Generaal Ridgway stelt besprekingen voor NOORDELIJKEN UITGENODIGD TOT BIJEENKOMST Premier van Thailand ontvoerd Een anti-Britse demonstratie te Teheran Drake„Het werk moet doorgaan" De regie van een proces ZATERDAG 30 JUNI 1951 42ste JAARGANG No. 12321 Directeur: C. M. v. HAMERSVELD. Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN SjjjfpBSÊË netpr oe bisschop i KEKKBN BOUW5H.' J Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.40 p. w., f 1.72 p. mnd., f 5.15 p. kwart. Franco p. p. f 5.90. - Advert,? 15 ct. p. mm. Telefoontjes 1.50 Op Deens hospitaalschip in Wonsan /GENERAAL RIDGWAY, opperbevelhebber der verbonden troepen in Korea, heeft de opperbevelhebb er der Noordelijke troepen uitgeno digd tot een bijeenkomst met zijn ve rtegenwoordiger aan boord van een Deens hospitaalschip in de haven va n Wonsan te bespreking van een wa penstilstand. Aldus heeft het Ameri kaanse ministerie van buitenlandse zaken gisteravond medegedeeld. De boodschap van Ridgway, die hem door President Truman was ge zonden en die geadresseerd was aan de opperbevelhebber van de com munistische strijdkrachten in Korea luidt. „Als opperbevelhebber van het co mmando der V. N. heb ik opdracht gekregen u het volgende mede te delen. „Mij is medegedeeld, dat u een bij eenkomst zou wensen ter bespreking van een wapenstilstand, die voorziet in het staken van de vijandelijkhe den en alle daden van gewapend ge weid in Korea met voldoende waar borgen voor de handhaving van een dergelijk bestand. „Na de ontvangst van een medede ling van u, dat een dergelijke sa menkomst verlangd wordt, zal ik be reid zijn mijn vertegenwoordiger te benoemen. Ik zal tezelfdertijd ook een datum voorstellen waarop hij met uw vertegenwoordiger zou kun nen samenkomen. Ik stel voor, dat een dergelijke bijeenkomst zou kun nen worden gehouden aan boord van een Deens hospitaalschip in de haven van Wonsan." WAARSCHIJNLIJKE VOORSTELLEN Volgens Reuter werd het in diplo matieke kringen mogelijk geacht, dat Ridgway gemachtigd was het volgen de voor te stellen: 1. Een gedemilitariseerde zone van 32 km breedte over Korea (ter hoog te van de 38ste breedtegraad); 2. Neutrale waarnemers orrt' in Noord- en Zuid-Korea toezicht te houden; 3. Geen vervoer van wapens, muni tie of versterkingen naar Korea; 4. Geen overschrijding van de li nies door vliegtuigen. De militaire bevelhebbers zouden ook het vraagstuk van de waarbor gen tegen een hervatting van de vij andelijkheden bespreken. SPOEDIG EINDE VERWACHT In hoge kringen van de U.N.O. ver wachtte men gisteravond, dat de vijandelijkheden wellicht reeds bin nen 24 uur gestaakt zouden worden. En in Washington waren diploma tieke kringen van mening, dat de comm'unistische strijdkrachten bereid zijn om tot een wapenstilstand over te gaan. De communistische bevelhebber tot wie de boodschap van Ridgway is ge richt, is maarschalk Kim II Soeng (die tevens premier van Noord-Ko- ~rea is), terwijl de Noordkoreaanse commandant te velde generaal Nam II is. De commandant der Chinese vrijwilligers is generaal Peng Teh- hoeai. Het Deense hospitaalschip is het motorschip „Jutlandia", dat door de Deense regering ter beschikking van de V.N. werd gesteld. De „Jutlandia" ligt voor anker in de haven van Poe- san in Zuid-Korea, maar kan onmid dellijk vertrekken. De reis van Poesan naar Wonsan neemt normaal ongeveer 24 uur in beslag. JONGE STRAALJAGERPILOTEN UIT AMERIKA TERUG. Met het lijnvliegtuig uit New York zijn Vrij dagmorgen dertien van de onlangs in de Verenigde Staten gebrevet teerde dertig vliegers van de Neder landse Luchtmacht op Schiphol aan gekomen, De Nederlandse vliegers voor het toestel. Het zijn K. Alings, M. Boon, J. Cosijn, S. Dierdorp, J. J. Frqncoys, J. P. G. Heyboer, H. J. Hoogendoorn, G. W. Kohier, J. C. Lemstra, B. Luitink, J. Lagendijk, H. Th. J. Sanders, A. Steen. De