Koningin en Prins bezochten nat, maar jubelend Friesland Grote belangstelling voor kleder drachten en kaas Drievoudig en ddsrdoor io doeltreffend werken Schip kwam thuis met 468 kinderen aan boord Nederlandse Bank verhoogt disconto Een bollen-seizoen als zelden voorkwam DINSDAG 26 SEPTEMBER 1950 DE LEIDSE COURANT TWEEDE BLAD - PAGINA 1 5)e loze cvcen aan Stcwmen (Van een speciale verslaggever). KAN EEN HEGENBUI, hoe zwaar en hoe langdurig ook, ooit in staat zijn het enthousiasme te blussen in een provincie, waar Koningin Ju liana en Prins Bernhard verwacht worden? Onmogelijk! Friesland heeft gisteren het bewijs geleverd. Het roo d-wit-blauw mocht nog zo triestig tegen de dakgoten geplakt zitten, de regen mocht nog zo fel het Friese volk, groot en klein, in het gezicht striemen, Friesland bleef in feest stemming. Langs kilometerslange wegen stond de bevolking zij aan zij, ge duldig wachtend totdat de koninklijke stoet zou „arriveren en zij einde lijk gelegenheid zouden krijgen hun „Keninginne" te zien. Welnu, de stoet is gekomen en de Friezen hebben gejuicht, zoals zij misschien nog nooit gedaan hadden. Het laatste bezoek, dat het Koninklijk echtpaar aan de elf provincies bracht, moest geweldig zijn. De Friezen hebben zich dit tot hun taak gerekend. En dat zij voor deze taak berekend waren, daar heeft de ontvangst van gisteren het bewijs voor geleverd! raadhuis werd een historisch tableau opgevoerd, waarin de middeleeuwse Friese dichter „Gijsbert Japiks" een rol speelde. Natuurlijk werden ei weer bloemen aangeboden en bo vendien knikkers (product van de Bolswarder industrie) voor de vier prinsesjes. De eerste dag Nu moet men ook weer niet den ken, dat het gisteren de hele dag on afgebroken geregend heeft, want toen het Koninklijk echtpaar om kwart over één voet aan wal zette in de oude koningsstad Stavoren, was het droog en de zon brak zelfs even door de grijze wolken. Koningin en Prins waren met hun gevolg 's morgens uit Naarden vertrokken tn maakten de tocht per koninklijke jacht „Piet Hein" over het IJsselmeer. Aan wal werd het koninklijk ge- zeischap verwelkomd door de com missaris der Koningin in Friesland, mr. H. P. Linthorst Homan en direct na deze begroeting werden de hoge gasten er aan herinnerd, dat zij in Stavoren waren, toen een meisje de Koningin een bosje loze aren aan bood, ter herinnering aan het be- beroemde vrouwtje van Stavoren. Het vrouwtje was zelf in middel eeuws costuum aanwezig en bood een gedenkbord aan. Honderden schoolkinderen zongen enthousiast het gezelschap toe en daarna werd de tocht voortgezet naar Koudum, waar de drie minuten van het programma tot tien werden ge rekt Bij het schilderachtige raad huis wachtten 50 ouden van dagen, met Friese kappen op het hoofd, op het hoge bezoek. Het waren dezelfde mensen, die 25 jaar geleden Koningin Wilhelmina op deze plaats hadden mogen begroeten. Kazen en spaarpotten. Toen ging het naar Workum. En Friesland zou onze boter-provincie niet meer zijn, wanneer de hoge gas ten niet naar de bereiding van de kostelijke boter en kaas zouden gaan kijken. Nu wilde het toeval dat de Zuiverfabriek precies 50 jaar be stond en de directie kon zich geen mooier feestgeschenk indenken, dan zo'n koninklijk bezoek. Vol aandacht bekeken de hoge gasten verschillen de moderne machines en natuurlijk moest Koningin Juliana enige kazen meenemen. Voor de prinsesjes wer den spaarpotten van Warkumer aar dewerk aangeboden. In Bolsward, de oude Hanzestad, was het enthousiasme al even groot. De bewoners stonden in dikke rijen langs de straat, burgemeester Bruinsma bood een kleurenfoto aan van 't