©e&zkióeSotvwmX Truman en Attlee werden het eens NIET BUKKEN, MAAR TOT ONDERHANDELEN BEREID Resultaat met gemengde gevoelens ontvangen Duitslands herbewapening Terugtocht door sneeuwstormen Om Bertha Hertogh ZATERDAG 9 DECEMBER 1950 42ste JAARGANG No 12154 Directeur: C. M. v. HAMERSVELD. Hoofdredacteur: L. C. J. rtOOzuA KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN (PRIJZEN VANAF 1 JANUARI 1951) m^fÈwmÈËpw ie lpt oe bisschop j kennen bouwen/ i Papengracht 32» Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103Ó03. Abonnementsprijs f 0.40 p. w., f 1.72 p. mnd., f 5.15 p. kwart. Franco p. p. f 5.90. Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes 1-50 Meningsverschil over zetel in de UNO In een gemeenschappelijke verklaring na afloop van de zesde en laat ste hunner conferenties verklaren president Truman en minister-presi dent Attlee, dat zij het eens zijn geworden over een politiek, die er niet op gericht is, de agressor te sussen. Wel zijn Amerika en Engeland be reid, te streven naar een beëindigen der vijandelijkheden door onder handeling. Indien China van zijn kant meewerkt aan een vreedzame oplossing, hopen zij, dat de zaak van de vrede hooggehouden kan worden. Zo niet, dan moeten de Verenigde Naties beslissen, hoe de beginselen van het Handvest het best gehandhaafd kunnen worden. Een program van tien punten voor de verdediging van de vrije wereld in Europa en Azië is opgesteld ter verwezenlijking van deze politiek. Truman heeft voorts Attlee de verzekering gegeven, dat hij hem op de hoogte zal houden over elk gebruik, dat van de atoombom gemaakt zal worden, daaraan de hoop toevoegend dat de wereldsituatie het nooit noodzakelijk zal maken. Toegegeven wordt, dat Amerika cn Engeland van mening blijven ver schillen over de vraag, of communistisch China een zetel in de UNO moet hebben: Engeland meent van wel, Amerika van niet. Dit meningsverschil zal intussen niet verhinderen, dat beide landen te. zamen in vastberadenheid en eendracht zullen optreden tegenover de uitdaging van de wereldvrede, die in de afgelopen weken voor een ieder duidelijk is geworden. HET PROGRAM VAN TIEN PUNTEN Het program van tien punten wordt in het communiqué verder ge zegd kwam tot stand nadat de ge wijzigde wereldsituatie, voortvloei end uit de massale interventie der Chinese communisten op Korea, on der het oog was gezien. Het luidt: 1. Gemeenschappelijke buitenlands politieke doelstellingen tot hand having van de wereldvrede, het bevorderen van een sterke vrije wereld, het wegnemen van de Rood China wapent zich Westerse aanval als voorwendsel Volgens rapporten, die te Honkong zijn binnengekomen, werkt Rood China koortsachtig aan de uitvoe ring van een reusachtig bewape ningsplan. Er worden nieuwe vlieg velden aangelegd en zelfs naar ver luid, ondergrondse hangars gebouwd Soldaten en burgers werken aan fortificaties op strategische punten en aan openfbare schuilkelders. Steeds meer jonge mannen worden onder de wapenen geroepen. De re gering van Mao tse toeng concen treert haar propaganda op 'n drei gende aanval door de Westelijke mo gendheden op het Chinese vasteland Hoe groot het leger is, dat Mao reeds gemobfiseerd heeft, is moei lijk te schatten. Men spreeks van minstens vijf millioen soldaten. De Chinese aankopen van grondstoffen in Hongkong zijn in het laatste half jaar opvallend groot geweest. Een Engelse zakenman, die van Tientsin naar Hongkong reisde, ver telde vandaag dat hij veel tekenen van Russische activiteit in Noord- China en Mandsjoérije heeft gezien. Er zijn sterke groepen Russische ad viseurs, diplomatieke vertegenwoor digers en technici in Peking, Sjang hai, Moekden en andere belangrijke steden. Voor zover buitenlandse waarnemers konden nagaan is Mand- sjoerije onder beheer van Kremlin gebleven. V. S. STAKEN EXPORT. Het Amerikaanse departement van Handel heeft Amerikaanse sche pen en vliegtuigen verboden, stra tegische materialen bestemd voor communistisch China of Sowjet- Russisch Europa naar enige plaats in de wereld te vervoeren. Bij dit ver bod is Brits Hongkong inbegrepen. oorzaken van vrees, gebrek en ontevredenheid, het ontwikkelen van de democratische levenswijze. 