Waar komt die auto vandaan?
Wol brandde in Tilburg
NIEUWS UIT DE OMGEVING
ZONDER
SCHULD
MAANDAG 9 JULI 1951
DE LEIDSE COURANT
EERSTE BLAD PAGINA 2
Middenstand en
dalende prijzen
Van het Economisch Instituut voor
de Middenstand vernemen wij het
volgende:
Nu de opwaartse prijsbeweging na
het uitbreken van het Koreaanse-
conflict tot staan is gekomen, doet
zich de vraag voor hoe het Neder
landse publiek op deze gang van za
ken reageert. De koopkracht cn de
kooplust van het publiek vinden im
mers hun directe weerspiegeling in
't omzctverloop van de detailhandel.
De vrij scherpe daling van de om
zetten in April j.l. deed in tal van
branches ongerustheid ontstaan ten
aanzien van de toekomstige omzet
ontwikkeling. In een aantal bedrij
ven en coöperaties is men tot verla
ging van de prijzen overgegaan in
de verwachting, dat dit de consu
ment tot kopen zou prikkelen. Soms
gaven de toenemende kostcridruk als
gevolg van dalende omzetten en ook
de liquiditeitspositie aanleiding te
pogen de verkoop te forceren. Dit
alles neemt echter niet weg. dat de
omzetten ook in Mei aan de lage
kant zijn geweest.
In de winkels in duurzame con
sumptiegoederen hebben de omzet
ten in Mei j.l. zich ten opzichte van
de voorafgaande maand ten dele her
steld. In de textielbranche, het
schoenwinkelbedrijf, de detailhandel
in glas. aardewerk, porcelein en
huishoudelijke artikelen alsmede in
de detailhandel in sportartikelen lie
pen de geldomzetten op. In de meu
belbranche daarentegen liepen de
omzetten nog iets terug, terwijl in
andere branches de omzetten weinig
of niet waren gewijzigd.
De gang van zaken in Mei vormt
in zekere zin een bevestiging van
hetgeen de minister van Economi
sche Zaken in zijn Memorie van Ant
woord op de begrotingsvoorstellen
van zijn departement heeft gegeven,
In deze memorie van antwoord wordt
gevreesd voor een blijvend beperk
te opnamecapaciteit van de binnen
landse markt, nu de consumptie met
5 °,n is gedrukt. De detailhandel zal
met deze gang van zaken rekening
moeten houden, o.a. bij de inkoop en
de voorraad.
De ontsparingen vonden in Mei
j.l. nog voortgang. Men zou kunnen
zeggen, dat de ontsparingen, ver
meerderd met de plaats gehad heb
bende loonsverhogingen, voldoende
koopkracht hebben geschapen om
de omzetten weer te doen toenemen.
Men mag daarbij echter niet uit het
oog verliezen, dat de ontsparingen
geenszins direct behoeven te leiden
tot vergroting van de omzetten. Het
publiek kan het teruggevraagde geld,
behalve in de detailhandel, ook be
steden voor het voldoen van belas
tingen, het reserveren voor vacan-
tie, uitstapjes, vermaak en voor het
aanleggen van enige lcasreserve.
Wil men een daling van de hoc-
veelheidsomzettcn voorkomen, dan
zal aanpassing van het prijspeil aan
de verminderde koopkracht moeten
plaats vinden. En deze aanpassing
zal slechts kunnen geschieden door
middel van prijsverlaging en wijzi
ging van het goederenassortiment
in de richting van minder luxueuze
cn goedkopere artikelen. Dit zal voor
bedrijven, die zich in hoofdzaak be
zig hielden met de verkoop van luxe
goederen, veel aanpassingsvermogen
eisen. Verlaging van de prijzen kan
worden bereikt door vermindering
van de productiekosten en marges
en door opvoeren van de efficiency,
dus door daling van de bedrijfskos
ten. In de komende maanden zal het
bedrijfsbeleid in de middenstands-
onderneming op de proef worden ge
steld. i
Bij de nieuwe kentekens voor mo torrijtuigen kan niet meer vastge-
gesteld worden uit welke provincie een auto afkomstig is. Het is de K.
