S)e CeidóeSoti/fca/nt
Canada op
oorlogssterkte
Canada brengt strijdmacht
op oorlogssterkte
W.-Duitsland wordt bolwerk
Grote Drie vandaag bijeen
Het is weer rustig in Korea
Directeur: C. 1VL v. HAMERS VELD
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
DINSDAG 12 SEPTEMBER 1950
41ste JAARGANG Nc
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.35 p. w., f 1.50 p. mnd., 1 4.50 p. kwart Franco p. p. t 5.25, - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes 1 1.50
Britse stappen vandaag verwacht
pANADA'S ZEE-, LAND- EN LUCHTMACHT worden op oorlogssterkte
gebracht. Ministers Brooke-Claxton (Defensie) heeft dit in het Lager
huis meegedeeld, tegelijk de verzekering gevend, dat het parlement er in
gekend zal worden wanneer er troepen overzee gestuurd worden buiten
de 15.000 man, die al voor Korea bestemd zijn. Met hen komt het effec
tief op totaal 96.000 man.
Wat Engeland zal doen wordt van
daag bekend, wanneer minister-pre
sident Attlee het defensiedebat in het
Lagerhuis opent. Volgens Reuter
staat het vast, dat Attlee het uitzen
den van twee infanterie-divisies en
een pantserdivisie naar Duitsland zal
aankondigen. Militaire deskundigen
voorspellen, dat het Britse leger in
hoge mate gemotoriseerd zal wor
den en dat op elke twee infanterie
divisies één pantserdivisie zal wor
den opgericht.
Canada en Engeland zijn zodoende
de eerste, die een duidelijk antwoord
geven op de uitnodiging van presi
dent Truman. De Amerikaanse pre
sident hakte Zaterdag de knoop door
en verklaarde, dat Amerikaanse di
visies de Noordatlantische verdediging
Smuts gisteravond
overleden
Hij bracht Engelsen en
Boeren tot elkaar
De bekende Zuid-Afrikaanse poli
ticus veldmaarschalk Jan Smuts is
Maandagavond in zijn woning in de
buurt van Pretoria overleden. Vol
gens een officieel bulletin is Smuts
rustig gestorven. Hij was 80 jaar. Uit
berichten van de laatste tijd bleek,
dat zijn gezondhed wankel was, na
dat hij een griepaanval had gehad.
Na het avondmaal begaf hij zich
gisteren vergezeld door zijn twee
dochters en de dokter, Louis MacHdo-
wie, naar zijn slaapkamer. Terwijl
men bezig was hem uit zijn schoenen
te helpen viel de generaal plotseling
voorover en stierf binnen tien mi
nuten.
Op voorstel van premier Malan, is
het congres te Pretoria van de afde
ling Transvaal van de Nationalisti
sche Partij verdaagd.
Koning George van Engeland heeft
de weduwe van Smuts telegrafisch
meegedeeld, dat het bericht van de
dood van generaal Smuts hem en zijn
echtgenote met diepe droefheid heeft
vervuld en hen als een persoonlijk
verlies heeft getroffen. „In vrede en
in oorlog was zijn raad en zijn
vriendschap van onschatbare waar
de "voor mijn vader en voor mijzelf.
De kracht van zijn geest heeft de
wijsheid van het gehele mensenras
verrijkt", aldus dit telegram.
De B.B.C. onderbrak het program
ma en nam een minuut stilte in acht.
De Nederlandse premier dr. W.
Drees, zeide toen hem van Engelse
zijde commentaar gevraagd werd op
het overlijden van generaal Smuts:
,.Ik heb het altijd verbazingwekkend
gevonden, dat generaal Smuts zo
lang een wereldbekend staatsman is
geweest, nadat hij een leidende rol
gespeeld had in de Boerenoorlog.
Ik heb altijd de grootste bewonde
ring gehad voor de wijze waarop hij
de Engelsen en de Boeren tot elkaar
wist te brengen en niét alleen een
groot leider in zijn eigen land maar
ook in het Britse Gemenebest te zijn.
