KUNSTGEBITTEN
Sommigen zenuwachtig,
sommigen onbezorgd
„Weelde-tabel van minister
Lieftinck aangenomen
Wie vrij en wie niet vrij van O.B.
r
adem!
WUMROOP
WOENSDAG 8 NOVEMBER 1950
I >E*2IUSE COURANT
PAGINA 2
EERSTE KAMER
Noodwet
Uit Rusland terugkerenden
Vrijheid dan wel nieuwe boete voor het verleden?
ONDER de honderd uit de Sowjet-Unie terugkerende Nederlandse krijgs
gevangenen, die Dinsdagavond in doorgangskamp Friedland arriveer
den, heerst een vrij sterke opwinding over de vraag of zij al dan niet
de laatste etappe op de lange weg naar Nederland zullen gaan. Kort na
aankomst staken de gerepatrieerden, in uniforme nieuwe blauwe kielen
gestoken, de hoofden bijeen om de vraag te bespreken^ wat hun bij
aankomst in het vaderland te wachten zou staan: vrijheid dan wel een
nieuwe boete voor het verleden. Een aantal hunner gaf te verstaan, wei
nig voor een terugkeer naar Nederland te gevoelen, zolang geen zeker
heid bestond omtrent de ontvangst daar, en desnoods een verder ver
blijf in Duitsland te verkiezen. Er wa ren echter een tiental uitzonderin
gen: jongens die met onbezorgde gezichten verklaarden, te hunkeren
naar het weerzien met het vaderland. Zij waren nl. niet als leden van
Duitse militaire formaties in Russische krijgsgevangenschap geraakt,
doch als gedwongen arbeiders, die in Letland in Russische handen waren
gekomen en onfortuinlijk het lot der militairen hebben moeten delen.
Om 20.15 uur Dinsdagavond be
reikte de ploeg in twee autobussen
het kamp Friedland, een groezelige
verzameling van hutten op 10 kilo-
meter afstand van Goettingen, waar
duizenden ontwortelde levens uit
Oostelijke landen zijn aangespoeld
om een nieuwe toekomst te vinden.
Rijstepap en chocolade-melk.
Begeleid door vertegenwoordigers
van de Nederlandse missie, hadden
de terugkerenden de reis van Ber
lijn gemaakt en om twee uur Dins
dagmiddag waren zij de grens van
de Russische zóne bij He'mstedt ge
passeerd. Zij waren vol lof over de
uitstekende verzorging, die zij door
de zorgen van de Nederlandse con
sul-generaal in Berlijn hadden onder
vonden.
In één der barakken van het
kamp wachtte hun een maaltijd van
rijstepap en boterhamrm n met cho
colademelk. Zij werden r er luidspre
ker door de Duitse kampleider be
groet met hetzelfde „clichétoespraak
je, dat duizenden Duitse ,Heimken-
rer" hier reeds hebben gehoord.
Daarna werden zij van top tot
teen in nieuwe kleren gestoken.
Men kon nun het lange verblijf in
gevangenschap nauwelijks aan
zien. Vrijwel allen zijn het jonge
kerels, die er blozend en kernge
zond uitzien.
Volgens hun verklaringen was dit
te danken aan een veel verbeter
de behandeling, die zij in de laat
ste tijd in Rusland hebben onder
gaan.
Friedland is voor hen het voor
laatste station op hun laatste reis, die
26 October in Kief begon. Twee da
gen tevoren was de lijst der repa
triërende Nederlanders in het kamp
aldaar bekend gemaakt. Zij bevatte
100 namen van de 350 Nederlanders
die daar verblijven. De thuisheis was
voor hen een luxe na de har.dheid
van de vijf jaren kampleven en
tochten door Siberië en de Weste
lijke delen van Rusland. Zij reisden
in personenwagens en werden goed
verzorgd. Alleen een oponthoud aan
de grens van Polen en Oost-Duits-
land in' Frankfort a. d. Oder was een
nieuwe beproeving.
beeld een vijftal Duitsers en enkele
in Duitsland woonachtige Nederlan
ders.
