Van huren en woningwee
K.R.O. moet
betalen
5)e Matt
VRIJDAG 25 AUGUSTUS 1950
CE CEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD PAGINA 1
ALS STRAKS DE HUUR GAAT STIJGEN
Het is reeds verscheidene
weken geleden, dat het ontwerp
voor de nieuwe Huurwet door de
Tweede Kamer is aanvaard. De Eer
ste Kamer heeft er weliswaar haar
sanctie nog niet aan gegeven, maar
het is o.i. nauwelijks te verwachten,
ïat zij de ongetwijfeld ook bij haar
leden bestaande bezwaren zó zwaar
zal laten gelden, dat zij een afwij
zing voor haar rekening zal durven
nemen. Het is dan de bedoeling, dat
de nieuwe Huurwet tegen 1 Januari
van het volgende jaar wordt inge
voerd tegelijk met enige compense
rende verlichtingen van de belasting
en misschien wie weet? met een
nieuwe loonronde.
De meest tot de huurders spreken
de bepaling van deze Huurwet is de
huurverhoging met 15 pet.
Voor mensen, die nu reeds moeite
hebben om bij de alsmaar stijgende
prijzen de eindjes aan elkaar te kno
pen, zal deze verhoging ongetwijfeld
een bittere pil zijn. Wij willen dit
niet te licht opvatten; voor velen zal
dat inderdaad niet meevallen.
Maar aan de andere kant moeten
wij er toch wel op wijzen, hoe bitter
nodig deze huurverhoging is. Niet
alleen voor de huiseigenaar, maar
ook voor ons woningbezit en ons wo-
ningpeil en zodoende tenslotte ook
voor de huurders zelf.
WIE ZICH DE MOEITE neemt om
de situatie even reëel in ogen
schouw te nemen, zal gemakkelijk
inzien, dat de huurstop van 1940 een
zeer zware belasting heeft gelegd op
één categorie van personen, nl. de
huiseigenaren.
In 1939 en begin 1940 waren de
huren geenszins aan de hoge kant,
doch nu tien jaar later zijn deze
lage huren nog steeds geldend, ter
wijl alle uitgaven van de huiseige
naar enorm zijn gestegen.
Iedereen realiseert 'zich, dat het
Aetherklanken
ZATERDAG.
HILVERSUM I 402 M.
7.00 VARA, 10.00 VPRO, 10.20 VA
RA, 19.30 VPRO, 20.00—24.00
VARA.
7.00 Nieuws. 7.18 Gram. 8.00 Nieuws
en weenber. 8.18 Gram. (9.309.35
Waterstanden). 10.00 Morgenwij
ding. 10.20 Voor de arbeiders in
de continubedrijven. 11.30 Cello en
piano. 12.00 Gram. 12.30 Mededelin
gen 12.33 Piano en orgel 13.00
Nieuws. 13.15 Gram. 14.00 Voor de
jeugd. 14.20 Accordeonorkest. 14.50
Gram. 15.00 Boekbespreking. 15.15
Radio Philharmonisch Orkest. 16.00
,Van de wieg tot het graf," lezing.
16.15 Gram. 16.45 Sportpraatje.
17.00 Gram. 17.30 Voor de jeugd.
18*00 Nieuws. 18.15 Mannenkoor.
13.35 Orkestmuziek. 19.00 Artistieke
staalkaart. 19.30 „Mensen in Ame
rika," causerie. 19.45 „Passepartout,"
causerie. 20.00 Nieuws. 20.05 Actu
aliteiten. 20.15 Dansmuziek. 20.45
Gram. 21.45 Socialistisch commen
taar. 22.00 Sextet. 22.30 Voordracht.
22.45 Accordeonspel. 23.00 Nieuws.
23.1524.00 Gram.
HILVERSUM II 298 M.
7.00—24.00 KRO.
7.00 Nieuws. 7.15 Ochtendgymnas
tiek. 7.30 Gewijde muziek. 7.45 Mor
gengebed en liturgische kalender.
