Boerenleenbank „Alkemade" te Rijpwetering
gaat haar gouden jubileum vieren
Het zoutgehalte in bagger en
water van de Plassenpolders
WOENSDAG 16 MEI 1951
DE LEIDSE COURANT
rWEEDE BLAD - PAGINA
Het tegenwoordige Bestuur, do Raad van Toezicht en de Kassier van de jubilerende Bank. Zittend van
links naar rechts: C. van Schie, Voorz, van de raad van toezicht; Ch. van Leeuwen, Voorz. van het bestuur;
A. A. Bisschop, sccr. bestuur; F. C. Weststeijn, 2e Voorz. bestuur. Staande van links naar, rechts; L. C.
van der Geest, lid bestuur; J. A. W. Verkleij, Kassier; A. P. van der Poel, Seer. r. v. t.; H. P. van der Poel,
Lid r. v. t. en Fr. Los, Lid bestuur.
Deze maand viert de Coöp. Boe
renleenbank „Alkemade" te Rijpwe
tering haar gouden jubileum en dit
is een gebeurtenis, waarbij wij even
stil moeten staanv
Op 21 Mei 1901 werden door het
toenmalige hoofd van de openbare
school te Rijpwetering, de heer C. F
G- W. v. d. Hurk, verschillende per
sonen uit de gemeente Alkemade
bijeengeroepen in café v d. Hulst
om de oprichting van een Coöp.
Boerenleenbank tot stand te bren
gen. Vanzelfsprekend waren hier
aan heel wat besprekingen voorafge
gaan met boeren. Er was overre
dingskracht en geduld nodig, maar
het resultaat bleef niet uit. Met 44
leden begon de bank haar historie.
Het eerste bestuur werd gevormd
door de heren P. v. d. Geest en H. S
Pennings uit Oud Ade; D. C. Los, J.
Verwey en N. P. Verkleij uit Rijp
wetering. Tot kassier werd benoemd
de heer v. d. Hurk.
De heer v. d. Hurk zag de grote
mogelijkheden van de bank. Hij gaf
zijn volle werkkracht om c.eze jonge
instelling tot ontwikkeling te bren
gen en reeds na een jaar werd het
nodig, om een assistent-kassier te
benoemen. Voor deze functie viel de
keuze op de heer D v. d. Geest. De
hoofdonderwijzer, die zijn kassiers
loopbaan begon met een salaris van
50,— per jaar, zegde zijn betrek
king bij het onderwijs op en wist
het te brengen tot de hoogste post
bij de Centrale Bank nl. directeur
hoofdinspecteur. Als zodanig bracht
hij het landbouw-credietwezen in
heel Nederland tot ontwiKkeling.
De tweede kassier.
Door de benoeming van de heer
Van der Hurk tot inspecteur bij de
Centrale Bank moest in 1903 reeds
een nieuwe kassier worden be
noemd. De heer Ch. H. Krebbers,
hoofd van de R.K, school te Oud
Ade, nam de taak op zich. In die tijd
hebben de oprichters, die niet kon
den bogen op enige bankervaring
moeten vechten tegen veel misver
stand. Hun gemeenschapsgevoel
drong hen tot doorzetten en ten
slotte wonnen zij het pleit.
De heer N. P. Verkleij, die van
1901 tot 1928 voorzitter van het be
stuur en directeur van de bank was,
toonde zich een figuur van formaat.
Hij verstond de kunst om met een
vrolijke noot zijn toehoorders op de
algemene vergadering te boeien
Meermalen sprong hij in de bres als I
een aanvrager voor bedrijfscrediet
geen voldoende zekerheid kon stel
len. Hij was een man met een sterk
ontwikkeld sociaal gevoel, die het
vertrouwen van velen wist te ver
werven.
Groei van de bank.
Het grote voordeel van de benoe
ming van de heer Krebbers was het
feit, dat hij secr.-penn. was van
diverse polders, waardoor hij met
veel boeren in aanraking kwam.
Onder zijn beheer groeide het ver
trouwen en kwam de bank de laat
ste kinderziekten te boven.
