De burgerlijke verdediging zal (eindelijk) „met kracht" ter hand worden genomen Thorbecke herdacht door VVD-fractie Vijf millioen voor schuilkelders op drukke verkeerspunten VRIJDAG 6 JULI 1951 DE LEIDSE COURANT EERSTE BLAD PAGINA 3 Mevr. S. GoudswaardKnipschcer hijst de krans um hoog. Rechts de heer A. O. Frohwein, links mr. W. J. Geertsema. Foto: N. v. d. HORST KRANSHECHTING AAN GEVELSTEEN Gistermorgen vond op de Garen- markt, voor het huis, waar hij tij dens zijn Leids verblijf woonde, een korte plechtigheid plaats ter herden king van het feit, dat Thorbecke vóór honderd jaar een van zijn gro te werken, de totstandkoming van de Gemeentewet, werkelijkheid zag worden. Deze kranslegging geschiedde door de afdeling Leiden van de VVD en werd door verschillende vooraan staande personen uit deze kring bij gewoond. Aanwezig waren prof. Rypperda Wierdsma namens de Thorbecke-Stichting, prof. jhr. mr. W. J. M. van Eysinga, oud-lid van het Permanent Hof van Internatio nale Justitie, mr. J. Rutgers, alge meen secretaris van het hoofdbe stuur van de VVD, mevr. M. C. KorthalsHamming, namens haar echtgenoot, de heer H. A. Korthals, lid der Tweede Kamer, die door ambtsbezigheden verhinderd was aanwezig te zijn, prof. mr. A. N. Mo lenaar, lid van de Eerste Kamer, pref. de Boer, oud-voorzitter van de afd. Leiden van de WD, de heer Wassenaar, wnd. voorz. van de af deling Leiden en voorts de leden van de VDD-raadsfractie hier ter stede. De heer A. O. Frohwein heette als voorzitter van de WD-raadsfractie alle aanwezigen hartelijk welkom. Hij wees er op, dat vanavond in heel het land door de gemeenteraden de totstandkoming van de Gemeente wet vóór honderd jaar wordt her dacht. In 1831 kwam Thoerbecke als hoogleraar naar Leiden en van 1845 tot 1949 was hij lid van de Leidse gemeenteraad. Mr. W. J. Geertsema. rechtskun dig leider van de WD-fractie, zei- de vervolgens, dat men hier bijeen gekomen was om een van de vele daden van een groot man te herden ken en in deze herdenking Thor becke te eren. Spr. noemde het in derdaad een voorrecht voor iemand Gm na honderd jaar te herdenken wat hij deed. Als jong, zeer actief hoogleraar, Burgerlijke Stand Geboren: Roelof J. Th. z. v. A. J. N. van der Stel en C. G, v. Dijk; Margaratha M. J. d. v. C. J. Land man en M. J. Jenner; Alfred P. z. v. I. Sieval en C. de Mooy; Hendri- ka J. d. v. H. W. ter Beest en J. Dekker; Jan z. v. L. Haasnoot en A. v. d. Plas; Adriaan z. v. C. Rehorst en A. Baas. Overleden: A. v. Duijn vrouw 63 jaar; A. A. van Dam man 66 j.; A. M. de Chateau zoon 18 j.; J. Mar- tijn zoon 5 dagen; E. Teenstra man 68 j.,- G. C. Bii-kenholz vrouw 86 j. Getrouwd: G. H. J. Rogaar en M. W T Schroder; J. T. Jonkers en T.. de Tombe; J. Carton en I. de Groot H. Slierings en H. M. Lasschuijt; J. S. Hertz en M. Frankenhuis; W. J. v. d. Waals en E. v. Dijk; J. W. Harland en E. Delmeer; L. Mala- chowskiu en N. Schrijder; A. J. Sti-aver en L. W. Schrijer; P. J. Hakkaart en J. M. M. Spruijt; M. C. A. Pieters en J. M. C. Pont; H. v. d. Berg en A. Hoppenbrouwer; P. J. v. d. Pot en P. M. Rijsbei'gen; C. Hillebrand en P. M. Hendrikse; G. J. Disedraad en J. Leuering; D. Hogewoning en M. J. v. Gessel; J. Boender en W. H. M. Rahms. was Thorbecke naar Leiden geko men, waar hij een als 't ware inge dommelde juridische faculteit vond, welke hij nieu wieven wist in te blazen. Spr. gaf een overzicht van de vakken, welke Thorbecke hier doceerde en wees er op, dat zijn vooruitstrevendheid tot zijn Kamer lidmaatschap leidde. Toen stond hij voor de keus hoogleraar te worden of staatsman te blijven