„Slaxa 1953'ut Meemótede
Vooruitgang wordt in beeld gebracht
en smaak van het buitenland getest
De woningbouw moet
goedkoper worden
Gedistilleerd
Het juiste midden tussen te veel
en te weinig overheidsbemoeiing
Aardstralen en wilde paarden
WOENSDAG 20 JUNI 1951
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD PAGINA 1
Velen zullen zioli ongetwijfeld de
laatste Flora in Heemstede - in 1925 -
nog voor de geest kunnen halen. In
ditzelfde park, het wandelbos Groe-
nendaal, zal ook de Flora 1953 uit
gaande van de Vereniging voor
Bloembollencultuur worden inge
richt.
In de aan te leggen, ongeveer 20
HA. grote bloembollentuin, zal een
gebouwen-complex worden opgericht,
dat het hart van de tentoonstelling
zal vormen en waarin gelegenheid zal
zijn tot het houden van de binnenten.
toonstellingen. In dit „Bloemenpa-
leis" zullen, naast bolbloemen, de
tuinbouwcentra Aalsmeer en Boskoop
him producten kunnen exposeren,
zullen ons Beneluxpartners, met b.v.
de Belgische azalea's, en andere be
vriende tuinbouwgebieden en inzen
ders uit binnen- en buitenland van
harte welkom zijn.
In dit unieke kader van gecombi
neerde buiten- en binnenlandse ten
toonstellingen zo zeidc de voorz.
van Bloembollencultuur, jhr. mr. dr.
D. F. A. H- van Nispen tot Panner-
ten, op de gisteren gehouden pers
conferentie te Amsterdam het
welk met nationale producten in geen
enkel ander land van Europa op zo
danige wijze te bereiken is, hopen wij
't „Len efeest in Neerlands tuin", on.
der welk motto deze Flora gehouden
zal worden, op waardige en enthou
siaste wijze te vieren.
I>e smaak van het buitenland.
Het grote belang van deze vakten
toonstellingen is vooral daarin gele
iden, dat de grote vooruitgang in sor
timent en kwaliteit sedert 1935 op
averzichtelijke en decoratieve wijze,
niet alleen wordt getoond, doch ook
wordt beoordeeld door een internatio
naal samengestelde jury. De cultures
en handel moeten immers niet alleen
worden afgestemd op hetgeen wij
zelf als mooi waarderen, doch zeker
ook op datgene, wat de afnemers in
de diverse -anden vragen en zich aan
passen aan de daar geldende om
standigheden van klimaat en omge
ving, zowel buiten als wat betreft het
Interieur en de bloemsierkunst.
Deze vraag is soms zeer verschil
lend, bijvoorbeeld in de Scandinavi
sche landen en in Amerika en het Is
daarom van grote betekenis, door het
toekennen van bekroningen, het oor
deel van buitenlandse deskundigen,
aangevuld met Neer land's meest vpor
aanstaande vakmensen, tot gelding te
brengen.
De organisatie.
De aanleg van de vollegrondsten-
toonstelling zal, evenals in 1935, wor
den uitgevoerd door de bekende tuin
architect H. J. Voors. Als zakelijk
leider zal optreden de heer H. C.
Vermeulen uit Heemstede en als
manager voor de presentatie, ontwerp
gebouwen, entertainment en algeme
ne propaganda de heer Carel Briels.
Voor de propaganda is de mede
werking verkregen van de V. V- V.,
de K. L. M. en vele andere organi
saties en bedrijven met internatio
nale relaties. Door de gemeenten
Heemstede en Haarlem is reeds een
garantie verleend van tezamen
150.000. De raadsbesluiten hiertoe
hebben de definitieve goedkeuring
ontvangen.
Vijf bekende Nederlandse reclame
ontwerpers hebben op uitnodiging
van de „Flora 1953" een affiche ont
wei pen voor de te nouden bloemen
tentoonstelling. De directie, bijgestaan
door een deskundige jury, heeft het
ontwerp bekroond van Reijn Dirksen
uit Heemstede, waarmede deze jonge
kunstenaar, die destijds zo'n succes
boekte met zijn ontwerp voor de E.