In 19l5 kocht de bank een gebouw
te Rijpwetering, het eerste eigen ge
bouw. De heer Krebbers werd in
hetzelfde jaar geponsionneerd als
onderwijzer en vestigde zich der
halve in Rijpwetering Tot 1928
bleef de kassier aan de bank verbon
den. Toen was hij oud en versleten
in dienst van de gemeenschap. Het
arbeidsveld van de bank was echter
zo groot geworden, dat de kassier
een volledige dagtaak had.
De heer H. v. d. Hulst, lid van de
raad van toezicht, was de man, die
van alle boekjes de in de loop van
het jaar voorkomende posten oplas.
Met wybertjes hield hij zyn stem op
peil. Van 's morgens vroeg tot
's avonds laat ratelde hij door en als
a ij het laatste boekje had opgelezen,
placht hfl met sombere stem te zeg
gen; „Habis perkara", waarna het
iclereen duidelijk was, dat de zaak
was afgehandeld.
De feestviering.
Het is ondoenlijk de namen te noe
men van allen, die aan de bank hun
krachten hebben geschonken. Wij
moeten echter een uitzondering ma
ken voor de heer Ch. van Leeuwen,
de huidige directeur en voorzitter
van het bestuur, die in 1928 de heer
N. P. Verkleij als zodanig opvolgde.
Onder zijn leiding is de bank uitge
groeid tot de omvangrijke instel
ling, zoals wij die thans kennen.
Toonde de balans in 1901 een eind
cijfer van f 15.320,29 in 1950 was dit
f 2.726.251,31.
Er is dus alle reden dit gouden
jubileum feestelijk te gaan vieren
Op Maandag 21 Mei zal in café Rust
oord te Rijpwetering een receptie
worden gehouden, waarna op Dins
dag 22 Mei een feestavond volgt in
de Stadsgehoorzaal te Leiden. Het
cabaretgezelschap van Herman Tho-
len zal hier voor een genoeglijk pro
gramma zorgen, dat besloten wordt
mot een bal.
Ingelanden vergadering Ter Aar
De stemgerechtigde ingelanden
van de Noordeind- Geerpolder
vergaderden in café Hoogendijk te
Langeraar.
Er werd besloten tot intrekking
van een oud besluit tot grondverkoop
en tot een nieuw besluit van ver
koop van rietland en water aan de
heer W. Hoagervorst.
Met algemene stemmen werd de
wegsloot voor perceel J. Wildenburg
te Langeraar aan de gemeente ca
deau gedaan voor wegverbreding.
Voorstel 4 behelsde het ingaan op
de aanbieding van Rijnland om de
grond die zij bij de normalisatie van
de Leidse Vaart beschikbaar krijgt,
langs de Noord-Oostzijde tegen de
kade dier vaart aan te brengen over
een lengte van 650 meter en ter dik
te van 2 m3. per strekkende meter
tegen een prijs van f 1.40 per m3.
Na een korte discussie werd in prin
cipe hiertoe met alg. stemmen be
sloten. De uitvoering zal niet voor
1952 plaats vinden.
Rekeningen der afdelingen.
De rekeningen der 5 afdelingen van
de polders werden als volgt vastge
steld: Afd. I (onderhoud Geerweg en
alg. bestuurskosten: batig ƒ1887.20;
Afd. II Bemaling Rijnl. Boezem batig
ƒ2143.75; Afd. III Noordeind batig
ƒ356.40; Afd. IV Geer batig ƒ583.38;
Afd. V Afdamming batig 526.9.
De begroting 1951 sluit opu de vol
gende eindcijfers; Afd. I 8815.72;
Afd. II ƒ6196.84 Afd. III ƒ3032.28;
Afd. IV ƒ583.38; Afd. V 1025.35.
De totale nog lopende lenings
schuld bedraagt ruim 19.000.
Het bestuur verkreeg machtiging
tot het doen van af- en overschrij
vingen op de begrotingsposten en
tot onderhandse aanbesteding of uit
voering van werken in eigen beheer.
Tot leden van de commissie on
derzoek rekening in 1952 werden be
noemd de heren W. Fransen, v. Tol
en A. P. Uijttewaal.
In de rondvraag werd er op aan
gedrongen het waterpeil in de af
damming in dc wintermaanden lager
te houden in het belang der tuinde
rijen.
