Veertig amendementen en een
motie op belastingvoorstellen
ingediend
De geheimen van de binnenlandse
veiligheidsdienst
Deelname in waarborgfonds voor
de Veenstreek - Verhoging jaar
wedde Ged. Staten
ZONDER
SCHULD
WOENSDAG 4 JULI 1951
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD PAGINA 1
Tweede Kamer
Minister Lieftinck toont zich toegeeflijk
In de vergadering der Tweede
Kamer is gistermiddag aan de orde
geweest het verzoek van de com
missie van rapporteurs voor het
voorstel-van der Goes van Natus
C.S. tot wijziging van het reglement
van orde om' verlenging van de ter
mijn voor het uitbrengen van ver
slag tot aan het einde der zitting
1951.
Hierover ontspon zich een ge-
dachtenwisseling. Het voorsel der
••mmlssic der rapporteurs werd
tenslotte z.h.s. aanvaard
Hierna is de algemene beraadsla
ging over de zes wetsontwerpen
tot wijziging en verhoging van be
lastingen voortgezet.
Een motie over de omzetbelasting
Bij de replieken zeide de heer D.
VAN DEN HEUVEL 'A.R.) dat het
debat niet moet worden vertroebeld
dooi- de tegenstelling ondememms-
anbeiders. Hij vroeg zich af, of de
offers van de ondernemers niet veel
groter zijn 'geweest dan die welke
de arbeiders hebben moeten bren
gen. Z.i. moet er een heel andere
mentaliteit ten aanzien van de sober-
heid worden verkregen. Hij zeide
van oordeel te zijn, dat de betalings
balans niet kan worden opgeheven
door hogere belastingen. Alleen
door grotere productie is verbete
ring te verkrijgen.
Spr. diende een motie in, waar
in de Kamer, van oordeel is, dat
aan de door de regering voorge
stelde wijziging van de omzetbe
lasting, wat het weeldetarief en
het heffingspercentage voor de
grossier betreft, zeer ernstige be
zwaren zijn verbonden. De rege
ring verzoek de genoemde onder
delen van dit wetsontwerp tg ver
vangen door een voorstel ertoe
strekkende het heffingspercenta
ge bij de fabrikant zodanig te
wijzigen, dat een equivalerende
opbrengst wordt verkregen.
Bereid tot aanvaardbare oplossing
De heer HOFSTRA (A.R.) wilde
een nadere concretisering ten aan
zien van de kwestie kinderaftrek
vernemen. Sprekers fractie is be
reid mede te zoeken naar een door
meerderheid der kamer aanvaard
bare oplossing ten aanzien van de
belastingvoorstellen, waarbij z.i. de
mogelijkheid ener verschuiving is te
overwegen. Echter had hij één on
afwijsbare eis, namenlijk, dat het
karakter der voorstellen niet zal
worden gewijzigd. Hij zeide o.a.
nog er bezwaar tegen te hebben
vermogensbelasting in mindering te
brengen op het inkomen.
Eveneens bereid tot overbrugging
van tegenstellingen.
Ten aanzien van de kwestie der be.
zuiniging zeide de heer LUCAS
(KVP) voorstander te zijn van een
commissie, zoals de minister die
noemde. Hij drong nader aan op pu
blicatie van het nationaal economisch
dekkingsplan en hij veïklaairde, dat
het hem speet, dat de minister niets
wil weten van verschuiving van di
recte naar indirecte belastingen. De
heer Lucas verklaarde bereid te zijn
tegenstellingen te overbruggen zon
der de overtuiging geweld aan te
doen.
Spr. herinnerde eraan, dat bij de
wijziging der Kinderbijslagwet de
regering hulp aan de grote gezinnen
heeft verdedigd, maar toch legde zij
zich neer bij de beslissing der Ka
mer, waardoor inbreuk werd gë^
maakt op haar politiek. Over die
houding was zijn fractie zeer teleur
gesteld. Het is begrijpelijk, aldus spr.
dat wij met meer aandacht dan an
ders de daden der regering zullen
nagaan. Zijn fractie in haar geheel
zal stemmen tegen het artikel inzake
de kinderaftrek.