N.A.C. echter gebleken, dat zeer veel automobilisten er prijs op stellen
op eéh of andere wijze kenbaar te maken uit welk deel van het land
zij afkomstig zijn. Daarom heeft de K.N.A.C. besloten provincieplaatjes
uit te geven. De geëmailleerde plaatjes dragen het wapen van de betref
fende provincie.
LOONGRENS INVALIDITEITS
WET, ZIEKTEWET EN
ZIEKENFONDSENBESLUIT.
De loongrens, welke in sommige
sociale verzekeringswetten voor
komt, is zoals bekend met in
gang van 2 Juli jl. verhoogd van
4725,tot 4925,per jaar. Het
maximum dagloon, waarnaar de pre
mies en de uitkeringen worden be
rekend, is van 13 op 14 gulden ge
bracht.
Als ziekenfondspremie moet op
het loon van de werknemer 1.8 pet.
tot ten hoogste 25 cent per dag,
1,51 per week of 6,57 per maand
worden ingehouden.
Ten behoeve van de ziekengeld
verzekering kan, behoudens toege
stane uitzonderingen, 1 pet. van het
loon tot ten hoogste 14 cent per dag,
85 cent per week of f 3,65 per maand
worden gekort.
WIJZIGING VAN DE
ARBEIDSWET VOOR HORECA-
PERSONEEL.
De Minister van Sociale Zaken
heeft geen bezwaar, zo zegt hij in
zijn memorie van antwoord aan de
Tweede Kamer t.a.v. het wetsontwerp
tot wijziging van de Arbeidswet 1919
het minimumaantal Zondagen, die een
rustdag moeten zijn voor hotel-, café-
en restaurant-personeel, op dertien
in plaats van op twaalf te stellen. Het
aantal vrije Zondagen verder te ver
hogen acht hij voor het ogenblik on
mogelijk.
DEBAT P. v. d. A.- EN C.P.N.-
KAIV1ERLEDEN TE
FINSTERWOLDE.
Zaterdagavond werd in Finster-
wolde een debatvergadering gehou
den tussen de Tweede Kamerleden
de heren H. Gortzak (CPN) en J. H.
Scheps (P. v. d. A.) over de be-
stuursvoorziening in deze gemeente.
De vergadering werd bijgewoond
door ongeveer 300 ingezetenen. Bui
ten de zaal volgden enkele honder
den gemeentenaren via een luid
spreker het debat. Nieuwe gezichts
punten kwamen niet naar voren.
HANDELTJE IN OORLOGSTUIG
De politic van Bergen op Zoom
had al enkele keren klachten ge
kregen over ontploffingen in de
buurt van de Fabrieksstraat. Bij een
onderzoek in een woning aldaar
kwam een hele opslagplaats van
munitie aan het licht. Niet minder
dan 347 drukontstekers voor mijnen
een staartstuk van een mortiergra
naat en een koperen granaathuls
lagen op een hoop. Doodrustig ver
telde een van de bewoners, dat hij
het achtergebleven oorlogstuig ver
zamelde om het aan de man te bren
gen. Het leverde hem een aardige
bijverdienste op, maar ook een paar
gewonde handen. Die had hij opge
lopen bij het demonteren van spe
cimina uit zijn gevaarlijke verza
meling.
Schade bedraagt anderhalf millioen
Zondagmorgen heeft in Tilburg in
liet cenrum der stad een zware uit
slaande brand gewoed in een com
plex gebouwen, waarin een enorme
voorraad wol, kunstwol en kunst
zijde was opgeslagen, toebehorende
aan de wolienstoffabrikanten Swa-
gcmakers-Caesar.
De brandweer was in een omme
zien met groot materiaal ter plaatse
cn tastte van verschillende zijden
het snel om zich heen grijpende
vuur krachtig aan.
Doch zij kon, gezien de felle
brandbaarheid van deze grondstof
fen niet voorkomen, dat alles ver
loren ging en ook de gebouwen to
taal in as werden gelegd. Alleen het
gevaar voor uitbreiding naar de
dichtbebouwde omgeving kon, zij
het met moeite en langdurig spui
ten, bezworen worden, tot grote op
luchting van de bewoners.
De oorzaak moet vermoedelijk ge
zocht worden in broeiing van de
„gesmoute" grondstoffen.
De schade welke op 1 a 1 y3 mil
lioen geschat wordt is door de ver
zekering gedekt.
