S)e
Gromyko komt met een verrassing
ANDERHALF
»Ook Triëst moet op de agenda«
De moord op de Perzische
premier
Zat de olie er weer tussen
Binnenkort bommen op
China
Kans voor
Queuille
De Marokkaanse kwestie
spitst zich toe
Defensie op
Sovjet-begroting
DONDERDAG 8 MAART 1951
42ste JAARGANG No. 12226
Directeur: C. M. v. BAMEKSVELQ
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm, en Adv. 70826, Abonn. '20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.40 p. w., f 1.72 p. mnd., f 5.15 p. kwart. Franco p. p. f 5.90. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
LIET bloed kruipt, waar het niet
11 gaan kan. Prof. Romme mocht
dan al meermalen getuigen, dat zijn
liefde voor de zeer brede of brede
basis grenzen kent, zijn hart klopt zo
warm en zo zéér breed, dat hij zijn
plan tracht door te zetten. Willen de
Anti-Rev. niet rechtstreeks mede
werken, dan zal hij zijdelings probe
ren hun steun te veroveren. Prof. De
Gaay Fortman destijds reeds aan
gezocht door mr. Steenberghe voor
„productie-opvoering" en mr Mey-
nen, oud-minister van Oorlog zijn
door hem uitgenodigd een portifeuil-
le te aanvaarden.
In een mededeling van Anti-Rev.-
zijde over het onderhoud, dat de in-
fomateur had met dr. Schouten wordt
geschetst, dat, ondanks de afwij
zing, het gesprek „een open en pret
tig karakter" had. Daaruit zou men
opmaken, dat de informateur, toen de
Anti's van parlementaire binding
aan het kabinet afzagen, zijn voorne
men heeft aangekondigd enige „vrij
staande" Anti-Rev. uit te nodigen.
„Trouw", waarvan het Tweede
Kamerlid dr. Bruins Slot hoofdre
dacteur is, komt echter tot een an
dere opvatting. Het neemt aan, dat
de aangezochte heren het advies van
dr. Schouten zullen inwinnen. „Na
de afwijzende beslissing van de heer
Schouten ten aanzien van' de infor
matieve opdracnt aan prof. Romme
behdfeft het geen speculatie, er van
overtuigd te zijn wat de inhoud van
's heren Schoutens advies zal zijn".
Het blad verwacht dus een vol
komen afwijzing van prof. Romme's
lokroep, maar wij hebben de stellige
indruk, dat .Trouw" in zijn overtui
ging wordt geschokt.
Gaat prof. Romme streven, na de
„breedste basis" te hebben prijs ge
ven, toch nog een „bredere basis" te
grondvesten, dan komt hij "nolens
volens terecht op de „brede basis".
De Christ.-Hist. en de V.V.D. heb
ben in een ingewikkelde zin over de
„mogelijkheid van medewerking tot
bevordering van de totstandkoming
van een kabinet" daaraan hun voor
lopige zegen gegeven. Met deze ze
gen in zijn zak, is de informateur
aan het zoeken gegaan naai perso
nen. De verhouding in de ministers
zetels zou, zijn we goed ingelicht,
worden 6521 y.De ander
half was bestemd voor de VVD, wier
tweede zetel bezet zou worden door
een persoonlijkheid van vrijzinnige
huize, die geen lid zou zijn van de
V.V.D., doch waarmede de V.V.D. ge
noegen zou willen nemen. De volle
zetel van de V.V.D. zou wederom be
zet worden door minister Stikker.
Wat de Christ.-Hist. betreft: men
weet niet of er in deze partij
veel keuze is voor twee ministers
zetels!
Men vraagt zich wellicht af, waar
om de informateur zo gebrand is op
de allerbreedste basis, terwijl de
twee grote partijen reeds een vol
doende parlementaire meerderheid
opleveren. Het antwoord is: om in
deze tijd van nood-maatregelen,
waarbij het gehele volk ten nauwste
is betrokken, bij de grootst mogelijke
meerderheid van het volk vertrou
wen te vestigen en die mate van zelf
beheersing te ontwikkelen, welke het
dragen van mede-verantwoordelijk
heid met zich brengt.
Het is dus een hoog doel, waar de
informateur op mikt en mikken
blijft, en dat hij, zo de Anti-Rev. in
derdaad niet geheel afzijdig blijven,
ook treffen zal.