De heer VAN DE WETERING
(C.-H.) zeide niet overtuigd te zijn
door de rede van de minister, welke
zijn eigen standpunt nog versterkt
heeft. Spr. hoopte, dat de minister de
nodige bedragen zal krijgen, maar hij
zeide de stellige overtuiging te heb
ben dat de ramingen te laag zijn en
dat verhoging der successierechten
niet nodig is. Betogend, dat de ver
heidsinstanties niet op bezuiniging
blijken te zijn ingesteld, vroeg hij
opheffing der militaire bakkerijen.
Voorlopig afwijzen?
De heer WELTER (KNF) stelde
vast, dat de heer Hofstra meent, dat
de offers niet meer gelegd kunnen
worden op de arbeiders en dat de
beter gesitueerden in het algemeen
en de ondernemers nu aan de beurt
zijn. Het staat z. i. niet vast dat wij
een bedrag van 1500 millioen ge
durende vijf jaren beschikbaar zul
len moeten stellen en hij wilde ver
zwaring der lasten uitstellen. Zou de
Kamer de regering en het volk niet
een dienst bewijzen, door de belas
tingvoorstellen voorlopig af te wij
zen en door te gaan met een redelijk
te achten bijdrage aan de defensie?
vroeg hij. In verhoging der vermo
gensbelasting zag spr. het bevorde
ren van het interen van vermogen.
De heer HOOGCARSPEL (C.P.N)
handhaafde zijn afwijzend stand
punt. De nieuwe wijze van winstbe
paling achtte hij niet noodzakelijk.
Hij pleitte voor een zeer sterke pro
gressie in de vermogensbelasting.
De minister wenste geen retrospec
tieve beschouwing te houden, zeide
de heer RITMEESTER (V V.D.) maar
er zal toch een en ander moeten wor
den medegedeeld om inzicht te krij
gen in wat de regering zich voorstelt.
Als de regering meent, dat bepaalde
overheidstaken kunnen worden af
gesneden moet zij voorstellen doen.
De avondvergadering.
In de avondvergadering ingaande
op de bij de replieken gemaakte op
merkingen, zeide minister LIEF
TINCK te menen, dat er reden is om
op een goed resultaat te hopen. Hij
herhaalde, dat de hoofdlijnen van de
regeringsverklaring tot grondslag
dienen" voor de aanhangige belasting
voorstellen. Ten aanzien van het na
tionaal economisch dekkingsplan ver
klaarde hij zich bereid met zijn ambt.
genoten 1n overleg te treden om een
weg te vinden teneinde nog verder
tegemoet te komen aan het verlan
gen van de heer Lucas. Z.i. kan iliet
worden gewacht met het vraagstuk
van de verdeling der lasten voor de
gemeenschappelijke inspanning.
Ten aanzien van het vinden van
dekkingsmiddelen mag niet worden
gespeculeerd op zodanig hulp, dat
wij met een bescheiden offer zou
den kunnen volstaan. En de mili
taire inspanning èn het dekkings
plan moeten naar het oordeel der
regering thans met kracht ten uit
voer worden gelegd. Naar de me
ning der regering zou de Kamer
het land geen dienst bewijzen door
de belastingvoorstellen af te wijzen,
maar een ondienst.
Nagegaan zal worden hoe vorm
kan worden gegeven aan de ge
dachte van bezuiniging op het over
heidsapparaat. Spr. deelde mede,
dat op zijn initiatief een commissie
van drie deskundigen is benoemd
om een onderzoek in te stellen naai
de vraag of exploitatie van militai
re bakkerijen bezuiniging betekent.
Het zou z. i. op grote moeilijkheden
stuiten als aan de fiscale winstbe
paling terugwerkende kracht werd
verleend.
Naar aanleiding van de critiek
van de heer Lucas ter zake van de
kindei-aftrek zeide de minister, dat
deze kwestie van belang kan zijn voor
grote gezinnen, maar niet uitsluitend
voor deze. De heer Lucas heeft vol
ledige intrekking van het desbetref
fende voorstel bepleit of een techni
sche herziening. Spr. zeide open te
staan voor overleg. Over een techni
sche herziening wilde hij gaarne sug.
gesties ontvangen en hij zal zelf ook
overwegen of hij een vruchtbare sug
gestie kan doen.