De meesten der terugkerende Ne
derlanders zijn in 1944 bij Narwa in
Sowj et-Russische gevangenschap ge
raakt. Volgens de verklaringen was
de toestand in de kampen in het be
gin zeer slecht en zou ongeveer het
derde deel der Nederlandse gevan
genen in het eerste jaar zijn gestor
ven.
De Nèderlanders zijn verspreid ge
raakt over verschillende kampen in
Siberië, bij Moskou, Charkof en Odes-
sa. Veertig hunner deelden in Mos
kou de gevangenschaj met 6.000 Ja
panners. Sedert midden 1947 zou de
behandeling aanmerkelijk verbeterd
zijn en tenslotte konden de gevangé
nen door werk voldoende roebels ver
dienen om zich van het dringend
noodzakelijke te voorzien. Later zijn
alle Nederlanders naar kampen bij
Kief overgebracht. Volgens verkla
ringen der teruggekeerden bevinden
zich daar thans nog Fransen, Denen,
Noren, Finnen, Joego-Slaven, Roe
menen en Hongaren.
In hetzelfde gezelschap is tenslotte,
zo zeiden enkele teruggekeerde ge
dwongen arbeiders ons, ook een
groep Nederlanders verzeild geraakt,
die bij de Russische opmars in Let
land voor „de Nederlandse Oost
bouwmaatschappij" werkzaam waren.
Twee hunner, Jacob Zunderf uit Den
Haag en Fedor Laamers uit Amster
dam, waren met 1200 Nederlandse
geïnterneerde arbeiders begin 1946
op transport gesteld van Leningrad
naar Nederland. Onderweg waren ze
echter ziek geworden, in Roemenië
in een Russisch hospitaal gebracht
en vandaar weer naar Rusland térug-
gevoerd. Met negen van hun kame
raden zijn zij thans mede op de te
rugweg. Zij noemden ons de namen
van nog 16 gedwongen arbeiders, die
met de overige Nederlandse krijgs
gevangenen in Kief zijn achtergeble
ven.
Onder de terugkerenden is er een,
Kees Saai uit Leiden, die voor zijn
Russische gevangenschap reeds in
een Duits concentratiekamp heeft ge
zeten.
Terugkerende
Nederlanders
Eerste ondervraging
De chef van de Rijksvreemdelin-
gendienst, commissaris Grevelink, is
dezer dagen naar Berlijn vertrokken
om in opdracht van het ministerie
van justitie een onderzoek in
stellen naar de antecedenten van de
honderd Nederlanders, die uit Rus
sische krijgsgevangenschap zijn ont
slagen, aldus het Alg. Dgbl.
De Nederlandse S.S.-'ers, die zich
onder hen bevinden, zullen in Berlijn
reeds door commissaris Grevelink
nauwkeurig worden ondervraagd.
Zodra zij aan de Nederlandse grens
komen, zullen zij opnieuw worden
aangehouden en daar, of wellicht in
het kamp te Amersfoort, zal worden
uitgemaakt, wie naar huis kan ver
trekken en wie voorlopig nog in ar
rest zullen blijven.
Tweede Kamer
Uitdragerij van heerlijkheden
De een zenuwachtig,
de ander kalm.
De stemming, waarin de groep ar
riveerde, werd, ondanks de vrien
delijke begroeting door Duitse kamp
bewoners, spóedig getemperd toen
Nederlanders of oud-Nederlanders,
die sedert lang in het kamp verblij
ven, begonnen een weinig prettige
thuiskomst te voorspellen. Er heer
ste spoedig een zeer nerveuze stem
ming en velen der jonge mannen
gaven te kennen, dat zij eerst eens
De Tweede Kamer is gisteren
voortgegaan met de behandeling van
de belastingofttwerpen.
Allereerst was aan de orde het
amendement van de heer Van den
Heuvel (A.R.) mede ondertekend
o.a. door de heren Ritmeester
(VVD), Bruin Slot (A.R.), Zandt
(S.G.P.), Beernink (C.H.). om te
schrappen uit de verhoging omzet
belasting tot 4% het verrichten van
diensten.