en hij koos het laatste. Zo kwam het ogenblik van schei den uit Leiden en van de gemeente- raad, naar aanleiding waarvan hij een werkje uitgaf, dat het begin werd van de latere Gemeentewet. Spr. wees er tenslotte nog op, dat •Thorbecke ook veel miskenning heeft ondervonden, doch dat hij desniettemin steeds bereid is ge weest zijn land te dienen. Mevrouw S. A. Th. Goudswaard Knipscheer, het derde lid van de VVD-fractie in de Leidse Raad, hees vervolgens een met de Nederlandse kleuren versierde krans rond de steen met de naam Thorbecke, die zich in de gevel van het huis aan de Garenmarkt bevindt. Hiermede was deze korte plechtig heid ten einde. EERSTE LUSTRUM R.K. VOLKS DANSGROEP „DE GROTE RONDE" Op Zondag 8 Juli a.s. vindt in „De Burcht" de viering plaats van het eerst lustrum van de R.K. Volksdans groep „De Grote Ronde". Dat Leiden reeds vijf jaren een enthousiast groepje volksdansers- en danseressen telt, zal slechts aan een beperkt aantal Leidenaars bekend zijn, ondanks het feit, dat ongeveer 120 jongemannen en meisjes het voetspoor van de 8 leden, die de groep in het begin telde, hebben ge volgd. Tijdens de reünie in de ochtend uren zal de weleerw. heer G. van der Poel, leraar aan het Klein-Semi- narie te Heemstede, het doel en de betekenis van de volksdans toelich ten. Op het volksdansfeest in de mrid- dag worden veel bevriende volks dansverenigingen uit Nederland in Leiden verwacht en indien een zon netje het feest begunstigd, zullen be langstellenden zich in de Burcht op de hoogte kunnen stellen, van wat eigenlijk een volksdans is. Na het danklof tenslotte, zorgen enkele leden van „de Grote Ronde" voor een welverzorgde Bonte Avond. ZILVEREN JUBILEUM VAN DE HEER JOH JASPER. Gistermorgen herdacht de heer Joh. Jasper het feit, dat hij voor 25 jaar als na-etser bij de N V. Ned. Rotogravure in dienst kwam. Om 11 uur werd de jubilaris met zijn ge zin ontvangen in de gezellig inge richte recreatiezaal, waar hij aller eerst werd toegesproken door de directeur, de heer J. C. Stafleu. Spr. schetste in hartelijke bewoordingen de verdiensten van de jubilaris als kundig vakman en bood hem namens de directie de gebruikelijke envelop met inhoud aan. Vervolgens voerde namens het personeel de heer W. Streefland het woord, die uitvoerig de goede collegiale eigenschappen van de jubilaris in het daglicht stel de. Ook namens het personeel werd hem een envelop met inhoud aange boden. Vervolgens was het woord aan de heer Merjenburg, die de ju bilaris namens de afdeling na-etserij een prachtig schaakspel aanbood. De jubilaris bedankte mede namens zijn vrouw voor de hartelijke woor den en sprak de wens uit nog vele jaren zijn beste krachten aan het be drijf te mogen geven. Hierna bleef men nog enige tijd gezellig bijeen. De verdere dag werd door "de jubi laris in huiselijke kring doorge bracht. Jaarvergadering Zaalberg en Zn. Aan het jaarverslag over 1950 van de N.V. Kon. Ned. Fabriek van Wol len Dekens, voorheen J. C. Zaalberg en Zn., te Leiden is het volgende ontleend: „In de eerste maanden van 1950 liep de verkoop onzer dekens enigs zins terug, wijl op de binnenlandse markt niet meer die vraag naar dekens bestond als in vorige jaren, aangezien de bestedingsmogelijk heden der inkomens veelvuldiger zijn geworden. Ook de afname van wollen stoffen vertoonde aanvanke lijk enige vermindering. Teneinde vorming van een te grote onver kochte voorraad te voorkomen, heb ben wij in deze maanden onze pro ductie ingekrompen. Het uitbreken der vijandelijkheden op Korea deed de vraag naar wollen dekens, zowel als naar