De minister wees een overwinstbe
lasting af, hijgaf de voorkeur aan
verzwaring der vennootschapsbelas
ting. De extrabelasting op winst uit
bedrijf zou wellicht technisch beter
geregeld kunnen worden aan de hand
van hierover door de heren Lucas
en Van de Wetering ingediende amen
dementen. De kleine inkomens moe
ten bij de omzetbelasting zoveel mo
gelijk worden ontzien. Overeenkom
stig een suggestie van de heer Van
de Wetering zeide de minister bereid
te zijn een wijziging in te dienen op
de lijst van aan het weelde-tarief on
derworpen goederen. Het leek hem
mogelijk een compensatie te zoeken
in ae sfeer der indirecte belastingen.
Z.i. is er alle aanleiding voor een pro
gressieve verhoging der vermogens
belasting.
Tegen het idee van de heer Hofstra
om voor lijfrenten enige faciliteit te
verlenen zeide de minister geen over
wegend bezwaar te hebben, als het
bedrag niet te groot wordt. De voor
gestelde verhoging der successiebe
lasting is z.i. bescheiden; ze kan in
'het geheel der voorstellen niet wor
den gemist.
De minister verklaarde zich blij
vend bereid tot overleg. Maar het
totaal bedrag der verhogingen moet
245 millioen blijven en bedacht
moet worden, dat de periode in nauw
verband staat met het militaire pro
gramma. Compensatie is aanvaard
baar, maar niet in een verlichting
der Directe Belastingen ten koste
van verzwaring van Indirecte. Wij
ziging der Vennootschapsbelasting is
te overwegen en de oplossing voor
de Omzetbelasting zou te vinden zijn
in verhoging van het tussentarief.
De VOORZITTER zeide het ge
wenst te achten, dat voor begonnen
wordt met de artikelsgewijze behan
deling de commissie van rappor
teurs zich kan beraden met de mi-
nistei over de meer dan veertig
amendementen welke zijn ingediend.
Te kwart voor elf werd de verga
dering verdaagd tot Woensdagmiddag
één uur.
Eerste Kamer
Zij werkt voor ons volk „in het verborgene"
Onder presidium van mr A. Anema
zette de Eerste Kamer de in de vo
rige week afgebroken beraadslagin
gen over de begroting van binnen
landse zaken voort.
De Minister van Binnenlandse
Zaken, de heer VAN MAARSSE-
VEEN, zeide over de nationale re
serve, dat zeer binnenkort de taak
omschrijving een feit zal worden.
Thans zijn 9940 mannen goedge
keurd van de 18.800 vrijwilligers.
De keuringseisen zullen worden ver
laagd. Bij reserve-, grens-, rijks- en
gemeentepolitie zijn thans 7000 mar.
ingedeeld.
Het gaat nu beter!
Volgens spr. treft Steun Wettig
Gezag geen blaam voor de langzame
gang van zaken. Dit instituut heeft
tegenslag gehad door het te lang
zaam beginnen met opleiden en het
verstrekken van kleding en wape
nen. Daarom hebben sommige vrij
willigers zich teruggetrokken. Thans
gaat alles beter. Steun Wettig Gezag
deed en doet voortreffelijk werk,
Men zal er in slagen, voldoende vrij
willigers te werven, aldus de minis
ter. Reeds is aanmerkelijk succes
geboekt.
Over het bezwaar, dat aan ambte
naren gevraagd wordt hun kerke
lijke gezindheid mede te delen,
waarvan een minister tot bevoorde
ling van geloofsgenoten misbruik
zou kunnen maken, zegt spr dat in
dien een minister geloofsgenoten
wil bevoordelen, hij dat kan zonder
een register. Een register, aldus
spr. is juist een mogelijkheid tot
controle.
De „Velser tapijten".
Ten aanzien van de „Velser tapij
ten" zeide de minister, dat de bur
gemeester van Velsen in 1945 als
oorlogsslachtoffer in het huis van
een N.S.B.-er is ondergebracht. Hij
heeft bruikleencontracten voor meu
bilair getekend. Dit meubilair werd
intussen verkocht. Toen de burge
meester de woning verliet heeft hij
hiervan het bureau onroerende goe
deren op de hoogte gesteld. De eige
naar heeft onmiddellijk de goederen
weggehaald, zodat controle niet mo
gelijk was. Spr. kan zich niet voor
stellen, dat de burgemeester zich
zeven kleedjes van betrekkelijk ge
ringe waarde zou hebben toegeëi
gend. De Commissaris der Koningin
is dezelfde mening toegedaan.
