S)e CeidóeSou/fcatit
Pjongjang prijsgegeven
Peking tot schikking bereid?
Bertha in de armen van
haar moeder
Att'ee gaat praten met
president Truman
Grotewohl doet
beroep
MAANDAG 4 DECEMBER 1950
42ste JAARGANG
No. 12149
Directeur: C. 1VL v. HAMERS VELD
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZKN
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
Nog steeds terugtocht
op Korea
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.35 p. w„ f 1.50 p. mnd., f 4.50 p. kwart. Franco p. p. f 5.25. - Advert.: 15 ct. p. mm. leletoontjes f 1.50
„Duinkerken'' of „Tobroek"?
DE TROEPEN VAN DE VERENIGD E NATIES zijn Zondag begonnen
met de ontruiming van Pjongjang, de voormalige Noord-Koreaarise
hoofdstad. De stad zal worden prijsgegeven.
Een duizendtal Koreaanse burgers begonnen Zondagavond met het ont
ruimen van de ziekenhuizen en het in veiligheid bréngen van de pa
tiënten.
De stedelijke autoriteiten zijn vo ornemens nog 1.500 andere burgers
te evacueren, die, naar zij vrezen, anders door de communisten zullen
worden terechtgesteld wegens samenwerking met de verbonden troepen.
Volgens militaire bronnen te Tokio ligt de volgende verdedigbare gor
del benedei Pjongjang in het gebied van Sariwon, ongeveer 50 km ten
Noorden van de 38ste breedtegraad.
Onafhankelijke militaire waarne mers te Tokio verklaarden Zondag
avond, dat de terugtrekkende verbonden troepen voor de keuze staan
van een „Duinkerken" of een „Tobroek".
Sommige officieren spreken reeds
voorzichtig van de mogelijkheid, dat
de verbonden troepen het gehele
schiereiland zouden ontruimen. Zij
redeneerden, dat het innemen van
een laatste verdedigingsstelling wei
nig nut zou hebben, omdat de Chi
nezen tegenover de grootste Ame
rikaanse versterkingen steeds een
veelvoud van eigen troepen kunnen
stellen Zij achten het daarom het
verstandigste om het gehele leger
een belangrijk deel van Amerika's
militaire macht onder de veilige
bescherming van vloot en lucht
macht te evacueren.
Andere waarnemers zien daaren
tegen heil in het handhaven van een
verdedigingsmacht in een havenstad.
Volledige dekking door de lucht
macht en een ononderbroken aan
voerlijn zouden de taak van een
vastbesloten garnizoen veel gemak
kelijker maken, zo menen zij.
Volgens de laatst berichten is de
toestand als volgt:
Noord-Westen: Een dunne verde-
digingsboog houdt de Noordelijke
troepen af van Pjongjang, terwijl de
hoofdmacht van het achtste leger de
stad verlaat om omsingeling van
rechts te ontgaan. Militaire installa
ties in de stad worden opgeblazen.
Er zijn reeds mortierprojectielen van
guerilla strijders in de stad gevallen.
Noord-Oosten: De Chinese troe
pen doen een tweeledige opmars
naar de Oost-kust; een naar de ha-1
vens Hoennam en Wonsan, en een
meer naar het Zuiden om het tiende
korps in het Noord-Oosten af te snij
den. Naar gemeld zijn contacten met
guei-illa-strijders tot stand gebracht
bij Wonsan en ongeveer 30 km van
Hoegnam.
Centrale Oosten: Britse commando
troepen en Amerikaanse" mariniers
pogen zich uit Hagaroe te bevrijden.
Centrale Noorden: Troepen van
de Amerikaanse zevende divisie be
wegen zich van Hjesandjin, aan de
Jaloe, naar het Zuiden.
BERICHT OVER TIBET.
Van communistisch-Chinese zijde
is Zaterdag, na een stilzwijgen van
verscheidene weken over de militai
re operatie in Tibet, bericht ,dat het
„volksbevrijdingsleger" Loloeng-
tsjoen, honderd km. ten Zuid-Wes
ten van de versterkte stad Tsjamdo,
heeft ingenomen. Dit bericht is af
komstig van het persbureau „Nieuw
China". De inneming van de stad
had plaats gevonden op 12 Novem
ber. Loloengtsjoeng ligt op onge
veer' vijfhonderd km. ten Oosten van
Lhasa.
