3)e £eidóe6oti/fcci/nt
Zuiveringszout
voor de Tsjechen
Ook al crisis bij W. Duitse
communisten
Clementis in Tsjecho-Slowakije
gearresteerd
Geruisloze terugtocht uit Korea
De Ambonezen naar Nederland
Directeur: C M. v. HAMERS VELD
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DINSDAG 27 FEBRUARI 1951
42ste JAARGANG
No. 12218
Papengracht 32, Tel. 20015. Adm. en Adv. 70826, Abonn. 20955, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.40 p. wf 1.72 p. mnd., f 5.15 p. kwart. Franco p. p. f 5.90. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes 1 1.50
DE KOMEET
A LS een komeet, schitterend en on-
verwacht, is mr. Steenberghe
aan de politieke hemel verschenen.
Na een week alle aandacht tot zich
getrokken te hebben, is hij onder de
horizon d.w.z. in Goirle verdwenen.
Zijn loop aan de hemel was opzien
barend en zijn heengaan, zoals van
alle kometen, evenzeer. Hij was ex
en hij is er niet meer. „Een week
kostbare tijd verspild bij de oplos
sing van de crisis", mokken i mmi-
gen „Te haastig te werk gegaan",
gispen de socialisten. Zijn formatie
is op niets uitgedraaid, maar toch
Deze komeet heeft in de nacht van
de kabinetscrisis een wonderlijk
licht uitgestraald, waai-door het nor
male politieke spel rond de kabinets
vorming in een ongewone schijnwer
per werd geplaatst, De spelers, ver
diept in hun kans-berekeningen, zijn
ervan geschrokken, en wie het meest
ervan opgekeken hebben, dat zijn
de socialisten.
Zaterdag jongstleden werd in dit
blad een eerste reportage opgeno
men van de Leidse Veem'arkt met
foto's van het loven en bieden, dat
op een veemarkt inheems is. Deze
boeren-aard van overdragen en af
dingen doet ook in de politiek op
geld. In gewone omstandigheden
steekt daar niet zo heel veel kwaad
in, maar het moest duidelijk zijn dat,
na vier weken slepen en trekken om
te komen tot regeringsvorming, dit
systeem aftands was geworden en
niet meer toepasselijk.
Een zakenman, een groot zaken
man als mr Steenberghe, gewend
aan beslist oordelen en handelen op
reële gegevens, geroepen om in een
onontwarbaar loven en bieden de
goede weg aan te geven, schoof de
gemoedelijke, maar ter zake niet
dienstige marktmethode op-zijde. Hij
ontwierp een program', stevig van
lijn, maar niet al te gedetailleerd,
omdat hij uit ervaring weet en
dat weet eigenlijk iedereen dat,
wat vandaag nog wenselijk is en uit
voerbaar, morgen door de snelle loop
der gebeurtenissen ongewenst en
onuitvoerbaar kan blijken. We leven
in een internationale crisis met vele
onverwachte moeelijkheden
De P.v.d A. heeft deze overschake
ling van tactiek niet bij kunnen
houden. Zij meenden rustig te kun
nen doorgaan met loven en bieden,
niet bemerkend, dat de formateur
uit dit achter de hand houden, snel
de conclusie trok, dat op die wijze
tot de vorming van een resreerkrach-
tig kabinet niet was te geraken over
wegend ook, dat als de P.v.d.A. al
lerlei detail-verlangens begeerde te
treden, ook de andere, reeds toege
stemd hebbende, partiien. over die
detail-kwesties weer het hare wen
sten in 't midden te brengen Zo
kwam pr noo't pen einde aan.
De P. v. d. A toont zich nu bui
tengewoon verbaasd en tracht haar
al te voorzichtige houding goed te
praten, omdat ook zij niet gaarne
het mislukken van deze hoopvolle
formatie op haar geweten wil heb
ben. Zij verzint, om haar houding te
rechtvaardigen een complete detec
tive-roman, in het „Vrije Volk" en
het „Parool". Het laatste blad
schrijft:
Heeft men elkaar dan heus vol
komen verkeerd begrepen en
moet de slotsom rijzen, dat er
derhalve groot misverstand in
het spel is geweest?
