S)e &2idóe(Sot4/tci/nt
Koning Leopold roept het volk
op tot eendracht
Malik saboteert
in Veiligheidsraad
Begrafenis te
Grace-Berleur
Verbittering en verslagenheid
onder de Belgische Katholieken
Bruggenhoofd rond
Poesan wordt kleiner
Vreemde duikboten in
Australische wateren
DONDERDAG 3 AUGUSTUS 1950
41ste JAARGANG No. 12045
Directeur: C. M. v. HAMERSVELD
Hoofdredacteur: L. C. J. RÜOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826. Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs I 0.35 p. w„ t 1.50 p. mnd., f 4.50 p. kwart. Franco p. p. f 5.25. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
jJARON VAN DER STRATEN-WA ILLET, de voorzitter van de C.V.P.,
heeft het volgende communiqué aan de pers verstrekt:
„De Koning heeft baron Van der Straten Waillet, voorzitter van de
C.V.P., te 14 uur op het paleis te Laken ontboden. Hij heeft hém veroor
loofd te verklaren, dat de Koning, tenzeerste bezorgd over de ernst
van de gebeurtenissen, van oordeel is, dat alle Belgen, die de mening
zijn toegedaan, dat de monarchie onafscheidelijk verbonden is met de
eenheid van het land, tot plicht hebben zich rond zijn zoon te scharen.
Dat derhalve de goedkeuring van de wet betreffende de opdracht van de
koninklijke bevoegdheden aan de kroonprins de enige maatregel is,
die de orde kan herstellen en dat tenslotte iedereen zich dient te ont
houden van manifestaties, die de beroering en de verdeeldheid in het
land slechts kunnen vergroten.
Baron van der Straten-Waillet heeft deze verklaring Woensdagmid
dag ter kennis gebracht van de leden van de C.V.P. Kamer-fractie, die
in vergadering bijeenwaren.
VERZETS-ACTIE IN
VLAANDEREN.
In verband met deze mededeling
van Baron Van der Straten-Waillet
kan worden opgemerkt, dat op vele
plaatsen in Vlaanderen een actie is
ingezet, die erop gericht is een
Vlaams verzet te kweken tegen de
oplossing van de koningskwestie,
zoals die in het Maandag gesloten
accoord is neergelegd. Onder meer is
in een Woensdagavond te Mechelen
gehoulen bijeenkomst van de Bel
gische Nationale Beweging besloten
een verzoek te richten tot de Katho
lieke Kamerleden om tegen de wet
op de overdracht der koninklijke be
voegdheden te stemmen.
De drie arbeiders, die verleden
Zondag bij de betoging te Grace-
Berleur om het leven zijn gekomen,
zijn aldaar gisteren begraven. De be
langstelling was geweldig. Tiendui
zenden (een radiebericht spreekt
zelfs van honderdduizend) vrouwen
en mannen uit het land van Luik
waren naar de kleine gemeente ge
trokken.
De Britse persfotograaf James
Walton, die bij de botsing werd ge
wond, was eveneens aanwezig en
werd geestdriftig toegejuicht. Hij
droeg een groot verband om het
hoofd. In de gehele streek werd ge
staakt om de arbeiders in staat te
stellen aan de plechtigheid deel te
nemen. Talloze bekende liberale en
socialistische leiders waren ter plaat
se. Honderden Icransen werden in
de rouwstoet gedragen. De geweldi
ge menigte defileerde voorbij de
plaats, waar de drie arbeiders vie
len en waar tien mijnwerkers in$ar-
beidskledij met de brandende mijn
werkerslamp een erewacht vorm
den. Zelfs uit vliegtuigen werden
bloemen geworpen. Van het balcon
van het socialistische Volkshuis wer
den enkele toespraken gehouden,
o.m. door de heer Buset, voorzitter
van de Belgische socialistische par
tij, in welke toespraken hulde werd
gebracht aan de nagedachtenis van
deze slachtoffers.
