S)e CeicbeSoti/fcci/nt Parijs bestudeert Schuman De Odyssee det* HPlaatsen Engelands reserve tegenover Schuman-plan Beëindiging staat van oorlog Directeur: C. M. v. HAMERSVELD Hoofdredacteur: L. C. J. RÖOZEN. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" DONDERDAG 22 JUNI 1950 41ste JAARGANG No. 12009 Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.35 p. w., 1 1.50 p. mnd., f 4.50 p. kwart. Franco p. p. f 5.25. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes 1 1.50 Waarschuwing aan de Ver. Naties IN EEN HOOFDARTIKEL met als opschrift „De Odyssee der Heilige Plaatsen" behandelt het blad der Katholieke Actie in Italië, „II Quoti- diano" ,de tragische geschiedenis van het H. Land en de H. Plaatsen. Het blad neemt voorts positief stelling tegen de groots opgezette campagne in de Amerikaanse bladen, die de beslissingen van de Algemene Vergadering der Verenigde Naties betreffende de internationalisatie der Heilige Plaat sen te niet willen doen. De Amerikaanse bladen sporen hun lezers aan tot de „werkelijkheid" terug te keren en zij voeren daarvoor aan, dat Palestina thans door twee regeringen, „die door het volk zijn geko zen", wordt bestuurd. Zij suggereren zelfs, dat deze twee regeringen en ook de beide volken „op het ogenblik in vrede leven". Zij beweren verder, dat de leden der Verenigde Naties hebben geprobeerd om Israël en Jordanië te onderwerpen aan een „tijdelijke orde" teneinde geestelij ke belangen te beschermen, zonder dat zij daarbij rekening hebben ge houden met de practische resultaten van deze beslissingen. Derhalve, zo besluiten de Amerikaanse bladen, dient er onderscheid te worden ge maakt tussen „het geestelijke en het tijdelijke", door het internationale bestuur te beperken tot wat strikt genomen tot de H. Plaatsen moet worden gerekend. Dit alles betekent echter alleen maar, aldus II Quotidiano, dat de bladen in Amerika door middel van deze perscampagne er op uit zijn om een „voldongen feit" te doen accepte ren, dat gevestigd is door wapenge weld en dat zij de Verenigde Naties willen zien verheven tot de rang van „beschermers van de geestelijke belangen der drie voornaamste gods diensten". II Quotidiano wijst erop, dat de autoriteit en het prestige van de Verenigde Naties op dit ogenblik ernstig worden bedreigd, doordat de suggestie zich opdringt, dat beslis singen, die de Verenigde Naties na ampel beraad hebben genomen, heel eenvoudig teniet kunnen worden ge daan, louter en alleen omdat twee machtige landen de twee Palestijnse staten steunen, tussen wie het Heilig Land is verdeeld. Hierdoor zou een weinig gelukkig precedent worden geschapen voor het respect voor het internationale recht. Op de tweede plaats zou de vrede in Jeruzalem in groot gevaar worden gebracht en zou de vrije toegang tot en de veiligheid van de Heilige Plaatsen lang niet zeker meer zijn, daar zowel de Joden als de Arabie ren op het ogenblik beiden nog met het geweer aan de voet staan. En hoe kan bovendien de vrede in de Heilige Stad gewaarborgd zijn, zolang het gevaar bestaat, dat de ab surditeit van een in twee delen ge splitste stad niet langer geaccepteerd wordt en op deze wijze opnieuw de oorlog uitbreekt? De scheiding van het „geestelijke en het tijdelijke" mo ge dan een diplomatieke manoeuvre zijn, de Christenheid zal er evenwel weinig troost en bemoediging van on dervinden om, wanneer het bloed weer vloeit en de kanonnen weer donderen ,te denken, dat dit alles maar „zuiver tijdelijk is". Het is hier wel goed op zijn plaats, zo besluit II Quotidiano zijn artikel, de garanties te herhalen, die de H. Vader heeft voorgesteld voor de on schendbaarheid der H. Plaatsen: a. een internationaal bestuur voor Jeruzalem en