Of zou het kunnen zijn, dat
de formateur tussen halfzeven
en het tijdstip, waarop hij een
bezoek aan het - staatshoofd
bracht (een kleine drie uur la
ter) tot andere gedachten is ge
komen, ja. wellicht gebracht
door iemand met wie hij mis
schien nog heeft gesproken over
zijn nadere uitleg enz. t.o.v. de
financieel-economische punten
van zijn programma?
Er ontbreekt aan dit verhaal nog
slechts een geheimzinnige dame, ge-
hu.d in een zwarte s>'.uier en een re
volver in haar hand
Het „Nieuws van de Dag" heeft
nog een andere romance ontdekt en
publiceert een geestige spotprent van
„Mej. Drees" en „Vrijer Steen
berghe" (met een portefeuille-ruiker
in een papier gewikkeld), waarbij
Drees het volgende bescheid geeft:
't Is lief van u, dat u 't probeert,
Mijn hart trekt naar u toe,
'k Ben door uw aanzoek zeer
vereerd,
Maar 'k mag niet Vammemoe.
Hoe aardig ook waar is het niet.
Drees achtte zich niet meer opge
wassen tegen de nieuwe strubbelin
gen in een nieuw kabinet en bedank
te om persoonlijke redenen. Er zal
wel enig verband zijn tussen de ho
peloze kijk, die mr. Steenberghe op
de kabinetsvorming kreeg, en dit
„blauwtje", een onmiddellijk ver
band is er niet achter te zoeken.
De P. v. d. A. is kennelijk ge
schrokken van de zakelijke behande
ling van deze slepende crisis, en daar
om behoeft men de afgelopen week
niet als verloren tijd te beschouwen.
De komeet heeft een helder en
nogal koud licht geworpen op het
krioelen rond de crisis en misschien
plotseling het besef wakker geroe
pen, wat Troelstra uitsprak in 1914:
dat de nationale gedachte de natio
nale geschillen diende te ovéfheersen.
ER WORDT RADICAAL GEZUIVERD
J^E ERNSTIGSTE CRISIS in de Westduitse communistische partij sinds
het einde van de oorlog is thans gaande. In drie Westduitse staten
zijn reeds partijvoorzitters van hun posten ontheven en men verwacht
binnenkort ook in de andere staten belangrijke mutaties, te meer daar
Vrijdag in München een nationale conferentie der communistische partij
zal worden gehouden, die officieelals „bijeenkomst voor critiek en zelf-
critiek" is gebrandmerkt.
De partijleiders in Würtemberg- Prinz, partijleider in Hamburg ge-
Baden en Hesse, die uit hun functies
werden ontzet, zjjn de laatste slacht
offers van deze zuivering zonder
bloedvergieten. In deze beide staten
hebben de communisten vorig jaar
ernstige verkiezings-nederlagen ge
leden en zij trachten thans het getij
te doen keren door het benoemen van
jonge partijgenoten.
Robert Leibbrand (Wiirtemberg-
Baden) en Oskar Müller (Hesse)
werden uit hun posten ontzet, omdat
zij gefaald hadden in de strijd tegen
de herbewapening en in 't tegengaan
van „ondermijnende werkzaamhe
den" in de boezem der partij. Op de
zelfde gronden was vorige week Willi
WESTERLING VERLIET
INTERNATIONALE ZÓNE.
Naar van bevoegde zijde verklaard
wordt heeft Westerling met enige
vrienden de internationale zóne van
Tanger verlaten. Aan de internatio
nale brug, de grens tussen de inter
nationale zóne van Spaans-Marokko,
zou de politie de achtervolging heb
ben opgegeven.
De kwestie Helgoland
Regeling op komst
Twee Britse officieren en 14 leden
\an de West-duitse politie hebben ze
ven communistische „bezetters" van
Helgoland verwijderd. De „invallers"
waren Vrijdag op het eiland geland.
De Britse autoriteiten-hebben offi
cieel er in toegestemd Helgoland als
bombardementsterrein op te geven.
Kanselier Adenauer heeft de Brit
se autoriteiten toegezegd te zullen
medewerke bij het zoeken van een
ander terrein en het voorkomen van
demonstraties op het eiland.
Het eiland zal tegen Maart 1952 als
oefenterrein opgegeven worden.
