S)e £cidóe0oti/fca/nt
Het slot van Koninklijk Bezoek
De laatste slag
voor MacArthur?
Koningin Juliana zag de
„zevensprong''
Winkelen in Westend
Nieuw offensief in N.-Korea
Raad v. Europa doet z'n keus
De strijd om
Bertha Hertogh
DkNteu: G. ML T. HAMER6VELD
Hoofdredacteur: L. G. J. ROOZKN.
KATHOUEK DAGBLAD VOOR LOEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
VRIJDAG 24 NOVEMBER 1950
«2ste JAARGANG
No. 12141
Papengracht 32, TeL 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.35 p. w., f 1.50 p. mnd-, t 4.50 p. kwart. Franco p. p. f 5.25. - Advert.: 15 ct. p. nun, feletoontjes t 1.50
VERSMALDE
BASIS
DIJ de Algemene Beschouwingen
verleden week over de Rijksoe-
groting is de discussie over de par
tijverhoudingen de hoofdschotel van
de debatten geworden. Niet alleen de
partijverhoudingen zelf, maar ook en
vooral de weerspiegeling daarvan in
de samenstelling van het kabinet.
Bij deze debatten heeft prof. Rom-
me met een duidelijkheid, welke
niets te raden overliet, er op aange
drongen de basisa van het kabinet
van 1948 te herstellen. Zoals men
weet is door het uittreden van mi
nister Schokking en het toetreden
van minister 's Jacob de politieke ba
sis versmald, omdat de nieuwe mi
nister van defensie geen lid is van de
christelijk historische partij en deze
partij dus practisch geen deel meer
uitmaakt van het kabinet. Men her
innert zich ongetwijfeld de moei
lijkheden bij de laatste kabinetsfor
matie in 1948, toen de K.V.P. niet
van zins bleek de smalle basis van
K.V.P. en P. v .d. A. te verlengen,
blijkbaar beducht, dat zij in een te
sterke stroom van socialistische ver
langens zou komen te roeien.
Volgens de bij deze algemene be
schouwingen door prof. Romme ge
houden rede geldt deze opvatting nu
nog en wel zo, dat hij het duidelijk
meende te moeten opnemen voor het
herstel van de basis van 1948 liefst
en hiermee niet te willen wachten
tot na de verkiezingen in 1952. Wij
kunnen ons dat indenken. Het duurt
immers nog bijna twee jaar tot er
weer opnieuw een kabinet moet
worden geformeerd, of het zou moe
ten gebeuren, dat de Kamer het ka
binet bij een conflict de woestijn zou
injagen.
Bewandelt het echter de op dit
ogenblik voor zich uit liggende weg,
dan zou de smalle basis waarop fiu,
na het heengaan van Schokking, ver-
dej: wordt gewerkt, na twéé jaren
zodanig zijn ingeburgerd, dat het
wel eens heel wat moeilijker zou
kunnen worden dan in 1948 om tot de
basis van toen terug te keren. Maar
zelfs afgezien daarvan is het onjuist
om zwijgend een verandering in de
politieke samenstelling van het ka
binet te aanvaarden, nadat men na
vele besprekingen en moeilijkheden
tot deze basis is gekomen met de be
doeling aldus voor vier jaren samen
te werken.
'T'OEN eenmaal dit was gesteld,
A heeft de heer Oud nog eens te
sterker aangedrongen op het vor
men van een „troisme forcé". Zoals
men weet is de heer Oud allerminst
tevreden met de ontwikkeling, welke
de Indonesië-oplossing der regering
heeft genomen. Een derde macht,
omvattende de overige partijen bui
ten de regerende en natuurlijk
behalve de communisten zou
met een derde van het aantal mi
nisterszetels deze groep heel wat
meer invloed verschaffen dan zij
thans op grond van haar sterkte
heeft. De fractieleider van de P. v. d.
A. lachte dit denkbeeld ook wel toe,
daar dan tegenover zijn labourparty
een conservatieve groepering zou ko
men te staan, welke de verhoudin
gen aanzienlijk zouden vereenvoudi
gen en de weg gemakkelijker zou
maken naar de verlangde smalle
basis.
Des temeer reden echter voor de
K.V.P. om minder gebrand te zijn op
de vorming van een derde macht,
welke bovendien aan verschillende
partijen meer invloed zou verschaf
fen dan waarop zij door haar getals
sterkte recht kunnen doen gelden.