zijn onmiddellijke om geving^ b. veiligheid voor alle andere Hei lige Plaatsen met vrije toegang tot en eerbied voor het karakter van de Christelijke heiligdommen; c. vrijheid van handelen voor alle Katholieke instellingen van liefda digheid enz. en vrijheid van gods dienst; d. het behoud van de historische, eeuwenoude rechten der Katholieken. HET KONINKLIJK PAAR IN GRO NINGEN. Na aankomst in Gro ningen per Koninklijke trein, reden H.M. Koningin Juliana en Z.K.H. Prins Bernhard in een calèche tus sen twee hagen juichende mensen naar de binnenstad, waar zij een kort bezoek brachten aan de bakke rijtentoonstelling „De Zilveren Kra keling". Hongaars episcopaat bereid tot overleg De Hongaarse bisschoppen hebben de regering verzocht te onderhande len over een overeenkomst tussen Kerk en staat. Deze mededeling van de Hongaarse autoriteiten wordt in katholieke kringen in Boedapest be vestigd. In het officiële communiqué wordt verklaard, dat Mgr. Grosz, aartsbisschop van Kalocsa, heeft ver zocht de hoofden .van de religieuze gemeenschappen tot de besprekingen toe te laten. Dit is de eerste keer, dat het Hon gaarse Episcopaat officieel te kennen heeft reeds verscheidene jaren op een lingen wil beginnen over een over eenkomst met de staat. De regering heeft reeds vercheidene jaren op een overeenkomst aangedrongen, vooral in de periode vóór de arrestatie van en het „proces" tegen kardinaal Mindszenty. Is de democratie in het geding? rvE WEIGERING van de Britse re gering, bij voorbaat haar goedkeuring aan het plan-Schuman te hechten, wordt, naar mij voorkomt, op het ogenblik iets beter begrepen dan in den beginne. Dat komt in hoofd zaak omdat, nu de eerste geestdrift voor deze stoutmoedige idee wat be daard is, de mensen het voorstel, dat Engeland als een eerste doelstelling lieven te roepen., waaraan het „ge- van haar politiek zou moeten aanvaarden, eens op hun gemak kunnen 2ag„ rekeni^g cn verantw00rding ontleden. Engeland zou haar steenkool- en staalproductie tezamen met 1 Zou moeten afleggen. Dit is wéér een eerste instantie door de regeringen worden aangewezen, maar daarna zouden ze „onafhankelijk" zijn, aan geen controle onderhevig en verant woordelijk tegenover geen enkele re gering noch parlement. Als dit wer kelijk de ontwerpers van dit plan voor ogen heeft gezweefd, dan valt het ons niet gemakkelijk te begrij pen, hoe iets dergelijks kan samen gaan met onze opvatting van demo cratie. Want de basis van deze op vatting is toch dat géén persoon, noch een groep van personen politie ke of economische macht mag bezit ten, zonder onmiddellijk of uitein delijk aan een democratische con trole onderworpen te zijn aan de souvereiniteit van een gekozen par lement. De democratie in het gedrang. Er zijn tekenen van toenemende ongerustheid met betrekking tot dit punt, zelfs onder de meest enthou siaste aanhangers van het plan. Het Parijse blad „Le Monde" en de Londense „News Chronicle" pu bliceerden reeds suggesties, dat het misschien wel nodig zou zijn, een of ander nieuw gekozen instantie in het die van Frankrijk, West-Duitsland, de Beneluxlanden en Italië onder een internationaal „Hoog Gezag" moeten stellen, dat daarover controle zou uitoeferien. Het essentiële van deze zaak ligt in de kwestie van dit „Hoog Gezag". Het besluit, deze twee sleutelindustrieën onder de con trole van een nieuw „gezag" te plaatsen, is wel een der ingrijpendste de cisies, die een Britse regering ooit moest nemen. Het is een beslissing, waartoe men onmogelijk kan overgaan zonder precies te weten hoe dit gezag zou zijn samengesteld, wat zijn macht zou zijn en hoe het op zijn beurt te controleren zou zijn en door wie. ER ZIT NOG WEL MEER AAN VAST. Het is zeer zeker