Laura-rijders gaan vol goede moed
de eerste rit beginnen
Leidse geschiedenis der 19de
eeuw in a.s. 3 October-optocht
Officiële openingsplechtigheid
PLANNEN AL VERGEVORDERD
TONEELSPELEN OP STRAAT
WNSDAG 3 JULI 1951
UE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD PAGINA 2
VIERDE ALPHENSE RIJ WIEL VIERDAAGSE
Foto links: In het IJsclubgebouw
namen hun kaarten on ontvangst.
Deze meisjes voorzagen zich van
een Laura-fietsvlaggetjc.
Foto rechts: De sportiefste deel
nemers kampren op het IJscMibter-
rein. Deze Amsterdammers maak
ten hun bed van bossen stro in orde.
(Foto's: „De Leidse Courant'')
(Van onze „fietsende redacteur'
AliPHEN, Maandagavond.
Onder weersomstandigheden, die
het beste doen hopen voor de komen
de dagen, zijn vanmiddag bijna 500
Laura-rijders naar Alphen gekomen
en hebben bezit genomen van het
dorp aan dc Rijn, dat bij honderden
rijwiel-touristen in Nederland al een
bekende klank gekregen heeft. Door
alle straten rijden fietsen met het
bekende Laura-vlaggetje; dc deelne
mers, sportief eu al of niet uitzonder
lijk gekleed, wandelen door het dorp
en kijken nieuwsgierig naar eikaars
insigne, oin te zien hoe vaak zij al.
meegereden hebben. Zij zijn gekomen
onder felle zonneschijn en hebben
zich verbaasd afgevraagd of het dit
jaar inderdaad een mooi weer-Laura
worden zal!
Het d'or.p is in feeststemming! Hiel
en daar hangen vlaggen uit en vele
AlpheriSè families hebben logé's, die
extra drukte in huis brengen. De ge
routineerde Laura-rijders onder hen
gaan oude kennissen begroeten en
kunnen natuurlijk niet nalaten een
smalende opmerking te maken over
de Alphensc „brug der zuchten", die
hoe kan het anders weer hun
weg versperde.
„Weest welkom".
„Welkom in Alphen", zei de heer
W. A. Lam, de nieuwe Laura-voorzit-
ter, toen vanavond om half acht de
deelnemers voor het Raadhuis bij
eengekomen waren, omstuwd door
minstens tweeduizend Alphen aren,
waaronder vooral de jeugd rijkelijk
vertegenwoordigd was.
„Welkom in Alphen". Het deed ons
goed dit te horen zeggen in alle op
rechtheid. Wij weten, dat dc heer
Lam dit /.ei namens alle Alphcna-
ren. die telkenjarc zo prettig met de
Laura meeleven.
„Welkom in Alphen. U slaat voor
een week van onbezorgde vacantie-
vreugde. De zorgen zult U aan ons
overlaten, die ze gaarne op onze
schouders nemen- Mocht er een klei
nigheid aan mankeren, weest dan 7.0
sportief dit le nemen. Moch het ern
stig zijn, waarschuwt ons dan; wi
zullen onze uiterste best doen alles
vlot te laten verlopen.''
De heer Lam was dankbaar voor
de grote belangstelling, die vele Lau-
ra-vrienden in het afgelopen jaar
per brief getoond hebben, en hoopte,
dat 7.0n en wind ons gunstig gezind
zouden zijn.
Officiële belangstelling.
Het was een exclusief gezelschap,
dat dc heer Lam op het Raadhuisbor.
des omstuwde. We zagen mr. L. A.
Kcspcr. Commissaris van de Koningin
in Zuid-Holland zijn collega uit
Utrecht, de heer M. A. Reinalda, dc
burgemeesters jhr. mr. F. H. van
Kinschot uit Leiden, Ed. C. Witschey
uit Alphen. mr. J- J. Croles uit Bo
degraven en P. Hoogeboom uit Zwam
merdam, vertegenwoordigers van de
burgemeesters van Amsterdam, Rot
terdam en Utrecht, het Laura-bestuur
en niet te vergeten de heer H. E. A.