De wereld kende hem als een groot
staatsman met vooruitziende blik, zo
wel in oorlogs- als in vredestijd en
hij verwierf zich een naam die men
zich nog lang zal herinneren. Wij in
Holland voelen zijn heengaan als
een zwaar verlies, want zijn kwali
teiten hebben hier grote indruk ge
maakt. Iedereen zal de dood van ge
neraal Smuts betreuren".
in Europa zullen komen versterken.
Tegelijkertijd sprak hij echter de
stellige verwachting uit, dat de an
dere landen van het pact hun mili
taire inspanning nu eveneens zouden
opvoeren.
Deze aankondiging heeft overal in
de vrije wereld een gunstig onthaal
gevonden en met een zucht van ver
lichting hebben bijvoorbeeld vele En
gelsen er zich rekenschap van ge
geven, dat de Amerikaanse hulp zich
niet langer beperkt tot dollars.
Weinig hoop voor
vermiste mijn
werkers
Nog altijd zet men het zoeken
naar de dertien mijnwerkers, die
nog in de Schotse mijn zitten opge
sloten, voort. Men heeft thans werk
tuigen gevonden, die aan de vermis
ten toebehoren. Zij moeten ze,
vluchtende voor de modderstroom,
hebben laten vallen. Men begint te
vrezen, dat ze wellicht door de mod
der zijn bedolven. De slijklaag in de
schacht is vijf meter dik. Maandag
kon men door zware regen niet veel
meer uitrichten, zodat men de hoop
opgaf, de mannen nog levend te
kunnen bergen.
MASSA AUDIëNTIE OP HET SINT
PIETERSPLEIN. Tijdens de ge
bruikelijke Zaterdag massa-audiën
tie heeft de Paus de 150.000 aanwezi
gen op het Sint Pietersplein geze
gend. Daarna gaf hij zijn zegen aan
de 60.000 pelgrims die zich in de ba
siliek bevonden.
Grote verwachtingen te Bonn
West-Duitsland verwacht in de volgende twaalf maanden te worden op
gebouwd tot een van de sterkste Europese bolwerken van het Westen
tegen Rusland en zijn satellieten. Deze verwachting van de West-
Duitsers is het gevolg geweest van de verklaringen, die door president
Truman, minister Acheson en generaal Clark zijn afgelegd en waarin
werd aangekondigd, dat de Amerikaanse troepen in Duitsland nog vóór
het voorjaar zullen worden versterkt,dat de demilitarisatie zal worden
stilgelegd en dat West-Duitsland een legermacht zal mogen vormen.
soldaten (wanneer Acheson eïin
slaagt zijn Britse en Franse collega's
tot zijn zienswijze over te halen) te
verdelen. De voormalige Duitse ge
neraal Von Manteufel verklaarde
gisteren, dat er twee jaar voor nodig
zijn om een nieuw Duits leger met
•moderne bewapening te vormen. An
dere generaals zijn van mening, dat
het in anderhalf jaar ook kan. Alle
Duitse officieren zijn het eens over
één ding: het nieuwe Duitse leger
moet onder bevel staan van Duitse
officieren en het doet alleen dan mee
aan de verdediging van Europa, wan
neer het op voet van gelijkheid met
de andere legers van de West-Euro-
pese landen wordt behandeld. Dit
standpunt wordt gedeeld door de re
gering van Bonn.
BONN HOUDT ER REEDS
REKENING MEE.
Nog vóór de besluiten van de con
ferentie der Grote Drie hierover af
te wachten, is de West-Duitse fede
rale, regering zo zeker van de nieuwe
mogelijkheden, die haar in de toe
komst worden geboden, dat zij al
haar nieuwe politieke, economische
en financiële plannen hierop afstemt
Bijzonderheden over de bijdrage, die
West-Duitsland zal leveren in het
belang van de verdediging van West-
Europa, kunnen echter pas na de con
ferentie der Grote Drie bekend wor
den gemaakt.
