Voorstellen tot Grondwetswijziging Uitbreiding van aantal Kannerleden - Persverbod mogelijk - Voorrang internationale rechtsorde Kath. Ver. van ondernemers in het Bloembollenbedrijf Prijzen voor Nederlandse wol gehalveerd Ministerie van onderwijs nieuw onderwijssysteem ontvouwt een Schip met huizen naar Nieuw-Zeeland In haast door vele kleinere wetsontwerpen VRIJDAG 20 JULI 1951 DE LEIDSE COURANT TWEEDE BLAD PAGINA I Zeven hoofdstukken telt het interim-rapport, dat de Staatscommissie tot herziening van de Grondwet aan H. M. de Koningin heeft doen toe komen, zeven hoofdstukken, die elk een wijziging inhouden van de thans geldende bepalingen. Deze zeven punten zijn: 1 om de behandeling van ontwerpen tot Grondwetswijziging in twee de lezing te doen geschieden door een speciale kamer voor Grond wetsherziening dus niet door de Staten-Generaal; 2~ voorstellen om de Grondwet aan te passen aan de situatie, ontstaan door de souvereiniteitsoverdracht aan Indonesië; 3 verhoging van het aantal Tweede Kamerleden (nu 100) tot 150 en van het aantal Eerste Kamerleden (nu 50) tot 75; 4 voorstel om de minimum-leeftijd voor het passief kiesrecht voor alle vertegenwoordigende lichamen op 23 jaar te stellen; 5 een bepaling, welk orgaan kan verklaren, dat het Koninkrijk zich in oorlog bevindt met een andere mogendheid en aan welke voor schriften zulk een verklaring is onderworpen en een voorstel om in beginsel voor alle internationale overeenkomsten, waarbij het Koninkrijk partij is, goedkeuring van de Staten-Generaal te eisen; 5a. een voorstel om te bepalen, dat, in geval van strijd met binnen het Koninkrijk geldende voorschriften, de bepalingen van internationale overeenkomsten de voorrang hebben; 5b. aan volkenrechtelijke organen kunnen bij of krachtens een over eenkomst bevoegdheden worden opgedragen; besluiten van deze organen hebben voorrang boven binnen het Koninkrijk geldende wettelijke voorschriften; 6 opening van de mogelijkheid om leden van de Staten-Generaal, Pro vinciale Staten en Gemeenteraden van hun lidmaatschap vervallen te verklaren; 7 opening van de mogelijkheid om, gehoord de Raad van State, een ver schijningsverbod voor een bepaalde uitgave vast te stellen. VAN 150 NAAR 225 KAMERLEDEN De Staatscommissie is van oordeel, dat voor aanneming van een grond wetswijziging door de Kamer van Grondwetsherziening een meerder heid van tweederde der uitgebrachte stemmen nodig is. Zes leden van de commissie, prof. mr. A. M. Donner, prof. mr. J. P. Hooykaas, prof. dr. W. J. A. Kernkamp, dr. A. A. L. Rutgers, dr. J. Schouten en H. W. Tilanus, kunnen zich niet met dit voorstel verenigen. Zij wensen de bestaande procedure te handhaven. Verder is er nog een minderheids- nota van drie leden, waarin wordt voorgesteld geen grotere meerder heid dan drievijfde van de stemmen te eisen. Het rapport bevat een overgangs regeling om uitbreiding van het aan tal Tweede Kamerleden zonder nieu we verkiezingen binnen twee maan den na de Grondwetswijziging mo gelijk te maken. Het voorstel, om aan bepalingen van internationale overeenkomsten de voorrang te geven boven wette lijke voorschriften, brengt mede, dat de rechter een wettelijk voorschrift buiten toepassing zal moeten laten, wanneer hij van oordeel is, dat het in strijd is met een verdrag, waarbij het Koninkrijk is aangesloten, ook al is dit verdrag ouder dan het be trokken wettelijke voorschrift. Het statuut van de Nederlands-Indone- sche Unie bevat een bepaling van dezelfde strekking als hier door de Grondwetscommissie wordt voorge steld. Vier leden van de commissie de heren Beel, Van den Bergh, Don ner en Oud kunnen zich met dit voorstel niet verenigen. ONZE SOUVEREINITEIT. Verder stelt de commissie voor een bepaling in de Grondwet op te nemen, waarin wordt vastgelegd, dat aan