Intussen heeft de K.V.P. bij monde
van haar woordvoerder in de Kamer
verlangd, dat de oude basis zo spoe
dig mogelijk zou worden 'hersteld.
Daarop heeft de minister-president
geantwoord, dat men (de K.V.P.!)
toch vooral geen bezwaren moest
hebben tegen de heer 's-Jacob als de
C.H.U. deze zelfs niet had, waarmee
hij de eigenlijke kwèstie, waar 't prof
Romme om ging listig omzeilde. Het
ging immers niet om de persoon van
de heer 's Jacob zelf, maar om de
basis van het kabinet, dat hij wilde
behouden. Op deze politieke groepe
ring heeft dit kabinet zee gekozen
en het lijkt ons een redelijke eis, in
dien men niet tolereert, dat er onder
weg, zij het nog in zo geringe mate,
verandering op de scheepsrol wordt
aangebracht.
•TPOch heeft de minister-president
nog even de positie van een der
ministers in het geding gebracht naar
aanleiding van deze controverse. Er
zou wel een minister bereid gevonden
worden om heen te gaan en hiermee
werd duidelijk minister Spitzen be
doeld, die immers de functie van se
cretaris-generaal aan zijn departe
ment voor zichzelf heeft opengehou
den.
Het zal minister Spitzen, naar wij
menen te mogen veronderstellen,
weinig leed doen, indien hij zijn
plaats ter beschikking zou moeten
stellen en al was de heer Drees op
dat ogenblik weinig genegen aan de
wens van de K.V.P.-fractieleider te
gemoet te komen, zolang de omstan
digheden dit niet zouden noodzaken,
het is toch interessant af te wachten,
welke houding het kabinet hierte
genover tenslotte zal aannemen.
Prof. Romme achtte deze noodzaak
juist wel aanwezig, zoals wij boven
hebben uiteengezet. Maar er zal ach
ter de schermen nog wel het een en
ander worden gezegd, voordat de mi
nister-president, en mèt hem de P.
v. d. A., zich met de inzichten van de
K.V.P. solidair zullen verklaren.
/"\p DE LAATSTE AVOND van hun bezoek aan Londen hebben koningin
Juliana en prins Bernhard in kleine kring het avondmaal gebruikt
op Buckingham Palace met koning G eorge, koningin Elizabeth en andere
leden van het koninklijk huis. Na het diner werd in de balzaal gedanst.
Dat was het slot van het statiebezoek van koningin Juliana en prins Bern
hard aan Londen. Het bal in Buc kingbam Palace duurde tot omstreeks
drié uur in de nacht. Dit was althans de tijd, waarop de laatste gasten zich
huiswaarts begaven.
H. M. Koningin Julièna en Z. K. H
Prins Bernhard hebben Woensdag
avond ter ere van de Britse Koning
en Koningin een gala-diner in „Cla-
ridge's" gegeven.
H. M. DE KONINGIN vergezeld
door de Ambassadeur van Nederland
in Groot Brittannië; Jhr. mr E. F. M.
J. Michiels van Verduynen, betreedt
„Claridge's". Achter H. M. de Ko
ningin, Z. K. H. Prins Bernhard.
MacArthur hoopt in één slag de oorlog
te beëindigen
IN EEN DOOR GENERAAL MACARTHUR uitgegeven communiqué
wordt gezegd, dat ïn Noord-West-Korea een algemene aanval begonnen
is „om een eind aan de oorlog te maken".
„Als deze aanval succes heeft, zal de oorlog ten einde zijn en de vrede
en eenheid hersteld in Korea" aldus het communiqué. „De strijdkrach
ten van de V.N. zullen dan spoedig kunnen worden teruggetrokken en
het Koreaanse volk zal de volledige souvereiniteit kunnen aanvaarden".
„De aanval tegen het nieuwe rode leger nadert het beslissende sta
dium. De Oostelijke sector van de tang der Verenigde Naties heeft gesta
dig terrein gewonnen in een schaterende tactische beweging en kan
thans de insluiting voltooien", aldm het communiqué.
Generaal MacArthur slaat de nieuwe aanval gade, zo deelt het alge
meen hoofdkwartier mede.
Het offensief van de V.N begon
Vrijdag om 8 uur plaatselijke tijd.
Generaal MacArthur arriveerde te
Sinandjoe om 10.50 uur en ging van
daar naar het front.
