S)e£aid6e(2ou^camX
Het kookt in heel België
Twee deuken in Amerikaans front
Brussel gisteren uiterst
rumoerig
Duvieusart maant
bezinning
tot
Vliegramp
in Brazilië
Directeur: C. RL v. HAMERS VELD
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN -DE BURCHT"
ZATERDAG 29 JULI 1950
41ste JAARGANG No. 12041
De Belgische ketel
kookt over
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.35 p. w., f 1.50 p. mnd., f 4.50 p. kwart. Franco p. p. 5.25. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
STAKINGEN EN SABOTAGE VIEREN HOOGTIJ
|"NE STAKINGSACTIE, die in Wallonië is begonnen en die thans ook
naar belangrijke steden in Vlaanderen begint over te slaan, is bin
nen enkele dagen uitgegroeid tot een bedreiging, die door de regering niet
wordt onderschat. Zij omvat nu reeds meer dan een half millioen men
sen en is met zulke totale middelen ingezet, dat er ernstig gevaar is, dat
het economische leven in België voor lange tijd schade zal oplopen.
In Brussel was het gisteren zeer rumoerig. Trams en taxi's, die on
danks de staking proberen, het verkeer gaande te houden worden met
stenen bekogeld. De betogers snijden de banden van de auto's door en
slaan alle ruiten kapot.
ten. Zij trokken de beugels van de
trams om en sneden de strengen van
de trolleybussen door Verschrikte
huisvrouwen overstroomden kleine
zaken om voedsel in te slaan en al
spoedig waren de aardappels in de
groentewinkels uitverkocht. Ver
keersopstoppingen waren de nor
maalste verschijningen in de alge
mene verwarring.
De straten vol politie
Vrachtauto's vol gendarmes, voor.
afgegaan door motorpolitie met gil
lende sirenes, stuiven door de stad
om op de punten waar de toestand
het gevaarlijkst is, de orde te herstel
len. Maar de politie kon niet belet
ten dat de anti-Leopoldisten rook- en
stinkbommen wierpen in de winkels,
waarvan de eigenaars niet aan de
staking wilden meedoen. De meeste
zaken hebben daarom gisteren in de
loop van de dag de luiken voor de
ramen gedaan.
De P.T.T. en de openbare nutsbe
drijven functionneren nog. Ook de
treinen rijden zij het met veel ver
traging.
Oproerkraaiers uit het Zuiden
kwamen in stromen op het Noord
station aan om de hoofdstedelingen
over te halen zich bij een algemene
staking aan te sluiten tot de koning
aftreedt. „Op naar Laeken, op naar
Laeken, dit maal zullen wij tot het
paleis doordringen", schreeuwden zjj
in dolle overmoed.
VERKEER IN BRUSSEL LIGT
STIL.
Het verkeer in Brussel lag volko
men lam. Honderd van de zevenhon
derd trams werden elk met twee gen
darmes bemand op de baan gebracht
om de staking te breken. Voor zover
zij echter niet werden bestormd door
talloze voetgangers, die geen tram,
bus of taxi konden bemachtigen om
op hun werk te komen .beletten de
betogers de wagens te rijden door
met stenen en rookbommen te smij-
POLITIE RAAKT SLAAGS.
Vannacht kwamen er opnieuw be
richten uit Brussel binnen, waarin
sprake was van bloedvergieten.
Tweehonderd politieagenten en drie
honderd man Rijkswacht sloegen met
de kolven van hun geweren een
groep van vijfduizend demonstranten
uiteen. De betoger; grepen de tafel
tjes en stoelen van de café-terrassen
en gingen daarmee de politie te lijf.
Aan beide zijden zijn er gewonden.
Ook in Luik is de politie met beto
gers slaags geraakt. Er is met traan-
gasbommen geworpen en ook met
kleine bommen. Men heeft verschei
dene gewonden naar een ziekenhuis
moeten brengen, onder wie een man
die een bomscherf in het been had
gekregen.
R1ARS NAAR BRUSSEL.
De socialistische vakbond, die 45
pet. van de Belgische arbeiders om
vat, heeft aangekondigd, voorberei
dingen te treffen voor een „mars
naar Brussel" op 1 Augustus. De
vakbond vroeg eigenaars van auto's
deze beschikbaar te stellen om beto
gers uit alle delen van het land naar
de hoofdstad te brengen.
