Eftq WEEK'PUZZIE datje £ewi~_ NAAR HET EILA Instituut St. Jozef 75 jaar in Bodegraven gevestigd Oud-Nreuu/koper schildert in Giethoorn KOLEN Drie jongens op een Limburgse kasteelboerderij SATERDAG 14 OCTOBER 1950 DE LEIDSE COURANT DERDE BLAD PAGINA 2 Wanneer een vreemdeling door- Bodegraven wandelt, bestaat er veel kans, dat hij het Instituut St. Jozef voorbij loopt, zonder het op te mer ken. Niet omdat het gebouw zo klein is, maar door de hoge stenen muur langs de Overtocht en de rij bomen in de tuin, die de voorgevel zo'n beetje verdonkeremanen. Men moet toevallig door het poortje kijken, om het instituut en de naam ervan, die onder het St. Jozefbeeld bij de hoofd ingang is aangebracht, te ontdekken. Deze stille teruggetrokkenheid van het gebouw is eigenlijk een afspie geling van de bescheidenheid, waar mede de zusters Franciscanessen haar zo vruchtbaar werk verrichten. Bescheidenheid dient over het alge meen gerespecteerd te worden, maar loofd haar te .doorbreken, zo af en toe is het wel eens geoor- Wij geloven, dat het thans zo'n moment is, waarop deze uitzonde ring in toepasing mag worden ge bracht. Zondag is het immers een grote dag voor Bodegraven, want dan is het precies 75 jaar geleden, dat de eerste zusters van deze orde van het Duitse plaatsje Salzkotte in de Rijn streek arriveerden. Zij waren met vijven en vestigden zich in een kleinhuisje aan de Over tocht, waar ze direct begonnen ir;et het geven van naailes. Natuurlijk was de behuizing erg bekrompen, maar het begin was er. Al spoedig deed zich een gelegen heid voor, om de vestiging groter op te zetten. Dit was toen er een nieuwe kerk en pastorie werden gebouwd, waardoor de zusters in de oude pas torie haar intrek konden nemen. Van daar uit is de. grote groei ge komen. De oude pastorie is nog steeds het hoofdgebouw, maar aan weerskanten zijn in de loop van de tijd vleugels aangebouwd. Daartoe ging eerst een oud pakhuis tegen de grond en later een paar oude huis jes. Er was echter meer ruimte no dig. De villa van wijlen dokter Blaauw werd bij het gebouw getrok ken en hier vond de administratie een onderdak, terwijl er nog ruimte overbleef voor de ontvangst van gas ten Momenteel wordt er weer ge werkt aan het instituut. De speel plaats van de kleuterschool wordt overdekt en daarboven zullen cellen gebouwd worden voor de zusters. Verder is men bezig aan een zieken zaal. Deze geweldige groei valt niet te verwonderen, als men nagaat, welke soorten van onderwijs hier worden gegeven. Het is niet bij een naai school gebleven. Dit simpele begin is uitgebreid met een lagere school voor meisje, een bewaarschool, een ULO en een cursus koken en naaien voor de leerlingen, die na het verla ten van de lagere school geen on derwijs meer zullen volgen. Het pensionaat, dat zo klein werd begonnen, heeft thans ongeveer 100 meisjes onder zijn dak. Er zijn er bij wier moeder en grootmoeder daar eveneens een gedeelte van haar le ven sleten, wat op zich een duide lijk bewijs is, hoe het Instituut St. Jozef gewaardeerd wordt. De kleuterschool wordt een groot succes. De kleuterschool begint een faam' te krijgen, om haar zeer bijzondere inrichting. Zelfs de inspecteur van het onderwijs stond verbaasd over de inrichting, die de zuster voor de kleuters hadden gemaakt. En dan kwam hij nog midden in een ver bouwing. Als alles gereed is, komt deze autoriteit nog eens kijken en hij heeft al iets losgelaten over rijks subsidie. Terzakekundigen weten, hoe moeilijk het is, om voor het kleuteronderwijs subsidie van het rijk te krijgen, zodat