De aanval wordt geleid door de
Amerikaanse 24ste divisie Verder
nemen er aan deel de Amerikaanse
25ste en de eerste divisie cavalerie
en de 6e en 8e Zuid-Koreaanse divi
sie.
In het communiqué wordt nog ge
zegd, dat de luchtmacht de afgelo-
pen drie weken met succes de aan- i
voer wegen van de vijand heeft aan- j
gevallen, zodat de aanvoer van ver-
sterkingen en materiaal uit het
Noorden uiterst moeilijk is gewor
den.
Dit massale offensief komt kort na
de geruchten, dat de Chinese com
munisten bereid zouden zijn tot vre
desonderhandelingen. Wat de Chine
zen van plan waren, is niet duidelijk,
maar volgens de eerste berichten
van het nieuwe offensief ontwijken
zij de strijd en gaat de Amerikaanse
opmars voort zonder op verzet te
stuiten.
De laatste officiële
bezoeken
In de ochtenduren van gisteren wa
ren koningin Juliana en prins Bern
hard per auto naar Westminster Ab
bey gereden om een krans te leggen
op de grafsteen van koning-stadhou
der Willem III. Terzijde van het al
taar in de kleine kapel, waarop vier
kaarsen brandden, legde de koningin
een meterhoge krans met breed wit
zijden lint, waarop de gouden initia
len J. en B. onder een gouden kroon
prijken.
Alvorens de Abdij te verlaten,
bezocht koningin Juliana de kapel
van Henry Vil, waar haai de beel
tenissen van koning Willem III en
zijn echtgenote, die hier worden be
waard, werden getoond.
Begeleid door de speaker bezoch
ten de koningin en prins Bernhard
het herbouwde Lagerhuis, waarna
zij in het ministerie van Buitenlandse
Zaken de lunch gebruikten als gas
ten van minister Bevin.
IN DE ARMENWIJK VAN LONDEN
In de middaguren was er enige
tijd voor de vorstelijke personen om
buiten het programma van het be
zoek om 'n privé-uitstapje te maken.
Terwijl prins Bernhard tot bewonde
ring van insiders een snélle auto pro
beerde en op het modderige terrein
van een vliegveld met deze auto en
een topsnelheid van bijna 200 km
per uur haalde, was de Koningin in
gezelschap van koningin Elizabeth
en prinses Margaret aan het winkelen
in West-End. Zij kochten ieder een I
shawl.
Later bezocht de koningin verge
zeld van koningin Elizabeth een soort
„Eigen huis" in Bermondsey Street,
een sociale instelling in een van
Londens armste wijken.
Terwijl buiten de menigte geduldig
stond te wachten in de steeds donker
wordende straat en een hoeraatje
aanhief toen de straatverlichting aan
floepte, dansten zeventien Engelse
meisjes in het zaaltje de „zeven
sprong" voor de koninginnen. Ze zon
gen de woorden van dit vaderlandse
wijsje in opmerkelijk goed Neder
lands.
De oplosing van dit geheim: zij
hadden de dans en de Nederlandse
woorden geleerd van een boerin in
het Deventerse, waar zij een week
lang logeerden op een vacantietocht.
De koningin, die ruim een half uur
in het gebouwtje bleef, sprak met
verscheidene der meisjes, voor het
merendeel kinderen van haven- en
fabrieksarbeiders
Zij vroeg, wat de kinderen in Hol
land het meest had bevallen. Het
antwoord werd prompt gegeven: de
schone straten, de molens, en ook
het lekkere eten, maar de 12-jarige
Iris Hullet voegde daar meteen aan
toe, dat er één ding in Holland was,
dat ze verschrikkelijk vond: de ver-
micellisoep!
HET WEER WERKTE NIET MEE.
Het bezoek van de koningin en de
prins aan Londen heeft geen gebrek
gekend aan tonelen van pracht en
schittering, maar men kan niet zeg
gen, dat het weer daartoe heeft bij
gedragen.
Sedert Maandag heeft de zon in
H. M. Koningin Juliana en Z. K. H.
Prins Bernhard gedurende een rij
toer door de Engelse hoofdstad.
Langs de gehele route juichten, dicht
opeen gepakt, duizenden enthousias
te Londenaren het Koninklijk Paar
toe.