De invallers van Vrijdag hebben
's middags meteen ervaren, dat het er
niet pluis was.
Zij waren er nog maar een paar
uur, toen er een bommenwerper van
de R.A.F. boven hun hoofden ver
scheen en het eiland met zijn mi-
trailleurs begon te beschieten. Nie
mand wist, dat er zich weer mensen
op Helgoland bevonden en de R.A.F.
deed haar werk, zoals gewoonlijk.
Crisis dreigt in
Frankrijk
Zwart pessimisme over de kansen
voor de Franse regering om het par
lementaire debat over de kieswether
vorming te overleven, kenmerkte gis
teren de geestesgesteldheid van de
ministers van alle partijen, toen zij
een kabinetszitting hadden bijge
woond, die vier uup duurde.
Naar Reuter weet te melden, werd
er geen overeenstemming bereikt
tussen de radicalen, die staan op een
systeem van twee stemronden en de binnen
MRP, die slechts één ronde wil. poogde
wipt.
In de aankondiging van de laatste
zuivering heette het, dat een „be
slissende wijziging in het volledige
ideologische en organisatorische werk
van de partij noodzakelijk was. „Fa
brieksarbeiders en jonge kameraden"
zullen de onttroonde leiders vervan
gen.
De laatsten behouden echter het
lidmaatschap der partij.
Müller, communist sinds 1922,
wordt vervangen door Klaus Wigle,
die door vrienden als „een ware fa
naticus" wordt beschreven. Een po
tige jonge Hamburgse havenarbeider
zal Prinz vervangen. De opvolger
van Leibbrand is nog niet benoemd.
rüw
KLEINE GESCHENKEN ONDER
HOUDEN DE VRIENDSCHAP^
Een lid van de Verbonden Strijd
krachten op Korea, Korporaal Davi
son, sluit vriendschap met drie Ko
reaanse kinderen. Vanwege de taal
moeilijkheden maakte hij gebruik
van een eenvoudige methode
snoep!
De kleine meid schijnt niet mak
kelijk haar keus te kunnen doen.
Haar speelkameraadjes wachten ge
duldig hun beurt af.
VERWOEDE ZUIVERING IN DE PARTIJ
J^E ONZEKERHEID omtrent het lot van de voormalige Tsjecho-Slo-
waakse minister dr. Vladimir Clementis is thans opgehevenCle
mentis is in Tsjecho-Slowakije gearresteerd, aldus is officieel te Praag
meegedeeld.
Hij is uit het hoofdbestuur van de communistische partij, uit de partij
zelf en uit de Tsjecho-Slowaakse Nationale Vergadering gestoten.
Voorts is officieel bekend gemaakt, dat bij de zuivering in de Tsjecno-
Slowaakse communistische partij, die in de tweede helft van 1950, is ge
houden, in het totaal 169.544 leden en candidaat-leden der partij van de
ledenlijsten zijn afgevoerd of uit de partij zijn gestoten.
Mao zou er genoeg van hebben
A RTHUR MOORE van de „Hindustan Post" ,die zojuist is terugge-
keerd van een bezoek aan Peking, schrijft, dat de Chinezen op het
'punt staan hun Koreaanse avontuur wegens enorme militaire verliezen
te beëindigen. De Chinese regering, aldus Moore, zal haar grote plannen
voor de wederopbouw niet in gevaar brengen door een oorlog zonder
bondgenoten; zij zal haar industriële kracht en haar kleine petroleum-
voorraad niet verspillen. Zonder de ongelijke strijd openlijk op te geven
zal zij het zenden van nieuwe „vrijwilligers" naar Korea staken en haar
troepen geleidelijk terugtrekken.
Volgens gegevens van het Ameri
kaanse departement van oorlog zijn
in Korea tot op 20 Februari 624.000
Chinezen en Noordkoreanen buiten
gevecht gesteld. In politieke kringen
te New Delhi en Tokio is men van
oordeel dat Mao tse toeng, op grond
van deze verbijsterende verliezen, tij
dens zijn jongste bezoek aan Moskou
maarschalk Staling heeft verzocht, een
einde te mogen maken aan de strijd.