WAKiV4iüiVOORZIENING IN PIM-
LICO. Een 42 meter hoge toren,
die zowel uiterlijk als innerlijk
van alle reeds bestaande torens
afwijkt, steekt hoog uit boven een
nieuw huizenblok bij de Theems
in Pimlico, Londen. In deze toren
een stalen cylinder in een glazen
omhulsel huist een geheel nieuw
systeem op het gebied van centrale
verwarming en warm water-voor
ziening. Het berust op het doen cir
culeren van de uitlaat-warmte van
de op de andere oever van de
Theems gelegen Battersea-centrale.
Zowel het nieuwe huizenblok als het
iets verder gelegen flatgebouw op
het Dolphin-plein (een der grootste
flatgebouwen van Europa) worden
door het nieuwe systeem van warm
te en water voorzien. Ingenieurs
schatten dat het systeem, dat een re
volutie op het gebied van centrale
verwarming betekent, een besparing
van ongeveer 10.000 ton brandstof
zal betekenen.
KONING LEOPOLDS BRIEF
GEPUBLICEERD.
De tekst van de brief, die koning
Leopold Dinsdagochtend aan pre
mier Duvieusart heeft gezonden, is
Woensdagavond door het kabinet
van de Eerste minister, met instem
ming van de Koning bekendgemaakt:
Mijnheer de eerste minister,
Gisteravond heeft U na de bespre
kingen der drie partijen, mij willen
aanbevelen mijn instemming te be
tuigen met de boodschap aan de na
tie, waarin ik mijn voornemen te
kennen gaf de grondwettelijke be
voegdheden aan de kroonprins op te
dragen en de bestijging van de troon
door de kroonprins, wanneer deze
de burgerlijke meerderjarigheid zal
hebben bereikt, na te streven indien,
zoals ik het hoop en wens,' de be
loofde verzoening rond mijn zoon- tot
stand is gekomen.
In de kabinetsraad van heden
nacht heeft de regering mij deze
aanbeveling bevestigd.
De regering hechtte aan de in
stemming van de Koning met deze
boodschap het allergrootste belang
en beschouwde ze als essentieel voor
de volbrenging van haar taak. In die
omstandigheden heb ik, de nationa
le verzoening nastrevend, mijn in
stemming met deze boodschap be
tuigd,
Het is mijn vurigste wens dat het
land de redenen van mijn houding
zal beseffen.
w.g. LEOPOLD.
DE OVERDRACHT VAN DE
KONINKLIJKE BEVOEGDHEDEN.
De overdracht van de koninklijke
bevoegdheden aan prins Boudewijn
zal in de loop van de volgende week
tijdens een gemeenschappelijke ver
gadering van Kamer en Senaat offi
cieel geschieden. Op deze vergade
ring zal - deelt de „Volkskr."
mede, ook koning Leopold aanwe
zig zijn, terwijl alle buitenlandse di
plomaten een uitnodiging hebben ge
kregen.
Na de machtsoverdracht blijft prins
Boudewijn niet in Laken. Hij zal het
koninklijk paleis in het centrum van
Brussel betrekken en er een eigen
burgerlijk en militair huis inrichten.
F\E KATHOLIEKE POLITICI IN BELGIë, uit het veld geslagen en
verbitterd over de snelle ontwikkeling van de koningskwestie zijn
begonnen de balans der laatste weken op te maken. De Katholieke Ka
merfractie is Woensdag bijeen geweest en zal haar beraad Donderdag
voortzetten.
Er is in de katholieke partij en voornamelijk in haar hoogste gelede
ren tweespalt over de verantwoordelijkheid voor de loop der gebeurte
nissen. Op voorstel van de Kamervoorzitter Van Cauwelaert, is een
commissie gevormd om de verantwoordelijkheid vast te stellen.
Op de bijeenkomst van de Katholieke parlements-fracties is geble
ken, dat een aanzienlijk aantal leden zodanig verbolgen zijn over het
accoord aangaande het terugtreden van de Koning, dat zij geen verant
woordelijkheid willen nemen voor het wetsontwerp tot bekrachtiging
hiervan.
een blad als „De Nieuwe Gids" ook
de hand in eigen boezem. De oplos
sing der koningskwestie heeft vol
gens dit blad de mislukking der Ka
tholieke politiek in deze kwestie be
zegeld.