SABOTAGE.
Volgens persberichten is door de
nakingsleiders aan het personeel der
spoorwegen aangezegd de reglemen-
'en naar de letter uit te voeren. Vol
gens technici zou opvolging van deze
irder betekenen, dat binnen weini
ge uren een algehele verkeersopstop
ping ontstaat.
De stakers te Luik hebben ge
dreigd Zaterdag de mijnen onder wa-'!
ter te zullen laten lopen. Een afvaar
diging van het stakingscomité heeft
aan het departement van economi
sche zaken medegedeeld, dat aan de
autoriteiten gelegenheid zou worden
gegeven om de paarden en het on-
-lerhoudsmateriaal op te halen.
In de mijnen zijn volgens een me
dedeling van het kabinet van de eer.
ste-minister inderdaad ploegen ar
beiders afgedaald met de opdracht
materieel en paarden in veiligheid te
brengen.
De Veiligheidsraad
bijeen
Nog zonder Malik
De Veiligheidsraad is Vrijdag bij
eengekomen om het rapport van ge
neraal MacArthur te bespreken. De
Sovjet-afgevaardigde, Jacob Malik,
was niet aanwezig. Als hij vrzoe-
ningsgezind was gewest, had hij
dit gisteren kunnen tonen. Naar
Reuter meldt, zal Malik evenwel de
Veiligheidsrad nog deze maand
blijven boycotten.
Arne Sunde, de Noor, die de
voorzittershamer aan Malik moet
overdragen, zei gisterochtend bui
ten de vergadering: wij zullen niet
BRUGGEN IN KOREA WORDEN
OPGEBLAZEN. Om de opmars
van de Noord-Koreaanse troepen te
stuiten, blazen leden van de Ameri
kaanse genietroepen de bruggen
over de rivier Koem op.
Een brug wordt opgeblazen; een
gedeelte is reeds vernield terwijl
onder de nog intact zijnde stukken
springstof wordt aangebracht.
toelaten, dat iemand het werk van
de raad saboteert. Sunde heeft op
eigen initiatief een vergadering van
de gedelegeerden belegd, maar Ma-
lik daarbij niet uitgenodigd. En de
Veiligheidsraad heeft besloten om
juist yoor Maliks voorzittersschap,
dat Maandag begint, nog een ver
gadering te beleggen.
„Het gezonde verstand is
zoek'
VIJFTIG PERSONEN
OMGEKOMEN
Gisteravond is een vliegtuig van
de Pan American Airways neerge
stort te Sao Leopolde bij Port Alegre
in Brazilië. Er bevonden zich 43 pas
sagiers en 7 personen aan bemanning
aan boord.
Het toestel was op weg van Rio
naar naar Port Alegre en is veron
gelukt tijdens noodweer, toen de
brandstofvoorraad was uitgeput. De
Pan American Airways hebben een
telegram ontvangen, waarin wordt
aangenomen, dat alle inzittenden om
het leven zijn gekomen.
de radio een woord van bezadi ging gesproken en gewaarschuwd, dat
de regering zich krachtdadig zal verzetten tegen elke poging om haar met
geweld een beslissing in de koningskwestie op te dringen.
„De Belgen", zei Duvieusart, „hebben de naam een volk .te zijn, dat
over een behoorlijke dosis gezond verstand beschikt. Maar dit gezonde
verstand is in een aantal gebieden van België thans zoek. De eendracht
onder de Belgen zal slechts dan kunnen worden hersteld, wanneer de
vrijheid van denken en de grondwettelijke instellingen door iedereen
worden gerespecteerd".
Met bijzondere nadruk zei Duvieu
sart verder: „De koning is nog slechts
enkele dagen terug in het land. Hij
heeft het verlangen uitgedrukt con
tact op te nemen met de leiders van
alle partijen en reeds een begin ge
maakt met uitgebreide besprekingen
Iedereen zal de koning zijn eigen
mening vrijuit kunnen meedelen. Op
deze wijze zal de koning zich een
beeld kunnen vormen van de situa
tie, zodat het hem mogelijk zal zijn
ben politiek in te leiden, die tot doel
zal hebben de saamhorigheid der Bel
gen te herstellen. Maar dit kan
slechts gebeuren, wanneer iedereen
zijn kalmte 'en waardigheid bewaart.
