„Een proef die nog nooit
genomen is"
Churchill komt met 'n motie
Engeland laat
kaas toe
Het land van
overvloed
Nieuw Guinea blijft onder
Nederlands gezag
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
WOENSDAG 21 JUNI 1950
41ste JAARGANG No. 12008
Onze taak in
N. Guinea
nog niet ten einde
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.35 p. w„ f 1.50 p. mnd., 1 4.50 p. kwart. Franco p. p. f 5.25. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
ZOMER-KERMIS
Il/anneer op zomerse dagen de ra
men opengaan, beleven we 'n vóór
tijdig en daarom niet gewaardeerd
3-Octoberfeest. Het gejengel en door-
elkaar-schetteren van draaiorgels en
fanfares moge op openbare hoogtij
dagen tot de algemene vreugde en
gezelligheid bijdragen een dergelijk
rumoer iedere dag te maeten aanho
ren, is een lot, dat circus-artisten op
de schouders is gelegd en ieder an
der bespaard blijve. Weken lang 3
October te moeten vieren, zou het
grootste fuifnummer op de duur gaan
tegenstaan en toch, wanneer op
zomerse dagen de ramen opengaan..
Bijna alle Nederlandse gezinnen,
zijn in het bezit van een radio-toestel
of aangesloten op het distributie-net'.
De radio is er. Het is prettig een ra
dio te hebben, maar of het bezit er
van bijdraagt tot het werkelijk le
vens-geluk? Waren we minder geluk
kig, toen de radio nog een zeldzaam
experiment was en doorleefden we
onze jeugd minder blij bij gebreke
aan een „kinderuurtje"? Deze vraag
is zeker ontkennend te beantwoor
den. Maar nu de radio eenmaal een
in ieder huis voorkomend meubeltje
is geworden, kunnen we er, zoals van
alle aardse goederen, een goed of
verkeerd gebruik van maken. Wan
neer op zomerse dagen de ramen
opengaan, is het gebruik, dat we
van de radio maken zelfs een toets
instrument voor onze gemeenschaps
zin aan onze naastenliefde. Wie, met
beroep: in eigen huis te mogen doen,
wat hij zelf wil, de radio zo laat gal
men, dat de omringende bewoners ge
dwongen zijn óf hun toestel af te
zetten óf op zomeravonden de ra
men te sluiten, handelt in strijd-met
de naastenliefde. Hij toonf geen ge
meenschapszin en, op dat punt al
thans, geen beschaving te bezitten.
Het laat hem onverschillig, of hij zijn
medemensen hindert, terwijl het al
een minimum van naastenliefde is er
naar te streven elkander zo min mo
gelijk te hinderen. In deze tijd van
dubbele bev/oningen rust niet alleen
's zomers, maar 't gehele jaar door,
op radio-bezitters de christelijke
plicht een goed en matig gebruik van
de radio te maken. Zeer groot is het
aantal klachten van be- of inwoners,
wier leven verzuurd wordt door het
radio-geschetter van de een of de
ander. Dikwijls geschiedt dat zonder
kwade bedoeling (ofschoon het niet
beseffen, dat men anderen hindert,
reeds getuigt van een gebrek aan ge
meenschapszin). Doet men het met
opzet, dan maakt men de radio voor
anderen, maar op de eerste plaats
voor zichzelf, tot een vloekwaardig
instrument vloekwaardig met de
volle zwaarte van een molensteen.
VADER FLANAGAN GEëERD.
Ter ere van Monseigneur Edward J.
Flanagan, de stichter van „jongens
stad" in Nebraska (V.S.), die tijdens
een tocht door Oostenrijk en Duits
land in een Berlijns ziekenhuis
stierf, is in dit ziekenhuis een pla
quette onthuld. De bisschop van
Berlijn, kardinaal von Preysing (in
het midden) tijdens de zegening van
de plaquette.
HET AANTAL ONGELUKKEN IN
WEST-BENGALEN.
Door stormen en overstromingen
zijn in de Noordelijke districten van
West-Bengalen in de afgelopen twee
weken minstens 130 personen omge
komen en veel meer gewond, aldus
schatten functionarissen, die belast
zijn met de hulpverlening in deze
gebieden.
Door „ongeëvenaarde" aardver
schuivingen waren te Darjeeling 105
personen omgekomen, aldus ver
klaarden zij.
EEN RECENTE FOTO VAN KO
NING LEOPOLD VAN BELGIë EN
ZIJN ECHTGENOTE, PRINSES DE
RETHY, genomen in hun tijdelijk
verblijf te Prégny, waar zij het tijd
stip afwachten, waarop zij naar Bel
gië kunnen terugkeren.
TE VEEL AUDIëNTIES VOOR DE
PAUS.