VERBETERING VAN
AARDAPPELSOORTEN.
De Prof. Broekema-hoeve, het
aardappelkweekbedrijf, dat de Stich
ting voor Plantenveredeling te Wa-
geningen thans te Marknesse in de
Noordoostpolder heeft, is Zaterdag
morgen officieel geopend door de
Minister van Landbouw.
Het nieuwe bedrijf oestaat uit
twee kavels van 24 hectaren ieder.
De ene kavel is in gebruik als proef
veld, de andere voor de aardappel-
kwekerij. Ir G. A. Thijn, die de lei
ding van deze kwekerij heeft, ver
telde, dat een van de grote wensen
is een nieuwe aardappelsoort te
kweken, die de Bintje kan vervan
gen. Men heeft nu reeds 130.000 k
140.000 nieuwe rassen gekweekt en
men hoopt, dat er vroeg of laat een
goed ras tussen zal zitten, dat de be
staande soort kan vervangen. De
nieuwe rassen worden stuk voor
stuk bekeken en een bepaald deel
wordt er uitgezocht om voorlopig
opgeslagen te worden. De nieuwe
rassen ontstaan door kruising van be
staande, niet alleen uit Nederland
maar uit practisch alle landen der
wereld.
BEZUINIGING BIJ JUSTITIE.
De geneeskundige en gezondheids
dienst van het departement van Jus
titie wordt met ingang van 1 Aug.
opgeheven, meldt de Volkskr. In
plaats van deze dienst zullen voort
aan twee artsen met gedeeltelijke
dagtaak de dienst bij het gevange
nis-, Rijkstucht- en opvoedingswezen
en van keuringen en beoordelingen
van dienstongevallen bij de Rijks
politie overnemen.
Tot dit besluit is de minister van
Justitie, mr H. Mulderije, gekomen,
nadat langdurige besprekingen aan
dit onderwerp waren.
KRO GAF UITZENDING VOOR
OORLOGSGEWONDEN.
De stichting „Meer Ontspanning
voor Ernstige Oologsgewonden"
(Movco), waarin samenwerken de
bond van Ned. Mil. Oorlogsslacht
offers, de KNAC, de ANWB, de Kon,
Ver. Ons Leger, de Ned. Mij' voor
Nijverheid en Handel, het Ned Rode
Kruis en het Ministerie van Oorlog,
heeft Zaterdag een groot aantal oor
logsgewonden een prettige middag
verschaft in de vorm van een radio-
ontspanningsprogramma. Op initia
tief van het centraal Bureau van de
Tuinbouwveilingen in Nederland
werd dit programma afgewerkt in
de openlucht in de kersenboomgaard
van het kasteel De Haar te Haarzui-
lens. De KRO was hier present met
Jan de Cler. Het orkest van de „Bie
tenbouwers" en verder o.a. de Drie
Musketiers, de Marketensters en de
Notenkrakers,
Particuliere autobezitters hadden
de oorlogsgewonden van hun woon
plaatsen uit het gehele land naar
Haarzuilens gebracht De KRO zorg
de hier voor de ontspanning. Het
Centrale Bureau van de Tuinbouw
veilingen voor volop kersen, en de
gezamenlijke medewerking van en
kele bedrijven stelde de stichting
Moveo in de gelegenheid de gasten
op een zodanige wijze te onthalen,
dat het hen aan niets ontbrak.
MYSTERIEUZE KLOPGELUlDEN
Als een lopend vuurtje ging gister
avond door het kwartier Spoor wijk
te Den Haag het gerucht, dat het
spookte in een hu)s aan de Paets
van Troostwijkstraat. In het bewuste
huis klonken mysterieuze klopgelui-
den. Deze „spookgeluiden" waren zo
luid, dat honderden mensen, die zich
op straat voor het huis verzameld
hadden ze konden horen. Onvervaar
de politie-agenten zijn op onderzoek
gegaan maar zij hebben de oorsprong
van de geluiden niet kunnen achter
halen. Vermoedelijk is er iets met de
waterleiding aan de hand maai- dit
is een verklaring, die romantische
lieden niet kan bevredigen.