De heer A. P. Uijttewaal informeer
de naar het onderhoudsprobleem
van de Geerweg. Hij vroeg of het
bestuur van mening is dat het onder
houd aan de polder blijft of dat pro
vincie en gemeente gaan bijdragen.
De bestuurstoelichting was, dat de
polder van de prov. subs, krijgt als
voor een tertiaire weg en het gem.-
bestuur van Ter Aar enige tijd gele
den een aanvraag om subs, afweer.
Wil de polder de Geerweg goed ma
ken, dan komt dit de polder op
35.00.—.
Zoutgehalte in water.
Na sluiting wordt het woord ge
geven aan ir. P. Delver, welke na
samenwerking met de Rijkstuinbouw-
voorlichtingsdienst te Amstelveen
verslag uitbrengt over het in op
dracht van het polderbestuur inge
stelde onderzoek naar het zoutge
halte in water en bagger van de pol
der.
Uit dc rede bleek, dat er in eind
1948 al op 5 plaatsen monsters ge
nomen zijn op onderzoek keukenzout
door inleggerijen in de plassen ge
loosd. Deze 5 plaatsen waren als
volgt: le. bij inleggerij Uijttewaal in
afvoersloot; 2e. achter Uijttewaal in
vrije plas bij Balvert; 3e. bij witte
brug; 4e. bij de N.V. Zuid-Hollandse
Inleggerij; 5e. bij het poldergemaal
aan de Leidse Vaart. Deze 5 plaatsen
werden om de 14 dagen vanaf eind
1948 tot einde 1949 bemonsterd. In
aanmerking nemende dat meer dan
0.5 gr. keukenzout per liter schade
lijk is, wees de bemonstering het
volgende uit:
Bij punt 1 (Uijttewaal) was het
zoutgehalte 1.501.30 gr. per L., dus
2 tot 3X te veel. Sedert voorjaar
1949 toen het zoute water in de Aar
werd geloosd, was het zoutgehalte tot
0.3 en 0.4 gr. gedaald.
Op punt 2 was het zoutgehalte over
het gehele jaar genomen 0.44, dus iets
beneden de schadelijke grens.
Bij punt 3, de witte brug, 0.24 en
vrij constant.
Achter de Z.H.I. 0.28 gr., dus op
merkelijk weinig verschil met pias
water.
Bij punt 5 (gemaal) 0.27 gr.
Slotconclusie.
Ir. Delver kwam tot de slotconclu
sie van „geen gevaar" voor tuinbe-
dry'ven mits niet te dicht bij inleg
gerijen. Over de Z.H.I. werd opge
merkt dat zij als de cijfers juist zijn
jaarlijks pl.m. 30000 kg. keuken
zout in de Zuidelijke plas loost. Bij
een aangenomen waterinhoud van 18
millioen m3. der plas en zónder re
gen of waterlozing zou. aldus ir. D.,
de Z.H.I. toch nog 30 jaar moeten
draaien om het zoutgehalte der plas
op 0.5 gr., dus schadelijk, te bren
gen. Maar er is èn regen èn water
lozing' en dus geen gevaar na 30
jaar.
Voor bepaling van het zoutgehalte
der bagger werden in de Geer 1, de
Middel 2 en in dc Zuidpias 4 mon
sters genomen en naar Naaldwijk
voor onderzoek opgezonden. Er gin-
gens monsters weg van natte bag
ger en van staalbagger welke door
vroren en 5]/2 maand was doorge
spoeld. De kwaliteit der bagger, be
paald door het organisch stofgehalte,
bleek in de Geerpolder het hoogst
n.l. 5060 pet.; deze bagger bevat
nog veel kalk ook. Voor bepaalde
potcultuur kan bagger met een sterk
kalkhoudend element echter gevaar
lijk zijn. Ook de zuurgraad der
meeste baggers ligt hoog.
De bemonstering der verse bagger
wees uit dat hiervan het zoutgehalte
aan de gevaarlijke hoge kant ligt,
doch de staalbagger (5J4 maand op de
kant in de winter) was pl.m. van
haar totale zouten en 4/5 van haar
keukenzouten kwijt. Het uitspoelen,
aldus ir. D., heeft dus wel degelijk
zin. Bemestende waarde heeft de bag
ger niet al te veel, doch zij is goed
voor structuurverbetering.
