BEURS - O VERZICHT PSeudo-SPionne 's Middags volksgezondheid 's Avonds financiën 1e Thunderjet bij Ned. luchtmacht Uitvinding voor de huisvrouwen Emigranten terug naar IJmuiden LOCOMOTIEF Het sterke hart dat Uw costuum jong houdt Motie van afkeuring tegen burgemeester van Velzen VRIJDAG 30 MAART 1951 UK LEIDSE COURAN'I I WEEDE BLAD - PAGINA 1 Tweede Kamer Bij de aanvang van de vergadering heeft de Tweede Kamer gistermid dag de heer Nederhorst (Arb) verlof gegeven tot het richten van vragen aan de regering omtrent de economi sche gevolgen van haar loonpolitiek. Deze interpellatie zal a.s. Dinsdag worden gehouden. Hierna is de behandeling van de begroting van het departement van Sociale Zaken voortgezet. De heer VAN LIENDEN (Arb) be toogde, dat maatregelen in het be lang der volksgezondheid voorrang behoeven. De ziekenfonds-wet be hoort z.i. spoedig te worden inge diend en er moet een regeling der schooltandverzorging komen. Voorts zeide hij wettelijke regeling der ge neesmiddelenvoorziening gewenst te achten. Bijzondere aandacht vroeg ook hij voor de blindenzorg. De heer HOOGCARSPEL (C.P.N.) was van oordcel, dat het particulier initiatief ten aanzien van de gezond heidszorg ten hoogste aanvullend mag optreden, doch niet dominerend Met 's ministers opvatting in deze was hij het niet eens. De heer KROL (C.H.) de opleiding van het verplegend personeel bespre- kend, zeide, dat liefde voor het vak de eerste eis- voor een verpleegster moet zijn. De schoolopleiding komt op de tweede plaats. De heer VAN DER ZAAL (A.R.) was van oordeel, dat de overheid zo veel mogelijk de handen van het kind moet afhouden. De Minister van Sociale Zaken, de heer JOEKES erkende, dat de belan gen der volksgezondheid behoren tot de essentiele, die de regering heeft te behartigen ,maar hij kón niet toegeven, dat de grens onbe perkt is. Hij zeide, dat voor de volks gezondheid gedaan wordt wat moge lijk is Met het oog op de financien kunnen er geen uitzonderingen wor den gemaakt. Omtrent het onderwijs aan blinden zal sür. zich in verbin ding stellen met zijn ambtgenoot van Onderwijs, Kunsten en Wetenschap pen. De minister zeide. dat men zich de zorg voor de volksgezondheid niet kan denken zonder de particuliere organisaties en instellingen. Intussen is het nodig dat er wordt gecoördi neerd en dat er samenwerking is, Daarbij heeft de overheid een taak. Een voorontwerp voor de zieken fondsverzekering is om advies naar de ziekenfondsraad. De ziekenfond sen zullen een zekere mate van au tonomie hebben. Een geneesmidde lenwet zal de Kamer in de loop van het jaar kunnen bereiken. Ten aan zien der drinkwatervoorziening deel de. hij mede. dat 70% der-bevolking is aangesloten. De Staatssecretaris voor de Volks- zondheid, de heer MUNTENDAM, zeide het geneeskundig schooltoe zicht te zien als een stuk kinder hy giene, waarin het particuliere initia tief een rol speelt. Met dit schooltoe zicht staat Nederland internationaal bovenaan. Uitbreiding van het aan tal centra voor verpleging van asth- mapatienten zal in de naaste toe komst niet mogelijk zijn. Het ont werp geneesmiddelenwet bevat een stelsel, waardoor verkoop, fabricage en invoer van niet togelaten ge neesmiddelen verboden wordt. De oudeliedenzorg wordt met kracht aangepakt. De begroting werd z.h.s. aangeno- AVONDVERGADERING In de avondvergadering heeft de kamer een aanvang gemaakt met de behandeling van de begroting van het departement van financien. De heer TEN HAGEN (Arb) be toogde, dat de toepassing van de wet op de materiele oorlogsschaden de gedupeerden heeft teleurgesteld. De heer C. VAN DEN HEUVEL (A.R.) opmerkend, dat de minister controle heeft op de uitgaven van de andere