Het amendement werd verworpen
met 29 stemmen voor (V.V.D., A.R.,
C.H., S.G.P. en C.P.N.) en 51 tegen
(P.v.d.A. en K.V.P.).
Minister Lieftinck nam het amen
dement van de heer Van de Wete
ring inzake het uitlichten van bis
cuit, gebak en koekjes uit het tus-
sentarief met enige technische wijzi
gingen over.
Naar aanleiding van een vraag
van de heer Hooy (K.V.P.) over fa
milie- en vrouwenbladen, zeide mi
nister Lieftinck, dat hij niet zo op
de hoogte was van dergelijke bladen
maar dat hij zou trachten die bladen
die niet alleen ontspanning ten doel
hebben, buiten de weelde belasting
O" - - HCUUCU, ÜUIICI
de kat uit de boom zouden willen kij- te doen vauen<
ken vooraleer naar huis terug te ke- Het artikel geïllustreerde bladen,
ren. Deze stemming werd nog aan-een ontspannend karakter heb-
gewakkerd toen de Duitse kamplei- ben, onder de weeldebelastin;
der meedeelde, dat de meesten zich
als statenloos moesten beschouwen
wegens hun dienstneming in Duitse
formaties. Deze mededeling werd
door velen beantwoord met opmer
kingen als „dan blijven wij liever
hier".
Anderen daarentegen namen de
zaak kalm op en zeiden, dat zij be
reid waren zich te verantwoorden
voor de misstap die zij eens gezet
hebben.
Het onderzoek, dat de Britse kamp
commandant de terugkerenden zal
afnemen, is het gebruikelijk onder
zoek, dat ook Duitse krijgsgevange
nen moeten ondergaan. Van Neder
landse zijde zal eerst en vooral de na
tionaliteit moeten worden vastge
steld. Onder de groep zijn bijvoor-
brengen. werd aangenomen met 6
stemmen tegen (C.P.N. en mr Roos-
jen (A.R.) en 76 stemmen voor
(alle andere partijen).
Het artikel de geysers onder de
weeldebelasting te brengen werd
verworpen met 14 stemmen voor
(V.V.D., C.P.N., de heren Plossen
K.V.P. en Stapelkamp A.R.) en 67
stemmen tegen (alle andere par
tijen)
Dc weelde-tabel, zoals die in de
voorstellen van minister Lieftinok
voorkwam weer daarop aangenomen
met 50 stemmen voor (K.V.P., P.v.
d.A. en de heer Welter K.N.P.) en
29 stemmen tegen (V.V.D., A.R.
C.H., C.P.N. en S.G.P.)
EERSTE KAMER
Noodwet
ouderdomsvooziening
De Eerste Kamer is gistermiddag
in openbare vergadering bijeengeko
men. Enige kleine ontwerpen en con
clusies werden goedgekeurd.
Aan de orde komt de Noodwet-
Ouderdomsvoorziening.
De heer SCHIPPER (A.R.) be
treurt, -lat de wettelijke regeling dei
ouderdomsvoorziening nog niet kon
gereed komer. en wel op basis van de
verzekeringsgedachte. Het leunen op
de staat neemt steeds toe.
De heer VIXSEBOXSE (C.-H)
meent, dat de regering niet overhaast
te werk gaat. Zij dient te zoeken
naar een stelsel, dat zowel recht doet
wedervaren aan de verzekeringsge
dachte als aan de .persoonlijke ver
antwoordelijkheid.
De heer OOSTERHUIS (Arb.)
spreekt zijn leedwezen erover uit.
dat de definitieve regeling nog niet
tot stand kwam. Het is echter hoogst
onredelijk, dc minister hiervoor ver
antwoordelijk te stellen.
De heer DE BRUIJN (KVP) meent
dat men de Minister niet verwijten
mag. dat de definitieve regeling er
nog niet is De materie is zeer moei
lijk en er moet met de politieke mo
gelijkheden terdege rekening gehou
den worden.
De heer MOLENAAR (WD) geeft
toe dat de materie ingewikkeld is,
maar dit maj geen hinderpaal zijn
voor het spoedig tot stand komen
van een definitieve regeling.