8.00 Nieuws en weerber. 8.15 Gjam.
9.00 Voor de vrouw. 9.30 Residen
tie-orkest en soliste 10.00 Voor de
kinderen. 10.15 Gram. 11.00 Voor de
zieken. 11.45 Kamerkoor. 12.00 An
gelus. 12.03 Metropole-orkest (12.30-
12.33 Mededelingen). 12.55 Zonne
wijzer. 13.00 Nieuws en Katholiek
nieuws. 13.20 Promenade-orkest en
solist. 14.00 Harmonie-orkest 14.25
Kroniek van letteren en kunsten.
15.00 Amusementsorkest. 15.45 Hobo
recital. 16.10 Gram. 16.30 De schoon
heid van het Gregoriaans. 17.00
Voor de jeugd. 18.00 Pianospel.
18.20 Journalistiek overzicht. 18.30
Strijdkrachten. 19.00 Nieuws. 19.15
Actualiteiten. 19.25 Gram. 19.35
Lichte muziek. 20.00 Nieuws. 20.05
Gram. 20.15 „Lichtbaken." 20.40
Gram. 20.45 Steek eens op, heren.
21.00 Gram. 21.45 „Weet u het?"
21.55 Populair concert. 22.35 Com
mentaar uit de Benelux. 22.45
Avondgebed en liturgische kalen
der. 23.00 Nieuws. 23.15 Nieuws
in Esperanto. 23.2024.00 Gram.
levenspeil is gestegen, dat de kosten
van het levensonderhoud zoveel ho
ger zijn dan voor de oorlog; maar
dan dient men ook te bedenken, dat
het geldelijk inkomen van verreweg
de meesten eveneens is gestegen en
dat het percentage van dat gedeelte
van het inkomen, waaruit de huur
wordt betaald, in gelijke mate klei-
ner is geworden. Met andere woor
den: gaf een huurder vóór de oor
log gemiddeld een kleine 17 20 pet.
van zijn inkomen aan huur uit, thans
betaalt hij niet meer dan 10 pet. aan
huur. Iedere huurder heeft dus de
laatste jaren naar verhouding goed
koop gewoond.
Maar beschouwen wij ditzelfde ver
schijnsel van de kant vari de huis
eigenaar, dan moeten wij constate
ren, dat deze de dupe is geworden.
Menigeen is geneigd, daar het zijne
van te denken, omdat hij in de huis
eigenaar niet anders ziet dan de
man, die het geld ophaalt en „er niks
aan doet". Wat hij ophaalt is dus
zuiver winst, wordt maar al te licht
vaardig gedacht. Maar als hij z'n in
middels gestegen Grondbelasting,
Straatbelasting en hypotheekrente
heeft betaald, schiet er van die zui
vere winst bitter weinig over; zeker
niet voldoende om op voor-oorlogse
schaal zijn huis te laten schilderen,
repareren en nieuwe behangetjes
weg te geven. Zelfs de hoog nodige
reparaties en het buiten-schilder-
werk, welke dienen om zijn pand te
gen verval te beschermen, kunnen
vaak niet eens uit de huuropbrengst
betaald worden. Zodat het een niet
te loochenen feit is, dat huizenbezit
in de tegenwoordige omstandighe
den onrendabel is.
UET UITGANGSPUNT van de
huurstop moge in het begin van
de oorlog niet onredelijk geweest
zijn nl. om ongemotiveerde en ab
normale prijsopdrijving tegen te gaan
dat men van overheidswege een
zo zware last zo lang op één catego
rie heeft laten drukken, zonder één
enkele schadeloostelling, is ongewtij-
feld een onrechtvaardigheid, welke
zelfs met een huurverhoging van 15
pet. niet wordt weggenomen.
Nogmaals: wij zijn niet blind voor
het „algemeen belang", waaraan de
huiseigenaar zijn tol heeft moeten
betalen; wij voelen de kracht van
het argument, dat een huurverho
ging in de eerste herstel-jaren het
budget van de grote massa zwaar,
misschien te zwaar zou hebben be
last. Maar moet dan één categorie
dragen, wat geen enkele andere ca
tegorie heeft moeten ondervinden?