departementen, zeide, dat de bewindsman in feite de macht naar zich toe trekt, hetgeen funest is voor de nodige versobering. Er moet z.i. een andere methode komen, waar door de eigen verantwoordelijkheid der departementen toeneemt. De heer HOFSTRA (Arb.) zeide, dat aan de grote achterstand by de belastingen het z.i. te wijten is, dat er veel verkeerde aanslagen worden opgelegd en dat er vaak fouten in de aanslagen voorkomen. De toestand der effectenregistratie noemde hij ontstellend. De heer JANSSEN (KVP) meen de, dat het jeugdsparen moet worden bevorderd. De Spaarraad moet wer ken met inachtneming van de juiste verhouding tussen Rijksspostspaar- bank en particuliere spaarbanken. Niet toegelaten. Mej. TENDELOO (Arb.) deelde mede, dat zij zich had aangemeld voor het volgen der colleges van de Rijksbelastingsacademie en is afge wezen. Is de minister het eens met deze houding van de directeur dier academie? Hebben de Nederlanders niet het recht op een eerlijk, open hartig en minutieus antwoord, als zij een hoge ambtenaar naar iets vra gen? Zij wilde van de minister ver nemen wat de reden is, dat deze academie alleen open staat voor man nelijke Nederlanders. De heer DE HAAS (KVP) gaf te kennen, dat er tal van klachten zijn over de uitvoering van de wet ma teriële oorlogsschaden. De heer VAN DE WETERING (C. H.) wilde weten hoe de minister denkt over de liberalisatie in hét al gemeen en over de wijze, waarop zij wordt toegepast. De heer RITMEESTER (WD), een verslechtering der liquiditeitspositie van de middenstand constaterend, merkte op, dat de ontwikkeling gaat in de richting van beperking van_het particulier crediet, wat z.i. tot moei lijkheden aanleiding kan geven. Z.i. kan niemand zeggen hoeveel millioe- nen de achterstand in de belasting dienst het rijk kost. De heer Ritmees ter ontwikkelde voorts oa. nog be zwaren tegen de spaarraad. Tegen middernacht is de vergade ring verdaagd tot hedenmiddag. ZAAK BERTHA HERTOGH IN APRIL WEER VOOR Het Hof van Appèl in Singapore zal 16 April de zaak Bertha Hertogh opnieuw in behandeling nemen. Aminah, de Maleise baboe, die het kind acht jaar lang bij zich gehouden heeft, is namelijk tegen het vonnis, waardoor Bertha aan haar moeder werd toegewezen, in beroep geko men. Mohammedaanse organisaties hebben gelden bijeengebracht om de nieuwe behandeling mogelijk te ma ken. De eerste eenmotorige Thunder jet straaljager, van welk type de Verenigde Staten honderd toestellen aan ons land zullen leveren, heeft boven Nederland proefgevlogen Het toestel, dat in Volkel is gemonteerd, maakte eerst een vlucht, waarbij het werd bestuurd door een vlieger van de Amerikaanse luchtmacht. Daarna nam majoor-vlieger W Bak ker in de stuurstoel van dit één- mansviiegtuig plaats, om er drie kwartier mee in de lucht te blijven. De Thunderjet is nog iets sneller dan de Gloster-Meteor, waarmee de Nederlandse luchtstrijdkrachten reeds vertrouwd zijn. Het toestel, dat is uitgerust met een drukcabine en een uitschietbare stuurstoel, heeft een Allison turbine-straalmotor, die in de romp achter de vleugel is in gebouwd. De vleugel is laag aange bracht. Het landingsgestel is drie- wielig, met een wiel in de neus. De spanwijdtje is 11.40 meter, de lengte 11.60 meter en de hoogte 3.90 meter. De maximum snelheid op zee-niveau ligt boven 960 kilometer, de dienst- hoogte is nieer dan 13.725 meter en de gevechts-actie-radius 1360 kilo meter. Dit type Thunderjet is het resul taat van jarenlang experimenteren me- andere types. De Amerikaanse luchtmacht bezat eind 1949 reeds ze venhonderd Thunder jets. Kolonel Hoover, van de Ameri kaanse luchtmacht in Duitsland, is op de vliegbasis Volkel geplaatst om