3)e £eidóe6oti/fcci/nt Zuiveringszout voor de Tsjechen Ook al crisis bij W. Duitse communisten Clementis in Tsjecho-Slowakije gearresteerd Geruisloze terugtocht uit Korea De Ambonezen naar Nederland Directeur: C M. v. HAMERS VELD Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN DINSDAG 27 FEBRUARI 1951 42ste JAARGANG No. 12218 Papengracht 32, Tel. 20015. Adm. en Adv. 70826, Abonn. 20955, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.40 p. wf 1.72 p. mnd., f 5.15 p. kwart. Franco p. p. f 5.90. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes 1 1.50 DE KOMEET A LS een komeet, schitterend en on- verwacht, is mr. Steenberghe aan de politieke hemel verschenen. Na een week alle aandacht tot zich getrokken te hebben, is hij onder de horizon d.w.z. in Goirle verdwenen. Zijn loop aan de hemel was opzien barend en zijn heengaan, zoals van alle kometen, evenzeer. Hij was ex en hij is er niet meer. „Een week kostbare tijd verspild bij de oplos sing van de crisis", mokken i mmi- gen „Te haastig te werk gegaan", gispen de socialisten. Zijn formatie is op niets uitgedraaid, maar toch Deze komeet heeft in de nacht van de kabinetscrisis een wonderlijk licht uitgestraald, waai-door het nor male politieke spel rond de kabinets vorming in een ongewone schijnwer per werd geplaatst, De spelers, ver diept in hun kans-berekeningen, zijn ervan geschrokken, en wie het meest ervan opgekeken hebben, dat zijn de socialisten. Zaterdag jongstleden werd in dit blad een eerste reportage opgeno men van de Leidse Veem'arkt met foto's van het loven en bieden, dat op een veemarkt inheems is. Deze boeren-aard van overdragen en af dingen doet ook in de politiek op geld. In gewone omstandigheden steekt daar niet zo heel veel kwaad in, maar het moest duidelijk zijn dat, na vier weken slepen en trekken om te komen tot regeringsvorming, dit systeem aftands was geworden en niet meer toepasselijk. Een zakenman, een groot zaken man als mr Steenberghe, gewend aan beslist oordelen en handelen op reële gegevens, geroepen om in een onontwarbaar loven en bieden de goede weg aan te geven, schoof de gemoedelijke, maar ter zake niet dienstige marktmethode op-zijde. Hij ontwierp een program', stevig van lijn, maar niet al te gedetailleerd, omdat hij uit ervaring weet en dat weet eigenlijk iedereen dat, wat vandaag nog wenselijk is en uit voerbaar, morgen door de snelle loop der gebeurtenissen ongewenst en onuitvoerbaar kan blijken. We leven in een internationale crisis met vele onverwachte moeelijkheden De P.v.d A. heeft deze overschake ling van tactiek niet bij kunnen houden. Zij meenden rustig te kun nen doorgaan met loven en bieden, niet bemerkend, dat de formateur uit dit achter de hand houden, snel de conclusie trok, dat op die wijze tot de vorming van een resreerkrach- tig kabinet niet was te geraken over wegend ook, dat als de P.v.d.A. al lerlei detail-verlangens begeerde te treden, ook de andere, reeds toege stemd hebbende, partiien. over die detail-kwesties weer het hare wen sten in 't midden te brengen Zo kwam pr noo't pen einde aan. De P. v. d. A toont zich nu bui tengewoon verbaasd en tracht haar al te voorzichtige houding goed te praten, omdat ook zij niet gaarne het mislukken van deze hoopvolle formatie op haar geweten wil heb ben. Zij verzint, om haar houding te rechtvaardigen een complete detec tive-roman, in het „Vrije Volk" en het „Parool". Het laatste blad schrijft: Heeft men elkaar dan heus vol komen verkeerd begrepen en moet de slotsom rijzen, dat er derhalve groot misverstand in het spel is