S)e CeidóeSoivfca/nt
Taegoe wordt door regering en
burgers ontruimd
Z.-Koreaanse regering te Poesan
j\e BURGERBEVOLKING van Taegoe, de bedreigde tijdelijke hoofdstad
U van de Zuid-Koreaanse republiek, heeffc, vandaag bevel gekregen de
stad te verlaten. Het bevel, dat is uitgegeven door de stedelijke overheid,
heeft betrekking op meer dan honderdduizend mensen. Kort nadat het
besluit werd bekend gemaakt, begaven duizenden mensen, die hun be
zittingen reeds bijeen hadden gepakt, zich op weg in Zuidelijke richting.
Het is de grootste volksverplaatsing sinds de Noord-Koreanen de 38ste
breedtegraad overschreden. De druk van vier Noordelijke divisies ten
Noorden van Taegoe neemt toé. Ook de Zuid-Koreaanse regering heeft
Taegoe verlaten en gaat zich vestigen in Poesan. Hedenmorgen waren
zware gevechten aan de gang op slechts 20 km. afstand van Taegoe.
Mogelijkheden en moeilijkheden
op N.-Guinea
VRIJDAG 18 AUGUSTUS 1950
41ste JAARGANG V No. 12058
Directeur: C. 1VL v. HAMERS VELD
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
Zuid-Koreaanse
hoofdstad zakt steeds
Zuidelijker at
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abónn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.35 p. w., f 1.50 p. mnd., f 4.50 p. kwart. Franco p. p. f 5.25. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
FELLE STRIJD VLAK BIJ TAEGOE
versterkt door mariniers van de
Zuidkust, het offensief tegen het
bruggenhoofd dat 32 kilometer ten
Noorden van Masan aan de Naktong
ligt, hervat, aldus dit communiqué.
Enkele kleine winsten werden
hierbij geboekt. Alle Donderdag ge
wonnen terrein werd in de nacht be
houden ondanks mortiervuur.
Aan de Oostkust zijn de Zuid-Ko-
reanen tot in Pohang en Kigje door
gedrongen, welke plaatsen de Noor
delijken veroverd hadden.
De Zuid-Koreaanse troepen zijn te
12.34 uur plaatselijke tijd de stad
Pohang binnengerukt.
Meer troepen en snel
„Zendt mij meer troepen, en vooral
snel!"' Dat is de kern van een beroep,
dat generaal MacArthur gisteren op
de leden van de UNO heeft gedaan,
in zijn tweede rapport, dat hij over
het verloop van de strijd aan de Vei
ligheidsraad heeft doen toekomen en
dat gisteren is gepubliceerd.
„Het is mijn vurige wens", zo
Nieuwe doorbraak der
Noordelijken
Onder dekking van autokanonnen
en tanks hebben Noordelijke troepen
Donderdag een doorbraak van bijna
twee kilometer in het Zuid-Koreaan
se front geforceerd in het kaden van
de aanval op Taegoe.
De Noordelijken gebruiken bij de
aanval vier divisies en zijn tussen
Waegwan en Koenwi op een grote
breedte doorgebroken. Een woord
voerder van het achste leger ver
klaarde, dat thans „het meest crtie-
ke stadium voor de gehele Ameri
kaanse defensielinie" was aangebro
ken.
Het Amerikaanse offensief tegen
het bruggenhoofd over de Naktong,
65 km. Zuidelijker, maakt „langzaam
voortgang". Er woedt daar een zeer
bloedige strijd. De Amerikaanse troe
pen hier zijn versterkt met mari
niers van het Zuidelijke front. Twin
tig diuzend of meer Noord-Koreanen
zijn in de strijd geworpen. Er zijn
twee aanvallen gedaan op een heu
vel, waar zich nog Noord-Koreanen
met lichte wapens bevinden. Een
„zuiveringsactie" met vliegtuigen
richtte weinig uit. Volgens de laat
ste berichten is de heuvel nog steeds
in Noord-Koreaanse handen. De
Noord-Koreanen lieten de mariniers
naderzij komen en vielen plotseling
met machinegeweren en handgrana
ten aan.