de Nederlandse vliegers te hel pen bij het vertrouwd raken met dit nieuwe type jager. i-'w;hP GAS. DAT ZICHZELF AANSTEEKT Drie Zwolse arbeiders hebben een vol-automatisch gaskomfoor uitge vonden. De Nederlandse huisvrouwen zullen per jaar zes millioen kubieke meter gas kunnen besparen, een on eindig aantal lucifers en een hoop ellende door de verhoogde veiligheid van dit merkwaardige apparaat, dat het komfoor doet ontbranden, wan neer men er een pan opzet en de vlam dooit op het moment, dat de pan^ van de branderd wordt gelicht. Het is een klein eenvoudig appa raatje, dat direct aan de meeste kom foren en sommige fornuizen gemon teerd en goedkoop in massa gefabri ceerd kan worden De voornaamste onderdelen zijn een verende klep, die het gaskanaal hermetisch afsluit en een electrisch gloeidraadje. Als de huisvrouw in de keuken komt, zet zij de gaskraan van het komfoor op „vol". Daarmee wordt het draad je aan het gloeien gebracht, doch het gas stroomt eerst door de brander, wanneer zij een pan of ketel opzet. Door de aanraking met het gloei draadje ontvlamt het gas onmiddel lijk. Wordt de pan afgenomen, dan dooft meteen het gas. Bovendien is nog een voorziening aangebracht, waardoor het draadje tijdens het ko ken niet blijft doorgloeien. Aan elec- Volkel, het vliegveld, waar de kern van de tactische luchtmacht wordt ondergebracht, is weliswaar geen volstrekte nieuwigheid de Duitsers begonnen reeds met de aan leg"- doeh men kan het-wel be schouwen als een nieuwe klank in de militaire luchtvaart, waarin tot dusverre vooral de namen Valken burg, Leeuwarden en Gilze Rijen voor ons bekend waren. Volkel, ge legen in de driehoek Nijmegen, Den BoschHelmond, bleek bij nauw keurig bodemonderzoek uitstekend geschikt te zijn voor militair gebruik en het terrein wordt thans uitgebreid om deze zomer nog de basis te kun nen zijn voor het dan op te richten commando der tactische luchtstrijd krachten, OPKOMST LICHTING 1951-1. Op 3, 4 en 5 April a.s. zullen ruim 12.000 dienstplichtigen van de Ko ninklijke Landmacht, die zijn inge deeld bij de voorjaarsploeg van de lichting 1951, in verschillende garni zoenen voor eerste oefening onder de wapenen komen. Industrie in Zuid- Holland Geremd door woningtekort Het jaarverslag over 1950 van het Economisch-Technologisch Instituut voor Zuid-Holland publiceert gege vens omtrent het aantal industriële bedrijven met meer dan 10 personen in de provincie Z.-Holland. Hieruit blijkt, dat het aantal werk nemers sinds-1930 met circa 30% toe nam, in de metaal-, de chemische- en de textielindustrie zelfs belangrijk meer. Het aantal bedrijven bedroeg in 1950 2322 tegen 2146 in 1949 en 2247 in 1930, met een aantal werkne mers van 186.377 resp. 174.916 en 136.846. Het aantal arbeiders bedroeg in 1950 en 1949 21.7 pc1, van het to tale aantal voor het gehele land te gen 20.2 pet. in 1930. In het verslag wordt de klacht ge uit, dat de toewijzing van woningen aan deze provincie sedert 1945 niet in overeenstemming is met de bete kenis van dit gebied als centrum van nationale industrie. Het is de vaste overtuiging van het instituut dat een ruimer woning contingent zal betekenen, dat een rem op de expansie van de industrie in Z.