C
Het komt te voorschijn
uit het moeras
MAANDAG 16 APRIL 1951
Oh LKIUSh GOURAN I
EERSTE BLAD - PAGINA 2
Anglo Iranian sluit
raffinaderij
Onrust in Z Perzië
De reusachtige olie-raffinaderij
van de „Anglo-Iranian Oil Compa
ny" te Abadan in Zuid-Perzië de
grootste ter wereld is gisteren
gesloten, omdat stakersposten rond
om de fabnek zich opnieuw deden
gelden. De maatschappij heeft het
verzoek van enkele Amerikaanse
gezinnen, die te Abadan wonen, om
naar elders te worden overgebracht,
gezien de gespannen toestand, inge
willigd.
Zaterdag vielen er twee doden bij
ongeregeldheden in Isfahan, de op
drie na grootste stad van Perzië. De
minister van Binnenlandse Zaken,
generaal Zahedi, verklaarde in het
Majlis (Tweede Kamer), dat de po
litie het vuur had geopend tijdens
een sympathiebetoging met de sta
kers in het oliegebied. In geheel
Zuid-Perzië is de staat van beleg af
gekondigd en pantserwagens zijn
onderweg naar het oliegebied.
In Perzische regeringskringen
wordt de mening gehoord, dat als het
geschil met Engeland over de olie
winning niet binnen zes weken op
een bevredigende wijze wordt opge
lost, er in Perzië en zelfs in het ge
hele Midden-Oosten een geweldige
crisis kan ontstaan. De speciale olie
commissie van het Perzische parle
ment heeft zes weken de tijd gekre
gen om uit te maken hoe de olievel
den van de „Anglo-Iranian" opge
nomen kunnen worden in het naas
tingsplan, dat de beide Huizen van
Aetherklanken
DINSDAG.
HILVERSUM I. 402 M.
7.00—24.00 KRO.
KRO: 7.00 Nieuws. 7.15 Operette
muziek. 7.45 Morgengebed en litur
gische kalender. 8.00 Nieuws en
weerberichten. 8.15 Gramofoonmuz.
9.00 Voor de vrouw. 9.30 Waterstan
den. 9.31 Lichtbaken. 10.00 Voor de
kinderen. 10.15 Gramofoonmuziek.
10.40 Schoolradio. 11.00 Voor de
vrouw. 11.30 Schoolradio. 12.00 Ange
lus. 12.03 Gramofoonmuziek. 12.30
Land- en tuinbouwmededelingen.
12.33 Gramofoonmuziek. 12.55 Zonne
wijzer. 13.00 Nieuws en Katholiek
nieuws. 13.20 Actualiteiten. 13.25
Pianospel. 13.45 Kamerorkest en so
liste. 14.22 Gevarieerd programma.
15.15 Lichte muziek. 15.30 „Ben je
zestig?" 16.00 Voor de zieken. 16.30
Ziekenlof. 17.00 Voor de "kinderen.
17.45 Gramofoonmuziek met com
mentaar. 18.00 Voor de jeugd. 18.15
Sportpraatje. 18.24 „Dit is leven",
causerie. 18.30 R.V.U.: D. G. Ruaris:
„De structuur van de persoonlijk
heid". 19.00 Nieuws. 19.15 Actualitei
ten. 19.23 „Hier is Europa: Groot
Brittannië". 19.52 Politiek overzicht.
20.00 Nieuws. 20.05 De gewone man
zegt er 't zijne van. 20.12 Tenor en
piano. 20.40 Actualiteiten. 20.50 Om
roeporkest en solisten. 21.22 „Het
oude en ware verhaal van Repel
steeltje" 22.34 „Gesprek met mijn
zoon". 22.45 Avondgebed en litur
gische kalender. 23.00 Nieuws. 23.15
—24.00 Concertgebouwork. en solist.
HILVERSUM H. 298 M.
7.00 AVRO. 7.50 VPRO.
8.00—24 00 AVRO.
AVRO: 7.00 Nieuws. 7.15 Ochtend
gymnastiek. 7.30 Gramofoonmuziek.
VPRO: 7.50 Dagopening. AVRO: 8.00
Nieuws. 8.15 Gramofoonmuziek. 9.00
Morgenwijding. 9.15 Gramofoonmuz.
