Een reizende Mariatentoonstelling
De vreemde gang van zaken
met de televisie
„Steun Wettig Gezag" gaat
grootse propaganda maken
VRIJDAG 18 MEI 1951
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD - PAGINA 1
Tweede Kamer
In de Donderdagmiddag in de
'weede Kamer voortgezette behan
deling van de begroting van het de
partement van Onderwijs, Kunsten
en Wetensclrappen zijn de artikelen
van de afdeling „nijverheidsonder
wijs" z.h.s. goedgekeurd.
Bij de afdeling „hoger onderwijs
en wetenschappen" heeft de heer
WELTER (KNP) betoogd, dat zeer
begaafde jongelieden, wier ouders de
lasten niet kunnen dragen, naar zijn
oordeel op kosten der gemeenschap
hoger onderwijs moesten kunnen ge
nieten, maar spr. nam genoegen met
renteloze voorschotten.
De heer TERPSTRA (AR) wilde
een billijker maatstaf aangelegd zien
bij de subsidiëring van het bijzonder
hoger onderwijs.
Mej. TENDELOO (Arb.) vond, dat
de taalwetenschappen stiefmoeder
lijk worden bedeeld.
De heer STOKMAN (KVP) was
eveneens van oordeel, dat een billij
ker regeling der subsidiëring van
het bijzonder hoger onderwijs nood
zakelijk is.
Mevr. FORTANIERDE WIT
(VVD) was van oordeel, dat getracht
moet worden Marshallgelden be
schikbaar te krijgen voor de opvoe
ring der wetenschappelijke kwali
teit.
De heer ZANDT (SG) bepleitte
instelling van een leerstoel voor de
homoepathie en de vivisectie ge
neeskunde.
De heer HOOGCARSPEL (CPN)
drong aan op verhoging voor 3e
post voor bestrijding der tbc onder
studenten.
Minister RUTTEN zeide, dat de
universiteiten elkaar faculteitsgewij-
ze moeten gaan aanvullen. De opzet
van het subsidiestelsel zal bij het
ontwerp ener nieuwe H.O.-wet be
sproken kunnen worden. Wat de
leerstoel in homoepathie betreft zei-
de de minister, dat de universiteit
van Utrecht afwijzend advies heeft
uitgebracht op desbetreffende aan
vragen. Met het toekennen van ren
teloze voorschotten in ruime mate
was hij het eens.
Televisie en radio
Bij de afdeling „juridische zaken
kabinet" merkte de heer VAN
SLEEN (Arb) op, dat er wel een no
ta over het televisievraagstuk is toe
gezegd, maar met het bouwen van
de mast te Lopik is men voor een
voldongen feit geplaatst. Er is hier j
z.i. een en ander gebeurd over het
hoofd van het departement heen. De
zender te Lopik en de studio te Hil
versum zijn practisch bedrijfsklaar.
Is dat alles in volledig overleg met
het departement gebeurd? vroeg hij.
En acht de regering de huidige tijd
de meest aangewezene om ons volk
in een duur televisie-avontuur te
storten? Hij vroeg verder of het nu
wel de tijd is voor belangrijke inves
teringen voor de televisie, die ook
behoeften schept. Economisch vond
hij h'?t experim'ent thans niet verant
woord. Hii meende dat er eerst een
nota moet zijn voor er beslissingen
worden genomen. Hij vroeg ook hoe
men het tekort denkt te dekken. Z.i.
dient de regering weg en tempo te
bepalen
De heer VAN DER ZAAL (AR)
uitte zijn ernstige ontstemming over
de behandeling van de radiozaken
en hij drong aan op een spoedige de
finitieve regeling van het radiobe-
stel. Hij vond het inconsequent van
de regering wel een televisiezender
te bouwen, maar zich verder van de
financiële consequenties niets aan te
trekken. De uitspraak van ir Otten
voor deze debatten vond hij vreemd
en hij wilde een verklaring der re
gering nopens de voorwaarden waar
op Philips mag uitzenden.
De heer PETERS (KVP) sprak als
zijn mening uit, dat het niet ver
standig zou zijn, als de regering de
ontwikkeling thans zou remmen en
hij merkte op, dat de televisie-indus
trie onze deviezen ten goede komt.