Heeft de regering niet teveel onder
de invloed gestaan van degenen, die
abusievelijk menen, dat de huiseige
naar in 't algemeen een kapitalist
is, met wie niemand medelijden be
hoeft te hebben? De geringschatting
van het z.g. „arbeidsloze inkomen"
heeft reeds menigeen parten ge
speeld,, want men ziet het grote aan
deel, dat de groep „mensen, die van
hun geld leven", in het maatschap
pelijk bestel heeft, volkomen over
het hoofd. Deze mensen innen im
mers niet alleen hun rente, maar zij
verschaffen ook door hun besparin
gen het kapitaal, waarmede anderen
kunnen werken. Of om op ons ter
rein te blijven zij zijn het, die in
normale omstandigheden de bouw
van onze huizen mogelijk hebben ge
maakt. Zij hebben dat gedaan en zul
len het straks weer doen; want wie
zal kunnen volhouden, dat het sys
teem van onrendabele woningbouw
slechts mogelijk met overheidssub
sidie op de duur gehandhaafd kan
blijven?
rN DAARMEE KOMEN wij op een
ander aspect van deze materie.
Wie het rechtvaardigheidsargument
ten opzichte van de huiseigenaren
of het nu particulieren zijn, dan wel
stichtingen of bouwverenigingen
niets zegt, hij zal misschien wel oog
hebben voor het belang van de wo
ningbouw als zodanig. Wil er binnen
een afzienbare tijd een einde komen
aan het ontstellende woninggebrek,
dan zal men de grote kracht van het
particuliere initiatief weer moeten
inschakelen, hetgeen alleen moge
lijk zal zyn, als er weer rendabel te
maken woningen gebouwd zullen
kunnen worden. Maar vervolgens zal
men ook het verval van de bestaande
huizen tegen moeten gaan, door zo
danige huren toe te laten, dat daaruit
de nodige herstel- en onderhouds
werkzaamheden kunnen worden be
kostigd. Anders is de tijd niet ver
meer, dat het ene huis na het ander
naar het praedicaat „onbewoonbaar"
gaat solliciteren, hetgeen niet alleen
kapitaalverlies voor de gemeenschap
betekent, maar ook een zeer onwel
kome verlaging van ons woningpeil.
Maar dan komt men er niet met
een huurverhoging van 15 pet. Deze
is nog niet eens voldoende om de
reeds geleden achterstand in te ha
len, laat staan om alle voorzieningen
te treffen, welke voor het behoud
van een goed woningbezit nodig zijn.
De Tweede Kamer-fractie van de K.
V.P. heeft dit ingezien en sterk aan
gedrongen op de vaststelling van een
percentage van 20. Dat was waarlijk
niet om de huiseigenaren een extra
douceurtje in de zak te stoppen, maar
om het grote goed van ons woningbe
zit des te kostbaarder naarmate
wij er groter gebrek aan hebben
te redden.
Het aan elkaar koppelen van lonen,
belastingen en huren, waarbij de hu
ren als sluitpost moeten dienen, leidt
niet alleen tot onredelijke consequen
ties, maar vertraagt ook de oplossing
van het woningprobleem. De gedach
te daaraan zij de huurder, die straks
(ongetwijfeld zuchtend) de hand die
per in de zak zal moeten steken, tot
troost.
1 Millioen
houtschade
In bossen van Prinses
Wilhelmina
Dr. H. ten Cate van het K.N.M.I
in de Bildt, die belast is met de stu
die van de windhoos, welke de Ve-
luwe teisterde, heeft medegedeeld,
dat de grootste schade ongetwijfeld
is aangericht op gronden, die het
persoonlijk bezit zijn van Prinses
Wilhelmina.
Over een afstand van ongeveer 14
kilometer en ter breedte van 4300 tot
1400 meter heeft de hoos door de
bossen en over de heide geloeid en
volgens schatting van deskundigen
is daarbij een oppervlakte bos van
naar raming 460 H.A grondig ver
woest. Dezelfde deskundigen schat
ten de hierdoor ontstane houtschade
op ongeveer één millioen gulden.
H.M. DE KONINGIN BEZOEKT
GETROFFEN KOOTWIJK
H.M. de Koningin heeft gistermid
dag een bezoek gebracht aan het
door de windhoos getroffen Koot
wijk. Ongeveer een half uur onder
hield zij zich met de heer Brouwer
en diens bijna 80-jarige moeder die
in de vernielde boerderij woonden
Belangstellend informeerde zij naar
de toedracht van de ramp en ook in
't bijzonder hoe de oude moeder zich
daarna gevoeld had.