geweest? Of zou het kunnen zijn, dat de formateur tussen halfzeven en het tijdstip, waarop hij een bezoek aan het - staatshoofd bracht (een kleine drie uur la ter) tot andere gedachten is ge komen, ja. wellicht gebracht door iemand met wie hij mis schien nog heeft gesproken over zijn nadere uitleg enz. t.o.v. de financieel-economische punten van zijn programma? Er ontbreekt aan dit verhaal nog slechts een geheimzinnige dame, ge- hu.d in een zwarte s>'.uier en een re volver in haar hand Het „Nieuws van de Dag" heeft nog een andere romance ontdekt en publiceert een geestige spotprent van „Mej. Drees" en „Vrijer Steen berghe" (met een portefeuille-ruiker in een papier gewikkeld), waarbij Drees het volgende bescheid geeft: 't Is lief van u, dat u 't probeert, Mijn hart trekt naar u toe, 'k Ben door uw aanzoek zeer vereerd, Maar 'k mag niet Vammemoe. Hoe aardig ook waar is het niet. Drees achtte zich niet meer opge wassen tegen de nieuwe strubbelin gen in een nieuw kabinet en bedank te om persoonlijke redenen. Er zal wel enig verband zijn tussen de ho peloze kijk, die mr. Steenberghe op de kabinetsvorming kreeg, en dit „blauwtje", een onmiddellijk ver band is er niet achter te zoeken. De P. v. d. A. is kennelijk ge schrokken van de zakelijke behande ling van deze slepende crisis, en daar om behoeft men de afgelopen week niet als verloren tijd te beschouwen. De komeet heeft een helder en nogal koud licht geworpen op het krioelen rond de crisis en misschien plotseling het besef wakker geroe pen, wat Troelstra uitsprak in 1914: dat de nationale gedachte de natio nale geschillen diende te ovéfheersen. ER WORDT RADICAAL GEZUIVERD J^E ERNSTIGSTE CRISIS in de Westduitse communistische partij sinds het einde van de oorlog is thans gaande. In drie Westduitse staten zijn reeds partijvoorzitters van hun posten ontheven en men verwacht binnenkort ook in de andere staten belangrijke mutaties, te meer daar Vrijdag in München een nationale conferentie der communistische partij zal worden gehouden, die officieelals „bijeenkomst voor critiek en zelf- critiek" is gebrandmerkt. De partijleiders in Würtemberg- Prinz, partijleider in Hamburg ge- Baden en Hesse, die uit hun functies werden ontzet, zjjn de laatste slacht offers van deze zuivering zonder bloedvergieten. In deze beide staten hebben de communisten vorig jaar ernstige verkiezings-nederlagen ge leden en zij trachten thans het getij te doen keren door het benoemen van jonge partijgenoten. Robert Leibbrand (Wiirtemberg- Baden) en Oskar Müller (Hesse) werden uit hun posten ontzet, omdat zij gefaald hadden in de strijd tegen de herbewapening en in 't tegengaan van „ondermijnende werkzaamhe den" in de boezem der partij. Op de zelfde gronden was vorige week Willi WESTERLING VERLIET INTERNATIONALE ZÓNE. Naar van bevoegde zijde verklaard wordt heeft Westerling met enige vrienden de internationale zóne van Tanger verlaten. Aan de internatio nale brug, de grens tussen de inter nationale zóne van Spaans-Marokko, zou de politie de achtervolging heb ben opgegeven. De kwestie Helgoland Regeling op komst Twee Britse officieren en 14 leden \an de West-duitse politie hebben ze ven communistische „bezetters" van Helgoland verwijderd. De „invallers" waren Vrijdag op het eiland geland. De Britse autoriteiten-hebben offi cieel er in toegestemd Helgoland als bombardementsterrein op te geven. Kanselier Adenauer heeft de Brit se autoriteiten toegezegd te zullen medewerke bij het zoeken van een ander terrein en het voorkomen van demonstraties op het eiland. Het eiland