Nog geen beslissing te Lake Success
Minister Stikker:
„Kiekeboe"
HANGEND TUSSEN TWEE
RESOLUTIES
Mr. D. U. Stikker een onderzoek
opgedragen
Geallieerde opmars naar Seoel
Directeur: C M. v. HAMERSVELD
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
(PRIJZEN VANAF 1 JANUARI 1951)
MAANDAG 29 JANUARI 1951
42ste JAARGANG No. 12194
Papengracht 32, Tel. 20015» Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.40 p. w., f 1.72 p. mnd., 5.15 p. kwart. Franco p. p. f 5.90. - Adverts 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 130
Amerika blijft op zijn stuk staan
JN DE POLITIEKE COMMISSIE van de Uno duurt de strijd voort over
de vraag of volgens de wens van Amerika China tot agressor moet
worden verklaard, dan wel of in plaats daarvan de koers gevolgd moet
worden, die de twaalf Oosterse landen aangeven met hun resolutie be
treffende een conferentie van zeven landen met communistisch China.
Deze twaalf landen hebben dit weekeinde hun resolutie herzien om tege
moet te komen aan bezwaren van verscheidene landen. Warren Austin,
de Amerikaanse gedelegeerde, wees in de vergadering van Zaterdag de
formule van het Arabisch-Aziatische blok vierkant van de hand en eiste,
dat de Uno zonder verder talmen communistisch China al agressor zou
brandmerken.
TWEE VRAGEN
Austin stelde twee vragen:
1. Is de Uno in staat een moreel
oordeel uit te spreken, dat in over
eenstemming is met de duidelijke fei
ten?
2. Is de Uno in staat maatregelen
te formuleren voor een collectief op
treden, gebaseerd op deze feiten en
de morele uitspraak?
Hij stelde, dat de Amerikaanse re
solutie voorziet in vorming van een
commissie van goede diensten, die
hetzelfde doel zou kunnen nastreven
als gewenst wordt door de Oosterse
landen, n.l. voortzetting van de po
gingen om tot een vreedzame rege
ling te komen. De Amerikaanse re
solutie heeft geenszins ten doel nieu
we bevoegdheden aan generaal Mac
Arthur toe te kennen. Ook Israëls
voorstel om de commissie voor de
sancties niet met haar werk te laten
beginnen, alvorens een verzoenings-
groep alle mogelijkheden van een
vreedzame oplossing heeft onder
zocht, wordt door Amerika
pen.
Voordat Austin aan het woord
kwam, had de Poolse gedelegeerde
verklaard de resolutie der Oosterse
landen te zullen steunen, indien eni
ge Russische amendementen werden
aangenomen .terwijl Palar namens
Ihdonesië had herinnerd aan de pro
cedure, die de Uno had gevolgd tij
dens het NederlandsIndonesische
conflict, waaruit hij concludeerde,
dat een vreedzame regeling tot stand
kan worden gebracht zonder vooraf
gaande staking van het vuren.
Zuid-Afrika gaf te kennen, dat het
de Amerikaanse resolutie zal steu
nen, die beoogt China als aanvaller
te brandmerken. De Zuid-Afrikaan
se afgevaardisde hoopte, dat daarna
de Verenigde Naties al het mogelijke
zullen doen om tot een vreedzame
regeling te komen voordat zij tot for
mulering van strafmaatregelen over
gaan.
Een afgevaardigde van de Libanon
kondigde aan. dat zijn delegatie zo
wel de Amerikaanse resolutie als de
Aziatische zal steunen.
De commissie ging tenslotte tot
Maandag uiteen.
's-GRAVENHAGE, 29 Januari. Het Kabinet der Koningin deelt
mede:
Hare Majesteit de Koningin heeft aan mr. D. U. Stikker opgedragen
informatorisch de mogelijkheden te onderzoeken van de vorming van
een kabinet, dat het vertrouwen heeft van het parlement en haar daarom
trent een rapport uit te brengen.
Maarschalk
Mannerheim
overleden
Finlands ongekroonde
koning
In de ouderdom van 83 jaren is
Zaterdag te Lausanne in Zwitserland
veldmaarschalk Carl. Gustaf baron
Mannerheim overleden, Finlands
nationale held en oud-president.
Men noemde hem wel: Finlands „on-
gekroonde koning"'. Dinsdagavond j
was hij in het ziekenhuis opgenomen
voor een maagoperatie, welke hem
evenwel niet meer heeft kunnen ba
ten.