2. Eensgezind optreden tot steun aan deze doelstellingen. 3. Geen „appeasemert" een poli tiek van apaiseren, van sussen dus of beloning van agressie, waar ook ter wereld. 4. Bereidheid om beëindiging der vijandelijkheden op Korea door onderhandelen na te streven. 5. Overeenstemming, dat verschil van inzicht over de kwestie' of communistisch China in de UNO moet worden toegelaten, „niet de gemeenschappelijke krachtsin spanning tot ondersteuning van onze gezamenlijke doelstellingen zal schaden" 6 Overeenstemming over de kwes- tie-Formosa, die langs vreedzarrie weg en op zodanige wijze moet worden opgelost, dat de belangen der bevolking van Formosa en van de vrede en Veiligheid in het Pacific-gebied gewaarborgd zijn, tevens overwegende dat eeri in behandeling nemen van deze zaak door de UNO tot dit doel zal bij dragen. 7 „Wij zijn het er geheel over eens dat alle Atlantische landen ori- middellijk en daadwerkelijk hun krachtsinspanning moeten opvoe ren met het doel, hun eigen ver dediging en de Atlantische ge meenschap te versterken. Wij er kennen, dat genoegzaam sterke strijdkrachten van essentieel be lang zijn als wij een^ oorlog wil len voorkomen". 8. Truman en Attlee zijn tot de slot som gekomen, dat de militaire kracht van hun beider landen zo snel mogelijk moet worden opge voerd en dat hun wapenproductie moet worden uitgebreid ten einde alle vrije landen te helpen, die zich ter gemeenschappelijke ver dediging hebben aaneengesloten. 9. Internationaal optreden ter ver zekering van een billijke verde ling van strategische grondstof fen zowel als van vitale levens behoeften voor de burgerij. 10. Verzekeringen van Truman aan Attlee met betrekking tot het ge bruik van de atoombom. Een vastomlijnde politiek ontbreekt J-JET CÖMMUNlQUé oveifde bespr ekingen van Attlëe is door vele af- gevaardigaen der V.N. te Lake Success met gemengde gevoelens ont vangen, daar de voornaamste kwestie', waarvoor de V.N. zich gesteld zien: het Chinees-Koreaanse vraagstuk onopgelost is gebleven. Talrijke afge vaardigden, vooral van de kleinere landene hadden gehoopt, dat de be sprekingen te Washington zouden leiden tot een duidelijk omlijnde poli tiek, die de politieke commissie der V.N. tot leidraad zou kunnen dienen bij de behandeling van de kwestie der Chinese inmenging in Korea. voren op de hoogte zal houden van elke verandering in dezen. 3. Het wederzijds begrip voor el- kaars zienswijze, dat van een vriend schappelijke verstandhouding ge tuigde. Naar verluidt is Attlee zelf zeer vergenoegd over de resultaten van zijn bezoek. Londense waarnemers zijn echter van mening, dat het communiqué zeer belangrijke concrete militaire besluiten met betrekking tot de toe stand in Korea maskeert, welke voor lopig niet zullen worden gepubli ceerd. Truman en Attlee zouden een be paalde politiek (evenwicht sancties) hebben geformuleerd, welke zal worden gevolgd, indien er geen on derhandelingen mogelijk zijn met de regering van Peking. Men beschouwt als de drie meest positieve en opbouwende resultaten van de conferentie de volgende pun ten, aldus Reuters correspondent te Washington: 1. De volledige overeenstemming tussen Engeland en de V.S. over een eerlijke verdeling van grondstoffen, zodat het vrijwel zeker is dat een permanent Noord-Atlantisch orgaan zal worden geschapen om dit te be reiken. 2. De door Truman aan Attlee ge geven verzekering, dat hij nog hoopt de atoombom niet te behoeven gebruiken en dat hij Attlee van te ACADEMISCHE ZITTING TER ERE DOGMAVERKLARING. Gistermiddag werd in de aula van de R.K. Universiteit te Nijmegen een academische zitting ter ere van de dogmaverklaring Maria ten He melopneming van de Heilige Maagd Maria gehouden. Tijdens de zitting, v.l.n.r. de Com missaris der Koningin in Overijsei Ir J. B. de Ridder van der Schueren, de Burgemeester'van Tilburg, Baron van Voorts tot Voorts; de Curator van de Nijmeegse Universiteit Dr. Hoefnagel en de Bisschop van 's Hertogenbosch, Mgr. Mutsaerts. ATTLEE NAAR