S)eCöidse(Sou^<mt Seoel als Beslissende slag om Seoel op handen CHINEZEN VOEREN VERSE TROEPEN AAN Hoe Vogeler's vrijheid gekocht werd Directeur: C M. v. HAMEKSVELD Hoofdredacteur: L. C. J. ftOOZEN KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN MAANDAG 30 APRIL 1951 42ste JAARGANG No. 12270 1-Mei-propaganda Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.40 p. w., f 1.72 p. mnd„ f 5.15 p. kwart. Franco p. p. t 5.90. - Advert.: 15 et. p. mm. Telefoontjes f 1-50 PORTRET VAN H.M. KONINGIN JULIANA VOOR INDONESIë. In opdracht van de Nederlandse Rege ring heeft de kunstschilder H. Rol te Noorden (Z.-H.) een portret van K.M. de Koningin in statiegewaad geschilderd. Dit portret is bestemd om te worden geplaatst in de ambts woning van de Hoge Commissaris van het Koninkrijk der Nederlanden bij de regering van de Republiek In donesië te Djakarta. Het geschilderd portret, dat een afmeting heeft van 1.56 x 234 meter, zal een dezer dagen naar Indonesië worden gezonden. ORANJE-BOVEN T^E Koningin verjaart. Nederland verjaart mee. Uit alle torens in de „lage landen bi der see" ontrollen zich de banen van het rood-wit- blauw met als koninklijk versiersel de oranje sleep. De drie-delige vlag zon der wimpel i« het zinnebeeld van het verenigd Nederlands volk in zijn ge spletenheid; de oranje wimpel aan de vlag is het heerlijke symbool van volks-eenheid en vólks-vrijheid. Te droef hebben wij beseft in voorgaan, de jaren, hoe kaal onze vlag is zon der wimpel, om niet telkens opnieuw met vreugde het oranje lint te zien kringelen in de blauwe lucht van het bevrijde Ne dei-land. In 't bijzonder op deze dag, dat de Koningin ver jaart, begroeten we de Oranje-wim pel met dank in het hart voor d< weldaad) ons in het nationale konings huis en in onze thans regerende Vorstin geschonken. Het is reeds meermalen in de loop der eeuwen ge bleken: zo lang het Oranje-boven is, zo lang de Oranje-wimpel vrij en blij zich kan ontplooien, heerst er vrede vi-ijheid en veiligheid in ons land. Wordt de oranje-wimpel ingehaald en opgeborgen, dan is het, of mèt de zonnige kleur ook de zon van het ge luk tijdelijk onder gaat. Dan treurt Nederland. Laten we ons dus verheugen op deze dag in de vorstelijke zonne schijn van het Oranje. Laten we ons verheugen met onze Koningin en om onze Koningin Juliana, geheel Nederland heeft haar „onder 't hart" gedragen, geheel Nederland draagt haar nu zij onze Koningin is ge worden in 't hart. Het volk draagt haar op de handen, die zelf draagster is van ons volks-besef en volks-wel- zijn. Het aanzien van de Kroon is gestegen tot een zo grote hoogte, dat, wat hoffelijk (doch als een machts beperking bedoeld) door de Grond wet wordt vooropgesteld: „de Koning is onschendbaar", in geheel andere zin volledig is verwezenlijkt. Men moet de Nederlanders niet het ge ringste kwaad van hun Koningin ver tellen en majesteits-schennis is een misdrijf, dat zelfs niet in de binnen kamers wordt gepleegd. Er wordt veel geschreven en gesproken over Europese samenwerking, over het vervagen van grenzen, maar bij zich zelf denkt ieder Nederladef, dat als een gedeelte der souvereicoteif zou worden prijsgegeven, er daarbij geen sprake van kan zijn, dat Nederland ooit zijn Troon ontrouw zou worden. Want er is een gezond en zeer ver antwoord nationalisme, een zich hecht vereend voelen en weten van allen, die in dit wonderlijke en dierbare landje zijn geboren en getogen, een eenheid, waarvan de Prinsen en Prin sessen van Oranje méér dan een zin nebeeld, de waarborg en de keur zijn. Nederland, zonder het keurmerk van Oranje, zou in eigen oog en in hel oog van het buitenland, devalueren en de echtheid van zijn karakter ver liezen. Daarom blijve het, vandaag en in de toekomst: Oranje boven! Burgerbevolking verlaat maar weer de hoofdstad f^E BESLISSENDE SLAG om Seoel schijnt op handen te zijn. Reeds heb ben de Chinezen ten Noordwesten van de stad de rivier de Han be reikt, maar de UNO-troepen handhaven zich in stellingen, die op de Noordelijke rivieroever