Gastelaars, oprichter van de Laura.
Plotseling verstomde het geroeze
moes. De Alphense harmonie „Cres
cendo" zette het Wilhelmus in en
plechtig rees de Nederlandse drie
kleur omhoog langs de vlaggemast.
Toen trad de heer P. Stouthamer,
hoofd van de Mulo-school voor de
microfoon en begroette de Engelse
deelnemers, die hopelijk een mooie
tocht zullen maken, maar overigens
niet moeten denken, dat het weer bij
ons beter is dan aan de overzijde v
de Noordzee! De Engelse vlag ver
scheen naast de Belgische aan
masten rond het bevrijdingsmonu
ment.
Help elkander!
Burgemeester Witschey noemde de
Laura een festijn van sportiviteit,
vriendschap en elkaar begrijpen. Dc
deelnemers zullen op elkaar aange-
menlijk doen! De wereld heeft een
wezen zijn en hulp moeten verlenen,
waar dit nodig is. Het gaat er niet al-
leen om zelf de rit tot een goed ein
de te brengen; men moet dat geza-
dergelijke mentaliteit van elkaar be-"
grijpen nodig.
„Beleef de schoonheid van ons „ge
west", vervolgde de burgemeester.
„Ren niet achter elkaar door, maar
zet uw ogen wijd open en ga eens
rustig zitten aan een kikker-plomp!
Wie zó de Laura rijdt, zal als een ge
lukkiger mens terugkeren naar zijn
werk.
Gezonde sport.
Commissaris Kesper meende, dat in
deze zorgvolle tijden vier dagen ge
zonde sport een weldaad moet zijn
voor de deelnemers. „We hebben
juist nu zo'n behoefte aan eenvoudige
niet kostbare en goed ontspanning,
die ons even onttrekt aan de zorgen
van alle dag- Met deze woorden ver
klaarde mr. Kesper de vierde Laura-
rit voor geopend. De vlaggen van
Leiden, Amsterdam, Utrecht, Rotter
dam en Alphen werden gehesen en
de massa verspreidde zich weer over
het dorp.
Vele deelnemers ontmoetten elkaar
in de grote tent, die op het IJsclub-
terrein is opgesteld, om als verzamel.
ts en x-ecreatie-ruimte dienst te
doen.
Het was er vanmiddag een gezelli
ge drukte, toen de deelnemers zich
kwamen aanmelden en de rijders van
vorige jaren elkaar ontmoetten. U
weet hoe dat gaat: „Kerel, ben jij er
ook weer? En daar hebben we waar
achtig die Amsterdammer met zn
dikke neus. Kijk, notaris de Heer uit
Rotterdam is ook weer present. Zou
hij die witte pet weer bij zich heb
ben? Nee maar, daar komen de „Geel
tjes" uit Kudelstaart.
Grootste aantal.
Op het IJsclubterrein waren
sportiefsten onder ons bezig hun
tenten op te zetten. Zij kamperen in
de open luent, wat erg gezellig kan
zijn (met mooi weer!) en in ieder
geval goedkoop is. Al zijn wij blij
dat er een royale gastvrouw met
gedekte tafel ons zat op te wachten!
Als we goed zijn ingelicht, hebben
zich 476 deelnemers gemeld. Wanneer
zij morgen allemaal starten, zal hef
de grootste Laura-rit worden, die
ooit gereden is. Dit ondanks de pes
simistische klanken, die hier en daar
gehoord werden en die ook in ons
blad terecht kwamen.
Zal het een goede Laura-rit wor
den? Wc twijfelen er niet aan! De
1 stemming is uitstekend en het weer
laat zich goed aanzien. Van interne
moeilijkheden is uiterlijk gelukkig
niets te merken. En zo gaan we vol
goed moed dc nacht in, om morgen
de eerste 150 km. weg te trappen.
Nu we dit schrijven, is de avond
reeds gevallen. De muziek in de tent
kerk "naar Amsterdam en via Muiden,
Naarden naar Bussum. De B-groep
(100 km.) gaat direct naar Hilver
sum, de A-groep (150 km.) over Hui
zen, Laren, Baarn naar Hilversum.
