Eerste proef van een
mobilisatie-oproep per radio
Hamsteren valt
niet mee
De 7-Dec.-divisie geleidelijk
»mobilisabel«
Eerste Kamer
Ontworpen pensioenbijslagen
onvoldoende
3~Ca%te Qotf\
Ste Man
WOENSDAG 9 AUGUSTUS 1950
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 2
De beantwoording bleef beneden de verwachting
Gisteren is -de proef genomen
met de oproep voor mobilisatie-oe
fening per radio. Het voornemen
tot het houden van deze oefening
was reeds bekend, maar de onderde
len, die voor deze oproep in aan
merking zouden kunnen komen, wa
ren in het onzekere gelaten, of deze
oproep juist hen zou betreffen. De
radio-oproep werd gedaan na de
nieuwsberichten van 6 en 7 uur
gisteravond en zij bleek betrekking
te hebben op de mannen van het
garderegiment jagers, die normaal,
volgens de schriftelijke oproep he
den in de Knoopkazerne te Utrecht
hadden moeten opkomen.
Een verslaggever van het A. N-
P is getuige geweest van de op
komst. De leider der oefening ver
wachtte dat het gros der opgéroepe-
nen omstreeks tien uur des avonds
zou verschijnen. In de eerste plaats,
omdat natuurlijk velen der hierbij
betrokkenen in verband met de va-
cantie en het mooie weer niet thuis
zouden zijn. In de .tweede plaats,
omdat in de oproep vermeld werd
„bij wijze van proef' zulks om het
publiek niet te verontrusten en in
de derde plaats, omdat er geen drei
gend oorlogsgevaar bestaat, zodat
niet de spanning aanwezig is, die
bij een werkelijke mobilisatie de op-
geroepenen tot spoed aanmaant.
Bovendien, zo deelden deze
hoofdofficieren mede, komen de bij
deze oefening betrokkenen hoofd
zakelijk uit Rotterdam, Den Haag,
Delft en Woerden, d. w. z. in hoofd
zaak uit Zuid-Holland, zodat zij
ook niet zo spoedig in Utrecht zou
den kunnen zijn. Wel hielden de
Nederlandse spoorwegen te Rotter
dam een extra trein gereed om in
geval van nood te kunnen bijsprin
gen, daar het verkeer van Rotter
dam in het algemen deze dagen
groot is met het oog op de tentoon-
steling in de Maasstad.
Ofschoon het hier een herhalings
oefening geldt, is het zwaartepunt
toch eigenlijk gelegen in de mobili
satie-oefening, die ten doel heeft te
controleren of de op papier getrof
fen maatregelen ook in practijk
voldoen. Maar er is voor hedenmid
dag aan verbonden een kleine ter-
reinoefening in het Zuiden van de
provincie Utrecht en een nachte
lijke oefening van Donderdag op
Vrijdag. Zaterdag in het middaguur
zwaaien de mannen weer af.
Van zes uur af stond men in de
Knoopkazerne gereed om de opko
mende mannen te ontvangen. Zij
zouden dan worden gekleed, door
gelicht en gekeurd.
Te ongeveer acht uur kwam de
eerste opkomeling in de kazerne
aan. Arie Knyff, een 25-jarige
Een verslaggever te Atlanta in de
Ver. Staten heeft één dag voor ham
steraar gespeeld orrr eens te zien,
welke houding de mensen tegenover
het hamsteren aannemen.
Hij huurde een kar en ging naar
dë markt, waar hij suiker, peper en
sigaretten insloeg.
„De blikken van de omstanders
waren als dolksteken", vertelt hij,
„en de mensert staken hun mening
niet onder stoelen of banken. Zij
vertelden zeer rondborstig wat zij
dachten over mijn afkomst, mijn va
derlandsliefde en de vervulling van
mijn militaire dienstplicht".
„Toen ik ettelijke ponden zwarte
peper kocht, zei ik tot een van de
omstanders: „dit spul zal schaars
worden".
„Je soort moest schaars zijnzei
de man.
Toen de verslaggever zijn elfde zak
suiker in ontvangst nam, zei een
vrouw: „dat is verschrikkelijk,
terwijl onze jongens in Korea vech
ten en sneuvelen".
