S)e Ceidóe6oti^cm^
Spanje's bijdrage aan Westerse
verdediging
Boudewijn naar
de Kongo
Het struikelblok van Kaesong
Turkije en Griekenland in
Atlantisch Pact
Weinig hoop op succes
voor Harriman
DONDERDAG 19 JULI 1951
42ste JAARGANG No. 12337
Spanje strategisch
belangrijk
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.40 p. w., f 1.72 p. mnd., f 5.15 p. kwart. Franco p. p. f 5.90. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
Directeur: C. M. v. HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
„Spanje is belangrijk", zegt Acheson
GEEN OVEREENSTEMMING
LONDEN EN PARIJS
MET
DE AMERIKAANSE MINISTER van buitenlandse zaken Dean Ache
son heeft Woensdag, op zijn wekelijkse persconferentie een verkla
ring voorgelezen, waarin hij mededeelde dat de Verenigde Staten be
sprekingen zijn begonnen met Spanje, teneinde een indruk te krijgen
van hetgeen dit land zou kunnen en willen doen ter versterking van de
verdediging van West-Europa. „De Amerikaanse militaire autoriteiten
zijn het er algemeen over eens, dat Spanje belangrijk is voor de verde
diging in algemene zin van West-Europa en het is daarom niet min
der dan natuurlijk, dat wij besprekingen met de Spaanse regering zijn
begonnen", aldus Acheson.
redenen", zo vervolgde Acheson,
„hebben de Verenigde Staten daar
om het initiatief tot deze voorberei
dende besprekingen in Madrid geno
men".
Verdedigen,
niet bevrijden
Er op wijzend, dat een eventuele
overeenkomst een aanvulling zou be
tekenen van de kracht van het Wes
ten .verklaarde Acheson met nadruk:
„Het was en is onze vaste bedoeling
er voor te zorgen dat West-Europa
indien het wordt aangevallen, verde
digd zal worden en niet bevrijd".
Hoewel Amerika reeds enige maan
den over de inschakeling van Spanje
overleg heeft gepleegd met Engeland
en Frankrijk, is er geen overeen
stemming bereikt.,, Om strategische
Koning Boudewijn I van België,
die in zijn troonrede bijzondere aan
dacht aan de Kongo besteedde, zal
alvorens bezoeken aan de Euro
pese staatshoofden te brengen
naar het voorbeeld van zijn vader
een lange reis in deze Belgische ko
lonie maken, zo verluidt in Brussel.
Volgende week zal hij met Leo
pold en de overige leden van de ko
ninklijke familie een vacantiereis
naar Tirol maken. Zaterdag, op de
Belgische nationale feestdag, zal de
jonge koning een parade van het le
ger in hoofdstad afnemen.
De Kamer van Afgevaardigden
•heeft koning Boudewijn een civiele
lijst van 36 millioen Belgische francs
toegewezen (plm 2 3/4 millioen gul
den).
Zaterdag a.s. zal in de St Jacobs-
kerk te 's-Gravenhage een „Te
Deum" worden gezongen ter gele
genheid van de troonsbestijging van
koning Boudewijn. Het „Te Deum"
zal worden gezongen door Mgr. P.
Giobbe, pauselijk internuntius te
's-Gravenhage.
DE OVERSTROMINGEN IN KAN
SAS. Een enorme rookwolk steeg
op boven Cansas City, nadat olie
tanks in brand geraakt waren.
Op de voorgrond staan enige goe
derentreinen, grotendeels in het wa
ter als gevolg van de overstromin
gen van de rivieren Kaw en Missou
ri. De enorme brand en rookontwik
keling ontstonden door de ontplof
fing van twee tanks, die 800.-000 gal
lons dieselolie bevatten. Ongeveer
een half millioen mensen moest
ten gevolge van de brand en over
stromingen uit hun huizen vluchten.
BRITS-FRANSE BEZWAREN.
Britse en Franse regeringswoord
voerders hebben gisteren critiek op
de Amerikaanse stap uitgeoefend.
De Britse zegsman meende, dat de
inschakeling van Spanje in de Wes
telijke defensie, de „barrière tegen
het communisme" ernstig zou, ver
zwakken.
Engeland is niet alleen tegen Span
je's aansluiting bij het Atlantisch
Pact, maar ook tegen een bilaterale
defensie-overeenkomst tussen Wash
ington en Madrid.
De Franse woordvoerders meende,
dat Spanje op 't ogenblik niet recht
streeks bedreigd wordt, en dat er
daarom geen noodzaak bestaat voor
Amerikaanse bases in dat land. „Het
zou er op neerkomen", meende hij,
„dat het oorlogsmaterieel over een
groter oppervlak moet worden ver
spreid en dat de defensie:inspanning
van het Westen als geheel wordt ver
zwakt".