volkenrechtelijke organen bij of krachtens een overeenkomst bevoegdheden kunnen worden op gedragen en dat besluiten van deze VOLENDAM WORDT MODERN. Volendam, het oude vissersdorp aan het IJsselmeer, dat het grotendeels van de vreemdelingen-industrie moet hebben, gaat met zijn tijd mee. Er wordt een nieuwe bioscoop gebouwd om de plaats in te nemen van de oude, welke de wijdse titel van „Fle- vo-Theater" droeg. Bovenste foto: De nieuwe bioscoop in aanbouw. Onder: Het oude „Fle- vo-theater". organen de voorrang hebben boven binnen het Koninkrijk geldende wettelijke voorschriften. De commissie merkt hierbij op, dat een zodanige bepaling naar haar oordeel in zoverre overbodig is, dat de Grondwet zich niet verzet tegen toekenning van bevoegdheden aan supra-nationale organen. De bepa ling komt haar echter nuttig voor. omdat haar gebleken is. dat de grondwettigheid van een opdracht als hier bedoeld niet algemeen wordt aanvaard. Met de onderhavige bepaling be oogt de commissie voorts in een be staande lacune te voorzien. De gel dende Grondwet regelt niet de aan vaarding van besluiten van volken rechtelijke organen. In het ontwor pen artikel wordt hierin voorzien. VERVALLENVERKLARING. Zes leden verzetten zich tegen het voorstel om leden van de Staten- Generaal, Prov. Staten en Gemeen teraden (met een meerderheid van tweederde) vervallen te kunnen ver klaren indien zij een streven tot uitdrukking brengen, gericht op ver andering van de bestaande rechtsor de met behulp van onwettige midde len. Bij zulk een beslissing opent de commissie tevens de mogelijkheid, dat het vertegenwoordigend lichaam (weer met twéederde der stemmen) besluit de plaats van het vervallen verklaarde lid onbezet te laten. Te gen een besluit van een Gemeente raad zal beroep op Ged. Staten open staan. VERSCHIJNINGSVERBOD. Een verschijningsverbod voor een bepaalde uitgave zal volgens de com missie terstond moeten worden in getrokken, indien een der Kamers van de Staten-Generaal blijk geeft daarmee niet in te stemmen. Dat zal het geval zijn, als in een van de Ka mers ten minste éénderde van de stemmen tegen het verbod wordt uit gebracht. Verscheidene leden der commissie t.w. mej. Revers en de heren Van den Bergh, Donner, Jonkman, Kern kamp, Kranenburg, Logemann, Mo lenaar, Oud, Pos, Rutgers en Schou ten kunnen zich met dit voorstel niet verenigen. Zij zijn van oordeel, dat langs de weg van strafrechtelij ke repressie voldoende effectief te gen misbruik van de vrijheid van drukpers kan worden opgetreden en dat de onafhankelijke rechter het aangewezen orgaan is om ter zake beslissingen te nemen. Het openen van de mogelijkheid van vaststelling van een verschijningsverbod door de administratie achten zy overbodig en bedenkelijk. Ook niet-boeren naar Canada De commissaris voor dc emigra tie mr. ir. B. W. Haveman, zal vol gende week naar Canada vertrekken om gedurende enkele weken de mo gelijkheden van emigratie van niet- agrariërs te bestuderen. De industrialisatie, die in Canada gaande is, zal waarschijnlijk ooi- aan Nederlanders werkgelegenheid bieden. De omstandigheden zijn ech ter geheel anders dan in Nederland. In de winter is er een periode van vrij grote werkloosheid, terwijl de sociale voorzieningen minder goed zijn dan in ons land. Aan deze pro blemen zal mr. Haveman in het bij zonder aandacht besteden. De L. T. B. te Haarlem en de Vereniging van Katholieke Ondernemers in het Bloembollenbedrijf te Hillegom zijn overeengekomen, dat laatstge roemde vereniging zich als vakorganisatie aansluit bij de L. T B. als vak centrale. In verband hiermede zal de L. T. B. haar statuten wijzigen, ten einde deze aansluiting ook statutair mogelijk te maken; tot deze wijziging is in beginsel reeds besloten m de bondsjaarvergadering van de L. T. B. gehouden op 20 December 