Zondagmiddag trok de jaarlijkse
plechtige omgang, die in 1916 werd
ingesteld ter ere van de Zoete Lieve
Vrouwe van den Bosch, door de stra
ten van Brabant's hoofdstad. Duizen
den hadden zich langs de bidweg op
gesteld om de lange stoet gade te
slaan. Het voorbijtrekken van de
processie duurde bijna 1^ u. Voor
al uit de onmiddellijke omgeving
van de stad- en Meijerij en de Lang
straat zijn honderden gekomen
om deel te nemen aan deze manife
statie van de Brabantse Maria-devo-
tie.
„Leeft godsdienstig in uw gezin"
was de intentie, die de bisschop van
's-Hertogenbosch, mgr. W. Mutsaerts,
voor deze Mariale omvang had aan
gegeven. Een vijftigtal verenigingen,
vele Brabantse schuttersgilden, die
hun eeuwen-oude vendels met zich
droegen, een twintigtal gecostumeer-
de en rhytmische groepen, die de
geschiedenis van de Omgang uit
beeldden, vijf koren en zeven harmo
nieën waren de delen van de stoet.
De stoet trok drie uur lang door de
stad.
Achter het wonderbeeld, dat in
deze kleurrijke omgang werd meege
dragen, volgden de bisschop van
's-Hertogenbosch, de vicarisgeneraal
van het bisdom, kerkelijke hoog
waardigheidsbekleders en hoogwaar
dig kapittel van St. Jan, de griffier
der Staten namens de Commissaris
van de Koningin, leden der Staten-
Generaal, van het provinciaal be
stuur en van het gemeentebestuur
van 's Hertogenbosch.
PASTOOR VAN LEEUWEN
Te Utrecht is, 60 jaar oud, vrij
plotseling overleden de zeereerw.
heer F. M. J. van Leeuwen, pastoor
van de kerk O.L. Vrouw van Goeden
Raad te Utrecht en geestelijk advi
seur van de Ned. R.K. Bouwvak
arbeidersbond.
De operette-kom'iek Piet Kohier
viert op 24 Juli a.s. zijn 60-jarig to
neeljubileum. De jubilaris zal #op
deze dag in het theater Carré te Am
sterdam in de creatie van „Droog-
keeltje" optreden in de operette „De
Boemelbaron". Kohier heeft zich in
deze creatie reeds meer dan 200 maal
aan het publiek gepresenteerd. Een
comité heeft zich gevormd om deze
avond voor Piet Kohier onvergetelijk
te maken, „als dank voor de vele
vreugde, elke hij 60 jaar lang aan
anderen heeft geschonken"
DOOR ADDER GEBETEN
Adders zijn gevaarlijke beesten
en het best kan men deze dieren met
rust laten. Dit was niet de mening
van een vacantieganger, die in
Vierhouten probeerde een adder te
grijpen en daar een adderbeet zeer
ernstige gevolgen kan hebben is
het slachtoffer onmiddellijk naar
het ziekenhuis Salem te Ermelo
vervoerd, waar hem het nodige te
gengif toegediend.
WAAR KOMT DIE AUTO VAD AA
BROMFIETSERS IN BELGIc OP DE
FIETSPADEN!
Naar de A.N.W.B. verneemt, is
thans in België de bepaling van
kracht geworden, dat rijwielen met
hulp motor van maximael 50 cc voort
aan op de rijwielpaden moeten rij
den. (Een oplossing, welke voor ons
land, o.a. door de A.N.W.B. wordt
aanbevolen). Alleen wanneer zich
langs de grote weg geen rijwielpad
bevindt öf wanneer dit onbruikbaar
is, mag in België van de grote weg
gebruik worden gemaakt. De A.N.W.
B. vestigt op dit Belgische voorschrift
met te meer klem de aandacht van
de bromfietsers, daar het hun tot
dusver juist verboden was om aldaar
de rijwielpaden te berijden met een
rijwiel met hulpmotor.
Voorts herinnert de A.N.W.B. er
aan, dat berijders van bromfietsen
in België 18 jaar moeten zijn, zulks
in afwijking van het Nederlands
voorschrift, dat 16 jaar als grens
stelt. Het enige document, dat brom
fietsers voor hun vervoermiddel bij
het overschrijden van de Nederland-
Belgische grens moeten tonen is hun
wegenbelastingkaart. Voor de berij
ders zelf is een bewijs van Neder
landschap of paspoort, afgegeven of
verlengd na 1 Januari 1946 voldoen'
de, aldus de A.N.W.B.