bezoek, dat Koningin Wilhel mina en Prins Hendrik precies 45 jaar geleden brachten, en bij 't oude S)e koning, in de kad&amex De echtgenote van een der ka merheren van Koning Gustaaf van Zweden te Stockholm werd Zaterdagmorgen in alle vroegte gewekt door een dienstmeisje met de boodschap: „Mevrouw, er zit een gekke man in pyjama ir de badkamer. Hij zegt, dat hi een koning is en wil ontbijten". Mevrouw wekte haar echtge noot, de kamerheer, die zei: „O 't is Michael maar, de ex-konir/ van Roemenië. We zijn samer van de jacht teruggekomen en er was geen hotel voor hem. Toen heb ik hem maar aangeboden hier te logeren. Hij heeft zijn eigen bed opgemaakt op een bank in de badkamer". Friese klederdrachten. Daarna was Harlingen aan de beurt. Nu konden de regenwolken, die zich al enige uren boven het IJsselmeer hadden samengepakt, geen langer respijt meer hebben. Het regende pijpestelen, zodat het korte bezoek aan de grote kanaal- werken een beetje in het water viel. Maar in het gebouw van de Zaai- en Pootgoed-centrale was het droog. Daar liet de Koningin zich uitvoe rig inlichten over de export van pootaardappelen, zeer belangrijk voor Nederland. Franeker had weer iets anders uitgedacht. Daar werd op het stad huis een demonstratie van oude en nieuwe Friese klederdrachten gege ven. De Koningin toonde zich zeer geïnteresseerd en vroeg herhaalde lijk om bijzonderheden. En weer ging het verder. In Mar- sum werd op het Popta Slot de thee gebruikt, terwijl de ouden van da gen, die thans het slot bewonen, voor het prachtige gebouw hun op wachting maakten. In Leeuwarden. Zo was het hoge gezelschap dan eindelijk in Frieslands hoofdstad aangekomen. Om half vijf verwel komde mr. A. A. M. v. d. Meulen, burgemeester van Leeuwarden, de oefenen. Koningin en Prins aan de grens der gemeente. Het Wilhelmus klonk van onder de parapluies, gezongen door mensen, die urenlang in de regen hadden gestaan, om toch maar niets van deze grote gebeurtenis te mis sen. Het koninklijk paar stapte in een open caleche, getrokken door zes paarden, en zo ging het naar het Provinciehuis, waar gedeputeerden en leden van de Prov. Staten aan de koninklijke gasten werden voorge steld en de commissaris een korte toespraak hield. Ook op het stadhuis werd het ge zelschap ontvangen. De burgemees ter wees er op, dat geen Provincie zo hecht aan Oranje is verbonden dan Friesland en in Friesland geen enkele stad als Leeuwarden! Een kort bezoek werd gebracht aan de grote kerk, waar de onlangs gerestaureerde graven van de Frie se Nassau's werden bezichtigd. In de donkere avonduren werd een prach tige toch gemaakt naar de „Harmo nie", waar een gala-uitvoering werd gegeven. Op een luxe jacht voeren koningin en prins door geïllumi neerde grachten, bedolven onder het gejuich van tienduizenden, die langs de kaden deze tocht gadesloegen. Dat was de eerste dag van het ko ninklijk bezoek aan Friesland. Een dag, zowel voor Koningin en Prins als voor Friesland onvergetelijk! LAXE ER-AKKERTJES tegen verstopping Prijscontrole verscherpt Ten einde de prijscontrole zoveel mogelijk effect te verlenen, zullen naast de Econ. Controledienst ook de rijks- en gemeentepolitie in het bij zonder toezien op de naleving van de prijsaanduidingsplicht. Het op goed leesbare en zichtbare wijze aanduiden der prijzen stelt de con sument in staat ook zelf op de hem gevraagde prijzen controle uit te KONINKLIJK BEZOEK AAN FRIESLAND. Te Workum bood een meisje in Fries costuum de Ko ningin een mandje met kazen aan (links). Bij aankomst te Staveren kreeg de Koningin van een meisje, dat ook in Fries costuum was ge kleed, bloemen