Het Noord-Koreaanse hoofdkwar
tier maakt bekend, dat 15 Augustus
Waegwan bezet is. Volgens het com
muniqué zijn vele Amerikanen ge
dood of gevangen genomen en zijn
vijf tanks, twaalf kanonnen en 25
„raketaffuiten", 81 mortieren en een
groot aantal auto's en andere uitrus
tingsstukken buitgemaakt. Voorts
waren 13 Augustus twee superforten
door luchtdoel geschut neergehaald.
BEDREIGDE VERBINDINGS
LIJNEN.
Volgens het laatste communiqué
van het hoofdkwartier van MacAr
thur wordt de hoofdweg van Poesan,
de haven aan de Zuid-Oostpunt van
het schiereiland, naar Taegoe, die
het hart van de Zuid-Koreaanse ver
bindingslijnen vormt, op drie pun
ten ernstig bedreigd: het bruggen
hoofd in de „zak van de Naktong" bij
tig duizend of meer Noord-Koreanen
se strijdmacht over de Naktong bij
Hjongpoeng, ten Zuiden van Taegoe,
die de weg van Toegoe naar Poesan
tot op 16 a 18 kilometer is genaderd;
en als grootste dreiging de door
braak tussen Waegwan en Koenwi
naar Taegoe.
Bij het aanbreken van de dag
heeft de 24ste Amerikaanse divisie,
BIJ GROUW WORDT NIEUW TY
PE SPOORBRUG GEMONTEERD.
Het kortgeleden in Friesland ge
graven kanaal, dat een onderdeel is
van de verbinding van Groningen
met Lemmer, kruist bij Grouw de
spoorlijn LeeuwardenHeerenveen.
Hierdoor werd de bouw van een be
weegbare spoorbrug noodzakelijk.
Bij de Utrechtse werkplaatsen van
Werkspoor is een 28 meter lange
basculebrug met gepatenteerd rol-
sleufmechanisme gebouwd, die thans
bij Grouw wordt gemonteerd. Het is
de eerste spoorbrug van dit type.
Op de voorgrond de nieuwe spoor
brug. Op de achtergrond wordt een
verkeersbrug gebouwd.
schrijft de generaal letterlijk, „dat de
leden der Verenigde Naties onver
wijld de sterkte van onze grond
strijdkrachten in Korea zullen verho
gen. Om het conflict tot een goed ein
de te brengen is het van primair be
lang, dat de leden-staten snel hande
len".
MacArthur rapporteert dan dat tot
dusver alleen Amerikaanse troepen
aan de strijd te land hebben deelge
nomen en schrijft vervolgens over
het strijdverloop (tot 21 Juli) zelf:
„De operaties van het leger waren
hoofdzakelijk terugtochten en vertra
gende operaties volgens vastgesteld
plan, met het doel tijd te winnen. De
versterking van onze strijdkrachten
is in versneld tempo voortgegaan".
„De zeestrijdkrachten zijn uitge
breid met Amerikaanse en Britse
vlooteenheden, en verder zijn sche
pen van de Franse, Nederlandse, Ca
nadese en Nieuw-Zeelandse marine
onder commando van de VN gesteld."
De strijd op de grond blijft volgens
MacArthur een uiterst woest karak
ter vertonen. „De taaiheid en de
moed van onze sterk in de minder
heid zijnde strijdkrachten wedijve
ren met de bijna fanatieke vastbera
denheid van de vijand".
Zo schrijft hij: „De hele operatie
heeft het karakter van een grote
campagne aangenomen, waarin alle
strijdkrachten der VN, die er aan
deelnemen, zich bewonderenswaar
dig gedragen. Ik kan niet genoeg de
nadruk leggen op de prachtige sa
menwerking en de perfecte coördina
tie, niet alleen binnen de strijdkrach
ten van de verschillende landen,
maar ook tussen deze strijdkrach
ten onderling", zo besluit generaal
MarArthur zijn tweede rapport aan
de Veiligheidsraad.
