dat de commissie een antwoord
zal opstellen, dat op een Woensdag
avond te houden bijeenkomst aan de
Britse delegatie zal worden overhan
digd. Stokes zal dan uit Abadan te
Teheran zijn teruggekeerd.
Op een Dinsdagavond te Abadan
gehouden persconferentie, heeft mi
nister Stokes medegedeeld, dat de
staf-employé's der „Anglo-Iranian"
er op staan, dat zij hun werk zullen
kunnen verrichten in een organisa
tie, die op technisch en administra
tief gebied volstrekt doelmatig werkt
en die in hoofdzaak Brits personeel
in dienst zal hebben.
Stokes deelde verder mede beraad
slaagd te hebben met hoge functions
rissen van de „Anglo-Iranian" en met
leden van de gemengde Britse raad
gevende commissie der maatschappij.
FESTIVALDEELNEMERS
BEZOEKEN WEST-BERLIJN
Vele deelnemers aan het Oostbor
lijnsc wereldjeugdfestival brengen
een bezoek aan West-Berli.jn, waar
speciaal voor hen 50 jeugdtehuizen
zijn geopend. Het aantal bezoekers
van de tehuizen is echter veel gro
ter dan men verwacht had (Maan
dag 18.000, Dinsdag 30.000), met het
gevolg dat enige tehuizen Dinsdag
avond geheel waren uitverkocht en
hun gasten niets meer te bieden
hadden, aldus een verklaring van
Berlijnse gemeente-ambtenaren.
Do organisatie der Westbcrlijnse
studenten heeft via de radio de
Westbcrlijnse bevolking opgeroepen
om voedsel bij te dragen. In de op
roep werd gezegd, dat een van de
jeugdhuizen 1500 warme en 500
koude maaltijden uitreikte aan fes-
tivalbezoekers, die naar eigen
zeggen Dinsdag geen rantsoenen
zouden hebben ontvangen
Westbcrlijnse functionarissen wil
den zich niet over de financiering
uitlaten. „De kwestie is nog niet ge
regeld", zo verklaarden zij.
D« „New York Times" meldt uit
West-Berlijn, dat volgens de politie
Dinsdag ongeveer hónderdduizend
deelnemers aan het wereldjeugdfes
tival een bezoek aan West-Berlijn
hebben gebracht.
NOORS-NEDERLANDSE
ATOOMBESPREKINGEN.
Atoomdeskundigen uit Nederland
en Noorwegen zijn twee dagen te Os
lo bijeen geweest om plannen te be
spreken voor de toekomstige samen-
werking tussen beide landen ter fi-
zitting werd bijgewoond door de nanciering van de nieuwe splijtoven
procureur-generaal en de chef van tc Kjeller.
de staatspolitie. Soortgelijke besprekingen zullen
Na afloop der bijeenkomst zeide J drie maal per jaar worden gehou-
de minister van voorlichting. Mono-den. De volgende bijeenkomst zal
muto, tot de pers: „Het is de plicht j waarschijnlijk eind November plaats
der regering om krachtige maatre- vinden, wanneer het nieuwe atoomin-
al dan niet voort blijven bestaan
van het huidige kabinet grotendeels
afhangt van het standpunt van de
Masjumi. En ik ben er zeker van,
dat het hoofdbestuur van de Masju
mi ook bewust is van het feit, dat
het grootste deel der Islamieten in
Indonesië reeds ontevreden is ten
aanzien van vele door dit kabinet
genomen maatregelen", verklaarde
de heer Isa Anshary.
Kabinet beraadt zich
Er waren niet zoals anders ge
bruikelijk is notulisten en steno
grafen aanwezig bij de Dinsdag
gehouden vergadering van het Indo
nesische kabinet, waarop de veilig
heid van Indonesië werd behandeld
in verband met de ongeregeldheden
van de laatste dagen. De kabinets
gelen te nemen tegen alle anti-
tionale acties en bewegingen, welke
het gezag aantasten en orde en
veiligheid verstoren.
Alle gezagsapparaten hebben de
instructie ontvangen om vastbera
den op te treden, met in acht ne
ming van de thans geldende wetten
en bepalingen.
Minister Jnomonutu, die zich wei
gerde uit te laten toen hem werd
gevraagd, of de Communistische
partij tot een verboden organisatie
zal worden verklaard, zeide dat er
volgens hem wel degelijk verband
bestaat tussen de ongeregeldheden
in Oost en West-Java.
i- j stituut te Kjeller is geopend.
DollarsvoorSpanje
Op grond van het leningsprogram
ma, dat door het Amerikaanse con
gres is goedgekeurd, heeft de export
import bank te Washington nieuwe
credieten ten bedrage van in totaal
5.600.000 dollar aan Spanje verstrekt.