aangeboden (mid den). De bevolking van Bolsward had een tableau ingestudeerd, dat door het Koninklijk echtpaar met belangstelling van het bordes af werd gadegeslagen. Geen aanmeldingen meer voor Korea De laatste weken hebebn zich nog voortdurend vrijwilligers gemeld voor het Nederlandse detachement, dat onder auspiciën van de Ver. Na ties naar Korea zal gaan. Onder hen bevinden zich 75 mari-, niers, die zich oorspronkelijk voor het detachement Mariniers hadden opgegeven. Nu er geen Mariniers- compgnie naar Korea gaat, zijn zij in de gelegenheid gesteld, als militair van de Kon. Landmacht te worden uitgezonden. Voorts zijn uit Indonesië aanmel dingen binnengekomen, namelijk van zestig militairen .van de K.L. en het voormalige K.N.I.L. Op Vrijdag 29 September zal als nog een keuringsdag worden gehou den. Zij, die destijds een oproeping voor de keuring ontvingen, maar om welke reden dan ook hieraan geen gevolg konden geven, kunnen zich Vrijdag alsnog laten keuren. Zij moe ten zich daartoe melden aan het mi litair hospitaal, Muzenstraat 1, Den Haag. Zij, die nimmer een zodanige op roeping ontvingen, moeten beslist niet komen, want zij maken een ver geefse reis. Nieuwe aanmeldingen kunnen niet meer in behandeling worden genomen. COMPAGNIE NAAR NIEUW-GUINEA. Er wordt een compagnie troepen gevormd voor uitzending naar Nieuw-Guinea. Thans in werkelijke dienst zijnde militairen van de Ko ninklijke Landmacht hebben zich kunnen opgeven. In de tweede helft van October vertrekken ze. R.V.V. WIL MET DE REGERING PRATEN. De Raad van Vakcentralen heeft zich telegrafisch tot de regering ge wend met het verzoek een onderhoud te hebben over het verder door de overheid te voeren beleid in zake de lonen en prijzen. GRANAAT ONTPLOFT. De 21-jarige M. uit De Steeg vond een uit de oorlog afkomstige granaat. In een schuurtje bij zijn huis wilde hij het projectiel demonteren. De granaat ontplofte en M. werd zeer ernstig gewond. In het ziekenhuis te Velp is hij overleden. LUiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiwiiiuiiiiimiiiiiiiiiiiiimttiiriiiiiiMuiiiK ■E Tot en met 80 September speelt 'b middags en 's avonds MALANDO en zijn orkest 5 met An Sandor en Frans Wanders =jmiininiiuiimiiiimnnw»»iwMiiiimninintnnniiimnuuiiiiiiiiiimni*'iiiniÊ 37 Babies werden onderweg geboren Tijdens de oorlog, toen het s.s. Ranchi een hulpkruiser was en ter bescherming meevoer in konvooien, vlogen er vliegtuigen boven, maar nu dit Britse schip was gecharterd voor de repatriëring, waren het ooievaars. Gisteren kwam het schip in Amsterdam aan, met 37 nieuwe wereldburgers, die gedurende de reis geboren waren en er waren twee tweelingen bij. De zeer voorspoedige reis, welke bijna een maand heeft geduurd, heeft het vooral getroffen met het weer en dat mocht ook wel. Aan de vrouwen, die in verwachting waren en aan gezinnen met veel kleine kin deren, was voor de repatriërings- reis voorrang verleend. Men had er, met het oog op de beperkte ruimte op gerekend, dat er veertig babies mochten komen en deze schatting was niet ver mis. Het begon al op de avond van het vertrek van Priok, toen de echtgeno te van sergeant Van Muyen het le ven schonk aan een dochter, die Ja ne Ranchita genoemd werd. Na haar schonken nog 34 vrouwen het leven aan 36 kinderen. Het spitsuur viel in de prille uren van Zaterdagmorgen, toen het schip in de Golf van Biscaye voer. Kort na middernacht werd Peggy Careen ge boren, dochter van sergeant K. E. van Munster, maar binnen twintig minuten had zij al een zusje, Réné Mathilde. Intussen echter schonk een ande- KLEINE DIEFSTALLEN ACHTER POSTLOKET. Hoewel er volgens