SLUIS BIJ TIEL NADERT HAAR
VOLTOOIING. De grootste bin-
nensluis van Europa, in' het Amster
damRijnkanaal nadert haar vol
tooiing. Hoog boven het Betuwse
landschap uit rijzen de twee 37
meter hoge torens, die straks,
door een .bovenbalk" verenigd, de
sluisdeuren zullen dragen. Wanneer
deze bovenbouw gereed zal zijn, is
een groots monument, dat getuigt
van Nederlandse durf en doorzet
tingsvermogen tot stand gekomen.
Foto toont de beide torens, die
het landschap ten Noorden van het
plaatsje Wamel zullen beheersen.
WONDERLIJKE RUSSISCHE
GEDACHTENSPRONGEN
Drie en een half uur hebben de plaatsvervangers van de Grote Vier giste
ren te Parijs gediscussieerd over een nieuwe verrassende eis van Gro
myko (Rusland), dat naast de kwestieOostenrijk ook de kwestie-Triëst
op de agenda van de conferentie van ministers van Buitenlandse Zaken
zal worden geplaatst. „De atmosfeer was echter minder gespannen dan
Dinsdag", verklaarde een Westelijke woordvoerder.
Oude koe uit de sloot
De oude Russische beschuldiging
herhalend, dat de Westelijke geal
lieerden het vredesverdrag met Italië
geschonden hebben door van Triëst
een militaire basis te maken, vroeg
de Rus: „Wanneer de Westelijke mo
gendheden haar verplichtingen met
betrekking tot Triëst niet zijn nage
komen, hoe kan Rusland dan zeker
heid hebben, dat ook Oostenrijk niet
tot een militaire basis zal worden ge
maakt?"
Dit was het begin van het politieke
steekspel, dat gisteren het debat be
heerste. Urenlang werden de be
schuldigingen over de conferentieta
fel heen en weer gekaatst. .,De Sov
jet Unie", zo zei de Amerikaan Jes-
sup, „heeft de sluiting van het vre
desverdrag met Oostenrijk voortdu
rend opgehouden."
„Dat", antwoordde Gromyko, heb
ben juist de Westelijke geallieerden
gedaan."
„Wanneer de Sovjet-Unie de mond
vol heeft van schending van vredes
verdragen, dan zal zij er goed aan
doen, eens aandacht te schenken aan
de verdragsschendingen door Honga
rije. Bulgarijs en Roemenië."
Als voorbeelden noemde Jessup
de topzware bewapening van deze
landen en de schending van de rech
ten van de mens.
Hij weigerde overigens een punt
op de agenda op te nemen als voor
waarde voor een opneming van een
ander punt. Hij ontkende met klem
dat de geallieerden him verplichtin
gen jegens Triëst geschonden hebben.
Jessup had echter geen bezwaar
Triëst als „losstaand" agendapunt op
te nemen.
Parodi (Frankrijk) viel Jessup bij.
„Het sluiten van een verdrag met
Oostenrijk zal een werkelijke bij dra -
1 ge zijn tot het verlichten van de span
ningen in Europa en het kan een at
mosfeer scheppen, die gunstig is voor
de toenadering tussen de grote mo
gendheden."
Davies (Engeland) herinnerde
Gromyko er aan. dat Rusland bij de
onderhandelingen over het Italiaanse
vredesverdrag er nooit over gespro
ken heeft, dit verdrag op een of an
dere manier aan het Oostenrijkse
vredesverdrag te koppelen. Dit was
pas een jaar gebeden gebeurd, toen
de Sovjet-Unie de kwestie-Triëst ter
tafel bracht.
Gromyko veranderde toen plotse
ling van front en beschuldigde Frank
rijk er van, dat het de Duitse ontwa
pening niet op de agenda wilde
zien. Parodi ontkende dit ten stellig
ste
Gromyko, op deze zitting het laatste
woord hebbend, verklaarde ten slotte:
.Ik geloof, dat het voor de verlich
ting van de spanning in Europa nut
tiger is, de militarisering van
Duitsland op de agenda te plaatsen,
dan het Oostenrijkse vredesverdrag!"
Vandaag wordt het overleg voort
gezet-
In Frankrijk zijn op overheids
bevel de broodprijzen bevroren.
Toen de bakkers dat venamen be
vroren zij ook; zij bakten niet meer
en sloten de deuren van hun win
kels stijf dicht. Dat is gisteren ge
beurd.
VER. NATIES VOOR DE
BESLISSING.
