S)e CeicbeSoti/fcci/nt
Parijs bestudeert
Schuman
De Odyssee
det* HPlaatsen
Engelands reserve
tegenover Schuman-plan
Beëindiging staat van oorlog
Directeur: C. M. v. HAMERSVELD
Hoofdredacteur: L. C. J. RÖOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
DONDERDAG 22 JUNI 1950
41ste JAARGANG No. 12009
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.35 p. w., 1 1.50 p. mnd., f 4.50 p. kwart. Franco p. p. f 5.25. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes 1 1.50
Waarschuwing aan de Ver. Naties
IN EEN HOOFDARTIKEL met als opschrift „De Odyssee der Heilige
Plaatsen" behandelt het blad der Katholieke Actie in Italië, „II Quoti-
diano" ,de tragische geschiedenis van het H. Land en de H. Plaatsen. Het
blad neemt voorts positief stelling tegen de groots opgezette campagne in
de Amerikaanse bladen, die de beslissingen van de Algemene Vergadering
der Verenigde Naties betreffende de internationalisatie der Heilige Plaat
sen te niet willen doen. De Amerikaanse bladen sporen hun lezers aan
tot de „werkelijkheid" terug te keren en zij voeren daarvoor aan, dat
Palestina thans door twee regeringen, „die door het volk zijn geko
zen", wordt bestuurd. Zij suggereren zelfs, dat deze twee regeringen en
ook de beide volken „op het ogenblik in vrede leven". Zij beweren
verder, dat de leden der Verenigde Naties hebben geprobeerd om Israël
en Jordanië te onderwerpen aan een „tijdelijke orde" teneinde geestelij
ke belangen te beschermen, zonder dat zij daarbij rekening hebben ge
houden met de practische resultaten van deze beslissingen. Derhalve, zo
besluiten de Amerikaanse bladen, dient er onderscheid te worden ge
maakt tussen „het geestelijke en het tijdelijke", door het internationale
bestuur te beperken tot wat strikt genomen tot de H. Plaatsen moet
worden gerekend.
Dit alles betekent echter alleen
maar, aldus II Quotidiano, dat de
bladen in Amerika door middel van
deze perscampagne er op uit zijn om
een „voldongen feit" te doen accepte
ren, dat gevestigd is door wapenge
weld en dat zij de Verenigde Naties
willen zien verheven tot de rang
van „beschermers van de geestelijke
belangen der drie voornaamste gods
diensten".
II Quotidiano wijst erop, dat de
autoriteit en het prestige van de
Verenigde Naties op dit ogenblik
ernstig worden bedreigd, doordat de
suggestie zich opdringt, dat beslis
singen, die de Verenigde Naties na
ampel beraad hebben genomen, heel
eenvoudig teniet kunnen worden ge
daan, louter en alleen omdat twee
machtige landen de twee Palestijnse
staten steunen, tussen wie het Heilig
Land is verdeeld. Hierdoor zou een
weinig gelukkig precedent worden
geschapen voor het respect voor het
internationale recht.
Op de tweede plaats zou de vrede
in Jeruzalem in groot gevaar worden
gebracht en zou de vrije toegang tot
en de veiligheid van de Heilige
Plaatsen lang niet zeker meer zijn,
daar zowel de Joden als de Arabie
ren op het ogenblik beiden nog met
het geweer aan de voet staan.
En hoe kan bovendien de vrede in
de Heilige Stad gewaarborgd zijn,
zolang het gevaar bestaat, dat de ab
surditeit van een in twee delen ge
splitste stad niet langer geaccepteerd
wordt en op deze wijze opnieuw de
oorlog uitbreekt? De scheiding van
het „geestelijke en het tijdelijke" mo
ge dan een diplomatieke manoeuvre
zijn, de Christenheid zal er evenwel
weinig troost en bemoediging van on
dervinden om, wanneer het bloed
weer vloeit en de kanonnen weer
donderen ,te denken, dat dit alles
maar „zuiver tijdelijk is".
Het is hier wel goed op zijn plaats,
zo besluit II Quotidiano zijn artikel,
de garanties te herhalen, die de H.