de posterijen nog geen afdoende bewijzen gevon den zijn, is de 61-jarige kantoorhou der van de P.T.T. in Den Dolder, A. van W., gearresteerd, omdat hij ver zenders van postpakketten meer por to zou hebben laten betalen, dan in werkelijkheid verschuldig was. De postrecherche heeft naar deze onregelmatigheden een onderzoek ingesteld en dit zou uitgewezen hebben, dat de man zich vrij vaak kleine bedragen heeft toegeëigend ten nadele van de klanten van het kantoor. Van W. was al tientallen jaren in dienst van de P.T.T. re vrouw nog het leven aan een dochtertje. De andere tweeling, een jongen en een meisje, werd eerder geboren. Alle jonggeborenen hebben twee nationaliteiten, de Nederlandse en omdat ze op Britsgrondgebied geboren zijn tevens de Britse. De Ranchi had vele jeugdige pas sagiers; de helft van het aantal pas sagiers bestond uit kinderen en ba- bies, in totaal 468, een respectabel aantal voor dit schip, waarvan de outillage voor kinderen de vergelij king met de Atlantis niet kan door staan. Van dit aantal kinderen wa ren er omstreeks honderd nog geen acht maanden oud. 's Middags kwam het Noorse s.s. Goya van zijn derde reis naar Indo nesië in Amsterdam terug met 900 militairen. Noord - Oostpolder Voor 225 bedrijven 2814 liefhebbers Er blijkt zeer grote belangstelling te bestaan voor de boerenbedrijven, die binnenkort in de Noordoostpolder worden verpacht Bij de polderdirec tie kwamen voor de 250 beschikbare bedrijven 2814 aanvragen binnen. Ditmaal zijn er vooral ook liefheb bers van buiten de polder, daar de verpachting voor het eerst een vrjje is. Niettemin zijn er ook 225 aanvra gen van „pioniers", dat zijn mannen, die reeds vele jaren in de polder heb ben gewerkt, en 389 van mensen, die later in de polder aan het werk zijn gegaan. Voorts is voor de be schikbare bedrijven een groep van 34 Walcherse boeren voorgedragen door de her-verkavelingscommissie Wal cheren. Van de aanvragen komt 11.3 pet. uit Groningen, 9.5 pet. uit Friesland, 7.7 pet. uit Drente, 11.8 pet. uit Over- ijsel, 6 pet. uit Gelderland, 2 pet. uit Utrecht, 13.5 pet. uit Noord-Holland, 6.9 pet. uit Zuid-Holland, 9 pet. uit Zeeland, 9.7 pet. uit Noord-Brabant, 0.7 pet. uit Limburg en 10.9 uit de Noordoostpolder. De Nederlandsche Bank heeft met ingang van heden, Dinsdag, wijziging gebracht in haar rentetarieven- Daar bij heeft zij het wisseldisconto en het promessendisconto, die van 27 Juni 1947 af resp. 2^ en 3 pet. beliepen met y pet. verhoogd. De rente voor voorschotten in rekening-courant, laatstelijk per 29 Augustus 1939 vast gesteld op Zy« pet, blijft onveran derd. Aanleiding tot de verhoging van het disconto vormt de recente ont wikkeling van de internationale con junctuur, die gevoerd heeft tot een Het Bloembollenbedrijl ER RIJZEN VELE VRAGEN.... Nu het bollenseizoen zijn hoogtij beëindigd heeft, is het wel eens dienstig een overzicht samen te stel len. Het is, dat moeten wij terstond er kennen, een hoogstmerkwaardig seizoen geworden. Een seizoen, zo als wij het zelden hebben meege maakt. Reeds vroeg in het voorjaar was er een grotere vraag naar allerhan de artikelen te constateren dan in de afgelopen jaren. Tulpen welke na vorige seizoenen bij duizenden en tienduizenden in het „surplus" voor kwamen konden verkocht worden tegen prijzen, welke boven de mini mumprijs lagen. Gezien de ervaring van de vorige jaren werd daar door zeer vele kwekers grif gebruik van gemaakt. Ook Hyacinthen werden graag per bed voor beste prijzen ver kocht. De verkoop in het buitenland was goed te noemen, maar de buiten landse minimumprijzen waren, al hoewel lager dan 1949, in