Deze verklaring van MacArtbur
stelt de Verenigde Naties voor een
ernstige beslissing.
Een Amerikaanse woordvoeder
zeide, dat MacArthurs verklaring"
thans te Washington wordt bestu
deerd, er zijn echter nog geen aan
Naar aanleiding van de gisteren gemelde moord op de Perzische pre
mier Ali Razmara houdt men er rekening mee, dat in de Perzische
hoofdstad de staat van beleg zal worden afgekondigd.
Westerse diplomatieke kringen te Teheran, die een ernstige politieke
-crisis vrezen, zoeken het motief van de moord inderdaad in 't verzet te
gen Razmara's hervormingspolitiek, waarvan de olie-overeenkomsten
met Engeland een belangrijk onderdeel vormen. Engeland kreeg daar
door grote belangen hij de oliewinning in het land. Razmara weigerde
Zondag nog de oliemaatschappijen te nationaliseren.
PROCLAMATIE VAN DE SJAH.
De moordenaar Rastegar behoort
tot de fanatieke Fadayieh-secte, die
onder invloed van de politieke op
positie staat, en sterk gekant is tegen
Westerse invloeden en. de emancipa
tie der vrouwen.
Onmiddellijk na de moord riep de
Sjah zijn adviseurs bijeen. In een
proclamatie verzocht hij zijn volk
„orde en rust" te bewaren. Hij be
noemde de minster zonder porte
feuille, Khalil Fahimi, tot plaatsver
vangend premier en kondigde aan,
dat „binnen enkele uren" een nieu
we premier zou worden benoemd.
De waarnemende Amerikaanse
minister van Buitenlandse Zaken,
James Webb, noemde de dood van
Razmara „een ernstig verlies voor
MAC ARTHUR VREEST REMISE OP KOREA
Terwijl de UNO-troepen gisteren de Han overtrokken en een nieuwe aan
val op Seoel inzetten, bracht generaal MacAtrthur een bezoek aan het front.
Hij waarschuwde bij zijn terugkeer te Tokio, dat, indien hij niet over
meer strijdkrachten de beschikking krijgt en hem geen toestemming
wordt gegeven bases in het communistische China te doen bombarderen,
er mogelijk geen beslissing in de Koreaanse oorlog zal worden bereikt.
„Er zal een militaire impasse intreden", zei de opperbevelhebber.
„Wanneer deze remise-stelling eenmaal bereikt is, zal verder oprukken
van de verbonden legers voordeligerzijn voor de vijand dan voor ons."
wijzingen, dat de regering der Ver
enigde Staten de zaak spoedig voor
de Algemene Vergadering zal bren
gen.
De boodschap van MacArthur
werd Woensdag druk besproken door
vooraanstaande afgevaardigden bij,
de Veiligheidsraad. Men was het e
over eens dat, indien MacArthur zijn
waarschuwing over de mogelijkheid
van een onbesliste strijd in Korea
herhaalt in zijn eerstvolgende rap
port aan de Verenigde Naties over
de situatie aldaar de internationale
organisatie een beslissing van grote
draagwijdte zal moeten nemen.
VERBONDEN LEGERS BEHOUDEN
INITIATIEF.
In het door MacArthurs hoofdkwar
tier uitgegeven communiqué wordt
o.m. meegedee'd, dat bij beide strij
dende partijen in Korea de grond
strijdkrachten meer op de voorgrond
zijn getreden.
De verbonden troepen bleven, na
dat Amerikaanse infanterie Woens
dag in de Westelijke frontsector de
Han was overgestoken, over de ge
hele frontbreedte het initiatief be
houden, er werden vordering tot tien
kilometer gemaakt.
De communisten schijnen in grote
getale troepen samen te trekken en
opnieuw te groeperen voor een tegen
aanval.
Vliegers van nacht-jachtbommen
werpers merkten een zeer uitge
breid verkeer van voertuigen der
communisten op, die in het alge
meen in Zuidelijke richting trokken,
om zich evenwel in de buurt van
het slagveld juist ten Zuiden van de
38ste breedtegraad, in alle richtingen
te verspreiden.
CAftTO- 5126j
de zaak van de vrijheid en de socia
le gerechtigheid in de wereld".
Wij zijn diep geschokt door de
moord op de Perzische premier" zo
zei hij. Hij geloofde niet, dat er enige
verandering zou komen in de nau
we betrekkingen tussen de Verenig
de Staten en Perzië.