Op advies van zijn arts moet Z.H.
de Paus het aantal audiënties, dat
hij per dag houdt, verminderen.
De opening der Parijse conferentie
J^E FRANSE minister van buitenlandse zaken Schuman heeft gister
middag te 4 uur de conferentie over zijn plan in de historische klok-
kenzaal van het departement van bui tenlandse zaken te Parijs geopend.
Hij verdedigde de gehaastheid van zijn pogingen om het plan te verwe
zenlijken met er op te wijzen, dat de beste initiatieven dikwijls door voor
bereidende beraadslagingen in de kiem zijn gesmoord. Schuman toon
de zich zeer begrijpend ten opzichte van de Britse houding en sprak het
vertrouwen uit, dat de Britse twijfel en bezwaren ten slotte over
wonnen zullen worden.
„Hetgeen wij ons thans voorstellen
tot stand te brengen, is nog nimmer
beproefd. Nog nooit hebben de sta
ten een fractie van hun souvereini-
teit afgestaan aan een onafhankelijk,
supra-natonaal gezagsorgaan. Wij
moeten het nu trachten eens te wor
den over een ontwerp-verdrag, dat
in grote lijnen de bevoegdheden, de
werkwijze en de juridische macht
van dit gezagslichaam vastlegt.
Elk van ons zal zijn mening naar
voren kunnen brengen. Zonder de na
tionale behoeften van onze eigen
landen uit het oog te verliezen, be
horen wij te beseffen dat in onze da
gen juist het landsbelang van ons
vergt, dat wij buiten de nationale be
perkingen treden om de middelen te
vinden, nodig voor het bereiken van
een verhoogde en goedkopere pro
ductie en een ruimere afzetmarkt.
Het essentiële hierbij is dat wij in
de plaats der oude practijk van dum
ping en discriminatie een stelsel van
„verlichte coöperatie" stellen.
De Franse regering zou het Britse
gouvernemeent zo volledig mogelijk
op de hoogte houden van de voort
gang der besprekingen ten einde het
de Engelsen mogelijk te maken sug
gesties te doen, hetgeen de weg ef
fent tot een toekomstige samenwer
king.
Na verklaard te hebben dat tijdens
deze bijeenkomst eerder in een geest
van eensgezind teamwerk moet wor
den gehandeld dan volgens conferen
tiestijl met zijn knellende reglemen
ten, beloofde Schuman dat de Fran
se regering in de komende dagen een
ontwerp voor een werkprogramma
zal indienen. Het merendeel der be
sprekingen zal o.m. ter verhoging
van de voortvarendheid achter ge
sloten deuren plaats vinden.
De Verenigde Staten hebben een
officiële groet uit Washington gezon
den: „Wij hopen en geloven, dat een
oplossing mogelijk is en wensen sue
ces bij deze grootse poging". Radio
Moskou had geen goed woord voor
de conferentie en riep om, dat in alle
West-Europese landen geprotesteerd
is tegen deze nieuwe Amerikaanse
dictatuur.
Anti-communistenwet
aangenomen
IN ZUID-AFRIKA
Het Zuid-Afrikaanse Huis van Af
gevaardigden heeft gisteren zonder
hoofdelijke stemming het wetsont
werp tot verbod der communistische
partij en alle communistische activi
teit goedgekeurd.
KortT voor het Huis van Afgevaar
digden het wetsontwerp goedkeurde
deelde de enige communist in het
Huis, Sam Khan, mede, dat de par
tij van gisteren af ontbonden is.
Met 64 tegen 49 stemmen ver
wierp het Huis een* amendement van
oppositie-leider Strauss, waarin ge
weigerd wordt het ontwerp in derde
lezing te aanvaarden, „omdat het
het communisme poogt te bestrijden
met middelene, die door een politie
staat worden gebruikt."
NEDERLANDS STANDPUNT.
De heer P. Blaisse, vice-voorzitter
van de Nederlandse delegatie, ver
klaarde na afloop van de bijeen
komst: „Mijns inziens moeten wij
vóór alles de concrete bijzonderhe
den van het samensmeltingsplan le
ren kennen. Op grond daarvan kun
nen wij een ontwerp-verdrag opstel
len. Wij moeten niet beginnen met
een ontwerp-verdrag. De Nederland
se delegatie acht Schumans opmer
king over het plan-Stikker gunstig.
Wij beschouwen deze verklaring als
een bewijs dat de Franse regering
de voorstellen van Stikker zal steu
nen."
Geconfronteerd met deze uitlating
verklaarde men van Franse zijde,
dat dit concept-verdrag slechts een
werkstuk is, waardoor de Fransen
zelf zich op geen enkele wijze ge
bonden achten.