Zijn stoffelijk overschot, bedekt
met de Finse vlag ligt opgebaard in
de kapel van het ziekenhuis, van
waar het Woensdag, na gebalsemd
te zijn naar Finland zal worden
overgevlogen voor een staatsbegra
fenis
Veldmaarschalk Mannerheim, die
in de Eerste Wereldoorlog als cava-
lerie-officier in de Russische gelede
ren meevocht, heeft in de laatste
oorlog tweemaal het Finse teger
aangevoerd, toen zijn land in een
strijd op leven en dood met de
machtige buurstaat verwikkeld
raakte.
Toen Rusland, in November 1939,
Finland binnenviel, werd langs de
z.g. „Mannerheimlinie"' door het
kleine Finse leger, onder Manner
heim, een heldhaftige stijd gevoerd,
die echter eindigde met Finlands
capitulatie.
In 1941 vielen de Duitse legers
Rusland binnen. Opnieuw voerde de
maarschalk het Finse leger aan, dat
ditmaal schouder aan schouder
streed met Hitler's stoottroepen. In
September 1944, toen Mannerheim
het presidentschap van zijn land had
aanvaard, onderteekende hij het
vredesverdrag met Rusland.
Na de wapenstilstand behield
Mannerheim het presidentschap,
maar nam hij niet meer actief deel
aan de landszaken, hoewel van zijn
persoon nog steeds grote invloed
uitging. In Maart 1946 op 79-ja-
rige leeftijd toen zijn gezond-
heidstoestand steeds meer te wensen
overliet, trad hij af.
Met het oog op zijn gezondheid
vertoefde Mannerheim de laatste ja
ren in Zwitserland. Alleen in het
voor hem gunstige seizoen alsook
ter vervulling van zijn burgerplich
ten, zoals het uitbrengen van zijn
stem, placht hij naar Finland te ko
men.
VLIEGERS VAN DE NEDERLAND
SE MARINE LUCHTVAARTDIENST
OEFENEN IN ENGELAND. - Een
eskader van de Nederlandse marine
luchtvaartdienst onder commando
van luitenant A. Bruinsma is gesta-
tionneerd op de luchtbasis St. Mor-
ryn in Cornwall voor een oefenpe
riode. Bovenste foto toont de com
mandant van de luchtbasis St Mer-
ryn (O) I. G. Wilson met de com
manderende officier en vliegers van
Pleven naar
Washington
Hulp in„vergeten oorlog1'
De Franse premier René Pleven
is Zaterdagnacht per vliegtuig naar
Washington vertrokken Hij was
vergezeld van Alexandre Parodi, se
cretaris-generaal van aet ministerie
van buitenlandse zaken, Nervé
Alphand, de Franse vertegenwoor
diger in de raad van plaatsvervan
gers der ministers van buitenlandse
zaken en generaal Alphonse Juin,
inspecteur-generaal van de Franse
strijdkrachten.
Het voornaamste onderwerp van
bespreking tussen president Truman
en premier Pleven zal ongetwijfeld
zijn de Amerikaanse hulpverlening
aan het Franse en Indochinese ver
zet tegen de opdringende commu
nisten in Indochina.
Truman is in staat meer tanks,
vliegtuigen, vrachtauto's en uitrus
tingen te beloven, nu de Amerikaan
se defensie-productie dit jaar op vol
le toeren gaat draaien.
Zijn bezoek zal een klinkend suc
ces zijn als hij er inslaagt de Ame
rikaanse 'aandacht te trekken voor
de tot nog toe „vergeten oorlog" in
Indochina, waar Frankrijk nu al
vier jaar verwikkeld is, op gelijke
vijze als de V.S. thans in Korea.
Pleven zal naar verwachting de
belofte, dat Frankrijk zijn bijdrage
aan het Atlantische leger van 10 di
visies wil leveren, bevestigen. Dit is
d^ grootste troepenmacht, die tot
r 'oe aan Eisenhower is aangebo-
CHINEZEN DEDEN EEN TEGENAANVAL
INROEPEN der CINESE COMMUNISTEN hebben Zondagmorgen de
zwaarste tegenaanval ingezet sinds het „beperkte offensief" van
het achtste léger vijf dagen geleden in het gebied van Soewon en Seoel
begon. In de nacht drongen de Chinezen de linies der V.N. binnen, zij
legden mijnen op de wegen, wierpen wegversperringen op en zonden pa
trouilles Soewon binnen. Manschappen van het achtste leger zetten
tanks in om de wegversperringen op te ruimen. Enkele kilometers ten
Noord-Oosten van Soewon vielen de Chinezen Amerikaanse eenheden in
de achterhoede aan.