Na een half uur werd hij door ie
dereen op de markt nagewezen en
drie mensen hadden hem aange
bracht bii de marktmeester.
De conclusie van de verslaggever
was: „onnodig een beroep te doen
op het geweten van de hamsteraars,
want wie in staat is, onder zulke om
standigheden te hamsteren, heeft
geen geweten".
timmerman, uit Montfoort, die
persoonlijk de oproep te kwart
over zes had gehoord en de eer
ste bus naar Utrecht had geno
men. Hij heeft vroeger in het
garderegiment „Prinses Irene" ge
diend, maar was nu ingedeeld bij
de „Jagers.."
Te ongeveer negen uur kwamen
steeds meer mannen zich aanmel
den.
OPKOMST BENEDEN
DE VERWACHTING.
Te half een vannacht vernamen
wij, dat op dat ogenblik van de on
geveer 600 opgeroepenen er zich
ruim 200 hadden aangemeld. Dit
bleef beneden de gekoesterde ver-
INDEXCIJFERS VOOR
HUISHOUD-REKENINGEN.
Het Centraal Bureau voor de Sta
tistiek heeft thans voorlopige prijs
indexcijfers van het gezinsverbruik
samengesteld per 15 Juli 1950.
Het indexcijfer daalde sinds 15 Juni
1950 met 1 pnt.
Het indexcijfer voor de voedings
middelen vertoont t.o.v. 15 Juni een
belangrijke daling, n.l. met 6 pun
ten, welke werd teweeg gebracht
door sterke prijsdalingen van aard
appelen en fruit. Margarine en vlees
stegen in prijs, evenals, in geringe
mate, groenten, kaas en eieren. Deze
prijsstijgingen konden echter in be
tekenis niet opwegen tegen de hier
voor genoemde prijsdalingen.
Bij de niet-voedingsmiddelen ste
gen de prijzen van kleding en huis
houdelijk linnengoed. Van meer in
vloed op het totaal-indexcijfer was
echter de prijsstijging van vaste
brandstoffen. Bovendien is bij de be
rekening van het Juli-indexcijfer
geen rekening meer gehouden met
de eind 1949 verstrekte subsidie 1
per gezinslid) op huisbrandkolen.
Hierdoor, en, in geringe mate, door
de verhoging van de ziektefondspre-
mie voor vrijwillig verzekerden on
dergingen de indexcijfers voor de
„overige groepen" een stijging. Bij
niet-voedingsmiddelen traden
wachting, die zich bewogen had I prijsdalingen op voor damesschoenen
rondom een percentage van 50. en zachte zeep.
Met wapenuitrusting naar huis
Gisteren was 't de eerste opkomst
dag van de 7-Decemberdivisie, die
zoals wij reeds eerder berichtten ge
durende de maand Augustus voor
één dag zal worden opgeroepen, ten
einde mobilisabel gemaakt te wor
den. De bedoeling van deze op
komstoefening is het uit Indonesië
gerepatrieerde personeel van de di
visie van uitrusting en bewapening
te voorzien en het opnieuw te en
cadreren. Te Amersfoort kwamen
gisteren de manschappen van het
voormalige eerste verkennersregi
ment op in de Prins Willem III-ka-
zerne, waar het regiment Huzaren
van Boreel gelegerd is.
De regimentscommandant, luit.-
kolonel J. J. Ceuvels, vertelde dat
het grootste gedeelte van de 950 man
die opgeroepen waren, zich gisteren
heeft gemeld. Voor hen die verhin
derd waren, bestaat er over veertien
dagen wederom gelegenheid.
GROOT AANTAL
GEDEMOBILISEERDEN WIL
ONDERWIJZER WORDEN.
De aanvangsdatum van de onder
wijzerscursus voor gedemobiliseerde
militairen, welke aanvankelijk was
bepaald op 1 September a.s., is we
gens het grote aantal aanmeldingen
verschoven naar 1 October 1950. Van
de acht cursussen elk voor vijf-
en-twintig leerlingen welke opge
richt woïden. zijn de volgende vijf
reeds vastgesteld:
een openbare cursus in de Rijks
kweekschool te Arnhem;
een openbare cursus in de Rijks
kweekschool te Amersfoort;
een Protestant-Christelijke cursus
in de bijzondere kweekschool te Den
Haag;
een Rooms-Katholieke cursus in
de kweekschool te Eindhoven;
een Rooms-Katholieke cursus in
de kweekschool te Breda;
De overige drie cursussen, t. w. een
openbare, een Protestant-Christelijke
en een Rooms-Katholieke, zullen
resp. in het Oosten, Noorden (Noord-
Holland) en Zuiden van ons land
worden opgericht.