In Londen heeft deze .noord ook
al grote bezorgdheid gewekt, omdat
men er een nadelige invloed op
nieuwe olie-overeenkomsten van
verwacht.
Korteling nog heeft Razmara zich
krachtig verzet tegen pogingen van
de parlementaire oppositie om de
olie-industrie te naasten, waarbij hij
de huidige overeenkomst tussen de
Perzische regering en de „Anglo-
Iranian Oil Cy". in het belang van
beide landen noemde.
HERVORMINGSPOGINGEN
ONTMOETTEN TEGENSTAND.
Ali Razmara, die 49 jaar geworden
is, was minister-president sinds eind
Juni jl„ en hij werd terstond gecon
fronteerd met grote moeilijkheden,
Bij zijn ambtsaanvaarding werd zijn
regering er van beschuldigd, een mi
litaire dictatuur na te streven, doch
Razmara voerde hiertegen aan, dat
deze dictatuur juist werd gezocht
door hen, die zelf naar de macht
streefden en die behoorden tot de
15 families, die „geheel Perzië over
heersen". Hij gaf ook niet het vorige
kabinet de schuld van de moeilijk
heden in het land, doch hij weet de
ze aan „een topzwaar en over-gecen-
traliseerd bestuur". Zijn hervor-
vormingspogingen ondervonden in
het parlement echter krachtige te
genstand van de oligarchie van land
heren en zakenlieden. Tocht wist
Razmara langzaam piaar zeker re
sultaten te bereiken en zijn popula
riteit nam in dezelfde mate toe. Doch
voor de Sjah die Razmara aan
vankelijk krachtig steunde werd
dit laatste juist een reden om zich
van de vooruitstrevende premier
langzaam los te maken.... In de
ontwikkeling van dit proces heeft
nu een pistool zijn fatale woord ge
sproken.
RESTAURATIE HISTORISCHE
KERK VAN MARSSUM. De res
tauratie van het uit 1160 daterende
kerkje van Marssum in de provin
cie Groningen, dat tijdens de oorlog
zwaar werd beschadigd, is nu zo
goed als voltooid.
De kerk, die op een terp is ge
bouwd, prijkt weer als een fraai
monument van vroegere bouwkunst
in het landschap, waarvan
eeuwenlang deel uitmaakte.
AVONDMISSEN IN HONGARIJE.
Door de H. Stoel is aan de priesters
van Hongarije verlof gegeven om de
H. Mis te lezen in de avonduren. De
gelovigen kunnen tijdens deze avond
missen ter H. Tafel naderen, op voor
waarde, dat zij drie uur van te voren
nuchter blijven. Deze maatregel is
genomen omdat de communisten
trachten de gelovigen van het Mis-
horen af te houden door het beleg
gen van communistische vergaderin
gen in de voormiddag.
Zoals gemeld heeft oud-premier
Henri Queuille besloten een tweede
poging te doen om een Frans kabinet
te vormen. Politieke waarnemers be
oordelen zijn kansen van slagen gun
stiger dan die van zijn tegenstanders,
omdat zijn radicale partij bereid
schijnt water in de wijn te doen en
minder radicaal te zijn dan haar
naam zou doen vermoeden.
De radicalen zouden accoord gaan
met de kieshervorming, in ruil voor
de zetels van premier en minister
van Binnenlandse Zaken. Queuille
zou instemmen met het houden van
verkiezingen in Mei of Juni en geen
ingrijpende wetsontwerpen voor die
tijd indienen.
De 67-jarige Queuille, een gewe
zen plattelandsdokter, heeft zitting
gehad in 27 regeringen. Hij houdt
het na-oorlogse duurrecord als pre
mier met een jaar en 25 dagen.
Ook koning Abdoellah bemoeit zich er mee
^E MAROKKAANSE kwestie spitst zich toe. Na een dag van opgewon
denheid in Transjordanië heeft koning Abdoellah zich telegrafisch
tot president Truman gewend met verzoek, druk op Frankrijk uit te
oefenen om zijn „onderdrukkingspolitiek" in Marokko te staken. Tegelij
kertijd besloot de Arabische Liga zijn secretaris-generaal, Azzam Pasja,
onverwijld naar Marokko te zenden. Generaal Juin, de Franse resident-
generaal, vloog gisteren van Marokko naar Parijs om met zijn regering
overleg te plegen.