Het eerste probleem, waarvoor de
West-Duitse regering zich geplaatst
ziet, is het onderbrengen der Ameri
kaanse versterkingen en haar eigen
strijdkracht. In Bonn wordt reeds ge
werkt aan een plan om de West-
Duitse garnizoenen van politie en
Concentratie
kloosters in
Tsjecho-Slowakije
Volgens door radio Vaticaan aan
gehaalde berichten zijn in Tsjecho-
Slowakije „concentratie-kloosters"
opgericht, waar monnikken en pries
ters communistische propaganda-
cursussen moeten volgen. De gevan
genen, aldus dit bericht, moeten 11
uur per dag dwangarbeid verrichten.
Kloosterzusters worden in kloosters
door geheel Bohemen opgehaald en
zullen in „concentratie-kloosters"
worden opgesloten, zo wordt er aan
toegevoegd.
SHAW HEEFT HEUPFRACTUUR.
De 94-jarige Ierse toneelschrijver
George Bernard Shaw is in het zie
kenhuis van Luton geopereerd voor
een heupfractuur, die hij Zondag bij
een val in zijn tuin had opgelopen.
In medische kringen acht men een
heupfractuur voor iemand van zijn
leeftijd buitengewoon gevaarlijk we
gens complicaties, zoals longontste
king, die zich op zijn ziekbed kun
nen voordoen.
Belangrijke besluiten verwacht
DE MINISTERS van Buitenland se Zaken van Engeland .Frankrijk
en de Ver. Staten zullen heden voor hun aangekondigde conferentie
betreffende de defensievraagstukken van West-Europa bijeenkomen
op de 37ste étage van de Waldorf Astoria-toren, een dependance-wol
kenkrabber van het vermaarde New Yorkse hotel.
Na zijn aankomst op het vliegveld van New York p.er Air de
France heeft de Franse minister van Buitenlandse Zaken, Robert
Schuman, gisteren verklaard, dat het voorstel van president Truman,
om meer Amerikaanse troepen naar Europa te doen gaan, „een zeer
grote en belangrijke bijdrage" voor de gemeenschappelijke verdediging
van Europa is.
Malik kreeg zijn
zin niet
Geen rode Chinees in
Veiligheidsraad
De Veiligheidsraad kwam gisteren
weer bijeen om te beslissen over de
vraag, of een vertegenwoordiger van
communistisch China bij de debatten
over het bombarderen van Mand-
sjoerijs gebied moet worden toege
laten.
De Raad heeft in meerderheid
„neen" geantwoord.
De Russische resolutie werd ver
worpen met 6 stemmen voor, 3 tegen
en 2 onthoudingen. Voor een aan
vaarding waren minstens 7 stem
men nodig, welke de resolutie niet
haalde. Vóór stemden: Engeland,
Frankrijk, de Sovjet-Unie, Joego
slavië, Noorwegen en India.
Tegen stemden de V.S., China en
Cuba, terwijl Ecuador en Egypte
zich onthielden.
De Amerikaanse gedelegeerde
Warren Austin verklaarde, dat de
Sowjet-Unie de Chinese communis
ten in de Raad probeerde „te smok
kelen". De bedoeling van de klacht,
dat Amerikaanse vliegtuigen Mand-
sjoerijs grondgebied hadden gebom
bardeerd, was uitsluitend om de
aandacht van „de agressie op Korea"
af te leiden aldus Austin.
Malik betoogde, dat elke bespre
king van de klacht van Peking zon
der de deelneming van een Chinese
communist onwettig was. Artikel 52
van het Handvest verplichtte de
Raad beide partijen in een geschil te
horen, zo zeide Malik.
De verklaringen van Truman en
Acheson hebben over het algemeen
voldoening gewekt in Bonn, temeer
das'* de Grote Drie thans van plan
schijnen te zijn „spijkers met kop
pen" te slaan een uitdrukking,
die de West-Duitse kanselier als raad
aan de ministers Acheson, Schu-
en Bevin.