Gouverneur v. Waardenburg terug in Nederland
denburg, is gisteravond, komend uit Hollandia, op Schiphol gearri
veerd. Hij zal met de Nederlandse regering in de komende weken be
sprekingen voeren over de situatie op Nieuw Guinea en adviezen uit
brengen. De heer van Waardenburg denkt ongeveer een maand in Ne
derland te blijven.
„De moeilijkheden", zo vertelde
hij, „zijn groot. Men zou kunnen
zeggen, dat wij nog iedere dag ach
teruit gaan. Wij leven er bij de gra
tie van hetgeen de Amerikanen ach
terlieten en de omstandigheden zijn
daar primitiever dan primitief. Het
duurt bij voorbeeld vijf maanden
voordat goederen, die wij in Neder
land bestellen, op hun plaats van
bestemming zijn. Deze omstandighe
den hebben tot gevolg gehad, dat wij
nog niet de zo dringend noodzakelij
ke experts hebben kunnen aantrek
ken. De voedselvoorziening, de huis
vesting, en de verbindingen zijn de
drie hoofdproblemen. Er is op het
ogenblik een soort „biologisch"
evenwicht, dat zo labiel is, dat iede
re immigrant het zou kunnen ver
storen. Immigratie op dit ogenblik
is dan ook onmogelijk, maar zodra
wij met de exploratie een basis heb
ben gelegd", zo zeide de gouverneur,
„acht ik immigratie op grote schaal
zeer wel mogelijk Het kan echter
nog best vijf jaren of langer duren
voor het zover is".
Als objecten, die zeker 'n lonende
investering mogelijk maken, noem
de de heer van Waardenburg de
tonijnvisserij en de bodemrijkdom
men. Van particuliere investering
is echter op het ogenblik nog geen
sprake. Belangrijk werk is verricht
door Volkers Aannemersmaatschap
pij. Deze maatschappij zond enkele
experts, die na een langdurig onder
zoek een rapport hebben opgesteld
over de mogelijkheden en de Jkosten
voor de bouw van een haven, een
goede weg en een nieuwe stad; drie
burg met de regering zal bespreken.
Hoewel de heer van Waardenburg
po'itieke vragen ontweek, verklaar
de hij wel, dat de verhouding tussen
de leden der autochtone bevolking
onderling en tussen de Nederlanders
en de autochtone bevolking zeer
goed is. „Zoals de kaarten nu liggen
sta ik er voor in", zo zeide hij, „dat
de bevolking 100 pro-Nederlands
LAAT HET MAAR ZO BLIJVEN.
In een artikel over de toekomst
van Nieuw Guinea schrijft de „New
York Times" van 16 Augustus, dat
de Nederlandse en de Indonesische
regeringen de kwestie van de toe
komstige status van Nieuw Guinea
van zulke verschillende standpunten
bekijken, dat het moeilijk is te zien,
hoe een goede oplossing kan worden
bereikt. „De Indonesiërs willen hun
heerschappij ook over Nieuw Gui
nea uitstrekken, maar de Nederlan
ders voeren hier tegen in, dat het
pas onafhankelijk geworden Indone
sië niet in staat is om de verant-
doordelijkheden van dit bewind op
zich te nemen". „De Nederlanders
hebben er terecht op gewezen, aldus
fiet blad, „dat alhoewel Nieuw Gui
nea territoriaal in het Indonesische
gebiedsdeel ligt, het toch nooit wer
kelijk deel heeft uitgemaakt van het
gebied, dat thans onder Indonesisch
bewind staat. De bewoners zijn een
nog onontwikkeld volk en zij zouden
zeer goed in aanmerking kunnen ko
men voor de Amerikaanse hulp voor
onontwikkelde landen. Maar zij zou-
Veiligheidsraad
komt geen stap
verder
Malik houdt geheime zittingen
De Veiligheidsraad is er gisteren
avond tijdens een besloten zitting,
die door Malik zonder opgaaf van
redenen bijeen was geroepen, niet in
geslaagd uit de impasse te geraken,
die ontstaan is door de Russische
verzoeken om zowel Noord- als Zuid-
koreaanse vertegenwoordigers tij
dens de Korea-debatten aan de be
sprekingen te laten deelnemen.