De Russische staatschef verwierp dit
verzoek in een passage van het in
terview dat hij de Prawda toestond:
„Als Groot-Brittannië en de Verenig
de Staten de voorstellen van de Chi
nese volksrepubliek verwerpen, kan
de oorlog in Korea slechts eindigen
met de nederlaag der Westelijke aan
vallers". Maar sindsdien hebben de
Chinezen zich in Korea geleidelijk
teruggetrokken; zij verloren tien man
voor elke geallieerde soldaat, die bui
ten gevecht werd gesteld. Als directe
Russsiche steun uitblijft, zo oordeelt
men in Oost-Azië. zal Mao tse toeng
het bevel van Stalin negeren en
zijn elitetroepen „geruisloos" naar
Mandsjoerije terug commanderen.
TIENDUIZENDEN UIT DE PARTIJ
GESTOTEN.
Deze cijfers zijn meegedeeld in een
rapport, dat Josef Frank, een lid van
het hoofdbestuur, verleden week op
de bestuursvergadering der partij
heeft ingediend.
Tot 9 Februari werden in het to
taal 1.846.957 leden' en candidaat-
leden op hun betrouwbaarheid on
derzocht. 143.590 van hen werden
van de ledenlijsten geschrapt, 25.354
werden uit de partij gestoten. Uit
stoting uit de partij is de strengste
dezer maatregelen.
4.383 leden gaven geen gehoor aan
de oproep zich te laten onderzoeken,
aldus het rapport.
Deze zuivering is de derde in de
Tsjecho-Slowaakse communistische
partij sinds het einde van de oorlog.
EEN SLOWAAKSE SEPARA-
TISCHE BEWEGING?
Omtrent de arrestatie van C.'emen-
tis wordt nog gemeld, dat hij door
de Tsjecho-Slowaakse autoriteiten is
ondervraagd en een verklaring heeft
afgelegd.
Er zou geen sprake zijn van alleen
maar een afwijking of fouten, maar
een georganiseerde bende zou tegen
de partij aan het werk zijn geweest,
die welbewust de eenheid van de re
publiek trachtte te breken en de z.g.
„onafhankelijke Slowaakse staat"
het kader van de republiek
te handhaven, teneinde op
HENGELO BOUWT. In het hart
van de Overijselse Industriestad
Hengelo, dat door bomaanvallen
zwaar te lijden heeft gehad, wordt
thans druk gewerkt, om de sporen
van de oorlog weg te wissen.
In plaats van het verwoeste sta
tion, verrijst thans een nieuw, mo
dern stationsgebouw, dat o.m. een 15
meter hoge toren zal krijgen.
Een overzicht van de bouwwerk
zaamheden van het nieuwe station;
op de achtergrond de ruïnes van een
katoenspinnerij, die in verband met
het wederopbouwplan, afgebroken
zullen worden.
een geschikt moment Slowakije van
de republiek af té scheuren.
Voorts had Clementis belangrijke
staatsgeheimen verraden.
Dr. Clementis zou hebben toege
geven, dat hij zich in 1939 bereid
verklaarde te werken voor de Franse
geheime politie en dat hij een over
eenkomst tekende betreffende sa
menwerking bij sabotagewerk en
het verkrijgen van inlichtingen. „Het
werk van de groep-C'ementis y/as te
gevaarlijker, omdat zij zich meester
had gemaakt van verscheidene be-
lansrijke posten in de staat, zoals mi
nister van buitenlandse zaken (Cle
mentis) en voorzitter van de Slo
waakse raad van commissarissen
'Husak)".
DE 38STE BREEDTEGRAAD.
De Britse onderminister van bui-
ten'andse zaken, Ernest Davies, heeft
Maandag in antwoord op een vraag
in het Lagerhuis verklaard, dat En
geland en de V. S. „een zeer grote
mate" van overeenstemming hebben
bereikt in hun overleg over de 38ste
breedtegraad in Korea-
Indien er een mogelijkheid zou zijn
FRANS INSTITUUT TE PRAAG
GESLOTEN.
Het Franse instituut te Praag is
tot nader order gesloten.
In officiële Franse kringen te
Praag wordt medegedeeld, dat het
hier een vrijwillige tijdelijke maat
regel betreft. Leden van de Tsjecho-
Slowaakse veiligheidspolitie hadden
sinds de vorige week Zaterdag voor
het instituut post gestaan om de
identiteit van alle bezoekers te con
troleren. Onder deze omstandigheden
had men bes'oten het instituut te
sluipen totdat de controlemaatrege
len waren opgeheven.