De heer SC^ALKER (CPN) ziet
niet in, dat er reden is zolang
Nu het ontwerp tot wijziging van
de omzetbelasting door dc Tweede
Kamer is afgehandeld, kunnen wij
hier een overzicht van de voornaam
ste bepalingen geven.
Onder het semi-weeldetarief 6
pet. bij de fabrikant, y pet. bij de
groothandel en 3 pet. bij de klein
handel zullen vallen: behangsel
papier, linoleum en dergelijke vloer
bedekking, consumptie-ijs, chocolade
en chocolade werken, dranken, al
dan niet alcoholhoudend (niet in
hotels, café's of restaurants), fruit
uit tropische landen, met uitzonde
ring van bananen. Verder: gedroog
de vijgen, krenten, rozijnen, ge
droogde pruimen en gedroogde abri
kozen. Huishoudelijke artikelen van
porcelein, suikerwerken en suiker
goed, verduurzaamde paddestoelen,
verduurzaamd fruit, geheel, in schij
ven of in stukken, geconfijte vruch
ten, vruchtenschillen, planten en
plantendelen.
Van banketbakkers- en consump
tieijs bereiders zal echter bij leve
ring rechtstreeks aan het publiek
niet meer dan 6 pet. worden gehe
ven. Aangezien de eerst voorgestel
de opneming van bischuits, koekjes,
gebak en ander banketbakkerswerk
onder dit tussentarief niet doorgaat,
zal de banketbakker voor de leve
ring van -die artikelen niet meer
dan 4 pet. verschuldigd zijn.
WEELDETARIEF.
Onder het weeldetarief 15 pet.
bij de fabrikant, y. pet. bij de groot
handel wordt een groot aantal
nieuwe artikelen gebracht, o. m.; 'n
aantal kleinmeubelen, zoals bloem-
tafels, krantebakken e. d., boeken
in lederen band of rug, electrische
artikelen, zoals electrische theeke
tels, verwarmingskussens, bedkrui-
ken enz., brandkasten, gasfornuizen,
en electrische fornuizen, geïllus
treerde tijdschriften, welke in hoofd
zaak het karakter van ontspannings
lectuur dragen, met inbegrip van
geïllustreerde mode-tijdschriften,
gegraveerd glaswerk, of op andere
wijze versierd glaswerk, albums
voor gramofoonplaten. foto- en oost-
zegel-albums, koelkasten van klein
formaat, luidsprekers en versterkers
Verder: gerookte oalmg, piano's en
huisorgels, prentbriefkaarten, feli
citatie-drukwerken. huwelijks-, ver-
lovings- en geboorte-drukwerk
overlij dens-aankondigingen vallen
echter onder het gewone tarief), si
garettenpapier, lampen voor binnen-
hudsv.erlichting (doch niet: hang
lampen en plafondlampen), en ten
slotte nog spiegels, tuinmeubelen
van hout. als^edp tuinparasols.
VRIJ VAN OMZVT E^T *STING.
De lijst van goederen, die geheel
vrij van O. B. zijn, luidt nu als volgt;
aardappelen, bak- en braadvet,
brood in iedere vorm (ook krenten
brood e. d.. alsmede beschuit en be-
schuitbollen), dagbladen en nieuws
bladen, eieren, vers fruit, granen en
meel en bloem van granen, groen
ten, vers en verduurzaamd, alsmede
appelmoes, havermout, gortmout,
en graanvlokken, huishoud- en ap
pelstroop, jam, kaas, koffie, koffie-
stroop en koffiesurogaat, kunstlede
maten, margarine, melk, onDbijt- en
peperkoek, peulvruchten, spek (vers
gezouten, gerookt of op andere wij
ze bereid), thee, vis (met uitzonde
ring van zalm, garnalen en mosse
vers of verduurzaamd), worst
en andere vleeswaren, alsmede le
verpastei, niet bereid uit ganzelever
of eendelever.
Alleen belast bij de kleinhandelaar
(met 3 pet.) zullen voortaan o. m.
zijn: boter en spijsolie, dode of le
vende dieren en zout.