zeer veel gevallen de werkelijke verkoopprij zen geworden. Geen wonder dat vele exporteurs wat terughoudend waren en liever nog even de kat uit de boom keken. Naarmate het seizoen vorderde, kwamen er al meer en meer kopers, die eerst een afwachtende -houding hadden aangenomen, aan de markt. De roep over de gewassen was niet zo bijzonder groot; meer kopers, dus hogere prijzen. Het opmerkelijke is geweest dat alle drie de hoofdartikelen en ook Crocussen alle duur zijn geworden en ook gebleven. Alleen het artikel Iris maakte een uitzondering. Ondanks de grote vóórverkoop was er toch en is er tot half Sept- tember een zeer grote aanvoer ge bleven en is steeds alles voor beste prijzen van de hand gegaan. Er is echter geen sprake van geweest, dat een of ander artikel absoluut uit verkocht was. Wilde men de prijs betalen, dan heeft men tot het einde toe alle artikelen kunnen kopen. Soorten, welke het vorig jaar als speciale surplussoorten zijn ge brandmerkt, brachten nu 2.3. zelfs 4.en meer gulden per 100 boven de minimumprijs op. Andere soorten daarentegen, welke vorige jaren steeds graag ver boven de minimumprijs werden verkocht, konden na half Augustus met moei te de minimum prijs opbrengen of gingen 10 of 20 cent per 100 daar boven, Met Hyacinthen is het al evenzo gegaan. Beste prijzen werden in het voorjaar per bed geboden. De eerste Hyacinthenveiling kwam en leverde prijzen, welke ongeveer overeen kwamen met de beddenprijzen. Spoedig werd ook dat anders en gin gen de prijzen omhoog niet zoals vroeger met tien of twintig cent per 100 maar met guldens tot een peil hetwelk in geen jaren gekend is. Men he&ft prijsverschillen kunnen zien van 2.3.tot 7.pet. voor bollen van eenzelfde partij. Er moet dus wel een enorme vraag geweest zijn voor dit artikel. Eenzelfde beeld, maar in iets min dere mate, vertoonde ook het arti kel Narcissen, zodat ook in dit arti kel een levendige handel voorkwam. Dat zich thans, na half Sep tember, een inzinking voordoet behoeft nog niet verontrustend te zijn. De eerstvolgende weken zullen echter eerst werkelijk to nen wat er gebeurd is. Hoe zal het met de prijzen gaan? Nie mand die ook maar met enige zekerheid zelfs de naaste toe komst kan voorspellen. Indien de aanvoer, in verhouding, blijft zoals ze het gehele seizoen ge weest is, dan zou een verdere inzinking niet tot de onmogelijk heden behoren. Door de ontzet tend hoge prijzen zijn er geen bijzonder aantrekkelijke offertes naar de afnemers in de „vrije'' landen gezonden (de geconti- genteerde landen komen er toch niet voor in aanmerking) en zullen er zeker minder nabestel lingen komen, dan wanneer de prijzen voor de buitenlandse ko pers aannemelijker geweest zou den zijn. Blijft dus de aanvoer groot, voor de tijd van het jaar, dan zou het niet onmogelijk zijn dat er toch nog meer bollen in het surplusfonds te recht komen, dan men half Augus tus gedacht had. De gevolgen daarvan? Daar heb ben wij het later nog wel eens over. Eén punt wil ik nog behandelen. De minister heeft zoals gebruike lijk minimum export prijzen voor Gladiolen vastgesteld. De gewassen van dit artikel zijn, zegt men min der goed (of het zo is zullen we later wel weer zien) en dus lopen ook de prijzen van dit artikel sterk omhoog. Gezien deze prijzen zijn de mini mum prijzen absoluut te laag en is er thans een actie ingezet om óf die prijzen verhoogd te krijgen óf een op boet bindend contract aan te gaan om niet voor die prijzen te verko pen, maar ongeveer 2540 hoger. Is het mogelijk om tegen de vast gestelde minimum prijzen te verko pen? Gezien de marktprijzen hier: Neen. Maar Z.E. heeft ons