De indeling bij een cursus wordt
door het ministerie van onderwijs,
kunsten en wetenschappen bepaald
en wordt door dit ministerie recht
streeks aan de betrokken candidaten
medegedeeld.
De cursus zal een tijdsduur hebben
van 16 a 17 maanden. Daar het aan
tal beschikbare plaatsen beperkt is
en dat van de candidaten groot, wordt
er met nadruk op gewezen, dat de
aanmelding van hen, die niet vol
doen aan de gestelde voorwaarden,
niet in behandeling kan worden ge
nomen. Deze voorv/aarde houdt in
het bezit van het diploma H.B.S- 5-
jarige cursus, het diploma Gymna
sium A of een daarmee gelijkstaande
opleiding.
Wapens thuis.
Voor het eerst in de geschiedenis
van ons leger hebben gedemobili
seerde manschappen thans hun wa
pens mee naar huis gekregen. Dit
betekent dus, dat aan het eind van
deze maand ruim 15.000 burgers, al
len oud-personeel van de 7-Decem
berdivisie, thuis over een wapen
zullen beschikken. De munitie blijft
echter in de dépots. Wel een bewijs
welk een groot vertrouwen de rege
ring stelt in deze mannen, die trou
wens in Indonesië bewezen hebben
dit waard te zijn.
De meeste opgeroepenen be-
schouwde^ deze dag als een welko
me reünie met de oude kameraden
uit de Oost. En de enthousiaste be
groetingen waren dan ook niet van
de lucht.
Behalve in Amersfoort kwamen er
gisteren ook kleinere contingenten
op in Apeldoorn, Amsterdam en De
venter. Dit zal zo de gehele maand
Augustus duren. Dan hoopt men
klaar te zijn met de 7-Decemberdi
visie. Indien deze proef een bevredi
gend verloop heeft, zullen ongetwij
feld ook de twee andere divisies vol
gen. Dit hangt echter in niet gerihge
mate af van de beschikbare uitrus
ting.
De Eerste Kamer is gistermiddag
wede? bijeen geweest.
Het voorstel tot herziening van
het reglement van orde werd goed
gekeurd met 313 stemmen. Tegen
alleen de communisten.
Aan de orde kwam een voorstel-
Wendelgar tot instelling van een
vaste commissie voor defensie-aan
gelegenheden.
De heer KROPMAN (K.V.P.) deelt
mede, dat de commissie in meerder
heid van oordeel is, dat het voorstel-
Wendelaar niet behoort te worden
aangenomen.
De heer WENDEiLAAR (Vrijheid)
verdedigt zijn voorstel. Hij acht op
het gebied der defensie de toestand
van zo bijzondere aard, dat er z. i.
aanleiding is tot het instellen van
een vaste commissie.
Weliswaar is er reeds een defen
siecommissie, maar deze wordt door
de Kroon benoemd. Spr beoogt juist
een parlementaire commissie. Het
is voor de Kamer van het grootste
gewicht te weten, wat de regering
doet op dit gebied nu het gevaar zo
dreigend is.
Het voorstel Wendelaar wordt
hierna verworpen met 25—9 stem
men (gemengde stemming).
De Kamer zal Woensdagmiddag 16
Augustus weder bijeenkomen. Aan
de orde zullen dan zijn de wetsont
werpen betreffende de Kamers van
Koophandel, het Nationale Plan en
de K. L. M., de wijzigingen van de
kinderbijslagwet en de Noodv/et
Ouderdoms-voorziening
Ook „vrij veel" Eerste-Kamerleden achten:
„Vrij veel leden achtten de ont
worpen bijslagen een onvoldoende
tegemoetkoming" zegt het voorlo
pig verslag der Eerste Kamer over
het wetsontwerp tot verhoging van
pensioenen met een bijzondere toe
slag. „Over het geheel genomen is
er van de zijde der regering weinig
tegemoetkoming betracht nopens de
in de Tweede Kamer geuite wensen"
merkten deze leden verder op.