Alleen bij de kleinhandelaar zul
len vrij zijn bananen, citroenen, si
naasappelen en boeken.
De levering van diensten (door
ambachtslieden, kappers, artsen enz)
zullen voortaan belast zijn met 4
pet.
Het tarief van 3 pet. blijft gel
den voor het bouwbedrijf cn het
vervoerswezen.
Kunstenaars, schrijvers, lesgevers,
zullen vrij zijn van O. B. mits hun
totale omzet per jaar niet meer be
draagt dan 8.000,
AMBTENAAR MAAKTE WINST
DOOR TELEGRAMMEN
TE BEKORTEN.
De politie heeft op het hoofdpost
kantoor te Amsterdam een ambte
naar gearresteerd, die zich geruime
tijd aan fraude heeft schuldig ge
maakt bij het verzenden van tele
grammen. De man is daarbij even
eenvoudig als vernuftig te werk ge
gaan. In de telegramteksten die de
cliënten hem aanboden schrapte hy
zoveel hij kon. De geadresseerde
kreeg aldus een verminkt telegram
toegezondeii en de ambtenaar stak
de „winst" in eigen zak. Hij deed dit
bij voorkeur bij de vaak uitvoerige
zakentelegrammen naar het buiten
land, die hij soms halveerde.
De klacht van een cliënt is de man
noodlottig geworden. Rechercheurs
van de opsporingsdienst der PTT gin
gen zijn handelingen op de keper na
en de zaak kwam aan het licht. Men
neemt aan, dat de fraude zich uit
strekt over een periode van ander
half jaar en dat het verduisterde be
drag in de duizenden loopt.
Uit Skn, Haag,
reparaties in een ty2 uur klaar
NI Y DE PERPONCHERSTRAAT 108
-■•I- Tel. 394520
ONTSLUITING VAN NIEUW
INDUSTRIETERREIN TE DELFT.
De gemeente Delft gaat binnenkort
een aanvang maken met de uitvoe
ring van een millioenenplan. Het
is het z.g. Schieplan, waarvan het
hoofddoel is de ontsluiting van een
nieuw industrieterrein.
Aan weerszijden van de Schie, de
waterweg tussen Delft en Rotterdam,
zijn vele grote en kleine industrieën
gegroeid. Het plan is nu de Schie te
verbreden tot 45 m. (thans gemid
deld 25 m. breed) en de weg, die ge
middeld 10 ni. breed is, te verbreden
tot 20 m. De nieuwe weg zal leiden
naar een 40 a 50 ha groot industrie
terrein, waarin een aantal grote ha
vens is geprojecteerd.
DE 25.000 TERECHT.
Het geld, dat zoals wij gemeld heb
ben Zaterdagmorgen verloren werd
door een kantoorloper van W. H.
Mueller en Co. N.V. te Rotterdam, is
terecht. Een zeventienjarig meisje
had de tas, die van de fiets gevalllen
was, gevonden in de Westerstraat.
Rechercheurs hebben het geld afge
haald. Het gezin wacht nu op de per
advertentie in uitzicht gestelde belo
ning.
MISSIOLOGISCH CONGRES
TE NIJMEGEN.
Te Nijmegen is het missiologisch
congres geopend, waaraan deelnemen
missionarissen van alle congregaties
in Nederland. Zowel door Nederland
se als buitenlandse missionnarissen
wordt een onderwerp behandeld over
de sociale kwestie in de missielan
den. Het congres zal de gehele week
duren.
Het troepenschip „Atlantis" wordt
in de avond van Donderdag 9 Nov.
a. s. met repatriërende militairen en
hun gezinnen uit Indonesië voor
IJmuiden verwacht. De ontscheping
der opvarenden zal onvoorziene
omstandigheden voorbehouden
Vrijdag 10 Nov. des morgens te 8.00
uur in de haven van Amsterdam
beginnen.