De Vlaamse bladen eisen een poli
tiek van Vlaams zelfverweer. Zij
hebben in de afgelopen dagen be
toogd, dat gebleken is, dat daartoe
een eenvoudige parlementaire meer
derheid niet meer voldoende is, doch
dat een werkelijke politieke macht
vereist wordt.
Scherpe polemiek
in dagbladen
Zij zullen zich, naar zij Woensdag
reeds hebben aangekondigd, van
stemming over het wetsontwerp ont
houden.
Ook de Partijraad der Christelij
ke Volkspartij is voor Donderdag
bijeen geroepen om zich over de ge
wijzigde situatie te beraden.
De deining, welke de gebeurtenis
sen in de Katholieke partij te voor
schijn hebben geroepen, is op de
scherpste wijze tot uiting gekomen
in de polemieken der Katholieke
bladen.
Het Katholieke blad „La Libre
Belgique" heeft Woensdag openlijk
figuren als Duvieusart, Eyskens en
De Schrijver aangevallen.
%De voormalige minister-president
Gaston Eyskens noemt het blad het
hoofd van een „samenzwering" in
de partij, die erop gericht zou zijn
het homogene Katholieke kabinet te
laten vallen en aan te sturen op een
hervatting der coalitie politiek met
de socialisten. Volgens het blad kan
dat, in het bijzonder na de terug
slag die de partij thans ondervindt,
slechts uitlopen op een dictatuur
van Spaak.
Volgens de rechter vleugel van de
Katholieke partij, die door „La Li
bre Belgique" wordt vertegenwoor
digd, zijn de socialisten in België te
gelijk „fascisten", „sociale-commu-
nisten" en voorstanders van „de or
de der volksdemocraten". Het enige
recept dat er voor de Katholieke po
litiek in België op het ogenblik nog
bestaat, is volgens „La Libre Bel
gique" het optreden van een of meer
Katholieke „sterke mannen", die
zich ermeq zouden moeten belasten
„met onwankelbare gestrengheid de
orde te handhaven!"
Er wordt voorts in de Katholieke
pers gesproken over „lafaards en
zwakkelingen" in de eigen gelede
ren. De bladen winden er geen doek
jes om dat zij onder deze ook de
eerste minister, Duvieusart rekenen.
VLAANDEREN BEDUUSD.
De Vlaamse Katholieke bladen
zijn over het gebeurde eerder be
duusd dan agressief.
Volgens „De Nieuwe Gids" is „een
verregaande decentralisatie" van de
staatsstructuur" nu meer dan ooit
geboden. Volgens „De Standaard"
zal Vlaanderen „de Waalse provoca
tie" niet onbeantwoord laten en
moet er een program worden opge
steld, dat de verhoudingen tussen
Vlaanderen en Wallonië op nieuwe
leest schoeit. Er zijn volgens deze
bladen bij de redacties vele brieven
binnen gekomen, waarin Vlamingen
autonomie eisen. Overigens steekt
Uitbouw van Christelijk
Vakverbond.
Zij hebben dan ook de eis gesteld,
dat deze zal worden opgebouwd en
wel op de eerste plaats door een
versterking van de positie van het
christelijke vakverbond, de Katho
lieke tegenhanger van het zo over
machtig gebleken Belgische vakver
bond. Het bureau van de Verenigde
Christelijke Arbeidersbeweging, waar
in een groot aantal katholieke or
ganisaties zijn samengevat, heeft dit
probleem terstond aangepakt. Het
heeft over de toestand Woensdag
reeds vergaderd en heeft naar aan
leiding van deze besprekingen een
motie toegevoegd aan de lange reeks,
die door het koningsaccoord is uit
gelokt. De motie zegt, dat er zonder
verwijl naar zal worden gestreefd
de organisatie uit te bouwen teneinde
een „democratische weerstand" te
smeden.
Zo zijn er op het ogenblik in een
groot deel van het Katholieke kamp
nog gemoedsstemmingen, die de dooi
de koning gevraagde verzoening van
het volk mede in de weg schijnen te
staan.