Vader heeft voorgesteld voor de on
schendbaarheid der H. Plaatsen:
a. een internationaal bestuur voor
Jeruzalem en zijn onmiddellijke om
geving^
b. veiligheid voor alle andere Hei
lige Plaatsen met vrije toegang tot
en eerbied voor het karakter van de
Christelijke heiligdommen;
c. vrijheid van handelen voor alle
Katholieke instellingen van liefda
digheid enz. en vrijheid van gods
dienst;
d. het behoud van de historische,
eeuwenoude rechten der Katholieken.
HET KONINKLIJK PAAR IN GRO
NINGEN. Na aankomst in Gro
ningen per Koninklijke trein, reden
H.M. Koningin Juliana en Z.K.H.
Prins Bernhard in een calèche tus
sen twee hagen juichende mensen
naar de binnenstad, waar zij een
kort bezoek brachten aan de bakke
rijtentoonstelling „De Zilveren Kra
keling".
Hongaars
episcopaat
bereid tot overleg
De Hongaarse bisschoppen hebben
de regering verzocht te onderhande
len over een overeenkomst tussen
Kerk en staat. Deze mededeling van
de Hongaarse autoriteiten wordt in
katholieke kringen in Boedapest be
vestigd. In het officiële communiqué
wordt verklaard, dat Mgr. Grosz,
aartsbisschop van Kalocsa, heeft ver
zocht de hoofden .van de religieuze
gemeenschappen tot de besprekingen
toe te laten.
Dit is de eerste keer, dat het Hon
gaarse Episcopaat officieel te kennen
heeft reeds verscheidene jaren op een
lingen wil beginnen over een over
eenkomst met de staat. De regering
heeft reeds vercheidene jaren op een
overeenkomst aangedrongen, vooral
in de periode vóór de arrestatie van
en het „proces" tegen kardinaal
Mindszenty.
Is de democratie in het geding?
rvE WEIGERING van de Britse re gering, bij voorbaat haar goedkeuring
aan het plan-Schuman te hechten, wordt, naar mij voorkomt, op
het ogenblik iets beter begrepen dan in den beginne. Dat komt in hoofd
zaak omdat, nu de eerste geestdrift voor deze stoutmoedige idee wat be
daard is, de mensen het voorstel, dat Engeland als een eerste doelstelling
lieven te roepen., waaraan het „ge-
van haar politiek zou moeten aanvaarden, eens op hun gemak kunnen 2ag„ rekeni^g cn verantw00rding
ontleden. Engeland zou haar steenkool- en staalproductie tezamen met 1 Zou moeten afleggen. Dit is wéér een
eerste instantie door de regeringen
worden aangewezen, maar daarna
zouden ze „onafhankelijk" zijn, aan
geen controle onderhevig en verant
woordelijk tegenover geen enkele re
gering noch parlement. Als dit wer
kelijk de ontwerpers van dit plan
voor ogen heeft gezweefd, dan valt
het ons niet gemakkelijk te begrij
pen, hoe iets dergelijks kan samen
gaan met onze opvatting van demo
cratie. Want de basis van deze op
vatting is toch dat géén persoon,
noch een groep van personen politie
ke of economische macht mag bezit
ten, zonder onmiddellijk of uitein
delijk aan een democratische con
trole onderworpen te zijn aan de
souvereiniteit van een gekozen par
lement.
De democratie in het gedrang.
Er zijn tekenen van toenemende
ongerustheid met betrekking tot dit
punt, zelfs onder de meest enthou
siaste aanhangers van het plan.
Het Parijse blad „Le Monde" en
de Londense „News Chronicle" pu
bliceerden reeds suggesties, dat het
misschien wel nodig zou zijn, een of
ander nieuw gekozen instantie in het
die van Frankrijk, West-Duitsland, de Beneluxlanden en Italië onder een
internationaal „Hoog Gezag" moeten stellen, dat daarover controle zou
uitoeferien. Het essentiële van deze zaak ligt in de kwestie van dit
„Hoog Gezag". Het besluit, deze twee sleutelindustrieën onder de con
trole van een nieuw „gezag" te plaatsen, is wel een der ingrijpendste de
cisies, die een Britse regering ooit moest nemen. Het is een beslissing,
waartoe men onmogelijk kan overgaan zonder precies te weten hoe dit
gezag zou zijn samengesteld, wat zijn macht zou zijn en hoe het op
zijn beurt te controleren zou zijn en door wie.
ER ZIT NOG WEL MEER AAN
VAST.