SCHEEPSRAMP IN DE OOSTZEE.
ten van de vuurtoren Sandhammare
in de Oostzee gezonken. Eén lid van,1,
de bemanning kon worden gered. De i
overigfê twintig - zijn vermoedelijk I
verdronken. Twee lijken zijn aange
spoeld aan de Zweedse kust.
BERTHA HERTOGH AAN OUDERS
TOEGEWEZEN. Mevrouw Her-
togh (rechts) met haar dochter
Bertha (links) in het Katholiek
klooster te Singapore, waar het meis
je, in afwachting van de behandeling
van het beroep van de tegenpartij
zal moeten verblijven. Staande ach
ter Bertha een lid van het Neder
lands consulaat. Naast mevr. Her-
togh de kanselier van het consulaat,
de heer F, van Lutheren,
ANP-Radiofoto.
Wat de voorwaarden zouden zijn
OEUTER seint uit Lake Success dat volgens kringen, die in nauw con-
tact staan met de Chinese delegatie de Chinese communisten bereid
zouden zijn tot een regeling van het Koreaanse conflict, indien men zou
instemmen met een staakt-het-vuren-lijn langs de 38ste breedegraad.
Verdere voorwaarden zouden zijn:
1. Wederinstèllen van het Noord-Koreaanse x'egiem en het spoedig
daarna houden van verkiezingen in geheel Korea.
2. Terugtrekken der Amerikaanse zevende vloot uit de wateren van
Formosa en het afbreken van verdere steun aan generaal Tsjang Kai Sjek.
3. Onmiddellijke toelating van de Chinese volksrepubliek tot de Ver
enigde Naties en het erkennen van hear afgevaardigden als de wettige
Chinese vertegenwoordigers.
Experts op Aziatisch gebied ver
klaren, dat genoemde voorwaarden
geheel in de lijn-liggen van de inner-,
tijd door China gegeven waarschu
wing, dat China niet toe kon staan,
de de troepen der V.N. de .i8ste
breedtegraad zouden overschrijden.
In dezelfde tijd waarschuwde ook de
regering van India voor „ernstig*.- po
litieke en militaire gevolgen" var de
overschrijding van de breedtegraad.
De Amerikaanse regering zou he
den een spoedzitting der V.N. over de
Chinese interventie in Koica verzoe
ken. Mogelijk zal de agendacommis
sie spoedig bijeengeroepen worden
cm de kwestie op de agenda te plaat
sen
Amerika zal naar verluidt, de Ai-
gemene Vergadering een resolutie
aanbieden, die China verzoekt zijn
troeupen uit Korea terug te trekken
en mocht CL ma zulks niet doen ("het
geen aannemelijk wordt geacht) dan
zou Amerika een amendement indie
nen volgen; netwelk Ch als
..agressor" bestempeld wordt. Men
hoo£t echter, da dergelijke drasti
sche maatregelen ,niet nod'g zullen
zijn. De moge ijkheid tot onderhan
delen zou dan namelijk voigens di
plomatieke k '.iger.- volle lig te niot
gedaan worden.
„Echtgenoot verloor het proces
jyjEVROUW HERTOGH heeft het pleit gewonnen.. Nadat Zaterdag het
1T1 oppergerechtshof te Singapore beslist had, dat Bertha naar haar
ouders moet terugkeren en dat het huwelijk van het kind ongeldig is,
heeft Bertha gisteren na een urenlang gesprek met haar moeder in het
klooster „De Goede Herder" te Singapore waar Bertha, hangende het
hoger beroep, dat de Maleise „echtgenoot" heeft ingesteld, moet verblij
ven haar tegenstand opgegeven, aldus A.P. Snikkend viel zij haar moe
der in de armen. Maar al gauw ver scheen er een glimlach door haar
tranen, toen het kind de liefkozingen van haar moeder beantwoordde.
geëscorteerd door de politiewagens.
Bertha zal nog enige tijd in het
klooster verblijf moeten houden, zo
lang de zaak in hoger beroep behan
deld wordt.
Mevrouw Hertogh zal in Singa
pore blijven totdat de zaak in hoog
ste in stantie uitgevochten is.
