S)e ftrix&eSoti/fcatit
Zuid-Koreanen bereiken de 38e
breedtegraad
Mac CLithwt taut ze hatt houden
Om zich opnieuw te groeperen
Zweeds dorp door
aardverschuiving vernield
ERVOOR
OF EROVER?
„Geen oorlogsdreiging" zegt
minister Stikker
Directeur: C. M. HAMERSVELD
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
ZATERDAG 30 SEPTEMBER 1950
41ste JAARGANG No.12095
Sectie Z.-Korea....
halt 1
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.35 p. w., f 1.50 p. mnd., f 4.50 p. kwart. Franco p. p. f 5.25. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
r\E EERSTE TROEPEN van de V. N. bereikten Vrijdag de 38ste breed-
tegraad. Een Amerikaanse woordvoerder heeft verklaard, dat de
Amerikanen de Zuid-Koreanen heb ben bevolen de grens niet te over
schrijden en zich opnieuw te groeperen. Hij wilde niet zeggen wat
daarna zou worden bevolen.
Be Zuid-Koreaanse president, dr. S^ngman Rhee, die met zijn regering
in Seoel is teruggekeerd, heeft gezegd dat het doel van de oorlog was de
38ste breedtegraad over te trekken.
lie V. N.-troepen hebben thans viervijfde van Zuid-Korea in bezit. Zij
n.akenhonderden krijgsgevangenen en ontmoeten weinig tegenstand.
Volgens Amerikaanse officieren zijn er geen aanwijzingen voor een ster
ke Noord-Koreaanse defensielinie (en Noorden van de 38ste breedte
graad.
Geen politieke
redenen
Welingelichte functionarissen te
Washington geloven, dat de Zuid-
Koreaanse troepen om militaire en
met om politieke redenen voor de
38ste breedtegraad halt gehouden
hebben. Zij achten het „volkomen
verklaarbaar", dat generaal MacAr-
thur zijn troepen ten minste voor
korte tijd, halt laat maken om voor
bereidingen te treffen voor de vol
gende stap, waarvan zij verwachten
oat deze zal bestaan uit het over-
Peking toch in de
Raad
Bij Formosa-debat
Met zeven tegen vier stemmen
heeft de Veiligheidsraad besloten dat
het Rode China zal deelnemen aan
het debat in de Raad over de kwes-
tie-Formosa, dat op 15 November zal
beginnen.
Dr. Tsjang, de gedelegeerde van
het nationalistische China verklaar
de dat hij zich daarmee niet kon
verenigen en zei dat zijn stem (hij
stemde natuurlijk tegen) als een veto
dient te worden beschouwd.
Daar het een procedure-kwestie is,
kan er geen veto worden uitgebracht.
Dr. Tsjang wenste de zaak dan ook
te beschouwen als een essentiële
kwestie en niet als een precedure-
kwestie.
„Meer dan veertig veto's heeft de
Sowjet-Unie op haar naam staan. Is
het mijne dan minder waard dan dat
van Rusland?" vroeg Tsjang.
Maar de Raad bleef bij het besluit,
dat communistisch China aan de de
batten zal deememen.
Deze debatten zullen op 15 Nov.
a.s. gehouden worden.
schrijden van de breedtegraad om
de vernietiging van het Noord-Ko
reaanse militaire apparaat te vol
tooien. In genoemde kringen is men
van gevoelen, dat alleen op deze
VANDAAG IN DE ASSEMBLéE
Vandaag zal aan de V. N. gevraagd
worden, uit te maken of geheel Ko
rea onder haar jurisdictie zal worden
gesteld totdat vrije en democratische
verkiezingen kunnen worden ge
houden ter bepaling van de toekomst
van het land. Aan de politieke com
missie der V. N. zal een door acht
landen gsteunde resolutie worden
voorgelegd, waarvan de hoofdpun
ten zijn:
1. dat alle maatregelen genomen
zullen worden om in geheel Korea
omstandigheden te verzekeren voor
cc-n stabiele toestand;
2. dat alle maatrgelen genomen
worden onder auspiciën van de V.N.
voor de vestiging van een verenigd,
onafhankelijk en democratisch be-
w:nd in Korea;
3. dat de strijdkrachten van de V.
N. niet in enig deel van Korea zul
len blijven voorzover zij daar niet
nodig zijn voor het bereiken van een
stabiele toestand en het verzekeren
van eerlijke verkiezingen
wijze de strijdkrachten der V. N. Deze resolutie gaat uit van Enge-
kunnen verzekeren, dat de resten land, Cuba, Brazilië, Pakistan,
van het Noord-Koreaanse leger ver- Australië* Noorwegen, de Philippij-
nietigd worden. |nen en Nederland.