stoffen, wederom sterk toe nemen. De productie van wollen dekens kon gedeeltelijk in twee ploe gen plaats vinden, terwijl de stoffen- fabi'icatie gedurende het overgrote gedeelte des jaars in twee ploegen geschiedde. Een belangrijk deel onzer produc tie kon worden geëxporteerd. De wolprijzen stegen onder invloed van aankopen voor militaire doel einden, tot nimmer gekende, fantas tische hoogte. Wij heben vele geschoolde textiel arbeiders uit andere textielcentra moeten aantrekken om in het tekort aan vaklieden te Leiden te voorzien. De spinnerij te Vlymen werkte bevredigend. Wij stellen ons voor de gebouwen te Vlijmen aanzienlijk uit te breiden en de spinnerij van Lei den in het nieuwe gedeelte over te brengen. Aangezien onze spinnerij machines te Leiden thans in drie ploegen werken ter uitvoering van zeer belangrijke buitenlandse op drachten, zal de overbrenging der machines later geschieden dan aan vankelijk was geplaned. Wij heben in dit jaar proeven ge nomen met de vervaardiging van een voor Leiden geheel nieuw type deken Deze proeven kunnen als vol ledig geslaagd worden beschouwd. De waardering onzer voorraden houdt 'n grote reserve in, zodat zelfs een scherpe daling der wolprijzen voor ons geen nadelige gevolgen zal hebben. De liquiditeit onzer N.V., welke ongegunstig werd beïnvloed door: a. verdere uitbreiding der outillage, b. de enorme stijging der wolprijzen. vereist, dat ook over dit boekjaar wederom het vergrote deel der win sten in het bedrijf wordt gehouden. Wij stellen ons derhalve voor een bedrag van 372.635,60 af te schrij ven en te reserveren. In totaal werd sinds 1945 afge schreven en gereserv. 1.619.161,96. In 1950 werden door ons nog on derhands geplaatst 160.000,no minaal aandelen der N.V en werd een langlopende lening gesloten van 500.000,—. De vooruitzichten over de eerste helft van 1951 zijn zeer gunstig tc- noemen". Voorgesteld wordt over 1950 een dividend uit te keren van 10 en het restant der winst ad 190,13 over te boeken naar de bijzondei-e reserve Op grond van het definitieve plan, zoals dit door de regering xs vastge steld, worden thans bij suppletoire begroting voor 1951 de eerste credie- ten tot een totaalbedrg van 50.000.000 aangevraagd. Deze gel den zijn bestemd voor de uitgaven i.v.m. de burgerlijke verdediging voor het jaar 1951. Het ligt in de bedoeling voor de jaren 1952, 1953 en 1954 nog 30.000.000 te besteden, zodat in totaal voor de burgerlijke verdediging een post van 80.000.000 zal moeten worden uitgetrokken. Daar het de opzet van de rege ring is, dat de bux-gerlijke verdedi ging gelijke tred zal houden met de opbouw van het militaire opparaat, vertrouwen de ministers v. Maars- seveen en Teulings er op, dat de or ganisatie eind 1952 op voet van pa raatheid zal verkeren. Zoveel mogelijk is er naar ge streefd, de taken, welke de burger lijke verdediging stelt, te doen ver richten door reeds in vredestijd be staande diensten, opdat niet een ge heel nieuwe organisatie behoeft te worden tot stand gebacht, maar vol staan kan worden met een uitbouw door deskundige krachten van wat thans reeds aanwezig is. Bovendien is, waar mogelijk was, plaats ingeruimd voor paxticuliere verenigingen, die zich op het terrein van rampenbestrijding bewegen. Verduistering en alarm. Teneinde het aantal slachtoffei-s bij aanvallen zoveel mogelijk te be perken, is een aantal preventieve maatregelen geboden. Nu door middel van de diverse technische hulpmiddelen het vlie- gerdoel gevonden kan worden, zon der dat de piloot een gezicht be hoeft te hebben op het aan te vallen doel, rijst bij