deze toezeg ging een goede waardemeter is voor het geen de zusters op dit gebied prosteren. Het hoge percentage geslaagden voor lingerie-, costuumnaaien en ULO is even eens een gunstige ge tuige. Herinneringen. Tot 1914 hadden de zusters ook de lagere school voor de jongens. Zus ter Liberata, die altijd de hoogste klas van de jongens voor haar reke ning nam, is in Bodegraven nog steeds niet vergeten: Zij had er slag van, om lastige knapen naar haar hand te zetten. Op Maandagmorgen kwam het nog al eens voor, dat ze zo langs haar neus weg zei: „Jongens, pakken jul lie eens even pen en papier, dan kan je opschrijven, waarover er gis teren gepreekt is!" En als je het dan niet wist, stond je er niet best op! Moeder Ewalda maakte naam door haar opvallende kennis van de bouwvakken. Als er een verbouwing werd uitgevoerd, hield ze een oogje in het zeil en er zijn heel wat uit-; voerders terecht op hun vin gers getikt. De oudste inwoonster van het In stituut St. Jozef is momenteel zus ter Amata. Als jong meisje kwam ze reeds naar het instituut, waar ze la-, ter in de congr. van de Franciscanes sen trad. Gedurende drie jaar ver toefde ze elders, om vervolgens naar Bodegraven terug te keren en er nooit meer weg te gaan. Ondanks haar hoge leeftijd regelt ze nog steeds de administratieve zaken. Na deze opsomming zal iedereen het er wel mee eens zijn, dat de zusters alle reden hebben, om feest te vieren. De ontwikkeling van haar werk is altijd voorspoedig gegaan en de resultaten, die in de loop der ja ren geboekt werden, mogen er zijn. Zondag a.s. wordt het 75-jarig be staan van het Instituut St. Jozef in intieme kring gevierd. De' kerkelijke viering begint 's morgens in de ka pel en de verdere dag is er gezellig samenzijn. Alle eerwaarde moeders die in Bodegraven geweest zijn, komen voor zover zij nog in lev\i zijn natuurliik Zondag naar het instituut. De zusters van de congre gatie, die uit Bodegraven geboortig zijn, worden eveneens verwacht. Op 22 October is er feest voor de parochie. De zusters zullen door 65 bruidjes naar de kerk worden be geleid, waar een plechtige Hoogmis wordt opgedragen. Het zangkocv zal zijn beste beentje voortzetten en is reeds druk aan het repeteren. 's Middags is er van 3 tot 5 uur receptie in het instituut, zodat ieder een ruimschoots de gelegenheid krijgt, om zijn gelukwensen aan te bieden. Een feest comité zal dan geld aan bieden bij wijze van feestgave. Dit geld is bestemd voor de inrichting van de ziekenzaal, die momenteel gebouwd wordt. Wij hebben zon idee. dat het die Zondag geweldig druk zal zijn in Bodegraven, want vele oud-leerlin gen zullen ongetwijfeld naar het haar zo vertrouwde Instituut St. Jo zef komen. KNOEIERS MET MELK. De Arnhemse politierechter heeft in bliksemsnelle rechtspleging Vrij dag de slijters en personeelsleden van de Coöperatieve Melkinrichting „Ca- miz" te Arnhem, die betrokken wa ren bij de omvangrijke fraude in melk en lege flessen, tot zware ge vangenisstraffen veroordeeld. De personeelsleden Van P. en Van Z., die de melk in grotere hoeveel heden verstrekten dan waarop de bonnen recht gaven, kregen ieder zes maanden, evenals de slijter H. H., die van de geraffineerd uitgedachte ma nipulaties het meeste voordeel had genoten. De slijters A. G. S. en H. van D. werden tot twee maanden, H. de W. en J. T. H. A. tot één maand veroordeeld. In alle gevallen werd onmdidellijke gevangenneming gelast. Ge envan de verdachten kon een verklaring geven van deze sedert Januari bezig zijnde knoeierijen, waaraan volgens de officier