Het instituut is een Franse over-
neidsinstelling en wordt beheerd
door het ministerie van onderwijs.
Er worden lessen in het Frans gege
ven en er is ook een uitleenbiblio
theek aan verbonden.
Element van onrust op Java weggenomen
J^A RUIM EEN WEEK aan de Rotterdamkade te Soerabaja te hebben
gelegen, wat de Nederlandse regering een schadepost van rond
75.000 heeft bezorgd, is de „Kota Inten", zoals bekend, op 20 Febr. met
1030 Ambonezen aan boord naar Nederland vertrokken. Sober was het
vertrek. Er was geep muziekcorps, er was geep grote schare van af-
scheidnemenden. Er was alleen maar een bloemstukje van de vroegere
gouverneur van de Zuid-Molukken, dr. Rehatta. En even was er een
glimp te zien van de commissaris voor Oost-Java, dr. Van der Zwaai.
ENTHOUSIASME AAN BOORD.
Maar wat er aan enthousiasme op
de wal ontbrak, was er wel aan boord
van het schip. Aldus een correspon
dent van het „Nieuws v. d. Dag". De
stemming was uitstekend. Ieder was
blij. dat men nu eindelijk zou ver
trekken. Toen het, schip zich van de
kade losmaakte, klonk van het ach
terschip het Ambonese volkslied en
ergens midscheeps werd „Leve de
Koningin!" geroepen.
Op de kade stond een Nederlandse
hoofdofficier, die verzuchtte: „Blii,
dat we ze kwijt zijn. Nu morgen de
„Atlantis" met 900 Ambonezen en
dan hebben we er nog 2500 over
Ik hoop slechts, dat Nederland de
jongens goed zal ontvangen".
Hoe onvriendelijk deze verzuch
ting moge klinken, ze was het niet.
Het was slechts de constatering, dat
de spanning bijna onhoudbaar was
geworden en dat de Nederlandse
commandanten doodsangsten uitston
den, dat de Ambonezen zouden uit
breken en Java in vuur en vlam
zouden zetten. Nederlandse troepen
en militaire politie hadden, toen het
vertrek werd uitgestelizich al op
het allerergste voorbereid, namelijk
een opstand van de door het gesol
tot het uiterste opgezwiepte Ambo
nezen.
Indonesische elementen roerden
krachtig in deze borrelende pot, Ne
derlandse burgers kregen dreigbrie
ven, waarin gezegd werd dat ze al
len uitgemoord zouden worden, als
de Ambonezen „wat zouden begin
nen".
Neen, de verzuchting van die Ne
derlandse hoofdofficier aan de kade
bij het vertrek van het eerste trans
port, gaf precies de gedachten van
iedere Nederlander in Indonesië weer.
dat aanzienlijke strijdkrachten de
breedtegraad zouden overschrijden,
zouden andere betrokken landen wor»
den geraadpleegd, verklaarde hij.
Modder-offensief
vastgelopen
Kleine terreinwinst
op Korea
MODDER-OFFENSIEF
VASTGELOPEN.
De verbonden legers hebben in de
driehoek TsjipjongJongdoeri
Hoengsong, waar veel tegenstand
wordt ontmoet, kleine terreinwinsten
geboekt.
Lt generaal Ridgway, de bevelheb
ber van de strijdkrachten der V.N.
op Korea, heeft gisteren een onder
houd gehad met zijn onder-bevelheb
bers over de toestand aan het cen
trale front in Korea. Uit het onder
houd is gebleken, dat het jongste of
fensief der V.N. na zes dagen prac-
tisch tot stilstand is gekomen.
Reuter tekent hierbij aan, dat een
enkele dag.regen in de huidige dooi-
omstandigheden op Korea de aan
voer naar het front door modderwe
gen en overstromingen, tot stilstand
kan brengen.