C. A., een nieuwe onderscheiding ver
worven heeft.
De eerste bloemengroet.
Carel Briels is aan het slot van de
persconferentie, welke op Schiphol
werd gehouden, zijn propaganda-actie
voor de „Flora 1953" reeds begonnen.
Zeven stewardessen van de K. L- M.
zijn Dinsdagmorgen naar alle wind
streken uitgevlogen als ere-koerier-
sters van de komende bloementen
toonstelling. Zij namen ieder een
fraai bouquet irissen mede, om te
overhandigen aan de burgemeesters
van New York, Londen, Parijs, Brus
sel, Stockholm, Bern en Bonn en hun
daarbij mede te delen, dat de Flora
die in 1953 te Heemstede wordt ge
houden grootser en mooier zal zijn
dan alle manifestaties, die er op dit
terrein in ons land ooit hebben plaats
gevonden. Gelijke bouquetten wer
den gebracht naar koningin Juliana
en burgemeester mr. d'Ailly.
Met deze bloemengroet is de we
reld dus in kennis gesteld van de
plannen, welke momenteel in Neder
land worden uitgevoerd.
Maquette van het gebouwencomplex,
dat het hart zal vormen van de „Flo
ra 1953" en waar diverse binnenten-
toonste'Jingen georganiseerd zullen
worden.
Het Ned. Verbond van Midden
standsverenigingen heeft in een
schrijven van de Minister van Ver
keer en Waterstaat verzocht om, in
dien tot een rijverbod voor auto|s
op Zondag moet worden besloten, dit
verbod pas na het zomerseizoen in
werking te doen treden. Het verbond
vreest, dat een Zondagsrijverbod, in
het bijzonder gedurende de zomer
maanden honderden zelfstandigen in
het midden- en kleinbedrijf in hun
bestaan zal treffen, zulks temeer daar
volgens de bond nu reeds tal van be
drijven de weerslag ondervinden van
de dalende koopkracht en de terug
gang van het Belgische touristenver-
keer. De vraag is gewettigd, aldus
het verbond, dat zulk een verbod
r vele zelfstandigen aanleiding
zal zijn personeel te ontslaan.
Het Tweede Kamerlid de heer An-
driessen (K.V.P.) heeft aan de mi
nister van Wederopbouw en Volks
huisvesting schriftelijk gevraagd of
het juist is, dat verschillende ge
meentebesturen het hun toegewezen
bouwvolume, zowel voor woningwet
woningen als voor andere bouwwer
ken, niet kunnen realiseren, omdat
hun de nodige geldmiddelen daar
voor ontbreken? De vragensteller in
formeert. wat de minister, indien het
antwoord bevestigend luidt, daarte
gen denkt te doen.
Meer eenheid in de gemeentelijke voorschriften
worde afgedwongen
over enkele dagen
duurder.
Accijnsverhoging aangenomen. U
kunt nu geld verdienen. Geen dub
beltjes maar guldens w-ofdt elke li
ter gedistilleerd binnen enkele da
gen duurder. Wij kunnen nu nog te
gen de oude prijzen leveren.
Dus koopt nu Uw gedistilleerd.
VERENIGDE LEIDSE SLIJTERS.
Minister v d Bripk in de
Eerste Kamer
Bij de behandeling van de begro
ting van Economische Zaken in de
Eerste Kamer voerden het woord de
heren Vixeboxe (CHU), Steinkuhler
(KVP), Molenaar (VVD), Rip (AR),
Kapteyn (P. v. d. A.) én Van Santen
(Comm.).