Hiervan is circa 2.400.000 dollar be
stemd voor verbetering van de elec-
triciteitsvoorziening in het gebied
van Madrid en de rest voor ontwik
keling van de Spaanse productie van
mineralen.
KERK IN BOEDAPEST MOET
WIJKEN VOOR STALIN-
MONUMENT
De gemeenteraad van Boedapest
heeft besloten de „Rcgnum Maria-
num"-kcrk te slopen teneinde ruim
te te maken voor de oprichting van
een groots monument voor Stalin.
Dit monument maakt deel uit van
het wedcropbouwplan van de stad
Boedapest.
Britse dokters
dreigen met staken
De Britse regering is Dinsdag
avond gezwicht voor het dreigement
van twintigduizend Britse huisart
sen om met ingang van negentien
Augustus as. hun werkzaamheden
te staken, indien hun eis. dat hun
salariswenscn voor een scheidsrech
terlijke uitspraak aan een derde, on
afhankelijke partij zullen worden
voorgelegd, niet zou worden inge
willigd. De minister van gezondheid
Marquand en zün collega voor
Schotse zaken McNeil hebben dit
Dinsdagavond in een schrijven aan
het comité van de Britse algemene
medische dienst medegedeeld.
De Deense regering heeft de V. N.
medegedeeld, dat zij het parlement
zal verzoeken in te stemmen met
het opleiden van een bataljon troe
pen, dat in geval van nood ter be
schikking van de organisatie zal
worden gesteld. Opgemerkt wordt
dat Denemarken, als lid-staat van
het Noordatlantisch verdrag, reeds
een contingent troepen ter beschik
king van generaal Eisenhower heeft
gesteld. Ook wijst de Deense rege
ring er op, dat zij het volledig uit
geruste hospitaalschip „Jutlandia"
ter beschikking van de Verenigde
Naties in Koreaanse wateren heeft
gesteld.
Amerikanen in Europa
worden opgeroepen
Het hoofd van de selectiedienst
van het Amerikaanse leger, gene-
raal-majoor B. Lewis Hershey, heeft
Dinsdag tc Neurenberg meegedeeld,
dat de V.S. voorbereidingen treffen,
om alle Amerikaanse mannen in
Europa tussen 18'j jaar en 26 jaar
op te roepen.
Tot dusver vielen Amerikaanse
jongelui in Europa, zoals zoons van
leden van de strijdkrachten, studen
ten en employe's bij het leger en
de hoge commissie, buiten de dienst
plicht.
Hershey, die in het afgelopen
weekeinde in de Amerikaanse zone
is aangekomen, zei, dat hij ten aan
zien van deze kwestie besprekingen
met functionarissen van het States
Department in Duitsland zou voeren.
Hij liet niet uitkomen op hoeveel
recrutcn hij rekende, maar waarne
mers te Neurenberg schatten het
aantal op ongeveer 10.000.
Kolentekort in Engeland
Cokes op de bon
Het Britse ministerie van brand
stoffen heeft Dinsdag bekendgemaakt,
dat van 15 Augustus af huisbrand
cokes zal worden gerantsoeneerd.
Tot dusver was cokes de enige
brandstof, die nog vrü te krijgen
was.
Van officiële zijde wordt verklaard,
dat deze maatregel het vormen van
voorraden voor de winter mogelijk
zal maken.
Zoals bekend wordt voor de ko
mende winter weer op een ernstig
kolentekort gerekend.
Een vijf ton wegende Viking-raket
van de Amerikaanse marine, die in
Amerika is vervaardigd, heeft bij
proeven te White Sands (Mexico)
een hoogte bereikt van 210 kilome
ter, hetgeen een record betekent
voor een enkelvoudige raket, aldus
maakt de Amerikaanse marine be
kend.
De raket bleef op het hoogste punt
tien minuten in de lucht en bereikte
naar schatting een snelheid van bijna
9.000 kilometer per uur. De raket
kwam ongeveer 65 kilometer ten
Noordon van haar uitgangspunt op
de grond terug.
De grootste hoogte, die een enkel
voudige raket tot nog toe behaalde,
was 162 kilometer. Dit geschiedde 17
December 1946 in White Sands bij
proeven met een omgebouwde Duit
se V-2.
Met de jongste proefneming, die
werd bijgewoond door de Ameri
kaanse minister van het leger, Frank
Pace, wilde men de juiste gesteld
heid van de lucht op meer dan tach
tig kilometer boven de aarde en de
reactie van raketten leren kennen
ter informatie voor de Amerikaanse
chefs der staven.
Kogeltje...
Denken is de enige zaak. die niets
kost en veel opbrengt.