Op de vraag, of hij van mening
was, dat Duitsland herbewapend
diende te worden, antwoordde
Schuman: „De Westeuropese landen
beschikken niet over voldoende
middelen om te voorzien in de
Duitse behoeften aan de binnen
landse veiligheid, de orde te hand
haven en de vijfde colonne te be
strijden."
Schuman zei, dat de buitenlandse
veiligheid van Duitsland een kwes
tie voor de bezettingstroepen in
Duitsland was. Voorrang moet nu
verleend worden aan de herbewape
ning van de Noordatlantische bond
genoten.
Schuman vertelde aan de verslag
gevers, dat alle Westeuropese lan
den van mening zijn, dat Duitsland
een grotere politiemacht met mo
derne uitrusting nodig heeft.
Hij zei, dat er geen sprake van
was om Duitse bewapeningsfabrie-
ken weer op te bouwen, maar
voegde hieraan toe, dat Duitsland
kan bijdragen door grondstoffen en
staal voor het herbewapeningspro
gramma te leveren.
Frankrijk, zo merkte hij op, heeft
genoeg wapenfabrieken voor het
programma.
Schuman zeide nog, dat de kan
sen van het plan-Schuman „zeer
goed" waren. Hij was o. a. verge
zeld van de Franse Hoge Commissa
ris in West Duitsland, Francois
Poncet.
ACHESON KREEG FIAT.
Minister Acheson heeft in een be
sloten gezamenlijke vergadering van
de beide Congrescommissies voor
voor Buitenlandse betrekkingen een
exposé gegeven van de politiek,
welke hij op de conferentie van de
grote drie zal behartigen. O. m.
verklalarde hij, dat Amerika de
vertegenwoordiging van het natio
nalistische China in de V. N. zal
blijven steunen. In een verklaring
aan het einde van de vergadering
zegde de commissie Acheson „vol
ledige steun'1 toe. De minister weid
de o. m. uit over de verklaring van
Truman en de verschillende daar
aan vehbonden implicaties en sprak
verder over de bijdrage van Duits
land tot een gemeenschappelijke
verdediging en het vraagstuk van
de regionale defensieinspanningen
van de leden van de Noord-Atlan
tische gemeensclhap.
Patrouille-lopen langs de weg naar Taegoe
/*\P HET HOOFDKWARTIER VAN GENERAAL MACARTHUR is mee
gedeeld, dat de Oostelijke toegangspoort tot Taegoe door de Zuid-
Koreaanse opmars ten Noordwesten van Jongtson is afgesloten. De
Zuid-Koreanen zijn reeds meer dan anderhalve kilometer opgetrokken
en winnen nog steeds terrein. De defensielinies van Jongtsjon zijn nu
veilig. Volgens een woordvoerder van het achtste Amerikaanse leger is
de aanval der Noord-Koreanen langs de toegangswegen tot Taegoe gis
terenavond teruggelopen tot patrouille-acties.
Volgens de berichten van gisteravond is het aan alle Koreaanse ge
vechtsfronten „rustiger dan het sinds lang geweest is."
AFGESLOTEN
LEVEN
RA ET HET HEENGAAN van gene-
raai Smuts is een tijdperk afge
sloten. Dat verklaarden verschillende
diplomaten te Lake Success, toen het
bericht van het overlijden van de 80-
jarige Zuid-Afrikaanse staatsman
bekend werd.
Smuts was inderdaad een typische
vertegenwoordiger van een redelijke
staatkunde; een staatkunde, die zich
laat leiden door het gezonde ver
stand, die geen heil ziet in oorlogen,
welke de problemen niet oplossen,
maar die over scheidsmuren
0 heen bereid is de hand te rei
ken aan allen, die tenslotte
hetzelfde willen: de best mogelijke
organisatie van de wereld.