De minister van Economische Za
ken, de heer VAN DEN BRINK, de
sprekers beantwoordend, zeide dat
de productie blijkens de statistieken
aanmerkelijk hoger is dan voor de
oorlog. De reden hiervan is in de
eerste plaats de vrijmaking van het
economisch verkeer en verder de in
ternationale spanningen, die stimu
lerend werken door de grotere vraag
naar goederen. De regering poogt
de oorzaken van onze slechte beta
lingsbalans weg te nemen, niet al
leen door de uitwendige verschijnse
len te bsetrijden, maar door de oor
zaken ervan zoveel mogelijk aan te
tasten. Het systeem van de „globale
economische regelingen van de
overheid" houdt volgens de minister
het juiste midden tussen absolute
overheidsbeheersing en te weinig
overheidsbemoeiing. Hierdoor treden
wel bepaalde contractieverschijnse
len op, waaraan bepaalde sociale
consequenties vastzitten.
Minister Van den Brink wees er
op, dat een zekere stabilisatie van
grondstoffenprijzen op de wereld
markt reeds is ingetreden. Deze sta
bilisatie hangt samen met de prijs-
fceheersingsmaatregelen in de Vere
nigde Staten. „In de handhaving van
wex-kgelegenheid van jong-Neder-
land zie ik mijn belangrijkste taak"
aldus de minister Daarom moeten
wij blyven streven naar industriali
satie. die werkgelegenheid schept.
De minister zeide, dat hij directe
leiding van de overheid op econo
misch gebied geenszins schuwt, maar
dit dient alleen te geschieden in
paalde gevallen. „Ik wil hiervan
geen algemeen systeem maken, om
dat soms onthouding door de staat
economisch doelmatiger kan zijn"
De minister zonder portefeuille, de
heer ALBREGTS, betoogt, dat het
niet zijn bedoeling is een zeer groot
aantal commissies in te stellen, in
tegendeel, hij zal eerder tot vereen
voudiging van werkwijze overgaan.
De minister meent, dat hij zijn taak
voor een goed deel kan uitvoeren
zonder wetsontwerpen in te dienen
gezien de bestaande bereidheid bij
het bedrijfsleven om mede te wer
ken en samen te werken met de re
gering.
De begroting werd daarna z.h.st.
langenomen.
Bij de Tweede Kamer is ingediend
een ontwerp van wet tot wijziging
van de wederopbouwwet (voorzie-
rdngen ter voorkoming van een on
doelmatig gebruik van materialen en
arbeidskrachten in het bouwbedrijf).
Aan de memorie van toelichting is
het volgende ontleend:
Tot de meest klemmende proble
men nvet betrekking tot de naoorlog
se woningbouw behoort het ontbre
ken van verband tussen het huur-
peil en het peil van de bouwkosten,
waardoor het bouwen van woningen
onrendabel is geworden en woning
bouw slechts dank zij een belang
rijk rijkssubsidie mogelijk is geble
ven.
De minister heeft reeds meerma
len een beroep op het bouwbedrijf
gedaan om door rationalisatie van
het bouwen tot kostenverlaging te
komen. Thans echter zijn meer recht
streeks werkende maatregelen gebo
den.
Het eerste lid van het bij bijgaand
ontwerp van wet voorgestelde nieu
we artikel strekt er toe aan de
Kroon de bevoegdheid te verlenen
voorschriften te geven, die een on
doelmatig gebruik van materialen en
arbeidskrachten zullen voorkomen
en daardoor een verlaging van de
bouwkosten tot gevolg zullen heb
ben.
Daarbij is vooreerst gedacht aan
normalisatie van bepalingen in
bouwverordeningen. Het gebruik
van gestandaardiseerde bouwelemen
ten wordt ernstig belemmerd door
de grote verscheidenheid van de mi
nimumeisen, neergelegd in de ge
meentelijke bouwverordeningen.
Zolang genoemde verscheidenheid
blijft bestaan, valt aan doorvoering
van standaardisatie niet te denken.
Het tweede lid van het voorgestelde
nieuwe artikel bepaalt daarom, dat
de gemeentelijke bepalingen, die niet
met de door de Kroon te geven voor
schriften overeenstemmen; buiten
werking treden.