Het is zeer zeker niet alleen een
kwestie van nationale souvereiniteit
zoals degenen het willen doen voor
komen, die de Britse voorzichtigheid
critiseren. Frangois Poncet, de Fran
se Hoge Commissaris voor Duitsland,
gewaagde bijvoorbeeld van het
„eeuwenoude dogma der nationale
souvereiniteit". Maar de kwestie kan
niet zo eenvoudigweg worden opge
lost door „souvereiniteit" als een
verouderd „dogma" te verwerpen.
Want de idee souvereiniteit is niet
alleen nationaal; zij houdt nauw ver
band met de idee democratie, met
de „souvereiniteit van het parle
ment".
En daar gaat het in werkelijkheid
W. N. Ewer, de politieke com
mentator van de „Daily Herald"
geeft in deze beschouwing een
samenvatting van de overwegin-
gingen, die de Britse regering
er toe brengen, zéér gereser
veerd te staan tegenover het
befaamde plan-Schuman.
GROTE AANVOER NIEUWE
AARDAPPELEN. Dagelijks
wordt op de veiling van Bovenkar-
spelGrotebroek, de grootste aard
appelveiling in ons land, niet min
der dan 600.000 kg. aardappelen aan
gevoerd. Een overzicht van de tal
rijke bootjes, waarmee de nieuwe
aardappels veilingswaarts worden
gebracht.
om. De Britse twijfel is1 niet zozeer
gelegen in het precaire punt, of het
instellen van een „hoog gezag" in
breuk zou maken op een of andere
legalistische definitie van nationale
souvereiniteit, maar in de vraag, of
het niet fundamentele principes van
de democratie zou aantasten.
En wanneer ik Schuman's eerste
aankondiging die behalve dan het
communiqué van 3 Juni de enige
gezaghebbende uiteenzetting van het
plan is nog eens doorneem, dan
heb ik reden genoeg tot wantrou
wen.
De macht van het voorgestelde
„hoog gezag", zoals door Schuman
uitgestippeld, is veelomvattend. De
beslissingen van dit lichaam moeten
„bindend" zijn, behalve dat er een
vrij vaag recht van beroep aan een
„scheidrechter" bestaat. Maar een
scheidrechter zou, naar wij mogen
aannemen, hoogstens kunnen beslis
sen of een besluit al of niet ultra
vires was. Op het hem toegekende
gebied zou het gezag dus almachtig
zijn.
Dat gebied is buitengewoon veel
omvattend. Voor zover we kunnen
opmaken zou het gezag niet alleen
bindende besluiten aangaande de in
ternationale samenwerking kunnen
'nemen, maar ook zulke, die aangele
genheden der binnenlandse politiek
raken, zoals bijvoorbeeld investe
ringsprogramma's, „rationalisatie" en
de levensstandaard van de arbeiders
in de beide,industrieën. En dat is
het centrale punt deze vèrrijken
de macht zou worden uitgeoefend
(als ik Schuman goed interpreteer)
door een lichaam, dat geen enkele
soort van democratische controle-in
stantie boven zich zou hebben. De
leden van dit lichaam zouden in de
PASSIESPELEN NIET OP DE FILM
De burgemeester van Oberammer-
gau, Raimund Lang, heeft bekend
gemaakt, dat zijn gemeente alle aan
biedingen, zelfs een van 350.000 dol
lar gedaan door de Amerikanen
om de passiespelen te verfilmen, van
de hand heeft gewezen.
Hij zeide dit op een receptie bij de
aartsbisschop van München, kardi
naal Faulhaber.
De kardinaal, die een van de op
voeringen had bijgewoond, zei later
tot de spelers: „Behoed het heilige
spel voor verfilming".
De Bartliolomeusf-
nacht van 13 April
De noodtoestand, waarin de Kerk
achter het IJzeren Gordijn verkeert,
komt wel zeer duidelijk tot uiting in
een uit Slowakije gesmokkelde brief,
die de Informatiedienst van „Vrij
Tsjechoslowakije" heeft ontvangen.
Deze brief geeft nadere bijzonderhe
den over de beruchte „Bartholomeus-
r.acht" tegen kerken en kloosters van
13 April j.l. Wat het aantal betreft
zijn de Salesianen die nacht wel het
zwaarst getroffen. Dertien kloosters
en instellingen van de paters Sale
sianen werden in beslag genomen en
meer dan 200 paters en fraters gear
resteerd. In één nacht hebben de
communisten het werk van de Sale
sianen in Slowakije totaal vernietigd.