Dit werd door gewoonlijk goed in
gelichte diplomatieke woordvoerders
meegedeeld, toen de bespreking van
anderhalf uur ten einde was geko
men.
Onmiddellijk daarna gingen de
gedelegeerden van de elf landen, die
in de Veiligheidsraad zitting hebben,
over tot de openbare vergadering en
zetten zij hun algemene verklaringen
over het Koreaanse vraagstuk voort.
Malik begon met te verklaren, dat
de gedelegeerden niet-officieel van
gedachten hadden gewisseld over
vraagstukken, die tijdens de vorige
zitting ontstaan waren.
Hij zei het wenselijk te achten de
beraadslagingen achter gesloten deu
ren voort te zetten. In dit verband
werd door functionarissen van de
Uno meegedeeld, dat de volgende
besloten bijeenkomst aanstaande
Maandag gehouden zal worden.
Pholien krijgt z'n
meerderheid
GEEN LANG LEVEN?
De Belgische Kamer van Afgevaar
digden heeft gisteren met 107 stem
men tegen 78 en géén onthoudingen
het regeringsprogram van het katho
lieke kabinet- Pholien goedgekeurd.
Socialisten liberalen en communis
ten stemden tegen. Veel leden van
de oppositie waren afwezig. De re
geringsverklaring zal heden (Vrij
dag) in de Senaat worden behan
deld. Aangenomen wordt, dat het
program ook daar zal worden goed
gekeurd. Het Belgische parlement zal
Maandag tot 3 October op reces gaan.
Minister-president Pholien heeft
het debat na voorlezing van zijn re
geringsverklaring ingeleid met de
mededeling, dat de noodzakelijke ho
gere uitgaven voor defensie bestre
den moeten worden (^por bezuiniging
cp het Drogramma voor openbare
werken, dat bij de verdedigingsplan
nen ingeschakeld diende te worden.
Mijn regering, aldus Pholien, zal het
programma van de regering-Duvieu-
sart afwerken.
Pholien vervolgde met te zeggen,
dat de internationale toestand „een
grote, morele, economische en mili
taire herbewapening van het land
eiste". Hij vroeg het parlement in
dit verband „alle financiële en mili
taire maatregelen te nemen".
Dit verzoek wordt door sommigen
opgevat als e^n aanwijzing, dat de
tijdsduur varljfee militaire dienst
plicht in België zal worden uitge
breid van 12 tot 18 of misschien zelfs
24 maanden.
Politieke waarnemers in Brussel
zijn Van oordeel, dat de nieuwe re
gering niet van dien aard is, dat haar
een lang leven beschoren kan zijn.
In het algemeen is men van mening,
ckt het hier slechts een
rmg betreft, die slechts
maanden zal aanblij
tionale verplichtingen, die E
heeft aangegaan en de econom
mobilisatie, die kortgeleden is
kondigd, zullen, zo redeneert
hier, de C.V.P. er toe dwingen
de andere partijen samen te we
iieii vcui xueiiiiig,
een interimrege-
ichts een drietal
ven De interna-
projecten, die voor de exploratie van j den veel beter af zijn onder Neder-
Nieuw Guinea dringend nodig zijn. lanfee dan onder Indonesische rege-
Dit rapport is een van de onderwer- ring." „De Australische regering is
pen, die gouverneur van Waarden-1 ook gekant tegen een Indonesisch
bewind op Nieuw Guinea. Er is geen
kwestie van „imperialisme" of oud
kolonialisme, noch in de Nederland
se, noch in de Australische houding.
Nieuw Guinea heeft in zekere zin
onder „voogdijschap" gestaan en de
„curatoren" zijn van mening, dat dit
voorlopig maar zo moet blijven", al
dus besluit de „New York Timés"
haar artikel.