Vervolgens over Loosdrecht, Vinke-
veen, Uithoorn naar Alphen terug.
DE EERSTE DAG.
Telefonisch uit Bloemendaal.
Hedenmorgen 7 uur zijh de deelne.
mers vol goede moed gestart voor de
eerste étappe Om 8 uur reden zij in
lange slierten door Leiden naar Kat
wijk en vervolgens langs 't strand via
Noordwijkerhout naar Bloemendaal,
alwaar de eerste deelnemers tegen 10
uur aankwamen. Zij hadden toen al
61 km. achter de rug, wat een ge
middelde betekent van meer dan 20
km. per uur.
Men had grotendeels de wind
mee- dat zal in de middaguren nog
wel anders worden.
150 OF 100
De deelnemers, w.o. één Belg,
tien Engelsen (één dame) en
twintig Ambonnezen uit Woer
den, hebben zich vanavond druk
bezig gehouden met de branden
de kwestie: één of twee routes,
150 of 100 km. Totdat één dame
van 60 jaar, die al 3 maal mee
gereden heeft, de discussie af
knapte met dc opmerking: ,.Ik
rijd 150 km., want als ik 100 km-
per dag rijd, weet ik gewoon
geen raad met al die vrije mid
daguren'Lust U nóg peultjes?
is verstomd en de meeste Laura-rij
ders zullen reeds op één oor liggen.
De nacht valt over het stille dorp; in
de verte horen we de klok van een
toren langzaam en plechtig elf slagen
aftellen. Nog enkele uren en de wek
ker gaat af. Onze fiets staat klaar,
gesmeerd en gepoetst. Nog enkele
uren en de trappers zullen kilometer
na kilometer wegmalen. We zullen
fietsen door Hollands polderland, zó
mooi, dat men er nooit genoeg van
krijgt. Door Neêrlands duinen, waar
men de zee hoort zingen. Door dor
pen en steden, waar de vrolijke lach
van blijde Laura-rijders zal opklin
ken tussen het lied, dat iedereen
kent:
„Want iedereen die moet het
weten,
dat wij hier v/eer zijn.
Wij zijn de Laura-rijders,
uit Alphen aan den Rijn",
„Gekkenwerk"?
Gij, die thuis gebleven zijt. omdat
ge het „gekkenwerk" vindt, 150 km.
te gaan fietsen, weet dat wij heus
voor ons plezier gaan, om de vreug
de van het fietsen cn om de schoon
heid van ons eigen land te bewonde
ren. Om vriendschappelijk, elkaar tot
steun, een sportieve prestatie te vol
brengen, die de spieren staalt, de
longen volpompt en de geest ont
spant.
Zo denken we er allemaal over!
De routes.
We rijden Dinsdag over Hazers-
woude. Leiden en Valkenburg naar
Katwijk aan Zee, vervolgens naar
Noordwijk. De Zilk. Vogelenzang,
Bloemendaal. Velzen. Haarlem, Heem
stede, Bennebroek, Lisserdijk, Oude
Wetering. Bij „De Brasem" gaan de
100 km.-rijders direct over Leimui-
den naar Alphen terug, terwijl de
150 km-rijders nog een „ommetje"
maken over Rijpwetering, Oud-Ade,
Leiderdorp en Hazerswoude naar
Alphen.
Woensdag gaat. de tocht over Ter
Aar, Nieuwveen, de Kwakel, Boven-
BINNENLAND
De heer J, de Munck, in Den
Haag, technisch hoofdambtenaar in
bijzondere dienst van dc centrale
directie van de wederopbouw en de
volkshuisvesting, is benoemd tot rid
der in de Orde van Oranje-Nassau.
Prinses Beatrix zal morgen te
Baarn de marechaussee kazerne,
waarin de Paleisbrigade is onderge
bracht, openen.
Aan het Nooi-dzeekanaal le Vel-
sen is een vierde pont in de vaart
genomen Aan de talloze klachten
van automobilisten is hiermede ein
delijk een einde gekomen.