De aeheimzinnige „Velser affaire"
Inspecteur brak er zijn nek over
DE PROCUREUR-GENERAAL bij het gerechtshof te Amsterdam eiste
vijf maanden gevangenisstraf tegen de 43-jarige inspecteur van poli
tie te Haarlem, G. van S., die er van beschuldigd yas opzettelijk ambte
lijke geheimen bekend te hebben gemaakt. In eerste instantie was de in
specteur door de rechtbank te Haarlem vrijgesproken. G. van S. had op
verzoek van de onlangs gepensionneerde procureur-generaal in Am
sterdam, mr. Van Thiel, een onderzoek ingesteld naar de z.g. „Velser
affaire". Onder de Velser affaire moet worden verstaan, aldus deelde de
chef van verd. toentertijd mede: „een complex van misdrijven, die in
verband met de oorlog vlak voor of vlak na de bevrijding waren ge
pleegd".
Verd. verklaarde, dat hij bij zijn ven, in de hoop, dat, zou hem mis-
Qijsnakt
L Uw luchtwegen zijn
door slijm verstopt. Los
at gevaarlijke slijm
op met de krach-
tig werkende
voor, dat het debat milder was dan
het voorlopig verslag deed verwach
ten. De minister is van oordeel, dat
de definitieve regeling aanspraken
dient te waarborgen, onafhankelijk
van wat men daarnaast nog heeft.
De oprichting van bedrijfspensioen-
wachten met een definitieve regeling, fondsen dient voort te gaan. Zij bie-
Men heeft van regeringszijde meer
aandacht voor oorlog en marine.
Daar moet de oorzaak van het uit
stel worden gezocht.
Minister JOEKES is er erkentelijk
den een geschikte basis. Op de prin
cipiële beschouwingen wenst spr.
niet diep in te gaan. Dat kan beter ge
beuren wanneer een ontwerp ter
tafel ligt.
onderzoek op vele duistere
heimzinnige zaken stuitte. Ook bleek
hem, dat hij niet de enige was die
een onderzoek instelde naar de Vel
ser affaire. De commissie-Versteegh,
die zich ook hiermede bezigheid
ontbood verd. op zekere dag naar
Den Haag, waar hem medegedeeld
werd, dat hij het onderzoek niet
mocht voortzetten.
Voordat het echter zover kwam
had verd. enkele stukken uit het dos
sier, dat hij over de Velser affaire
had samengesteld, ter inzage gege
ven aan een advocaat uit Leidschen-
dam, v. d. Kuil, die zich zeer voor de
zaak interesseerde, aldus de beschul
digde. Deze v. d. Kuil liet enkele be
scheiden copiëren door een geschors
te politie-ambtenaar uit Den Haag.
Ter zitting ontkende verd. de stuk
ken gegeven te hebben. Tijdens het
verhoor zou hij het hebben toegege
ven, „omdat hij er zich voor schaam
de onder zijn ogen te zijn bestolen".
In zijn requisitoir noemde de pro
cureur-generaal verd. een politieman
die altijd uitstekend werk heeft ver
richt. Ditmaal heeft hij echter een
schien eens worden opgedragen het
onderzoek stop te zetten, v. d. Kuil
voor publicatie van de stukken zou
zorgdragen.
„Doofpot".
De verdediger, mr. B. W Stomps,
laakte in zijn pleidooi de opmerking
van de procureur, volgens welke ver
dachte met opzet bekendheid aan de
geheimen had willen geven. „Met
evenveel recht kan ik zeggen", zo
vervolgde hij, „dat wie aan de Vel
ser affaire komt, zijn nek breekt". Hij
vervolgde: „Waarom moet het Ne
derlandse volk de indruk krijgen, dat
deze Velser affaire in de doofpot
moet worden gestopt? Waarom is de
ze zaak niet aan de ereraad der ille
galiteit voorgelegd. Verd. heeft aan
zijn onderzoek volkomen belangeloos
900 uren overwerk besteed en staat
hier thans als dank voor zijn harde
w^rk terecht. Hij is sedert 9 Juni j.l.
buiten dienst door deze geschiede
nis" Pleiter was ook van mening, dat
van geheimen nauwelijks sprake kon
zijn, omdat in de eerste plaats Van
der Kuil meer wist dan verdachte
zelf en bovendien, omdat „heel Haar-
zeer ernstige fout begaan. Spr. ver- lem gonst van juiste en onjuiste be-
moedde, dat verd. de geheime stuk
ken aan v. d. Kuil zou hebben gege-
richten over deze affaire".