Ook vroeg zij of de boerderij te
gen stormschade was verzekerd,
ontkennend geantwoord m'oest wor
den. Nadat H.M. zich ongeveer een
half uur met de getroffenen had on
derhouden vertrok zij in de richting
Kootwijkdorp. Zij was vergezeld
door de prinsesjes Beatrix, Irene en
Margriet en enkele van hun vrien
dinnetjes.
Drie militairen
gedood bij
schietoefening
Tijdens schietoefeningen op een
van de terrefnen van het infanterie-
schietkamp de Harskamp is gister
morgen een mortier-projectiel ont
ploft, de dood van drie militairen
van de Koninklijke Landmacht ten
gevolge hebbend.
De drie militairen waren afkom
stig van het eerste vrijwilligers op
leidingscentrum te Wezep, waar een
opleiding wordt gegeven voor be
roepsofficier bij de Koninklijke
Landmacht.
De drie overledenen zijn sergant J.
M. Musters uit Bergen op Zoom, on
gehuwd, cursist J. Klingeman, uit
Zwijndrecht en cursist A. J. M. de
Laat. Laatstgenoemde was gehuwd
en had vier kinderen.
Bij het ongeval werden verder
geen militairen gewond. Naar de
juiste toedracht wordt door de ma
rechaussee in samenwerking met de
technische staf een onderzoek inge
stelde
MIJLPAAL KOMT ZEVEN
TON TEKORT
De nationale tentoonstelling Mijl
paal 1950 zal vermoedelijk een te
kort van zeven ton opleveren. Het
totaal aantal bezoekers is ruim ge
schat 250.000 en daarbij zijn begre
pen de mensen die alleen 'savonds
kwamen.
De sigaren-makers
Geen verlenging van
overbrugging
De bijzondere overbruggingsrege
ling voor de geheel of gedeeltelijk
werkloze arbeiders in de sigarenin-
dustrie, die op 30 September afloopt,
zal na 1 October niet meer worden
gecontinueerd.
De verwachting, dat de toestand in
de sigarenindustrie zich voor 1 Oc
tober zodanig zal verbeteren, dat er
voor al het personeel weer voldoen
de werk is, zal, zoals het er op het
ogenblik naar uitziet, niet worden
vervuld.
Veeleer moet rekening worden ge
houden met de omstandigheid, dat in
verscheidene sigarenfabrieken een
groter of kleiner aantal werknemers
overcompleet zal zijn en dat deswege
ontslag per 1 October noodzakelijk
zal zijn.
Besprekingen over de ontslagrege
ling tussen vertegenwoordigers van
werkgevers en werknemers in de si
garenindustrie enerzijds en de di
recteur-generaal van de Arbeid en
de inspecteur-generaal van het
Rijksarbeidsbureau anderzijds heb
ben reeds plaats gevonden en tot een
bevredigende oplossing geleid, waar
mede de minister zich heeft kunnen
verenigen.
Frans Vroons in
't gelijk
D, Utrechtse kantonrechter, mr. K.
Denijs heeft gistermorgen de zanger
Frans Vroons in het gelijk gesteld
in zijn geding tegen de K.R.O. in
zake het meer dan eenmaal ten ge
hore brengen van het werk van de
kunstenaar, dat na de eerste uitzen
ding nogmaals door middel van gra-
mofoonplaat of gevoelige band wordt
uitgezonden. Hiermede ls een be
langrijke principiële beslissing geno
men, die voor de .omroepverenigingen
grote consequenties kan hebben.
Zoals men zich herinneren zal gin"
het hier om 't meer dan eenmaal ten
gehore brengen van een uitvoering
van het Kareolseptet. Dc kanton
rechter heeft in zijn uitspraak de
vordering van eiser toegewezen en
de uitzending door de K.R.O. van de
uitvoering door dit septet op 13 No
vember 1949 onrechtmatig ver
klaard.