in een boog om de door de burgerbevolking weer verlaten Zuidkoreaanse hoofdstad liggen. Hier wil generaal Van Fleet standhouden en slag leveren, aldus heeft hij na een inspectietocht tot de pers verklaard. Maar momenteel was er aan het front een pauze in de ge vechten, zo vertelde de commandant van het Achtste Leger, daar de Chi nezen bezig zijn hun gehavende divisies opnieuw te groeperen en te re organiseren. Van de 300.000 man, die de communisten de vorige week in de strijd wierpen, waren er volgens Van Fleet 70.000 buiten gevecht ge steld. Thans brachten de Chinezen hun reservelegers, eveneens ten ge tale van 300.000 man, naar voren, zo deelde Van Fleet mee. Volgens be richten van geallieerde vliegeniers waren Maandag ongeveer 3.000 vrachtauto's met Noordelijken op weg naar het front. Dit was het groot ste aantal voertuigen, dat ooit onmiddellijk achter de gevechtslinies op het Westelijke front was samengebracht. Seoel als 1-Mei-succes Naar het oordeel van generaal Van Fleet heeft Seoel als militair en politiek object weinig waarde. De Chinezen hadden zich echter volgens hem voorgenomen de stad op de 1ste Mei in hun bezit te hebben, daar dit een prachtig propaganda-object zou zijn voor de communisten, die op die dag over de gehele wereld demonstre ren. „Maar'1; zo zei Van Fleet, „het weer is gunstig en onze land- en lucht strijdkrachten zullen gaarne van de gelegenheid gebruik maken om de rode legers ten Noorden van de Han te vernietigen". Het hoofdkwartier van het achtste Amerikaanse leger heeft Zondag om veiligheidsredenen alle publicatie van nieuws over de Chinese opmars in de richting van Seoel verboden. Het laatste nieuws vóór het van kracht worden van deze censuur was, dat de communistische troepen langs twee wegen van het Noorden uit naar Seoel oprukken, waarbij zij Zaterdag de oever van de Han, ten Noord westen van de Zuid-Koreaanse hoofd stad, bereikten. De stad Seoel is inmiddels door de burgerbevolking verlaten. Bijna een half millioen mensen, die voor de derde keer in nog geen jaar de vlucht voor het rode gevaar hebben moe ten nemen, zijn naar het gebied van Yongdangpo en Soewon overge bracht, waar de Zuid-Koreaanse re gering hen van onderdak en voedsel tracht te voorzien. STRENGE OENSUUR. Hoewel een strenge censuur het vrijwel onmogelijk maakt de positie van de fronten aan te geven is nu wel bekend, dat de UNC-troepen zich overal, met uitzondering van het ge bied rond de stad In je (in Oost-Ko- rea), ten Zuiden van de 38ste breedte graad hebben teruggetrokken. Na aZterdag Oeidjongboe, Tsjoen- tsjon en de belangrijke weg tussen Tsjoentsjon en Seoel te hebben prijs gegeven, nemen de verbondenen thans nieuwe stellingen ten Zuid-oos ten van de rivieren Poekhan en So- jang in. Na Zaterdag Oeidjongboe, Tsjoen- dag op Zondag was het betrekkelijk rustig aan het gehele Koreaanse front. De verbondenen trokken terug. De Chinezen volgden dit terug trek ken r.iet op de voet, behalve in het gebied van Seoel. Hun opmars in Zui delijke richting schijnt tijdelijk min der krachtig te zijn. BRITTEN BETAALDEN ZWARE TOL. Vooral de brigades van het Britse Gemenebest hebben een groot aan-1 deel gehad bij het stuiten van d^ Chi- j nese doorbraak naar Seoel, toen de Zuid-Koreanen daar onder de Chi- j nese stormloop bezweken, maar ook i een zware tol betaald. e Britse minister van Oorlog, Strachey, vertelde hierover in een rede te Dundee, dat vooral het Glou cester-regiment ernstige verliezen had geleden, maar hoe zwaar deze waren kon hij nog niet zeggen. Het Nederlandse detachement op Korea is Zondagmiddag, na een mars van vier dagen, op een verzamelpunt aangekomen, waar vrachtwagens ge reed stonden om de manschappen naar de achterhoede te vervoeren. Het detachement had Donderdag de stellingen verlaten, die het sedert meer dan twee weken naast 't Fran se bataljon bezette. De Nederlanders maakten deel uit van de achterhoede, die de terugtocht van de geallieerde troepen in de betrokken sector dek te. Ondanks lange marsen in een