CANADA. Premier Attle is Vrijdagavond na zijn, conferentie met president Tru man te Lake Success aangekomen, waar hij besprekingen hield met vooraanstaande functionarissen van de V.N. Vandaag is de Britse premier naar Ottawa gevlogen. Zondag zal hij zich via de radio richten tot het Cana dese volk. ACHT MAANDEN „BOEREN" IN AMERIKA Acht maanden geleden vertrokken bijna vijftig jongelui naar Amerika; jonge boeren, tuinders en landarbei ders, die in het kader van de z.g. Technical Assistance gelegenheid kre gen in de Verenigde Staten enige tijd te werken en daar allerhande indrukken op te doen. Gistermiddag kwamen ze terug met de „Veendam" van de Holland—Amerikalijn en har telijk was de ontvangst in het vader land. Niet alleen dat vele familie leden van deze jonge mensen zich in de ontvangzaal van de H.A.L. had den verzameld, maar ook waren daar vele autoriteitën van de land bouworganisaties en het ministerie van landbouw, alsmede vertegen woordigers van de Amerikaanse am bassade in Den Haag en de ECA- Missie in Nederland. Duitsers zeer gereserveerd Regeringskringen te Bonn blijven nog zwijgzaam ten aanzien van het compromis, dat te Londen bereikt is inzake de Atlantische verdediging en de Duitse deelneming daaraan. Daarentegen loopt de Duitse pers storm tegen het nieuwe project dat door vrijwel alle bladen als onaan vaardbaar wordt beschouwd. Dr. Adenauer en zijn naaste omgeving hebben slechts in het algemeen het Duitse standpunt herhaald, dat een discriminering van Duitse troepen niet aanvaardbaar zou zijn. Zij heb ben echter gemeend nog niet over voldoende inlichtingen te beschik ken om zich erover uit te spreken of zij in het huidige plan een wer kelijke discriminering zien. Wel heb ben zij geen twijfel laten bestaan aan de grote reserves, waarmee zij de details van het plan hebben op gevat Zij voegen daaraan echter de hoop toe, dat de uiteindelijke vorm, waaidn het plan tenslotte aan Bonn zal worden voorgelegd, zoda nig zal zijn, dat de kanselier de Duitse aanvaarding ervan voor de Bondsdag zal kunnen verdedigen. Ook in geallieerde kringen verwacht men, dat het plan aanzienlijke wij zigingen zal ondergaan, wanneer 't door miUtaire experts van 't Atlan tische Pact zal worden beoordeeld. Hulpcolonne nadert ingesloten troepen IN NOORDOOST-KOREA zetten de geallieerden alles °P alles om de 15.000 man Amerikaanse en Britse troepen, die door een Chinese leger macht van zeven divisies zijn afgesneden, te helpen zich, in verblinden de sneeuwstormen en over steile bergpaden een uitweg naar de kust te banen. Terwijl bij Hamhoeng aan de Oostkust een grote transportvloot wordt bijeengebracht, is een hulpcolonne van de Amerikaanse derde divisie landinwaarts getrokken om de afgesneden strijdkrachten te ontzetten. Volgens de laatste berichten zijn de beide afdelingen der UNO-strijd- macht elkaar thans op 10 km genad erd. De luchtmacht zendt daarbij ieder beschikbaar vliegtuig de lucht in, om een weg door de Chinese omsin geling te bombarderen en de afge sneden troepen van hst nodige te voorzien. Zo werden gisteren acht brug-overspanningen met parachu tes neergelaten on? het de geallieer de troepen mogelijk te maken een brede rivier over te steken. Vijftig Engelsen, die zich in het door de Chinezen bezette gebied hadden schuilgehouden, werden door een Amerikaanse afdeling ont zet, De Britten hadden per radio om hulp gevraagd. NEDERLANDERS IN BLOK- POSITIES Het hoofdkwartier van generaal MacArthur heeft bekendgemaakt, dat het Nederlandse bataljon giste ren blok-posities aan het Noordwes telijke front heeft betrokken. Blok- posities zijn stellingen achter de voorste linies, welke dienen om be langrijke strategische punten af te grendelen. HOEVEEL CHINEZEN IN KOREA? In de politieke commissie van de Verenigde Naties is een telegram van de commissie der V.N. voor Korea voorgelezen, waarin wordt gemeld, dat de aanwezigheid van 231.000 Chinese militairen in Korea definitief is vastgesteld. De macht, aldus het telegram, be staat uit 26 divisies. Er wordt echter aan toegevoegd, dat er waarschijn lijk veel meer Chinezen in