Ofschoon hij een felle bestrijder
van de Engelsen was in de Boeren
oorlog. heeft hij zich, toen het lot
van Zuid-Afrika eenmaal beslecht
was, niet teruggetrokken in een mok
kend isolement, maar heeft hij teza
men met generaal Botha geijverd
voor de samenwerking tussen Engel
sen en Boeren. Vanzelfsprekend
heeft zijn politiek aanvankelijk ver
zet en critiek uitgelokt, maar hij heeft
het toch zover weten te krijgen, dat
Zuid-Afrika thans een volkomen
loyaal dominion is in het Britse Ge
menebest.
Reeds in 1917 opperde Smuts het
denkbeeld van een Volkenbond. Met
generaal Botha nam hij deel aan de
conferentie te Versailles, maar het
daarna gesloten vredesverdrag was
voor hem een teleurstelling.
Ook de huidige gang van zaken in
de wereldpolitiek moet voor de grij
ze staatsman wel een bron van te
leurstelling zijn geweest. Niet de
rede en het recht, maar het wanbe
grip en de terreur regeren thans de
wereld.
In Nederland heeft de staatkunde
van Smuts, vooral in de jaren na de
tweede wereldoorlog erkenning ge
vonden.
In 1946 bracht Smuts een bezoek
aan Nederland. Op 9 October kwa
men vrijwel alle Nederlandse mi
nisters uit het kabinet-Beel, het ge
hele diplomatieke corps en talrijke
autoriteiten in kasteel „Oud Wasse
naar" bijeen om hem te ontvangen.
Bij die gelegenheid werd hij toege
sproken door professor R. P. Cleve-
ringa, die de veldmaarschalk de me
dedeling deed, dat de Leidse Univer
siteit het een grote eer achtte hem
het ere-doctoraat in de rechten aan
te bieden. Maarschalk Smuts ant
woordde, dat deze onderscheiding
niet alleen voor hem zelf maar voor
al voor het volk van Zuid-Afrika
een grote eer was. H.M. de Koningin
had de maarschalk in de middag
ontvangen en hem een noenmaal aan
geboden.
Op 11 October werd de bezoeker
plechtig ontvangen in de Verenigde
Vergadering van de beide Kamers
der Staten-Generaal in de Ridder
zaal op het Binnenhof..
In Amsterdam werd hij in een
plechtige vergadering van de beide
afdelingen der Koninklijke Academie
van Wetenschappen ontvangen, waar
bij hij door de Leidse hoogleraar
prof. E. M. Meyers werd begroet. In
zijn antwoord zeide de maarschalk
belang te stellen in de wetenschap,
omdat hij daarin een licht zag als
een openbaring Gods, die de mensen
moet voorlichten.
De prijzen in Belaië
Maatregelen tegen
hamsterende grossiers
Al is de koopwoede der Belgische
huisvrouwen bekoeld, met de Belgi-
uitvoer tussen België en Luxemburg
zijn nieuwe maatregelen genomen.
Het ministerie van Economische Za
ken heeft de verplichte in- en ex
portvergunningen, die sinds twee
maanden door gemakkelijker te ver
krijgen „verklaringen" waren ver
vangen, weer ingevoerd. Deze maat-
-- regel, verzekert men, zal het de Bel-
sche"grossiers"isdatnog niet het ge- I gische en Luxemburgse regeringen
val schrijft de Brusselse correspon- [mogelijk maken, de voorziening van
dent van de „Volskrant". Zij trach- de nationale markt onder controle te
tpn noe altiid grote hoeveelheden houden. Tenslotte blijkt dat de Bel-
levensmiddelen, zeep en lucifers van I gen die in de Franse grensplaatsjes
de fabrieken los te krijgen in de hoop op lucifersvangst gaan, hun „eigen
bij een volgende koopfurie van het W
In de sector ten Noorden van Tae
goe verwacht men echter ieder ogen
blik een vijandelijk offensief. Naar
schatting zijn hier ongeveer 40.000
Noord-Koreanen samengetrokken.