Mitsdien heeft de kantonrechter
gedaagde veroordeeld om aan eiser
ter vergoeding van de dientengevol
ge geleden schade te betalen de som
van 40.met de rente ad 5 pet.
'sjaars van de dag der dagvaarding
af tot aan de voldoening. De kanton
rechter heeft echter geweigerd de
uitvoerbaar verklaring bij voor
raad, doch daarentegen wel de ge
daagde veroordeeld in de kosten van
het geding.
COLORADOKEVERS IN DEURNE
In Deurne heeft men op het ogen
blik rrfet een ernstige coloradokever,
plaag te maken. Op enkele plaatsen
dringen de schadelijke dieren zelfs
de woonhuizen binnen. In de buurt
schap Kwadestaart zag men de ke
vers met duizenden op wegen, fiets
paden en in de velden. Veel boeren
moeten hun aardappelen te vroeg
rooien.
Verondersteld wordt, dat nalatig
heid van een enkele landbouwer
oorzaak is van deze plaag.
ALLE BOUWARBEIDERS TE
AMSTERDAM KUNNEN
AAN DE SLAG.
Het actie-comité in het bouwbe
drijf te Amsterdam heeft beslist, dat
de bouwwerken met ingang van he
den weer voor alle werknemers wor
den opengesteld.
Het actie-comité, dat bestaat uit
werkgevers en de Bedrijfsunie in
het bouwbedrijf, neemt aan, dat
thans een periode van rust in het be
drijf zal intreden. Het comité zal, in
eventuele gevallen van onrust, van
haar machtiging tot het nemen van
de meest vérstrekkende maatregelen
gebruik maken in het belang van al
degenen, die bij het bouwbedrijf be
trokken zijn. Scherp werd het drij
ven van de EVC veroordeeld: het
actie-comité wildé de arbeiders ech
ter niet het slachtoffer doen zijn van
de daden van onverantwoordelijke
elementen.
HEILIGE MIS IN „DE PAPEGAAI'.'
Gistermorgen woonden de con
gressisten van Pax Romana dc Hei
lige Mis volgens de Byzantijnse Ri
tus bij, in de kerk „de Papegaai", in
de Kalverstraat te Amsterdam Tij
dens het halen van het Antidoron
door de congressisten aan het einde
der Mis.
VROUWEN WILDEN NIEUWE
STAKING.
Enige havenarbeiders die zich
volgens de Scheepvaart Vereniging
Zuid tijdens de staking hebben mis
dragen zijn uit de gelederen van
de Haven Arbeids Reserve verwij
derd. Bij het groepje ontslagen man
nen behoren ook leden van het zo
genaamde Comité van Actie in de
haven van Rotterdam.
Een aantal vrouwen heeft giste
ren in de buurt van het „hok" op de
Linker Maasoever een bijnaam
voor de aanneemlokalen van de S.
V. Z. aan de Maashaven gepro
beerd, de arbeiders tot een nieuwe
staking aan te. zetten. Zij deelden
pamfletten uit, waarop onder ande
re een protest tegen genoemd ontslag
was afgedrukt.
Drukte bij Fokker
In de Fokkerfabrieken te Amster
dam heerst grote bedrijvigheid. Het
belangrijkste object, waar deze in
dustrie zich thans mee bezig houdt,
is ongetwijfeld de bouw van Me
teoor-straaljagers. Hierover komt
geen buitenstaander iets te weten.
Indien gij argeloos wandelaar over
de terreinen van de Fokkerfabrie
ken zoudt trachten een blik te
werpen in de montagehallen waar de
Meteoors worden gebouwd, het zou
u niet gelukken. Want juist deze hal
len staan onder scherpe controle van
de terreinwaohters en alle voorzor
gen zijn genomen, opdat geen onbe
voegden dit terrein zullen betreden.
In de andere afdelingen, waar re.
paratiewerkzaamheden worden ver
richt of waar onze Nederlandse
vliegtuigindustrie werkt aan de bouw
der nog af te levenden S 11-lesvlieg-
tuigen voor binnen- en buitenland
se afnemers, mochten wij bij wijze
van uitzondering een blik werpen. In
het geheel zijn er 100 dezer vliegtui
gen in aanbouw. Hiervan is reeds een
klein gedeelte afgeleverd.