PRINS BERNHARD OVERHAN
DIGT DE VERSIERSELEN VAN DE
ORDE VAN GROOT-OFFICIER
VAN ORANJE NASSAU AAN DR.
FELIX KERSTEN. Z. K. H. Prins
Bernhard heeft Donderdagmiddag
ten paleize Soestdijk persoonlijk de
versierselen, behorende bij de Orde
van Grootofficier in de Orde van
Oranje Nassau uitgereikt aan de
vroegere massage-ar-ts van Heinrich
Himmler, dr. Felix Kersten, de Fin
se arts, die zich in bovengenoemde
functie tijdens de oorlog zeer ver
dienstelijk heeft gemaakt, voor Ne
derlanders en andere slachtoffers
van het Nazi-regime. De Prins sprak
in de stuczaal van het paleis ruim
een half uur met dr. Kersten over
zijn werk in de oorlog. Het is moei
lijk woorden te vinden om u te dan
ken voor alles, wat u voor Neder
land hebt gedaan, zei de Prins.
Dr. Kerstens zal drie maanden in
ons land blijven. Volgend jaar hoopt
hij zich definitief in Nederland te
vestigen.
Atlantisch ministerie
Van financiën
EEN FRANS VOORSTEL
Frankrijk heeft gisteravond for
meel voorgesteld om door de Weste
lijke wereld een soort van Atlantisch
ministerie van financiën te^laten op
richten ter betaling van de nota's
voor de herbewapening.
Het voorstel was vervat in een me
morandum, dat in de namiddag van
wege het ministerie van buitenlandse
zaken aan de Amerikaanse am'bassa-
deur David K. Bruce is overhandigd.
De nota zal ook besproken worden
door de afgevaardigden van de lan
den van het Atlantisch pact, die de
volgende week in Londen bijeenko
men.
Nopens de inhoud van de nota is
noch van Franse, noch van Ameri
kaanse zijde officieel iets bekendge
maakt.
Van zeer gezaghebbende zijde
werd echter vernomen, dat de Fran
sen in hun memorandum voorgesteld
hebben door de 12 landen van het
Atlantische Pact centrale raden te
laten oprichteg, die in nauwe onder
linge samenwerking, financiële, poli
tieke en militaire aangelegenheden
moeten behandelen.
Moeilijkheden te
Menado
Aneta verneemt uit zeer betrouw
bare bron, dat opnieuw moeilijkhe
den zijn gerezen tussen leden van
het voormalige K.N.I.L. en de
A.P.R.I.S., uamelijk in Menado.
Er is geen enkele bijzonderheid
ird van de moeilijkheden
;en, doch militaire waar-
n reeds naar genoemde
nden, terwijl een verte
ier van het afwikkelings
van de Koninklijke Land
macht waarschijnlijk morgen naar
Menado zal vertrekken met een ver
tegenwoordiger van de leiding van de
A.P.RI.S.
Grote brand in
Californië
Men denkt aan sabotage
Door een geweldige brand, ge
volgd door een ontploffing, is een
chemische fabriek in Californië, die
materiaal vervaardigt voor de strijd
op Korea, met de grond gelijkge
maakt.
De eigenaars van de fabriek heb
ben gezegd, dat er waarschijnlijk sa
botage in het spel is. Zij hebben de
recherche verzocht, een onderzoek
in te stellen. De schade wordt ge
schat op een kwart millioen dollar.
150 PERSONEN VERDRONKEN IN
OPPER-BENGALEN?
Men gelooft, dat 150 personen ver
dronken zijn als gevolg van het om
slaan van een motorboot met 200
passagiers op de gezwollen rivier de
Karnafoeli in Opper-Bengalen. Het
ongeluk is Dinsdag jl. gebeurd. Dit
is gemeld door het te Calcutta ver
schijnende blad „Daily Statesman".
De betrokken rivier is door zware
regenval buiten haar oevers getre
den en heeft grote gebieden onder
water gezet.