Hoezeer hel 3 Octoberfeest de Lei-
denaars ook lief is, zij denken er nu
nog niet aan. Eerst moeten de vacan-
ties voorbij zijn, pas dan gaan zij
hun gedachten bepalen bij het ko
mende feest, ter herdenking van
Leidens ontzet in 1574. Maar bij het
bestuur van de 3 October-vereniging
gaat dat anders. Deze heren, die op
het feest in gekiede jas en met hoge
hoed rondlopen, alsof alles vanzelf
gaat, zitten nu druk plannen te bera
men en uit te werken. Zonder hoge
hoed, wellicht met opgestroopte
hemdsmouwen, al kunt U zich mis
schien de heren mr. Geertsema, Van
Spall, Brouwer en Commandeur, om
er slechts enkelen te noemen, zo
niet voorstellen
Speciaal de Optocht-commissie,
onder voorzitterschap van dokter N.
A. Commandeur, heeft nu druk
werk. Jaarlijks gunnen deze heren
ons een kijkje vooraf in de optocht
plannen, omdat zij van mening zijn,
dat de feestvierende Leidenaai-s het
recht hebben te weten wat zij op het
feest mogen zien. Het onderwerp
van de optocht moet dan geen ver
rassing meer zijn, alleen de uitvoe
ring daarvan. Wat met zich mee
brengt, dat aan de laatste wel zeer
bijzondere aandacht moet worden
besteed!
Welnu, wat dat betreft, kunnen de
Leidenaars gerust zijn. Het vorig
jaar werd hier en daar gemopperd,
omdat er „maar" een reclame-op
tocht was die overigens ontzaglijk
meeviel), doch op het komende feest
kan men weer genieten van een ech
te optocht, vol praal en pracht, die
een vergelijking met alles, wat er
tot nu toe aan 3 October-optochten
te zien geweest is, met glans kan
doorstaan.
Tenminste, dat geloven wij, nadat
ons de plannen zijn voorgelegd en
enige tipjes van de geheimzinnige
sluiei", die het geheel nog bedekt,
werden opgelicht. Het onderwerp
van de optocht doet reeds veel goeds
hopen: „Enige belangrijke episoden
uit de Leidse geschiedenis van de 19e
eeuw".
Franse troepen in Leiden.
Er zullen nog Leidenaars zjjn, die
zich een belangrijk deel van de vo
rige eeuw kunnen herinneren. Maar
toch niet alles! Hun zal het slot mis
schien bekend vooi'komen, maar wat
er verder getoond wordt, zullen de
toeschouwers zich hoogstens uit boe
ken kunnen herinnei-en.
Men heeft die 19e eeuw niet pre
cies op de dag af willen afbakenen.
De optocht begint met 20 Januari
1795, toen de Franse troepen over de
Hoogewoerd de stad binnentrokken,
omstuwd en bejubeld door de Leidse
burgerij. Dit zal een schilderachtige
groep worden, waarvan vooral
wat de costuums betreft veel zorg
wordt besteed. De Franse costuums
zullen geheel nieuw gemaakt moe
ten worden, omdat de outhentieke
niet voorradig en bovendien toch te
klein zouden zyn. Het mensdom is
in de afgelopen eeuw gegroeid, al
thans in lengte
Belangrijk in de Leidse geschiede
nis is ook de ontploffing van het
kruitschip aan de Steenschuur,
12 Jan. 1807. Bovenstaande foto geeft
de praalwagen weer, waarop ook
Koning Lode wijk (naar wiens pa
troonheilige de St. Lode wij kskerk
na de ramp werd vernoemd) wordt
afgebeeld. Enige uren nadat dc ont
ploffing had plaatsgevonden, was hij
al in Leiden om de hulpverlening te dit te mogen canstaterenü!
regelen, waarvoor hij later nog een
vorstelijk bedrag schonk.
Er zijn meer feiten in de Leidse
geschiedenis van de 19e eeuw, die
herinneringswaardig zijn: 1830
1831, Leidse studenten in de Tien
daagse Veldtocht: April 1939, prof.