van ju stitie nog wel vijftien of twintig an dere slijters hebben meegedaan. Vol gens dë verdediger van een der ver dachten. mr. Couvret. lag de grootste schuld in deze affaire bij de fabriek zelf, die onvoldoende controle had uitgeoefend en te weinig bekwame mensen op verantwoordelijke posten had geplaatst. Wie denkt dat het spreekwoord „schoenma ker blijf bij je leest" altijd en op iedereen van toe passing is, heeft het mis. Onze oud-plaatsgenoot Dirk Twaalf hoven b.v. leeft zijn aangeboren drang naar schoonheid uit te Giethoorn en verricht dagelijks scheppende ar beid in het oude Poppen huisje. Voorheen klopte hij in Nieuwkoop van 's morgens tot 's avonds op de hak ken en zolen van schoe nen. Toen Dirk de kunstschil der Segaar ontmoette, ver anderde hij resoluut zijn koers, nadat de heer Se gaar in hem sluimerende talenten ontdekte. Dirk Twaalfhoven, ge boren op 11 October 1896 te Ter Aar, was dus schoenmaker in Nieuw koop. Zijn hart was echter niet bij de leest en drie poot, maar bij de prachti ge natuur in zijn onmid dellijke omgeving. Alle vrije ogenblikken benutte Dirk om iets va^ het vele schoons op en 'e plas sen, met verf e enstift vast te leggen. Toen de kunstminnende heer Segaar nauwer met rijk. Twaalfhoven was on vermoeibaar en baande zich een weg in de schil derswereld. In Giethoorn maakte Dirk kennis met Piet Zwiers, die beter in- de kunst thuis was, doch wat jonger was dan hij. Zwiers had de beschikking over De schoenmaker, die niet bij zijn leest bleef Dirk in aanraking kwam, leerde hij de schilder in de dop het omgaan met pa let en penseel en nam hem mee naar Giethoorn, waar Dirk in connectie kwam met meerdere kunstenaars. In het begin was het voor de jonge schilder niet gemakkelijk, want hij moest nog veel leren, maar zijn schoonheidminnend hart kon hij in Giethoorn en omgeving ophalen en dat was "al zeer belang- een Gieters vlot en daar mede maakten zij samen een reis door Nederland. Later gingen Zwiers en Twaalf hoven een reisje maken naar België .met een „zeewaardig" kajuit- jacht, maar in België was meer te schilderen dan te verkopen. Dirk Twaalfhoven zit thans in een typisch Gie terhoorns huisje en expo seert daar in het seizoen zijn werk. Een dezer dagen schreef een Overijssels blad over hem het volgende: „We hebben de verscheidenheid in het aardige interieur be keken en het waren voor al de tekeningen, die ons oog trokken. Er waren ook aquarellen en olieverfstuk ken, stillevens goed van opzet, de een wat beter geslaagd dan de ander, doch alle blijk gevend van een progessief streven. We troffen er ook de Gieterse meester, Hendrik Broer, die er op uit is, om de nog wat minder ervaren broe ders met raad en daad ter zijde te staan. ,JIet werk van Twaalfhoven is er in de loop der jaren flink op vooruitgegaan", zei Broer, „het kleurenwerk moet nog wat dieper, maar de nodige bezonkenheid groeit vaak met de tijd en in dit opzicht houdt het volhardende streven van Twaalfhoven zeker goede beloften in". Horizontaal: 1. naaldboom, 6. krocht, 12. zoutas, 14. tijding, 16. voornaamwoord, 18. afkorting voor r.eon, 19. meisjesnaam, 21. rechten inbegrepen (afk.), 22. voorzetsel, 23. het overige, 26. om een aalmoes vra gen, 29. wiersoort, 30. meubelstuk, S2. echtgenoot, 33. Nieuwe Testament (afk.), 34. emeritus (afk.), 36. mu zieknoot, 37. voorzetsel, 38. land bouwwerktuig, 39. oppervlakte vloei stof, 41. steunend deel ener zolde ring, 43. foei, 44. verzoek, 45. tel woord, 48. tegenstelling van stad, 50. leeg, 53. afnemend getij, 55. jongens naam, 56. patroon, 