Deense regering heeft het ge bruik van de „Jutlandia" als plaats van ontmoeting tussen de opperbe velhebbers in Korea goedgekeurd. De haven Wonsan ligt aan de Oost kust van Noord-Korea, ongeveer 125 km ten Noorden van de 38ste breed tegraad. DE HUIDIGE POSITIE De gevechtslinie in Korea strekt zich thans uit van een punt aan de West-kust even ten Zuiden van de 38ste breedtegraad, loopt vervolgens naar het Noorden tot ongeveer der tig km. ten Noorden van de breedte graad in het midden van Korea en eindigt tenslotte aan de Oostkust, veertig km. ten Noorden van de breedtegraad. Afgezien van een kust gebied ten Noordwesten van Seoel, de Zuid-koreaanse hoofdstad, zijn in gehele Zuid-Korea thans geen Noord De Amerikaanse en andere troe pen aan het front op Korea verkeren al een beetje in een vredesstemming en algemeen verwachtte men, dat de gevechtshandelingen binnen enkele dagen zullen worden gestaakt Dezelfde stemming scheen aan de Chinese kant van het front te heer sen, want de vijand schoot alleen terug, wanneer van de kant der UNO-troepen geschoten werd Slechts bij Yongtsjon (centrale front) en ten Oosten van de rivier de Imjin (Westelijk front) heerste enige ac tiviteit, maar deze bleef in hoofdzaak beperkt tot patrouillegevechten. .GENERAAL TUIMELDE OMLAAG., Generaal James van Fleet, de op perbevelhebber van het achtste le ger, ontkwam gisteren ternauwer nood aan een ongeluk met een hef- schroefvliegtuig van de Amerikaan se marine. De helicopter tuimelde tijdens de landing op de kruiser „Los Angeles" voor de Oost-Koreaanse kust door een plotselinge rukwind van drie meter hoogte op het dek. Generaal van Fleet, schout-bij-nacht Burke en de piloot klommen onge deerd uit het toestel. Van Fleet keer de met een motorboot naar de kust terug voor een inspectie van de troe pen aan het Oostelijke front. koreaanse troepen meer, maar kleine groepen guerillastrijders zijn nog ac tief in de bergen van Zuid-Korea. ZUID-KOREAANSE PRESIDENT BEDENKT ZICH. De Zuid-Koreaanse president, Syngman Rhee, heeft Zaterdagmor gen te Poesan een spoedbijeenkomst gehouden met zijn minister-pre- dent John Tsjang en andere hoge functionarissen. Naar verluidt is het mogelijk, dat de president bij het hoofdkwartier der Verenigde Na ties een gewijzigde verklaring over zijn standpunt ten aanzien van een staken van het vuren zal indienen. DOOR GROEP REBELLERENDE MARINIERS Ï"\E PREMIER VAN THAILAND, PIBOEL SONGGRAM, is door een Thailandse marine-eenheid ont voerd. De premier woonde een plech tigheid van de overdracht van de baggermachine „Manhattan" door de V.S. aan Thailand bij in de haven van Bangkok. Tijdens de plechtigheid gingen de mariniers aan boord en ontvoerden de premier. Volgens di plomatieke kringen te Singapore heeft de radio van de Thailandse ma rine omgeroepen, dat een groep officieren, die de landmacht, de lucht macht en de marine vertegenwoordigt, de regering had overgenomen, omdat zü ontevreden was met het huidige regiem. De radio voegde er aan toe,, dat de prins-regent de staat van beleg had afgekondigd. EEN VERWARDE TOESTAND. De radio van het Thailandse leger instrueerde daarentegen de bevol king de radio van de marine te ne geren en deelde mede, dat de minis ter van buitenlandse zaken, Nai Wa- rakarn Bantsja, zich aan het hoofd van de regering had gesteld in af wezigheid van de premier. Uit de laatste berichten blijkt, dat het Thailandse leger en de politie samenwerken tegen de groep mari niers en dat zij Zaterdagochtend de stad Bangkok nog in hun bezit had den, afgezien van een electrische PERZISCHE WAARNEMERS TE DEN HAAG HTE TEHERAN IS VRIJDAG EEN GROTE ANTI-BRITSE DEMON STRATIE GEHOUDEN. Een menigte van