-Holland wordt weggenomen. trische stroom gebruikt het toestel 1 kwu per jaar en hoeveel op gas en lucifers bespaard kan worden, is dui delijk. De huisvrouwen, die de proefde- monstratie bijwoonden, waren en thousiast. „N. v. d. D." Brand aan boord Het M.S. Johan van Oldenbarne- velt, dat gisteren uit Amsterdam met emigranten naar Australië vertrok, vaart op het ogenblik terug naar IJmuiden. De gezagvoerder heeft de Mij. Nederland gerapporteerd, dat een begin van brand in de machine kamer, dat werd geblust en geen ern stige gevolgen heeft gehad, hem noodzaakt de technische staf van de maatschappij te raadplegen en zo nodig reserve-onderdelen en uitrus ting mee te nemen alvorens de reis te vervolgen. Het schip was ter hoogte van het eiland Wight toen de brand begon. Het schip wordt morgen omstreeks twaalf uur te IJmuiden verwacht, doch zal uiteraard zo spoedig moge lijk weer zee kiezen. Passagiers en bemanning zullen het schip niet kunnen verlaten en ook geen con tact met de wal kunnen hebben. Persoonlijke ongevallen hebben zich niet voorgedaan. RIJWIELEN GEBR. HUISMAN Hogewoerd 66 - DE WETHOUDERSBENOEMING IN VALKENSWAARD. Als nasleep van de Valkenswaard- se dreigbrief-affaire heeft deze week in de gemeenteraad van Valkens- waard, na de vernieti ;ing door de Kroon van de benoeming van wet houder G. J. H. Vincken, een her nieuwde wethoudersverkiezing plaats gevonden. Ook thans werd de heer Vincken gekozen en wel met alle ne gen stemmen van de groep R.K. Ge meentebelangen tegen de zes stem men van de K.V.P.-fractie. Voor noch na de verkiezing was er een discus sie. Voor vlijtige handen in het schoonmaakgetij: Hamea- Gelei Een Vormvast costuum heeft na tuurlijk alle goede eigenschap pen van een eerste klas costuum. Maar het heeft méér! Het originele Vormvast binnen werk is door zijn soepele veer kracht het sterke hart dat Uw costuum jong houdt. C A Vormvast is inderdaad Perfectie, iti Confectie./ In de begrotingszitting van de ge meenteraad van Velsen, die dit jaar een uitermate roerig karakter had, door het feit dat zowel een passage de nieuws jaarsrede van burge meester mr. M. M. Kwint als de z.g. „Velser affaire" in de debatten wer den betrokken, is gisteravond een motie ingediend, die gesteund werd door.de fracties van de K.V.P., de P. v, a. A., de C.P.N. en de A.R. De CHU-fractie onthield haar steun aan de motie. De VVD-fractie was niet aanwezig. De motie heeft de volgende in houd: „De raad van de gemeente Velsen, geboord de discussies inzake de nieuwjaarsrede van de burgemees ter, waarin deze heeft gemeend on der meer te moeten opmerken: „dat wij leven in een tijd, waarin half slachtigheid en middelmatigheid ze telen in het gestoelte der ere, en het compromis, zelfs tot over de gren zen der eer, bijzonder en vogue is". Van oordeel dat deze uitspraak een beledigende inhoud heeft voor alle vertegenwoordigers in de openbare lichamen; spreekt hierover zijn afkeuring uit, besluit deze motie ter kennis te bren gen van de minister van Binnenland se Zaken, en gaat over tot de orde van de dag. De motie zal aan het einde van de begrotingszitting, dat is. waarschijn lijk vanavond, in stemming worden gebracht. BURGEMEESTER OP DE BON. De burgemeester van Hoogezand- Sappemeer, de heer H. de Wit, heeft onlangs ervaren hoe zijn politieman nen zonder aanzien des persoons te gen wetsovertreders optreden. Hij kreeg nl. een bekeuring, omdat hij voor het bezoeken van een concert te Sappemeer zijn auto had geparkeerd op het trottoir voor het vroegere ge meentehuis. Na afloop van het con cert stond de politie met het boekje in de hand op hem te wachten. De zaak diende gisteren voor de kantonrechter te Zuidbroek aldus meldt N. v. d. D. De burgemeester en nog elf zondaars hadden echter ge luk, want de kantonrechter stelde vast, dat de auto's waren geparkeerd op een deel van het trottoir, dat rech tens niet als openbare weg kan wor den aangemerkt. Alleen de bus chauffeur A. G. de B. uit Amsterdam werd schuldig bevonden, echter zon der toepassing van straf. AMPER PRIJSHOUDENDE MARKT In tegenstelling tot beide vorige dagen opende de Amsterdamse effec tenbeurs gisteren eerder wat luier. Ditmaal