Het stikstofcijfcr bleek behoorlijk,
Prins Bernhard
in 't Spaans
Het Utrechts Universiteitsfonds
heeft een stichting in het leven ge
roepen, het Instituto de estudios
Hispanicos dat aan de Rijksuniver
siteit te Utrecht is gevestigd en zich
zal bezighouden met de wetenschap
pelijke beoefening van de Spaanse
taal en literatuur. Als voorzitter zal
'optreden prins Bernhard.
Bij de installatie van het bestuur
door jhr dr M. L. van Holthe tot
Echten, voorzitter van het fonds, ver
zekerde de Prins in een in het
Spaans uitgesproken rede, dat hij
gaarne het voorzitterschap had aan
vaard, omdat hij uit eigen ondervin
ding weet van hoeveel betekenis
kennis van de Spaanse taal en de
Spaanse cultuur voor Nederland is.
Het wordt de hoogste tijd, aldus
de Prins, dat men in breder kring
het oog wendt naar Zuid- en Mid-
den-Amerika, maar men begeve
zich er niet heen dan na de nodige
voorbereiding. Ik ben er van over
tuigd, zo besloot de Prins, dat het
Instituto de estudios Hispanicos
voor ons land uitstekend werk zal
kunnen doen.
Daarop kreeg de vice-voorzitter
markies de Santa Cruz, de gezant
van Spanje, het woord. Hij sprak er
zijn grote voldoening over uit, dat
dank zij een Spaans initiatief het
Hispanisme in Nederland krachtiger
dan tol nog toe het geval was de
vleugels kan uitslaan.
PRINSES IRENE DEFILEERDE
VOOR HAAR KONINKLIJKE MOE
DER. Ruim tienduizend padvin-
sters uit alle delen van het land, wa
ren naar Lunteren getrokken, waar
zij defileerden voor H. M. de Ko
ningin. H. K. H. Prinses Irene, te
midden van haar Zusters-Padvin-
sters tijdens het défilé.
EERSTE KAMER KRIJGT NIEUWE
VOORZITTER
Prof. mr. R. Kranenburg, wiens
benoeming tot lid van de Raad van
State wij vermeldden, houdt op lid
van de Eerste Kamer :e zijn, daar dit
lidmaatschap onverenigbaar is m'et
dat van de Raad van State.
De Eerste Kamer zal dientenge
volge een nieuwe voorzitter krijgen,
welke door de Kroon wordt benoemd
Prof. Kranenburg bekleedde het
voorzitterschap van 1948 af.
Volgens de candidatenlijst voor de
Eerste Kamer komt de lieer S. de
Jong te Enschede als opvolger van
prof. Kranenburg als Kamerlid in
aanmerking.
WEER ƒ4,5 MILL. VOOR EXPORT
VAN GROENTE
West-Duitsland mag in de maand
Mei 13,6 millioen dollar (51,6 mil
lioen gulden) besteden voor import
uit Nederland. Van dit bedrag is
vast 1,2 millioen dollar (4,56 mil
lioen gulden) beschikbaar gesteld
voor invoer van groenten en fruit.
Voor de invoer van tin is 0.6 millioen
dollar bestemd. Per slot zal het be
drag dat Duitsland voor groente-im
port uit Nederland zal mogen beste
den groter zijn. Het genoemde be
drag van 1,2 millioen dollar is voor
lopig beschikbaar gesteld.
In totaal kan Duitsland in Mei
voor 50 millioen dollar uit Europese
landen importeren aldus heeft de
bemiddelaarscommissie van de
O.E.E.S. vastgesteld.
doch gedaald na spoeling
Phosphor: heel weinig.
Kalicijfers soms zéér hoog en zelfs
na uitspoeling nog hoog.
De Zuidpias heeft een hoger alge
meenzoutgehalte dan de andere plas
sen, maar achter het gemaal bleek
dit hoger dan achter de Z.H.I.zo
dat de slotconclusie uitwees, dat de
bagger achter de Z.H.I. geen hoger
zoutgehalte heeft dan elders in de
plas.