Zij, die beweren, dat zij vrije men
sen en als zodanig op een door hun
gekozen wijze uiting geven aan hun
mening en gevoelen, zijn daardoor
niet ontheven van de plicht de vrij
heid van anderen te eerbiedigen. Het
stichten van wanorde zou onmogelijk
maken, wat mensen van goede wil
thans trachten te scheppen: rust en
vrede in het binnenland, vooral in de
tegenwoordige ernstige internationale
toestand. Want de binnenlandse vre
de is ondeelbaar verbonden met de
wereldvrede.
Een Waalse regering
In Belgische socialistische kringen
wordt gezegd, dat de separatistische
Waalse Beweging in Luik plannen
maakt om een voorlopige regering
te vormen en uit te roepen voor het
Walenkamp.
DEUK IN DE RICHTING VAN
TOEGOE
Hamjang door Noordelijken veroverd
r\E NOORD-KOREANEN zijn gistermiddag tot de aanval overgegaan
in het centrum van MacArthur.'s front. De U.N.O.-strijdkrachten
worden hier aangevallen over een breedte van 100 kilometer. De voor
naamste druk van de vijand wordt uitgeoefend op de weg van Taejon
naar Taegoe, dat een sleutelpositie inneemt in de strategische vierhoek
stelling van de geallieerden.
De tweede deuk in het front werd gemaakt bij Hadong, waar de
Amerikanen zich moesten terugtrekken tot op slechts 90 km van Poe-
san, de vitale aanvoerhaven aan de Zuidoost-kust, terwijl de Noorde
lijken zich ontplooien Oost zowel als Noord van Hadong.
Voorts is door radio-Piongjang meegedeeld, dat de Noord-Koreanen
de stad Hamjang, 100 km ten Zuiden van Taejon, hebben veroverd.
MINISTER VAN DEN BRINK LEG
DE EERSTE STEEN VOOR NIEU
WE FABRIEK. Gisterenmorgen
heeft de minister van Economische
Zaken, prof. dr. J. R. M. van den
Brink, de eerste steen gelegd voor
nieuwe gebouwen van de N.V.
Breedband. Dit nieuwe bedrijf, dat
door de Marshall-hulp tot stand kan
komen, wordt een uitbreiding van
de Koninklijke Nederlandse Hoog
ovens en Staalfabrieken te IJmui-
den. Tal van autoriteiten waren bij
de steenlegging aanwezig.
Z. K. H. Prins Bernhard kijkt be
langstellend toé, terwijl minister van
den Brink de eerste steen inmetselt.
In de steen is het volgende gedicht
gebeiteld:
Ik lig en tors de vrucht der
samenwerking,
Vernuft en stalen vlijt
Brengt Gij, elk d'ander toegewijd
O Mens, het al tot vruchtbaar leven.
VIERVOUDIGE OVERMACHT,
De Noordelijken hebben een nu-
merike overmacht van 4 tegen 1,
maar verhoudingsgewijs is hun
vuurkracht veel minder sterk. On
der deze omstandigheden moet nu de
25e Amerikaanse divisie zich bij
Ichon hergroeperen om de bres, die
de Noordelijken hebben geslagen, te
dichten. Eerder op de dag werd in
diezelfde sector een tegenaanval ge
lanceerd, waarbij twee compagnieën
van het 24e en van het 8e cav.-regi
ment, die omsingeld waren, konden
worden ontzet.
Bij Yongdong, aan de Oostkust,
staat de le cav.-divisie onder voort
durende zware druk en de slag golft
hier op en neer. Zuid-Koreanen, in
felle tegenaanval, wisten de bui
tenwijken van deze havenstad weer
te bereiken. In deze gevechten grijpt
de Amerikaanse marine bij voort
during krachtig in.
TERREIN WAS VOORBEREID.
Een Reuter-correspondent maakt
melding van bewijzen, dat de inva-
Korea reeds geruime tijd moet zijn
voorbereid. In de strijd om Hadong
ontdekten de Amerikanen, dat zij
beschoten werden uit mitrailleur-
nesten, die uit beton waren opge
trokken. Elders vuurden de Noord-
Koreanen uit in de hellingen der
heuvels reeds bestaande schutters-
putten. De Amerikaanse intelligen
ce trekt hieruit de conclusie, dat na
het vertrek der Amerikaanse troe
pen uit Korea, in 1948 ondergrondse
communisten door het hele land
voorbereidingen zijn gaan treffen
voor deze invasie.