scheen er enig aanbod te zijn in Unilever, doch van welke zijde dit afkomstig was, bleek moei lijk vast te stellen, men meende dat het Beheersinstituut ze verkocht. In ieder geval stimuleerde dit aan bod de andere hoeken niet, een soort gelijke verkoop in Kon. Olie zou zeer zeker een grotere reactie ver zaakt hebben. Gisteren waren er weer enige e- missies aangekondigd, in de eerste plaats de reeds lang verwachte ka pitaalsuitbreiding bij Albatros en vervolgens die der chemische fabriek Naarden. De vele emissies in het nieuwe jaar hebben over het alge meen geen ongunstig verloop ge had, maar enige terughoudenheid wordt toch wel aan de dag gelegd, daar men ter beurze van mening is, dat het sterk verhoogde prijspeil nog meerdere vennootschappen zal dwin gen tot een kapitaalsuitbreiding. Al met al bleven de verliezen tot fracties beperkt. Olies bijv. sloten op 304 (304 3/4). Unilever moest ruim 2 punten prijsgeven. Philips daaren tegen monteerde tot 250 (248). De overige industriesoorten sloten voor het merendeel nauwelijks prijshou dend. Aandelen Albatros noteerden 178 (180) en „Naarden" 175 (176). De Cultuuraandelen hadden een on belangwekkend verloop en herstel den zich na een lagere opening tot tegen de slotprijzen van Woensdag. De incourante soorten waren ook nu vrij vast. De scheepvaartmarkt was hier en daar wat lager, staatsfondsen bleven goed op peil, zowel wat de dollar- als de guldensbeleggingen betreft. De belangstelling voor Ame rikanen blijft, gezien de geringe dagomzetten (5 a 6 honderd stuks) gering. Gisteren verbeterde het agio tot 10H procent. Bankinstellingen eerder wat lager voor de locale soorten, doch aandelen Haagsche Commissiebank stegen voor de derde keer in successie met 5 procent tot 135. Prolongatie 2 1/4 pet. HUISELIJKE SPIONNAGE-GESCHIEDEMS y door P. J. van Gelder 30) Het bleef stil in de boekerij. De dragers schudden hun levende lede pop weer wat hoger op onder de ar men en marcheerden met hun be- modderde schoeisel over de prachti ge „Pers". „He-he", zuchtte Son ja, toen ze eindelijk in de slaapkamer op een canapé neerzonk en haar capuchon kon afrukken, „ik geloof, dat ik zo in slaap val." „We nullen toch eerst eens een on derzoek instellen naar je verwondin gen lieve kind", zei haar gastheer, terwijl hij het vlijmscherpe mes voorzichtig uit zijn zak nam. „Weet je", geeuwde ze, „dat 't me nu niet eens zou kunnen schelen als e me döodstak?" Maa zij merkte de vreemde uit drukking in zijn ogen niet op. KAMELEON In de gezellige zitkamer van zijn afgelegen woning trof Ricochet zijn gedienstige, die hier voor die nacht de wacht betrokken had. Hij had het zich gemakkelijk gemaakt in een leren clubfauteuil onder de leeslamp met een boek uit de bibliotheek en zijn leren huispantoffeltjes aan de voeten. De meester' moest onwille' keurig lachen, toen hij zijn knecht in het roodwit katoenen jasje zo be haaglijk uitgestrekt in zijn salon aantrof. Maar hij had het hem zelf verzocht, daar te gaan zitten, dus kon hy er niet veel van zeggen! „Niets bijzonders, Pieter?" „Nee meneer, niets gehoord of ge zien. Ik denk, dat mijnheer de moor denaar niet erg gedurfd heeft van nacht." Hij klapte zijn boek dicht en stond op uit de grote stoel, ,,'t Is zeker nog ruw weer buiten?" „Dat valt mee", antwoordde de baas,, „Zo ben je aan De Zonnebloem en De Vlinder begonnen? Hoe vind je dat boek?" „Nou ik heb de helft er niet van begrepen, mijnheer. Zal ik thee ma ken, of koffie?" „Eh ja, zet maar zoveel mogelijk koffie, Pieter." „Goed mijnheer. Uw broer is zeker een erge liefhebher van goede koffie?" „M'n broer? Oja, ja, hij ook." Terwijl zijn concierge-en-kok lang zaam wegslofte naar de keuken, bla derde zijn patroon in het eerste ro- mannetie, dat van zijn hand gedrukt werd. Herinneringen aan vroeger... Hij, de zonnebloem en zij, de vlin der. En nuDe geschiedenis herhaalde zich. 