1950 te Haarlem. Voornoemde vakorganisatie voor het bloembollenbedrijf behoudt hier mede haar autonoom karakter en juridische zelfstandigheid en heeft de vrij heid tot het aangaan van overeenkomsten met andere organisaties. Zodra bovengenoemde aansluiting bij de L. T. B. mogelijk is zal eerstge noemde vereniging haar huidige aansluiting bij het R. K. Verbond van Werkgeversverenigingen te 's Gravenhage wijzigen in een overeenkomst ten behoeve van economische voorlichting en bijstand. Overeengekomen is dat meergenoemde vakorganisatie er bij haar leden ten sterkste op zal aandringen, dat elk lid zich individueel aansluit bij de hem passende standsorganisatie, hetzij naar keuze bij dc L. T. B. te Haarlem, hetzij bij de Algemene Katholieke Werkgevers Vereniging te 's-Gtavenhage. Op grond van deze overeenkomst zal aan meergenoemde vakorganisatie de Bisschoppelijke goedkeuring worden verleend; in verband hiermede zal voornoemde vereniging haar naam wijzigen in „Katholieke Vereniging van Ondernemers in het Bloembollenbedrijf. Met deze organisatie zal de R. K. Vereniging van Ondernemers in het Bloembollenbedrijf van de L. T. B. worden verenigd. Namens de Katholieke Vereniging van Ondernemers in het Bloembollenbedrijf Namens de L. T. B. G. W. KAMPSCHöER, Voorzitter. De tijd van het schapenscheren is voorbij en daarmee is het ogenblik gekomen, waarop de schapenhouder zich meer dan anders gaat interesse ren voor de prijs, die zijn wol zal op brengen. Over het algemeen genomen is de wolmarkt voor degenen, die er niet op thuis zijn, een moeilijke markt schrijft een correspondent van „Trouw". Het aantal verschillende soorten, in verband met de fijnheid van de wol, is groot, de noteringen worden veelal gegeven in vreemde valuta. Voor een vergelijking moet Intellectualisme wordt teruggedrongen De minister van Onderwijs. Kun sten en Wetenschappen, prof. dr. F. J. Th. Rutten, heeft aan de Tweede Kamer een nota, betreffende het ge heel van onderwijsvoorzieningen, in de Troonrede in uitzicht gesteld, aangeboden. Deze nota wil tevens een ant woord zijn op de motie van orde, die op 2 December 1949 door de Tweede Kamer werd aangenomen en waarin de regering werd uitgeno digd, met inachteneming van de vrijheid van onderwijs te geraken tot een wetenschappelijk plan van onderwijsvoorzieningen. De minister constateert, dat het huidige onderwijssysteem ontstaan is in een tijd, toen de samenleving in zeer veel opzichten anders was dan de huidige; onze onderwijsin stelling vertoont niet de nodige sa menhang. Een onderwijsherziening in zijn geheel is daarom noodzake lijk. Dit betekent niet, dat het be staande gebouw van onderwijsvoor zieningen moet worden afgebroken, maar met behoud van het goede, dienen die wijzigingen te worden aangebracht, die met het oog op de gewijzigde omstandigheden wense lijk zijn. Het plan van de minister biedt een leidraad voor een geleidelijke (re)organisatie van ons onderwijs stelsel. Deze leidraad is opgesteld vanuit een onderwijskundig ge zichtspunt, zodat bestuurlijke kwes tie, wettelijke regelingen, bevoegd heden van leerkrachten, rijksschool- toezicht er niet in worden behan deld. De minister verwacht naar aanleiding van zijn voorstel debat ten in de Staten Generaal en daar buiten, welke besprekingen voor de toekomstige wettelijke regeling on getwijfeld vruchtbaar zulten zijn. Het hoger onderwijs, benevens het land- en tuinbouwonderwys zijn niet in de beschouwing betrokken. Andere namen en vormen. De minister acht zowel de be titeling als de aard van de huidige onderwijsvormen (lager-, middel baar- en hogeronderwijs) niet meer op zijn plaats. Hiervoor in de plaats zou hij wil len stellen: basisonderwijs, voortgezetonder- wijs, wetenschappelijk onderwijs. In het begrip onderwijs is een ac centverschuiving