GEN. TSJEY GESNEUVELD.
Het Zuid-Koreaanse ministerie
van Defensie heeft bekendgemaakt,
dat generaal-majoor Tsjey Byong
doek, die na de val van Seoel als
chef van de staf van het Zuid-Ko
reaanse leger was afgetreden, is ge
sneuveld. Na zijn aftreden was hij
commandant van een legerkorps ge
worden.
Stervende heeft hij de volgende
boodschap aan de Zuid-Koreaanse
minister van Defensie, Sjin-Soeng-
sie op het grondgebied van Zuid- mo, gezonden: „Ik betreur het, dat
ik door mijn eigen dood niet nog
enige van onze vijanden aan het
front heb kunnen vernietigen.''
Na de terugtocht uit Seoel heeft
men generaal-majoor Tsjey er van
moeten weerhouden, harakiri te ple
gen.
De nieuwe vörlieslijst, die door de
Amerikaanse legerleiding bekend
gemaakt is, omvat 81 doden,
zwaargewonden, 294 lichtgewonden
en 595 vermisten. Het totaal aantal
doden, gewonden en vermisten sinds
het begin van de strijd in Korea is
hiermee gestegen tot 1059.
RELLETJES IN WEST-BERLIJN.
West Berlijnse politiemannen ge
bruikten Vrijdag voor het eerst sinds
de oorlog traangasbommen, toen 40-
West-Berlijnse studenten een ver
gadering verstoorden van de rechtse
„socialistische Reichspartei," waarop
Otto ErnstRemer, de voormalige
Nazi-generaal, die het complot te
gen Hitier op 20 Juli 1944 verijdel
de, het woord zou voeren.
Sterke politieafdelingen met gum
miknuppels dreven de menigte te
rug, die het „Restaurant Preussen-
hof" in de Britse sector, waar de
vergadering werd gehouden, wilde
betormen. Iemand, die de studenten
voor Remer aanzagen, werd mishan
deld en moest door de politie in be
scherming genomen worden
De studenten verzamelden zich
later voor de politiepost, waarheen
de vermeende Remer was gebracht
en riepen: „Daar betalen we nu de
belasting voor." „Waarom beschermt
de politie Nazi's?" Toen zij het ge
bouw trachtten binnen te dringen
wierp de politie traangasbommen
en maakte zij gebruik van de gum
mistok. Enige verslaggevers en pers
fotograven liepen klappen op. De
cammera's der fotograven werden
vernield.
Naar de politie verklaarde, was
de gemolesteerde niet Remer, maar
een van de oprichters van de Ber
lijnse afdeling van de S. R. P.
CRISIS DER
DEMOCRATIE
117AT ER IN BELGIë gebeurt wekt
meer dan onze belangstelling,
het wekt onze ernstige bezorgdheid.
De tegenstanders van koning Leo
pold zijn er thans bezig hun bedrei
gingen in daden om te zetten, nu de
koning is teruggekeerd. Er wordt ge
staakt en roekeloos gestaakt, zonder
acht te geven op de belangen der
burgerij en zonder enige consideratie
voor het behoud van de machines,
welke men achterlaat. Er
0 wordt gedemonstreerd en er
worden opruiende redevoe
ringen gehouden, welke aanleiding
geven tot vechtpartijen, waarbij
Donderdag reeds een dode "Hel te be
treuren.
De Nederlandse pers heeft zich
veelal onthouden van commentaar op
de Belgische politiek rondom op
ning Leopold, omdat zij terecht van
mening was, dat dit een kwestie is,
welke de Belgen aangaat, en dat cri-
tiek in de een of andere richting
licht aanleiding tot misverstand
geeft en misnoegen wekt. Of de Bel
gen al of niet gediend zijn van hun
koning en dus tegenstanders dan wel
voorstanders zijn van zijn abdicatie,
is een aangelegenheid, waarover wij
onze eigen mening mogen hebben,
maar welke tenslotte toch door de
Belgen zelf moet worden opgelost.