Wel gaat de bouw der S ll's in snel
tempo (er liggen thans 70 geraamten
klaar voor de verdere afbouw), doch
het werk geschiedt met een pijnlijke
nauwgezetheid. Elk ponsgaatje in de
vliegtuig wand, elk schroefje voor het
binnen of buitenwerk wordt met de
zelfde precisie aangebracht. Dit al
les om de gemakkelijke wisselbaar
heid der onderdelen te bevorderen.
Met de „Promotor", het kleine dub-
belstaartsvliegtuig van de Fokker,
wordt thans dagelijks proef ge vlogen.
Weldra zullen de 200 proefvlieguren
vol zijn en dan zal de „Promotor" de
proef voor de rijksluchtvaartdienst
afleggen.
SPOORKAARTJES VERVALST
Acht maanden gevangenisstraf
werd door de Arnhemse rechtbank
bij verstek geëist tegen de instruc
teur J. A. B. uit Nijmegen, die een
spoorkaartje RoosendaalNice had
vervalst. Hij had een biljet voor een
persoon gekocht. Van de één maakte
hij een vier en liet drie andere per
sonen meereizen. De vervalsing
werd te Antwerpen ontdekt. On-
dannks het feit dat B. de gehele reis
kosten betaalde en de N.S. dus geen
financieël nadeel boekte eiste de of
ficier deze zware straf omdat ver
dachte al vaker dergelijke verval
singen had gepleegd.
Radio-piraat krijgt
een maand
Regelmatig zijn in Twente gehei
me zenders in de aether. Bepaalden
de radiopiraten zich voorheen in
hoofdzaak tot het draaien van gra-
mofoonplaatjes thans wordt ook re
clame gemaakt voor bepaalde zaken
en ook ontzien sommige bezitters
vait clandestiene zendapparaten zich
niet om via hun microfoon mensen
te beledigen en te beschimpen.
Woensdagavond laat ontdekten
opsporingsambtenaren van de P.T.T.
en politiemannen in Vroomshoop een
zender en reeds gistermorgen werd
de zaak berecht voor de Almelose
rechtbank.
Het apparaat behoorde aan een 22-
jarige fabrieksarbeider P. Hij had al
zijn spaarcentjes aan zijn liefhebberij
besteed en alleen plaatjes gedraaid.
Nu is hij alles kwijt. Ook zijn ont
vangtoestel, dat hij bij een radiohan
delaar in Vroomshoop had gehuurd.
De opsporingsambtenaren hebben
het in Vroomshoop niet gemakkelijk
gehad. Zij werden in de woning, waar
P. uitzond, met bijlen bedreigd.
Toen de Alinelose politierechter
vroeg, waarom hij ^ich ophield met
de clandestiene uitzendingen zei hij,
dat hij het zulk mooi werk vond.
Conform de eis werd P. tot een
maand gevangenisstraf veroordeeld.
RAILS VAN SPOORLIJN
ENSCHEDE-HENGELO
ONKLAAR GEMAAKT.
Naar nu pas bekend wordt, heb
ben onbekenden in de nacht van
Maandag op Dinsdag, bij de over
weg in dt tweede Br'oeierdweg te
Enschede, op twee plaatsen de rails
van de spoorlijn xiischede-Hengelo
onklaar gemaakt.
Het is een wonder, dat er geen
ongelukken zijn gebeurd, daar er
slechts een geringe kans bestond,
dat de treinen hier zonder te ont
sporen konden passeren. Niettemin
zijn verschillende treinen op deze
plekken gepasseerld zonder dat er
iets abnormaals is opgemerkt. De
politie stelt een diepgaand onder
zoek in. Zij acht het niet waar
schijnlijk, dat er politieke motieven
in het spel zijn.
NEDERLANDSE MEISJES IN
FRANKRIJK GEARRESTEERD.
Twee Nederlandse meisjes, de 25-
jarige mej. van Door en de 20-jarige
mej. van der Veer (nadere adressen
zijn niet bekend) zijn te Versailles
gearresteerd omdat ze geen paspoort
hadden. Zij verklaarden, Frankrijk
clandestien te zijn binnengekomen.