„Duidelijk is gebleken dat er tus
sen de regering en de Tweede Ka
mer een belangrijk verschil van me
ning bestaat over de vraag, in welke
mate aan gepensionneerden een te
gemoetkoming moet worden ver
leend, in verband met de verminde
ring van de koopkracht van het geld.
Dit was met name het geval bij de
behandeling van het amendement-
Van Sleen, dat met algemene in
stemming der Kamer ten doel had,
een brug te slaan tussen de opvattin
gen van de regering en die van de
Tweede Kamer. Men had weinig be
wondering voor de wijze, waarop de
regering heeft gemeend hierop te
moeten reageren en had er dan ook
de voorkeur aan gegeven, dat het
amendement ware aanvaard, met al-
Comité-Bertha Hertogh
Te Bergen op Zoom is een comité
gevormd, dat de activiteit, welke in
de kwestie#Bertha Hertogh tot dus
ver vrijwel uitsluitend door de heer
F. Houtman werd ontplooid, voor zijn
rekening wil nemen. De kantonrech
ter mr. J. P. Bervoets /heeft de lei
ding van dit comité aanvaard, ter
wijl er verder in zitting hebben ge
nomen mr. J. Kuijpers, wethouders,
H. J. V. Gruting, notaris, H. Defoer,
directeur van Mierlobank, F. Hout
man en J. Siebelt.
Dti comité zal zich spoedig bera
den over de maatregelen, die geno
men zullen moeten worden tot her
eniging van het gezin Hertogh. Reeds
gisteravond werd daartoe de eerste
bijeenkomst gehouden.
„DAILY EXPRESS" OVER
BERTHA HERTOGH.
De veel gelezen „Daily Express"
heeft heden betoogd, dat Bertha
Hertogh aan haar ouders moet wor
den toegewezen. Het blad deed
voorts de suggestie, dat zij hangen
de een gerechtelijk onderzoek inza
ke de geldigheid van het huwelijk
van haar echtgenoot moet worden
gescheiden. „Het is haast niet te ge
loven, dat de wetten van een Enge
land afhankelijk gebied de rechten
van de ouders over hun dertienjari
ge dochter kunnen ontkennen", zo
schrijft het blad, dat voortgaat: „En
kele dagen na de uitspraak van het
Hof van appèl te Singapore „trouw
de" Bertha met een Maleise Isla
miet, onder omstandigheden, die de
gedachte doet opkomen, dat men
haar hierdoor wilde „behoeden" te
gen haar ouders. Het is vreselijk en
stuitend, dat zoiets ongehoords door
de vingers kan worden gezien in een
Britse kolonie. Er bestaat twijfel
over de geldigheid van het huwelijk.
Indien Bertha, zoals haar ouders
zeggen, pas dertien jaar oud is, is
er geen sprake van een huwelijk".
Volgens het blad moet Bertha, han
gende een gerechtelijk onderzoek,
onder bescherming van het gouver
nement worden geplaatst, terwijl in
tussen een beroep op de privy coun
cil moet worden gedaan voor toe
wijzing van het meisje aan haar
ouders. „Indien de Britse wet ten
slotte geen manier kan vinden om
dit te bereiken, dan bewijst zij niet
in overeenstemming te zijn met het
volksgeweten en behoort zij om die
reden gewijzigd te worden", aldus
de „Daily Express".
HAMSTERVOORRAAD IN
BESLAG GENOMEN
De politie in Den Bosch heeft gis
teren bij een familie een grote ham
stervoorraad in beslag genomen. De
ze mensen hadden onder meer hon
derd flessen slaolie, zestig pakjes
thee, vijf blikken thee, een aantal
fietsbanden, honderd stukken toilet
zeep, vijftig stukken huishoudzeep,
honderd kijo ^)da en 25 kg rijst in
geslagen. De gehele partij is naar het
politiebureau gebracht en tegen de
hamsteraars is proces-verbaal opge
maakt.