Een tweede oorzaak, die de bouw
kosten nodeloos hoog maakt, is gele
gen in de omstandigheid, dat in veel
bouwverordeningen eisen worden
gesteld, die met betrekking tot het
doel, dat de bepalingen beogen te
dienen, te hoog moeten worden ge
acht. Deze aangelegenheid vormt een
onderwerp van studie in de door dc
minister ingestelde studiecommissie
bouwvoorschriften.
Hoewel de commissie nog niet met
haar arbeid gereed is, kan reeds wor
den vastgesteld, dat er belangrijke
besparingen mogelijk zijn. Zo is het
de commissie opgevallen, dat de Am
sterdamse voorschriften muren eisen,
welke in de meeste gevallen dunner
zijn dan die, welke voorschriften in
andere gemeenten voorschrijven, ter
wijl deze muren in de zeer slechts
ondergrond van Amsterdam geen
bezwaren voor de hechtheid der ge
bouwen hebben oogeleverd. Krach
tens het voorgestelde artikel zouden
voorschriften, als de hierboven be
doelde Amsterdamse, voor het gehe
le land kunnen worden gegeven. De
besoarine. die hiermede kan worden
verkregen, werd door de commissie
voor een bepaald blok etaeewoningen
te Rotterdam- berekend op f 410 per
woning.
Het derde lid van het artikel be
werkt, dat de voorschriften, op de
zelfde wijze als de gemeentelijke
bouwvoorschriften, door middel van
de bouwvergunning kunnen worden
gehandhaafd.
De minister ontveinst zich niet, dat
dit ontwerp, eenmaal wet geworden,
dc centrale overheid bevoegdheden
geeft op een terrein, dat tot dusvere
het domein der gemeente be
hoorde. Hij meent echter, dat de on
gunst der tijden dit ingrijpen nood
zakelijk maakt.
Het ontwerp beoogt de regeling op
te nemen in de Wederopbouwwet,
waarmede zij voorlopig uitdrukke
lijk als een maatregel van tijdelijke
aard wordt bestempeld. Bij de op
handen zijnde herziening van de wo
ningwet kan de vraag onder ogen
gezien worden of en, zo ja, op wel
ke wijze de regeling in de Woning
wet dient te worden geincorporeerd.
FRIESE STATENLEDEN
UITGEDAAGD DOOR FRIESE
JOURNALISTEN.
In de avond van 3 of 4 Juli aan
staande zal een vreedzame strijd ge
streden worden tussen Friese jour
nalisten en leden van de Provinciale
Staten. Het vorige jaar stonden de
mannen van de krant op het voet
balveld tegenover een team' samen
gesteld uit de leden van de Raad van
Leeuwarden, en thans heeft men zich
gewend tot de Commissaris der Ko
ningin, die als sportman zich bereid
verklaarde de uitdaging aan de Sta
ten over te brengen.
SLOTVROUWE BELEDIGD.
Mevrouw Bosch van Drakenstein—
Maria de la Concepcion Fernanda
Thimothea Antonia Sorela, bewoon
ster van het slot Groot-Drakenstein
bij Lage Vuurse, heeft het dagblad
„Het Vrije Volk" gedagvaard wegens
een haars inziens beledigend artikel
in het blad van 19 Mei j.l. over het
afsluiten voor het verkeer van de
Slotlaan en over attenties, die ge
noemde dame aan Duitse officieren
zou hebben bewezen.
De eis tot schadeloosstelling be
draagt 100.000.
1509 GEHUWDE VROUWEN IN
RIJKSDIENST.
Uit de toelichting op een der pos
ten van het heden bij de Tweede Ka
mer ingediende wetsontwerp tot wij
ziging van de begroting 1950 van het
departement van Binnenlandse Za
ken, blijkt, dat. met inbegrip van het
met schoonmaakwerkzaamheden be
laste personeel, zich ruim 1500 ge
huwde vrouwen in rijksdienst bevin
den.