't Kwam toch altijd uit. Weer ontmoette de zonnebloem een vlinder. Dit keer een mooi, wer kelijk wit vlindertóe. Lelieblanke vleugeltjes had ze. En een heerlijk mondje om te zoenen. Hij las een paar woorden op de pa gina,- die openviel. „Vreemd mom pelde de tuinman, toen hij de afge rukte stengel opraapte en tussen de verlepte blaadjes een paar witte vleugels ontdekte Ze hebben el kaar in hun doodstrijd omstrengeld. VreemdEen zonnebloem. En een vlinder. Héél vreemd.!. Nu had ze hem van de dood ge red en was zij alleen gewond. Mes steken in haar schouderHij gruwde even, toen hij terugdacht aan de schrik daar boven in zijn slaapkamer bij het uitdoen van haar mantel. De dunne jurk zag rood van het bloed. Zij had de stoot voor hem opgevangen, iets meer naar de hals en 't had haar het leven kunnen kos ten. Twee diepe steken. Ze had niet eens een kik gegeven. Dat vlindertje van nu was wel een heel verschil niet zijn vlindertje van toen Hij had haar verbonden, stil de verbandtrommel uit de badkamer gehaald, 't Was beter Pieter niet in te lichten over de vrouwen, die in -huis vertoefden. De spin sloop mis schien weer om het huis op zoek naar zijn prooi en zijn verdwenen helpstertje. Ha, die messensteekster, zou ze ondertussen al weer bijgeko men zijn? Als ze maar niet begon te gillen. Enfin. Sonja zou haar wel ïn bedwang houden! „Uw broer is zeker al met jas en bagage naar boven gegaan?" Ricochet schrok op uit zijn ge dachte.. Hij had zijn factotum niet horen binnenkomen op die zachte pantoffels. „Eh, ja, Pieter, m'n broer is al naar boven." „,Zal ik een kop koffie naar de lo geerkamer brengen, mijnheer?" „Neenee, nee dat is niet nodig. Ik zal direct zelf wel gaan. Geef me maar een blad mee met een paar grote koppen." „Goed meneer." „Enne, doe er een paar flinke bis- schuiten bij'. Of santwiches." „Zal ik dan maar meteen een broodmaaltijd gereedmaken? Meneer boven zal misschien trek hebben na de reis." „Ja, dat is een goed idee. Goed Pie ter, doe dat. Enne drie, ik bedoel twee personen, Pieter." „Uitstekend mijnheer." Daar had hij zich haast verraden. Drie personenstel je voor. Nee, ,t was beter dat zijn personeel niets vermoedde van die vrouwen in zijn huis. Wie weet, wat er nog voor ra re praatjes van in de wereld konden komen En dan midden in de nacht, in zijn slaapkamer! Hij had ze beter I in de logeerkamer kunnen loodsen. Niets aan te doen, ze zaten er nu eenmaal. Hij zou de nacht dan maar beneden doorbrengen. Zorgzame hulp was die Pieter. Als hij nu maar niet naar boven tippel deToch attent van hem, di rect een broodmaaltijd te willen klaarmaken. Hij zou wel iets kok kerellen ondertussen, "t Zou hem niets verwonderen, als er toch nog een warme schotel op de proppen kwam. Voor zijn broer Neeniet aan denken. Laat hem maar geloven, dat er inderdaad een broer van z'n meester rondschar relde. Anders kwam hij misschien weer vragen wat die voetstappen beduidden. Zijn broer Schoorvoetend naderde hij de ra men, schoof de zware overgordijnen vaneen en blikte strak naar buiten. Het nachtelijk nevelschei-m scheen langzamerhand op te trekken. Nog dreven er wolkenflarden langs de de donkere hemel, maar tussen die sombere zwarte vegen door twinkel den verscheidene sterren. Grillig tekende de takken van de bomen zich af tegen dit vage schijnsel. Een dreigende schaduw schoof dicht langs het huis. In de verte kraaide i onduidelijk een haan. (Wordt vervolgd).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1951 | | pagina 5