zal tegen Maart 1952 als oefenterrein opgegeven worden. De invallers van Vrijdag hebben 's middags meteen ervaren, dat het er niet pluis was. Zij waren er nog maar een paar uur, toen er een bommenwerper van de R.A.F. boven hun hoofden ver scheen en het eiland met zijn mi- trailleurs begon te beschieten. Nie mand wist, dat er zich weer mensen op Helgoland bevonden en de R.A.F. deed haar werk, zoals gewoonlijk. Crisis dreigt in Frankrijk Zwart pessimisme over de kansen voor de Franse regering om het par lementaire debat over de kieswether vorming te overleven, kenmerkte gis teren de geestesgesteldheid van de ministers van alle partijen, toen zij een kabinetszitting hadden bijge woond, die vier uup duurde. Naar Reuter weet te melden, werd er geen overeenstemming bereikt tussen de radicalen, die staan op een systeem van twee stemronden en de binnen MRP, die slechts één ronde wil. poogde wipt. In de aankondiging van de laatste zuivering heette het, dat een „be slissende wijziging in het volledige ideologische en organisatorische werk van de partij noodzakelijk was. „Fa brieksarbeiders en jonge kameraden" zullen de onttroonde leiders vervan gen. De laatsten behouden echter het lidmaatschap der partij. Müller, communist sinds 1922, wordt vervangen door Klaus Wigle, die door vrienden als „een ware fa naticus" wordt beschreven. Een po tige jonge Hamburgse havenarbeider zal Prinz vervangen. De opvolger van Leibbrand is nog niet benoemd. rüw KLEINE GESCHENKEN ONDER HOUDEN DE VRIENDSCHAP^ Een lid van de Verbonden Strijd krachten op Korea, Korporaal Davi son, sluit vriendschap met drie Ko reaanse kinderen. Vanwege de taal moeilijkheden maakte hij gebruik van een eenvoudige methode snoep! De kleine meid schijnt niet mak kelijk haar keus te kunnen doen. Haar speelkameraadjes wachten ge duldig hun beurt af. VERWOEDE ZUIVERING IN DE PARTIJ J^E ONZEKERHEID omtrent het lot van de voormalige Tsjecho-Slo- waakse minister dr. Vladimir Clementis is thans opgehevenCle mentis is in Tsjecho-Slowakije gearresteerd, aldus is officieel te Praag meegedeeld. Hij is uit het hoofdbestuur van de communistische partij, uit de partij zelf en uit de Tsjecho-Slowaakse Nationale Vergadering gestoten. Voorts is officieel bekend gemaakt, dat bij de zuivering in de Tsjecno- Slowaakse communistische partij, die in de tweede helft van 1950, is ge houden, in het totaal 169.544 leden en candidaat-leden der partij van de ledenlijsten zijn afgevoerd of uit de partij zijn gestoten. Mao zou er genoeg van hebben A RTHUR MOORE van de „Hindustan Post" ,die zojuist is terugge- keerd van een bezoek aan Peking, schrijft, dat de Chinezen op het 'punt staan hun Koreaanse avontuur wegens enorme militaire verliezen te beëindigen. De Chinese regering, aldus Moore, zal haar grote plannen voor de wederopbouw niet in gevaar brengen door een oorlog zonder bondgenoten; zij zal haar industriële kracht en haar kleine petroleum- voorraad niet verspillen. Zonder de ongelijke strijd openlijk op te geven zal zij het zenden van nieuwe „vrijwilligers" naar Korea staken en haar troepen geleidelijk terugtrekken. Volgens gegevens van het Ameri kaanse departement van oorlog zijn in Korea tot op 20 Februari 624.000 Chinezen en Noordkoreanen buiten gevecht gesteld. In politieke kringen te New Delhi en Tokio is men van oordeel dat Mao tse toeng, op grond van deze verbijsterende verliezen, tij dens zijn jongste bezoek aan Moskou maarschalk Staling heeft verzocht, een einde te mogen maken aan de strijd. De Russische staatschef verwierp dit verzoek in een passage