STEEK GEVALLEN
DE beste breister laat wel eens een
steek vallen en ook Jupiter doet
wel eens 'n dutje. Wij zijn er niet op
uit, om als de beste breister een steek
laat vallen, onmiddelijk uit te roe
pen: hé, u laat een steek vallen, en
nog veel minder neiging hebben we
Jupiter kwalijk te nemen, dat h'j.een
ogenblikje heeft gedommeld. Wij
veronderstellen dus geen enkele
kwade bedoeling gelijk wij nim
mer doen, tenzij de boze opzet al te
brutaal is nu wij in een dagblad,
dat politiek nóch godsdienstig kleur
wil bekennen een „Woord van Be
zinning" hebben gelezen, op welk
woord van bezinning het kleurloze
dagblad goed had gedaan zichzelf te
bezinnen alvorens het aan zijn veel
kleurige lezersschaar voor te zetten.
Juist deze veelkleurigheid noopt ons
ertoe, dit „Woord van Bezinning"
niet onbezonnen te laten passéren.
Het stichtend stuk handelt over de
Advent. Men kan er zich over ver
heugen, dat ook kleurloze dagbladen
hun lezerskring willen voorbereiden
op het komend Kerstfeest. Wij zijn
onpartijdig in die zin, dat alles wat
kan bijdragen tot bezinning bij de
stal van Bethlehem door ons met de
grootste vreugde wordt begroet
mits dan ook onpartijdig wordt „bij
gedragen" Dit nu is in het genoem
de „Woord van Bezinning" onderte
kend met de begin-letters M W. J.
G., niet het geval. Hetgeen we des
te meer betreuren, omdat het de ge
woonte is eensgezind als herders, al
len even wit door de sneeuwval der
goedwillendheid, „op te gaan naar
Bethlehem".
„De Christelijke Kerk begint (ni.)
de Adventstijd op de vierde Zondag
vóór Kerstmis" deelt de schrijver
in de aanhef van zijn beschouwing
mede, een mededeling, even over
bodig als onschuldig. Daarop volgt
Het dertienjarige meisje heeft
thans haar Maleise dracht verwis
seld voor een eenvoudige witte jurk.
Ook heeft zij haar trouwring afge
daan. Een correspondent van A.P.
was er getuige van hóe Bërtha haar
moeder vragen stelde over haar drie
broers en drie zusjes in Nederland.
Lachend vroeg ze of haar vader „nog
altijd van die gekke geluidjes maakt
als hij zich scheert". Vervolgens liep
ze hard weg om met de andere kin
deren in het klooster te spelen. „Ze
schijnt best met haar moeder over
weg te kunnen", zeiden de nonnen.
Aminah, die het meisje gedurende
acht jaren heeft verzorgd en haar
kortgeleden uithuwelijkte, heeft
Eertha een Koran en een gereds
kleed toegezonden. „Bertha zal deze
nodig hebben", zeide ze. De moeder
overste van het klooster had hierte
gen geen bezwaren.
Zaterdag, toen zij nog andere ge
dachten was toegedaan, barstte Ber
tha in tranen uit bij het vernemen
van de beslissing van het Hof. Mevr.
Hertogh stond kalm, doch bevens ter
zijde. Voordat het meisje aan haar
moeder werd overgegeven, werd het
publiek uit de zwaar bewaakte recht
zaal vex*wijderd Alleen de advocaten
en de betrokken partijen mochten
blijven. Bertha trachtte zich vast te
klemmen aan Mansoer Adabi, de
Maléise onderwijzer aan wie zij is
uitgehuwelijkt, maar deze kreeg van
de commissaris van politie de waar
schuwing geen moeilijkheden te ver
oorzaken. Begeleid door een vrou
welijke agent van politie werd Ber
tha weggeleid en met de lift naar
beneden gebracht waar een auto ge
reed stond. Mevx-ouw Hertogh volg
de en nam plaats op de voorbank
naast de chauffeur. Bertha en de
vrouwelijke beambte gingen achter
in zitten. Sirenes van politie-auto's
loeiden toen de auto zich onder een
tropische regenbui in beweging zette,
GRIEKS SCHIP BIJ IJMUIDEN GE
STRAND. Het ruim 2000 ton me
tende Griekse s.s. „Metamorphosis"
is Zaterdagochtend vroeg bij vlie
gende storm ten Noorden van de
Noorderpier bij IJmuiden gestrand.