10.30 Voor de vrouw. 10.35 Gramo
foonmuziek. 10.50 Voor de kleuters.
11.00 Pianorecital. 11.30 Voor de zie
ken. 12.00 Orkestconcert. 12.30 Land
en tuinbouwmededelingen. 12.33 Voor
het platteland. 12.40 Orkestconcert.
13.00 Nieuws. 13.15 AVRO-allerlei.
13.20 Financieel overzicht. 13.30 Or
gel en zang. 14.00 Voor de vrouw.
14.30 Gramofoonmuziek. 15.30 „Onze
Amerikaanse buren". 16.00 Gramo
foonmuziek. 16.30 Voor de jeugd.
16.50 Kinderkoor 17.20 Dansmuziek.
17.45 Regeringsuitzending: Ir. A. P.
v. d. Vlies: „Landbouwplannen voor
Suriname". 18 00 Nieuws. 18.15
Pianosnel. 18.30 Gramofoonmuziek.
19.00 Amusementsmuz. 10.15 „Paris
vous parle" 19 20 Fanfare-orkest.
19.45 Voordracht. 20.00 Nieuws. 20.05
Actualiteiten. 20.15 Gevarieerd pro
gramma. 21.15 De Antwoordman.
21.30 AVRO-allerlei. 21.35 Operacon
cert. 22.00 „Goede moed", causerie.
22.15 Viool, clavecimbel en cello. 22.45
Buitenland overzicht. 21.00 Nieuws.
23.1524.00 Gramofoonmuziek.
het parlement hebben goedgekeurd.
Gematigde perzische bronnen zei
den te hopen, dat de hartstochten in
deze zes weken voldoende zouden
zijn afgekoeld, om een of ander com
promis mogelijk te maken
De meerderheid in de olie-com
missie heeft zich uitgesproken tegen
het drijven van de verboden com
munistische Toedeh-partij, welke
verantwoordelijk wordt gesteld voor
de onlusten in het oliegebied en die
onteigening van de .Anglo-Iranian"
eist, zonder schadevergoeding. De
ze meerderheid is kennelijk bezorgd
over de actie welke de Toedeh-par
tij heeft ontketend. Zij vreest, dat
deze campagne niet meer gestuit zal
kunnen worden en verschrikkelijke
gevolgen zal hebben voor Perzië.
De behandeling van het beroep te
gen de uitspraak in de zaak Bertha
Hertogh werd heden door het opper-
gerechtshof te Singapore voor onbe
paalde tijd uitgesteld wegens ziekte
van N. A. Mallal, de raadsman van
de pleegmoeder van Bertha.
Opperrechter Foster deelde het
Hof mede, dat het wel aanzienlijke
tijd zou kunnen duren voor de zaak
in behandeling komt, omdat de ko
mende rechtszittingen reeds zijn
vastgesteld.
Het was heden in Singapore zo
rustig als op Zondagen, doch militai
ren en politie, die een gemeenschap
pelijk hoofdkwartier hadden, waren
op alle eventualiteiten voorbereid.
Alle verloven bij de politie waren
ingetrokken. Aan militaire zijde be
schikte men over een hoeveelheid
troepen, die gelijk stond aan zes ba
taljons op vredessterkte. Voorts ston
den een helicopter van de R.A.F.,
uitgerust met een luidspreker en
traangasbommen, en een Auster ge
reed voor eventuele hulpverlening.
BINNENLAND.
Een groot Maria-monument zal
te Maastricht verrijzen op de krui-
sing StationstraatWilelminasingel.
Met de zuil inbegrepen krijgt het
monument een lengte van 21 tot 15
meter. De zuil wordt vervaardigd van
Franse kalksteen, terwijl het beeld
in brons wordt uitgvoerd. Ontwerper
is de architect C. van Moorsel, te
Rtf s wijk.
Ruim tienduizend padvindsters
uit alle delen van ons land zullen 15
Mei bijeenkomen op de Goudsberg
te Lunteren om daar het 35-jarig be
staan te vieren van het Nederlandse
padvindstersgilde. De Koningin zal
aanwezig zijn.
Een heidebrand heeft gewoed bij
de Havelterberg. Ongeveer 40 H.A.
gingen verloren.