naar schatting 10.000 per sonen drong aan op vervanging van Britse olietechnici door Sowjet- Russische. De politie was aanwezig en hield de wacht voor de Britse en Amerikaanse ambassades. De demonstranten gingen, zonder dat incidenten waren voorgevallen, uiteen, nadat verscheidene sprekers er op aan hadden gedrongen dat de Britten onmiddellijk uit Perzië zouden worden verwijderd. Eric Drake, de bedrijfsleider der Anglo-Iranian heeft te Basra voor zün vertrek naar Londen, waar hij overleg gaat plegen met de directie van de maatschappij verklaard, dat hij opdracht heeft gegeven het werk op de raffinaderij en de olievelden, zo lang mogelijk voort te zet ten. Ook het onderhoud van de inst allaties moet doorgaan. BEZOEK VAN GRADY Gistermorgen heeft de Ameri' kaanse ambassadeur te Teheran dr. Grady een bezoek gebracht aan pre mier Mossadeq. Deze leek zeer ont daan door het vooruitzicht, dat alle Engelse deskundigen zouden volhar den in hun weigering om voor Per zië te werken, zo vertelde Grady na afloop van zijn gesprek. Op gezag van Londen had de ambassadeur echter zijnerzijds aan Mossadeq de verzekering gegeven, dat Engeland welicht bereid zal zijn het personeel van de Anglo-Iranian te overreden aan het werk te bliijven. Hetgeen blijkens bovenstaande opdracht van Drake ook inderdaad gebeurd is. HET HAAGSE HOF. Vanmorgen is te Den Haag het In ternationale Hof van Justitie bijeen gekomen ter behandeling van de olie-kwestie. Perzië wilde geen ver tegenwoordigers zenden, maar heeft toch wel „waarnemers" naar Den Haag gestuurd. Dat bleek, toen van morgen om kwart voor vijf een Iraanse delegatie op Schiphol arri veerde. De leden der delegatie waren uiteraard zeer vermoeid na de lange1 reis. Het enige, dat zij zeiden was; „Wij zijn naar Den Haag gekomen om te zien hoe zich de zaak ontwik kelt". De delegatie werd op het vlieg veld verwelkomd door de Iraanse gezantschapsraad, de heer Chariar, die met zijn echtgenote de gehele nacht op het vliegveld heeft doorge bracht in afwachting van haar aan komst. DE SJAH VAN PERZIc ZIEK? Volgens welingelichte Perzische kringen te Teheran is de Sjah van Perzië ziek en moet hij misschien :n operatie ondergaan. BRITSE NOTA AAN PERZIc. De Engelse ambassadeur te Tehe ran heeft aan de Perzische regering een nieuwe nota overhandigd, waar in de waarschuwing wordt geuit, dat de Perzische politiek, indien zij op dezelfde wijze wordt voortgezet, spoedig zou leiden tot sluiting van de olieraffinaderij te Abadan. De Engelse nota vestigt de aan dacht op de aan de tankschepen ver leende opdracht, niet naar Abadan te varen, en voegt nieraan toe: „Daar de opslagruimte te Abadan beperkt is, moet dit betekenen, dat de raffi naderij zal moeten sluiten, zodra de huidige opslagruimte voor geraffi neerde producten vol is. De toevoer van ruwe olie van de olievelden zal spoedig gestaai: t moeten worden". „Engeland kan moeilijk geloven, dat de Perzische regering zelfs te elf der ure niet de onverstandigheid van haar onverzoenlijke houding zal in zien", aldus deze nota. Nederlandse krijgsgevangenen uit Rusland Vrijdagavond is in Berlijn verno men, dat een groep van 5 Nederland se krijgsgevangenen op weg naar Nederland Donderdag Berlijn gepas seerd is. Zij kwamen uit een kamp bij Kiew. Aan de Pools-Duitse grens werd de groep opgewacht door een speciale bus, die de gevangenen on middellijk door Oost-Duitsland naar een onderzoekingskamp te Friedland in West-Duitsland vervoerde. Binnenkort wordt nog een groep krijgsgevangenen verwacht, zo deel de Vrijdagavond een ambtenaar van het Nederlandse consulaat in West- Berlijn mee. De ambtenaar voegde er aan toe, dat de groep van 5 in betere toestand verkeerde dan de voorgaande, die onlapgs uit Rusland is aangekomen. centrale, welke