Uit Brussel zond de secretaris-ge
neraal van het Internationaal Ver
bond van Vrije Vakverenigingen, de
aan minister Acheson, waarin hij
heer J. H. Oldenbroek, een telegram
krachtig protesteerde tegen „elk ver
bond met Franco-Spanje".
De Londense,, Times" schrijft ech
ter in een commentaar: dat de reeds
aan West-Europa verstrekte en nog
toegezegde wapens afdoende de vrees
wegnemen, dat Amerika zich bij een
aanval achter de Pyreneeën zou te>
rugtrekken. De tijd dat Frankrijk er
andere continentale mogendheden dit
konden vrezen, is reeds ver voorbij,
aldus het blad.
RODEN EISEN TERUGTREKKING
VREEMDE TROEPEN
I TIT EEN BERICHT van het Russische persagentschap Tass uit Pjong-
jang blijkt, dat het grote struikelblok van de wapenstilstands
onderhandelingen te Kaesong de communistische eis is, dat de buiten
landse troepen uit Korea zullen worden teruggetrokken. Hiertegen ver
zetten zich de Amerikanen, alleen reeds uit overweging, dat dit een
kwestie is, welke pas na de wapenstilstand beslist kan worden. Volgens
Tass echter was het „volkomen duidelijk", dat een vreedzame regeling
onmogelijk was als de vreemde troepen zich niet uit Korea terugtrokken.
Alfred van Sprang, de Nederland
se journalist, fotografeerde, volgens
U.P. een Chinese soldaat, die met
een dreigend gebaar zijn pistool hal
verwege uit de holster trok.
Aan het front wordt nagenoeg geen
strijd meer geleverd, maar achter de
vijandelijke linies beuken 400 bom
menwerpers en Shooting Stars hoofd
wegen en spoorwegen met bomme>
om de communisten te beletten verse
troepen aan te voeren.
Voorts had de Noord-Koreaanse
generaal Nam II gezegd, dat zijn de
legatie er op stond, de 38ste breedte
als scheidslijn aan te nemen. De
De Amerikanen wilden deze, volgens
Tass, ten Noorden van de parallel
vaststellen. Nam II zou verder voor
gesteld hebben: maatregelen om de
vijandelijkheden te staken, instellen
van een commissie van toezicht op
het naleven van het bestandsaccoord
en het uitwisselen van krijgsgevan
genen, die naar hun families zouden
moeten terugtrekken.
De onderhandelaars van de V.N. te
Kaesong namen gisteren twee com
munistische voorstellen voor de
agenda over, maar hebben voor alle
zekerheid hun opvatting over 'de fun
damentele bedoeling vast laten leg
gen.
MINDER BEWEGINGSVRIJHEID.
De correspondenten in Kaesong
mogen zich voortaan niet buiten een
zone van 800 meter van de conferen
tiezetel begeven, op gezamenlijk ver
zoek van de verbonden en communis
tische officieren. De verslaggevers
melden, dat de Chinese en Noord-
koreaanse troepen er zorgvuldig voor
waakten, dat er geen contact met' Ko
reaanse burgers werd gemaakt.
JOEGO-SLAVIë LEVERT GEEN
STRIJDKRACHTEN.
Joego-Slavië he^ft in antwoord op
een verzoek van de commissie voor
collectieve maatregelen van de V.N.
medegedeeld, dat het geen militaire
strijdkrachten aan de Verenigde Na
ties ter beschikking kan stellen op
dit ogenblik wegens de „ernstige
druk" waaraan het van de zijde van
de Sowj et-Unie en andere Oost-
Europese staten onderhevig zou zijn.
Joego-Slavië was van mening, dat
het verzet, dat het biedt aan deze
agressieve druk op zichzelf een be
langrijke bijdrage tot het bewaren
van de internationale vrede en vei
ligheid is.
Klachten van
Korea - vrijwilligers
Op een kortgeleden te Tokio ge
houden zitting van een Nederlandse
Krijgsraad zijn door Nederlandse
Korea-vrijwilligers klachten naar
voren gebracht, die, naar de presi
dent, kolonel B. Damen, in de uit
spraak meedeelde, door getuigen
verklaringen zijn bevestigd. Kolo
nel Damen sprak de hoop uit dat
verandering zal worden gebracht in
de toestanden, waarover is geklaagd.