BUITENLAND.
Het onderwijzend personeel
van de Belgische lagere scholen wil
Dinsdag a.s. een staking van twee
uren houden om salarisverhoging
van vijf procent. De scholieren zul
len gedurende de stakingsuren even
wel in de scholen worden gehouden,
'n Strop voor die jongens!
Zondag is de zomertijd in Enge
land ingegaan, waardoor de klokken
in Nederland en in Engeland thans
dezelfde tijd aanwijzen. De thermo
meters van beide landen registreren
ook altijd nog dezelfde „zomerse"
temperaturen!
Ze kunnen het niet laten. Zon
dag zijn opnieuw zes communisti
sche demonstranten van het eiland
Helgoland verwijderd.
In Hongarije is Zondag de
broodrantsoenering weer ingevoerd.
De koelakken (rijke boeren) die het
altijd gedaan hebben, kochten brood
op in de bakkerijen voor het voede
ren van hun vee, aldus Hongaarse
persberichten.
Het Franse ministerie van land
bouw heeft bekend gemaakt, dat het
ongewoon slechte weer van grote
invloed is geweest op de tarwe, fruit,
wijn en groenten. Alleen het gras
heeft niet geleden en in vergelijking
met 1950 is de melkproductie met 20
procent gestegen.
Een Franse leerlinge en haar
instructeur werden gedood, toen hun
zweefvliegtuig brak op 500 meter
hoogte boven een vliegveld bij Al
giers.
Romme over
Kabinets-formatie
Misverstand met
dr. Schouten
Voor de eerste maal na zijn ka
binetsformatie heeft prof. C. P. M.
Romme, een openbare redevoering
gehouden. Dat geschiedde in de kring
zaal te Roosendaal, waar hij op ver
zoek van de plaatselijke KVP-afde-
ling een redevoering hield onder de
titel „Nederland, waarheen?"
Spr. stelde, dat de politieke taak
van ons volk feitelijk wordt bepaald
door de strijd tegen het communis
me. Deze strijd veronderstelt, wil zij
met succes gevoerd kunnen worden,
een zo breed mogelijk vertrouwen
van het volk in de regering.
Dit bracht spreker op de jongste
kabinetsformatie. Prof. Romme wees
er bij deze eerste gelegenheid op, dat
blijk/baar toch een misverstand is
ontstaan tussen hem en dr. Schouten,
d fractieleider van AR, die meent,
dat de formateur zijn verlangen heeft
afgewezen, uit de slechts politiek en
parlementair ervaren personen als
minister te zien optreden. Prof.
Romme had slechts twee can-
didaten voor bepaalde departemen
ten moeten afwijzen, welke hem
door de AR waren gesuggereerd,
omdat het aantrekken van deze
functionairssen een te zwaar offer
zou vergen van de KVP. Spreker zei,
het te blijven betreuren, dat de re
gering uit vier in plaats van vijf par
tijen is gevormd.
Op een vraag uit de vergadering,
of de oude christelijke coalitie niet
beter had kunnen worden hersteld,
gaf spreker als zijn mening te ken
nen, dat het buiten de regering hou
den van de socialisten op dit moment
fataal zou zijn. Het zou ongetwijfeld
de massa der niet-christelijke arbei
ders radicaliseren. Intussen wilde
prof. Romme niet beweren, dat er
„nooit" meer een heroptreden van de
oude coalitie zou komen. „Nooit", zei
de heer Romme is een woord, dat
niet voorkomt in het woordenboek
van de politicus.
Bouwvakarbeiders
ongerust
Over de voorgenomen
bouwstop
In de Bondsvergadering van de<
Kath. Bouwvakarbeidersbond „St.
Joseph", heeft de voorzitter, de heer
G. A. Collignon, geprotesteerd tegen
het feit, dat de minister' van Weder
opbouw en Volkshuisvesting beper
kende maatregelen inzake de bouw
nijverheid had genomen zonder over
leg met het georganiseerd bedrijfs
leven.
De economisch adviseur van de
bond, drs. Loeffen heeft over de be
perking van de investeringen in de
bouw-nijverneid een inleiding ge
houden.