Ie consequenties van dien, om aldus
er van te doen blijken, dat de Twee
de Kamer niet bereid was genoegen
te nemen met de wijze, waarop de
regering de gepensionneerden tege
moet wenste te treden.
Deze leden behielden zich dan ook
nog alle vrijheid voor in het bepa
len van hun stem nopens dit ont
werp en namen zich in elk geval
voor, bij de behandeling van de
rijksbegroting voor 1951 op deze
aangelegenheid terug te komen."
UIT DE CEL ONTSNAPT EN
WEER GEGREPEN.
Twee gedetineerden uit de straf
gevangenis te Alkmaar zagen Maan
dagmiddag kans te ontvluchten. Re
chercheurs van de Alkmaarse poli
tie slaagden er een half uur daarna
in de twee vluchtelingen, die in een
blauwgrijze overall gekleed waren,
bij het station te Heilo in de kraag
te pakken. Zij werden terstond naar
de gevangenis teruggebracht.
DE MOORDAANSLAG IN
AMSTERDAM.
De hoofdverdachte van de in de
nacht van 30 op 31 Juli jl. in de Pa-
ternostersteeg te Amsterdam ge
pleegde aanslag op de 33-jarige
„Groningse Jan", de even oude smid
„Schele Kees", blijft schuld aan dit
misdrijf ontkennen. De 53-jarige
olieman „Willy", die op de bewuste
avond in het gezelschap van beide
mannen had vertoefd en als mede
plichtige werd verdacht, is echter op
vrije voeten gesteld, aangezien hij
met de manslag weinig of niets te
maken schijnt te hebben.
BEURS: LICHT IN REACTIE.
De hausse van Maandag bleek gis
teren grotendeels te zijn geluwd. Te
genover de eenzijdige markt, waarin
uitsluitend de kopers het voor het
zeggen hadden, ontstond gisteren een
normaler situatie, nu zich ook weer
verkooporders voordeden, hetgeen
na de krachtige stijging niet te ver
wonderen is. Dat het Maandag overi
gens een uitzonderlijke dag is ge
weest, bleek wel uit de gisteren be
kend gemaakte omzetcijfers. In totaal
werd op de aandelenmarkt verhan
deld voor 2.681.000, waarvan olie
392.000, hoogovens 227.000, Urii-
lever 162.000 en Amsterdam Rub
ber 89.000. Men had de indruk, dat
de affaire gisteren een stuk minder
was, maar flauw was de markt niet
en het hoge vorige slotniveau bleef
merendeels gehandhaafd.
De binnenlandse industriemarkt
kon evenals de buitenlandse het ho
gere koerspeil behouden. Aandelen
Fokker liepen op tot 119J4. Verbe
terde 11 pet. de certificaten hoog
ovens deden 124*4. Voor Amerikanen
viel, in navolging van Wallstreet,
belangstelling te constateren De
stemming was vast en de koersen de
den een gemiddeld agio van 2 tot
2 y, procent. Scheepvaartfondsen kon
den zich niet aan een lichte reactie
onttrekken. De Indonesische crediet-
instellingen bleven gevraagd. Op de
beleggingsmarkt waren de guldens
leningen iets in herstel en de dollar
fondsen vast gedisponeerd. Prol. 2 K
pet.
BINNENLAND.
De opbrengst van schapenwol
op Texel bedraagt dit jaar driehon
derdduizend gulden.
De beide ministers van het de
partement van Uniezaken en over
zeese rijksdelen hebben gisteravond
op kasteel Oud Wassenaar een offi
ciële maaltijd aangeboden, ter ere v.
luit.-generaal Buurman van Vreeden
van de in Nederland teruggekeerde
en de oud-stafchef generaal-majoor
Van Langen.
Een Zwitserse monteur, ge
naamd Odd, was Dinsdagmorgen in
de meelfabriek der firma Noury en
Van der Lande te Deventer bezig
met het herstellen van molens, waar
bij een drijfriem van de schijven af
liep. De man legde de riem weer op
de machine, doch werd meteen door
de riem meegesleurd. Hij is aan zijn
verwondingen bezweken.