Korea zijn en dat een „verantwoorde" schatting van 400.000 mém spreekt. Uit verklaringen van ondervraag de Chinese krijgsgevangenen is -ko men vast te staan, aldus het tele gram, dat de tegenstanders van de verbonden troepen „bijna alle" Chi nezen zijn en dat er „slechts weinij Noord-Koreanen" in actie zijn. De burgemeester van Utrecht, jhr. mr. C. J. A. de Ranitz treedt Zondagmiddag als piano-solist op te Aarhus (Denemarken) met het ste delijk orkest aldaar. NEDERLAAG OF TEGENSLAG? j"\E ADVENTSTIJD stellen wij ons zo gaarne voor als een stille tijd, met lange winteravonden, waarin wij de terugkeer verbeiden van het Licht der wereld. Expectantes beatam spem. Wij leven dan in verwachting van de zalige hoop op de komst van de Verlosser; een ingetogen maar van heilsverwachting doorgloeide tijd. Hoe graag zouden wij dat ook hébben willen toepassen op de we reldpolitiek en willen zingen van „vrede op aard", ook in China, ook in Korea. De rauwe realiteit is anders. 0 Onafwendbaar schijnt het drama van de verbonden le gers der U.N.O. zich te voltrekken; zij vechten nog slechts om de af tocht te dekken, of om zich te ont worstelen aan de tangbewegingen der Chinezen. De berichten van het Korea-front laten ons daaromtrent maai weinig illusies over. Wij zien de krachten van de aanval zegevie ren en in plaats van gedachten aan een naderende Kerstvrede gaan ge dachten aan de mogelijkheid van een derde wereldoorlog ons door het hoofd spoken. Niemand kan ons daar over met stelligheid inlichten, nie mand kan voorspellen wat ons te wachten staat. Wij kunnen slechts steun vinden bij deze overweging, dat niemand op het ogenblik belang heeft bij het ontketenen van een wereldbrand. Zelfs Rusland niet, want zoals de zaken nu marcheren, valt het ene Aziatische land na het andere Moskou in de schoot zonder dat 't één mannetje behoeft op te of feren. Gezien de voorsprong van Amerika in de fabricage der atoom wapens, heeft Moskou o.i. alle reden om de huidige gang van zaken voor lopig te laten voortduren en geen onen conflict te riskeren. Van de democratische wereld is niet te verwachten, dat zij op een oorlog zal aansturen, zolang er nog oc-n kiertje open blijft voor een ver gelijk door onderhandelingen. On derhandelingen, waartoe zij door de npderlaag op Korea wel gedwongen zijn. «TIJ SPREKEN NU van de „neder- laag" op Korea, doch een mili taire medewerker van de „New York Times" wijst er op, dat er geen spra ke is van een grote nederlaag der ge allieerden. „Ongetwijfeld hebben de verbon den troepen in Korea een veldslag verloren en in wezen ook de veld tocht, daar de Chinese communisten hen uit het schiereiland kunnen ver drijven, indien zij bereid zijn de prijs daarvoor te betalen. Doch zelfs indien Korea verloren zou gaan, is het van belang er aan te herinneren dat de geallieerden dan een veldtocht, doch niet de oorlog hebben verloren. Een nederlaag in Korea zal een grote tegenslag zijn, maar de betekenis er van moet niet worden opgeblazen. De grote neder laag alhoewel er geen strijdkrach ten der Verenigde Naties bij waren betrokken was de verovering van China door de communisten. Alle an dere gebeurtenissen in Azië, die ons nu moeilijkheden geven, zijn slechts het onvermijdelijke gevolg van deze grote tegenslag. Doch de geallieerden hebben ook zij vroegere gelegenheden tegensla gen ondervonden en uiteindelijk ge wonnen en zij zullen ook nu onder geen beding terugdeinzen. De wereldstryd tegen het commu nisme is, in zijn militaire fase, pas be gonnen". Tot zover de „New York Times". Men kan een kwestie van allerlei gezichtspunten uit bezien en onge twijfeld is er iets voor te zeggen, dat het drama van Korea nog niet het einde der wereld betekent. Maar wanneer wij ons voor ogen houden, dat Korea de eerste „gewelddadige" verovering dreigt te worden en dat de Verenigde Naties er niet in ge slaagd zijn, deze slag af te weren, dan is het duidelijk, dat deze eerste klap een daalder waard is geweest, en dat er weer heel wat gebeuren moet om het nadelig effect daarvan te herstellen. jyiEN ZEGT WEL EENS, dat de de- mocratische