De bemanning van het schip is door
de „Neeltje Jacoba" gered; hieron
der waren twee vrouwen en de Ne-
dex-landse loods. De marconist is bij
de redding zwaar gewond geraakt en
moest naar het ziekenhuis worden
overgebracht.
De geredden: in het midden, bo
venaan de Engelse stewardess. Een
van de mannen heeft in zijn hand 'n
ikon, voorstellende de Heilige St.
Nicolaas, het enige dat nog gered kon
worden.
Ook de Kat
gered
De mannen van de „Neeltje
Jacoba" zijn gistermorgen op
nieuw naar de vergane „Meta
morphosis" gevaren om te zien,
of misschien nog één schipbreu
keling, die Zaterdag niet van.
boord was gegaan, gered kon
worden. Dat was descheeps
kat. Dc tweede stewardess van
de „Metamorphosis", een Engel
se, zat namelijk in dodelijke on
gerustheid over het lot van het
diertje. Ten einde raad klopte
zij bij de NZHRM om hulp aan.
De redders lieten er geen gras
over groeien. Terstond koos de
„Neeltje Jacoba" zee. En inder
daad, in het enige gedeelte van
het schip, dat nog boven water
uitstak, in de stuurhut op de
brug, troffen de mannen het ar
me, verlaten dier aan Tegelij
kertijd konden nog een paar kle
dingstukken en andere bezittin
gen van de onfortuinlijke Grie
ken van boord worden gehaald.
Half December zal worden begon
nen met het overbrengen van Am-
bonese militairen .voormalige leden
van het K.N.I.L.), die zich thans op
Java bevinden, naar Ambon, aldus
vernam de correspondent van Aneta
te Soex-abaja. Het betreft in totaal
ongeveer 4000 man met 8000 gezins
leden, die thans voor het grootste
deel in Oost-Java vertoeven. Het
plan tot terugvoering werd opge
steld in tegenwoordigheid en met
volledige insteming van deze voor
malige leden van het K.N.I.L.
Pléven vergezelt hem niet
„IK GA NAAR PRESIDENT TRU MAN voor een gedachtenwisseling
van man tot man", zei minister-president Attlee enkele ogenblikken
voor hij Zondagavond om half elf van 't besneeuwde Londense vliegveld
opsteeg voor zijn reis naar Amerika. „Zulk een uitwisseling kan alleen
maar ten goede komen aan de zaak, die wij op het hart dragen de
wereldvrede".
Attlee wordt vanmiddag half vier (Ned. tijd) te Washington verwacht.
De Franse premier, René Pléven, maakt de reis niet mee. Het onder
houd van vijf uur, dat hij Zaterdag te Londen met Attlee heeft gehad,
heeft een eensgezindheid van doelstelling aan het licht gebracht, die het
de Britse premier mogelijk maakt, te Washington een gemeenschappe
lijk Brits-Frans standpunt te vertegenwoordigen.
Volgens Reuter zijn de Franse en worpen heeft. In dit verband ver
wacht men, dat Attlee Atlantische
verdediging uitvoerig met Truman
zal bespreken.
„His masters voice"
Otto Grotewohl, de Oostduitse mi-
Engelse ministers het er over eens
geworden, dat Attlee niet met gede
tailleerde voorstellen naar Washing
ton zal reizen, in aanmerking geno
men de militaire situatie die nog
wel eens slechter zou kunnen wox--
den, terwijl het ook mogelijk is, dat
de Chinezen geen geneigdheid tot
onderhandelen aan de dag leggen.
Wèl zal de Britse premier er (naar
de Londense cox-respondent van AP
verneemt) bij Truman op aandrin
gen, dat de Westelijke Drie spoedig
tot vredesbesprekingen met Moskou
en Peking moeten zien te komen.