DE LANGE „FUNC' IONELE" WEG
DE RAADGEVENDE VERGADERIN G van de Raad van Europa te Straats
burg heeft gisteren met 57 tegen 39 stemmen en 12 onthoudingen een
voorstel tot vorming van de „Verenig de Staten van Europa verworpen.
Deze stemming besliste de strijd tussen de voorstanders van een onmid
dellijke federatie en die van eenwording op de lange düur. Later aan
vaardde de vergadering met een over weldigende meerderheid (82 tegen 9
bij 16 onthoudingen) een compromis-resolutie, waarin Engelse samenwer
king met nog te vormen bovenna tionale gezagsorganen op defensief,
economisch, sociaal en cultureei gebied aanbevolen wordt.
Na de duidelijke beslissing tegenDertig afgevaardigden hebben
een beperkte continentale federatie Woensdag en Donderdag hun inzich-
zal de Europese Assemblé vandaag, ten over de toekomst der Europese
de laatste dag van de zitting, weer 't samenwerking geformuleerd,
defensie-probleem in discussiene-i j Slechts enkele sprekers hebben
men. De Franse minister van Bui- nog een zwak federalistisch geluid
tenlandse Zaken, Schuman, zal de laten horen. Daar staat tegenover,
Assemblèe komen inlichten over de dat een groot aantal dergenen, die
Franse inzichten in deze, hoewel hij nu definitief de „functionele" weg
daartoe niet de algemene instem- hebben gekozen, duidelijk hebben ge
maakt dat zij dit met gevoelens van
sterke teleurstelling doen.
Georges Bidault, zojuist tot het fe^
Londen niet geschenen. Gistermid
dag daalde een diepe duisternis over
de stad neer en te twaalf uur in de
middag brandde overal de lichten. De
koninklijke bezoekers hebben Lon
den op zijn soberst gezien.
Voor vandaag, de dag van het ver
trek, werden enkele opklaringen ge
durende de ochtend verwacht, maar
voor de middag is opnieuw regen
voorspeld.
Dat, in weerwil van deze ongun
stige omstandigheden, bij elke gele
genheid duizenden en duizenden
Londenaars samendromden om onze
koningin en prins te zien en toe te
juichen, bewijst wel, hoezeer dit vor
stelijke bezoek op prijs is gesteld.
DE PRINSSESSEN OOGGETUIGEN.
Prinses Beatrix en Prinses Irene
zijn gistermiddag tijdens een speciale
televisie-uitzending getuige geweest
van de overweldigende wijze, waar
op koningin Juliana en prins Bern
hard in Londen door de bevolking
zijn ontvangen. De beide prinsesjes,
die slechts enkele uren en strikt in
cognito in Eindhoven vertoefden, za
gen de op filmband opgenomen re
portages van het koninklijk bezoek,
die de B.B.C. reeds had uitgezonden.
Het programma, dat ongeveer een
uur duurde, werd aangekondigd door
ir. F. J. Philips, die met een enkel
woord de prinsesjes had verwelkomd.
NAAR HUIS.
Koningin Juliana en prins Bern
hard zijn te acht minuten over tien
plaatselijke tijd (11.08 uur Ned. tijd)
van Buckingham Palace vertrokken
voor de terugreis naar Nederland.
ming van zijn collega's in het minis
tercomité zou hebben verkregen.
Schuman zal spreken in persoonlij
ke capaciteit en behoeft daarom niet deralistische standpunt van Reynaud
door een unaniem besluit der minis
ters te zijn gedekt.
bekeerd, deed dit aan het einde van
het algemene debat en nadat hij, in
navolging van vele leden, zijn erken
ning had uitgesproken voor het bij
zonder moeilijke werk, dat dr.
Klompé op zich had genomen als rap
porteur der politieke commissie.
Dr. Klompé, die de nieuwe weg,
waartoe de Assemblèe besloot in
Augustus, heeft geïntroduceerd, had
haar taak volgens Bidault „met de
moed van een man en de wijsheid
van een vrouw" verricht en de ge
hele Assemblèe bleek met de uit
spraak in te stemmen. Het feit, dat
mede door haar werk de Assemblèe
nu eenheid van inzicht had verkre
gen, mocht echter volgens Bidault
niet het feit doen voorbijzien dat
„geen enkel lid volledig tevreden is".
Persoonlijk, zo zei de Franse oud-
premier, ging hij zonder geestdrift in
deze richting mee. Met alle respect,
dat hjj voor Engeland had. meende
hij toch dat Europa's eenheid niet
ondergeschikt kon blijven aan de
wens van één land.