Atlant vlootvoogd
Amerikaan
Amerika's vloot dubbel
zo groot als Britse
In een verklaring voor het Lager
huis is premier Attlee gisteren uit
voerig teruggekomen op de voor
genomen benoeming van admiraal
Fechteler (Amerika) tot opperbevel
hebber der Atlantische zeestrijd-
krachten. Deze pijnlijke kwestie
heeft de Britse leeuw de vorige week
hevig aan 't brullen gebracht. De
diep in zijn nationale gevoelens ge
krenkte Churchill fulmineerde toen
heftig tegen de voorgenomen benoe
ming. Het heeft echter niet geholpen.
Alle eenheden der NATO- (Noord-
atlantische zeestrijdkrachten, die
zich in oorlogstijd op de Atlantische
Oceaan bevinden, zullen onder het
opperbevel van een Amerikaan wor
den gesteld en alleen de Britse en
Europese kustwateren, benevens de
Middellandse Zee zullen onder apar
te commando's worden geplaatst.
Uit Attlee's verklaring kon duide
lijk geïnterpreteerd worden, dat En-
gelands grootse maritieme verleden
peen factor is geweest bij de bepa
ling van de nationaliteit van de toe
komstige opDerbevelhebber der
NATO-zeestrijdkrachten.
Men heeft naar het schijnt alleen
naar het potentieel der onderschei
dene landen gekeken, alsmede naar
de bijdragen. die ze eventueel bin
nen het kader van het Atlantisch
Pact zullen kunnen leveren.
De Amerikaanse vloot, die zich ge
durende de oorlog met ongelofelijke
snelheid heeft uitgebreid, heet op
het ogenblik twee keer zo »root te
zijn als de Engelse marine die voor
de oorlog ..de heerschappij over de
wereldzeeën" bezat.
Ook voor wat betreft de ontvangst
va., deze mensen in Nederland. Want
hoewel zij in de laatste maanden een
groot gevaar voor de gehele samen
leving betekenden .een ieder hier is
er van overtuigd, dat uiteindelijk Ne
derland daar de schuld van is. Er is
veel te veel met de Ambonese mili
tairen, die in het uui van de groot
ste nood altijd voor „Koningin en
Vaderland" in de bres gesprongen
zyn, gesold. Niemand wist meer wat
het lot van deze mensen, die zich
nooit in de Indonesische gemeenschap
zullen laten opnemen e door de an
dere rassen ook nooit opgenomen zul
len worden, in de toekomst zou wor
den.
Thans varen zij echter naar Ne
derland en zeer velen hopen, dat ze
met open armen zullen worden ont
vangen
Toqliatti weer terug
Palmiro Togliatti, leider der com
munistische partij in Italië, is na een
verblijf van tien weken in Moskou
per trein in Italië teruggekeerd.
In Rome is men van mening, dat
Togliatti, die voor „herstel van ger
zondheid" in Moskou verbleef, we
gens de actie van de vroegere com
munistische parlementsleden Cucchi
en Magnani eerder is teruggekomen
dan zijn plan was.
Cucchi en Magnani zijn in Rome
besprekingen begonnen met de vroe
gere communist Ignazio Silone, thans
leider van de Italiaanse socialistische
eenheidspartij. Een aantal onbekende
personen, waarschijnlijk sympathise- Groei van de persoonlijkheid ver-
rende leiders en communisten, zijn eist voortdurend terechtwijzing van
door het drietal ontvangen. ons zelf.
De bedreiging van
Zuid-Slavië
Frankrijk slaat zeer zorgvuldig de
dreiging van een inval in Zuidslavië
gade, zo heeft de Franse ambassadeur
gisteren tijdens een bezoek aan
maarschalk Tito meegedeeld. Hij
voegde eraan toe, dat ingeval deze
dreiging werkelijkheid zou worden,
Frankrijk „niet zal nalaten terstpnd
alle consequenties te bestuderen in
het licht van zijn internationale ver
plichtingen".
Tien dagen geleden heeft Dean
Acheson, de Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken, gezegd, „dat
Amerika een aanval op Zuidslavië
door de Kominform zou beschouwen
als gelijkwaardig aan de communis
tische agressie in Korea. Aneurin
Bevan, de Britse minister van arbeid,
heeft in het Lagerhuis uitdrukking
gegeven aan Engelands bezorgdheid
over een mogelijke aanval op Zuid
slavië".
JCoA.'itÜit...