Het winterfruit zal hoger in prijs
liggen dan vorig jaar, blijkens de no
teringen op de Tielse veiling. Voor
de goudreinet bestona veel belang
stelling. Deze appels werden voor
1215 per mud (60 kg.) op het
hout verkocht. Voor bijzonder mooie
percelen werd nog meer geboden. De
sterappel en bellefleur deden 10
12 (de stoofperen f 57.50 per
mud).
Een gemeenteraadslid te Bre
da, werkzaam bij de Holl. Kunstzij
de Industrie, is gearresteerd wegens
verduistering van vele duizenden
guldens.
Een vrachtauto, bestuurd door
de 27-jarige T. van Gelder uit Leeu
wen, stortte te Wamel van de vijf
meter hoge Waalbandijk. De chauf
feur werd uit de cabine geslingerd
en kwam onder de wagen terecht. In
ernstige toestand werd hij naar het
ziekhuis te Tiel overgebracht. De la
ding van de vrachtwagen, die bestond
uit vijf duizend kilogram pruimen,
ging practisch geheel verloren.
BUITENLAND.
De vroegere Tsjechoslowaakse
ambassadeur te Nanking, Lelek, is
volgens de „Daily Telegraph" uitge
weken. Hij werd het vorige jaar uit
Nanking teruggeroepen en gelast zijn
pas in te leveren. In zijn ontslagbrief,
aldus het blad, verklaarde hij tegen
het regiem in Praag te zullen wer
ken.
De Engelse commissaris voor
Noord-Rijnland-Westfalen heeft de
drukkerij van het communistische
blad „Rheinisch-Westphaelische
Volksdruckerei" gesloten en het blad
voor een maand verboden, „daar een
groot aantal pamfletten is gevonden,
die waarschijnlijk verzet tegen de
bezettende macht zouden uitlokken".
De hoofdredacteur van het blad
„Neues Deutschland", Rudolf Herrn-
stadt, heeft van het politieke bureau
van de Oostduitse socialistische een
heidspartij order gekregen, een net
van „Volkscorrespondenten" in te
richten in de Westduitse bondsrepu
bliek en in West-Berlijn, aldus meldt
het Westduitse nieuwsbureau D.P.A.
Volgens een mededeling van de
wereldgezondheidsorganisatie neemt
het aantal gevallen van kinderver
lamming in West-Duitsland en
Frankrijk toe in vergelijking met
overeenkomstige perioden van het
vorige jaar.
Aetherklanken
DONDERDAG.
HILVERSUM I 402 M.
.7.00 AVRO, 7.50 VPRO, 8.00-24.00
AVRO.
7.00 Nieuws. 7.15 Gram. 7.50 Dag
opening. 8.00 Nieuws en weerber.
8.15 Gram. 8.55 Voor de vrouw. 9.00
Gram. 9.30 Waterstanden. 9.35 Gram
10.00 Morgenwijding. 10.15 Gevari
eerde muziek. 10.50 Voor de kinde
ren. 11.00 Kamermuziek. 11.45 Re
portage. 12.00 Amusementsmuziek.
12.30 Mededelingen. 12.33 „In 't spi
onnetje." 12.38 Piano en orgel. 13.00
Nieuws. 13.15 Orike£* concert. 13.45
„U kunt het geloven of niet." 13.50
Gram. 14.00 „Groepsvestiging in het
buitenland," causerie. 14.10 Gram.
14.30 Piano en zang. 15.00 Voor de
zieken. 16.00 Muzikale causerie.
16.45 Gram. 17.00 Voor de jeugd.
17.50 Regerir.gsuitzending. 18 00
Nieuws. 18.15 Sportpraatje. 18.30
Zang en piano. 19.00 Voor de jeugd
1910 Cabaret.» 19.25 Gram. i9.30
Dansmuziek. 20..00 Nieuws. 20.05
Actualiteiten. 20.15 Gram 21.30
„Het sprookje van arme Hans,"
hoorspel 22.20 Gevarieerde muziek
23 Cü Nieuws. 23.15 Sportactualitei-
ten. 23.30-24.00 Gram.
HILVERSUM II 298 M.
7.00 KRO, 10.00 NCRV, 11.00 KRO,
14.00-24.00 NCRV.