niet alleen een kwestie van nationale souvereiniteit zoals degenen het willen doen voor komen, die de Britse voorzichtigheid critiseren. Frangois Poncet, de Fran se Hoge Commissaris voor Duitsland, gewaagde bijvoorbeeld van het „eeuwenoude dogma der nationale souvereiniteit". Maar de kwestie kan niet zo eenvoudigweg worden opge lost door „souvereiniteit" als een verouderd „dogma" te verwerpen. Want de idee souvereiniteit is niet alleen nationaal; zij houdt nauw ver band met de idee democratie, met de „souvereiniteit van het parle ment". En daar gaat het in werkelijkheid W. N. Ewer, de politieke com mentator van de „Daily Herald" geeft in deze beschouwing een samenvatting van de overwegin- gingen, die de Britse regering er toe brengen, zéér gereser veerd te staan tegenover het befaamde plan-Schuman. GROTE AANVOER NIEUWE AARDAPPELEN. Dagelijks wordt op de veiling van Bovenkar- spelGrotebroek, de grootste aard appelveiling in ons land, niet min der dan 600.000 kg. aardappelen aan gevoerd. Een overzicht van de tal rijke bootjes, waarmee de nieuwe aardappels veilingswaarts worden gebracht. om. De Britse twijfel is1 niet zozeer gelegen in het precaire punt, of het instellen van een „hoog gezag" in breuk zou maken op een of andere legalistische definitie van nationale souvereiniteit, maar in de vraag, of het niet fundamentele principes van de democratie zou aantasten. En wanneer ik Schuman's eerste aankondiging die behalve dan het communiqué van 3 Juni de enige gezaghebbende uiteenzetting van het plan is nog eens doorneem, dan heb ik reden genoeg tot wantrou wen. De macht van het voorgestelde „hoog gezag", zoals door Schuman uitgestippeld, is veelomvattend. De beslissingen van dit lichaam moeten „bindend" zijn, behalve dat er een vrij vaag recht van beroep aan een „scheidrechter" bestaat. Maar een scheidrechter zou, naar wij mogen aannemen, hoogstens kunnen beslis sen of een besluit al of niet ultra vires was. Op het hem toegekende gebied zou het gezag dus almachtig zijn. Dat gebied is buitengewoon veel omvattend. Voor zover we kunnen opmaken zou het gezag niet alleen bindende besluiten aangaande de in ternationale samenwerking kunnen 'nemen, maar ook zulke, die aangele genheden der binnenlandse politiek raken, zoals bijvoorbeeld investe ringsprogramma's, „rationalisatie" en de levensstandaard van de arbeiders in de beide,industrieën. En dat is het centrale punt deze vèrrijken de macht zou worden uitgeoefend (als ik Schuman goed interpreteer) door een lichaam, dat geen enkele soort van democratische controle-in stantie boven zich zou hebben. De leden van dit lichaam zouden in de PASSIESPELEN NIET OP DE FILM De burgemeester van Oberammer- gau, Raimund Lang, heeft bekend gemaakt, dat zijn gemeente alle aan biedingen, zelfs een van 350.000 dol lar gedaan door de Amerikanen om de passiespelen te verfilmen, van de hand heeft gewezen. Hij zeide dit op een receptie bij de aartsbisschop van München, kardi naal Faulhaber. De kardinaal, die een van de op voeringen had bijgewoond, zei later tot de spelers: „Behoed het heilige spel voor verfilming". De Bartliolomeusf- nacht van 13 April De noodtoestand, waarin de Kerk achter het IJzeren Gordijn verkeert, komt wel zeer duidelijk tot uiting in een uit Slowakije gesmokkelde brief, die de Informatiedienst van „Vrij Tsjechoslowakije" heeft ontvangen. Deze brief geeft nadere bijzonderhe den over de beruchte „Bartholomeus- r.acht" tegen kerken en kloosters van 13 April j.l. Wat het aantal betreft zijn de Salesianen die nacht wel het zwaarst getroffen. Dertien kloosters en instellingen van de paters Sale sianen werden in beslag genomen en meer dan 200 paters en fraters gear resteerd. In één nacht