Uitspraak 21 November.
£en getuigej
die niet tpsiak —1
Roman van:
R. AUSTIN FREEMAN
(vertaald door F. van Velsen).
1)
Geheimzinnig begin.
De geschiedenis, welke ik nu ga
verhalen, wemelt van gebeurtenis
sen, zo verbijsterend, dat ik, nu ik
er op terugblik, mijn eigen geheu
gen bijna in twijfel zou gaan trek
ken. Werkelijk, de gedachte aan die
voorvallen wekken bij mij een ge
voel, allsof ik m'n lezers mijn ver
ontschuldiging moet aanbieden, al
vorens ik de feiten voor hen bloot
leg. Sommige ervan liggen zo ge
heel buiten het karakter van het
alledaagse leven, waarin ze plaats
vonden, dat ze bijna ongelovelijk
schijnen. Geen van alle is echter in
zo'n waas van geheimzinnigheid ge
huld, als hetgeen mij op zekere Sep-
temberavond oveikwam. Ik was
toen aan het einde van mijn laatste
studiejaar en de ontmoeting, welke
ik die avond had, was aanleiding
tot de reeks ontzettende gebeurte
nissen, die er op volgden.
Het was even over elven, toen ik
mijn pension in Gospel Oak verliet;
een donkere avond, een bewolkte
hemel, een zoele atmosfeer, die re
gen deed verwachten. Doch in weer
wil van het feit, dat het weer er
niet zo bijzonder gunstig uitzag,
keerde ik de stad mijn rug toe en
stapte in flinke pas naar de High-
gate Road. Daar aangekomen,
draaide ik Millfiel'd Lane in. Dit
was mijn geliefkoosde wandeling en
deze slingerende laan, die zo on
merkbaar van Lower Highgate naar
de hoogte van Hampstead voerde,
heb ik talloze malen door gewan
deld, zodat ik bij wijze van spreken,
elke boom en elke struik kende.
Op heerlijke zomerochtenden, als
de koekoeken in het dichte geboom
te van Ken Wood riepen, als de pa
den door het gouden zonlicht be
sprenkeld werden; als vrolijke hin
deren boompje.verwisselen speelden
onder de iepen, zou men niet ge
zegd hebben, dat men zo betrekke
lijk dicht bij het hartie van Lon
den was, want de Westminsterklok
kon men duidelijk ^oren en de st.
Pauluskerk lag als het ware vlak
voor u. 's Winters lag de Heath dik
wijls onder een mantel van sneeuw
en dan hoorde men meermalen het
staaligekletter van de schaatsenrij
ders, d;e on d? ooel in dc laagte
zich in die* heerlijke wintersport
oefenden. Ik kende elk plekje van
dit vreedzame oord en ik hield er
van.
Het was zeer donker, toen ik
voorbij de lantaarn was, die by de
ingang van de laan staat en mijn
weg vervolgde. Zeer stil en eenzaam
ook. Geen sterveling bevond zich
hier, waar zelfs overdag maar wei
nig mensen komen. De iepenbomen
bogen zich over de weg en hun
schaduw verdonkerde de toch al
diepe duisternis tot een intens
zwart, terwijl hun bladeren geheim
zinnig in de zachte hachelijke bries
fluisterden.
Doch de kalmte en eenzaamheid
deden weldadig aan na de lange
uren van studie en turen op letters.
Rustig wandelde ik voorbij het
spookachtige moeras en het kleine
landhuisje met zijn rieten dak, dat
nu door de duisternis aan mijn oog
onttrokken was, en met een gevoel
van spijt, vervolgde ik mijn wande
ling bij de gedachte, dat ik hier
spoedig mijn laatste bezoek zou
brengen.
Want weldra zou ik met ernst m'n
geneeskundige loopbaan gaan begin
nen.