Jhr. mr. P. D. E. Teixeira de
Mattos, de Nederlandse gezant te
Stockholm zal naar men verwacht,
binnenkort worden benoemd tot am
bassadeur te Canberra in Australië.
De strijd om Bertha Hertogh is nog
steeds niet geëindigd. Het is inder
daad een strijd, waarbij van alle mo
gelijke middelen gebruik wordt ge
maakt. Aan mevrouw Hertogh, die,
zoals men weet, op het ogenblik te
Singapore vertoeft, moest zelfs een
speciale lijfwacht worden toege
voegd, naar aanleiding van de dreig
brieven. welke men haar zond.
In een van de brieven, ondertekend
met „het comité" werd te kennen ge
geven, dat het haar nooit zou geluk
ken het kind mede naar Nederland
te nemen, zelfs indien het haar zou
i worden toegewezen. De schrijvers
van de brief lieten tevens doorsche
meren, dat het comité het kind zou
ontvoeren, als het aan de moeder zou
j worden gegeven. Vlak bij het huis
I van de Nederlandse familie, waar
mevrouw Hertogh onderdak heeft ge-1
vonden, is nu een speciale politie
wacht geplaatst en bij het gerechts
gebouw stonden tientallen zwaar ge
wapende politiemannen.
De heer Van der Gaag deelde me
de, dat op het consulaat thans reeds
honderden dreigbrieven ontvangen
zijn Rechter T. A. Brown (president)
zeide daarop, dat deze brieven in
geen enkel opzicht de beslissing van
het Hof zullen beïnvloeden
Het consulaat heeft echter ook
brieven ontvangen, waarin sympa
thie met mevr Hertogh wordt be
tuigd In vele van deze brieven
wordt gesuggereerd, dat Bertha het
slachtoffer is geworden van „zwarte
magie" en dat men haar verdovende
middelen heeft toegediend om haar
tot het huwelijk met Inche Mansoer
Adibi te bewegen.
Honderden Maleiers verdringen
zich bij de ingang van het gerechts
gebouw als de voornaamste figuren
in de zaak-Bertha aankomen of ver
trekken. Het schijnt er de menigte
vooral om te doen te zijn, een glimp
op te vangen van het bleke gelaat
van Bertha, die zich aan haar pleeg
moeder vastklampt.
Naar verwacht wordt, zullen de
verhoren vandaag zijn beëindigd.
Atoomgeheimen
vrij
De Verenigde Staten, Groot Brit
tannië en Canada zijn overeengeko
men enige atoomgeheimen aan de
openbaarheid prijs te geven, die
aan mededingers niet van nut kun
nen zijn voor militaire toepassingen
van de atoomenergie.
Deze openbaarmaking zal volgens
de Amerikaanse commissie voor
atoom-energie bijdragen tot het
aanwenden van atoomenergie voor
vredesdoeleinden. De bekend te ma
ken fbijzonderheden zullen betrek
king hsbben op „zwakstroom-reac
toren," welke niet gebruikt kunnen
worden voor het vervaardigen van
atoomwapens.
HOE GROOT DE BELANGSTEL
LING IN ENGELAND voor het be
zoek van H. M. Koningin Juliana en
Z.K.H. Prins Bernhard aan Londen
was, blijkt wel uit het feit, dat een
groot gedeelte van het programma
door de B.B.C. ook via de televisie is
uitgezonden. Philips had in Engeland
speciale bijeenkomsten belegd om de
leden van de Nederlandse Kolonie
en Engelse belangstellenden in staat
te stellen ook als zij niet in het be
zit waren yan een televisie-ontvan
ger de gebeurtenissen te volgen. In
het bijzonder slaagde de uitzending
van de gebeurtenissen in Guild Hall.
Wij geven hier een viertal beel
den, zoals deze tijdens de uitzending
uit Guild Hall op het televisiescherm
verschenen.
Van boven naar beneden: H. M.
Koningin Juliana, Z. K. H. Prins
Bernhard, H. M. in gesprek met de
Lord Mayor van Londen, Z. K. H.
Prins Bernhard in gesprek met de
Lord Mayor tijdens het noenmaal in
Guild Hall.
KoJiAettje...
De roem
Is als een bloem,
Die nimmer weder bloeit,
wanneer zij ons ontblaarde.
K. L. Ledeganck.