Het affiche, ontworpen door Reijn I clame-campagne voor de „Flora 1953
Dirksen te Heemstede, dat m de re-1 zal worden gebruikt.
Met de „Veendam" van de Hol-
land-Amerikalijn keerde na een ver
blijf van ongeveer drie maanden in
de Verenigde Staten in ons land te
rug de heer J. G. Mieremet direc
teur van het „Eerste Nederlandse
ibureau voor Wichelroede-onderzoek
naar gezondheidschadende bodem
invloeden".
De heer Mierremet, die door zijn
echtgenote werd vergezeld, had dit
bezoek gemaakt op uitnodiging van
twee Nederlandse dokters. Hij ver
telde ons verder, dat hij o.m. proeven
had gedaan met zijn afschermings
toestel een apparaat tegen aard
stralen voor de geneeskundige
faculteit van de universiteit van Bal-
timore en voor de Caltec universi
teit, een technische hogeschool.
„En vergeet de paarden niet" zo
merkte zijn echtgenote op.
Waarna de heer Mieremet ons ver
telde, dat hij in Hollywood bij een
renpaard was gehaald, dat ontzet
tend wild was en niet wilde eten.
[Met een apparaat van de heer Mie
remet en na een grondig onderzoek,
[werd de stal afgeschermd en na drie
Iweken was het rustig geworden dier
175 pond aangekomen, zo ging de heer
iMiéremet verder. Toen dit resultaat
'bekend werd, moest hij voor de rijks-
veearts te Hollywood twee renstallen
met 22 paarden op dezelfde wijze
behandelen, doch hiervoor was het
'toestel nodig, dat bij het eerste paard
was gebruikt Dit werd toe wegge
haald en opnieuw bij deze twee stal
len geplaatst. De uitwerking op de
paarden was goed, zo vervolgde hij.
Ze werden rustig, doch het andere
paard verviel zonder het toestel weer
in zijn oude toestand
Tenslotte deelde hij ons nog mee,
dat de Amerikaanse regering in ons
land naar de waarde van zijn werk
heeft laten informeren.
Handlangers van
Manus Oly
Drie jaar geëist
Voor de Alkmaarse rechtbank
stonden terecht H. J. P. te Ch„ J. T.
K., beiden uit Amsterdam, die zich
in' December en Januari in gezel
schap van Manus Oly op verschil
lende plaatsen aan diefstallen hadden
schuldig gemaakt. Eerstgenoemde
had met Manus Oly in de nacht van
25 op 26 Januari van dit jaar in de
Beemster een dames- en herenrij
wiel weggenomen, uit de garage al
daar een auto ontvreemd en in Oost
huizen uit een kaaspakhuis 55 kazen.
Hij legde een volledige bekentenis af.
De tweede compagnon van Manus
Oly, Ch. K„'had in gezelschap van
Oly op 22 December in Bergen en
de volgende dag in Koedijk telkens
een auto ontvreemd. Voorts hadden
zij in Oosthuizen twee rijwielen ge
stolen. Deze verdachte had Manus
Oly op de Nieuwendijk in Amster
dam leren kennen.
De officier van Justitie scheerde
beide verdachten over één kam en
wees er op, dat beiden op roof wa
ren uitgegaan, niet uit nood, doch
om zich te verrijken. Hij eiste tegen
elk hunner een gevangenisstraf van
drie jaar. Uitspraak 28 Juni.
Wie vettig loopt, loopt
langer mee.
Verbond voor Veilig Verkeer
Holland Festival
Opera „Jenufa'' in
Gebouw v K. en W.