Volgens een woordvoerder van het
achtste leger blijkt uit een rapport,
dat tussen de Westelijke frontlinie en
de Han 60.000 Chinezen zijn samen
getrokken. In het gebied van Intsjon
vielen de Chinezen ook op kleiner
schaal Turken aan. Alle aanvallen
waarvan sommige in bataljónsterkte,
werden met zwaar artillerie- en gra-
naatvuur afgeslagen.
De strijdkrachten van de Verenig
de Naties hebben delen van het
tweede Noord-Koreaanse legercorps
afgesneden en omsingeld. Het twee
de legercorps bestaa uit vijf kleine
divisies, die zich ten Zuiden van de
frontlijn bevinden.
het Nederlandse eskader. Van links
naar rechts: Sergeant Sommer; Lt.
Baker; Lt. Smit; Lt. L. A Bree; de
commandent (O) Wilson Lt Bruins
ma, commandant van het Neder
landse eskader; Lt. Challik; Lt.
Brandler en korporaal Lozie.
Op de onderste foto: de Sea Furies
van het Nederlandse eskader met
opgeklapte vleugels opgesteld op het
vliegveld van St. Merryn.
Bliksem sloeq
in vliegtuig
Een viermotorig Italiaans passa
giers vliegtuig, onderweg van Parijs
naar Rome werd Zaterdag nabij Tar-
quinia, ruim 100 kilometer van zijn
bestemming verwijderd, door de
bliksem getroffen. Het toestel vloog
in brand en stortte neer op een
drukke spoorlijn, waarlangs juist
een sneltrein naderde. De machinist
slaagde er in zijn machine vlak voor
het brandende wrak tot stilstand te
brengen.
Negen passagiers en vier leden van
de bemanning kwamen ,om het le
ven en de vier anderen-werden
zwaar geword.
Een Amerikaans echtpaar over
leefde de ramp, maar zijn vijf maan
den oude baby overleed. Een Nieuw-
Zeelander overleefde vier landge
noten. De tweede piloot, de enige
vrijgezel van de bemanning, zou gis
teren in het huwelijk zijn getreden.
Alleen de steward werd gered.
MACARTHUR BEZOEKT SOEWON.
Generaal Douglas MacArthur heeft
zich Zondag per vliegtuig naar Soe
won begeven en een bezoek van 2
uur gebracht aan he* front, dat iets
meer dan 15 km. van Seoel ligt.
Vooruitgeschoven eenheden van
de verbonden troepen hebben Zon
dag de opmars naar Seoel voortge
zet.
Spionnage-proces
te Praag
Weer priesters
ver oordeeld
Te Praag is Zaterdag officieël be
kend gemaakt dat het staatsgerechts-
hof aldaar vier R.K. priesters, een
[gewezen politie-officier en een voor
malige ambtenaar, op grond van
spionnage en hoogverraad, het op
touw zetten van samenzweringen om
de staat omver te werpen, het on
derhouden van verbindingen met
een buitenlandse m'ogendheid en
nog vele andere staatsvijandige han
delingen heeft veroordeeld tot ge
vangenisstraffen van zeven tot 25
jaar.
Een niet genoemd aantal andere
beklaagden, dat in de loop van het
zelfde proces is berecht, werd ver
oordeeld tot dwangarbeid, varieren-
de van twintig maanden tot zes jaar.
De situatie in Tibet
troepen, die Oost-Tibet warei
nengedrongen, is teruggetrokken om
de onderhandelingen tussen China
en Tibet te vergemakkelijken, zo
wordt in gewoonlijk betrouwbare
kringen te Klimpong (Bengalen)
meegedeeld. Het verzoek tot terug
trekking is gedaan door de 16-jarige
Dalai Lama van Tibet.
De Chinese autoriteiten hebben de
Dalai Lama verzocht naar Lhasa te
rug te keren van zijn zevendaagse
geestelijke oefening aan de grens
van Sikkim. Zij verzekerden hem,
dat zij zich niet met zijn interne be
stuursaangelegenheden zouden be
moeien.
GAS OVER DE GRENS
In het Duitse grensgebied in de
buurt van Neuenhaus, nabij de Ne
derlandse grens, is op 1360 meter
diepte gas aangeboord. De hoorplaats
is afgesloten, waarna er productie-
proeven zullen worden genomen.
Waarschijnlijk is door deze boring
een nieuwe aardgasveld ontdekt.