in handen van de marine was. Passagiers van een KLM-vliegtuig, dat Zaterdagmorgen uit Bangkok te Singapore aankwam, verklaarden, dat vliegtuigen van de Thailandse luchtmacht de buitenwijken van Bangkok bombardeerden, toen het toestel vertrok. De radio van de Thailandse lucht macht te Bangkok verklaarde om 02.15 uur (Ned. tijd) dat het station sloot wegens „naderend kanonvuur". Uit Bangkok werd nog gemeld, dat de telegraafkantoren in de stad niet toegankelijk waren voor de pers en het publiek. De marine-opstandelingen staan onder leiding van luitenant-generaal Katsj Songgram, voormalig comman dant van de Thailandse mariniers, die meer dan een jaar geleden door premier Songgram werd verbannen, beschuldigd van samenzwering met het doel de regering omver te wer pen. Generaal Katsj ging naar Hong kong, maar keerde twee maanden geleden naar Bangkok terug, waar hü in hechtenis werd genomen, be schuldigd van afpersing van Chinese kooplieden. Hij werd twee weken ge leden weer vrij gelaten. Hij was een van de belangrijke fi guren, die een rol hebben gespeeld bij de staatsgreep, waardoor veld maarschalk Piboel Songgram in Nov. 1947 aan de macht kwam. Mgr. Grösz gebruikte vreemde uitdrukkingen In een opvallend artikel heeft het Franse dagblad „Le Monde" zijn in drukken weergegeven van alle uit zendingen die radio-Boedapest aan het proces tegen mgr. Grösz en zijn acht mede-beklaagden heeft gewijd. Het blad komt tot de conclusie dat Boedapest met het proces-Grösz be oogt de katholieke Kerk in haar ge heel in discrediet te brengen, terwijl het proces tegen kardinaal Minds zenty in de eerste plaats de persoon Mindszenty betrof. „In het proces tegen mgr. Grösz werden alle misdaden waarvan df beklaagden werden beticht voorge steld als de normale praktijken in de Hongaarse katholieke Kerk. Maar het spelletje werd te mooi gespeeld om natuurlijk te zijn De beklaagden spraken rustig, bijna alsof ze uit boek voorlazen. Zonder aarzeling gaven ze kleine bijzonderheden over kwesties, die van 25 jaar her date ren. reeds antwoord op vragen die nog gesteld moesten worden," aldus Le Monde. Het viel ook op, dat de be klaagden zich van de taal bedienden die de communistische leiders overal ter wereld gebruiken, woorden die indruisen tegen hun eigen opvattin gen. Zij zeiden zinnen als: „Ik smeedde een complot om leden te vermoor den van het dappere Rode Leger, dat Hongarije bevrijdde" „Wij stonden in contact met Westelijke imperia listen" en „ik stond in contact met fascistische benden, Titoïstische mis dadigers." Ellenlange schuldbeken tenissen legden de beklaagden in deze trant af. De „Monde" concludeert dat „bui ten Hongarije de regie over het pro ces werd gevoerd, in ieder geval door personen, die niet op de hoogte waren van de mentaliteit en de psy chologie van het Hongaarse volk". BIJGEDRAAID npWEE BRANDENDE kwesties hou- den de wereld momenteel in spanning, nl het Korea-vraagstuk en dat van de Perzische olie. In beide kwesties staat een keerpunt te wach ten, een wending ten goede of ten kwade. In Korea staat een wapenstilstand voor de deur, als waardige afsluiting van een jaar verbeten vechten; de vooruitzichten worden daar vrij op timistisch beoordeeld. Beter in elk geval, dan die van de Perzische 0 olie. waar het nog altijd een dubbeltje op z'n kant is. Toch is het eerste teken er al, dat ook hier de keer ten goede aanstaande is; de Perzische premier Mossadeq heeft nl. de wet op de sabotage ingetrokken. De beoordeling van een bepaalde situatie op een grote afstand is altijd riskant, daar men afhankelijk is van de inlichtingen, welke verstrekt wor den. En in een conflict zijn de in lichtingen zelden onpartijdig. Bo vendien werkt men gaarne met bluf om de tegenpartij te intimideren. Zo gaat