58. soort van on derwijs (afk.), 59. als 16 hor., 60 deel van een koe, 62. livreiknecht, 64. nauwe opening, 66. goede, edele daad, 68. aangezien, 70 ingenieur (afk.), 71. en dergelijke (afk.), 72. •een der profeten, 74. en andere iafk.), 75 voornaamwoord, 76. vo gel, 78. snoer om papieren aan te rij gen, 80. bedaardheid, 81. natuurlijke geschiktheid. Verticaal: 2. spil van een wiel, 3. rond gebouw, 4. denkbeeld, 5. dam langs een water, 7. Royal Mail (afk.), 8 lengtemaat in Engeland, 9. slaag, 10. als 37 hor., 11. omtrek, grootte, 13. als 71 hor., 15. rijschool, 17. ver dikking der opperhuid, 19 onbep. voornaamwoord, 20. broeder van Kaïn, 22. gem. in Gelderl., 24. rijks- grond (afk.), 25. rijschool (afk.), 27. lengtemaat, 28. muzieknoot, 31. aanleiding, 35. maand van het jaar, 37. hijswerktuig, 39. kruipend dier, 40. levensvocht in organische licha men, 41. waterblaasje, 42. broeibak, voor alle doeleinden CREYGHTON Hooiqr.46 Tel.20114 47. niet gebonden aan het begrip van tijd, 49. mening, 51. volgens de re gel, 52. ongemak, 54. drank, 56. kaas worm, 57. derde zoon van Jacob en Lea, 59. stad aan de Moezel, 61. als 27 vert., 62. als 28 vert., 63. dat is (afk. Lat.), 65. komt van de kip, 67. levenslucht, 69. zuiver, 73. lidwoord (Fr.), 76. familielid, 77. sint (afk.), 78. bergplaats, 79. afkorting van se lenium. Oplossingen worden tot en met Donderdag' 19 October as. op ons bureau verwacht. Op de enveloppe vermelden „Puzzle". Voor de goede inzenders worden beschikbaar ge steld: een sigaren-aansteker, een portemonnaie en een boek. OPLOSSING VORIGE WEEK Horizontaal: 1. poelier, 7. stander, 13. Damme, 14. porie, 15. klef, 17. serie, 19. Kent, 21. een, 23. pol, 25. roe, 26. rasure, 29. tunnel. 31. Ille, 32. para, 33. vallei, 37. kipkar, 41. adi, 42. kol, 44. are, 45. zand, 47. degel, 49. 'arak, 50. ieder, 52. Eerde, 54. Lienden, 55. gamelle. Verticaal: 1. poker, 2. Edens, 3. laf, 4. i.m., 5. Ems, 6. reep, 7. spil, 8. toe, 9. ar, 10. nik, 11. deern, 12. ratel, 16. Lea. 18. ros, 20. Noë, 22. Arles, 24. zurig, 27. uil, 28. Eli, 29. tak, 30. nap, 33. vazal, 34. Ada, 35. linie, 36. nog, 38. Karei, 39. ara, 40. rekke, 42. kern, 43. leeg, 46. den, 47. Dee, 48. Lea, 49. adé, 51. d.d., 53. R.M. De prijzen wejden deze keer ge wonnen door J- TimpBik, Crone- steinkade 2, Leiden (sigarettenko ker), mej. Th. A. Luk, Dr. van Noortstraat 152, Stompwijk (sigaren- knipper) en Ben van der Voort, Oosten 391, Leimuiden (boek). De prijzen worden toegezonden. guitige jongensgezichten meer, die potlood gedaan hebt, zulke^ i'^uze ze vertoonden; angstige spanning enx bittere ernst stonden er op getekend Zou het gat hun de weg naar een nieuwe uitgang geopend hebben? (Vervolg) „En ik doe er niet aan mee" zei Hans. „Je weet, dat Grootvader uit drukkelijk verboden heeft, om zon der zijn toestemming de bouwvallen te bezoeken en 't is niet eerlijk om stiekum de sleutel uit het kantoor tje weg te nemen." „Ach jö, je bent bang, dat is alles," zei Kees boos; nou, blijf dan thuis \oor mijn part, als je je mond maar dicht houdt. Wat die sleutel betreft, maak je maar geen zorgen, hoor, die hangt morgenavond weer op zijn gewone plaats. Niemand zal hem missen". 's Was voor Hans een vervelende geschiedenis. Waarom wilden Kees en Wim nog eens op eigen gelegen heid in die ruïne doordringen? Ze hoefden heus niet te denken, dat ze ae verborgen schat zouden vinden. Grootvader had zelf toch gezegd, dat 't hoogst waarschijnlijk maar een verzinsel betrof. Neen, hij deed er beslist niet aan mee en boos kroop hij in zijn bed, terwijl de twee an deren nog een poosje zachtjes met elkaar praatten. Op zoek naar de verborgen schat. De volgende morgen pakte Hans zijn fiets en ging er een dagje tus sen uit om zijn peettante te bezoe ken, die twee dorpen verderop woon de; de twee anderen hadden dus het lijk alleen. Door de oogstdrukte zou grootvader niet eens merken, hoe de .