hebben de communisten het werk van de Sale sianen in Slowakije totaal vernietigd. Slechts enkele paters, die buiten de kloosters vertoefden, bleven op vrije voeten; over het algemeen werden de mannelijke leden van de verschil lende orden en congregaties naar de „concentratiekloosters" overgebracht Dit zijn de „kloosters" Podolinec-Ja- sov, Sv. Benadek en Pezinek. De oversten werden echter van hun communiteiten gescheiden en tegen hen zal een afzonderlijk proces wor den gevoerd. De leden van de vrou welijke tak der Salesianen zijn tot dusverre niet door deze maatregelen getroffen. Te Bratislava werden in diezelfde nacht verscheidene kostbare kelken en paramenten gestolen uit de Je- zietenkerk. De Franciscanenkerk ge bruikte de politie als slaapgelegen heid voor de troepen,-die waren af gelost. De volgende morgen hing de kerk vol cigarettenrook. Geruch ten gaan, dat de Jezuïetenkerk vol gens Russische wens aan de Ortho doxe Kerk moet worden afgestaan. ANTI-COMMUNISTISCHE WET IN AUSTRALIë OPGESCHORT. HET PLAFOND KWAM NAAR BENEDEN. Robert Menzies, de Australische minister-president, heeft bekend gemaakt, dat de wet tot ontbinding van de communistische partij eerst over drie maanden weer aan het parlement zal worden voorgelegd. De Senaat, waarin Labour als op- positiepartij de meerderheid heeft, In het Sequoia-theater te Redwood j kon het gisteren over de wet niet City Californië) is Woensdagavond kort voor middernacht tijdens de voorstelling het plafond boven het balcon naar beneden gekomen. Bij na 30 personen werden gewond, van wie 6 ernstig. eens worden. Wekenlang is de wet van Senaat naar Huis van Afgevaar digden en weer terug gegaan, door dat het Huis de amendementen van de Senaat weer verwierp. Het Huis had de wet reeds aangenomen. aanduiding, dat het aanvaarden het plan ons veel verder zou vast leggen, dan alleen wat betreft het samensmelten van beide industrieën met die van andere landen. Bovendien zijn er nog de practi sche bezwaren. Zou het werkelijk mogelijk zijn de economie van dit (of van ieder ander) land onder een dubbele heerschappij te plaatsen één gedeelte onder controle van het nationale parlement, het andere on der controle van een onafhankelijk" lichaam? Hoe zou men onder deze omstandigheden tot een zakenpoli- tiek of tot een investeringspolitiek kunnen komen? Hoe zou men de na tionale begroting moeten maken? Laat ons de situatie eens nader be schouwen, die zou ontstaan als er in de kolen- en staalindustrie op last van het „gezag" een loonstop werd ingesteld teneinde tot een „gelijk making" te komen, terwijl in alle andere takken van industrie de lo nen het onderwerp van besprekin- gen tussen werkgevers en vakver- enigingen vormen. Het conflict van het gezag en de conflicten in de ver- I schillende vormen van beleid zou den heel gemakkelijk kunnen leiden tot zulke economische en politieke tegenstellingen en spanningen, dat het gehele systeem te gronde zou lan. Verontrustende vragen. Is het in feite mogelijk om de con trole van de steenkolen- en staalin dustrieën zo volkomen van de con trole over de rest van het economi sche stelsel te scheiden, waarvan zij toch een integraal deel uitmaken, zonder de gehele economische machi ne in de war te brengen? Dit zijn enige van de verontrusten de vragen die zich aan iedereen op dringen, die het plan als een serieus voorstel opvat en niet alleen als een oefening in politieke rhetorica. Mis schien kunnen ze beantwoord wor den. Maar die antwoorden werden zeker niet gegeven in Schuman's eer- steopenbare bekendmaking, in de uiteenzettingen, die Monnet in beslo ten kring deed, noch in het commu niqué van de 3e Juni. En zolang deze vragen en nog vele andere niet op zekere hoogte