S)e CddóeSoivtcmt
Zo ging een
koning heen
De troonsafstand van koning Leopold
PRINS BOUDEWIJN WAS TE
ONTROERD OM TE SPREKEN
Doodse stilte hing in de zaal
Spanje en de Westerse
defensie
Boudewijn legt de eed af
AFSCHEID
Amerika wil Perzië steunen
Directeur: C. M. v. HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DINSDAG 17 JULI 1951
42ste JAARGANG No. 12335
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.40 p. w., 1.72 p. mnd., f 5.15 p. kwart. Franco p. p. f 5.90. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
De bisschopswijding van mgr. dr. B. J. Alfrink
TOT COADJUTOR VAN KARDINAAL DE JONG
Hedenmorgen heeft te Utrecht de
bisschopswijding plaats gehad, van
mgr. dr. B. J. Alfrink. De wijding
werd verricht door mgr. Paolo Giob-
be, Pauselijk Internuntius, als ce
lebrant-consecrator en mgr. dr. J. H.
G. Lemmens, bisschup van Roer
mond en mgr. dr. Jan Olav Smit, ti
tulair bisschop van Paralus en ka
nunnik van St. Pieter te Rome, als
con-consecratoren. Als presbyter-
assistens traden op mgr. Th. Huur-
deman, kanunnik en vicaris-gene
raal van het Aartsbisdom, als troon-
diakens de kanunniken van het Me-
tropolitaan Kapittel mgr. R. Hart
man en mgr. A. Rientjes; als diaken
en subdiaken de kanunniken mgr.
dr. J. A. Geerdinck en mgr. dr. A.
C. Ramselaar.
Als ceremoniarii fungeerden pa
ter Lambriex, secretaris van mgr.
Giobbe, en J. A. M. Prein, directeur
van het seminarie te Rijsenburg;
als capellani electi de zeereerw. he
ren P. R. Geurts en dr. T. J. Roor-
da, secretarissen van het Aartsbis
dom, terwijl de studenten van het
seminarie te Rijsenburg de lagere
assistenties vervulden.
In het priesterkoor had plaats ge-,
nomen Z.Em. Kardinaal de Jong.
De plechtigheid werd bijgewoond
door de bisschoppen mgr. J. P. Hui-
bers, W. P. A. M. Mutsaerts, mgr. J.
Baeten en de bisschop-coadjutor
mgr. dr. A. Hanssen, de abt van. de
Abdij van O.L. Vrouw van Sion te
Diepenveen, dom Gabriël van de
Moosdijk, de proost van het Metro-
politaan Kapittel mgr. dr. J. G: v.
Schaik; door mgr. dr. B. Eras, door
de procurator van het Hoogwaardig
Nederlands Episcopaat te Rome mgr.
dr. J. W. L. Damen, de deken van
Utrecht A. W. G. A. Wiegerink, de
plebaan J. v. d. Burg.
De plechtigheid droeg een zuiver
kerkelijk en diocesaan karakter, we
reldlijke autoriteiten en organisaties
zijn niet uitgenodigd, met uitzonde
ring van de St. Radboudstichting en
de Katholieke Universiteit te Nijme
gen, aan welke universiteit mgr. Al
frink als hoogleraar was verbonden.
Behoudens de familieleden en
vrienden van mgr. Alfrink, de ver
tegenwoordigers, docenten etc. van
de St. Radboudstichting en de Ka
tholieke Universiteit en een depu
tatie uit Nijkerk, de geboorteplaats
van mgr. Alfrink, waren slechts de
saeculiere en dienstdiende reguliere
geestelijkheid van het Aartsbisdom,
alsmede de provinciaals van de in
het Aartsbisdom gevestigde orden en
congregaties en de pastoors van de
stad Utrecht tot bijwoning van de
wijding uitgenodigd.
jy|ET MOEITE KON KONING LEO POLD ZIJN AANDOENING VER
BERGEN, toen hij gistermiddag om kwart over twaalf de oorkonde
tekende, waarin hij afstand deed van de Belgische troon.