het ook in Perzië. Voorop moet men stellen, dat bei de partijen in dit conflict, Perzië zo wel als Engeland, grote belangen hebben bij de oplossing van het con flict. Perzië zit op zwart zaad en kan zich de weelde niet veroorloven, dat de olie-productie een jaartje of zo stil ligt. Hangende het geschil over de nationalisatie heeft de Anglo Iranian haar betalingen aan de Per zische regering stopgezet en prompt is Perzië in financiële moeilijkheden geraakt. Gaan de Engelsen de raffi naderijen sluiten en verlaten zij de olievelden, dan kunnen de Perzen slechts met de grootste moeite de oliewinning gaande houden, als zij er tenminste in slagen om mensen te vinden, die daar verstand van heb ben. Maar zelfs als zij daarin slagen, zitten zü nog met het vervoer van de olie, daar de tankvloot groten deels in Engelse en Amerikaanse handen is. En wat hebben de Perzen aan olie, als zij deze niet kunnen verkopen? De andere partij staat er wat beter voor; Engeland zal niet zo spoedig in financiële narigheden geraken. Maar dat neemt niet weg, dyt een even tueel verlies van de Perzische olie ook voor Engeland een gevoelige klap zou betekenen. Vooreerst zijn het erg dure installaties, welke de Engelsen zouden moeten achterlaten; een bedrag van drie-en-een-half mil liard is daar zeker mee gemoeid. Vervolgens betekent het uitblijven van de olie, dat Engeland e.v. olie zal moeten gaan kopen in Amerika. Tot nu toe kon Engeland een groot deel van de olie uit Perzië aan an dere landen verkopen, en.... eraan verdienen. Wat dat betekent, weten wij uit ervaring sinds wij de produc ten uit Indic missen. DEIDE PARTIJEN hebben er dus u grotelijks belang bij, dat er een oplossing wordt gevonden voor het heersende conflict, maar beide par tijen houden zich groot, zoals het gewiekste zakenlui betaamt. Wan neer de ene partij dreigt met terug trekking van het personeel, een kruiser zendt en troepen concen treert, dan weet men niet hoeveel pro cent bluf daarbij is. Evenmin, wan neer de andere zijde beweert dat al le maatregelen genomen zijn om een behoorlijk functioneren van de in stallatie te verzekeren. Beide partijen weten van elkaar, dat zij bluffen, maar zij weten niet tot hoever die bluf gaat. Zo dacht Mossadeq, dat de Engelsen wel zou den zwichten, als hij hen met een sabotage-wcF achtervolgde en het dreigement, dat de Britten zich daaraan niet zouden onderwerpen achtte hij bluf. Hij wilde de kapi teins der tankers dwingen om een verklaring te ondertekenen, waarbij z(j impliciet de Perzische staat als rechthebbende op de olie zouden er kennen. Het dreigement, dat de ka piteins liever met lege tankers zou den vertrekken, achtte hij bluf. Maar de tankers stoomden werkelijk weg en de Britten maakten werkelijk een begin met de evacuatie van het per soneel. En toen zakte Mossadeq door de knieën; hij trok de anti-sabotage- wet in, waardoor de Britten dus niet langer met allerlei straffen bedreigd worden als zij weigeren voor de Perzen te werken. Tevens werd aan mr. Drake, de algemene bedrijfs leider van de Anglo-Iranian olie- «s™ n-i "p>ü ss was uitgeweken, verzocht om terug te keren óm de leiding van het be drijf weer op zich te nemen Keert mr. Drake straks terug, dan kunnen wij dit opvatten als een be wijs, dat de toenaderingspogingen in derdaad succes hebben en dat ook dit gevaarlijke conflict wederom zijn scherpte heeft verloren en bezig is geliquideerd te worden. De wereld heeft op hot ogenblik problemen ge noeg; wij zullen om de liquidatie van het olie-geschil niet rouwig zijn. En dit behoort onze bezigheid te zijn, n.l.: zichzelf overwinnen, dage lijks zich meer meester worden en vooruitgaan naar iets beters. Thomas a Kempis.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1951 | | pagina 1