Spr gelooft niet, dat de noodzake
lijke investeringen der gemeenten
door de beperkingen in het gedrang
zullen komen en zeker niet op het
gebied van de scholenbouw. Nood
lottige gevolgen van de beperking
van investeringen zullen zeker voor
komen worden.
Tenslotte zeide spr. dat in de laat
ste jaren het financiële beleid weer
aan gemeenten en Gedeputeerde
Staten is gekomen, voor het eerst in
20 jaar. De gemeenten, die b.v. in
1945 nog 206 millioen en in 1946 nog
143 millioen tekort hadden, zien
thans kans tekorten uit eigen midde
len weg te werken. Over het alge
meen is de situatie in de gemeenten
thans bevredigend.
Vervolgens kreeg minister TEU-
LINGS het woord over de burger
lijke verdediging en over de binnen
landse veiligheidsdienst B.V.D.
Hij zeide dat de organisatie en de
opleiding van topfiguren voor de
burgerlijke verdediging flink op
schiet.
Over de binnenlandse veiligheids
dienst zeide mr Teulings, dat deze
helaas zal moeten worden gehand
haafd en uitgebreid, om democra
tische instellingen van het Neder
landse volk die gebaseerd zijn op
het Christendom, tegen subversieve
elementen te verdedigen.
De inlichtingendienst van de BVD
ontvangt van politie-verbindings
mannen via hun chefs en burgemecs
ters inlichtingen, politieke inlichtin
gen komen voorts van de rijkspolitie.
Dc- verbindingsmannen dezer politie-
zullen het contact met de burge
meesters onderhouden.
Spr ontkende, dat thans by de
BVD of vroeger bij de centrale vei
ligheidsdienst oud SS-ers, ex-spion
nen uit Duitse dienst en dergelijke
figuren als de Belg Sweerts in
dienst zouden zijn of geweest zou
den zijn.
Klachten over de BVD heeft de
minister niet gehad. Dc samenwer-
king met andere instanties is goed.
Spr. betreurt dc noodzaak van het
bestaan van de BVD, die strijdig is
met bet gezond rechtsgevoel van ons
volk. Maar de noodzaak bestaat en
de dienst, aan welker leden steeds
wordt voorgehouden, dat dit rechts
gevoel niet onnodig geschaad mag
worden, bewijst ons volk goede dien
sten, zij het in het verborgene.
A. JURRIAAN ZOETMULDER
ZEVENTIG JAAR
Op tien Juli aanstaande zal A. Jur-
riaan Zoetmulder, directeur-hoofdre
dacteur van het Eindhovcns Dagblad
zijn zevenstige verjaardag te vieren.
Als journalist, letterkundige en to
neelschrijver heeft Zoetmulders
naam in literaire kringen een be
kende klank. Een tiental romans en
een groot aantal toneelstukken, ver
schenen van zijn hand.
Jurriaan Zoetmulder werd in 1881
te Schièdam geboren. Hij studeerde
aanvankelijk medicijnen aan de
Leidse universiteit, doch de kunste
naar in hem won het van de adspi-
rant medicus en hij liet zich inschrij
ver^ aan de academie voor beeldende
kunsten te Rotterdam. Als kunst
schilder vestigde hij zich te Oister-
wijk, waar hij zijn eerste entree in
de literaire wereld maakte met zijn
roman „In retraite"
Het weekblad ..Dc Nieuwe Eeuw"
bekroonde in 1918 zijn kunstenaars
roman „Het Lokkende Leven". In
1921 bekroonde de wereldbibliotheek
zijn boek „De greep van de tijd"
Een derde bekroning viel Zoetmul
der in 1946 ten deel voor het histori
sche toneelstuk „Koning van Hol
land"
In 1923 aanvaarddde hij, daartoe
aangezocht, de hoofdredactie en di
rectie van het Eindhovens Dagblad,
welke functie hij tot op heden be
kleedt.