„Neemt men aan, aldus spr.
dat het bouwprogramma volgend jaar
inderdaad met 300 millioen gulden
zal worden verminderd, dan is hier
van naar globale berekening waar
schijnlijk het gevolg, dat 30 tot 40
duizend bouwvakarbeiders werkloos
zullen worden."
Spr. uitte de hoop, dat de uitvoe
ring van militaire bouwopdrachten
nog wat werkgelegenheid zal bieden,
„maar", zo voegde hij. hier aan toe,
„noch van het tijdstip en de tijdsduur
van de uitvoering, noch van de om
vang dezer werken is iets bekend".
De vemindering van het bouwpro
gramma vervult ons met zeer grote
zorg, aldus de heer Loeffen. De belof
te van de minister, dat de bouwstop
geleidelijk aan zal worden opgeheven
nam volgt-ns hem deze zorg niet
weg, daar de activiteit in het bouw
bedrijf is aangetast.
Een tweetal resoluties werden
aangenomen, waarin een beroep werd
gedaan op de werkgevers en op de
overheid.
DE SPEELBANKEN.
Na de „oprolling" van een speel
bank in hotel Hamdorff te Laren zijn
twaalf arrestaties verricht. In beslag
genomen werden 17.000, alle fiches
en tweee speeltafels. Mogelijk gaat
het hier om een proefproces. Alle
speelbanken in Den Haag, Amster
dam en het Casino in Scheveningen
zijn nog volledig in bedrijf.
LANGERAAR VAN JAAR TOT JAAR
r\E PAROCHIE LANGERAAR BEHOORT MET KORTERAAR EN
KERKBUURT tot de burgerlijke gemeente Ter Aar. Tot de oudste
gebieden van de Hollandse graven, de oudst bewoonde streken dus van
Holland, behoorden die plaatsen, die op de zogenaamde bottinglijst
voorkomen. Die bottinglijst is een oude belastinglyst en dateert uit de
tijd, dat de graaf persoonlijk rondging om recht te spreken, het bot- j
ding te houden; de inwoners van de plaats, waar hij kwam waren dan j
gehouden voor zijn onderhoud en dat van zijn gevolg te zorgen. Toen de j
graaf niet langer persoonlijk rondtrok om zijn rechtersplicht te ver-
vullen, bleef deze onderhoudsplicht bestaan als een soort belasting, de
botting. En daar de graaf al in de oudste tijden van Holland en van
het Hollandse gravenhuis met dat houden van een botding ophield, zijn
dus de plaatsen die op de bottinglijst voorkomen, de oudste plaatsen,
die uit de Romeinse tijd natuurlijk uitgezonderd, van Holland, Dat oude
bottinggebied omvat de zogenaamde Gheest, een strook grond ongeveer
evenwijdig langs de duinen lopend en de uitwassen van de Geest.
WEERSVERWACHTING
(Geldig van Maandagavond tot
Dinsdagavond. Opgemaakt te
10 uur).
WESTELIJKE WIND.
Veranderlijke bewolking met
enkele buien. Krachtige tot ma
tige Westelijke wind. Iets kou
der overdag.
17 April: Zon op 05.41, onder 19.39;
Maan op 14.11 en onder 0416 uur.
De as van dat bottinggebied was de
rivier de Rijn en aan de noordzijde
van de Rijn lagen een aantal am
bachten als Leiderdorp, Koudekerk,
Outshoorn tot Aarlanderveen toe.
Aan de rand van de rivierklei, die de
Rijn omzoomde, lagen plaatsen als
Hazerswoude en Zoeterwoude. Ook
namen als Esselijkerwoude Rijnsa
ter woude, Heer Jacobs woude zeggen
ons, dat er bomen groeiden En in
derdaad in het uitgestrekte moeras,
waardoor de rivier zich met allerlei
vertakkingen heen wrong, lag niet
alleen het „woud zonder genade"
met de burcht Leiden er later mid
den in gesticht, maar overal werd
dit gebied overdekt met laag struik
gewas. Het zijn geen geweldige wou
den geweest, met hoge bomen, die
er zich uitstrekten; neen, het was
moeras, even onbegaanbaar als een
oerwoud met struikgewas tussen
plassen en meertjes, hier en daar
zelfs een groot meer.
Het moeras van Alkemade.