Toch, zegt ir. Delver, blijft het
zoutprobleem bestaan en bij vermoe
den van verhoging van percentage
is het goed monsters te doen nemen.
Ir. D. wees er tenslotte op, dat niet
alle verzouting plaatselijke oorzaken
heeft. Hij wees hierbij op de verzil-
ting van West Nederland en als bij
zondere oorzaak het zoute kwel
water.
Tot slot van deze vergadering werd
de uitslag voor de verkiezing van
een bestuurslid bekendgemaakt en
bleek de heer S. J. Hoogervorst met
58 van de 59 uitgebrachte stemmen
herkozen.
Gevangene
ontvlucht
Tijdens zijn transport door de
hoofdstad heeft een 23-jarige gede
tineerde, die een vonnis van vier
jaar gevangenisstraf te goed had,
Dinsdagmiddag om ongeveer halféén
in de Sarphatistraat uit de parket
wagen, waarin hij werd vervoerd,
weten te ontsnappen, Alle politie
posten zijn gewaarschuwd om de
voortvluchtige weer in handen te
krijgen.
De schildwacht, die voor de
Oranje-Nassaukazerne dienst deed
aldus de „Tel." zag de wagen
voorbij rijden en plotseling, een paar
honderd meter verder, op de hoek
van de Hoogte Kadijk stoppen, waar
na er een politieman uitsprong. Deze
kwam hollend naar de schildwacht
en vroeg hem, of hij ook een man uit
de wagen had zien springen. De
schildwacht had de wagen nog nage
keken, maar er was niemand uit de
wagen gesprongen. De vluchteling
moest er dus al eerder vandoor zijn
gegaan.
Te Deurne heeft een ernstig ver
keersongeluk aan twee kinderen het
leven gekost. De gebroeders Piet en
Wim Knijnenburg keerden Tweede
Pinksterdag des middags per fiets
van de woning van een oudere broer
naar hun ouderlijke woning terug.
Dient bij huis werden zij gegrepen
door een hen achterop rijdende co
lonne Engelse militaire vrachtwa
gens. De jongens werden overreden
en vrijwel op slag gedood.
JCarte QaCf
BINNENLAND
Tot officier in de Orde van
Oranje-Nassau is benoemd mej. W.
A. L. M. Hillen, directrice van de
school voor maatschappelijk werk te
Sittard.
De termijn, waarin glassla naar
Engeland kan worden uitgevoerd is
met een week verlengd, de oude ter
mijn liep vandaag af.
In verband met de pokkenepi
demie is de stertocht van de Pax
Christi-beweging welke op 1, 2 en 3
Juni naar Den Bosch georganiseerd
zou worden, uitgesteld tot .t najaar'
Overleden is, 61 jaar oud, de
heer A. J. van Hooff, burgemeester
van Veldhoven.
Prinses Wilhelmina heeft giste
ren een bezoek gebracht aan het
centrum voor kunst en cultuur aan
de Loolaan te Apeldoorn, waar de
kunstschilder J. Dijkstra werken
tentoonstelt.
Dc civiele kamer van de Breda
se Rechtbank heeft het huwelijk tus
sen Bertha Hertogh en Mansoer Ada-
bi, de 22-jarige onderwijzer te Sin
gapore. nietig verklaard.
De electrificatie van het spoor
wegverkeer met Twente levert een
besparing op van 100 ton kolen per
dag!
Het 3-jarig jongetje Jc G. Vee-
ninga, is op een zandterrein van de
Wibautstraat te Amsterdam door een
achteruit rijdende vrachtauto zwaar
gewond.
De 61-jarige mevr. E. S. is bij
het oversteken van de Ceintuurbaan
te Amsterdam door een motor aan
gereden. Zij is aan de opgelopen ver
wondingen overleden.
BUITENLAND.
Formosa is voor de derde maal
in twee weken door een wervelwind
geteisterd. Drie personen zijn gedood
en ongeveer honderd gewond.
Op het vliegveld van Londen zal
een automaat worden neergezet,
waaruit men voor sixpence een ver
zekeringspolis tegen ongelukken
krijgt, welke gedurende 24 uur recht
geeft op uitbetaling van duizend pond
sterling.