PAUL
VAN KEMPEN
r\e uitvoering van het „Requiem"
van Verdi is in het Amsterdams
Concertgebouw onmogelijk gemaakt
door gefluit, getoeter en het ontplof
fen van voetzoekers.
De opruiing, reeds enige tijd op
touw gezet tegen de figuur van Paul
van Kempen, is tot een erg onmuzi
kale uitbarsting gekomen, hoewel èn
de regering èn de burgemeester van
Amsterdam tegen het optreden van
deze ongetwijfeld hoogbegaafde diri
gent geen bezwaar hebben gemaakt.
De burgemeester verklaarde dezer
dagen in de Raad, dat Van Kempen
herhaaldelijk geweigerd heeft of
schoon hij genationaliseerd Duitser
was geworden lid te worden van
de Nazi-partij; daarentegen lid ge
weest is van een anti-fascistische or
ganisatie. De bewijsstukken daarvan
had de burgemeester in zijn bezit.
Niettemin is de rel doorgegaan en
tot uitspatting gekomen. Er is hier een
stokerij van links te bespeuren. Ge
stencilde gedichtjes, welke onder het
publiek werden verspreid, toonden
aan, dat de gehele demonstratie niet
zozeer gericht was tegen de dirigent
Paul van Kempen als wel tegen de
directeur van het Concertgebouw,
Rudolf Mengelberg, wiens „kapita
listisch" beheer na de oorlog geen
genade heeft gevonden in de ogen
van links-georiënteerde Amsterdam
mers. Daartegen was in hoofdzaak de
stemming gericht. Daartoe moest een
terreur worden ontketend. Daarvan
is het „Requiem" van Verdi het
slachtoffer geworden. Het optreden
van Paul van Kempen staat niet ge
heel buiten de gewekte beroering,
maar de verontwaardiging is zo on
zuiver, dat men goed doet zich bij
de beoordeling van diens optreden
te houden aan het oordeel der auto
riteiten. Dat oordeel nu luidde: Geen
bezwaar.
Atoomexplosies
in Nevada
Driemaal in één week
Op de oefenbasis van de commis
sie voor de atoomenergie nabij Las
Vegas in de Amerikaanse staat Ne
vada is Zondag opnieuw een atoom
ontploffing te weeg gebracht. Het
was de derde in een week tijds. De
bewoners van Las Vegas verklaarden
dat deze derde ontploffing luider was
dan de beide vorige.
Namens de commissie voor atoom
energie zijn. behalve, dat bevestiging
werd gegeven van het bericht, geen
bijzonderheden medegedeeld.
Na de tweede explosie, die zich Za
terdag voordeed, deelde een lid van
de voorlichtingsstaf der commissie
mee, dat een gebied met een straal
van 250 km. nauwkeurig was afge
zocht en dat geen rad'o-actieve in
werking op het leven in die streek
was waargenomen. Deze bevinding
had vroegere constateringen beves
tigd. De ontploffing op Zondagmor
gen verspreidde een schitterend mag
nesiumachtig licht, dat overging in
een gloed als bij zonsopgang soms
kan worden waargenomen.
PROFETEN, DIE
BROOD ETEN
Wanneer het is toegestaan bij een
zo ernstig onderwerp als een
kabinets-crisis zich vro.ijk te maken,
dan is er nu wel reden toe.
Naarstig hebben we alle pers-com
mentaren en pers-profetieën bestu
deerd en ook wij hebben veronder
stellingen geopperd, afgaande op
meningen van „insiders". Niemand
echter had de mededeling van het
kabinet der Koningin verwacht,
welke hedennacht uit de raadselbus
is gekomen als een vo.komen ver
rassing.
Geen van de politieke puzzelaars
heeft een goede oplossing ingezonden.
Daaruit blijkt wel, hoe stipt-ge-
heim en hoe voorzichtig de raadslie
den van de Kroon in 't bizonder
het duo DreesVan Schalk, prof.
Kranenburg en Stikker de bespre
kingen hebben gevoerd. Slechts een
van de verslaggevers, die de onder
handelaars van huis tot hof als speur
honden op de hielen zaten, heeft het
geheim onbewust aangevoeld, toen
hij op het gezicht van minister Stik
ker las, dat deze allerminst uitge
laten leek.
Het is minister-Stikker, die door
H.M. is uitgenodigd de machine weer
op gang te he.pen en de mogelijkhe
den te onderzoeken voor de vorming
van een kabinet, dat „het vertrou
wen heeft van het parlement.''