Het begon zacht te regenen en
aangezien ik voorzag, dat ik mijn
wandeling moest bekorten, ver
haastte ik mijn pas, ging tussen de
afpaling door en kwam in het
smalste en meest afgezonderde ge
deelte van de laan. Doch nu begon
het plotseling te waaien en viel de
regen bij stromen neer. Ik zocht be-
sch"ttin^ te«en een van de or<b
eiken schuttingen waardoor de laan
is omsloten en wachtte tot de bui
over zou zijn. En toen ik daar met
mijn rug tegen de schutting stond
en mijn pijp stopte, drong voor de
eerste maal de dodelijke eenzaam
heid van deze plek tot mij door.
Ik keek om mij heen en luisterde.
De laan was hier zo mogelijk nog
duisterder. Vaag kon ik de witte
paaltjes aan de ingang en de grote
iepenbomen onderscheiden. In de
andere richting, waar de laan zich
scherp splitste, was alles inktzwart,
behalve waar een lichte weerspiege
ling in een waterplas een natte
boomstronk zichtbaar maakte, die
in de verte op een uitstekende men-
sebike voet geleek.
De regen bleef inmiddels, zij het
minder hevisf, toch flink aanhouden.
De Schotse dennen boven mijn
hoofld ruisten als een ververwij-
derde zee. Plechtig en rustig fluis
terden de stemmen der natuur door
en over alles in een diepe allesom
vattende stilte.
Ik drukte m" tegen de
schutting aan en huiverde onwille
keurig, want de nacht begon kil te
worden. Het scheen in de nauwe
laan enigszins op te klaren, niet om
dat de lucht veel helderder werd,
doch door de weerspiegeling van de
natte grond. De witte paaltjes wa
ren beter zichtbaar en die vreemd
gevormde boomstronk, kon ik ook
beter zien; het was precies de vorm
van een menselijke voet, met de
schoenepunt omhoog.
Ergens op de Heath sloeg de
kerkklok, het klonk als een mense
lijke stem in deze verlaten omge
ving. Dan na enige ogenblikken
klonk plechtig het zwakke dreunen
van Big-Ben in de verte over de
slapende wereldstad.
Middernacht! Tijd voor mij, om
naar huis te gaan. Het was onbe
gonnen werk, hier te wachten tot
het de regen beliefde op te hou
den. Dit was geen voorbij gaande
stortbui, doch een, die tot de vol
gende morgen met fanatieke hal-
starrigheid zou vol houden. Ik stak
opnieuw mijn pijp aan, sloeg de
kraag van mijn jas op en bereidde
my voor, de regenbui te trotseren.
Toen ik opstapte, viel mijn oog
weer op die raar gevormde boom
stronk. Het ding leek zo precies op
een schoen, dat ik mij op dat ogen-
T-yliv vor"'nn'''=>rde, dat ik op mijn
talloze wandelingen, het niet eer
der had opgemerkt.
Een plotselinge, kinderachtige
nieuwsgierigheid drong mij te gaan
zien, wat het werkelijk voor een
ding was en het volgende ogenblik
richtte ik mijn schreden naar de be
wuste plek. Natuurlijk verwachtte
ik, dat het voorwerp, naarmate ik
dichterbij zou komen, van vorm zou
gaan veranderen. Niet aldus echter.
De gelijkenis werd sterker, toen ik
naderbij kwam en door nieuwsgie
righeid gedreven, versnelde ik mijn
passen. Het was een voet! Met een
schok zag ik het op enige passen
afstand en toen ik naderbij kwam,
bemerkte ik het lijk van een man.
Een lijk was het, daar viel niet aan
te twijfelen: de slappe houding
waarin het lag, met een been onder
het lichaam gevouwen zei mij vol
doende.
Ik legde mijn vinger op zijn pols.
Klam en koud was hij en geen
spoor van kloppen kon ik ontdek
ken. Snel streek ik een lucifer aan
en belichtte 't gelaat. De ogen ston
den wijd open; glazig staarden zij
naar de donkere hemel. De verwijde
pupillen waren ongevoelig voor 't
schynsel van het licht en de oog
appels reageerde niet op de aanra
king van mijn vinger.