Z.i. moet echter ontkennend worden
beantwoord de vraag of televisie in
een behoefte-element voorziet. Spr.
wenste zo groot mogelijke waarbor
gen door een wettelijke voorziening
in de geest van de bioscoopwet. Z.i.
zijn de omroepverenigingen de eerst
(Foto's „De Leidse Courant).
Gistermorgen vond op de binnen
plaats van het Legermuseum te Lei
den de plechtige overdracht plaats
van het ceremonieel tenue aan het
Wapen van de Kon. Marechaussee.
Foto boven: ir. Staf, minister van
Oorlog, en majoor Tans, comman
dant van het Wapen, inspecteren de
troepen. Foto links: mr. Fokkema
Andreae. voorzitter van het ere-co-
mité, hangt majoor Tans de giberne
om, waarmede de symbolische over
dracht geschiedde.
aangewezenen .om het televisie be
stel te verzorgen. Invoering van te
levisie op dit moment zou naar zijn
oordeel het budget der Nederlandse
gezinnen te zwaar belasten. De heer
Peters zeide van mening te zijn, dat
het experiment niet op het defini
tive bestel mag prejudiciëren en dat
de- televisie niet aan commerciële
ondernemingen moet worden toege
kend.
De her HOOGCARSPEL (CPN)
vroeg of er bij de nieuwe radiorege
ling ook zendtijd voor de communis
ten komt.
Hierna was de staatssecretaris aan
het woord. Hij zal zijn rede Vrijdag
middag voortzetten.
De vergadering is te kwart voor
elf verdaagd tot Vrijdagmiddag een
uur.
NEDERLANDSE EIEREN
NOG GOEDKOPER.
Dezer dagen zijn te Montreal hon
derden kisten eieren uit Nederland
aangekomen.
De havenarbeiders waren hoogst
verbaasd en vonden dit zo iets als
turven naar het veen brengen. Het
blijkt echter goedkoper te zijn eieren
uit Nederland in Canada in te voe
ren dan ze in Canada zelf te kopen.
In Canada heerst een eierschaarste,
omdat de boeren weinig aan de eier-
productie doen daar de prijs niet
naar hun zin is. Zelfs met inbegrip
van de kosten van het transport, het
lossen en het verlies door breuk en
in aanmerking genomen, dat de
eieren in verband met de voorschrif
ten van de Canadese regering op
nieuw moeten worden gesorteerd,
kosten de Nederlandse eieren nog
ongeveer een Canadese dollarcent
minder per dozijn dan Canadese
eieren.
Mijn-ontploffing
in de Betuwe
Binnenkort in
Noordwijk en Lisse
Ter gelegenheid van het 7e eeuw
feest van het Heilig Scapulier hebben
de paters Carmelieten uit Deventer
een Mariatentoonstelling ingericht,
waarmede zij zoveel mogelijk plaat
sen in Nederland aandoen. Momen
teel is de tentoonstelling onderge
bracht in het Krelagehuis te Haar
lem. Op 24 Mei zal zij in het Juvenaat
te Noordwijk worden geopend en op
31 Mei in het Patronaatshuis (Bond-
straat) te Lisse.
De Mariatentoonstelling, die be
oogt de Mariadevotie in kerk en ge
zin toe te lichten en te stimuleren,
bestaat uit een groot aantal kunst
voorwerpen en literatuur.
De jonge kunstschilder Jan
Schoenaker uit Oldenzaal heeft en
kele merkwaardige stukken ingezon
den, waarvan „De zeven vreugden
van Maria" en „De kruisiging" zijn
artistieke kwaliteiten het meest doen
blijken.
In de eerste stand staat zijn werk
„Maria Middelares van «11e gena
den" uitgevoerd in zeven cartons,
welke respectievelijk Madonna, Hu
welijk, H. Wijding, Gezin, Klooster-
staat, Arbeid en Priesterlijke bedie
ning voorstellen.
Naast dit grote stuk is een ge-
zinshoek ingericht, bestaande uit een
boerenschouw met een zeer fraaie an
icke haardplaat Annunciatie.
Naast de oude Mariadevotie is ook
n de nieuwe richting, die zich uit
op sociaal terrein, veel aandacht be
steed. De Gezinshuip en de Jeugdbe
weging domineren hier.
De firma Coebergh verzorgt een
aparte afdeling Marialiteratuur, ter
wijl enkele uitgeverijen het belang
rijkste op het gebied van Mariamu-
ziek verzameld hebben.