Attlee zou hiertoe van de tussen
komst van India gebruik willen ma- nister-president, heeft een recht-
ken. I streeks beroep gedaan op de West-
Doch zo Engeland en Frankrijk j duitse kanselier, Adenauer, om te
het al eens bleken te zijn over de onderhandelen over eenmaking van
doelstellingen, omtrent de middelen j Duitsland o-p basis van de voorstel-
waarmee het doel moet worden be- len van Praag. In een brief aan
reikt, zou nog verschil van inzicht Adenauer, bezorgd door een spe-
zijn blijven bestaan. Frankrijk .zou ciale koerier, stelt Grotewohl voor,
namelijk onmiddellijk een bufferzo-dat beide regei-ingen zes vertegen-
ne op Korea willen voorstellen, En- woordigers zullen zenden, die een
geland zou van mening zijn, dat de conferentie over eenwording van
militaire situatie eerst gestabiliseerd geheel Duitsland zullen moeten
dient te zijn. i voorbereiden. „De onderhandelin-
Een belangrijk punt van bespre- zullen moeten leiden naar de
king vormt ook de grondstoffenpo-1 vorming vaneen raad voor geheel
litiek der Verenigde Staten, die voor Duitsland, zoals was voorgesteld
Europa zulke ernstige gevolgen door de Praagse conferentie van de
dreigt te hebben, dat Shinwell, de acht Oosteuropese ministers van
Britse minister van Oorlog, reeds in Buitenlandse Zaken in October,
een redevoering de vrees uitsprak,De voorstellen van Praag, die door
dat werkloosheid zal intreden wan- Adenauer en de Westelijke gealli-
neer het aanleggen van strategische eerden zijn afgewezen, eisten in
voorraden door Amerika op deze deze raad een paritaire-vertegen-
voet doox-gaat. I woordiging van Oost en West-Duits-
Voorts seint Reuter, dat men te land. De bevolking van West-Duits-
Londen van mening is, dat de Brit-1 land is bijna driemaèl zo groot als
se krachten niet vast dienen te gera- die van Oost-Duitsland.
ken in een uitgebreide strijd in het Politieke kringen in Bonn ont-
Verre Oosten, omdat de mogelijk- vingen de mededeling van Grote
heid van een bedreiging in het Wes- wohl zonder geestdrift, gezien het
ten blijft bestaan. Men merkt op, dat feit, dat de Westduitse regering en
een overweging, waaruit men niet
anders dan goeds kan putten, tot
de schrijver eraan herinnert dat Cal-
vijn in 1555 besloot, dat Kerstmis
niet meer gevierd zou worden.
„Wanneer dan ook de vier Advents
zondagen in ons kerkelijk jaar zijn
binnengekomen, is ons niet bekend"
onthult G. in tegenspraak met
zijn even te voren gedane medede
ling: „De Kerk van de eerste eeuwen
placht in de Adventsweken te vas
tenDeze Kerk van de eerste
eeuwen zal toch wel dezelfde zijn als
de „Christelijke Kerk" in de aanhef
genoemd! Deze Christelijke Kerk
van de eex'ste eeuwen heeft nooit op
gehouden de Advent te herdenken
en er is dus geen verschoning voor
schr.'s onwetenheid, wannéér de vier
Advents-zondagen in ons Kerkelijk
jaar zijn binnengekomen. Tenzij hij
meent, dat Calvijn een nieuwe
Christelijke Kerk heeft gesticht,
waarin aanvankelijk het Kerstfeest
niet meer gevierd mocht worden, en
gevolgelijk ook de Advents-Zonda-
gen tijdelijk zoek raakten.
Eigenaardiger nog wordt het be
toog door de wijze, waarop schr. het
barre verbod van Calvijn enigszins
goedpraat:
Wanneer dan ook de vier Ad
ventszondagen in ons kerkelijk
jaar zijn binnengekomen, is ons
niet bekend. Maatregelen van
Calvijn doen ons nu zeer vreemd
aan, maar als men bedenkt, dat
in de middeleeuwen het geloof
aan de wederkomst van Chris
tus en ook het dankende geden
ken van Zijn komst in het vlees
op de achtergrond gedrongen
waren en plaats gemaakt had
den voor de concentratie op
Christus' aanwezigheid in het
sacrament, dan wordt toch weer
het verzet van de grote hervor
mer begrijpelijk. Men heeft weer
opnieuw alle aandacht willen
schenken aan Christus gekomen
in het vlees, geleden gekrui
sigd gestorven, begraven en op
gestaan van de doden. De Chris
telijke Kerk spitst zich in deze
vier wekexr op de beslissende be
tekenis van de vleeswording om
van daaruit met spanning de we
derkomst tegemoet te zien.