Al heel spoedig begon men van
het alleroudste gebied langs de kust
uit, waar St. Willibrord het evange
lie preekte aan de weinige mensen,
die er woonden, met veroveringen
op het veen; de eerste ontginningen
worden de oudste uitspruitsels van
het bottinggebied.
En zo vinden we in het veenland
ten noorden van de Rijn aan de Zijl
en de Does die aanwinsten. We vin
den er twee ambachten: Warmond
en Esselijkerwoude met er tussen
het moeras, later grotendeels het am
bacht van Alkemade, dat tegen het
jaar 1296 werd gekocht door Diede-
rik van Alkemade, die er zijn naam
aan gaf. De familie bezat toen al het
huis Oud-Alkemade onder Warmond,
waaraan zij haar naam ontleende.
Hoewel Rijnsater woude en Lei-
muiden eveneens al vroeg beston
den, komen zij niet voor op de bot
tinglijst en blijkbaar kwam de graaf
er persoonlijk nooit om recht te
doen, mogelijk omdat die plaatsen te
moeilijk te bereiken waren, gelegen
in het moerassige land langs het
Leidse meer.
Drie dochters van Oegstgeest.
Maar zowel Leimuiden als Rijn-
saterwoude hadden in 1063 kapellen
van de kerken van Kerckwerve en
Velsen, beide door St. Willibrord
zelf gesticht. Ook Esselijkerwoude
is een dochier van Kerckwerve, la
ter beter bekend onder de naam
Oegstgeest, Drie eerbiedwaardige
dochters dus, in het nieuwe gebied
gesticht door de oude moedex-kerk
te Oegstgeest, ten behoeve van de
mensen, die er zover van de oude
kerk af woonden. Hoogmade werd
later een dochterkerk van Esselijker
woude, eerst kapel en sinds-het jaar
1438 zelfstandige pai'ochie. Toen
men aan de vei'vening begon, een
wat latere kolonisatie van de uitge
strekte wildernissen van laagveen en
moerasgrond, ontstonden plaatsen
als Aarlanderveen, Nieuwveen, Roe-
lofarendveen en andere, wier na
men duidelijk voor zich spreken.
De eerste vermelding van
Ter Aar.
Ter Aar, oudtijds Ter Are gehe
ten vinden we genoemd in een regis
ter van de kerkelijke tienden in
1275 tot 1280 in het bisdom Utrecht
geheven ten behoeve van het Heilige
Land. Het behoort dan tot het deke
naat Noord-Holland en betaalde 10
schelling als bijdrage in de kruis
tochten. Een even groot bedrag be
taalde Alphen, terwijl Oegstgeest
ter vergelijking 15 s. betaalde;
Sassenheim 20 en Wassenaar 30.
Maar deze plaatsen zijn dan ook
ouder dan Ter Aar en zullen groter
geweest zijn dan de nieuwere for
matie in het veengebied op de rand
van de rivierklei van de Rijn, een
kolonisatie van het oude bottingge
bied.
Een tweede vermelding van Ter
Aar vinden we in een verslag van
een op last van graaf Floris V, die
in 1296 eerst op her. Muidersiot ge
vangen werd gezet en daarna door
enkele edelen werd vermoord inge
steld onderzoek naar het eigendoms-
rernt van gronden, tierden en am-
btchtsrechten.
De neren van Teylingen bezaten
oorspronkelijk het ambacht Te-r Aar
voor ipinstens een behoorlijk deel en
zij Ltleenden er de heren van Brc-
derode weer mee, die in 1710 de
heerlijkheid verkochten aan Cornelis
van Aarsen.
Daarna vinden we Ter Aar weer
genoemd in de kerkenlijsten van de
Domfabriek en wel van het jaar
1395 af. Deze lijsten bevatten de bij
dragen, welke iedere parochiekerk
jaarlijks moest betalen aan de kathe
drale kerk van het bisdom Want
aanvankelijk had alleen de kathedraal
de volle parochiële rechten, in onze
streken dus de Dom van Utrecht.
Bijdragen en beden.