van het in terview dat hij de Prawda toestond: „Als Groot-Brittannië en de Verenig de Staten de voorstellen van de Chi nese volksrepubliek verwerpen, kan de oorlog in Korea slechts eindigen met de nederlaag der Westelijke aan vallers". Maar sindsdien hebben de Chinezen zich in Korea geleidelijk teruggetrokken; zij verloren tien man voor elke geallieerde soldaat, die bui ten gevecht werd gesteld. Als directe Russsiche steun uitblijft, zo oordeelt men in Oost-Azië. zal Mao tse toeng het bevel van Stalin negeren en zijn elitetroepen „geruisloos" naar Mandsjoerije terug commanderen. TIENDUIZENDEN UIT DE PARTIJ GESTOTEN. Deze cijfers zijn meegedeeld in een rapport, dat Josef Frank, een lid van het hoofdbestuur, verleden week op de bestuursvergadering der partij heeft ingediend. Tot 9 Februari werden in het to taal 1.846.957 leden' en candidaat- leden op hun betrouwbaarheid on derzocht. 143.590 van hen werden van de ledenlijsten geschrapt, 25.354 werden uit de partij gestoten. Uit stoting uit de partij is de strengste dezer maatregelen. 4.383 leden gaven geen gehoor aan de oproep zich te laten onderzoeken, aldus het rapport. Deze zuivering is de derde in de Tsjecho-Slowaakse communistische partij sinds het einde van de oorlog. EEN SLOWAAKSE SEPARA- TISCHE BEWEGING? Omtrent de arrestatie van C.'emen- tis wordt nog gemeld, dat hij door de Tsjecho-Slowaakse autoriteiten is ondervraagd en een verklaring heeft afgelegd. Er zou geen sprake zijn van alleen maar een afwijking of fouten, maar een georganiseerde bende zou tegen de partij aan het werk zijn geweest, die welbewust de eenheid van de re publiek trachtte te breken en de z.g. „onafhankelijke Slowaakse staat" het kader van de republiek te handhaven, teneinde op HENGELO BOUWT. In het hart van de Overijselse Industriestad Hengelo, dat door bomaanvallen zwaar te lijden heeft gehad, wordt thans druk gewerkt, om de sporen van de oorlog weg te wissen. In plaats van het verwoeste sta tion, verrijst thans een nieuw, mo dern stationsgebouw, dat o.m. een 15 meter hoge toren zal krijgen. Een overzicht van de bouwwerk zaamheden van het nieuwe station; op de achtergrond de ruïnes van een katoenspinnerij, die in verband met het wederopbouwplan, afgebroken zullen worden. een geschikt moment Slowakije van de republiek af té scheuren. Voorts had Clementis belangrijke staatsgeheimen verraden. Dr. Clementis zou hebben toege geven, dat hij zich in 1939 bereid verklaarde te werken voor de Franse geheime politie en dat hij een over eenkomst tekende betreffende sa menwerking bij sabotagewerk en het verkrijgen van inlichtingen. „Het werk van de groep-C'ementis y/as te gevaarlijker, omdat zij zich meester had gemaakt van verscheidene be- lansrijke posten in de staat, zoals mi nister van buitenlandse zaken (Cle mentis) en voorzitter van de Slo waakse raad van commissarissen 'Husak)". DE 38STE BREEDTEGRAAD. De Britse onderminister van bui- ten'andse zaken, Ernest Davies, heeft Maandag in antwoord op een vraag in het Lagerhuis verklaard, dat En geland en de V. S. „een zeer grote mate" van overeenstemming hebben bereikt in hun overleg over de 38ste breedtegraad in Korea- Indien er een mogelijkheid zou zijn FRANS INSTITUUT TE PRAAG GESLOTEN. Het Franse instituut te Praag is tot nader order gesloten. In officiële Franse kringen te Praag wordt medegedeeld, dat het hier een vrijwillige tijdelijke maat regel betreft. Leden van de Tsjecho- Slowaakse veiligheidspolitie hadden sinds de vorige week Zaterdag voor het instituut post gestaan om de identiteit van alle