Het was het treffendste ogenblik van deze historische gebeurtenis,
toen vader en zoon elkaar voor het aangezicht van de tweehonderd
hoogste waardigheidsbekleders van het land omhelsden.
Na het eindigen van de officiële plechtigheid heeft koning Leopold
met een handgebaar op het bordes van het koninklijke paleis zijn zoon
aan het Belgische volk aangewezen, nadat enkele duizenden van zijn
aanhangers daar door de kreet „Leopold" enkele uren lang uiting had
den gegeven van hun aanhankelijkheid jegens de scheidende vorst. De
socialistische leider Paul Henri Spaak werd door de op het Paleisplein
samengestroomde menigte uitgejouwd toen hij zich, begeleid door drie
politiemannen, te voet van 't paleis naar het parlementsgebouw begaf.
VADER EN ZOON
Om twee minuten voor twaalf be
traden koning Leopold en prins Bou
dewijn de gouden troonzaal van het
Brusselse paleis. Zij waren beiden
gekleed in de uniform van luitenant-
generaal, met het paarse lint van de
Leopoldsorde.
Nadat de hoofdmaarschalk hen
met de uitroep „Le Roi" had aange
kondigd, betraden zij een verhoging,
die aan de voorzijde van de zaal was
aangebracht. Daarop stond een met
ivoor ingelegde tafel van mahonie
hout, waarop de oorkonde van de af
stand was neergelegd. Achter de ta
fel stonden twee gouden met rood
beklede zetels en daarachter de bus
te van Leopold, de eerste koning der
Belgen. De koning en zijn zoon gin
gen achter de tafel staan en maakte
geen gebruik van de daar voor hen
geplaatste zetels. Koning Leopold
keek voor hij met zijn rede begon,
de zaal rond.
Prins Boudewijn stond gedurende
het uur, dat de plechtigheid duurde,
stram en vrijwel zonder enige bewe
ging, de handen gekruist over zijn
sabel.
Nadat enkele ogenblikken lang
een doodse stilte had geheerst in de
door elf enorme lusters verlichte
zaal, hield de koning zijn toespraak,
eerst in het Nederlands, daarna in
het Frans.
Hij zeide, deze plechtigheid te heb
ben gewild, opdat zij een „plechtige
betoging van eendracht" zou wor
den. Na zijn soldaten en landgeno
ten te hebben geprezen voor hun
FRANKRIJK IS ER HUIVERIG VOOR
A DMIRAAL FORREST SHERMAN, leider van de Amerikaanse vloot-
operaties, is gisteren in Madrid aangekomen. Hij bracht nog dezelfde
dag een bezoek aan generaal Franco. Het departement van Buitenland-
ze Zaken te Washington heeft medegedeeld, geen kennis te dragen van
een opdracht aan Sherman om over een defensief verdrag met Spanje te
onderhandelen. Het departement van Marine heeft medegedeeld, dat Sher
man „zaken van wederzijds belang" met Spaanse militaire autoriteiten
zou bespreken. De zegsman van Buitenlandse Zaken wist evenmin iets
van berichten, dat Franco voornemens was zijn kabinet te hervormen
ten einde een beter onthaal te vin den bij de Atlantische mogendheden.
In Parijs verluidt, dat de V.S. vijf
maanden geleden Frankrijk op de
hoogte hebben gesteld van hun plan,
om een lucht- en vlootbasis in Span
je te verkrijgen. Frankrijk zou zich
tegen dit plan verzet hebben, omdat
het „politiek gezien onverstandig zou
zijn" Spanje in het Atlantische defen.
siestelsel op te nemen of er zijde
lings bij te betrekken door middel
van een Amerikaans-Spaanse over
eenkomst.
Het Engelse ministerie van Buiten
landse Zaken maakte bekend, dat En
geland de V.S. afgeraden heeft mili
taire overeenkomsten met Spanje
aan te gaan. A.P. verneemt van di-
houding in de oorlogs- en bezettings
tijd richtte hy zich tot zijn zoon en
opvolger.