der naargeestigste en moeilijkste gebie den van Korea was het moreel van de manschappen uitstekend. Naar „Trouw" verneemt, zal ds.'H. J. Diekerhof te Arnhem, legerpredi- kant bij de luchtmacht in Twente, als tweede predikant naar Korea worden uitgezonden, voornamelijk voor de hospitaaldienst. Ds. Diekerhof is 40 jaar oud. Hij ontving zijn opleiding aan de Neder landse Zendingshogeschool te Oegst- geest. In 1937 werd hij benoemd tbt predikant van de Prot. Kerk in In donesië. Na zijn repatriëring trad hij in Febr. 1948 met de rang van kapi tein in militaire dienst. Hij werd ge plaatst bij het Regiment Luchtvaart troepen te Bussum en in 1949 over geplaatst naar Twente. AUSTIN VRAAGT MEER TROEPEN De Amerikaanse gedelegeerde bij de UNO, Warren Austin, vroeg Zon dag door de radio aan alle landen die lid zijn van de UNO meer troepen naar Korea te sturen. Austin verklaarde, dat de Ver enigde Staten niet op hun eentje als politieagent kunnen optreden en de vrede in stand houden. Geen land, zelfs niet Amerika, is daartoe sterk genoeg. Uit goed ingelichte bron wordt ver nomen, dat het Amerikaanse hoofd kwartier van defensie in Washington op het ogenblik onderhandelingen voert, om de landen, die weinig troe pen naar Korea hebben gezonden, te bewegen tot verdere troepentrans porten en de landen, die geen troepen hebben gestuurd, alsnog daartoe te brengen. KEIZER HIROTTTO 50 JAAR. Keizer Hirohito van Japan heeft Zondag zijn 50ste verjaardag vierd. Meeï dan 100.000 Japanners hebben een bezoek gebracht aan het keizerlijk paleis en het gastenboek getekend. Van de zijde van het hoofdkwartier van de nieuwe geallieerde opperbe velhebber, lt.-generaal Ridgway, die sinds de aanvaarding van zijn functie op 12 April geen onderhoud met de keizer heeft gehad, is geen nota ge nomen van het feit. Plaatsvervangers blijven 't oneens Zaterdag zijn de plaatsvervangers van de Grote Vier voor de veertigste maal bijeen geweest om te trachten een agenda voor de conferentie van de ministers van buitenlandse zaken op te stellen. Na afloop hadden de vertegenwoordigers van het Westen de indruk, dat Gromyko de kloof tus sen de standpunten van Oost en West eer had verbreed dan versmald. De Rus had de nieuwe agenda, door het Westen voorgesteld, van de hand gewezen. En voor het eerst meenden de vertegenwoordigers van het Wes ten uit Gromyko's woorden te moe ten opmaken, dat hij de kwestie van het vredesverdrag met Oostenrijk niet op de agenda wenste te zien. PRINS BERNKARD IN NEDER LAND TERUGGEKEERD. Z.K.H. Prins Bernard is Zaterdagmorgen van zijn goodwill-reis door Zuid Amerika met het K.L.M.-toestel dat zijn naam draagt, op Schiphol terug gekeerd. H.M, Koningin Juliana en de Prin sesjes Beatrix, Irene en Margriet waren ter begroeting op het vlieg veld aanwezig. De Stephanuskroon echter geweigerd ^E VERENIGDE STATEN hebben drie Hongaarse eisen ingewilligd om vrijlating te verkrijgen van de Amerikaanse zakenman Robert Vo- geler, maar de eis om ook de 1000 jaar oude kroon van St. Stefanus een reliquie, die dateert uit de beginperiode van het Christendom in Hongarije werd afgewezen. De 38-jarige Vogeler keerde Zaterdag in Wenen terug bij zijn vrouw Lucille, die uit België geboortig is en zijn twee zoontjes Bobby (11) en Billy (9). Hij was vergrijsd en mager ge worden na de 17 maanden die hij van zijn straf van 15 jaar in de gevange nis had doorgebracht, maar vond toch nog de kracht om voor een televi sie-uitzending een beroep op het Amerikaanse volk te doen zich te ver enigen om „de vijand van de persoonlijke vrijheid te vernietigen". „Elke Amerikaan moet zich voor ogen stellen", aldus Vogeler, „dat wat met mij is gebeurd, iedereen kan overkomen". B—47 STIJGT OP. De snelste bommenwerper ter wereld is de Amerikaanse B47, de Boeing „Stra- tojet". Dit toestel, uitgerust met zes straalmotoren heeft een snelheid van 900 Km/u en kan een bommen- last van 10 ton meevoeren. 