Von Siebold, beroemd plantenkun
dige, krijgt bezoek van een groot
man, die later Keizer Alexander II
van Rusland worden zou. Siebold
noemde- zijn Japanse tuin „Nippon"
De gelijknamige straat herinnert
thans nog aan de plaats, waar eens
deze beroemde tuin (nakomelingen
van zijn planten zijn nog in de Hor
tus aanwezig!) gelegen heeft.
De familie Kegge.
Dan komt er een groep in de op
tocht. die iedere minnaar van Hilde-
brands „Camera Obscura" veel ge
noegen zal doen: de familie Kegge!
Niet alleen de protserige heer Kegge
zal te zien zijn, maar ook Hildebrand
zelf (de „onsterfelijke"), mevrouw
met Azor en Mimi, Henriette, Van
der Hoogen, Suzette Noiret, bakker
De Groot, grootmoeder, enz. Dit is
geen optocht meer, dit wordt toneel
spel! Daar is een stukje prachtig to
neel van te maken, mits men de
goede personen kan vinden.
Vervolgens komt 1842: de eerste
spoorwegverbinding tussen Leiden
en Haarlem (wanneer men tenmin
ste materiaal kan vinden...);
oprichting van de 3 Octobervercni-
ging; 1875: het 300 jarig bestaan van
de Leidse Universiteit (praalwagen
met Zweetkamertje), de oude brand
spuit van de Weesjongens, misschien
de oude Paardetram en tenslotte
1905: de grote maskerade (studen
ten-lustrumfeest) die uitbeeldde hoe
Stadhouder Willem III, Koning
Engeland, in 1691 zich naar het
Haags Congres begaf. Bij die gele
genheid werd voor het feest dc
„Leidse" gouden koets gebruikt, die
ook nu weer zal meerijden.
Toneelspel.
Zoals het plan zich thans laat aan
zien, wordt het een grootse en grote
optocht (300 heren, 100 dames, 100
paarden) die werkelijk iets prach
tigs worden kan. Meer dan voorheen
het geval was, zullen de organisato-
x-en trachten er een rijdend en lo
pend toneelspel van te maken, waar
toe de vele schitterende figuren zich
prachtig lenen. Om te bereiken, dat
men een goede rol-opvatting zal krij
gen, worden de deelnemers enige da
gen voor het feest bij elkaar getrom
meld om te luisteren naar een uit
eenzetting over al deze geschiedenis
sen, hun sfeer, betekenis en manier
van uitbeelden.
Dit alles echter vraagt thans op dc
eerste plaats een groot aantal lief
hebbers om mee te doen aan deze
optocht. A.s. Donderdagavond wordt
om half acht in de Jacobazaal van
„Den Burcht" reeds de raaatavond
gehouden, waarop men zich kan aan
melden tot deelname. Vooral heren
worden verwacht, graag ook toneel
spelers(sters). Hel succes van deze
luisterrijke optocht zal voor een
groot deel afhangen van de mede
werking der Leidse burgerij. Waar
het hier Leidens beroemde 3 Octo
berfeest betreft, geloven wij zeker,
dat die medewerking overvloedig en
spontaan gegeven zal worden! Don
derdag hoopt de Optocht-commissie
RECHTZAKEN
HAAGSE POLITIERECHTER.
Dc drank. 1Wegens diefstal van
enige stukken lood uit het huis dat
hij bewoonde en verduistering van
geld dat hij als ijscoventer ontvan
gen had, moest een 37-jarige colpor
teur uit Leideix terecht staan voor
de Haagse politierechter. Verdach
te had reeds meer op zijn kerfstok,
doch was nog nooit veroordeeld.
Verdachte erkende de feiten. Uit de
stukken bleek dat de man verslaafd
is aan de drank.
De officier van jutistie was van
mening, dat de verdachte zelf niet
beter wilde en zag dat de enige kans
lag in een gecombineerde straf. De
eis luidde zes maanden gevangenis
straf waai-van drie voorwaardelijk
en met een proeftijd van drie jaar
en onder toezichtstelling.
De politierechter zag aanleiding
om mee te gaan met de eis van de
officier en verdachte werd conform
de eis veroordeeld exi zal zich onder
behandeling moeten stéllen van een
drankbestrijdingsorganisatie.