Leden van het personeel van het
Nederlandse gezantschap te Tokio
verklaarden te hopen, dat de Neder
landse regering maatregelen zal ne
men om de oorzaken der klachten
weg te nemen.
Een correspondent in Korea van
enige Nederlandse bladen heeft de
zer dagen medegedeeld dat korpo
raal S. Heyndeyk van het Neder
landse bataljon Korea-vrijwilligers
wegens desertie tot zes maanden
voorwaardelijk gevangenisstraf is
veroordeeld.
Gemeld werd dat de verdediger,
kapitein Anemaet, de krijgsraad ver
telde dat vele vrijwilligers onder
valse voorwendsels zijn overgehaald
zich voor dienstneming in het Van
Heutszbataljon op te geven. Kapitein
Anemeat zeide dat bij de militaire
geneeskundige keuring in Nederland
militairen met chronische ziekten en
andere gebreken werden goedge
keurd voor het verrichten van zwa
re dienst te velde in Korea.
IN TWEE VERSCHILLENDE ZONES
BRITSE MINISTER van buitenlandse zaken, Herbert Morrison,
heeft in het Lagerhuis verklaard, dat Engeland tot de gevolgtrekking
is gekomen, dat G&ekenland en Turkije in het Atlantisch pact opgeno
men dienen te worden.
De grootste moeilijkheid had er in bestaan de wens van Turkije tot
toetreding in overeenstemming te brengen met Turkijes positie ten
aanzien van de algemene defensie van het Midden-Oosten.
Na overweging van de zaak was de Britse regering tot de slotsom
gekomen, dat het toetreden van Griekenland en Turkije de beste oplos
sing leverde.
AMERIKA IS HET ERMEE EENS.
De Amerikaanse minister Acheson
heeft zijn voldoening uitgesproken
over de verklaring van zijn Britse
ambtgenoot Morrison, dat Engeland
instemt met de toelating van Grie
kenland en Turkije tot het Atlan
tisch Pact.
Op de vraag of het Britse stand
punt ook dat van de andere Atlan
tische landen weergeeft, kon de mi
nister geen antwoord geven.
Tegelijkertijd wordt uit Rome be
richt, dat de geallieerden hun plan
nen voor één enkel commando in
het Middellandse-Zeegebied hebben
laten varen. Er zullen twee com
mando's komen; één Amerikaans
voor de Zuidelijke flank van Euro
pa onder admiraal Robert Carney,
ENGELSE MILITAIRE CENTRA IN
BELGIë.
Tussen België en Engeland is een
overeenkomst getroffen over de
vestiging van twee tactische vlieg
velden in Belgisch Limburg en twee
militaire depots der Engelse troepen
in de provincie Antwerpen.
In de provincie Antwerpen zijn
zestien honderd hectare beschikbaar
gesteld, waar de Britse troepen 26
kampen zullen vestigen.
Onder meer zal te Grobbendonk
een benzinedepot worden ingericht
op een terrein van driehonderd hec
tare. Het ligt in de bedoeling vanuit
de te stichten „traffic centres" de in
Duitsland gestationneerde Britse
troepen te bevoorraden.
Het ligt niet in de bedoeling de in
Limburg aan te leggen tactische
vliegvelden in vredestijd te bezetten.
PARTIJEN BLIJVEN ONVERZOENLIJK
pESSIMISME heerste gisteravond in Amerikaanse kringen te Teheran
over de uitslag van Averell Harrimans missie om een oplossing te vin
den voor het olie-geschil. Reuter vernam, dat Trumans speciale afgezant
nog niet de minste aanwijzing had gevonden van een wijziging in de hou
ding van beide partijen. Harriman voerde gisteren besprekingen met
talrijke Perzische autoriteiten.
De Perzen houden vol, dat hun
naastingswet op generlei wijze ver
anderd kan worden en dat zij de aan
beveling van het Haagse Hof om de
toestand te „bevriezen" niet kunnen
aanvaarden. Engeland blijft op zijn
stuk staan, dat de Haagse aanbevelin
gen aanvaard moeten worden en dat
de naastingswet niet rechtsgeldig is.
Harrimans uitdrukkelijke wens om
De Franse
kabinetscrisis
René Mayer, de (radicale) minis
ter van Justitie, heeft er gisteravond
in toegestemd, pogingen aan te wen
den voor de vorming van een nieu
we Franse regering.
President Auriol deed dit verzoek,
nadat gisteravond, kort na elkaar,
twee politieke leiders te kennen had
den gegeven, dat zij niet in staat
waren een kabinet te formeren.