De paters zelf hebben kostbare
werken, en tevens een collectie van
de tijdschriften, die zij in de ver
schillende talen uitgeven.
De Carmel te Boxmeer heeft een
zestal 17e en 18e eeuwse schilderijen
afgestaan, waarvan „Bewening" bij
zonder mooi is. Van het Carmelites-
sen-klooster Elzendaal zijn er een
fraaie vroeg 16e eeuwse paneel Piëta
en een merkwaardig beeld, voorstel
lende Moeder Anna met Maria, te
bewonderen. Ook de Graflegging, een
beeldengroep in hout, verdienen bij
zondere belangstelling.
Tot het slagen van deze tentoon
stelling hebben verschillende fami
lies kostbare stukken afgestaan,
waar van de volkskunst en boeren
huiskunst treffende staaltjes tonen
van artistiek kunnen.
Naast een serie medailles o.a. een
van de politie uit Rome, is er een
geweldige verzameling beelden en
beeldjes. St. Anna te Drieën, merk
waardig van opvatting en bewerking,
de beelden van de Nederlandse Ma-
ria-bedevaartplaatsen en zeer kleine
beeldjes, die ieder hun geschiedenis
hebben.
Wij zijn er van overtuigd, dat deze
Mariatentoonstelling een grote be
langstelling verdient en degenen, die
in de komende weken in Noordwijk
of Lisse eens zullen gaan kijken, on
getwijfeld dank zij de interessante
toelichtingen van de paters, geeste
I lijk verrijkt huiswaarts keren.
Vijf doden
Gisterenavond te omstreeks 6 uur
is er in de bij het dorpje Ochtend in
de Betuwe, een mijn ontploft, wat
aan 5 personen het leven heeft ge
kost.
Enige kinderen uit het woonwagen
kamp bij de veer over de Waal tussen
Ochten en Druten hadden des mid
dags een projectiel gevonden, dat
vermoedelijk een landmijn geweest is.
De 33-jarige ongehuwde woonwa
genbewoner Ven heeft, in het bijzijn
van de kinderen, het projectiel willen
demonteren en heeft het daartoe met
een hamer bewerkt.
De explodatie volgde onmiddellijk
en vier kinderen, de broertjes Sem-
bere resp. 15 en 13 jaar, benevens
het broertje en zusje Clemens. 13
en 11 jaar, werden op slag gedood.
De 33-jarige Ven werd zelf zwaar
gewond en verschillende omstanders,
allen kinderen van het woonwagen
kamp werd min of meer ernstig ge
wond.
In de loop van de avond is Ven
in het ziekenhuis Bethesda te Tiel
aan zijn verwondingen bezweken.
Winst op schoenen
is laag gezakt
Winkeliers willen niet
inkopen
De schoenwinkeliers weigeren
nieuwe voorraden schoenen in te ko
pen en als gevolg daarvan hebben
enige Nederlandse schoenfabrikanten
aangekondigd, dat zij binnenkort een
belangrijke korting van werktijd zul
len invoeren.
De schoenwinkelicrs achten de
door het Directoraat-Generaal voor
de prijzen vastgestelde winstmarge
van 18 procent op herenschoenen en
22 procent voor damesschoenen te
gering om een lonende bedrijfsvoe
ring mogelijk te maken. De Vak
groep schoendetailhandel acht een
winstmarge van 26 urocent voor he
renschoenen en 28 procent voor da
messchoenen aanvaardbaar.
De schoenfabrikanten zouden de
lopende orders afwerken en daarna
hun fabrieken sluiten wanneer geen
wijziging in de bestaande situatie is
gebracht.
De onderhandelingen over de
winstmargeregeling worden voort
gezet.
VOGELPEST IN DRENTE BREIDT
ZICH ITT.
Het tweede geval van vogelpest
in Drente is door de Vet-artsemj-
kundige dienst geconstateerd bij de
wed. J. Vos te Hollandscheveld
meldt „Trouw". De gehele kippen
stapel, 100 dieren, werd afgemaak'
Vorige week werd het eerste geva.
ontdekt in de gemeente Beilen. Daar
werden 80 kippen afgemaakt bij ac
landbouwer D. Kleine te Tiendeveei
MARECHAUSSEES DELILEREN
VOOR HET KONINKLIJK PAAR.