wereld de oorlog heeft gewonnen, maar de vrede heeft veruoren. In dezelfde trant zouden wij nu de hoop kunnen uitspreken, dat de Verenigde Naties na de oorlog (op Korea) te hebben verloren, de vrede zullen winnen. De vrede nl. door herstel en versteviging van de eendracht en door het besluit van een nieuw en goed begin. Onder de indruk van een cata strophe komen vaak allerlei overeen komsten tot stand, welke anders door kleinzielige haarkloverij zouden zijn uitgebleven. Voorlopig heeft de te genslag op Korea reeds het goede gevolg gehad, dat de besprekingen over het Atlantische leger weer op gang zijn gekomen. Frankrijk heeft zijn bezwaren tegen opneming van Duitse eenheden zodanig gewijzigd, dat de hoop op verwezenlijking van een Europees leger weer is opge leefde. Ook Truman en Attlee zijn het althans over Europa eens gewor den. Wanneer Korea tenslotte verloren mocht gaan, zijn misschien in die tussentijd onder de indruk van deze debacle de nodige maatregelen ge troffen om een verloren gaan van West-Europa te voorkomen. Zo kan er uit het kwaad toch weer iets goeds geboren worden en kan er zelfs in de zwartste duisternissen een lichtje gaan gloren, hetwelk de hoop verlevendigt, dat nog niet alles is verloren. „Pelgrimstocht'' van Mohammedanen Karin Ghani, president van de Mohammedaanse Liga in Singapore, heeft tijdens een bijeenkomst in de grote moskee gezegd, dat hij bezig is een demonstratie te organiseren van 1500 Mohammedaanse meisjes, die Zondag een „pelgrimstocht" willen ondernemen naar het klooster van de Goéde Herder om Bertha Hertogh voor het Mohammedanisme terug winnen Na een bidstond in de moskee zouden de meisjes, gekleed in inlandse klederdracht, met de trein, autobussen en vrachtauto's naar het klooster reizen, op korte af tand daarvan zouden zij zich op stellen en daarna opmarcheren naar de hekken van het klooster. Twaalf meisjes zouden de moeder-overste verlof vragen Bertha en haar moe der te bezoeken. Jacob van der Gaag, de Neder landse consul-generaal, heeft ver klaard te geloven, dat de demonstra tie een list is om gelegenheid te heb ben Bertha Hertogh te ontvoeren. Hij heeft, toen hij van het plan hoor de, onmiddellijk de politie op de hoogte gesteld. De heer Van der Gaad had' de indruk, dat voor de de monstratie geen verlof zou worden verleend. Het klooster wordt ondertussen zwaar bewaakt door rechercheurs, sedert mevrouw Hertogh dreigbrie ven heeft ontvangen, dat zij ver moord en Bertha ontvoerd zal wor den. Bertha heeft nu al haar Maleise kleren afgedankt Zij past zich snel aan Westerse gewoonten aan Niet alleen in Singapore maar ook in heel Malakka, zijn door Moham medanen bijeenkomsten gehouden als protest tegen het verloop van de zaak-Bertha. SABOTAGE AAN AMERIKAANS MARINE-VAARTUIG. Amerikaanse marine-functionaris sen hebben Vrijdagavond medege deeld, dat saboteurs de 12 000 ton metende „Greely", een vaartuig van de Amerikaanse marine, dat in ge bruik is voor het vervoer van troe pen en militaire voorraden naar Ko rea, op vijf plaatsen hebben bescha digd. Beambten van de g eheime dienst der Amerikaanse marine en andere functionarissen stellen een on derzoek in. De „Greely" wordt thans hersteld. Viermogendheden Conferentie De vertegenwoordigers van de drie landen Amerika, Engeland en Frankrijk, hebben besloten tot het houden van een voorlopige Viermo- gendjneden-conferentie om de agenda vast te stellen voor een bijeenkomst van de vier grote mogendheden over de kwestie Duitsland, als voor- gesteM door de Sowjet-Unie, aldus is nader te Parijs vernomen. Naar in kringen, die in nauw contact staan met de conferentie, verluidt, wordt als voorwaarde gesteld, dat de Sow jet-Unie enig bewijs levert van goeden wil, en hadden de Engelse afgevaardigden voorgesteld, dat men de Sowjet-Unie verzoekt een eind te maken aan de bezetting van Oos tenrijk. kaïteü^e... De schaving is iets onzichtbaars, want zij heeft niet zozeer betrekking op de dingen als wel op de onzicht bare banden, die hen onderling ver binden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1950 | | pagina 1