Slechts enkele paters, die buiten de
kloosters vertoefden, bleven op vrije
voeten; over het algemeen werden
de mannelijke leden van de verschil
lende orden en congregaties naar de
„concentratiekloosters" overgebracht
Dit zijn de „kloosters" Podolinec-Ja-
sov, Sv. Benadek en Pezinek. De
oversten werden echter van hun
communiteiten gescheiden en tegen
hen zal een afzonderlijk proces wor
den gevoerd. De leden van de vrou
welijke tak der Salesianen zijn tot
dusverre niet door deze maatregelen
getroffen.
Te Bratislava werden in diezelfde
nacht verscheidene kostbare kelken
en paramenten gestolen uit de Je-
zietenkerk. De Franciscanenkerk ge
bruikte de politie als slaapgelegen
heid voor de troepen,-die waren af
gelost. De volgende morgen hing
de kerk vol cigarettenrook. Geruch
ten gaan, dat de Jezuïetenkerk vol
gens Russische wens aan de Ortho
doxe Kerk moet worden afgestaan.
ANTI-COMMUNISTISCHE WET IN
AUSTRALIë OPGESCHORT.
HET PLAFOND KWAM NAAR
BENEDEN.
Robert Menzies, de Australische
minister-president, heeft bekend
gemaakt, dat de wet tot ontbinding
van de communistische partij eerst
over drie maanden weer aan het
parlement zal worden voorgelegd.
De Senaat, waarin Labour als op-
positiepartij de meerderheid heeft,
In het Sequoia-theater te Redwood j kon het gisteren over de wet niet
City Californië) is Woensdagavond
kort voor middernacht tijdens de
voorstelling het plafond boven het
balcon naar beneden gekomen. Bij
na 30 personen werden gewond, van
wie 6 ernstig.
eens worden. Wekenlang is de wet
van Senaat naar Huis van Afgevaar
digden en weer terug gegaan, door
dat het Huis de amendementen van
de Senaat weer verwierp. Het Huis
had de wet reeds aangenomen.
aanduiding, dat het aanvaarden
het plan ons veel verder zou vast
leggen, dan alleen wat betreft het
samensmelten van beide industrieën
met die van andere landen.
Bovendien zijn er nog de practi
sche bezwaren. Zou het werkelijk
mogelijk zijn de economie van dit
(of van ieder ander) land onder een
dubbele heerschappij te plaatsen
één gedeelte onder controle van het
nationale parlement, het andere on
der controle van een onafhankelijk"
lichaam? Hoe zou men onder deze
omstandigheden tot een zakenpoli-
tiek of tot een investeringspolitiek
kunnen komen? Hoe zou men de na
tionale begroting moeten maken?
Laat ons de situatie eens nader be
schouwen, die zou ontstaan als er in
de kolen- en staalindustrie op last
van het „gezag" een loonstop werd
ingesteld teneinde tot een „gelijk
making" te komen, terwijl in alle
andere takken van industrie de lo
nen het onderwerp van besprekin-
gen tussen werkgevers en vakver-
enigingen vormen. Het conflict van
het gezag en de conflicten in de ver- I
schillende vormen van beleid zou
den heel gemakkelijk kunnen leiden
tot zulke economische en politieke
tegenstellingen en spanningen, dat
het gehele systeem te gronde zou
lan.
Verontrustende vragen.
Is het in feite mogelijk om de con
trole van de steenkolen- en staalin
dustrieën zo volkomen van de con
trole over de rest van het economi
sche stelsel te scheiden, waarvan zij
toch een integraal deel uitmaken,
zonder de gehele economische machi
ne in de war te brengen?
Dit zijn enige van de verontrusten
de vragen die zich aan iedereen op
dringen, die het plan als een serieus
voorstel opvat en niet alleen als een
oefening in politieke rhetorica. Mis
schien kunnen ze beantwoord wor
den. Maar die antwoorden werden
zeker niet gegeven in Schuman's eer-
steopenbare bekendmaking, in de
uiteenzettingen, die Monnet in beslo
ten kring deed, noch in het commu
niqué van de 3e Juni.