Een aantal leden van het Corps Ko
ninklijke Marechaussee, gekleed in
het ceremonieel tenue, dat Donder
dag te Leiden aan het Corps werd
overgedragen, defileerde gistermid
dag met drumband en ingedeelde
Standaard voor H. M. de Koningin
en Z. K. H. Prins Bernhard voor het
Paleis te Soestdijk.
Majoor A. J. F. M. Egter van Wis-
sekerke, oud-ordonnans van Konin
gin Wilhelmina, presenteerde het es
kadron aan de Koningin, die vanaf
het bordes het défilé afnam. Bij het
défilé was onder meer aanwezig de
oud staatssecretaris van oorlog, mr.
W. H. Fockema Andreae.
Links naast H. M. de Koningin
generaal-majoor ir. M. Tans, gouver
neur der Residentie.
WEERBAARHEID VOOR VEILIGHEID
Als burgemeester van de ge
meente Leiden voldoe ik gaarne
aan het verzoek om een aanbe
velend woord te schrijven voor
de grote propaganda-actie, die
het Instituut „Steun Wettig Ge
zag" in Leiden gaat voeren
Omstandigheden maken het
helaas noodzakelijk, dat wij in
alle opzichten paraat zijn, wan
neer er onverhoopt ooit een
aanval mocht worden gedaan
op onze vrijheid, die talloos
velen in de laatste wereldoorlog
hebben verdedigd, niet zelden
ten koste van hun leven. Vurig
hopen wij, dat de voorzorgs
maatregelen, die thans genomen
worden, nooit nodig zullen blij
ken te zijn. Maar met onver
hoopte mogelijkheden moet re
kening gehouden worden en in
de ure des gevaars zullen
strijdbare mannen gereed moe
ten staan om ons volk te verdedigen tegen aanvallen van buiten ot
bedreigingen van binnen. Het is daarom, dat ik de weerbare man
nen van Leiden oproep hun steun te verlenen en belangstelling te
tonen voor de propaganda-actie, die dezer dagen in Leiden wordt
gevoerd.
Leiden, 17 Mei 1951.
F. H. VAN KINSCHOT
Het Nationaal Instituut Steun
Wettig Gezag bedoelt een samenkop
peling te zijn van alle vrije maat
schappelijke krachten, die zich ten
aanzien van de handhaving van de
inwendige orde en de uitwendige vei
ligheid van de Staat onvoorwaarde
lijk achter de Regering scharen, de
leiding van de Regering volkomen
aanvaarden en de Regering naar best
vermogen steunen. Aldus de minis
ter van Binnenlandse Zaken, spre
kend over doel en streven van het
Instituut S.W.G., dat wij citeren
de minister als één organisatie al
le vaderlandslievende elementen be
hoort te bevatten ,die, waar nodig,
op de bres willen staan ter verdedi
ging van een vrij en zelfstandig
voortbestaan van orre natie onder
een monarchaal en democratisch be
wind.
Er is reeds veel geschreven en
meer nog gesproken over dit Insti
tuut, waaronder resortsren de Na
tionale Reserve, de Reserve Rijkspo
litie, de Reserve Gemeentepolitie,
de Reserve Grensbewaking en de Ci
viele Hulpdiensten. Wij mogen dus
veronderstellen, dat „S.W.G." bij de
lezers niet onbekend is.
Maar wel valt te twijfelen, of het
hele volk er van doordrongen is, dat
ons land hoe tragisch ook, nadat
wij nauwelijks enige jaren bevrijd
ROODE KRUIS DEMONSTRATIE
IN UTRECHT.
Morgen zal het Roode Kruiskorps
van het Nederlandse Roode Kruis te
Utrecht een demonstratie houden,
waarbij de nieuwste snufjes op het
gebied der hulpverlening worden ge
bruikt.
Aangenomen wordt daarbij, dat
Nederland in oorlog verkeert en dat
het Nederlandse leger buiten de
grenzen opereert. „Vijandelijke"para-
chutisten zijn, zo neemt men verder
aan, bij een luchtlandingsaanval op
Amsterdam, afgedwaald van het doel
en komen neer in de omgeving van
Utrecht. De nationale reserve heeft
tot taak de parachutisten onschadelijk
te maken. Voor het afvoeren en de
verzorging van de gewonden is de
hulp ingeroepen van het Nederland
se Roode Kruis. De mobiele medi
sche eenheden van Utrecht en den
Haag zullen bij deze demonstratie
worden ingezet.