,Het is in Marokko nog nooit
rustig geweest als nu", verklaarde
Juin bij zijn aankomst. „Als er er
gens opwinding heerst, is het in
Caïro en wel op kosten van het
Egyptische volk".
Intussen heeft het parket te Ra
bat namens het Franse ministerie
van Justitie aan de autoriteiten van
het internationale gebied Tanger
verzocht, een onderzoek in te stellen
naar de „verspreiding van valse be
richten", die naar men vermoedt,
hun bron in Tanger vinden en die
door de Egyptische pers zijn ver
spreid.
In Franki'ijk is de verontwaardi-
Bijna 21 procent
De Sowjet-minister van Financiën,
Zwerew, heeft de Opperste Sowjet
in het Kremlin in aanwezigheid
van maarschalk StaÜn en zijn rijks
groten van het Politbureau de
nieuwe Sowjet-begroting 1951-'52
voorgelegd. Dit „vredesbudget" ver
meldt een bedrag van 96400 mil-
lioen roebel voor defensie, bijna
21 van het totaalbedrag en 17
millioen roebel meer dan het vo
rige jaar. In 1940 eiste de defensie
l van de begroting op.
De kapitalistische landen bereiden
zich ten oorlog en de Sowjet-rege-
ring besteedt meer aandacht aan
defensie, verklaarde Zwerew. De
Sowjet-Unie was bezig maatregelen
te nemen om haar nationale defen
sie te beveiligen tegen de samen
zwerende imperialisten. Het na-oor
logse 5-jaren plan is voltooid en zijn
doelstellingen zijn overtroffen.
De nationale economie staat te
boek voor 179 milliard (40%), land
en bosbouw voor 39 milliard en so
ciale voorzieningen voor 120 milliard
roebel.
Vier vliegtuigen en een hef-
schroefvliegtuig van dc Italiaanse
luchtmacht zoeken boven dt Mid
dellandse Zee naar een viermotorig
transporttoestel van de Amerikaanse
marine met *14 personen aan boord,
dat sinds Woensdag vermist wordt.
Het toestel, een „Liberator" was op
weg van Udine naar Rome. Men ver
moedt, dat het ter hoogte van. Rome
in zee is gestort.
ging over de anti-Franse perscam
pagne in Egypte nog steeds niet
geluwd. De Republikeinse Vrijheids
partij heeft „krachtige maatregelen
tegen een door een vreemde mogend
heid gesteunde perscampagne, die
schadelijk werkt op de Frans-Marok
kaanse betrekkingen", geëist. Tevens
nam deze partij een resolutie aan,
waarin vertrouwen in het beleid van
generaal Juin in Marokko werd uit
gesproken.
De stap van de Transjordaanse ko
ning is de jongste en meest opzien
barende ontwikkeling in de anti-
Franse actie, die de gehele Moham
medaanse wereld, van Egypte tot
Pakistan en van Libanon tot Arabië,
is ontketend naar aanleiding van het
feit, dat de sultan van Marokko op
Frans verzoek zijn nationalistische
gevoelens heeft ingetoomd.
WEDEROM MOORD OP PLANTER.
Woensdagochtend is in Oost-Java
wederom een Nederlandse planter
vermoord. Het slachtoffer is de 58-
jarige tuin-employé Hayes van de
suikerfabriek Tjandi. Over deze
moord meldt de correspondent van
Aneta te Surabaja, dat de heer Hayes,
die in een jeep op de grote weg reed,
bij de desa Tangulangin nabij Si-
doardjo door een bende werd aange
houden en in het zijterrein werd ge
voerd. Na enige tijd liet de bende
Hayes vrij. Deze liep toen terug naar
de plaats waar de jeep was achter
gelaten. Toen Hayes een Indonesische
arbeider ontmoette scheen de bende
argwaan te krijgen, zij beschoot al
thans alsnog de planter, die op slag
werd gedood.
In Algiers zijn aan de rand van
de Sahara 30 huizen ingestort ten
gevolge van zware regens Dat was
wel het laatste waaraan men in zo'n
droogland zou hebben gedacht. De
regens ondermijnden de huizen en
daar konden ze niet tegen.
Israël wordt bedreigd door
grote zwermen sprinkhanen, die af
komstig zijn uit Jordanië. Men wil
de beesten met vliegtuigen te lijf.
Ko-ïïeÜie...
Wie zichzelf verheerlijkt, leeft in
voortdurende angst, dal zijn aanma
tiging zal worden ontmaskerd.