Prov. Stalen van Zuid-Holland
Gistermiddag is in de vergadering
van de Provinciale Staten van Zuid-
Holland besloten de maatregelen, die
sedert 1 Januari 1950 ten aanzien
van de lonen van het personeel van
do provincie zijn of zullen worden
genomen mede van toepassing te
vèrklaren op de jaarwedde van de
leden van het college van Gedepu
teerde Staten.
Dit besluit, dat gemotiveerd werd
als een tegemoetkoming in de geste
gen kosten van het levensonderhoud
het werd gesteund door de voor
zitters van alle fracties is, in af
wachting van een herziening van de
jaarwedde van Gedeputeerde Staten,
van kracht tot en met 31 December
1951. Gedeputeerde Staten krijgen
hierdoor een salarisverhoging van
tweemaal vijf procent.
De Staten verklaarden zich accoord
met een verordening tot regeling
van opspuitingen. De behoefte aan
een dergelijke regeling kwam voor
een belangrijk deel voort uit de
moeilijkheden, die de gemeente Rot
terdam ondervindt bij de berging
van de specie, welke voor het op
diepte houden van haven en rivieren
wordt opgebaggerd. De jaarlijks te
bergen hoeveelheid bagger moet
thans op drie millioen m3 worden
gesteld. De opspuitrcgeling geeft' de
plaats aan, waar de specie kan wor
den gestort.
Afwijzend werd beslist op een ver
zoek van B. en W. van Berkel en
Rodenrijs inzake de aanleg van een
weg, die het verkeer over bestaande
wegen, welke zwaar belast zijn door
de aan- en afvoer van tuinbouwpro
ducten (Westland) zou kunnen ver
lichten. De provincie zal evenwel
proberen verbetering te brengen in
de wegverbindingen tussen de vei
ling van Berkel en Rodenrijs en om
liggende Rijkswegen
„De Veen-
De Staten besloten voorts deel te
nemen in de stichting „Waarborg-
instituut voor dc Veenstreek". Deze
stichting zal credieten verlenen aan
die tuinbouwers, in de Veenstreek
(rond de gemeenschappelijke gren
zen van Noord-Holland, Utrecht en
Zuid-Holland) die niet in staat zijn
dc- kosten te dragen verbonden aan
de noodzakelijke omzetting van hun
bedrijf. Deze omzetting is nodig voor
een betere spreiding in de aanvoer
van tuinbouwproducten. Verwacht
wordt, dat twee millioen gulden vol
doende zal zijn om de gehele Veen
streek met credieten te helpen. De
drie bij deze regeling betrokken
provincies zullen maximaal 390.000
ONGEZONDE BELANGSTELLING
VOOR SOLEXRIJWIELEN
In een hotel te Amsterdam is
een man gearresteerd, die in diver
se plaatsen in ons land onder aller
lei voorwendselen Solexrijwielen
huurde en deze verkocht of inruil
de voor andere waardevolle zaken.
De man logeerde onder een valse
naam in het hotel hij gebruikte
meestal valse namen en had er
niet op gerekend, dat de politie van
deze naam op de hoogte was. De
politie in Den Haag, Utreeht en van
twee bureaux te Amsterdam hadden
verzoeken tot aanhouding van de
man uitgezonden.
DODELIJK ONGEVAL TE
SCHIEDAM.
Gistermiddag omstreeks kwart
voor drie is op de werf „Nieuwe
Waterweg" te Schiedam een dodelijk
ongeval gebeurd.
Een 42-jarig lasser, J. H. Amen uit
de Rosier Fassenstraat te Rotterdam,
zat op een hek van dok zes een kabel
te lassen. De machinist van een
kraan, die ongeveer een meter van
hem verwijderd stond, wilde een last
verzetten en bracht de kraan in be
weging, maar zag A. niet. Deze werd
tegen een van de stijlen van het hek
gedrukt en wérd vervolgens van dc
dokrand gegooid. De gewaarschuwde
arts moest tijdens de behandeling de
dood constateren.
gulden garanderen (23 het Rijk
garandeert 36 dc belanghebbende
gemeenten 23 en plaatselijke boe
renleenbanken 18 '!u.
Ontwikkelingswerk fabrieks
meisjes.