De demonstratie wordt gehouden
tussen 15.en 17.uur.
HAARLEM VERBIEDT
BELLETJETREKKEN OP
„LUILAK".
Pinkster-Zaterdag is de laatste dag
geweest, dat Haarlemse kinderen dc
luilak uit bed hebben kunnen bel
len. Gistermiddag heeft de Haarlem
se gemeenteraad namelyk een nieu
we algemene politie-verordening aan
genomen, waarin het is verboden
„huisbellen kwaadwillig in beweging
te brengen". Ook de verkoop van
voetzoekers aan personen beneden
zeventien jaar is voortaan verboden,
evenals het verkopen van witte mui
zen aan kinderen beneden de veer
tien jaar.
zijn zich teweer moet stellen te
gen eventuele aanvallen, die de vrij
heid en het voortbestaan van de na
tie zouden kunnen bedreigen. Na bij
na drie jaar is het aantal vrijwilli
gers, dat tot bovengenoemde dien
sten is toegetreden, nog niet zó
groot, dat men tevreden mag zijn.
Wil „S.W.G." werkelijk sterk zijn,
wanneer er onverhoopt ooit gevaar
mocht dreigen, dan zal het aantal
vrijwilligers nog aanmerkelijk gro
ter moeten z(jn.
Het Is daarom, dat de afdeling Lei
den van „S.W.G." dezer dagen een
grootse propaganda-actie op touw
zet .Zaterdagmiddag zal een mars
door de stad gemaakt worden, waar
aan 150 man van Nat. Reserve uit
Leiden en omeeving. 120 man van
de Reserve Rijkspolitie en 40 man
van de Reserve Gemeentepolitic zul
len deelnemen.
Met het Leids Politiemuziekgezel-
schap voorop wordt om half vtff op
het Stationsplein gestart. De route
is: Stationsweg, Stcenstraat, Haar
lemmerstraat, Pelikaanstraat, Hooi
gracht, Nieuwe Rijn, Gangetje, Bree-
straat (défilé voor autoriteiten, die
op het Stadhuisbordes verzameld
zijn). Ranenburg, Doezastraat. Witte
Singel, Noordeindo, Rembrandtstraat
Dc stoet wordt ontbonden in de Doe-
lenkazme. waar aar de manschap
pen een consumptie zal worden aan
boden. Ook de Drumband van dc
Nat. Reserve uit Den Haag zal mee
lopen. De stoet wordt begeleid door
een geluidswagen.
Propaganda-avond
A.s. Maandagavond om 8 u. wordt
in de Stadsgehoorzaal een grote pro-
paganad-avond gehouden voor leden
van alle onderdelen van „S.W.G."
uit Leiden en omgeving. Ook belang
stellenden zijn welkom. Zij kunnen
gratis toegangsbewijzen afhalen aan
de bureaux van het Leidsch Dagblad
Witte Singel 1, De Leidse Courant,
Papengracht 32, De Nieuwe Lcidsche
Courant, Steenstraat 37 en Het Vrije
Volk, Steenstraat 12A. Eventueel
overgebleven kaarten zijn 's avonds
aan de zaal verkrijgbaar. Gezien de
belangstelling, die voor deze avond
verwacht mag worden, doet men
goed door de kaarten tijdig af te ha
len.
Nadat de Drum'band een nummer
gespeeld zal hebben, spreekt prof. mr
J. G. van Bemmelcn voorzitter van
het Leidse Comité „S.W.G." een in
leidend woord. Daarna treedt het ha-
waiiangezelschap van Dolf del Prado
op, waarna overste S. N. Waringa,
districtscommandant Zuid Holland-
Noord, zal spreken over de Nationa
le Reserve. De Drumband treedt'ver
volgens nogmaals op, als inleiding
op de toespraak van de heer D. van
der Wal. hoofdinspecteur van de Po
litic te Leiden, orr dc Reserve Ge
meentepolitie. Het Hawaiiangczel-
schap besluit het eerste deel van dc
avond. Tijdens dc pauze zal er gele
genheid zijn tot aanmelding voor de
verschillende onderdelen (zie boven)
van „S.W.G." en tenslotte zal het
toneelspel in twee bedrijven van
Willy Corsari ,,'n Reuze idee" wor
den opgevoerd.
I ■HHSg