18 inge bouwde raketten vergemakkelijken het opstijgen, als de machine zwaar belast is. Zij dienen tevens in geval len van nood. De vleugels van de B 47, die wat grootte betreft op de B29 lijkt, zijn achterwaarts ge richt. Als een uit een kanon wegge schoten projectiel giert een Boeing „Stratojet" het luchtruim in, zware rookwolken achter zich latend. Vogeler had tijdens een proces in Februari 1950 bekend schuldig te zijn aan „spionnage en economische sabo tage" als vice-president van de „In ternational Telephone and Telegraph Company". Hij vertelde in afzonde ring te zijn opgesloten en niet te we ten van de 46-jarige Engelsman Ed gar Sanders, die tegelijk met hem te recht stond en tot 13 jaar gevangenis straf was veroordeeld, nadat zij No vember 1949 waren gearresteerd. Vo geler hoorde niet voor Zaterdagmor gen dat hij in vrijheid zou worden gesteld. De Engelse regering heeft in het afgelopen half jaar viermaal ge poogd de vrijlating van Sanders te bewerkstelligen, maar heeft nog geen antwoord ontvangen. De arts, die Vogeler onderzocht, verkaarde, dat zijn lichamelijke toe stand tamelijk goed was, maar dat zijn zenuwgestel ernstig was ge stoord. Hij beefde over het gehele lichaam als 'n lijder- aan de St. Vitus dans. Twee Hongaarse soldaten be geleidden hem naar de Oostenrijkse grens, waar een Amerikaanse diplo maat hem met eenauto opwachtte. Hij moest zijn bagage zelf dragen. Vogeler vertelde, dat de commu nisten lichamelijke en geestelijke dwangmiddelen hadden gebruikt om hem aan het praten te krijgen. Hij wist niet of-hij bedwelmende midde len had gekregen, omdat hij voort durend met behulp van koffie en si garetten wakker was gehouden. De avond voor zijn vrijlating kreeg hij het witboek, dat de Hongaarse rege ring uitgaf na het proces. Hij kreeg bevel het vlug door te lezen, omdat het de volgende morgen zou worden teruggehaald. Over de eerste veertien dagen van het verhoor wilde hij liever niet pra ten, maar toen het procos voorbij was, kreeg hij allerlei voorrechten. Het proces en de belangrijke verho ren, waren ingeleid met overvloedige maaltijden. Vogeler wilde niet zeg gen of de Hongaren hebben verbo den over zekere dingen te spreken. Hij had oude Engelse boeken kunnen lezen en tenslotte een Bijbel gekre gen. Hij wist niet, dat er oorlog in Ko rea was uitgebroken, want hij had in 17 maanden geen krant of tijdschrift onder ogen gehad en geen radio be- •luisterd. Zijn eerste vraag op bevrijd gebied gold zijn gezin. DRIE CONCESSIES. De eisen, die de Verenigde Staten hebben ingewilligd, zijn de volgende: 1. Het verbod aan Amerikaanse bur gers om naar Hongarije te reizen wordt opgeheven. 2. De Hongaarse consulaten in New-York en Cleveland worden heropend. 3. Hongarije krijgt zijn eigendommen uit de Amerikaan se zóne van Duitsland terug. Een Hongaarse commissie zal toegang krijgen tot West-Duilsland om het oog te houden op het verzamelen van de ontvreemde eigendommen en het vervoer naar Hongarije te re gelen. ~e uitzendingen van de „Stem van Amerika" op de golflengte van het station München zullen worden gestaakt, omdat zij de programma's van Hongaarse stations storen. Deze maatregel is reeds op 1 April inge gaan, om het wederzijds belang te dienen, werd van Amerikaanse zijde medegedeeld, maar de regelmatige uitzending zal niet worden gewijzigd. Perzische olie genationaliseerd Engeland legt er zich niet bij neer Met algemene stemmen heeft het Perzische parlement Zaterdag beslo ten, onmiddéllijk over te gaan tot na tionalisatie van de Anglo-Iriaanse petroleum-maatschappij. De resolu tie, waarbij dat besluit werd geno men, zegt: De regering van Iran zal het beheer over alle olie-installaties, waaronder die van de voormalige Anglo-Iraanse oliemaatschappij, over nemen. Noch de Britse regering, noch de maatschappij zelf, zijn van plan zich bij die uitspraak van het Perzische parlement neer te leggen. Zaterdag was het Foreign office te Londen, na de ontvangst van het bericht, in rep en roer. Minister v. buitenlandse za ken Morrison, die juist uit Parijs was teruggekeeerd, werd onmiddellijk op de hoogte gebracht. Men verwachtte