beant woord zijn, zolang wij niet meer we ten van het plan, wat het werkelijk is en wat er uit kan voortvloeien, zal de Britse regering het zeker van de hand wijzen zich te binden door de voorstellen een „eerste doelstel ling van haar politiek" te maken. Ik zou er aan willen toevoegen, dat de Een Frans voorstel aan Grote Drie ÏI7ANNEER DE WERKCOMMISSIE DER GROTE DRIE op 3 Juli in Londen begint met de bespreking van maatregelen, die waar schijnlijk tegen het einde van dit jaar aan West-Duitsland meer zelf standigheid zullen geven, zal zij een Frans voorstel op de agenda vinden om de staat van oorlog met Duitsland te beëindigen. Dit werd gisteren vernomen in gezaghebbende kringen te Parijs; op het ministerie van Buitenlandse Zaken werd daar aan toegevoegd, dat een desbetreffend memorandum reeds aan de regeringen van Engeland en de V.S. is overhandigd. Het Franse voorstel gaat er van uit, zo gaf een woordvoerder te ver staan, dat de inschakeling van Duits land bij de organisaties van West- Europa, zoals de OEEC en voorts ook het plan-Schuman, meer vrij heid van beweging voor de Duitsers noodzakelijk maakt. Krachtens het voorstel dat reeds vóór de aan kondiging van het plan-Schuman werd uitgewerkt zouden de Wes terse mogendheden afzonderlijke verklaringen publiceren, waarin ge zegd wordt, dat naar haar mening de staat van oorlog met Duitsland juridisch is geëindigd met de on voorwaardelijke overgave van dit land en de vernietiging van het na- tionaal-socialistische regiem. De sta tus van de bezetting zou hierdoor niet veranderd behoeven te worden rioch het geallieerde toezicht op de regering yan Bcnn. In haar memorandum stelt de Franse regering voor, Dat Duitse on derdanen individueel naar 't buiten land zullen kunnen reizen en daar zaken zullen kunnen doen, zonder gehinderd te worden door de beper kingen, die onvermijdelijk verbon den zijn aan het begrip „vijandelijk onderdaan". Duitslands intrede in de Westeuropese gemeenschap zou zo doende vergemakkelijkt worden. Een andere oplossing zou, zo werd op het Franse ministerie van Buiten landse Zaken gezegd, bestaan in het sluiten van een vredesverdrag met Duitsland, doch dit is op dit moment onmogelijk, daar geen der drie Wes telijke staten een afzonderlijk vre desverdrag met, Duitsland wil slui ten zonder de Sowjet-Unie. Het Franse voorstel, zo werd hieraan toe- gevoegd, wil echter niet vooruitlo pen op een toekomstig vredesver drag, noch wil het enige verande ring brengen in de huidige bezetting van Duitsland. Vooruitlopende op deze z.g. terimregeling" heeft Frankrijk reeds ADENAUER MOET RUST NEMEN. Het West-Duitse persbureau D.P. A. meldt dat de Westduitse bonds kanselier, dr, Konrad Adenauer, verscheidene weken rust moet ne men. Dr. Adenauer is kortgeleden van een ziekte hersteld, doch zijn geneesheren achten rust noodzake lijk i.v.m. het zware werk, dat de bondskanselier nog wacht. De moge lijkheid bestaat, dat Adenauer deze rust in Zwitserland zal zoeken. PARIJS BEREIDT ZICH VOOR OP DE EERSTE JULI. Op het ogen blik zijn werklieden in de tuinen voor het Palais de Chaillot druk be zig stellingen te bouwen voor de feestelijkheden van de eerste Juli, „La Grande Nuit de Paris". Ko-weitje... regering in dit verband de steun heeft I een groot aantal beperkingen op het van de overgrote meerderheid der i verkeer van Duitse onderdanen naar publieke opinie, onverschillig tot welke politieke partij men moge be- en van Frankrijk opgeheven, zo is horen. I voorts bekend gemaakt. Ik zocht in de zee van theoretische kennis naar een bodem om op te staan, maar vond niets dan golven, waarvan de een mij tegen de ander wierp.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1950 | | pagina 1