bezoekers te con troleren. Onder deze omstandigheden had men bes'oten het instituut te sluipen totdat de controlemaatrege len waren opgeheven. Het instituut is een Franse over- neidsinstelling en wordt beheerd door het ministerie van onderwijs. Er worden lessen in het Frans gege ven en er is ook een uitleenbiblio theek aan verbonden. Element van onrust op Java weggenomen J^A RUIM EEN WEEK aan de Rotterdamkade te Soerabaja te hebben gelegen, wat de Nederlandse regering een schadepost van rond 75.000 heeft bezorgd, is de „Kota Inten", zoals bekend, op 20 Febr. met 1030 Ambonezen aan boord naar Nederland vertrokken. Sober was het vertrek. Er was geep muziekcorps, er was geep grote schare van af- scheidnemenden. Er was alleen maar een bloemstukje van de vroegere gouverneur van de Zuid-Molukken, dr. Rehatta. En even was er een glimp te zien van de commissaris voor Oost-Java, dr. Van der Zwaai. ENTHOUSIASME AAN BOORD. Maar wat er aan enthousiasme op de wal ontbrak, was er wel aan boord van het schip. Aldus een correspon dent van het „Nieuws v. d. Dag". De stemming was uitstekend. Ieder was blij. dat men nu eindelijk zou ver trekken. Toen het, schip zich van de kade losmaakte, klonk van het ach terschip het Ambonese volkslied en ergens midscheeps werd „Leve de Koningin!" geroepen. Op de kade stond een Nederlandse hoofdofficier, die verzuchtte: „Blii, dat we ze kwijt zijn. Nu morgen de „Atlantis" met 900 Ambonezen en dan hebben we er nog 2500 over Ik hoop slechts, dat Nederland de jongens goed zal ontvangen". Hoe onvriendelijk deze verzuch ting moge klinken, ze was het niet. Het was slechts de constatering, dat de spanning bijna onhoudbaar was geworden en dat de Nederlandse commandanten doodsangsten uitston den, dat de Ambonezen zouden uit breken en Java in vuur en vlam zouden zetten. Nederlandse troepen en militaire politie hadden, toen het vertrek werd uitgestelizich al op het allerergste voorbereid, namelijk een opstand van de door het gesol tot het uiterste opgezwiepte Ambo nezen. Indonesische elementen roerden krachtig in deze borrelende pot, Ne derlandse burgers kregen dreigbrie ven, waarin gezegd werd dat ze al len uitgemoord zouden worden, als de Ambonezen „wat zouden begin nen". Neen, de verzuchting van die Ne derlandse hoofdofficier aan de kade bij het vertrek van het eerste trans port, gaf precies de gedachten van iedere Nederlander in Indonesië weer. dat aanzienlijke strijdkrachten de breedtegraad zouden overschrijden, zouden andere betrokken landen wor» den geraadpleegd, verklaarde hij. Modder-offensief vastgelopen Kleine terreinwinst op Korea MODDER-OFFENSIEF VASTGELOPEN. De verbonden legers hebben in de driehoek TsjipjongJongdoeri Hoengsong, waar veel tegenstand wordt ontmoet, kleine terreinwinsten geboekt. Lt generaal Ridgway, de bevelheb ber van de strijdkrachten der V.N. op Korea, heeft gisteren een onder houd gehad met zijn onder-bevelheb bers over de toestand aan het cen trale front in Korea. Uit het onder houd is gebleken, dat het jongste of fensief der V.N. na zes dagen prac- tisch tot stilstand is gekomen. Reuter tekent hierbij aan, dat een enkele dag.regen in de huidige dooi- omstandigheden op Korea de aan voer naar het front door modderwe gen en overstromingen, tot stilstand kan brengen. Atlant vlootvoogd Amerikaan Amerika's vloot dubbel zo groot als Britse In een verklaring voor het Lager huis is premier Attlee gisteren uit voerig teruggekomen op de voor genomen benoeming van admiraal Fechteler (Amerika) tot opperbevel hebber der Atlantische zeestrijd- krachten. Deze