De Uti-echtse Sint Maarten werd,
hoewel eigenlijk ten onrechte, be
schouwd als de moederkerk van het
gehele bisdom en had dus, naast de
parochiekerken, in de loop der
eeuwen ontstaan, in Holland als
splitsingen van de dooi Sint Willi
brord gestichte kerken, het recht van
dopen en begraven. Wanneer nu een
door een moederkerk, zoals bijv.
door Kerkcwerve te Rijnsaterwoude
of te Esselijkerwoude gestichte bijka
pellen, zelfstandige parochiekerken
I werden, dan moesten die dochterker-
ken een zeker bedrag jaarlijks beta
len als vergoeding voor het verlies
van inkomsten door de moederkerk
geleden. Om dezelf ie reden had elke
parochie in het bisdom Utrecht een
bijdrage te betalen aan de Dom te
Utrecht, het zogenaamde cathedra-
ticum. Maar niet alleen betaalde het
deze soort kerkelijke belasting; ook
de graaf eiste zijn deel in de ver-
schij.ende Oec'en. In 1390 betaalde Ter
Aard 10 pond in de herfstbede. En
dezelfde rekeningen van de grafe
lijkheid van Holland onder het He
negouwse huis vertellen ons, dat in
het jaar 1344, de totale rijkdom van
de inwoners van Ter Aai', „der huys-
lude goet" werd geschat op 8265 pon
den. Ter vergelijking volgen hier
weer enkele getallen van andere
plaatsen uit Rijnland: Lisse werd ge
taxeerd op 5180; Sassenheim op 1130;
Esselykerwoude op 4276 en Oegst
geest op 3580 ponden. Maar Aarlan
derveen op 8953 ponden.
Hieruit blijkt, dat de nieuwere
plaatsen de oude in betekenis en
rijkdom waren voorbij gestreefd,
een gevolg van de vervening, die
dan volop aan de gang is en die
aanvankelijk opleving en wel
vaart bracht; de turfmakerij gaf
aan velen brood en bestaan. Maar
waar het veen er uit is gehaald
komt water, en dat bracht weer
achteruitgang en werd vaak de
oorzaak van een verhuizing van
een deel van de bevolking naar el
ders.
Record-regenval
Vergelijking met 1937
Uit gegevens van het Meteorolo
gisch Instituut te De Bilt blijkt, dat
een vergelijking met het eveneens
zeer natte voorjaar 1937, nog ten
gunste van het voorjaar 1951 uitvalt.
In 1937 zou Januari, Februari en
Maart resp. 89, 104 en 69 m.m., dus to
taal 262 mm. neerslag hebben opgele
verd, terwijl in 1951 de regenmeters
resp. 87, 57 en 79 m.m., dus totaal 223
mm. aangeven.
April leverde in 1937 nog 61 mm.
op, zodat in deze maand April nog 100
mm. neerslag zou moeten vallen om
1937 te evenaren.
Uit de statistieken blijkt tevens,
dat de temperatuur in 1937 niet be
ter was dan thans; de verschillen zijn
evenals in de neerslag, niet groot.
Het onderzoek heeft de weerkun
dige medewerker van de „N. Rott.
Crt." nog iets verder uitgebreid, dooi
de periode van 1 September1 April
in de beschouwing te betrekken. Het
najaar was immers ook al bijzonder
nat geweest, alleen October maakte
hierop een gunstige uitzondering,
maar zowel September als November
leverden records op, terwijl Decem
ber ook belangrijk natter dan nor
maal was.
Maar als wij de hoeveelheid neer
slag van de periode 1 September1
April vergelijken gedurende een tijd
vak van meer dan 100 jax-en, is het
duidelijk, dat het nu toch wel heel
erg is met de regen: van 1 September
19501 April 1951 is gemiddeld over
het hele land 575 m.m. gevallen tegen
413 m.m. normaal. In hetzelfde tijdvak
van 1936—'37 en van 1876'11 was
het 573 m.m., dus slechtst heel wei
nig minder, maar in dit opzicht zijn
die oude records dus geslagen.