Want binnen vier uur, nadat de
conservatief Maurice Petsche zijn
(een week geduurd hebbende) po
ging had opgegeven, wees ook Ro
bert Schuman (M.R.P.) een verzoek
I van president Auriol af om te trach
ten, een kabinet samen te stellen.
een sfeer te scheppen, waarin over
eenstemming mogelijk is, schijnt niet
in vervulling te gaan. Waarnemers
zeggen echter, dat het nog te vroeg
is om te zeggen of de missie gefaald
heeft.
Harriman zal zich vandaag of mor
gen opnieuw met premier Mossadeq
verstaan. Hij heeft een uitnodiging
ontvangen van de Perzische olieraad
om de raffinaderij te Abadan te be
zoeken om zelf te zien „waarom de
Perzen hun nationalisatieplannen
niet kunnen opgeven".
De nieuwe Perzische nationale
oliemaatschappij, die reeds geadver
teerd had in Franse en Deense bla
den, heeft thans advertenties ge
plaatst in grote Amerikaanse bladen,
waarin zij haar olie aanbiedt tegen
de internationale marktprijs, op voor
waarde, dat de kopers met eigen
tankschepen in de Perzische Golf ko
men.
IN STEENGROEVE DERTIG
ITALIANEN BEDOLVEN.
Dertig Italiaanse arbeiders werden
gisteren door een aardverschuiving
in een steengroeve te Caserte bij Na
pels bedolven. Er zijn reeds 8 doden
geborgen. Er bestaat weinig hoop
voor de overigen.
en één Brits voor het Midden-Oos
ten.
Griekenland zal waarschijnlijk nog
onder het Zuidelijk commando val
len.
APOSTOLISCH VICARIS
VERONGELUKT
Maandag 16 Juli is mgr. Stephan
Appelhans SVD, Apostolisch Vicaris
van Oost-Nieuw-Guinea, bij een
vliegtuigongeluk om het leven geko
men, tezamen met nog zes andere
personen, onder wie pater Willem
Bachus, de piloot en 2 vrouwen.
Tijdens de vlucht geraakte het vlieg
tuig in zwaar weer en stortte in zee.
Mgr. Appelhans en pater Bachus
kwamen terug van Wau op Nieuw-
Guinea, waar Mgr. Appelhans een
nieuwe kerk had geconsacreerd. Van
de slachtoffers is alleen nog maar
het lijk van Mgr. Appelhans terug
gevonden.
Autobus door trein
gegrepen
2 doden, 1 gewonde
Gistermiddag omstreeks vier uur
is op de onbewaakte overweg onder
Nijeholtwolder, gelegen op het tra
ject Heerenveen;Wolvega, een
autobus van de firma gebroeders Ja
ger te Heerenveen door een uit de
richting Heerenveen komende trein
gegrepen en vernield. Het ongeluk
heeft aan twee van de drie inzitten
den het leven gekost, nl. aan de
chauffeurs T. Eu verman, 30 jaar, en
J. Walstra, ongeveer 40 jaar, beiden
uit Heerenveen. Het 11-jarige zoon
tje van de heer Walstra, die met zijn
vader mocht meerijden, werd ern
stig gewond naar het ziekenhuis te
Heerenveen gebracht. Beide chauf
feurs waren gehuwd en hadden drie
kinderen. De bus was op weg om
DUW-arbeiders af te halen en naar
huis te brengen. De autobus raakte
na de botsing in brand.
Het voorste gedeelte van de loco
motief werd zwaar beschadigd zo
dat de trein naar Heerenveen te
rug moest worden gesleept. De pas
sagiers konden daar overstappen in
de diesel naar het Zuiden. Het spoor
wegverkeer werd tot zes uur over
enkel spoor geleid.
Walstra werd gevonden op een af
stand van 40 meter van de plaats
der aanrijding; zijn collega Euver-
man lag te midden van de verkool
de busresten. Het zoontje van de
heer Walstra lag op een afstand van
20 meter.
WORDEN
Minister Wemmers heeft gisteren
in de Tweede Kamer meegedeeld,
dat de vrachtprijzen van de Neder
landse Spoorwegen op korte termijn
zullen worden verhoogd.
De persdienst van de spoorwegen
meldt hierover, dat alleen een kleine
verhoging op het goederentarief is
te verwachten, dit als gevolg van
een vermoedelijke verhoging van de
kolenprijzen.
Nieuwe koffiebon
Bon 506 Algemeen van de A- en
B-kaarten en bon 514 Algemeen van
de D-kaart zijn aangewezen voor het
kopen van 125 gram koffie. Deze
bonnen kunnen met ingang van
morgen, 20 Juli, worden gebruikt en
zij blijven geldig tot en met 4 Aug.