De meerderheid van de Labour-
regering in het Britse Lagerhuis is
Dinsdag tot drie gedaald, doordat
een Labourlid zich om gezondheids
redenen terugtrok.
Bij Münchcn is Dinsdagmorgen
een autobus van een brug in een ka
naal gestort. Vijf personen verdron
ken en acht werden gewond.
Aetherklanken
DONDERDAG
HILVERSUM I. 402 M
7.00 KRO. 10.00 NCRV- 11.00 WW).
.14.00—24.00 NCRV.
KRO:; 7.00 Nieuws. 7.15 Gramo-
foonmuziek. 7.45 Morgengebed en
Liturgische kalender. 8.00 Nieuws, en
weerberichten. 8.15 Gramofoonmuz.
9.00 Voor de huisvrouw. 9.30 Water
standen. 9.35 Gramofoonmuz. 9.40
Schoolradio. NCRV:: 10.00 Gramo
foonmuz. 10.15 Morgendienst. 10.45
Gramofoonmuziek. KRO: 11.00 Voor
de zieken. 11.45 Schoolradio. 12.00
Angelus. 12.03 Gramofoonmuziek.
(12.30—12.33 Land- en tuinbouwme-
dedelingen). 12.55 Zonnewijzer. 13.00
Nieuws en Katholiek nieuws. 13.20
Lichte muziek. 13.35 Pianorecital.
NCRV: 14.00 Jubileumibij eenkomst
van de Christelijke Metaalbewer-
kersbond. 15.00 Voor de vrouw. 15.30
Gramofoonmuziek. 16.00 Bijbellezing.
16.45 Vocaal ensemble. 17.00 Voor de
jeugd. 17.30 Mandolinemuziek. 17.50
Regeringsuitzending: K. H. Smit
„Vragenwedstrijd". 18.00 Verzoek
programma. 18.30 „Samenwerking",
causerie. 18.45 Gramofoonmuz. 19.00
Nieuws «en weerberichten. 19.15 Le
vensvragen van allerlei aard en een
pastoraal antwoord. 19.30 „In dienst
van het Vaderland." 19.40 Radio
krant. 20.00 Nieuws. 20.05 Gevari
eerd programma. 22.20 Buitenlands
overzicht. 22.40 Gramofoonmuziek.
22.45 Avondoverdenk. 23.00 Nieuws.
23.1524.00 Gramofoonmuziek.
HILVERSUM II. 298 M.
7.00 AVRO. 7.50 VPRO.
8.00—24.00 AVRO.
AVRO: 7.00 Nieuws.. 7.15 Ochtend
gymnastiek. 7.30 Gramofoonmuziek.
VPRO: 7.50 Dagopening. AVRO: 8.00
Nieuws. 8.15 Gramofoonmuziek. 9.00
Morgenwijding. 9.15 Gramofoonmuz.
10.30 De Antwoordman. 10.45 Gramo
foonmuziek. 10.50 Voor de kleuters.
11.00 Radioscoop. 11.45 „Help eens
een handje", causerie. 12.00 Orgel en
sopraan. 12.30 Land- en tuinbouwme"
dedelingen. 12.33 „In 't spionnetje".
12.38 Promenade orkest. 13.00 Nieuws
13.15 AVRO-allerlei. 13.20 Promena
de orkest. 13.45 „U kunt het geloven
of niet". 13.50 Gramofoonmuz. 14.00
Voor de vrouw. 14.30 Pianoduo. 15.00
Voor de zieken. 16.00 Omroeporkest
en solisten. 17.00 Voor de jeugd. 18.00
Nieuws. 18.15 Sportpraatje. 18.20
Sportproblemen. 18.30 Lichte muz.
19.00 Gesprek met de brandweerman.
19.10 Operette-muziek. 19.50 „De
elementaire vliegschool te Woens-
drecht", causerie.. 20.00 Nieuws. 20.05
Actualiteiten. 20.15 Radio-Philhar-
monisch orkest en solist. 21.15 Dis
cussie over de betekenis van vrouwe
lijke hulpcorpsen. 21.40 Gramofoon
muziek. 23.00 Nieuws 23.3024.00
Gramofoonmuziek.