Acht v&n de tien
mannen en vrouwen
boven de veertig
zijn vatbaar voor Rheumatische pij
nen Dat komt omdat, als die eerste
jeugd achter de rug is, de bloedzui
verende organen allengs trager gaan
werken. En zo is het dan de hoogste
tijd om regelmatig Kruschen te ne
men De zes minerale zouten van
Kruschen hebben een natuurlijke aan
sporende we, king op die bloedzuive
rende organen. Naarmate die nu weer
op gang komen, kjijgen de onzuiver
heden in hef bloed geen kans meer
zich vast te zetten en hun slopende
werk te doen Rheumatische pijnen
maken chagarijnig want ze verstoren
Uw goede humeur; op de duur zit ge
Uzelf en anderen in de weg. Wordt
lievei weer de oude. Neem Kruschen
aLs een vaste dagelijkse gewoon
te.
(Ingez. Med.)
RECHTZAKEN
Ook door het Haagse Gerechtshof
werd een Wassenaarse hulppostbe
steller tot drie maanden gevangenis
straf veroordeeld, omdat hij zich goe
deren uit pakjes en brieven had toe
geëigend. De proc.-generaal had acht
maanden gerequireerd.
Loodgieter pleegde misbruik van
vertrouwen. Een Leidse loodgieter
had verschillende malen geld weg
genomen uit een kistje dat in de lin
nenkast stond bij mensen waar hij
werkte. Hiervoor was hem 14 dagen
gevangenisstraf opgelegd. „Een juiste
straf", oordeelde de proc.-generaal bij
het Haagse Gerechtshof waar verd.
in hoger beroep stond, en eiste be
vestiging. Uitspraak 27 April.
Reparaticpost
in de nabijheid.
HUISELIJKE SPIONNAGE-GESCHIEDENIS
door P. J. van Gelder
44)
Wie speelde die rollen?
Hij bereikte de plek des onheils.
Weer zag hij de lichtbundel rondtas
ten over een vormeloze hoop. Kun
stig! Je zou zweren, dat er een oog
getuige aan het werk geweest was.
Wie lart dr'.r' V/"e de-r' daar dienst
als vormeloze hoop bijeengebonden
kleren?
j onbekende stapte er met trage
stappen op af, de zoekende stralen
speelden over de roerloze gestalte.
Weer bukte de man zich over de
vrouw.
Alhoewel hij de drie woorden ver
wachtte. sneden ze hem toch door
zijn ziel. Een onzichtbare hand be-
ro*r-,<* TÜri hart. 't Ge
mompel was welhaast onverstaan
baar. maar dit kon niet misen .Te
t zeker was hii van zijn zaak. toen die
ondoorgrondelijke figuur de woorden
uitstootte.
„M'n hemelSonja."
Wat betekende toch die letterlijke
halinr? Wat schoten ze er mee op
En wie lag daar op de plaats van
.a M ..niue?
Sonja?
De tanden diep in zijn onderlip
verbeet hij z'n ongerustheid Daar
probeerde die kerel haar op te beu
ren. Ha, dat lukte hem zo maar niet.
Dat moet je meer gedaan hebben,
wil je d'r niet laten vallen, meneer
de moordenaar- Het lag hem al op de
lippen maar hij wist zich te beheer
sen en zweeg.
Als daf werkelijk Sonja was, dan
hield zij zich prachtig. Elk ander
meisje zou de buurt bij elkaar ge
gild hebben zodra een onbekende
hectrp'-t^ en on z'n armen
trachtte te krijgen. Dit zogenaamde
vrouwenlijk gaf geen kik en verroer
de zelfs geen vin.
Daar had hij haar dan. De zaklan
taarn in zijn hand en de zware
vracht op z'n armen. Baggeren maar
door de modder, de goede kant uit.
Langzaam volgde hij de wankelen
de lastdrager. Onheilspellend zwaai
de het schijnsel van de lamp over de
struiken. Het was hier heel donker.
De zware bomen hielden met hun
dichte bladerdek het maanlicht zorg
vuldig buitengesloten. Geen plukje
van de sterrenhemel viel meer te
onderscheiden.
„Hoooooo"
Een rilling rolde over zijn rug. Hol
-eookte het gruwelijke geluid door
de angstaanjagende duisternis. De
heks op haar post-
..Hoooooooo"
Vóór hem weifelde de vertolker
van de lugubere hoofdrol. Heftiger
zwaaide het licht. De man stond
stil. de vracht trillend omkneld.
Waarom ging die vent nu niet ver
der? Hij was er nog niet. Hij moest
no" tien stappen.