Twaalf kilometer benoorden de stad
heeft Maandag een fel artillerie-duel
gewoed. Een groot aantal vijandelij
ke kanonnen werd tot zwijgen ge
bracht.
Delen van de Zuid-Koreaanse
achtste divisie zijn ten Noorden van
de weg Jongtson tien kilometer op
gerukt. De luchtmacht kreeg bevel
alles te doen om de terugtrekkende
vijandelijke groepen af te snijden. Er
werd een recordaantal vluchteh uit
gevoerd 449. Ook in de andere front
sectoren was de luchtmacht zeer ac
tief, zo werd in de z.g. zak aan de
Naktong, ten Westen van Tsjang-
njong, een communistisch regiment
man uit de lucht gedeci-
In een geheim kamp in Hongarije
zouden Russische instructeurs bezig
zijn met de training van een „inter
nationale brigade", bestemd om deel
te nemen aan de strijd op Korea, zo
weet de Stockholmse correspondent
van het (Britse) blad „Daily Mail"
aan (in Zweden ontvangen) diplo
matieke berichten te ontlenen.
Tot de brigade zou een 300-tal
vrijwilligers behoren uit Albanië,
Griekenland, Polen, Spanje, Tsje
choslo wakije en Duitsland, die wel
dra Hongarije zouden verlaten, te
zamen met een ambulance van het
Hongaarse Rode Kruis.
publiek daarmee grote winsten te
kunnen maken. De Nationale Bank
van België heeft gisteren een serie
maatregelen afgekondigd die het
hamsteren van grossiers moeten voor
komen. De meesten kopen namelijk
op crediet en voor hen die grotere
bestellingen dan voorheen blijven
doen zal de rente die de bank voor
dergelijke voorschotten rekent nu
drie maal zoveel gaan bedragen.
Ook zullen de grossiers duidelijk
moeten aantonen voor welke aanko
pen het geld is bestemd, dat zij vra
gen. Op die manier hoopt de Natio
nale Bank de handelaren van hun
speculatieve bedrijvigheid af te bren
gen.
Intussen zijn de Belgische slagers
door hun verminderde omzet tot de
ontdekking gekomen dat het publiek
niets moet hebben van de grote prijs
stijgingen. In overleg met de minister
van Econpmische Zaken, Coppé, heb
ben zij besloten zo snel mogelijk tot
normale maatstaven terug te keren
en aan de pers iedere week een lijst
met officiële prijzen voor de ver
schillende soorten vlees te verstrek
ken. Verscheidene zeepfabrieken zijn
de slagers reeds voor geweest. In de
vorm van advertenties publiceerden
sommige bladen vandaag prijslijsten
voor was- en toiletzeep, waarbij het
publiek nadrukkelijk verzocht wordt
vooral niet meer te betalen dan de
officiële prijzen, omdat de winkelier
ook tegen dezelfde prijs zyn waren
van de fabrieken blijft betrekken.
Ook met betrekking tot de in- en
lucifers terugkopen. Sinds twee
maanden levert België namelijk
maandelijks grote hoeveelheden aan
Frankrijk.
Het secretariaat van de ballonrace
heeft gisteren van de passagier van
Boitard, de Zweed Coles Frederik-
sen. uit Odense (Den.) een telegram
ontvangen, dat hij die dag in Kopen
hagen zou aankomen. Boitard werd
volgens datzelfde telegram in Parijs
verwacht.
Tijdens het concours-hippique te
R'dam is Zondag de 29-jarige Zweed
se luitenant Tor Burman uit Ineö bij
het nemen va neen hindernis van
1.40 hoogte, zo ongelukkig gevallen,
dat hij vermoedelijk een halswervel-
fractuur en een sleutelbeenbreuk op
liep. Hij is in het Havenziekenhuis
ter verpleging opgenomen.
Ko-Vieitje..
Is het vreemd dat «ien op de ge
baande weg sneller voortgaat dan hij
die hem baande? Waarom zou de vol
geling zijn voorganger niet kunnen
voorbijstreven?