De strijd tegen de
Hongaarse Religieuzen
De Hongaarse regering heeft om
cpportuniteitsredenen enigszins bak
zeil moeten halen in haar strijd te
gen de religieuzen. Dit is het gevolg
van het heftige verzet van de bevol
king van Hongarije tegen de massa
arrestaties der kloosterlingen. De
communistische regering heeft hen
weer vrijgelaten, maar onder zulke
voorwaarden, dat haar eigenlijke
doel: de opheffing der kloosters, toch
wordt bereikt. Daarbij deed zij aan
het episcopaat het voorstel om de
kloosterlingen weer tot de Kerk en
de school toe te laten, onder restric
tie evenwel, dat zij gewone burger
kleding zouden dragen. De bisschop
pen van Hongarije hebben dit voor
stel unaniem afgewezen.
Thans probeert de Hongaarse re
gering om op andere wijze de laïci-
sering der kloosterlingen te bereiken.
Zij mogen namelijk naar hun fami
lieleden terugkeren, maar het is hun
daarbij niet toegestaan hun ordekleed
te dragen. Ook mogen zij geen kloos
tergemeenschap meer vormen of de
H Mis lezen. Dit betekent echter
niet, dat de religieuzen voor de rest
vry zyn in hun doen en laten. Het
enige wat de Hongaarse regering
door haar concessie aan de bevol
king nastreeft is, om thans zonder
opzien de religieuzen een voor een
aan de politieterrein: te kunnen uit
leveren.
Ook in de andere sectoren van de
strijd der communisten tegen de Ka
tholieke Kerk in Hongarije is het al
lesbehalve rustig. Daar de poging
der regering, om splitsing in de Kerk
te veroorzaken, mislukt is, verwacht
men, dat zij thans zal overgaan tot
de arrestatie van verschillende bis
schoppen. Op de conferentie van
„progressieve priesters", die de re
gering op 1 Augustus te Boedapest
had belegd, verscheen namelijk maar
een uiterst gering aantal priesters,
die voor het grootste deel nog daar
heen waren getransporteerd door de
politie. Vier priesters uit het bisdom
Vacz waren vrijwillig gekomen. De
bisschop van dit bisdom, Mgr. J. Pe-
tery, heeft hen echter onmiddellijk
uit hun ambt ontzet. De Minister van
Cultuur, Darvas, heeft op deze daad
van Mgr. Petery scherp gereageerd
met een persoonlijke aanval in de
communistische pers. De bisschop
wordt in deze aanval beschuldigd
\an terreur-methoden.
Deze schfrpe reactie, gecombineerd
met andere regeringsuitingen aan het
adres van Mgr Petery, doet vermoe
den, dat deze zestig-jarige prelaat
het eerstvolgende slachtoffer van het
communistische regiem zal zijn. Een
zelfde gevaar bedreigt ook Mgr. San-
dor Kovacs, de bisschop' van Szom-
hathély. Als zijn opvolger duidt men
reeds aan de vroegere deken uit het
aartsbisdom Esztergom Mozer Janos,
die tijdens de „conferentie van pro
gressieve priesters" te Boedapest
gekozen werd tot hoofd van de door
GRAZIANI KOMT VRIJ
Maarschalk Rodolfo Graziani,
voormalig opperbevelhebber van
Mussolini's fascistische republikein
se leger, zal op 29 Augustus uit de
gevangenis worden ontslagen.
„PSYCHOLOGISCHE OOR
LOGSVOERING"
Het Amerikaanse departement van
buitenlandse zaken heeft de vorming
bekend gemaakt van een „nationale
raad voor psychologische oorlogs
voering" om het Amerikaanse tegen
offensief tegen de Russische propa
ganda te coördineren.
Men gelooft, dat de raad ongeveer
op de zelfde wijze zal werken als de
geallieerde organen voor psychologi
sche oorlogvoering in de tweede we
reldoorlog.
De raad zal onder voorzitterschap
staan van de assistent-minister van
buitenlandse zaken Edwarfl Barret,
die verantwoordelijk is aan minister
Acheson.
KawiejCtje....
Er is in elk leed een persoonlijk
element hetwelk door geen buiten
staander kan benaderd worden.