Voorts werd besloten het maxi
mum van de subsidie aan de Stich
ting voor Maatschappelijk Werk in
Zuid-Holland te verhogen van
17.500,tot 25.000,per jaar op
voorwaarde, dat het Rijk een even-
grote subsidie verleent. Aan instel
lingen en verenigingen, die het vo* -
mings. en ontwikkelingswerk onder
fabrieksmeisjes behartigen, zal de
provincie subsidies tot een maximum
van 33.000,per jaar verlenen.
Alleen de staatkundig gereformeer
den stemden tegen dit voorstel.
In afwachting van dc verdere ont
wikkeling van de rhcumabcstrijding
in de provincie besloten de Staten
aan dc Rotterdamse Stichting voor
Rhcumabcstrijding in de exploitatie
kosten van haar bureaux te Rotter
dam, Dordrecht, Gouda, Gorinchcm
en Vlaardingen een bijdrage tot een
maximum van 15 der totale kos
ten toe te kennen (ten hoogflte
19.632,—). Dc vergadering werd
vervolgens verdaagd tot hedenoch
tend elf uur.
Aetherklanken
DONDERDAG
HILVERSUM I
7.00 AVRO. 7.50 VPRO 8.00 AVRO.
AVRO: 7.00 Nieuws. 7.15 Gram.
VPRO: Dagopening. AVRO: 13.00
Nieuws en weerberichten. 8.15 Gra-
mofoonmuziek. 8.45 Idem. 9.00 Mor
genwijding. 9.15 Gram. 9.30 Water
standen. 9.35 Gram. 10.30 Dc ant
woordman. 10.45 Gram. 10.50 Voor
de kleuters. 11.00 Amateursuitzen
ding uit Franeker. 11.40 „Als paadje
de bokkenpruik op heeft....!", cau
serie. 12.00 Lichte muziek. 12.30
Land- en tuinbouwmcdedelingen.
12.33 In 't spionnetje. 12.38 Piano
spel. 13.00 Nieuws. 13.15 Strijkor
kest. 13.45 „U kunt het geloven of
niet" 13.50 Concertgebouworkest,
koor en solisten. 15.00 Voor de zie
ken. 16.00 Van vier tot vijf. 17.00
Voor do jongeren. 17,30* Orgeltpel.
17.50 Regcringsuitzending: .Jeugd
uitzending: „Wij slaan op de tong
tong", door Regina Zwart. 18.00
Nieuws. 18.15 Sport 18.30 Metropo-
le Orkest. 19.00 Causerie over de
betekenis van de grond verdedi
ging. 19.10 Orkestconcert. 19.30 Re
de van Z.E. Mr. J. M. van Maarsc-
v'een 20.00 Nieuws. 2005 Actualitei
ten. 20.15 Gram. en een gesproken
brief uit Londen. 21.00 Klankbeeld
over ballet. 21.30 Musettc-orkest.
23.00 Nieuws. 23.15 Sportactualitci-
ten. 23.3024.00 Gram.
HILVERSUM II. 298 M.
7.00 KRO, 10.00 NCRV. 11.00 KRO.
14.00—24.00 NCRV
KRO: 7.0 Nieuws. 7.15 Ochtend
gymnastiek. 7.30 Gram. 7.45 Mor
gengebed en Liturgische kalender.
8.00 Nieuws en weerberichten. 8.15
Gram. 9.00 Voor de huisvrouw. 9.40
Gram. NCRV: 10.00 Gram. 10.15
Morgendienst. 10.45 Orgelconcert.
KRO: 11.00 Voor dc ziel
Kamerkoor. 12.00 Angelus. 12.03
Gram. 12.30 Land- en tuinbouwme-
dedelingen. 12.33 Gram. 12.59 Sport.
13.00 Nieuws en Kath. Nieuws.
13.20 Zang en orgel. 13.35 Pianoreci
tal. NCRV: 14.00 Jcugdraillye. 14.45
Voor de vrouw. 15.15 Kamermuziek
16.00 Bijbellezing. 16.45 Vocaal en
semble. 17.00 Voor de jeugd. 17.30
Meisjeskoor. 18.00 Verzookprogram-
ma. 18.30 „De stem van de Christe
lijke vakbeweging". 18.45 Gram.
19.00 Nieuws en weerberichten.
19.15 Levensvragen van allerlei
aard en een pastoraal antwoord.