Aetherklanken
WOENSDAG.
HILVERSUM I. 402 M.
7.00 VARA: 10 00 VPRO; 10.20 VARA
19.30 VPRO; 20.00—24.00 VARA.
VARA: 7.00 Nieuws; 7.18 Grarao-
foonmuziek: 8.00 Nieuws en weerbe
richten; 8.18 Gramofoonmuziek; 8.50
Voor dc huisvrouw; 9.00 Gramofoon
muziek; (9.309.35 Waterstanden),
VPRO: 10.00 Schoolradio. VARA:
10.20 Gramofoonmuziek; 10.35 Voor
de vrouw; 11.00 Gramofoonmuziek;
12.00 Promenade-orkest; 12.30 Land
en tuinbouwmededelingen; 12.33
Voor het platteland; 12.38 Gramo
foonmuziek; 12.55 Kalender; 13.00
Nieuws; 13.15 Lichte muziek; 13.45
Gramofoonmuziek; 14.00 Gesproken
portret; 14.15 Groninger Orkestver
eniging: 15,00 Kinderkoor; 15.20
Voor de jeugd; 15.50 Pianorecital;
16.00 Voor de jeugd; 16.30 Voor de
zieken; 17.00 Voor de jeugd; 17.30
Piano-duo; 17.45 Regeringsuitzen
ding: Dr. C.A.O. van Nieuwenhuyze:
„Idul Fitri, het kleine feest. Een
einde en een begin". 18.00 Nieuws;
18.15 Sport; 18.20 „Technisch perso
neel voor de luchtmacht", causerie;
18.30 R.V.U.: Mevr. Mx\ L. Eversdijk-
Smulders: „De Toareg: De gesluierde
mannen in de bergen van Atlantis".
19.00 „De beïnvloeding van de mens",
causerie; 19.15 Instrumentaal trio.
VPRO: 19.30 Voor de jeugd VARA:
20.00 Nieuws; 20.05 „Dr. W. Dx-ees
65 jaar", klankbeeld; 20.25 „La Tra-
viata", opera. 21.20 „De keizer is een
dief", hoorspel. 22.15 „4 Juli on
afhankelijkheidsdag in Amerika".
22.45 „Lichaam en gezondheid", cau
serie; 23.00 Nieuws; 23.15 Orgelspel.
23.3024.00 Lichte muziek.
HILVERSUM II. 298 M.
7.00—24.00 NCRV.
NCRV: 7.00 Nieuws; 7.15 Ochtend
gymnastiek; 7.30 Gramofoonmuziek;
7.45 Een woord voor de dag; 8.00
Nieuws en weerberichten; 8.18 Ge
wijde muziek; 8.45 Gramofoonmuz.;
9.00 Voor de zieken; 9.30 Salonorkest
10.15 Gramofoonmuziek; 10.30 Mor
gendienst; 11.00 Gramofoonmuziek;
11.35 „Onverwachte Moeilijkheden",
hoorspel; 12.00 Alt en piano; 12.30
Land- en tuinbouwmededelingen;
12.33 Gramofoonmuziek; 12.37 Kerk
dienst; 13.00 Nieuws; 13.15 Militaire
reportage; 13.20 Gevax-ieerde muziek.
13.50 Gramofoonmuziek; 14.45 Voor
de meisjes; 15.00 Kamermuziek; 15.30
Gramofoonmuziek; 15.45 Gewijde
muziek: 16.15 Voor de jeugd; 17.30
Metropole orkest en solist; 18.00
Mannenkoor; 18.30 Gevarieerde mu
ziek; 19.00 Nieuws en weerberichten;
19.15 Causerie over Beroepskeuze;
19.30 Gramofoonmuziek; 19.40 Radio
krant; 20.00 Nieuws; 20.05 Omroep
orkest; 21.00 Paulus Oratorium; 22.00
Harpenensemble; 22.20 Report.; 22.30
Cello en orgel; 22.45 Avondoverden
king; 23.00 Nieuws; 23.15 Amuse
mentsmuziek; 23.4324.00 Gramo
foonmuziek.