TRAPPERS VAN FIETSEN
RAAKTEN IN ELKAAR.
Zondagavond heeft de 11-jarige
Antonia R. uit Steenbergen de dood
gevonden bij een ongeval in de om
geving van haar ouderlijke woning.
Het meisje kwam met een vriendin
netje over de Stoofdijk gereden, toen
de trappers van haar fietsen in el
kaar verward raakten. De meisjes
vielen en Antonia R. kwam daarbij
juist terecht voor de motor van ze
kere O. uit Nieuw-Vossemeer. De
motorrijder remde krachtig, maar
kon een botsing niet voorkomen. Het
meisje, dat in Steenbergen de ker
mis had bezocht, werd op slag ge
dood.
AMMONIAK GEDRONKEN.
De 71-jarige landbouwer G. Schut
te uit Zuid veen (Steenwijkerwold)
dronk, toen hij op het land aan het
werk was, uit een fles, die hij van
huis had meegenomen en waarvan
hij meende, dat ze water bevatte. Er
bleek echter ammoniak in te zitten.
De man is in zorgwekkende toestand
naar een ziekenhuis in Meppel ge
bracht
WEERSVERWACHTING
(Geldig van Maandagavond tot
Dinsdagavond. Opgemaakt te
10 uur).
NU EN DAN REGEN.
Overwegend zwaar bewolkt
met nu en dan regen of regen
buien. Zwakke tot matige en
langs de kust af en toe vrij
krachtige Zuidelijke wind, later
ruimend naar Zuid-West. Wei
nig verandering in temperatuur.
10 Juli: zon op 4.31, zon onder 20.59;
maan op 9.56 en onder'23.09 uur.
VOGELPEST NEEMT TOE.
De pseudo-vogelpest is over ons
gehele land weer aan het toenemen.
In Oostzaan zijn 880 kippen, die be
smet waren, vernietigd.
DE 25.000 STAATSLOTERIJ
In de 513e Staatsloterij, 4e klasse,
eerste lijst is op nr. 19520 de 25000
gevallen.
Voor de eigen kerk.
Zondag werd in de S. Josephkerk
onder alle H. Missen een liefdadig-
heidspredicatie gehouden door de
bekende kanselredenaar Pater Pe
ters ten bate der eigen kerk. De
daartoe strekkende schaalcollecte
bracht 2605 op.
Wegverbetering Rijksstraatweg.
Op de Rijksstraatweg in de gemeen
ten Hillegom, Lisse en Sassenheim
zullen de keien (z.g. kinderhoofdjes)
gaan verdwijnen en worden vervan
gen door een klinkerbestrating. Nog
voor het einde dezer maand wordt
met de werkzaamheden begonnen,
die vóór de winter zullen zijn afge
lopen. Hillegom komt het eerst aan
de beurt. Aan het verlangen der in
woners, die steeds gestreefd hebben
naar het verdwijnen der keien in de
kom der gemeenten, wordt thans vol
daan.
Waterpolo. In 't Zuiderparkbad
in Den Haag speelde HZV alhier een
competitiewedstrijd tegen SNA.
Doordat HZV slechts met 6 man ver
scheen, waarbij nog meerdere inval
lers, verloor zij met 72.
Voor 't eindexamen H.B.S.
slaagde te Haarlem A. A. F. van
Bemmel. Voor 't examen Rijkstuin
bouwschool te Boskoop slaagde J.
Paul; voor 't eindexamen 5-jarige H.
B.S. A slaagde P. Philippo.
Een jongens van 12 en een van
14 jaar hebben ten nadele van de
firma's G. P. v. V. T. aan de Weere-
steinstraat 200 kg. lood gestolen. De
politie is erin geslaagd het gestolene
te achterhalen.
Aap de Spoorlaan zijn van 'n
volkstuintje te veld staande aard
appelen en aardbeien gestolen.
KATWIJK
De brandweer komt. In de loop
van de volgende week zal huis aan
huis bezorging plaats hebben van een
folder onder bovenstaand motto.