7.00 Nieuws. 7.15 Ochtengymnas-
tiek. 7.30 Gram. 7.45 Morgengebed
en liturgische kalender. 8.00 Nieuws
en weerber. 8.15 Gram. 9.40 Lichte
muziek. 10.00 Gram. 10.15 Morgen
dienst. 10.45 Koorzang. 11.00 Voor
de zieken. 11.45 Gram. 12.00 Ange
lus. 12.03 Amusementsmuziek. 12.30
Mededelingen. 12.33 Lunchconcert.
12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nieuws en
Katholiek nieuws. 13.20 Gram. 13.55
PianorecitaL 14.00 Gram. 14.45
Voor de vrouw. 15.30 Cello en piano
16.00 Bijbellezing. 16.45 Vocaal en
semble. 17.00 Voor de jeugd. 17.30
Voordracht. 17.50 Gram. 18.15 „De
stem van de Christelijke Vakbewe
ging." 18.30 Voor de strijdkrachten
19.00 Nieuws en weerber. 19.15
Gram. 19.30 Radiokrant. 19.50
Nieuws. 19.55 Symphonie-orkest en
solist. 21.00 „Germaanse voorna
men," causerie. 21.20 Amusements
muziek. 22.00 Vocaal kwartet. 22.15
Buitenlands overzicht. 22.35 Gram.
22.45 Avondoverdenking. 23.00
Nieuws. 23.15-24.00 Gram.
IN HET GRIJS
Door A. HRUSCHKA.
(Nadruk verboden).
29)
Helemaal niet. Maar ik herin
ner u aan onze afspraak, volgens
welke u mij alleen met het onder
zoek in de zaak Walker hebt belast.
Het was al tegen die afspraak, dat
u buiten mijn voorkennis de majoor
in het oog liet houden. Die man is
ook voor mij van belang, hoewel in
een andere betekenis als voor u.
Gaat u verder op de ingeslagen
weg, dan dwarsboomt u rechtstreeks
mijn plannen. Over beide gevallen
zweeft een geheim, dat ik eerst aan
het licht moet brengen, alvorens de
moordenaar te kunnen noemen. De
majoor kent dat geheim, of heeft
er althans zeker vermoeden van.
Door geweld kan hem niets worden
afgeperst; enkel door list, of door
zijn vertrouwen te winnen, kan ik
iets te weten komen. In ieder geval
is niet hij de moordenaar.
Zo denkt u er over. Mijn me
ning wijkt af van dé uwe.
Het gaat hier niet over menin
gen, maar over feiten.
En die pleiten voor mijn stel
ling.
Enkel in schijn.
Wie is dan de moordenaar?
Noem dan zijn naam!
Dat kan ik nog niet.
Bolzmann lachte spottend.
Het is zo gelegen, zei hij, dan
zult u mij, als uw chef in zekere
zin wel willen veroorloven, te
doen wat ik als mijn plicht be
schouw. Ik leg u niets in de weg,
maar wil van mijn kant niet ge
hinderd worden.
En ik .verklaarde hij, ik ben
geen machine, waarmede men
doet wat men wil. Goeden dag,
commissaris.
Met deze woorden verliet hij 't
bureau.
Wil hij zich verder compro-
miteren, bromde Bolzmann, dan
moet hij het zelf maar weten.
Trouwens, een lesje zal hem geen
kwaad doen. Wat Hempel in deze
zaak onvermijdelijk te wachten
staat, zal hem misschien er toe
brengen voortaan een beetje min
der trots en aanmatigend op te
treden.
's Namiddags van diezelfde dag
was de vrouw van majoor Grauen-
stein alleen thuis. De werkvrouw
was juist weggegaan, en Walter's
oppasser poetste op de binnenplaats
het paardentuig van zijn meester.
De woning der Grauenstein's had
maar één verdieping; de voorgevel
was door een tuintje van de straat
gescheiden Gelijkvloers twee ka
mers en de keuken; boven drie ka
mers, van welke er twee werden
verhuurd. De derde werd door Wal
ter gebruikt, terwijl de ouders be
neden woonden.
De vrouw van de majoor was be
zig handschoenen voor haar zoon te
wassen.
Zij deed dat altijd zelf, overtuigd
dat niemand beter dan zij de kunst
verstond, het zeemleder zacht en
soepel te houden.