Het schoof twee kilometer ver
HET GEHELE ZWEEDSE dorpje Surte, ten Noorden van Gothenburg
werd gisteren meegenomen door een landverschuiving en kwam
twee kilometer verder in de rivier de Goeta terecht. Duizenden tonnen
klei, week geworden door de regen, sleurden veertig spoorwegstations en
arbeiderswoningen mee. Sommige woningen stortten in elkaar, andere
vielen op zij of tuimelden onderstbo ven in de rivier. De gezwollen stroom
die bij Gothenburg in de Oostzee uit mondt, is afgedamd en onbevaarbaar.
Op de plaats waar eens het dorp lag, gaapt thans een brede kloof in de
modder, die 15 meter diep en 200 meter breed is.
Het station lag tot aan de boven
verdieping onder water. Brandweer
lieden hakten een gat in het dak om
de stationscheffin te bevrijden. Stuk
ken rails en één kilometer weg zijn
verdwenen. Gas-, water- en electri-
citeitssleidingen werden uit de grond
gerukt en liggen als verwarde knot
ten wol in elkaar gedraaid Gas ont
snapt, water spuit en afgeknapte lei
dingen steken overal naar buiten. Het
aantal vermisten wordt geschat op
meer dan honderd, doch tot nu toe
is slechts één dode geborgen.
Geologen vrezen, dat de zich ver
wijdende kloven rondom de verzon
ken gebouwen plotseling zullen
openscheuren en de reddingsbrigades
verzwelgen.
Het moeilijkste werk is het tellen
van de dorpsbewoners en uit te zoe
ken hoeveel van hen thuis waren
toen de ramp geschiedde. De Zwecd-
KARDINAAL GRIFFIN LAS PAU
SELIJKE BRIEF VOOR. Ter ge
legenheid van de feestelijkheden
verband houdende met het eeuw
feest van herstel van hiërarchie van
de Katholieke Kerk in Engeland,
»ond in de Westminster Kathedraal
een imposante plechtigheid plaats,
tijdens welke kardinaal Griffin .de
Engelse vertaling voorlas van een
pauselijke brief, waarin Z.Em. kar
dinaal Griffin werd benoemd tot
pauselijke gevolmachtigde.
VERHITTE GEMOEDEREN WER
DEN IN WENEN DRATISCH AF
GEKOELD. Met brandslangen
werden de verhitte gemoederen der
20.000 communisten ,die voor de
Weense Kanselarij kwamen protes
teren tegen de overeenkomst over
lonen en prijzen tussen regering en
de vakbonden, afgekoeld. De Com
munisten vonden de loonsverhoging
in verhouding tot de stijging der
prijzen onvoldoende. Doordat zij aan
hun protest met stoelen etc. kracht
wilden bijzetten, werden acht poli-
tie-agenten gewond.
se radio heeft een oproep uitgezon
den aan allen, die afwezig waren om
zich bij de politie te melden.
Tot nu toe is officieel nog slechts
één doode gemeld. Er zijn 18 gewon
den.
Moeders, die hals over kop uit de
huizen klommen welke ineengedrukt
werden, liepen handenwringend om
de wegzakkende gebouwen heen en
riepen jammerend om haar kinde
ren. Een van hen vertelde:
„Ik greep mijn zoontje en probeer
de naar buiten te hollen, maar het
huis had te veel vaart gekregen. Plot
seling stond het met een ruk stil. De
voorgevel scheurde van boven tot on
der open en wij liepen ongedeerd
door het grote gat naar buiten".
De stationscheffin vertelde, dat het
eerste wat zij zag, het voortschuiven-
de huizenblok was, waaruit naar alle
kanten pannen en potten naar buiten
vielen Toen kwam ook het station in
beweging. Er viel iets op haar hoofd
en zij verloor het bewustzijn. Toen
zij bij bewustzijn kwam, stond het
station onder water. Zij zat op de bo-
j venste verdieping beklemd tussen een
j ijskast en een electrische verwar
I mer. Een jongen px*obeerde haar aan
j haar armen door een gat in het dak
te trekken. Het kostte de redders an
derhalf uur om haar te bevrijden.