Het is dus een „geclausuleerde"
opdracht, maar de clausule is zeer
wijds gesteld. De vorm van de invi
tatie „de mogelijkheden te onderzoe
ken'' is niet ongewoon, zodat het al
weer voorbarig zou zijn, daaruit te
brouwen, dat er ook „onmogelijkhe
den" voor de hand liggen. De toe
voeging, „dat het vertrouwen heeft
van het parlement" geeft, als men
deze zinsnede afzonderlijk neemt,
wel aanleiding tot het vermoeden,
dat gestreefd wordt naar een minis
terie, dat min of meer „parlemen
tair" gegrondvest zal zijn en schept
de verwachting yan een kabinet, dat
enigermate rust op vier of vijf zuilen,
we ke omhoog-streven op een door
de heer Stikker voor te leggen pro
gram. Deze samenwerking te vinden
is een moeilijke taak. Het behoeft
dus niet te verwonderen, dat de heer
Stikker zo al niet „opgelaten" dan
toch zeker niet uitgelaten keek.
Uitgesloten lijkt ons, dat aan de
uitnodiging, tot de heer Stikker ge-
[richx, de stelregel ten gronds ag ligt,
dat, wie bij een kabinets-crisis de
brokken maakt, zelf beginnen moet
i met het lijmen Weliswaar heeft mi-
nister Stikker door zijn aftreden het
j kabinet „meegesleept", maar het is
voor het gehele land duidelijk, dat
Oud de aanstichter van het ónhei! is
geweest.
De opdracht aan de heer Stikker
zal integendeel zo al niet als een
complimentje eer bedoeld zijn als
een erkenning van de vooraanstaande
plaats, we ke hij inneemt, zowel in
het kabinet als in de V. V. D en uit
overweging van de mogelijkheden,
welke zijn gezaghebbende persoon
vermag te openen tot nader overleg
en beraad in de boezem van de V.
V. D. De verhouding, waarin de heer
Stikker staat tot zijn politieke vrien
den is na het aftreden van het kabi
net, in de schemering gebleven. De
heer Oud heeft zich gehaast, terwijl
de minister op valreep stond om
het schip te ver'.aten, hem een harte
lijk weerzien toe te wensen in een
„sterker kabinet".
Intussen is ook de tegenstribbelen
de ir. Vos weer genadig in het be
stuur van de P. v. d. Arbeid terug
gekeerd en weer in genade aangeno
men, zodat ook dat barstje weer on
zichtbaar is geworden. Daarbij komt,
dat de heer Stikker in P v. d. A.-
kringen steeds veel waardering voor
zijn beleid heeft gevonden, zodat hij
de aangewezen man lijkt, om tegen
stellingen te overbruggen.
Politiek Nederland kan weer aan
het gokken slaan Zal het Stikker
lukken of niet? Hel verloop tot nu
toe van de kabinets-crisis wettigt
slechts een berekening: dat iedere
voorspelling zeer vaag moet zijn en,
ondar.ks haar vaagheid, nóg niet kan
uitkomen. De echtheid van voorspel
lingen kan men pas nagaan, a's ze in
vervulling zijn gegaan. Nadat ieder
een, die het meende te weten, zich
zo juist glansrijk heeft v^<?ict, lijkt
ons voorzichtigheid in het LVod-eten-
de profeteren geboden.
PROTESTACTIE TEGEN HET OP
TREDEN VAN PAUL VAN KEM
PEN. Om te protesteren tegen
het optreden van Paul van Kempen
als dirigent van het Amsterdamse
Concertgebouworkest werden Zater
dagavond aan de bezoekers van het
Concertgebouw door studenten
pamfletten uitgereikt.
Er is meer verlangen in de wereld
dan een mens met zijn verstand kan
omvatten.
DE WERKING VAN DE
LAMINGTON.
De vulkaan Lamintogn in Austra
lisch Nieuw-Guinea werkt nog steeds.
Zondag ontkwamen dertig blanken
zonder letsel, toen de kraler wolken
puimsteenstof een 3 y. kilometer de
lucht inslingerde. Deze dertig wa
ren de enige menselijke wezens in de
gevaarlijke zóne. Zij waien bezig
met het begraven van de slachtof
fers van de eerste uitbarsting. Zon
dag deden zich twee uitbarstingen
voor. De ene duurde een uur, de an
dere een kwartier.
Toen de vulkaan Zaterdag begon te
werken, hadden de autoriteiten alle
opsporingsgroepen uit het rampge
bied teruggetrokken. Tevens is men
begonnen met de ontruiming van Po-
pendetta, een 16 kilometer van de
vulkaan af gelegen dorp, dat aan de
eerste uitbarsting ontkwam.