Dinsdag 17 Juli om ongeveer 2 uur
zal bij de r.ieuwe brug de nieuwe
motorspuit aankomen en beproefd
worden. Na deze oefening heeft mo
gelijk in de omgeving van het Raad
huis een demonstratie plaats door de
„Minimax" uit Bussum met schuim-
blus-apparaten.
Na goedkeuring door het gemeente
bestuur zal in de week van in gebruik
name voor Delangstellenden de nieu
we spuit te bezichtigen zijn op nader
vast te stellen uren.
KATWIJK AAN DEN RIJN
Prijzige peen. Het gaat in de
tuinbouw de laatste tijd naar wens.
Bijna alle producten brengen een
bevredigende prijs op. Maar met de
bos- en waspeen gaat het, dank zij de
export naar België al bijzonder goed.
We herinneren in dit verband aan de
uitkomsten van dit artikel in het
vorig seizoen. Toen was het een en
al teleurstelling, thans is het extra
goed lonend. Toen moest men met 8
tot 12 per 100 bos genoegen nemen
thans varieert de prijs van 45.— tot
ruim 60— per 100 bos, en waspeen
tot pl.m. 45per 100 kg. Dat heeft
een financiële uitkomst, zoals men
tot heden nog niet heeft meegemaakt.
Het is nog wel in de eerste weken
van het seizoen, doch wat men heeft
kan men tellen!
Geslaagd. Voor het eind-exa
men electro-techniek aan de M. T. S.
te 's Gravenhage slaagde de heer C.
Wassenaar.
lEI DSCHEND AM
Schitterend succes. De gemeng
de zangvereniging heeft op het con
cours te Utrecht een schitterend suc
ces behaald. Het koor kwam uit in
de ere-afdeling, met als verplicht
nummer psalm 8 van Jac. Bonset en
met het vrije nummer Veni Creator,
een compositie van de directeur, de
heer Herman de Wolff uit Rotter
dam. Het resultaat was, dat het koor
de eerste prijs werd toegekend met
402 punten. Daardoor sleepte zij in
de wacht de bronzen medaille van
Z.K.H. Prins Bernhard en een zilve
ren krans voor het behalen van het
hoogst aantal punten. Tevens ver
wierf de directeur de uitgeloofde di-
recteursprijs.
De waterleiding. Uit het jaar
verslag, van de drinkwaterleiding „De
Vlietstreek" blijkt, dat gedurende
het jaar 1950 door Leidschendam is
verbruikt 147.636 M3 water, verdeeld
als volgt: huishoudelijk gebruik
119.307 M3; openbare diensten 861
M3; industrieel gebruik 24.868 M3 en
voor tijdelijke doeleinden 2.600 M3
Over 't aantal aansluitingen, dat 1190
bedraagt, ontvangt de gemeente een
uitkering ad f 1,50, wat uitkomt op
1.785,De „Vlietstreek" wordt ge
ëxploiteerd door Voorburg-Leidschen-
dam en Rijswijk. Behalve van „De
Vlietstreek" betrekt Leidschendam
ook veel water van de Mij. „De
Tien Gemeenten".
NOÜRDWIJR
MEISJE TEREChT
Dezer dagen werd gemeld dat het
17-jarige meisje M. J. D. op 16 Juni
de ouderlijke woning verlaten had
en niet was teruggekeerd. Men
vreesde een ongeluk. Het meisje werd
echter aangetroffen bij haar familie
in Noord Brabant en is thans weer
naar Noordwijk teruggekeerd.
ZOETERMEER
Motorclub. De pas opgerichte
motorclub Zoetermeer en omstreken
hield een dezer dagen een ledenver
gadering in de zaal van ,De Jonge
Prins". Het tijdelijk bestuur werd
als volgt samengesteld; H. van Elk,
voorzitter; J. Barbier, secretaris, J.
van Bergen Henegouw, penningm.;
A. Kirpesteyn en J. N. Woldendorp.
leden. Met vrijwel algemene stem
men werd besloten ook automobilis
ten toe te laten tot de vereniging.
De verenigingsnaam zou dan moeten
worden Motor en Auto Club (MAC>
Zoetermeer en omstreken. Belang
stellende automobilisten kunnen
zich opgeven als lid bij het bestuur.