Het dunkt ons een sterk staaltje,
uit het feit, dat de Hervormde Kerk
Calvijns verbod op zij schoof en te
ruggreep naar het Katholieke vieren
van de Advents-Zondagen. aan de
Katholieke Kerk te verwijten, dat
zij het herdenkerx van de komst en
wederkomst van Christus veronacht
zaamde. De logica leidt tot een te-
genovex-gestelde gevolgtrekking. Niet
de Kath. Kerk immers verbood de
komst van Christus in het vlees te
herdenken, maar Calvijn. Nu willen
wij niet beweren, dat Calvijn of de
Hervormden de komst en weder
komst van Christus op de achter
grond schuiven. Dat zou onjuxst zijn.
Maar ook in het onjuist Calvijns
verbod „begrijpelijk" te achten, om-
de Katholieke Kerk het in de mid
deleeuwen zou hebben gedaan. Nog
eerder zou men het de Katholieke
Kerk van tegenwoordig in de. schoe
nen kunnen schuiven, hoe ongerijmd
dat ook zou zijn. In de Middeleeuwen
was de Advents- en Kerstviering nog
veel indrukwekkender dan thans. De
Advent werd de „Kerst-vasten" ge
noemd. Alle weekdagen waren
vastendagen die war.en toen niet
mis! en de beelden in de kerken
waren in boete-kleren gehuld En
zou er één tijdperk zijn, dat zulk een
schat van innig-vrome Kerstliederen
heeft aangelegd, als juist de Mid
deleeuwen?
Had de schrijver alvorens te
schrijven zich de moeite getroost de
Advents- en Kerstliturgie even in te
kijken, hij zou zeker niet geschreven
hebben, wat hij nu geschreven heeft.
Hij zou geschreven hebben, dat sinds
over-oude tijden de Katholieke Kerk
zich op een wijze, waaraan iedereen
een voorbeeld kan nemen, op de
komst des Heren voorbereidt. De
Advent opent met de voorlezing van
het evangelie van de wederkomst
van Christus „met grote macht en
majesteit" (zoals het kerkelijk jaar
er de Zondag te-voren mee besloot).
Het nachtelijk breviex--gebed zet in
met de uitnodiging: „De Koning, die
komen gaat Komt laat ons Hem
aanbiddenZowel in de Mis- als
in de bi-evier-gebeden van de gehele
Advent daagt steeds klaarder het
licht op, dat in de Kerstnacht in vol
le glans zal uitstralen.bij cle voorle
zing uit Paulus' Brief aan Titus over
het verwachten van „de zalige hoop
en de komst in glorie van onze gro
te God en Zaligmaker Christus Je
zus" En al is het aantal middel
eeuwse vasten-dagen tot vier ver
minderd, nog steeds is het zo, dat in
de Advent, ten teken van boete en
bezinning, de kleur der gewaden
paax-s is, er geen bloemen op 't altaar
staan, het orgel in de Hoogmis
zwijgt en feestelijke huwelijks-inze
geningen verboden zijn.
Had de schrijver van het „Woord
van Bezinning" zich de kleine moei
te gestroost hij kan het nog doen
de Advents- en Kerst-liturgie van
de Katholieke Kerk in te kijken,
dan zou hij een onuitputtelijke
schat van Advents-gedachten hebben
gevonden en ervan hebben afgezien
van Calvijn recht te praten wat
krom was door in de middeleeuwse
Kerk krom te praten wat recht was.
de Westelijke mogendheden reeds in
aanzienlijk, mate in de strijd in het
Verre Oosten betrokken zijn en dat
de Sowjei-Unie nog geen strijd
krachten in de Koreaanse strijd ge-
het Westduitse parlement de voor
stellen van Praag van de hand heb
ben gewezen als „eenzijdig en on
aanvaardbaar." Kanselier Adenauer
weigerde commentaar te leveren.
JCoAieitje...
Wees een groot denker. Tracht het
te wezen. Maar heb dan tevens een
warm hart, een rijk gemoed.