19.30 Rede van Z. E. Mr. J.*M. van
Maarssevöen. 20.00 Nieuws. 20.05
Gramofoonmuziek. 20.45 „Wat zijn
munten, waarom en hoe verzame
len wij deze", causerie. 21.00 Vier
handig pianospel 21.30 Amusements
muziek. 22.15 Buitenlands overzicht.
22.35 Gramofoonmuziek. 22.45
Avondoverdenking. 33.00 Nieuws.
23.1524.00 Gramofoonmuziek,
15)
„Zo is liet goed. We zijn nu zover
gekomen dat wij aanstonds tot de
identiteitsvaststelling kunnen over
gaan. Zeg aan de heren dat ze. als je
blieft, een weinigje geduld hebben.
Ik kom ogenblikkelijk"
De bediende ging heen.
„Wilt u misschien juffrouw Kahrs
nog enkele vragen stellen, mijnheer
Friedeberg?" zei mr. Braudeis zich
tot de commiSsaris wendend.
„Ik dank u, mijnheer, op 't ogen
blik niet"
„Goed, dan kunnen we gaan. U
weet immers, juffrouw" zeide hij tot
de huishoudster, „waarom wij u hier
ontboden hebben? U moet namelijk
verklaren dat de dode, die men gis
teravond in een coupé van de avond-
trein uit Siegsburg gevonden heeft
en die zoals uit de papieren en brie
ven, die op hem bevonden zijn, blijkt
werkelijk de heer Lenzmann ook is.
U behoeft niet bang te zijn. Of wil ik
je nog liever de een of andere ver
frissing laten halen?"
Mr. Braudeis bemerkte namelijk
dat de vrouw een bezwijming nabij
was. Zij beefde zo hevig dat zij zich
aan de leuning van de stoel moest
vastklemmen, wilde zij niet vallen.
Zij knikte zwijgend en de rechter be
val een bediende haar wat cognac te
brengen.
„Zo, drink u dat glaasje en rust
nog n minuut of vijf" en zich tot de
referendaris wendende, zei hij: „U
brengt aanstonds de juffrouw mee?"
Gevolgd door Friedeberg ging mr.
Braudeis naar het lijkenhuisje, waar
dr. Strube en Meinert Ellmers reeds
wachtten
De heren drukten elkaar de hand
en mr. Braudeis stelde Friedeberg
aan de geneesheren voor.
„Vergeef ons. heren, dat wij u zo
lang lieten wachten, maar het is
heus onze schuld niet want het ver
hoor liep niet al te vlot van stapel".
„O, mijnheer Braudeis," zei dr.
Strube. „niets te vergeven, want wij
zijn ook nog niet lang hier. Onze ar
beid hield ons ook langer op, dan wij
durfden vermoeden. Wij meenden
dat u op ons wachtte"
„Goed zo. U telefoneerde mij he
denmorgen dat u een zware operatie
te doen had. Is alles goed afgelopen,
als ik u mag vragen?"
„Dank zij de hulp van mijn jonge
collega Ellmers, uitstekend, mijnheer
Braudeis. 't Ging allerbest. We heb
ben in mijnheer Ellmers een voor
treffelijk dokter gevonden. Waarlijk,
als u hem 'ns nodig hebt, dan.
,,Ho, ho, dank voor uw aanbeve
ling lachte de rechter, „maar ik hoop
dat ik nimmer een dokter nodig zal
hebben. Het doet mij waarlijk genoe
gen deze lof van u te mogen horen,
mijnheer Ellmers", zei hij tot de
jonge dokter en drukte hem vriend
schappelijk de hand.
Meinert lachte en zwaaide met zijn
hand. als wilde hij daarmee te ken
nen geven dat dr. Strube hem in het
zonnetje had gezet.
,,'t Is eigenaardig dat handige ge
neesheren nimmer eens 'n pluimpje
willen hebben. Ik zeg maar: Ere
wie ere toekomt" en de goede, oude
dokter knipoogde naar de aanwezi
gen. „Maar hoe is 't? Kunnen we nog
niet beginnen" zei de dokter met de
waardigheid zijn beroep eigen.