Ooggetuigen zagen hoe een voet
balveld, dat ondergelopen was na d«
regens, plotseling opgetild werd en
droog kwam te liggen. Voor de neus
van een niets vermoedende wielrij
der spleet de rijweg open. Hij sprong
van zijn fiets af en ontkwam, voor
dat de weg werd weggesleurd. Een
hele goederentrein viel met een plons
in het water.
Sleepboten en. baggermachines
kwamen uit Gothenburg aan en be
gonnen een kanaal door de klei in de
rivier te banen. Troepen werden
aangevoerd om het politiecordon te
versterken, dat rondom het verniel
de dorp is getrokken. Waterbouw
kundigen overwegen de dam met
dynamiet te doen springen om een
nieuwe aardverschuiving te voorko
men, waarvoor prof. Hjalmar Grand-
holm van de universiteit te Gothen
burg heeft gewaarschuwd, nu een
overstroming dreigt.
Dertig mensen, die in ziekenhui
zen zijn opgenomen, verkeren niet in
onmiddellijk levensgevaar. De hui
zen, waaruit opgesloten mensen wer
den gered, zijn zo diep weggezon
ken, dat slechts de daken nog zicht
baar zijn. De ziekenhuizen in Gothen
burg zijn gealarmeerd om bedden ge
reed te houden.
AMERIKAANSE TORPEDOBOOT-
JAGER OP EEN MIJN.
De Amerikaanse marine heeft
Vrijdagavond bekend gemaakt, dat
de Amerikaanse torpedoboot jager
„Brush" Woensdag in de Japanse
Zee op een drijvende mijn is gelo
pen, tengevolge waarvan 9 opvaren
den gedood, 10 gewond en vijf ver
mist werden. De explosie veroor
zaakte een groot gat aan bakboord
onder de waterlijn van het 2.200 tori
metende oorlogsschip. Het schip kon
echter na herstellingswerkzaamhe
den ter plaatse op eigen kracht de
Japanse haven Sasebo bereiken.
RUSSEN STEUNDEN ONRUST
STOKERS.
De Britse en Amerikaanse Hoge
Commissarissen voor Oostenrijk
hebben heden de Russen er van be
schuldigd, de deelnemers aan de be
togingen van deze week te hebben
geholpen en de Oostenrijkse rege
ring te hebben belemmerd in de
handhaving van rust en orde.
Op de maandelijkse bijeenkomst
van de geallieerde raad vestigde de
Amerikaanse Hoge Commissaris, ge
neraal Keyes, de aandacht van de
raad op de hulp. welke het Sovjet
element aan de demonstranten
heeft gegeven.
Volgens uit Steyr, Linz en Graz
ontvangen berichten gaan hoe lan
ger hoe meer arbeiders weer aan het
werk. Uit Salzburg wordt bericht,
dat reeds in 39 gevallen procesver
baal is opgemaakt tegen personen,
die goederen achter hielden of hun
waren niet geprijsd hadden.
VIJFDE COLONNE IN BELGIë.
De Belgische veiligheidspolitie
heeft opdracht gekregen haar optre
den tegen leden van een vijfde co
lonne te verscherpen. De namen van
bekende communisten bevinden zich
op alle politieposten, aldus een po
litiefunctionaris. De namenlijsten, zc
voegde hij hieraan toe, beslaan 9(
procent van hen, die in geval van
oorlog bereid zijn sabotage en spion-
nage te plegen. De politie neemt
zich voor invallen te doen in com
munistische schuilplaatsen, waarvan
bekend is dat er wapens worden
verborgen gehouden.
UET KOREAANSE conflict is, mi-
**litair gesproken, „op een oor na
gevild". Dat oor, hetwelk nog gevild
moet worden, is het in de zak over
gebleven restantje van de eertijds
zegevierende Noord-Koreanen, die
daar een maand of drie geleden de
„agressie van de Amerikanen kwa
men bestrijden", zoals ze zelf zeiden.
Er zouden bij het dichtknijpen van
de tang ten Zuiden van Seoel een
viertal divisies zijn afgesneden,
maar waar ze nu gebleven zijn, is een
raadsel. Zij zijn opgelost in de bur
gerbevolking. Elke georga-
0 niseerde tegenstand is in elk
geval verdwenen, alles wat
Noord-Koreaan is, wordt terugge
trokken achter de 38ste breedte
graad.
Wanneer wij ons realiseren, I
snel deze slotactie van het Koreaan
se drama zich heeft voltrokken, dan
moeten wij constateren, dat Ma-
Arthur een staaltje van strategie
vertoond, heeft, dat niets meer of
minder dan meestelijk kan worden
genoemd.