Na deze toespraak vond het meest
indrukwekkende deel van de plech
tigheid plaats. De jonge prins keerde
zich naar zijn vader en dankte hem
in enkele in het Frans gesproken
woorden. De voor hem opgestelde re
devoering bleef onuitgesproken. Dan
omhelsden zij elkaar alvorens de ko
ning zich over de tafel boog om
langzaam de handtekening te zetten
onder het document van de troons
afstand.
Koning Leopold had enkele ogen
blikken kennelijk moeite zijn ont
roering te bedwingen.
TOESPRAKEN.
Vader en zoon stonden met diep
neergeslagen blik, toen de eerste mi
nister Pholien zijn rede hield, snel
en welhaast onverstaanbaar van ach
ter een in het midden der zaal op
gestelde tafel.
Daarna volgde een gehele reeks
van sprekers. Voorzitter van de ka
tholieke partij, Lefèvre, memoreer
de de vele droeve gebeurtenissen uit
het leven van de koning en men kon
koning Leopold een traan zien weg
wissen, toen Lefèvre ook het over
lijden van koningin Astrid memo
reerde.
De volgende woordvoerder der
partijen was de socialistische leider
Max Buset. Hij las zijn verklaring
snel en zonder enige bewogenheid
in zijn stem voor en verklaarde aan
het slot, dat de volgelingen van zijn
partij, volledig bereid zijn zich ach
ter Boudewijn te scharen.
De laatste spreker was de leider
van de liberalen.
Daarna traden de afgetreden ko
ning en zijn zoon weer naar voren,
Zij reikten de hand aan de eerste
minister, aan de voorzitters der drie
partijen, aan de voorzitters van Ka
mer en Senaat en aan kardinaal van
Roey. Dan verlieten zij langzaam de
zaal.
OP HET BALCON.
Na enkele ogenblikken leidde de
afgetreden vorst zijn zoon naar bui
ten. Hij groette eerst het volk door
een brede zwaai met zijn pet. Dan
plaatste hij zich aan de linkerzijde
van Boudewijn en wees op hem,
Men kon de jonge koning een afwij
zend gebaar zien maken. Hij hield
zijn vader bij de arm en plaatste zich
enigszins naar achteren. Dit treffen
de einde van de plechtigheid duurde
slechts enkele seconden-.
Dan klonken de tonen van het
muziekcorps der gidsen, dat voor
het paleis stond opgesteld en reden
de auto's van de genodigden aan. Al
leen Spaak, die zulk een grote rol
in het drama om de koning heeft ge
speeld, verliet het paleis te voet.
PARLEMENT TWIST OVER CIVIELE LIJST
LJEDENMORGEN om elf uur legde prins Boudewijn de eed af op de
Belgische grondwet. Sinds de troonsafstand van koning Leopold
gistermiddag tot hedenmorgen elf uur was België formeel zonder ko
ning, want grondwettelijk werd prins Boudewijn pas koning door de
eed op de grondwet. Deze eed luidt als volgt: „Ik zweer de grondwet en
de wetten van het Belgische volk na te leven, 's lands onafhankelijkheid
te handhaven en het grondgebied ongeschonden te bewaren". Deze
eed werd afgelegd voor de Verenigde Kamers van het parlement als
vertegenwoordigers van de natie, waarvan volgens de Belgische
grondwet „alle machten uitgaan".
BESLISSING UITGESTELD.
Het verschil in toon in de ten pa-
iedze gehouden redevoeringen van
de vertegenwoordigers der natie
de socialist Buset legde daarbij de
nadruk op de principieel republi
keinse instelling van zijn partij
heeft Maandagniiüdag nog eens na
geklonken in de Kamer, die was
bijeen geroepen om de civiele lijst
van de nieuwe koning te aanvaar
den. De beslissing daarover moest
staande worden genomen daar de
zetels uit de zaal waren verwijderd
met het oog op de plechtigheid vaiè
vandaag. Het kwam echter in het
geheel nog niet tot een beslissing en
op verlangen van de socialisten en
dc liberalen werd de behandeling
van het wetsontwerp tot Woensdag
uitgesteld, omdat de Kamer naar de
opvatting van de oppositie niet vol
doende gelegenheid had gehad het
wetsontwerp te bestuderen. Spaak
had zelfs een uitstel der beslissing
geëist tot na het parlementaire re-
cès, doch daarin was de meerder
heid der Kamer hem niet gevolgd.