te constateren. Dit woord omvat meer dan een eeuw geleden. Het opvoedend ele ment heeft er een grotere plaats in gekregen. De aansluiting van het ene school type aan het andere wordt over het algemeen onvoldoende geacht. Bij de overgang van het voorafgaande schooltype naar het volgende tre- oe.u de veranderingen zowel wat leerstof, didactiek als methodiek be treft veelal te abrupt op. Er is een ontoereikende selectie der leerlingen naar geschiktheid. Verkeerde schoolkeuze komt her haaldelijk voor Men vindt net on- deiwijs te éénvormig, waardoor de uiteenlopende begaafdheden der leerlingen te weinig tot hun recht kernen. Nieuwe richtlijnen. Na deze vermelding van verlan gens en klachten geeft de minister een aantal richtlijnen, die voor de opbouw van een onderwijsstelsel noodzakelijk zijn. Zo zal er tenminste een 8-jarige leeiplicht moeten zijn, hoewel voor de vervulling van vereweg de mees te functies meer nodig is dan in die C jaren kan worden gegeven en daarom vraagt de minister zich af of er niet een aanvullende leer- pl chtregeling behoort te worden ge troffen. Hoewel hij dit voorshands wil ontraden, gaat hem toch het lot var de 14- tot 19-jarigan bijzonder aan het hart. Het aantal leerjaren, dat nodig is om het vereiste basisonderwijs te geven, zou de minister op 5 willen ste'len, maar hij acht de practische moeilijkheden voor verwezenlijking var dat denkbeeld thans te groot. Aandacht moet worden besteed aan het steeds toenemende inter nationale verkeer en aan emigratie, waardoor het wenselijk wordt in het leerplan van elk schooltype na de school voor basisonderwijs tenmin ste één vreemde taal op te nemen Ook moet bij de regeling der leer plannen bedacht worden, dat het ka rakter van onze beschaving in hoge mate wordt bepaald door de tech niek. Zonder deze is het actuele menselijk leven niet meer te den ken. Daarom is een infiltratie van de techniek in het gehele algemeert vormende onderwijs voor de manne lijke jeugd noodzakelijk geworden Voortgezet onderwijs. De minister stelt zich voor, dat een leerling, die op 12-jarige leef- tijd het basisonderwijs (6-jarige op- Ie-ding) heeft voleind, een keuze kan maken uit de volgende onder wijsinstellingen: a. Eenvoudig voortgezet onder wijs: een tweejarige schooi voor een voudig voortgezet onderwijs oi wel een tweejarige voorbereiding voor de lagere technische school, huis houdschool of de school voor een- vcudig administratieve werkkrin gen. b. Technisch onderwijs c. Huishoudelijk onderwijs. d. Voortgezet onderwijs voor eenvoudige administratie. b, c. en d. zijn een voortzetting van a. en beogen naasi het onder wijs der nodige theoretische be kwaamheid ook het practische on derwijs en een voorbereiding op het niaatscnappelijke leven e. Voortgezet onderwijs voor al gemene doeleinden: Hieronder wordt voornamelijk verstaan de opleiding die gegeven wordt aan hen, die reeds in loon dienst zijn en gespecialiseerd onder wijs behoeven (avondscholen). Voorbereidend wetenschappe lijk onderwijs. g. Opleiding van onderwijskrach ten en maatschappelijke werkers. Hieronder wordt voornamelijk het huidige middelbaar onderwijs ver staan, doch de minister wil deze takken van onderwijs op vele pun ten wijzigen, waardoor zij meer practisch en minder intellectualis tisch ingesteld worden. De minister wijst er in de nota op, dat de door hem voorgestelde on derwijsvorm geen hogere kosten met zich meebrengt, dan de huidige. De leidraad der nieuwe onderwijs voorzieningen heeft de minister be sproken met zijn Belgische collega, die ook op dit punt samenwerking van het grootste belang achtte. men zich houden aan Nederlandse soorten en Nederlandse prijzen. In het afgelopen seizoen met zijn topprijzen heeft in Nederland de al lerfijnste wol met het hoogste ren dement prijzen opgebracht