velen de vraag of het nog zin heeft verduisteringsmaatre gelen af te kondigen. De nadelen aan een verduistering verbonden lig gen niet alleen op materieel, doch ook op moreel gebied. Na een onderzoek is echter geble ken, dat de voordelen van een solie- de verduistering in tijd van oorlog opwegen tegen de nadelen, zodat men dus in tijden van gevaar tot het uitvaardigen van verduisterings voorschriften zal overgaan. Ook zal weer in de „A" gemeenten en enkele „B" gemeenten door mid- INTERESSANTE LES IN OPSCHIK VAN BLOEMEN De vereniging „Johan Mater" wel ke zich ijverig bezig houdt met de amateur-bloementeelt, heeft een cursus voor bloemenopschik georga- het clubgebouwtje van de volkstuin- niseerd. Gisteravond geschiedde in van „Ons Genoegen", die hun lokaal tevens het begin van de les. De voor zitter van „Johan Mater" de heer W. F. Smit dankte vooral het bestuur van „Ons Genolgen" dil hun lokaal tje zo welwillende beschikbaar had den gesteld. Ook zei hij o.m. dat de ze cursus van het grootste belang is voor de bloemkwekers en nog in grotere mate voor hun vrouwen, want als men fraaie bloemen heeft gekweekt, moet men deze ook op smaakvolle wijze kunnen schikken. Nadat nog de voorzitter van de Leidse Volkstuinvereniging, de heer J. van der Zwart en de voorzitter van ..Ons Genoegen" aan het woord waren geweest, begon de heer J- Gerritsen aan de eerste les van zijn cursus welke allen aandachtig volg den. Burgemeester van Kinschot hechtte j gisteravond na de raadszitting een krans aan de Stadhuitrap ter nage-1 dachtenis van de staatsman W. J. Thorbecke. (Foto: N. J. v. cL Horst) del van sirenes alarm gegeven wor den, wanneer een aanval verwacht kan worden. Het is gebleken, dat een bevol king, die tijdig gewaarschuwd was en dekking gezocht had, 80 pet. min der verliezen leed, dan wanneer de aanval onverwacht kwam. Dc sire nes moeten een 6-tal duidelijk van elkaar te onderscheiden signalen kunnen voortbrengen (alarm, alarm geëindigd, twee signalen voor het oproepen van reservisten, welke niet voortdurend op post behoeven te zijn, gasalarm). Dc kosten hiervan zijn begroot op 2.000.000. Schuilkelders cn gasmaskers. In het algemeen zal de schuilge- legenheid door de bevolking in of in de onmiddellijke nabijheid van ge bouwen en woningen moeten wor den gezocht, al waar zij in het ka der van zelfbescherming dient te worden aangelegd, zoals versterkte kelders en laaggelegen binnenka mers, in de ruimten onder de trap in de benedenverdieping, kleine schuilgelegenheden in de kelders etc. Op drukke verkeerspunten, in za ken en winkelwijken, waar bij een alarm niet tijdig genoeg dekking ge vonden kan worden, zal worden overgegaan tot het inrichten van openbare schuilgelegenheden. De kosten, hieraan verbonden zullen in totaal 5.000 000 bedragen. Het verstrekken van gasmaskers en beschermende kleding moet, naar het oordeel van de regering be perkt worden tot het personeel van de opererende diensten in de „A"- en te alarmeren „B"-gemeenten, welk personeel zich ter vervxxlling van zijn taak, rechtstreeks in het ge vaar moet begeven. Een uitbreiding van deze bescherming over een groot gedeelte van dc bevolking geeft, afgezien van de zeer hoge kos ten, geen enkele zekerheid over een deskundige toepassing, schept dus al leen maar een schijnveiligheid en vergroot daardoor het gevaar. Wel zal de bevolking door voorlichting Holland Festival Tamara Toumanova HOMMAGE A LA DANSE CLASSIQUE. Een groep van pi'ima solisten heeft zich rond Tamara Toumanova ge schaard, cn dit voortreffelijk ensem ble heeft gisteren in het Gebouw voor