En zolang deze vragen en nog vele
andere niet op zekere hoogte beant
woord zijn, zolang wij niet meer we
ten van het plan, wat het werkelijk
is en wat er uit kan voortvloeien,
zal de Britse regering het zeker van
de hand wijzen zich te binden door
de voorstellen een „eerste doelstel
ling van haar politiek" te maken. Ik
zou er aan willen toevoegen, dat de
Een Frans voorstel aan Grote Drie
ÏI7ANNEER DE WERKCOMMISSIE DER GROTE DRIE op 3 Juli in
Londen begint met de bespreking van maatregelen, die waar
schijnlijk tegen het einde van dit jaar aan West-Duitsland meer zelf
standigheid zullen geven, zal zij een Frans voorstel op de agenda vinden
om de staat van oorlog met Duitsland te beëindigen.
Dit werd gisteren vernomen in gezaghebbende kringen te Parijs; op
het ministerie van Buitenlandse Zaken werd daar aan toegevoegd, dat
een desbetreffend memorandum reeds aan de regeringen van Engeland
en de V.S. is overhandigd.
Het Franse voorstel gaat er van
uit, zo gaf een woordvoerder te ver
staan, dat de inschakeling van Duits
land bij de organisaties van West-
Europa, zoals de OEEC en voorts
ook het plan-Schuman, meer vrij
heid van beweging voor de Duitsers
noodzakelijk maakt. Krachtens het
voorstel dat reeds vóór de aan
kondiging van het plan-Schuman
werd uitgewerkt zouden de Wes
terse mogendheden afzonderlijke
verklaringen publiceren, waarin ge
zegd wordt, dat naar haar mening
de staat van oorlog met Duitsland
juridisch is geëindigd met de on
voorwaardelijke overgave van dit
land en de vernietiging van het na-
tionaal-socialistische regiem. De sta
tus van de bezetting zou hierdoor
niet veranderd behoeven te worden
rioch het geallieerde toezicht op de
regering yan Bcnn.
In haar memorandum stelt de
Franse regering voor, Dat Duitse on
derdanen individueel naar 't buiten
land zullen kunnen reizen en daar
zaken zullen kunnen doen, zonder
gehinderd te worden door de beper
kingen, die onvermijdelijk verbon
den zijn aan het begrip „vijandelijk
onderdaan". Duitslands intrede in de
Westeuropese gemeenschap zou zo
doende vergemakkelijkt worden.
Een andere oplossing zou, zo werd
op het Franse ministerie van Buiten
landse Zaken gezegd, bestaan in het
sluiten van een vredesverdrag met
Duitsland, doch dit is op dit moment
onmogelijk, daar geen der drie Wes
telijke staten een afzonderlijk vre
desverdrag met, Duitsland wil slui
ten zonder de Sowjet-Unie. Het
Franse voorstel, zo werd hieraan toe-
gevoegd, wil echter niet vooruitlo
pen op een toekomstig vredesver
drag, noch wil het enige verande
ring brengen in de huidige bezetting
van Duitsland.
Vooruitlopende op deze z.g.
terimregeling" heeft Frankrijk reeds
ADENAUER MOET RUST NEMEN.
Het West-Duitse persbureau D.P.
A. meldt dat de Westduitse bonds
kanselier, dr, Konrad Adenauer,
verscheidene weken rust moet ne
men. Dr. Adenauer is kortgeleden
van een ziekte hersteld, doch zijn
geneesheren achten rust noodzake
lijk i.v.m. het zware werk, dat de
bondskanselier nog wacht. De moge
lijkheid bestaat, dat Adenauer deze
rust in Zwitserland zal zoeken.
PARIJS BEREIDT ZICH VOOR OP
DE EERSTE JULI. Op het ogen
blik zijn werklieden in de tuinen
voor het Palais de Chaillot druk be
zig stellingen te bouwen voor de
feestelijkheden van de eerste Juli,
„La Grande Nuit de Paris".
Ko-weitje...
regering in dit verband de steun heeft I een groot aantal beperkingen op het
van de overgrote meerderheid der i verkeer van Duitse onderdanen naar
publieke opinie, onverschillig tot
welke politieke partij men moge be- en van Frankrijk opgeheven, zo is
horen. I voorts bekend gemaakt.
Ik zocht in de zee van theoretische
kennis naar een bodem om op te
staan, maar vond niets dan golven,
waarvan de een mij tegen de ander
wierp.