pijnlijke kwestie heeft de Britse leeuw de vorige week hevig aan 't brullen gebracht. De diep in zijn nationale gevoelens ge krenkte Churchill fulmineerde toen heftig tegen de voorgenomen benoe ming. Het heeft echter niet geholpen. Alle eenheden der NATO- (Noord- atlantische zeestrijdkrachten, die zich in oorlogstijd op de Atlantische Oceaan bevinden, zullen onder het opperbevel van een Amerikaan wor den gesteld en alleen de Britse en Europese kustwateren, benevens de Middellandse Zee zullen onder apar te commando's worden geplaatst. Uit Attlee's verklaring kon duide lijk geïnterpreteerd worden, dat En- gelands grootse maritieme verleden peen factor is geweest bij de bepa ling van de nationaliteit van de toe komstige opDerbevelhebber der NATO-zeestrijdkrachten. Men heeft naar het schijnt alleen naar het potentieel der onderschei dene landen gekeken, alsmede naar de bijdragen. die ze eventueel bin nen het kader van het Atlantisch Pact zullen kunnen leveren. De Amerikaanse vloot, die zich ge durende de oorlog met ongelofelijke snelheid heeft uitgebreid, heet op het ogenblik twee keer zo »root te zijn als de Engelse marine die voor de oorlog ..de heerschappij over de wereldzeeën" bezat. Ook voor wat betreft de ontvangst va., deze mensen in Nederland. Want hoewel zij in de laatste maanden een groot gevaar voor de gehele samen leving betekenden .een ieder hier is er van overtuigd, dat uiteindelijk Ne derland daar de schuld van is. Er is veel te veel met de Ambonese mili tairen, die in het uui van de groot ste nood altijd voor „Koningin en Vaderland" in de bres gesprongen zyn, gesold. Niemand wist meer wat het lot van deze mensen, die zich nooit in de Indonesische gemeenschap zullen laten opnemen e door de an dere rassen ook nooit opgenomen zul len worden, in de toekomst zou wor den. Thans varen zij echter naar Ne derland en zeer velen hopen, dat ze met open armen zullen worden ont vangen Toqliatti weer terug Palmiro Togliatti, leider der com munistische partij in Italië, is na een verblijf van tien weken in Moskou per trein in Italië teruggekeerd. In Rome is men van mening, dat Togliatti, die voor „herstel van ger zondheid" in Moskou verbleef, we gens de actie van de vroegere com munistische parlementsleden Cucchi en Magnani eerder is teruggekomen dan zijn plan was. Cucchi en Magnani zijn in Rome besprekingen begonnen met de vroe gere communist Ignazio Silone, thans leider van de Italiaanse socialistische eenheidspartij. Een aantal onbekende personen, waarschijnlijk sympathise- Groei van de persoonlijkheid ver- rende leiders en communisten, zijn eist voortdurend terechtwijzing van door het drietal ontvangen. ons zelf. De bedreiging van Zuid-Slavië Frankrijk slaat zeer zorgvuldig de dreiging van een inval in Zuidslavië gade, zo heeft de Franse ambassadeur gisteren tijdens een bezoek aan maarschalk Tito meegedeeld. Hij voegde eraan toe, dat ingeval deze dreiging werkelijkheid zou worden, Frankrijk „niet zal nalaten terstpnd alle consequenties te bestuderen in het licht van zijn internationale ver plichtingen". Tien dagen geleden heeft Dean Acheson, de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, gezegd, „dat Amerika een aanval op Zuidslavië door de Kominform zou beschouwen als gelijkwaardig aan de communis tische agressie in Korea. Aneurin Bevan, de Britse minister van arbeid, heeft in het Lagerhuis uitdrukking gegeven aan Engelands bezorgdheid over een mogelijke aanval op Zuid slavië". JCoA.'itÜit...

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1951 | | pagina 1