De civiele lijst van de Koning is ove
rigens geruime tijd het onderwerp
van discussies, ook in de pers, ge
weest.
In dezelfde zaal, waar gistermid
dag dit korte politieke steekspel om
's konings budget plaats vond, ge
schieddc hedenmorgen de eedsaf
legging. Een uitgelezen gezelschap
van duizend personen aanhoorde de
eed.
r\E SOBERE PLECHTIGHEID
*^van de troonsafstand van koning
Leopold van België is een krassende
streep achter het Belgische konings
drama. Het is inderdaad een drama
geweest, dat in de geschiedenis zal
blijven voortduren als een voor
beeld van vorsten-tragiek. Wij zul
len de geschiedenis nu niet meer op
halen, die begon met de beslissing
van de koning om zijn verslagen
volk in 1940 niet in de steek te la
ten, een beslissing, die ongetwijfeld
door de beste motieven was ingege
ven, maar de bron werd van alle
narigheid.
De na-oorlogspsychose belette een
onmiddellijke terugkeer van de ko
ning op de troon en toen hij einde
lijk na jaren gevolg gaf aan de wens
van de (hoewel kleine)
0 meerderheid van het volk,
dwong de revolte van de
minderheid hem tot overdracht van
zijn koninklijke bevoegdheden aan
zijn zoon Boudewijn. Toen zegde
Leopold toe, ook formeel te zullen
aftreden, zodra de koninklijlte prins
meerderjarig zou zijn geworden. Hij
heeft dit tijdstip niet afgewacht en
reeds eerder afstand gedaan van de
troon.
Evenals bij zijn terugkeer toonde
de vorst ook nu weer, beter demo
craat te zijn dan degenen, welke de
democratie in hun vaandel hebben
geschreven.
Met één pennestreek onder de ac
te van troonsafstand heeft hij alle
rechten, welke hem met zoveel ver
bittering werden misgund, prijs
gegeven. Dat hij daarbij een ogen
blik moeite had zijn ontroering
meester te worden, laat zich inden
ken. Ook prins Boudewijn moet het
wonderlijk te moede zijn geweest.
Na de toespraak van de koning had
hij een rede moeten houden, doch in
plaats daarvan zeide hij slechts eni
ge persoonlijke woorden in het
Frans tot zijn vader. Was de emotie
hem te machtig geworden? Dat zou
een zeer aannemelijke reden kunnen
zijn. Maar men fluistert, dat de oor
spronkelijk opgestelde toespraak zo
zeer was uitgedund docr de partij
leiders, dat de prins ze niet wilde
uitspreken.
De koning had de plechtigheid van
de troonsafstand bedoeld als een ma
nifestatie van eendracht en het slot
van zijn toespraak was een bezwe
ring tot nationale solidariteit en
eenheid. Dc gevoelens, welke het
volk op dat ogenblik hebben be
zield, zullen echter hoogst waar
schijnlijk verre van eendraentig zijn
geweest. En wij kunnen er moeilijk
onder uit, om in gedachte een ver
gelijking te maken met een andere
troonsafstand binnen onze eigen
grenzen. Bij het aftreden van konin
gin Wilhelmina waren er ook ge
mengde gevoelens, maar deze men
geling was er in ieders hart. Als
ooit een volk eensgezind was, dan
was 't het Nederlandse volk op dat
ogenblik.