dat hij zo spoedig mogelijk de toe stand zou bespreken met premier Attlee en andere leden van het ka binet. Nog voor de resolutie tot nationali satie was aangenomen, had de maat schappij Zaterdag te Teheran tegen de dreigende naasting geprotesteerd. Een van haar argumenten is, dat na tionalisatie een schending zou bete kenen van haar overeenkomst met de Perzische regering over de olie concessies. De maatschappij heeft bo vendien haar aanbod hernieuwd om onderhandelingen te voeren over een nieuwe financiële regeling. PERZIë S NIEUWE PREMIER. De Sjah van Perzië heeft in een de creet de benoeming van dr. Moham med Moessadiq tot minister-president van Perzië bekrachtigd. Scheur in Franse comm. partij De eerste stappen tot de vorming van een dissidente Franse commu nistische partij zijn gisteren gedaan op een bijeenkomst te Lourches in het Noord-Franse steenkoolgebied. Charles Lemoine, een mijnwerker en oud-lid van het centrale comité van de communistische jeugdbewe ging, sprak de vergadering toe, waar in verklaard werd, dat binnenkort een manifest zou worden gepubli ceerd, die de doelstellingen van de beweging uiteen zou zetten. De groep zou het eens zijn met het standpunt van de twee Italiaanse afgevaardig den Magnani en Cucchi, die zich on langs van de communistische party in Italië hebben afgescheiden. De nieuwe-partij zal ,„De Franse communistische beweging" genoemd worden. „Onze voornaamste taak is, terug te keren naar de Leninistische idealen", aldus de woordvoerder. „Wij geloven, dat Frankrijk moet worden verdedigd tegen alle aanvallers, wie dan ook. Alle bedreigingen van de vrede zijn ook bedreigingen van de democratie". Nationalisatie Javasche Bank „Nationalisatie van de Javase Bank is geheel in overeenstemming met de in December 1949 door het Congres van de Masjumi te Djogjakarta ge nomen beslissingen. Als lid van do Masjumi acht ik het mijn plicht dit te verwezenlijken", aldus deelde de nieuwe Indonesische minister van financiën, Jusuf Wibisono, aan Aneta mede. Hij voegde hieraan toe, dat men nationalisatie niet mag verwarren met „Indonasiatie". Het personeel be hoeft niet uitsluitend uit Indonesiërs te bestaan, alleen de leiding gaat over naar het ministerie van financiën. Dit betekent echter niet, dat de directie van de circulatiebank haar zelfstan digheid van handelen verliest. „Het zal ten zeerste op prijs gesteld wor den indien de heer Houwink en de staf, mocht later de circulatiebank door de staat worden beheerd, bereid zijn hun werkzaamheden in dienst van het land voort te zetten", aldus de minister. AANSLAG IN BANDOENG. Zaterdagavond om kwart voor twaalf is van een voorbij rijdende auto een handgranaat gegooid naar de vestibule van hotel Savoy Ho- mann te Bandoeng. De granaat ont plofte op het trottoir voor het hotel. Drie personen werden gewond. Een ernstig gewonde moest in het Julia- naziekenhuis worden opgenomen. AANSLAG OP SPOORBRUG IN NIEUW-ZEELAND. Een trein met arbeiders en ambtena ren, op weg naar een mijn, die Auck land gedurende de havenstaking in Nieuw-Zeeland van steenkool voor ziet, zwaaide Maandag gevaarlijk, toen hij over een brug bij Auckland reed. Het personeel van de trein stelde een onderzoek in en bemerkte, dat de brugpijlers door zes dynamiet- patronen ernstig waren beschadigd. De Nieuw—Zeelandse premier, Sydney Holland, heeft de poging om de spoorbrug op te blazen „een dui velse sabotagedaad" genoemd en aan gekondigd, dat alles in het werk zal worden gesteld om de schuldigen op te sporen. Een grote gashouder is Zaterdag ochtend ontploft te Maryville in do Amerikaanse staat Missouri. In de onmiddellijke nabijheid bevonden zich de slaapzalen van een meisjes pensionaat. Een muur werd geheel weggeslagen en er brak brand uit. De gehele stad van 7000 inwoners schud, de door de ontploffing, doch er zijn geen doden te betreuren. XatAeftie... Om iets te kunnen leren, moet je beginnen met te beseffen, dat je h«t nog niet weet.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1951 | | pagina 1