K. cn W. te Den Haag, elk op z'n beurt één voortdurend divertis sement op volmaakte wijze gedanst Des te meer miste men de uitvoe ring van volledige danscomposities en een corps de ballet. Men zal even wel zonder meer moeten erkennen, dat elke danseres of danser virtuoze, knappe cn overwogen interpretaties gaf, zodat aan 't gejubel haast geen einde kwam. De prima ballerina Ta mara Toumanova is een lyrisch dra matische danseres van groot formaat. Wat zouden wij haar graag gezien hebben temidden van een corps de ballet, in een groot werk, omgeven door décors. Vedexdicht is haar be wegen, vloeiend en expressief. Vol poësie 't wuivend gebaar van armen cn hand. Zij danste voortdurend met Giulio Perugeni, die ook in zijn soli en het door haar ontworpen duet „Illusion" een knap danser en kun stenaar bleek te zijn, een sierlijk en uitnemend partner voor de danseres, fier en met gezonde manlijke gratie; technisch perfect, en innerlijk sen sitief. Zijn solodansen zijn verbluf fend. Ethery Pagana danste behalve met de vaardige danser Trailine, ook met Serge Perrault, in een sterk be wogen Romeo en Julia, choreografie van Serge Lifar. Hier werd 't corps de ballet zonder twijfel gemist. Alle respect voor de dansers, die dit grote ballet met z'n tweeën dansten, een overbelasting, die haast onmenselijk is. Beiden waren zeer in hun rol in gegroeid en dramatisch dansten zij zeer intensief, maar men mag zich niet verhelen dat beiden afgetobd hijgden tot aan 't einde. Boris Trai line is een onberispelijk uitgebalan ceerd danser, 't Coppelia ballet met Pagava was fijn geprofileerd. Het Waesew concerto werd zeer pathe tisch uitgevoerd door hem cn Gcno- viève Lespagnol, die solieerde in een Catalaanse boerendans, die ons niet haar genre lijkt en nogal gewild was. 't Is overigens een begaafde jonge danseres. Ook Claire Sombert blijkt veel belovend te zijn. Roerend van jeugdige onbevangenheid waren de twee Preludia van Bach naar een ontwerp van Jeanne Charrat. Om nog even iets te zeggen van Touma- navo. De ragfijne vlinderdans werd aetherisch geïnterpreteerd in één zweving. De Pas de deux uit de Casse Noisette werd aan 't eind van de avond gevolgd door een niet min der virtuoos gedanste Pas de deux uit Don Quichotte. Volkomen kunst van haar en Perugini. Het Utrechts Stedelijk Orkest dat onder Daniël Stirn speelde, was (vooral in 't be gin) bar ongelukkig, 't koper hard en onwelluidend. Een excuus, dat enigszins geldend is, is dit, dat de orkestpartijen door 't vele gebruik verfomfaaid zijn en hierdoor slecht te lezen. Er is een meesterschap in 't gezelschap dansers, om respect voor te hebben, en er valt genoeg te bewonderen voor de op peil staande interpretatie. Langdurige ovaties, bloemen en open doekjes. J. Kortmann op dc hoogte worden gebracht met het bestreden van gasgevaar cn de afgelopen oorlog heeft geleerd, dat het resultaat van de naleving van deze voorschriften zeer zeker niet onderschat dient te woi'den. Tenslotte de atoombom. Alhoewel het niet waarschijnlijk is, dat Nederland dermate belangrij ke doelen herbergt, dat de toekom stige vijand tot een atoombommen- aanval zou overgaan, moet er ook met deze mogelijkheid rekening ge houden worden. Bij de bestrijding van de gevolgen van een eventuele aanval met atoomwopenen, acht de regering een verkennings- cn ont- smettingsdienst noodzakelijk, voor het onderkennen van radiaticgeva- ren en het ontsmetten van do slachtoffers. Gemeenten komen er met een koopje af. Het zwaartepunt van het burger lijk verdedigingsplan ligt bij de ge meenten, al dan niet in kringen ver