Wij kunnen onze broeders in het
Zuiden niets beter toewensen, dan
dat zij tot eenzelfde eendracht ko
men onder het bewind van de nieu
we koning Boudewijn en dat deze
onder gelukkiger omstandigheden zal
mogen leven dan zijn vader vergund
is geweest.
Mits bevredigende regeling in oliekwestie
/"\P VOORWAARDE, dat er een' bevredigende overeenkomst met En
geland over het oliegeschil tot stand komt, zal Amerika Perzië eco
nomische hulp verlenen bij zijn we deropbouw. Dit was de boodschap
van de president, die Averell Harriman gisteren aan premier Mossadeq
heeft overhandigd.
Mossadeq heeft (naar verluidt) geantwoord, dat hij met een derge
lijke regeling accoord gaat, mits de overeenkomst tot stand komt op ba
sis van naasting van de olie-indus trie.
Harriman's missie kreeg gisteren
de instemming van Morrisson, toen
deze hem in het Lagerhuis „volledig
succes" toewenste. De minister wilde
niet ingaan op een vraag, of de re
gering niet van plan is bemiddeling
te aanvaarden, wanneer deze zou
moeten leiden tot het loslaten van
de tot dusver gevolgd? politiek.
„Harriman's missie is een d-'icate
•ak", aldus Morrisson, „en het lijkt
ie verstandiger, er op dit ogenblik
niet verder op in te gaan".
In Teheran kondigde Hoessein
Makki, de secretaris-generaal van
de Raad voor de naasting van de
olie-industrie, aan, dat hij Harriman
zal uitnodigen dc levensomstandig
heden van de arbeiders in Abadan
in ogenschouw te nemen.
„Hij zal dan begrijpen, dat naas
ting de enige kans is om het levens
peil van de arbeiders te verbeteren
en het communisme buiten de deur
te houden", aldus Makki.
plomatieke zijde in Londen, dat de
V.S. de Engelse raad in de wind zul- i
leen slaan. Engeland blijft echter ge- i
kant tegen het toelaen van Spanje tot
de Atlantische defensie en tegen nau- j
kant tegen 't toelaten van Spanje tot
enig ander lid van het Atlantisch
Pact. Engeland en Frankrijk hebben
zich over deze aangelegenheid op di
plomatiek niveau verstaan cn de
Franse ambassadeur te Washington, j
Henri Bonnet, heeft Frankrijks be-
zwaren onlangs aan Dean Acheson
kenbaar gemaakt.
Sherman zal Spanje over enkele
dagen verlaten om in Parijs te con
fereren met generaal Eisenhower
en de Amerikaanse vlootcommandan-
ten in Europa en het gebied van de
Middellandse Zee. Hij zal verder En
geland en Italië bezoeken.
PERZISCHE MINISTER
BESCHULDIGD
Op een zeer rumoerige vergade
ring van het Perzische parlement
hebben verscheidene afgevaardig
den de minister van binnenlandse
zaken, generaal Fazoela Zahedi, er
vanochtend van beschuldigd de rel
letjes van Zondag te hebben uitge
lokt om de regering Mossadeq ten
.val te brengen.
HERZIENING ITALIAANS
VREDESVERDRAG?
Italië heeft Groot-Brittannië for
meel om steun verzocht bij zijn po
gingen om tot een herziening van het
vredesverdrag te komen, aldus meldt
Reuter te Londen. Engeland en de
Verenigde Staten zouden welwillend
tegenover het verzoek staan, maar er
zijn vele ondertekenaars, die belang
hebben bij dit uitermate moeilijke
vraagstuk.
KONING LEOPOLD DOET AF
STAND. In de gouden troonzaal
van het paleis te Brussel heeft Ko
ning Leopold Maandag afstand ge
daan van de Belgische troon.
Koning Leopold, gekleed in de
uniform van luitenant-generaal, met
het paarse lint van de Leopoldsorde,
tekent de oorkonde van afstand.
Rechts: Prins Boudewijn.
Tele-Poto.
KoAAettje...
Begrijp uw tijd, vergeet en leer:
.zoals vroeger'1 komt niet weer.