Haar ietwat ziekelijk, vroeg ver
ouderd gezicht, dat nog sporen van
buitengewone schoonheid droeg, had
een uitdrukking van moeheid. Het
eind van de maand naderde en zij
berekende de kansen om met het
nog beschikbare geld toe te komen.
Het zou niet gemakkelijk gaan.
De bovenkamers hadden de hele
zomer leeggestaan en het leek niet
waarschijnlijk, dat zich vóór half
September een huurder zou aanmel
den. Helaas! deze tegenspoed bracht
het budget der huishouding lelijk in
de war!
De handschoenen waren eindelijk
gewassen en mevrouw von Grauen-
stein was juist bezig in een hoek
van de tuin .achter seringenstrui
ken, een touw te spannen, om ze op
te hangen, toen een bejaard heer op
het huis toeschreed, een ogenblik
bleef staan om de gevel te bekijken
en vervolgens aan het tuinpoortje
op de electrische bel drukte.
De gravin droogde snel de han
den, die in weerwil van de huise
lijke bezigheden blank en fijn wa
ren gebleven en ging toen naar
binnen -om de oppasser te roepen.
Zij hoopte, dat de vreemdeling niets
had bemerkt van haar werk, dat zo
weinig bij haar stand paste
Toen de oppasser enige minuten
later de bezoeker aandiende had de
gravin reeds haar schort afgelegd
en stond ook vol verwachting in de
eetkamer, die tegelijkertijd voor
salon moest dienen.
Er is iemand voor de kamers,
zei de oppasser. Hier is zijn kaartje.
Het gezicht van mevrouw von
Grauenstein helderde op. Zij las:
THEOBALD GUNDLING,
Privaatdocent.
Verzoek meneer, binnen te ko
men.
Theobald Gundling verscheen. Hij
was een man op jaren, met wit
haar, zachte trekken en blauwe
ogen. Hij maakte een ietwat linkse
buiging, zette zich verlegen op de
hem aangeboden stoel en legde z'n
hoed naast zich op de grond.
Excuseer, mevrouw, dat ik u
stoor, zei hij .Ik heb buiten gelezen
dat hier kamers te huur zijn?
Ja twee bovenkamers.
Mag ik ze zien?
O zeker!
Mevrouw von Grauenstein stond
op en ging hem voor. De vreemde
ling nam de kamers vluchtig in
ogenschouw en vroeg naar de
prijs.
Veertig gulden per maand voor
de twee
Hoeveel?
Veertig gulden
O, dank u. Ik ben een beetje
hardhorig. Gelief mij te excuseren.
Ik vind de kamer heel mooi en zou
ze gaarne nemen, als ik bij u tevens
pension kon vinden. Ik ben natuur
vorser en als zodanig niet zelden
dagen achtereen afwezig. Wanneer
ik thuis kom, verdiep ik mij in de
studie en heb geen lust om voor
eten te gaan zorgen. Zou ik hier
misschien de lunch kunnen gebrui
ken? Ik ben niet veeleisend. Voor
's morgens en s' avonds stel ik mij
tevreden met een kop thee, een bo
terham en een paar eieren.
De gravin was opgetogen over 't
verzoek van haar nieuwe huurder,
en haastte zich dus, hem de verze
kering te geven, dat zij gaarne be
reid was voor hem te zorgen.
De heer Gundling betaalde toen
onmiddellijk en uit eigen beweging
een maand vooruit en wilde de ka
mers reeds dezelfde dag betrekken,
wat hem natuurlijk werd toegestaan
Bij het afscheid vroeg de natuur
vorser nog even, en zeer discreet,
of hij nu en dan gebruik mocht ma
ken van het tuintje.
Met alle genoegen, antwoord
de de gravin. Ginds hebben we een
aardig prieel, en aan de andere
kant staan een tafel en een bank
by de muur, tussen het druivenlat-
werk. Ik geloof dat we elkaar niet
in de weg zullen lopen en in de
beste verstandhouding met elkaar
zullen leven.
De heer Theobald Gundling ver
wijderde zich met een'zeer beleefde
groet en de gravin vergezelde hem
met een genadig glimlachje tot aan
de tuinpoort.
Toen de majoor terugkwam van
zijn bridge-partijtje, kwam zij hem
stralend van blijdschap tegemoet