van on geveer 16 per kg. Voor de gemid delde soorten werd ongeveer betaald van 14 tot 14.50. Door particuliere handelaren wordt thans op Texel ongeveer 6 tot 7 geboden. Waneer men deze prijs vergelijkt niet die van 14 a 14.50, dan heeft men daarmee ten naasten bij een beeld van de wijze, waarop de gedaalde wolprijzen zich in Nederland hebben uitgewerkt. Het grootste lichaam op wolgebied in Nederland is de Wolfederatie, een coöperatieve afzetorganisatie, die on geveer 80 van de Nederlandse schapenhouders omvat. Deze Wolfederatie heeft ongeveer eind Maart tegen de toen nog gel dende hoge prijzen een partij van ongeveer 100.000 kg in voorverkoop geplaatst. De leden-schapenhouders hebben er soms aan getwijfeld of de ze transactie ook werkelijk zou door gaan. Daaraan schijnt geen twijfel te zijn, wat betekent, dat de Wolfe deratie ongeveer 20 van de aan voer, waarop ze mag rekenen, zeer voordelig van de hand heeft gedaan. Daarnaast laat ze steeds een deel van de productie verwerken tot de kens en garens, diq tegen lage prij zen aan de schapenhouders ter be schikking worden gesteld Te ver wachten is, dat deze afzet weer vlot zal lopen. Dit komt er op neer, dat de federatie reeds over de helft van haar productie heeft beschikt. BENZINEBRAND IN DEVENTER. Hedenmorgen te half tien ontstond een felle brand op het depot-terrein van de Shell Nederland N.V. aan de Industrieweg te Deventer. Een tankwagen, geladen met 5000 liter benzine is verbrand. De rookontwik keling was bijzonder sterk. De chauffeur van de tankwagen, de ge huwde Van der Linden, kreeg ern stige brandwonden en werd naar het ziekenhuis overgebracht. De brand weer rukte uit met veel materiaal en wist met schuimblussers het vuur onder de knie te krijgen. De belen dende gebouwen zijn behouden ge bleven. 3 Slachtoffers van de zee Binnen een halfuur zijn bij het zwemmen in zee te Schevenlngen twee jongens verdronken. Om kwart voor twaalf is de 12- jarige J. G., wonende aan de Soest- dijksekade, in de golven verdwenen ter hoogte van het politieposthuis bij de Savornin Lohmanlaan. De jongen kon bijna niet zwemmen. Om kwart over twaalf is de 20-jarige D. van L. uit Overschie verdronken bij Kijkduin. De laatste was aan het zwemmen met enige meisjes. Een van haar raakte in moeilijkheden. Toen Van L. haar te hulp wilde ko men, verdween hij in dc golven. Het meisje slaagde er in uit het water te komen. De stoffelijke overschot ten zijn nog niet gevonden. Gistermiddag om halfvijf eiste de zee vóór Scheveningen een derde slachtoffer: de 30-jarige bakker J. S. uit de Brandstraat in Den Haag. Op het strand zag men hem eerst tot borsthoogte in zee en later zag men hem nog verder weg. Sindsdien heeft rrïen echter geen spoor meer van hem gevonden. VOORZICHTIG IN ZEE. Naar aanleiding van de tragische verdrinkingsgevallen in zee, waarbij gisteren, op één dag, drie personen het leven verloren, deelt de con tact-commissie van de kustbrigades in Nederland ons het volgende mee: Gedurende het komende week einde treden er vrij grote verschillen op tussen hoog en laag water. Bij zeewinden brengt deze verandering voor baders grote gevaren met zich mee. Ga vooral niet verder dan tot aan'het middel in zee, blijft uit de buurt van de golfbrekers. Let voor al op de opkomende vloed en be denk daarbij, dat het zwin achter u snel in diepte kan toenemen. Meer mogelijkheden voor emigranten Met Nieuw-Zeeland is verleden week een emigratie-overeenkomst afgesloten waarbij Nederlanders van alle beroepen naar Nieuw-Zeeland kunnen emigreren. Er gelden in deze overeenkomst echter restricties voor administratieve krachten en intel- Tweede Kamer De Tweede Kamer heeft gisteren behandeld het wetsontwerp verho ging pensioenen en kinderbijslagen voor gepensionneerden waarmee de Kamer Woensdag tegen