Het bleef stil tussen de struiken.
Toen kwarr? er opnieuw beweging in
de onbekende. Heel langzaam wan
kelde hij verder. Op alles bedacht
schijnbaar. Maar toch niet op hetge-
ne dat komen ging.
Ze bereikten de open plek. De
zaklantaarn doofde een ogenblik uit.
straalde 1oen weer vooruit, laag
langs de grond.
Het mocht niet baten. De batterij
'^of ditmaal totaal overbodig. Een
felle machnesiumvlam lichtte op en
zette de bomen in een spookachtig
witte gloed. Pal tegenover de indrin
ger verrees een menselijke figuur
uit de grond. Twee armen strekten
zich naar hem uit.
„Moordenaar! Beken dan, wat je
gedaan hebt!"
Een wild toneel speelde zich plot
seling af. Het bewegingloze lichaam
van de schijndode plofte met een
ontzettende smaak ter aarde. Van
alle zijden richtten lichtbundels zich
op de hevig gillende vreemdeling,
die zich opeens als een rat in de val
zag ingesloten. Vertwijfeld stortte
hij zich achterwaarts op 't cordon
van lantarens in de hoop de nauwe
kring te kunnen doorbreken. De heer
des huizes raakte bijna in het ont
brandend gevecht op leven en dood,
dat zich op een paar meter afstand
ontwikkelde. Iemand greep hem bij
de pols, rukte hem achteruit: „Moet
je een kogel in je ribbenkast krijgen!
Buk!"
Glimmend knopen op een donker
uniform. „Ja-ja wel, inspecteur."
Agenten schoven voorbij. Daar
hadden ze hem. Meer dood dan le
vend bungelde de kerel in hun
steike handen.
Een zware stem baste ergens uit de
duisternis: „Op de plaats van recon
structie. Vasthouden daar."
De schrijver voelde zich ruw mee
getrokken aan zijn pols rond de be
wegelijke groep aan de andere zijde.
Ze passeerden rakelings het nog on
bewegelijk uitgestrekte lichaam van
de gefingeerde helpster. Schrik sloeg
hem om het hart, de val was te groot
geweest, als Sonja
Kladdard liet hem geen tijd om
over alles na te denken.
„Present, commissaris. Alles in
orde. Meneer Ricochet volgde ons
mannetje op de voet.
Een lichtstraal, pal in z'n gezicht.
Verblind staarde de bespionneerde
romanheld in het onzichtbare iets om
hem heen. Dan de zoete, welluiden
de stem van een lief meisje, dat hij
evenmin kon onderscheiden, doch
'~f hü daarentegen heel duidelijk
voor ogen zag: „Dat klopt, commis
saris, zo was het vannacht óók."
„Sonja", kreet hij uit.
„Stilte", donderde de zware stem
van de corpschef vlak voor hem.
Een ruk aan zyn pols. „Draai om!"
beval zacht de inspecteur.
Knipperend met zijn ogen ont
waarde hij iets van het schouwspel,
dat zich op dit open plekje, in het
hart van zijn tuin voltrok. Daar hing
de moordenaar in de schaduw van
zijn bewakers tegenover de wonder
lijke jury, die hem' hier onder 't on-
doordx-ingbare bladerdak een eerste
verhoor wenste af te nemen. Op
nieuw richtten zich de lichtbundels
op de ingesloten figuur.
Hij wist, dank zij de toespelingen
van Sonja, wxe hij van het gruwelijke
drama verdenken mocht. Al enige
tijd had hij zich voorbereid op een
arrestatie, of het node afscheid. Doch
dit toneel, dat de vrucht was van een
sluw opgezet reconstructieplan, waar
in de dader als een ware spin in z'n
eigen web verstrikt raakte, deed hem
huiveren van ontzetting.
Kladdard voelde in de pols, die hij
vasthield, de schok van de herken
ning.
De zware stem van de commissa
ris verdreef alle gedachte. „U bent
de vader van Anna Mathilde?"
„Pardon? Ik begrijp niet
„Zo, Pieter, begrijp je niet wat dat
nvet jc-uw rol te maken heeft! En dan
begrijp je zeker ook niet, wat al die
getuigen hier betekenen, hè?"
(Wordt vervolgd).