Zaterdag 14 Juli zal een propaganda-
rit worden gehouden. Vertrek om
3.30 van het café Veelenturf. De
route loopt van Zoetermeer naar
Stompwijk, Zoeterwoude, Benthui
zen, Bleiswijk, Pijnacker, Nootdorp
terug naar Zoetermeer. In de daar
op volgende week zal begonnen
worden met een z.g vossenjacht. Na
dere bijzonderheden hieromtrent
zullen nog bekend gemaakt worden.
19)
„Kijk 'ns!" zei de apotheker en
keek met zijn kleine oogjes de aan-
zittenden aan. „Maar het is zeker
geen inwoner van Bruchholm, anders
was men dit reeds te weten geko
men".
„Bah! Hoe kan het bekend zijn, als
niemand hem te zien krijgt. Buiten
de conducteur van de trein, enige
andere lieden en de beide doktoren
heeft nog geen mens in de stad het
lijk gezien. O ja, onze uistekende po
litie weet wel wat ze doet!" hoonde
de lange spilsneuzige leraar, die we
gens zijn grote nieuwsgierigheid
bekend stond. „Onze verheven poli
tie zorgt er heel goed voor dat er
niemand iets van te horen krijgt"
,,'t Is meer dan erg, dat een de-
ctivc uit de residentie is geroepen,
ant rechter Brenner had u er veel
deter voor kunnen gebruiken" spot
te rechter Schramm? en keek listig
en lachend de stamgasten aan.
„Dan was het veel beter gegaan"
voegde de havenmeester Klemm er
met zijn zware stem aan toe. „Im
mers onze geleerde heeft een goede
neus"
Bij deze woorden proesten allen
het uit van het lachen en zelfs de
leraar lachte mee, alhoewel hij een
kwaadaardige blik in de richting van
Klemm wierp, alsof hij wilde zeggen
„wacht maar! Ik zal het je bij gele
genheid wel eens terugbetalen"
Dan liep het gesprek weer over de
moord en ieder der aanwezigen gaf
z'n oordeel daarover ten beste.
Veel belangrijks werd er echter
niet verteld, zodat Friedeberg slechts
van tijd tot tijd luisterde.
Hij had een landkaartje uit zijn
binnenzak genomen en overlegde hoe
hij het beste, zonder groot tijdverlies
Siegsburg, Nienwalde. de woonplaats
van Lenzmann, en de beide dorpen
kon bezoeken. Want hij had vast be
sloten er heen te gaan. Een ogenblik
dacht hij er ook aan de lijn tot
Siegsburg terug te gaan om op ieder
station inlichtingen in te winnen,
waar Lenzmann was ingestapt en
wie zijn begeleider was geweest
Maar vele ophelderingen kon dit al
les niet bieden, want ten eerste wa
ren alle tussenstations klein en ver
volgens waren slechts weinige per
sonen de trein ingestapt, zolas al
le conducteurs overeenstenvmig had
den geantwoord.
Hier kwam nog iets bij. Juffrouw
Wendt had gehoord dat haar vader
met Lenzmann van plan \^as samen
te komen. Kon dat misschien zijn om
samen de zandgroeven bij Stedtfeld
aan de Moor te bezichtigen, die Lenz
mann wilde verkopen?
Waar lag Stedtfeld? Dat moest da
delijk worden nagezien! Aan het
spoor lag het niet, anders zou het in
het spoorwegboekje moéten staan.
Hij riep de kellner en vroeg hem
of hij hem misschien een kaart van
Bruch holm's omgeving kon geven.
„Neen, mijnheer, die hebben we
niet" antwoordde de kellner. „Kan
mijnheer niet volstaan nret een spoor
boekje?" De leraar aan de stamtafel
wiens spitse oren het geringste ge
luid opnamen, had de vraag van de
vreemdeling gehoord, evenals het
antwoord van de kellner.
Hij greep in zijn binnenzak en
haalde er een kaart voor wielrijders
uit, die hij aan de kellner overhan
digde met het verzoek die de vreem
de te doen toekomen. Hij stelde zich
gaarne ter beschikking, wanneer hij
hem mocht nodig hebben.
De commissaris was slechts matig
verblijd over de ietwat opdringerige
beminnelijkheid van de leraar, om
dat hij daardoor de opmerkzaamheid
van de gehele stamtafel trok. Hier
was nu eenmaal niets meer aan te
veranderen. Hij stond op en dankte
de bereidwillige leraar, die hen?
nieuwsgierig aankeek, met een lichte
buiging.