Zij zijn ter beschikking van de Fran
se justitie gesteld.
TWEE HUIZEN IN DE AS
GELEGD.
Donderdagmorgen heeft een felle
brand twee woningen in het centrum
van Groningen in de as gelegd. Het
vuur ontstond, doordat in de keuken
van het gezin M. een primustoestel
ontplofte.
Kort daarop stond alles in lichter
laaie. De brandweer nam aanstonds
krachtige maatregelen ,daar het ge
vaar voor uitbreiding in deze dicht
bebouwde wijk groot was. Men kon
dan ook niet voorkomen, dat het huis
er naast, bewoond door de familie
K. (niet verzekerd) uitbrandde. Bei
de inboedels werden vernield. Het
twee en een halfjarig meisje M.
kreeg brandwonden en.moest in het
Academisch Ziekenhuis worden op
genomen.
IN HET GRIJS
Door A. HRUSCHKA.
(Nadruk verboden).
42)
Ja, het pakt mij telkens, wan
neer ik hier verse bloemen breng
en die mooie vrouw aanzie. Freule
Rita lijkt helemaal niet op haar,
hoewel ook zij 'buitengewoon mooi
Waaraan is gravin Sydow ge
storven?
Zij moet aan tering hebben
geleden en langzaam weggekwijnd
zijn. De mensen babbelen zoveel.
Wat zeggen zij dan?
Bijvoorbeeld: dat zij vroeger
heel intiem met onze gravin was:
dat de twee zuster dol op elkaar
zijn geweest op onze gravin. Of dat
warenen dat toen alles plotse
ling uit was. De jonge gravin Sy
dow ging op reis met haar man,
en twee jaar later werd zij dood
terug gebracht. Zij moet erg boos
zijn geweest op onze gravin. Of dat
waar is, weet ik niet De mensen
hebben het misschien hieruit op
gemaakt, dat ook de Sydows vroe
ger op Grauenegg woonden en
sinds hun plotseling vertrek geen
voet meer in het kasteel hebben
gezet. In ieder geval schijnt onze
gravin haar zuster nog altijd be
mind te hebben, want ze nam de
kleine Rita bij zich in huis. En ik
kan u verzekeren, dat zij steeds
blijken van innige liefde aan haar
beschermelinge gegeven heeft. Haar
eigen zoon werd dikwijls bij haar
achtergesteld.
Hempel stond nog altijd op de
zelfde plaats en hield de blik op 't
portret gericht. Iets in hem zei hem
dat ook deze mooie vrouw betrok
ken was bij het geheim, welks ont
sluiering hij zich tot taak had ge
steld. Maar nog steeds vond hij
slechts vermoedens en constaterin
gen.
Beneden hield een auto stil.
Lenke raapte snel zijn gereed
schap bij elkaar.
Kom gauw, Albert, zei hij, ik
geloof dat de familie er al is.
Het was inderdaad de gravin met
haar zoon en freule Rita.
Lenke en Hempel hadden nau
welijks de vestibule bereikt, of de
portier zette de deuren wijd open.
Met een stijf knikje ging de gra
vin snel voorbij. Zij scheen nog ma
gerder en bleker dan gewoonlijk,
maar de grijze ogen keken nog al
tijd scherp en onrustig rond.
Graaf Herbert groette helemaal
niet .Als dromend ging hij de trap
op, de blik somber naar de grond
gericht.
Zijn jeugdig, hups gezicht had in
de laatste dagen een ernstige, man
nelijke uitdrukking gekregen en
dit deed hem ouder schijnen dan
hij was.
Rita von Sydow volgde langzaam.
Er lag een. bittere^ vreemde trek
om haar mond; geen lachje verhel
derde haar gezicht, toen zij de
groet van de bediende kalm be
antwoordde met een paar knikjes.
Mij dunkt, zei Lenke, toen de
familie voorbij was, dat de stads
lucht hun niet veel goed heeft ge
daan.
Hij verwijderde zich en Silas
Hempel volgde hem zwijgend.
Er was in zijn brein een ver
schrikkelijke gedachte gerezen, die
zijn hart ontstuimig deed kloppen.