In Juni moest hij plotseling ingrij
pen en kon hij slechts roeien met de
riemen, die hij had. De strijdmidde
len, waarover hij beschikte, wierp hij
evenwel in het vuur, terwijl in aller
ijl versterkingen werden gerequi-
reerd. Linie na linie bezweek echter
voor het geweld van de aanstormen
de Noordelingen, die beter gewapend
bleken te zijn dan men vermoed
had. In het betrekkelijk kleine vier
kante „bruggenhoofd" van Poesan
werd intussen materiaal opgestapeld,
dat op het laatste moment nog ern
stig gevaar scheen te lopen door de
laatste grote krachtsinspanning dér
Noordelingen. Maar dan komt op-
-eens de verrassende manoeuvre, de
landing bij Seoel, onmiddellijk ge
volgd door een uitbraak uit het ver
dedigingsvierkant. Het was een ge
durfde greep, maar 't lukteEven
moest er flink doorgeknepen worden,
maar toen was de tang ook dicht.
Bovendien bleek MacArthur on-
De 38e breedtegraad zal wel overgestoken worden
RAINISTER STIKKER, die gistermiddag op Schiphol terugkeerde, gaf
als zijn mening te kennen, dat een overschrijden van de 38ste
breedtegraad in Korea waarschijnlijk niet zal zijn te ontgaan. Wanneer
dit geschiedt op een verstandige wijze gelooft de minister echter, dat dit
niet tot ernstige internationale verwikkelingen zal leiden. „Wanneer
wij trouwens het beeld der internationale situatie op het ogenblik be
schouwen, is d^plgemene indruk, dat er geen oorlog dreigt" aldus de
minister, die als basis hiervan ziet: vrede door kracht. Een grotere
krachtsinspanning op het gebied der weerbaarheid dan dit tot heden het
geval was, ziet de minister als een noodzakelijkheid.
danks de felle gevechten zijn man
nen toch gespaard te hebben, want
zjj toonden zich aan de verraste Ko-
reanen als zulke forse kerels, dat
dezen, na een paar geduchte opstop
pers te hebben gehad, hun verzet
opgaven en de aftocht bliezen. Het
gehavende Seoel is thans weer over
gedragen aan de Zuid-Koreaanse
regering; de rode agressie is afge
straft het doel is bereikt.
IS HET DOEL echter wel bereikt?
Kan men zeggen, dat de verbon
den legers genoeg gedaan hebben, als
zij halt houden bij de 38e breedte
graad? Wanneer men volstaat met
't afstaan der agressie, ja, dan is het
doel bereikt; wanneer men echter
de logische conclusie uit de afstraf
fing der agressoren wil trekken, dan
behoort men het niet daarbij te la
ten. Er is geen enkele rechtsorde,
welke eist, dat men een inbreker uit
het huis mag gooien, waar hij heeft
ingebroken, maar dat men hem ver
der niet mag achtervolgen. Dat zou
een prem\g zijn op elke aanvalsdaad,
een aansporing om het maar eens te
proberen, want het kan de kop niet
kosten.
Bovendien lijkt het ook uit mili
tair oogpunt beschouwd half werk,
halt te houden bij een grens, waar
achter de vijand zich ongestoord
kan hergroeperen en herstellen van
de geleden nederlaag. Dat geeft
vooral bij troepen, die het niet zo
nauw nemen, aanleiding tot allerlei
narigheden, zoals grensincidenten,
overvallen e.d. maar vooral kweekt
dat een geest van overmoed, zoiets
als: „Je kunt me toch lekker niet
krijgen". En dat dwingt de overwin
naars om voortdurend op hun qui
vive te zijn en een sterke strijd
macht te handhaven aan de grens.
De aanval is dan wel afgeslagen,
maar de bedreiging blijft voortbe
staan.