Hij sloeg dc kaart open en spreid
de ze op tafel uit. Spoedig was ge
vonden, wat hij zocht. En zo verrast
was hij, dat hij bijna van zijn stoel
was opgesprongen. Maar hij was ge
wend zich te beheersen en aldus ver
mocht de leraar geen buitengewone
beweging in hem te bespeuren.
Naar de kaart te oordelen, lag het
dorp Stedtfeld, waar de zandgroe
ven van Lenzmann lagen, slechts 8
a 10 kilometer van 't station Elders-
leben verwijderd. Aan dit station
had de conducteur Sembrich de ar
beiderswagon van de trein afgehaakt
En aan dit station was, zoals men
vermoedde, Lenzmann met zijn be
geleider in de trein gekomen. Was
dus kapitein Wendt met Lenzmann
in Stedtfeld geweest, dan hadden zij
tot Eldersleben de trein genomen.
Om Stedtfeld te bereiken, had
men zeker in Eldersleben een omni
bus of zo iets genomen.
Nu, deze omstandigheden zouden
alle spoedig kunnen worden vastge
steld, want in een klein stadje als
Eldersleben, werd een bezoek van
twee vreemden buiten de tijd van
een jaar- of veemarkt spoedig opge
merkt.
Friedeberg hoopte dus daar be
langrijke ophelderingen te kunnen
inwinnen.
Aldus waren Eldersleben en Stedt
feld het terrein zijner voornaamste
werkzaamheden.
Zijn spoorboekje te rade gaande,
vond hij dat hij nog dezelfde avond
met trein 10.32 of met de ochtend
trein van half zes kon vertrekken.
Met de trein van 10.32 kon Friede
berg eerst om 12 uur in de trein te
Eldersleben aankomen. Daar hij
vreesde dat dit argwaan zou wekken
bij de rustige bewoners van het klei
ne stadje, besloot de commissaris
met de ochtendtrein te vertrekken.
Alhoewel het nog vroeg in de
avond was de klok had zoeven
negen uur geslagen nam hij zich
voor naar bed te gaan om van een
welverdiende nachtrust te genieten.
Immers de vermoeienissen der laat
ste dagen hadden veel van zijn
krachten gevergd.
Hij tikte de kellner en betaalde
zijn geringe vertering.
Toen stond hij op, reikte de leraar
met een kort woord van dank het
geleende landkaartje over en ging,
de heren een goede nacht wensend,
naar zijn slaapkamer.
Ongeveer een kwartiertje later
stond ook de leraar op en verliet,
terwijl hij de kellner een wenk gaf
om hem te volgen, de gelagkamer.
„Hoe heet die vreemde heer, Frits
die zo juist naar boven is gegaan?"
vroeg hij fluisterend, „wat is hij en
met welk doel is hij hier gekomen?"
„In het vreemdelingenboek staat:
architect Fedeler uit Hamburg" ant
woordde de kellner verbaasd, „waar
om vraagt u dat?"
„Ssst!" siste de leraar, de lippen
spitsend; „het vreemdelingenboek
ligt in de eetzaal, nietwaar? Goed,
haal het 'ns hier, maar wees voor
zichtig dat de heren in de zaal er
niets van merken!"
Op zijn tenen sloop de nieuwsgie
rig geworden kellner heen en kwam
na enkele ogenblikken met het boek
in de hand terug. Met bevende hand
bladerde de leraar de volgekrabbel
de bladen om, totdat hij aan het
laatstbeschrevene gekomen was.
„Fedeler. architect, Hamburg"
stond er. „Het papier is geduldig!"
mompelde de leeraar en de kellner
strak in de ogen ziende, stotterde
hij haastig: „Wanneer is Fedeler
hier gekomen? Waart gij in het ho
tel, toen hij aankwam? Wat voor ba
gage heeft hij bij zich?"
„Niets anders dan een klein, bruin
handkoffertje. Hij is eergisteren om
streeks middernacht aangekomen,
geloof ik. Ik kan u dit niet met ze
kerheid zeggen. Hij heeft tot nu toe
alles prompt betaald, wat hij heeft
verteerd."