Iets anders wordt het, wanneer de
strijd der meningen gaat ontaarden
in een machtspolitiek, welke met
stakingen, sabotage en kloppartijen
haar wil tracht door te zetten.
Nog erger: wanneer deze politiek
bedreven wordt door een partij, wel
ke de democratie "in haar vaandel
heeft geschreven en gesteund wordt
door een zusterpartij in Nederland.
Wij bedoelen niet de communisten,
die altijd en overal te vinden zijn,
waar de orde wordt verstoord en
waar geageerd wordt tegen het ge
zag; wij bedoelen de socialisten, die
met Spaak aan het hoofd, een partij
politiek voeren door dik en dun,
welke de democratie volkomen on
dergraaft.
Dat is het wat onze bezorgdheid
wekt, temeer omdat deze mentaliteit
juist in de situatie van het ogenblik
zo funest is. Als er iets is, wat wij in
het Westen missen kunnen, dan is
dat elke demonstratie van verdeeld
heid, dan is dat de geest van opstand
en revolutie. Want de Belgische so
cialisten mogen zich wel bedenken,
dat zij op het ogenblik bezig zijn,
geesten op te roepen, welke zij straks
niet meer de baas zullen zijn en dat
zij spelen in de kaart van Moskou.
„r\E VERANTWOORDELIJKHEID
voor de buitengewoon ernstige
toestand, verwekt door het machts
misbruik van de regering, valt uit
sluitend op haar", zo wordt door het
partijbestuur verklaard.
Jawel, dat is gemakkelijk gezegd,
maar daarom nog niet juist. Het is
en blijft ongeqprloofd, zich op een
dergelijke wijze als nu in België ge
beurt, te verzetten tegen een volko
men wettig genomen besluit, dat ge
steund wordt door de meerderheid
der bevolking. Men mag tegen de
persoon van de koning nog zoveel
bedenkingen hebben, de wil van de
meerderheid verkrachten met dwang
methoden is tegen elk democratisch
beginsel.
„Eerbied voor de wet en loyale
aanvaarding van hetgeen op wettige
wijze tot stand komt, is het a.b.c. van
democratie en van rechtsstaat, con
stateert „Trouw" terecht. Zijn die eer
bied en die aanvaarding er niet, ge
bruikt men geweld, zoals bommen en
politieke stakingen, weigert men de
samenwerking waardoor de staatsor
ganen functionneren, dan is men be
zig de democratie af te breken en
van de rechtsstaat een chaos en in
beginsel een tyrannie te maken."
Wij zouden daar nog aan toe kun
nen voegen: dat is dezelfde opvat
ting van „democratie", welke men
in de Sovjet-Unie huldigt. Een z.g.
„verlichte" minderheid zou de dom
me meerderheid mogen dwingen om
naar hun „verlichte" pijpen te dan
sen. In weinig ontwikkelde landen
zou men die stelling no.ij kunnen ver
dedigen, maar in België.Men zou
dan in ruwe lijnen de Walen voor
de verlichten moeten aanzien en de
Vlamingen voor de dommen. Dat is
ongerijmd; maar bij al die onge
rijmdheid, 'dreigt toch maar het ge
vaar, dat het inderdaad tot een
splitsing komt tussen Vlaanderen en
Wallonië. Want de anti-Leopoldisten
verwijten de koning, dat hij een ko
ning der Vlamingen-is, en zij heb
ben meermalen openlijk verklaard,
o.a. Spaak, dat zij Leopold niet lan
ger als hun koning erkennen. Moet
dat op een politieke scheiding uit
lopen? Moet er burgeroorlog komen?
Wij willen vertrouwen, dat het zo
ver niet komen zal, dat het gezonde
verstand ten slotte de overwinning
behaalt. Maar wijhadden ook ver
wacht, dat de socialisten het bij be
dreigingen zouden laten, dat zij
slechts grote woorden hadden ge
bruikt om de debatten in de Verenig
de KamerS te beïnvloeden. Het is ge
bleken, dat deze verwachting te op
timistisch is geweest. Daarom ver
trouwen wij wel, maar ditmaal met
een grote dosis scepticisme, en dat
vertrouwen wordt alleen geschraagd
door onze waardering voor een land
dat wij niet gaarne in stukken zie1"
gescheurd.