HET BEZOEK VAN DUVIEUSART.
Naar Reuter nog meldt, hebben de
leden van de" Katholieke fracties er
bij de regering op aangedrongen, dat
deze standvastig zal blijven en
niet zal aftreden. Dit werd door een
woordvoerder van de C.V.P. meege
deeld.
Van hooggeplaatste katholieke zij
de verneemt Reuter, dat er twee re
denen zijn geweest voor het bezoek,
dat premier Duvieusart Woensdag
middag aan de koning heeft ge
bracht. De eerste reden was het voe
ren van een bespreking over het
wetsontwerp tot overdracht der ko
ninklijke bevoegdheden aan prins
Boudewijn.
Ten tweede zou Duvieusart met
de koning gesproken hebben over
het al of niet publiceren van Ko
ning Leopold's brief aan de pre
mier, waarin de Koning uiting geeft
aan zijn gevoelen, dat hij door het
gehele kabinet met uitzondering
van één minister in de steek is
gelaten.
|N DE AFGELOPEN 24 uur is het bruggenhoofd op Korea wederom
aanzienlijk ingekrompen. Taegoe wordt thans ernstig bedreigd. De
vijand bevindt zich op 48 km. van die stad. Koemtsjong aan het cen
trale front staat in brand en is door de Amerikanen ontruimd. Op het
Zuidelijke front zijn de Amerikanen enige kilometers teruggedrongen en
staan nu ten Oosten van Tsjiifgjoe Het bij de landing te Jongdok ge
vormde bruggenhoofd wordt door een overmacht van Noord-Koreanen
aangevallen.
Mac ArthurTijd voor
offensiei nadert
Op geen enkel front bevinden de
Noord-Koreanen zich meer dan 160
km. van Poesan. In het Zuiden zijn
zij deze stad het dichtst genaderd.
Daarheen worden dan ook voortdu
rend nieuwe Amerikaanse verster
kingen gezonden, waaronder delen
van de eerste divisie mariniers.
In de gevechten, die Woensdag op
een afstand van ongeveer twintig
kilometer ten oosten van Tsjindjoe
tussen Noord-Koreaanse en Ameri
kaanse troepen zijn geleverd, heb
ben de Amerikanen voor de eerste
maal middelzware gevechtswagens
ingezet. De Noord-Koreanen reageer
den hierop door. eveneens voor de
eerste maal, anti-tankgeschut in stel
ling te brengen, waarmede zij alle
wegen konden bestrijken.
De Amerikaanse troepen hadden
bij het aanbreken van de dag in het
gebied ten Oosten van Tsjindjoe een
tegenoffensief ingezet, doch zij
moesten na hardnekkige en langduri
ge strijd weer op hun uitgangstellin
gen terug vallen. Aan de Amerikaan,
se troepen in deze frontsector is op
dracht gegeven „tot elke prijs stand
te houden". De tegenover de vijand
verre in de minderheid verkerende
Amerikaanse verdedigers werden
Woensdag versterkt met de gisteren
gelande mariniers, die bij hun lan
ding uitriepen „MacArthur, we are
back" (Wij zijn er weer, Mac Ar -
tur).
Het bevel om „tot elke prijs stand
te houden" werd gegeven nadat het
Amerikaanse tegen-offensief geen
terreinwinst had opgeleverd. Een der
aanvallende Amerikaanse colonnes is
door een overweldigende vijandelijke
overmacht afgesneden.
De aanvallende Amerikaanse mili
tairen hadden vooral te lijden van
het vuur van z.g. „burp"-geweren, in
de Sovjet-Unie vervaardigde en ruw
afgewerkte lichte machinegeweren,
waarmede een snel vuur kan worden
afgegeven en die een zeer grote uit
werking hebben bij gevechten op
korte afstand.
De op hun oorspronkelijke stellin
gen terugtrekkende Amerikaanse
troepen voerden een aantal krijgs
gevangenen mede. Ook hadden zij
Noord-Koreaanse uitrustingstukken
buit gemaakt. De meeste krijgsge
vangenen zijn tussen 16 en 21 jaar.