Gisteravond werd Lebo Janacek's
opera „Jenufa" in 't Gebouw van
K. en W. in Den Haag opgevoerd
door de Nederlandse opera. Een ge
beurtenis op muziek-dramatisch ge
bied. Janacek schreef dit werk zowat
vijftig jaar geleden. Het is van onge
kende realiteit, en nieuw als geen
ander, 't Gegeven is tragisch. Een
verleid jong boerenmeisje wordt door
haar minnaar Stewa verstoten,
't Kindje wordt door de stief-grbot-
moeder verdronken buiten mede
weten van Jenufa. en op haar trouw
dag met Stewa's stiefbroer Lara, lost
zich alles op. Dc stiefgrootmoeder
Kostelnicka een kil hartstochtelijk
wezen bekent dan haar misdaad.
Bij deze tragedie schreef Janacek
muziek die sterk boeit en raak gete
kend is. De prozatekst is van Ga-
briele Preiss en wordt gezongen in
de vertaling van Theun de Vries.
Slavisch is 't karakter van de mu
ziek, waarvan de modulaties ge
durfd zijn. De componist gebruikt
graag kerktoonsoorten, nagenoeg
geen polyphonie. Rhythmisch is alles
ingesteld op de buigingen van de
Moravische taal. Hij gaat uit van het
spreekmotief en van hier uit ont
staan verrassend fraaie melodieën
en een heel eigen karakteristiek. De
orkestratie is sober en transparant.
Een bewogen orkestinleiding voert
het eerste bedrijf in. Moeilijk moet
't voor Hollandse kunstenaars ge
weest zijn zich in te leven in de
Tsjechische boerenfiguren, en deze
acceptabel te maken en dan valt 't
eerst oor en oog op Gré Brouwen-
stijn als Jenufa. Zij zingt knap en
bekoort door haar mooie klankrijke
vertolking. De rol begreep zij goed
en men werd geïmponeerd dooi
haar expressieve macht. De gelijk
waardige vrouwelijke hoofdpersoon
Kostelnicka was bij Lidy van der
Veen in uitmuntende handen. Haar
mooi geluid moge dan niet zo monu
mentaal zijn, als misschien gewenst
zou zijn. Best mogelijk, maar zij
heeft door zang en spel een gran
diose persoonsuitbeelding gegeven,
ongenadig van realiteit. Voortdurend
overheerst Kostelnicka in haar ban
deloos egoïsme en overgevoeligheid.
En in de muziek, geen enkele klein
heid geen moment dat ook maar
enigszins sentimenteel is. De twee
stiefbroers Stewa (Van Mantgem) en
Laca (Frans Vroons) pasten in 't
drama. De belangrijkste is de lompe
opvliegende broer Laca. Niettegen
staande deze eigenschappen, een
kerel met een hart. Frans Vroons
was uitstekend van dramatiek, drif
tig en ruig. Intelligent heeft hij de
persoon verwerkelijkt, en zijn zin
gen was feilloos en krachtig. Stewa,
lichtzinnig en ontrouw, tekende Van
Mantgem, goed aanvaardbaar. Ook
de kleinere rollen konden bevre
digen.
In 't ontzettend drama nooit enige
gezwollenheid. Een en al vaart deze
muziek met haar grootse momenten.
T Moment van de bekentenis, 't or
kest zwijgt alleen haperend wordt
de schuldbekentenis gedaan gran
dioos! 't Orkest onder Paul Pella
speelde vaardig en met volle toewij
ding. Kranig werd deze moeilijke
muziek vertolkt, en Paul Pella hield
't verband tussen orkest en toneel
stevig vast. Aan mis en scène, décors
en costumes \*as de vereiste zorg be
steed. De grootse compositie heeft
boven alles uit, maar toch ook weer
door de kranige vertolking geweldig
op ons ingewerkt. Een groot gezel
schap vulde 't Gebouw en bejubelde
de hoofdpersoon en de dirigent zoals
zij ook verdienden.
In 1905 werd de le opvoering van
deze opera te Brno (Brünn) gegeven.
In 1916 werd zü te Praag herhaald
en als meesterwerk erkend, en nu op
't Holland-Festival in 1951. is zij op
gevoerd tot aller erkentelijkheid en
waardering.
J. Kortmann