niet dwin gend voorgeschreven om voor die prijzen, en niet hoger, onze orders te nemen. Zou het met het oog op mogelijke gebeurlijkheden niet ver standiger zijn de minimum prijzen te laten zoals ze zijn en iedere expor teur zijn eigen verkoop taktiek te la ten volgen! Als hij een zakelijk man is zal hij zijn offertes toch wel hoger maken dan precies op de m.p. Wat is echter het gevolg daarvan? Zou het niet mogelijk zijn dat door die hogere prijzen de verkoop iets ge remd wordt? En zou het dan niet mogelijk zijn dat we voor dit artikel een ander verloop van de prijzen te zien zullen krijgen dan we ih de af gelopen maanden met de hoofdarti kelen zagen? (men denke daarbij maar eens aan het artikel Iris. Hoge verkoopprijzen, veel mindere vraag. Zakkende markt. Goedkopere offer tes en wederom, zij het ligt, oplopen de prijzen). Als er werkelijk min der vraag zou zijn, hetgeen niet te hopen is, en men is hetzij door be sluit van de Minister, hetzij con tractueel, gebonden aan de hogere prijzen, kon men wel eens spijt heb ben dat er geen aantrekkelijker of fertes kunnen worden uitgezonden. Men wil toch zeker niet beweren, dat het de exporteurs niet toever trouwd is zelf hun zaken te regelen. Daar ziet het in de bollenstreek toch niet naar uit. Maar daarover mis schien ook eens een andere maal. BOLBLOEM. versterkt beroep op bankcrediet, het welk in de aan de huidige internatio nale spanning voorafgaande maanden eveneens reeds een vrij aanmerkelij ke uitbreiding had te zien gegeven. Mede in overweging nemende het in vergelijking met het vorige jaar min der gunstige verloop van de beta lingsbalans, meent De Nederlandsche Bank aan de waarneembare neiging tot beroep op bankcrediet ter finan ciering van toenemende goederen voorraden een rem te moeten aan leggen. Ten einde de effectiviteit van haar discontopolitiek te bevorderen heeft De Nederlandse Bank tvens beslo ten aan de minister van Financiën voor te stellen haar te machtigen wij ziging te brengen in de tot dusverre gevolgde methode van uitvoering van het toezicht op de credietgeving op grond van de beschikking Deblokke ring 1945. Zij heeft het voornemen daarbij in den vervolge zekere liqui diteitsmaatstaven te stellen waaraan de credietgevende instelling zal die nen te voldoen. Over de technische uitvoering van deze wijziging is over leg geopend met de bedrijsfgroep handelsbanken en met de centralen der landbouwcredietinstellingen. BEURS: LUSTELOZE STEMMING. Meestal is de Beurs des Maandags of vrij druk of de handel is van zeer geringe omvang. Vandaag was dit laatste het geval, hetgeen enigszins teleurstelde na de vaste stemming van Vrijdag j.l. en de vrij hoge ad- vieskoersen tijdens de ochtenabeurs. De beurs opende nagenoeg onveran derd, doch hierna ging het ae bene denwaartse richting in. Tegen slot volgde weliswaar een kleine ople ving, doch over het algemeen bleven de meeste noteringen beneden die van Vrijdag. In het hoofdfonds waren de trans acties gisteren beperkt, geneel te genovergesteld aan Vrijdag, toen in olies niet minder dan ruim f 500 000, meer dan 25 van de totaal omzet, is omgegaan. Uitsluitend in de eer ste tape werd nog 30 betaald, tegen slot was de koers 298. De industrie- markt was vooor vrijwel alle soor ten nauwelijks prijshoudend. De scheepvaartmarkt hield zich vrij goed. De cultuurmarkt opende goed op peil doch kon zich niet ten volle handhaven. De nadelige verschillen bleken meestentijds tot circa een punt beperkt. De staatsfondsen- markt sloot na een vriendelijke opening zo goed als onveranderd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1950 | | pagina 5