XIV.
Als een kil-vochtige hand legde
zich de schemering van de herfst
avond op de aarde. Nevel omslui
erde de bergen; nevel hing zwaar
in de lucht; geen sterretje aan het
uitspansel was er te zien.
Door het sombere stille bos
richtte Herbert von Grauenstein
zijne schreden naar de houtvesterij.
Hij was in een donkere mantel ge
huld en liep zeer snel.
Vijf dagen geleden, kort vóór z'n
vertrek naar Graz, had Steinbrech
hem schriftelijk medegedeeld, dat
hij om alle conflicten te Vermijden,
zijn ontslag had genomen. Tege
lijkertijd had de jonge graaf een
brief van Lore ontvangen, waarin
zij hem zijn woord teruggaf en in
korte, eenvoudige woorden ver
zocht, geen pogingen aan te wen-
dtn om haar in haar besluit te doen
wankelen. Wat zij deed, was naar
zij meende haar strenge plicht.
Toen Herbert die regelen las,
lachte hij bitter.
Was hij krankzinnig, of wdren 't
de anderen? Geloofden zij waarlijk,
dat hij zich om de wille van het
geld van zijn levensgeluk zou la
ten beroven?
De eerste uren bleef hij als ver
suft. Toen kwam de reis naar Graz
en voorlopig moest alles achter
staan bij het medelijden, dat Ri
ta's positie hem inboezemde. Op de
eerste plaats moest hij haar bij
staan; in de eerste, zware dagen,
die op Walter's arrestatie volgden,
mocht hij haar niet alleen laten.
Maar nu was het ogenblik geko
men, waarop hij weer aan zichzelf
mocht denken. Lore was weg, maar
Steinbrech was nog hier. Met hem
wilde Herbert ernstig spreken.
Plotseling bleef hij staan en zijn
gezicht betrok. Hij bevond zich op
de kleine heide, waarop de hout
vesterij lag.
De vensterluiken waren gesloten.
Om het huis heen was alles stil. Bij
de eerste oogopslag zag men, dat
het niet meer bewoond was.
Herbert stond daar roerloos, de
ogen strak op het huis gevestigd.
Dus weg! Ook Steinbrech, zonder
afscheid, zonder hem met één woord
van zijn vertrek in kennis te stel
len. Of moest de brief, die hij on
langs had gekregen, een afscheid
voor immer betekenen?
Herbert zette zich neer onder 'n
hoge spar en liet het hoofd op de
hand rusten. Hier had hij Lore de
eerste kus gegeven. Hier hadden
zij elkander trouw gezworen. Hier
had hij voor de eerste maal begre
pen, wat puur geluk is.
En dit alles zou nu voor altijd
voorbij zijn? En waarom? Opdat
hij in rijkdom en weelde zou kun
nen voortleven?
Voor wie? Zijn vader was dood;
en zijn moeder? Wanneer hij aan
haar dacht, ging hem een huive
ring door de leden.
Neen, neen, neen! riep hij
luid in de schemering Hij sprong
op en wierp het hoofd in de nek.
Ik geef niets om rijkdom, ik geef
niets om het majoraat, dlat ik
zonder rijkdom niet kan aanvaar
den. Maar jou heb ik nodig, jou,
mijn Lore!
Snél keerde hij naar Grauenegg
terug. Zijn besluit was genomen.
Waar is moeder? vroeg hij
Jean, die juist de trap afkwam.
Mevrouw de .gravin is een
ogenblik geleden met freule Rita
naar de wintertuin gegaan.
Goed. Dank je.
Herbert liep niet meer zo snel.
Wa* Rita nu bij de gravin, dan
moest Ihij wachten. Hij wist wat
zijn nicht aan haar tante wilde
zeggen. Gravin Renate moest ein
delijk weten, dat Walter in de
avond van 13 Augustus bij Rita in
het park was geweest; want freule
von Sydow had besloten, aange
zien Walter om harentwille hard
nekkig bleef zwijgen, zelf de rech
ter van instructie dé waarheid me
de te delen.
Van dit besluit en van het feit,
dat zij van Walter hield, wilde
zij de gravin in kennis stéllen.
(Wordt vervolgd).