DOLITIEK bezien, sta^t de kwestie
van 'n overschrijding der grens er
anders voor. Tegenover grote voor
delen staan ook grote gevaren. Hoe
zal bijv. de reactie van Moskou en
Peking zijn? De rode heren daar
hebben reeds veel van hun „gezicht"
verloren in Azië; zij hebben dat ge
nomen. Zullen zij een verder ver
lies van hun ..gezicht" tengevolge
van een bezetting van Noord-Korea
ook nemen? En hoe zullen de landen
van de Verenigde Naties het opne
men, als MacArthur op eigen houtje
zijn legers over de grens stuurt? In
geval van militaire noodzaak zou nie
mand er wellicht bezwaar tegen ma
ken, maar is er wel sprake van
„noodzaak" als de Noord-Koreanen
bijv. een wapenstilstand zouden aan
bieden? Het is meer voorgekomen,
dat landen, ,die "onder de druk van
een oorlog de beste bondgenoten
waren, onmiddellijk verschil van
mening kregen zodra de oorlog was
afgelopen. Tot nu toe heeft een gro
te mate van eensgezindheid geheerst
in de afweer der agressie, maar zal
dat zo blijven, nu het ergste achter
de rug is? Amerika, dat vrijwel al
leen de hitte van de strijd heeft ver
dragen, heeft reeds te kennen gege
ven, dat bij een eventuele bezetting
van Korea de anderen maar eens aan
bod moeten komen. Zullen die an
deren zich dan even grootmoedig to
nen als Amerika gedaan heeft? Of
zullen zij er dan maar liever van af
zien?
Wat al vraagtekens! De politiek is
grillig; wij wagen ons niet aan voor
spellingen.
MacArthur heeft het blijkbaar ook
veiliger gevonden even af te wach
ten, wat men in de UNO-vergade-
ring zal zeggen. Hij kan dan tevens
om „militaire redenen" zijn troepen
hergroeperen.
Ongetwijfeld aldus minister
Stikker schuilt in deze militaire
inspanning het gevaar, dat een infla
tie kan ontstaan. Dit gevaar moet op
alle wijzen worden bestreden. In de
laatste weken heeft dit punt het on
derwerp uitgemaakt van uitvoerige
besprekingen, waarbij men het er
over eens was, dat ook dit probleem
door gezamenlijk overleg dient te
worden opgelost. Wat betreft de be
sprekingen over een geïntegreerd le
ger zei de minister, dat dit voor de
onderscheiden landen de afstand van
een stuk souvereiniteit betekent. De
uitvoerende organen moeten immers
een grote bevoegdheid krijgen. Mi
nister Stikker heeft echter bepleit
het geven van een „behoorlijke stem"
aan die landen, die niet in de uitvoe
rende organen vertegenwoordigd
zijn. Welke strijdkrachten geleverd
zullen moeten worden voor de ver
dediging van Europa, zal moeten
worden uitgemaakt tijdens de be
sprekingen, die de ministers van de
fensie in October zullen voeren.
Wat het Duitse probleem betreft
zei minister Stikker, dat de Benelux-
landen in nader overleg zullen tre
den betreffende de beëindiging van
de staat van oorlog met Duitsland.
Een verklaring hierover kan in Oc
tober worden verwacht. Deze «tap
ziet de minister als zeer belangrijk.
„Wanneer Duitsland deel zal gaan schouwen.
uitmaken van het geïntegreerd leger
(welk vraagstuk de minister tijdens
de besprekingen als eerste ter spra
ke heeft gebracht) kan dit slechts ge
schieden op zoals Marshall het uit
drukte een „honorable basis". De
minister heeft echter hoop, dat
Duitsland evenals de andere landen
deel zal uitmaken van dit leger. Ook
is dit belangrijk aldus de minister
omdat, wanneer wij onze verdedi
gingslinies zo ver mogelijk naar het
Oosten leggen het nodig is te staan
in een land, wier bewoners de no-
medewerking verlenen. Ook
voor onze handel met Duitsland acht
minister Stikker de beëindiging van
de staat van oorlog als uitermate be
langrijk.
Wat betreft de uitlatingen van een
Amerikaanse senator, dat een land
als Nederland zich geheel op zijn
landstrijdkrachten dient te concen
treren en de verdediging ter zee aan
landen als Engeland en de Verenigde
Staten dient over te laten, zei de mi
nister dit standpunt niet te delen.
„Ons land, dat zich steed^ zo heeft
toegelegd op handel en scheepsbouw
kan niet alleen op landstrijdkrachten
steunen". De minister wees er op, dat
hoewel over dit punt wel meer ge
sproken is, men de uitlatingen van
de desbetreffende senator niet als
een officiële verklaring dient te be-
ENERGIE VOOR -HET ERITSE
ELECTRICITEITSNET. 18 Octo
ber a.s. zal de Engelse koning door
een druk op de knop de Schotse
Loch Sloy electriciteitscentrale in
werking stellen. Deze centrale,
waaraan 2200 mensen vijf jaar lang
hebben gewerkt, heeft een capaci
teit van honderd millioen kilowatt.
De reusachtige pijpleidingen in het
Grampian gebergte.
KaMettje..
De grote zielen zijn vaak alleen.