middernacht was begonnen. De minister bracht een technische wijziging aan, die te gemoet kwam aan de verlangens om' ook de kleinste pensioenen mee te laten delen. Het ontwerp werd zon der hoofdelijke stemming aangeno men. Intussen in afwachting van de nota van wijzigingen stemde de Kamer over de moties en het amen dement van de heer Scheps (Arb.) op een van de naturalisatie-ontwer pen, dat Woensdag was blijven lig gen. De motie over de onuitsprekelijke namen en die ter verkrijging van voorrang bij de behandeling van na turalisatie-aanvragen van oud-ver zetsstrijders werden z.h.s. goedge keurd, evenals het amendement, dat diende om één aanvraag uit de lijst te nemen. Tegen de aanvrager waren be schuldigingen geuit door een offi cier van de landmacht en die zal nu eerst worden opgespoord. Daarna werden de volgende wets ontwerpen aangenomen: tijdelijke verhoging van buitengewone pen sioenen zeelieden-oorlogsslachtoffers, 50.000 gulden voor monumenten in Paramaribo en Willemstad (om onze dank te betuigen voor wat deze ge bieden in de oorlog voor ons land hebben gedaan), de wet geldregeling Nieuw-Guinea, wijziging in het per centage van premieleningen, het ver drag Europese betalingsunie en de nota over de deviezenpositie, In de avondvergadering was aan de orde de positie van ons land in de Europese betalingsunie. De ministers Lieftinck en Van den Brink hebben de sprekers beant woord. De eerste was vrij uitvoerig in zijn betoog, waarin hij o.m. zei het eens te zijn met de hec-r Neder- horst, die had opgemerkt, dat het credietstelsel van Europese betalings unie moet worden aangevuld met een stelsel voor lange credieten. Over ons deviezen verlies zei hij, dat de achteruitgang gedurende het laat ste half jaar niet meer dan 160 mil- lioen gulden is geweest Het wetsontwerp werd aangeno men. Te half 12 werd de vergade ring verdaagd tot hedenmiddag. lectuelen. Gehuwden moeten voor hun vertrek huisvesting verkregen hebben, tenzij dc kostwinner voor uit reist met een prefabricated huls. De Nederlandse regering overweegt een massaal transport van „prefabs" vooraf te laten gaan aan het vertrek van een stroom emigranten. Het vervoer van woningen kan dan be ter worden georganiseerd en de cmi- gratiemogelijkhedcn van gezinnen wordt vergroot. Dit deelde de com missaris voor emigratie, mr. ir. B. W. Haveman op een persconferentie mede. Met betrekking tot de emigratie naar Australië verklaarde mr. Ha veman, dat de Australische autori teiten tot een ruimere selectie zijn overgegaan, waardoor ongeschool den in ruimere mate een kans zullen krijgen. Een aantal van de gegadig den, die afgewezen moesten wor den, zullen nog een kans krijgen. Op 25 Augustus zal de „Zuider kruis" als eerste „honderd procent emigrantenschip" naar Nieuw-Zee land vertrekken. Wat ZuidAfrika betreft hoopt men de garantiekas, waarmee voor de oorlog goede resultaten zijn bereikt, te doen herleven. In de jaren 1936- 1939 werd voor drie- millioen gul den garantie gegeven voor arbeids krachten, die hier gemakkelijk mis baar waren, maar voor Zuid-Afrika moeilijkheden opleverden. Van dat bedrag was slechts tweeduizend gul den werkelijk nodig. Mr. Haveman verklaart dat met kracht zal worden opgetrden tegen emigranten, die misbruik maken van de subsidiërings-mogelijkhcden. Het komt de laatste tijd herhaaldelijk voor, dat men verklaart de reis zelf te kunnen bekostigen, waarna men dan kort voor het vertrek van vlieg tuig of boot subsidie vraagt, weten de dat de regering liever subsidie geeft, dan enkele dure plaatsen on bezet laat. Dit zal niet langer moge lijk zijn. Wie dit trucje toepast, wordt voortaan onherroepelijk te ruggestuurd en moet de gehele emi gratie-procedure opnieuw doorlo pen. „Trouw'

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1951 | | pagina 5