enigd. Teneinde tot een nationale organisatie te geraken zal de over heid de werkzaamheden coördine ren. Hiervoor is reeds thans een uit breiding van het ambtelijk appa raat van het Ministerie van Binnen landse Zaken. De uitgaven voor dc gemeenten zullen in evenredigheid gering zijn, daar het meeste materiaal centraal zal worden aangekocht en aan de gemeenten in bruikleen /al worden afgestaan. De gemeentelijke uitga ven betreffen o.m.: a. Het inrichten van commando posten en andere maatregelen, verband houdende met de ge meentelijke organisatie. b. Het verzorgen van de oplei ding. c. Het stimuleren van de zelf verdediging. Gezien de internationale verhou dingen en de voorbereidingen van militaire aard, acht dc regering het krachtig ter hand nemen van de bur gerlijke verdediging geboden cn ten zeerste urgent. Uitstel zou niet ver antwoord zijn. Een succesvolle mi litaire verdediging zou nog vruchte loos kunnen zijn, indien het aohtcr- land ineen zou storten ten gevolge van het falen van de burgerlijks verdediging. Laatste Berichten MBINE POT UITGEWEKEN NAAR FRANKRIJK? Meine Pot, de vroegere ambtenaar van het Nederlandse consulaat te Antwerpen, die Woensdag door de correctionele rechtbank aldaar voor waardelijk werd veroordeeld wegens vervalsing van paspoorten, is giste renavond op vrije voeten gesteld. De vreemdelingenpolitie heeft hem evenwel geen vergunning gegeven om nog in België te verblijven cn men neemt aan, dat hij inmidels naar Frankrijk is uitgeweken. Meine Pot had in het consulaat negen paspoor ten ontvreemd teneinde daarmee de door Westerling op Ambon voorge nomen actie van dienst te zijn. PSEUDO-VOGELPEST IN BARNEVELD. Barneveld heeft weer te kampen met de pseudo-vogelpest. Op ver schillende plaatsen in de gemeente is deze gevreesde vogelziekte weer uitgebroken. Verscheidene duizen den kippen moesten reeds gedood en vernietigd worden. In verband hier mede is een ophokgebod uitgevaar digd voor een gedeelte van de ge meente Barneveld. Merkwaardig is, dat de ziekte in verschillende geval len juist daar uitgebroken is waar zij vorig jaar ook heeft geheerst. Het besluit om over te gaan tot dit ophokgebod is gisteravond door de burgemeester van Barneveld, dc heer C. E. E. Kuntze medegedeeld in een vergadering van de gemeente raad. MARKTBERICHTEN LEIDEN, 7 Juli 1951. Veemarkt. 4 Fokstieren; 7 Slachtstieren; 75 Kalf- en Melkkoeien f 675— 975, handel zeer traag; 180 Varekoeien c a. ƒ450775, handel tam -lijk; 120 Vette Koeien 7251020. 2,20- ƒ3,00, handel vrij goed; 10 Vnarzen; 20 Graskalvercn; -»1 Vete kalveren; 170 Nuchtere slachtkalveren 40 f 58, handel goed; 13 Nuchtere fok- kalveren ƒ601 0, handel goed; 40 Vette schapen 110130, han del.traag; 127 Wcideschapcn 85— 10, handel zeer traag; 300 Zuiglam- meren f 7080, handel vrij goed; 437 Weide lammeren, handel zeer traag; 48 Zeugen; 332 Schrammen 6095, handel stug; 872 Biggen f 32ƒ48, handel stug; 7 Paarden; 5 Veulens; 28 Bokken en geiten 15 40, handel matig. Kaas. Goudse kaas extra 240, aanvoer 79 part., Goudse kaas le srt. ƒ220—228.—2c srt. 214 219.Leidse kaas lc srt. ƒ215 222.aanvoer 7 partijen, Handel traag. TER AAR 5 Juli Groente. Peulen 4.00—8.30. Wem B. 3.00—3.90. Dop pers 4.50—5.60. Idem B. 3.8804.20. Capdoppers 4.905.70. Witte Capcij- ners 6.10. Blauwschokkers 6.30—6.60. Tuinbonen 2.002.30. Idem stek 1.65 alles per 10 kg. Kassnijbonen 1.50 1.85. Idem B. 1.301.40. Idem stek 0.70075. Stamprincessen 1.25 —175. Alles per kg. Bospeen 0.240.27 por bos. uo-ol film en foto-:

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1951 | | pagina 3