•ngens hun tijd doorbrachten. Het •as alleen zaak om op tijd bij het caanwezig te zijn. Ze hadden hun voorzorgsmaatre gelen al genomen: een paar extra kaarsen, een hamer, een beitel en een schop lagen al klaar. Toen het ogenblik gunstig was grootvader was net naar 't veld gegaan ver trokken zij. Op de wenteltrap werd de lantaarn aangestoken en ze daal den af. Ze hadden nu geen moeite met de sleutel en net als opa rolden ze de ronde kei voor de open deur. Kees, als „deskundige" ging voor op Eén nam de hamer, de ander een kleine kei en daarmee begonnen ze de muren te bekloppen Dat was een eentonig en langdurig werkje. De klank bleef echter overal vrijwel hetzelfde; het holle geluid, waarop ze wachtten, bleef maar uit. Het liep al aardig tegen etenstijd en nog steeds niets bijzonders; te leurstelling stond op hun gezichten te lezen. Een d room van geheime gangen. Hun droom van geheime gangen en vernuftig verborgen deuren be gon al aardig te vervliegen. Het liep tegen twaalven en ze moesten dus teiug voor 't middageten. De gereed schappen werden neergelegd en in 't daglicht gekomen, stoften ze zich zo goed mogelijk af en toen vlug naar huis. Ze hadden grote moeite om aan tafel gewoon te doen. Gelukkig informeerde niemand, naar wat ze die morgen gedaan had den, want dom genoeg, hadden ze vergeten daarover een afspraakje te maken. Zo verliep dus alles naar wens en daar grootvader een middagdutje ging doen en grootmoeder bezighe den in de keuken had, vonden ze al gauw de gelegenheid om weer aan de slag te gaan. Ha!.... Ha, nu werd hun moeite al gauw beloond! Na een poosje tikken, kwam 't geluid, waarop ze zo in spanning wachtten. Hun hart sprong op van vreugde en verwachtin g! Na wat bikken, kwam een hoekje van een houten deurtje te voorschijn en weldra hadden ze 't hele gevalle tje bloot gelegd. Wat een oud getim merte! Slot of sleutel was er niet aan, maar open moest en zou het. Met schop en beitel trachtten ze een plank los te wrikken. Dat viel echter r.iet mee. want in de lage gang was 't moeilijk werken en één moest steeds bijlichten. Spoedig hadden ze blaren in de handen en grote zweetdruppels grit- sten van hun voorhoofden. Maar op geven, dat nooit. En plotseling Opeens kwam Kees op de gedach te om op zijn rug te gaan liggen en met zijn zware hakken de planken te bewerken. En zie, plotseling sprong er een veer los en 't hele deurtje vloog open. Een heftige tocht woei opeens langs hun verhitte gezichten en te gelijkertijd hoorden ze tot hun ont steltenis een geweldige slag. Beiden begrepen onmiddellijk, wat er ge beurd was: de deur bij de wentel trap was door de hevige tocht dicht geslagen enop slot! Ze zaten ge vangen, want de sleutel zat aan de andere kant. Het huilen stond hun nader dan het lachen. Maar misschien vonden ze door het ontdekte deur tje een andere uitgang. De lantaarn was intussen uitge brand en bij het schrale licht van een kaars wrongen ze zich door het nauwe gat, Kees als de moedigste voorop. Wat zouden ze te zien krij gen? 