Zij waren in allerhande uniformen
gekleed. Sommigen hunner droegen
burgerkleding, doch zij waren voor
zien van militaire identiteitsbewij
zen.
In het Woensdag te middernacht
Koreaanse tijd door het hoofdkwar
tier van generaal MacArthur uitge
geven communiqué wordt melding
gemaakt van aanhoudende verwoede
gevechten tussen Noord- en Zuid-
Koreaanse strijdkrachten in het ge
bied rondom de Oost-Koreaanse ha
ven Jongdok, die, zoals gemeld, in
puin is geschoten en nu als niemands
land fungeert.
Noord-Koreanen en Amerikanen
zijn even optimistisch over de toe
komst. De Noord-Koreanen hebben
een aanbod van Rood-China tot het
zenden van troepen naar het front
afgeslagen, omdat zij „het zelf wel
konden opknappen". En het hoofd
kwartier van MacArthur liet bekend
maken: de tijd van een offensief na
dert.
Een Amerikaanse regimentscom
mandant zei: de Noord-Koreanen
vechten even goed als de Duitsers, en
bovendien is hun artillerie beter dan
de Duitse was.
TWEE FREGATTEN VOOR DE NE
DERLANDSE MARINE. De twee
fregatten „Jan van Amstel" en „Pie-
ter de Bitter" zijn in Den Helder aan
gekomen.
Links op de foto, de toespraak
van de, Staatssecretaris van Marine,
schout bij nacht H. C. W. Moorman,
tijdens het „Alle Hens" aan dek van
de „Jan van Amstel". Rechts, de
twee fregatten na aankomst.
Kard. Lavitrano
Kardinaal Lavitrano is in de leef
tijd van 76 jaar in zijn zomerverblijf
te Marino overleden. Het College van
kardinalen telt nu nog 53 leden, 19
Italianen en 34 buitenlanders.
Kardinaal Lavitrano werd in 1914
tot bisschop geconsacreerd. Tijdens
het Consistorie van 16 December
1929 verleende Paus Pius XI hem de
kardinaalshoed. In 1946 legde de
kardinaal wegens slechte gezondheid
zijn functie van aartsbisschop van
Palemo neer. Kardinaal Lavitrano
was prefect van de Congregatie, die
zaken betreffende de kloosters behan
delt.
DE STRUD IN K0RL
TE CANBERRA is officieel medegedeeld, dat er de laatste tijd vreem
de duikboten in de buurt van Australië zijn waargenomen. Enkele
duikboten zouden geïndentificeerd zijn. De Australische autoriteiten be
waren echter de strikste geheimhouding over het land van herkomst
van de betrokken boten.
Naar werd verklaard, zijn de eer
ste berichten over de aanwezigheid
van duikboten afkomstig van vis
sers.
Men gelooft, dat volgens inlich
tingen in handen van de regering
enkele van de waargenomen duik
boten tot de meest moderne typen
ter wereld behoren. Latere uitge
breide nasporingen ter zee en in de
lucht leiden tot de ontdekking van
een aantal duikboten in andere ge
bieden bij de Australische kust.
De berichten over de aanwezig
heid van duikboten zouden het
Woensdag genomen besluit van de
Australische regering verhaast heb
ben om zes fregatten van 2,000 ton
te doen bouwen ter bestrijding van
duikboten.
De Australische minister van ma*
rine, Josiah Francis, zeide, dat de
modernisering en uitbreiding van de
anti-duikbootvloot van Australië no
dig geworden was door de ontwik
keling van grote snelle onderzeebo
ten. Dergelijke duikboten in het be
zit van een vijand zouden in oorlogs
tijd een ernstige bedreiging vormen
voor de Australische vloot en koop
vaardij.
VLIEGTUIGONGELUK IN
ALGERIJE.
De bemanning en de 22 passagiers
van het Bristol-vliegtuig, dat Zater
dag op een vlucht van Parijs naar
Bamako in de Algerijnse woestijn is
neergestort, zijn alle omgekomen. Dit
werd Woensdagavond bekend ge
maakt na de terugkeer van de red
dingsploegen.