Het rantsoen moet dienen voor zes
weken. De eerstvolgende aanwijzing
van een koffiebon zal zijn op 30
Augustus.
MAG FRANCO
MEEDOEN?
IJET ZINT de Fransen en de Brit-
*se Labours niets, dat de Ameri
kanen afspraakjes maken met
Franco.
De Amerikaanse admiraal Sher
man heeft een bezoek gebracht aan
Madrid en al spoedig verluidde, dat
dit in verband stond met Ameri
kaanse plannen om Spanje in te
schakelen in het West-Europese de
fensie-systeem. Sherman zou n.l.
prijsopgaaf zijn komeh vragen, om
dat Washington wilde weten welke
tegenprestaties Franco verlangde
voor het afstaan van militaire bases.
Dat schijnt nogal meegevallen te
zijn, zodat een overeenkomst tussen
Amerika en Spanje in het vooruit
zicht is. Het zal een Ame-
0 rikaansSpaanse overeen
komst worden en geen inschakeling
in het Atlantisch Pact, omdat Lon
den en Parijs daar niet mee accoord
gaan.
Van de zijde van Engeland schijnt
die afwijzing voornamelijk geba
seerd te zijn op de afkeer, welke de
Labourpartij en de Britse vakver
enigingen koesteren jegens Franco
en diens dictatoriaal regiem; een
afkeer, welke misschien versterkt
wordt door de vrees, dat Spanje
wel eens een grotere rol zou kunnen
gaan spelen in de Middellandse Zee
en zijn eisen inzake Gibraltar zou
kunnen oprakelen. De Fransen zijn
ook niet bepaald voorstanders van
het regiem van Franco daarvoor
hebben teveel Fransen deelgeno
men aan de Spaanse burgeroorlog,
waarbij zij zich geschaard hebben
aan de zijde van Franco's tegenstan
ders maar daarnaast hebben zij
voch een argument, dat veel reëler
is. Zij vrezen n.l. dat wanneer de
Amerikanen zich zo voor Spanje in
teresseren, dezen het Iberische
schiereiland zullen gaan beschou
wen als een geschikt bruggenhoofd
waarop zij zich eventueel kunnen
terugtrekken. De Pyreneeën vormen
een uitstekende barrière om er ach
ter te gaan zitten. Maar dat houdt
in, dat wanneer de Amerikanen ach
ter de Pyreneeën wegkruipen,
Frankrijk hoogstwaarschijnlijk be
zet gebied zal zyn. En daar voe
len de Fransen bitter weinig voor.
Zjj willen liever verdedigd worden
dan bevrijd, hetgeen wij in Neder
land ons levendig kunnen inden
ken. De Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken Dean Acheson
heeft daarop gisteren gereageerd en
verzekerd, dat Amerika er niet aan
denkt, om de verdediging van West-
Europa te verwaarlozen; ook daar
begrijpt men, dat verdedigen ver
kieslijker is dan bevrijd worden.
Maar dat neemt niet weg, meent
men in Washington, dat Spanje
toch zeer belangrijk is aLs strate
gische factor, zodat men zich niet
door sentimentele overwegingen
mag laten weerhouden, om daar ge
bruik van te maken.
De Amerikanen kunnen zich maar
moeilijk indenken, dat West-Europa
een belangrijk strategische steun
voor haar verdediging zou afwijzen,
alleen omdat het regiem daar niet
sympathiek is. Er zit ook inderdaad
iets onlogisch in, omdat men een
dergelijke steun niet zou afwijzen,
indien bijv. deze gekomen zou zijn
van de zijde der Sovjets. Een Spaans
blad is zelfs zo ondeugend er aan te
herinneren, dat Engeland en Frank
rijk in één kwartaal van 1950 goe
deren aan Rusland hebben geleverd
voor een waarde van 100 millioen
dollar, goederen, welke gebruikt
kunnen worden voor de Russische
oorlogsindustrie.
Laten wy het hoofd koel houden
en onze verdediging niet laten af
hangen van sympathieën of anti
pathieën.
DE ATOOMHOED. De bekende
Amerikaanse hoedenontwerpen Mr.
John, die de naam heeft een goed
inzicht te hebben in hetgeen de da
mes willen dragen, bracht dit zeer
opvallende helm-model, dat hij
„atoom" noemde. De hoed is uitge
voerd in een opvallende rode kleur
(radar-rood) en er wordt een zwart
gestreepte wollen shawl bij gedra
gen.
JCcPiA£.Ctf.e...
Zelfstandigheid is mooi maar het
brengt verantwoordelijkheid mee.