't Waren nu geen lachende, (Wordt vervolgd). CORRESPONDENTIE De kinderen van het St. Jozefhuis Oude Vest, Leiden. Daar komen Josien Holthuis, Gerarda van Ful pen, Riet Koolmees en Willy v. Ovost ieder met een nette lange brief be danken voor de fijne verrassing die van de redactie van de Leidse Courant gekregen hebben. Wat zul len jullie gesmuld hebben. Is Ans Buskens al weer beter? Doe haar maar van ons de hartelijke groeten en wens haar het beste. Dag nichtjes tot de volgende keer hè. Corrie Oostdam, Zwarte weg 2, Noordwijk. Jij hebt ook een paar benauwde ogenblikken gehad Cor rie, toen je aan het zwemmen was. Gelukkig maar, dat een meisje ;e met een drijfband kwam helpen. Hoe gaat het nu op school? Schrijf nog eens Corrie. J. Kraan, Piet Borst en Joop van der Ing, Kerkstraat, Hoogmade. Die snoek vangst heb je aardig be schreven, jammer dat je het met vissers kunnen toch best met inkt schrijven. Het einde van de vangst was niet best, jullie zijn nu zeirer voor nieuwe hengels aan het sparen. ag jongens. Elsje Kok, Kapteynstraat 15 zond ons de oplossing van het kruisraad- sel. Daar had je nu eens een mooi briefje bij moeten schrijven Elsje, Wim Oostdam, Utrechtse Jaagpad 31, Leiden. Het is niet leuk nè Wim, als de vissen niet vlug bijten en het lijkt me ook prettiger om daa maar wat op het land mee te hel pen. Je schreef helemaal niet of ie vader veel had gevangen. Dag Wim Voor vandaag is het weer genoeg kinders, de volgende week gaan we verder met het beantwoorden van de briefjes. TANTE JO en OOM TOON. RAADSELS 1. Noem 2 dieren, die, als je ze onthoofdt, veel groter worden. 2. Welk groepje van 12 heren zie je altijd midden op de dag en te middernacht? 3. Welke klokjes krijg je nooit te horen? 4. Welke vrucht wordt bij omke ring een smalle strook? HYPOTHEKEN 0en voor alle andere zaken op het gebied van on roerende goederen Souw-en Makelaarsbedrijf v.d. Drift UnW Oude Vest 29 - Leiden Telef. 20513 VRAAG EN ANTWOORD We heben 't deze week erg mak kelijk, want er is maar één vraag binnen gekomen en wel van Gerard B. te Z. Hij schrijft: Laatst hebben we gepraat en zelfs gekibbeld over de vraag: Wie was er eerder: het ei of de kip? Wat denkt u ervan? Nou, Gerard, ik zou wedden op de kip. Er staat immers in het Schep pingsverhaal niets over eieren, maar wel, dat God de dieren geschapen heeft. Dus ik houd 't bij de kip en jij? Overigens een leuk onderwerp om over te bomen, hè? Wie verrast ons nu eens met een leuk verhaaltje, een mooi versje of een fijne puzzle, geschikt om in de Krententuin geplaatst te worden? OOM TOON. ND OROBOMA 13. Een verraderlijk touw. „Wat plan!" brulde Bram Steng. „Niks 3 te plannen! Een zeeman maakt geen plannen, als het er op aankomt, een inbreker te geven, wat hem toekomt! Een zeeman gaat recht door zee, meneer!" Hij maakte de deur van zijn hut open en storm de naar binnen. „Maar het is veel beter, om eerst een plan te maken!" riep Ootje Teur, die hard achter Bram Steng aanholde. „Je kunt nooit weten, wat er allemaal kan gebeuren! Je moet. Maar ja, je kon wel zien, dat onze schrijver nog maar zelden aan boord van schepen was geweest, want dan had hij geweten, dat zeelieden al tijd erg slordig zijn met touwen en emmers en zo. Zo'n touw rollen ze op en dat leggen ze dan ergens neer, in de hoop dat degene, die er langs komt, het zal zien en er omheen lo pen. Maar Ootje Teur had het te druk om uit te kijken, waar hij liep. Hij raakte met een voet in het touw verwerd en het geval wilde nog nog, dat er een zwaar takelblok aan vast zat. Hij struikelde dus volgens alle regelen der kunst en kwam met zijn kin op een bijzonder onzachte wijze met het dek in aanraking.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1950 | | pagina 12