„Nog 'n ogenblikje geduld juf
frouw Kahrs, de huishoudster van
Lenzmann, moet nog komen. Zij zal
aanstonds hier zijn. De arme vrouw
was zeer geschokt, waarom zij nog
enkele minuten rust verlangde" zei
de rechter van onderzoek, mr. Brau
deis.
Nauwelijks had hij de vraag van
de dokter beantwoord, of de deur
ging open en juffrouw Kahrs trad
wankelend en doodsbleek over de
drempel.
„Kom wat naderbij, juffrouw. U
behoeft niet bang te zijn" zei mr.
Braudeis en ging haar tegemoet om
haar naar de tafel, waarop het lijk
lag uitgestrekt, te geleiden.
De bedienden hadderi reeds het
witte laken weggenomen en op het
gezicht van het lijk wijzend, vroeg
de rechter: „Herkent u in de voor u
liggende man uw heer. de architect
Heinrich Lenzmann uit Nienwalde?"
„Ja. ja. hij is 't!" riep ze met hese
stem, haar handen naar het lijk uit-
s'Vekkend om de verschrikkelijke
aanblik af te weren. „Hij is 'tl Ja..
O God! Hij.en ze viel bewusteloos
op de grond.
Snel waren de geneesheren bij dg
hand om haar met behulp van twee
ziekenoppassers naar het ziekenhuis
te brengen.
De zorg voor de huishoudster werd
opgedragen aan Meinert Ellmers, wie
het spoedig gelukte haar het bewust
zijn weer te geven.
„Blijf u bij de vrouw, totdat ze op
geknapt is" beval de rechter van on
derzoek aan een oppasser, „zorg ook
dat ze voor deze nacht een goed on
derdak heeft, als ze geen familie in
Bruchholm heeft. Ik moet haar mor
gen vroeg nog 'ns spreken, zeg haar
dat."
Toen de ziekenoppasser was ver
trokken, wendde de rechter zich tot
de dokters en zei: „Zo heren, dat is
afgelopen. Nu is aan u dc beurt,
mijnheer Hellwig, de referendaris
zal u 't een en ander wel meedelen"
Hij drukte de heren hartelijk de
hand en verwijderde zich.
Friedeberg, die blijkbaar niet veel
lust gevoelde, de lijkschouwing bij te
wonen, bleef totdat de geneesheren
de wonde in het achterhoofd haddcr»
blootgelegd.
Nadat hij deze nauwkeurig beke
ken en ze in gedachten met de ount
van het mes vergeleken had, nam
ook hij afscheid en ging heen.
VI
In het oosten der stad, op een
kleine heuvel, die een lieflijk pano
rama bood over de kleine lage oude
huizen van het havenkwartier en de
dijk, stond het nette huisje, dat ka
pitein Wendt zich na zijn vestiging
in Bruchholm had laten bouwen.
Het huis telde twee verdiepingen.
Achter de vensters hingen hagelwitte
gordijnen en alles was zo geverfd,
dat het op iedereen de indruk maak
te, dat daar kraakheldere mensen
moesten wonen. Van de glazen ve
randa voerden enige stoepen de be
woners naar het prachtig aangeleg
de voortuintje
Dit tuintje was door een sierlijk
ijzeren hek van de straat gescheiden.
Het was even na zessen in de
avond van dc volgende dag, waarop
dc lijkschouwing van Lenzmann had
plaats gehad, toen het hek aan het
tuintje werd geopend en een tame
lijk corpulent heer naar de veranda
stapte.
Hij klopte aan en vroeg aan het
dienstmeisje, dat juist in de serre
was, of mijnheer Wendt thuis was.
„Neen. mijnheer is op reis" ant
woordde het meisje.
„Zo dat is jammer!" zei dc vreem
deling. „Is mijnheer de kapitein al
lang afwezig?"
„Ja. sedert de helft van de vorige
week".
„Kunt u mij wellicht zeggen wan
neer hij terugkomt en waar hij naar
toe is?"
„Neen meneer, dat weet <k niet",
antwoordde het meisje.
„Hoe dom!" mompelde de vreemde
halfluid. Na enig nadenken wendde
hij zich wederom tot het meisje en
vroeg haar: „Is mevrouw dan thuis?"
„Zeker, mevrouw is hier" ant
woordde het meisje en schoof de
deur open om de vreemdeling bin
nen te laten.
(Wotdt vervolgd).
i