De laatste luchtbasis
Tjililitan aan R.I.S.
overgedragen
Het grote militaire vliegveld van
Djakarta, Tjililitan, de laatste Ne
derlandse luchtbasis in Indonesië, is
gisteren aan de RIS overgedragen.
Met de basis en het bijbehorende
materieel ontvangt de Indonesische
luchtmacht Auris (Angkatan Un-
dara RIS) 200 bommenwerpers, ge
vechtsvliegtuigen .transportvliegtui
gen en oefenvliegtuigen. Een groot
aantal van deze toestellen is echter
niet in zodanige toestand, dat er mee
kan worden gevlogen. De Indonesiërs
hebben slechts geoefende bemannin
gen voor enkele van de toestellen.
Na de overdracht van Tjililitan mo
gen Nederlandse legervliegtuigen
niet langer zonder toestemming van
de Auris boven Indonesisch grondge
bied vliegen. De geregelde vluchten
op Nieuw-Guinea zijn stopgezet. Ne
derlandse marinevliegtuigen mogen
nog wel boven Indonesië vliegen.
Op 27 Juli zal het hoofdkwartier
van de Nederlandse luchtmacht in
Djakarta aan de Auris worden over
gedragen. Daarna zal het nog onge
veer twee maanden duren, voordat
alle personeel van de Nederlandse
luchtmacht is gerepatrieerd.
ZAAK WESTERLING WEDEROM
UITGESTELD.
Heden verscheen Westerling voor
het hof te Singapore voor een twee
de verhoor met betrekking tot het
verzoek van de Indonesische regering
tot uitlevering. Dit verhoor werd
reeds na zes minuten uitgesteld om
de indiening van verdere „verzoe
ken" mogelijk te maken.
De magistraat deelde de advocaat
mede. „Wij kunnen 'deze zaak niet
blijven uitstellen". De advocaat
stemde in ,dat zij op 5 Juli wordt
voorgebracht, wanneer de datum van
het gehele verhoor zou worden vast
gesteld
Nauwelijks was de tekst van Chur
chill's motie bekend, waarin „in het
belang van de vrede en van volle
werkgelegenheid voor allen" ver
langd wordt, dat Engeland de uitno
diging voor de zes-landenconferen-
tie aanvaardt, of de agenda van de
.Labourfractie-vergadering werd ge
wijzigd. Men meent, volgens Reu
ter, dat het doel van deze verande
ring is, de bijeenkomst geheel te
kunnen wijden aan het plan-Schu-
man en de noodzaak, dat alle afge
vaardigden zonder uitzondering ach
ter het Maandag door Attlee te for
muleren standpunt staan.
Labour's geringe zetelmeerderheid
wordt ditmaal immers wel bijzon
der onzeker nu duidelijk is gebleken,
dat van de uiterste linkervleugel
critiek op het afwijzend standpunt
der Britse regering wordt geoefend.
Gisteren had Ernest Bevin, die
nog steeds niet uit het ziekenhuis is
ontslagen, een bespreking met Sir
Edwin Plowden, die een rapport
heeft samengesteld, waarin de ziens
wijze van de Labour-regering ten
opzichte van het plan-Schuman
wordt geformuleerd. De Economi
sche Raad van het Britse kabinet zal
dit rapport morgen bespreken alvo
rens het in de kabinetsraad komt.
Reuter meent te weten, dat in het
rapport-Plowden de nadruk wordt
gelegd op de voordelen, die voor En
geland verbonden zijn aan deelne
ming
Engeland en het Schunian-plan
J_JET BRITSE KABINET, dat Donderdag in volledige zitting bijeen
komt om het plan-Schuman te bespreken, zal zich Maandag gesteld
zien voor de zwaarste aanval sedert zijn kortstondig bestaan. Winston
Churchill, gesteund door de kleine op positiepartijen, heeft namelijk voor
de Lagerhuis-zitting van die dag een motie aangekondigd, waarin er op
wordt aangedrongen, dat Engeland z al deelnemen aan de zeslanden-con-
ferentie te Parijs, en wel op dezelfde-voorwaarden als Nederland. De Ne
derlandse regering heeft zich namelijk vrijheid van handelen voorbe
houden wanneer de. bespreking zou aantonen, dat het plan niet uitvoer
baar is.
Hevige aardbeving
op Oost-Java
Maandagavond is Oost-Java geteis
terd door een aardbeving welke
waarschijnlijk de hevigste is geweest
van de laatste vijtig jaar. De schok
ken hielden ongeveer een minuut aan.
In Soerabaja vielen twee doden en
vijf en twintig gewonden, verschei
dene huizen en een houtzagerij stort
ten in, verscheidene wijken kwamen
zonder electriciteit te zitten, telefoon
aansluitingen raakten defect en de
telefoonverbinding met de omliggen
de plaatsen werd verbroken. De scha
de bedraagt ruim honderdduizend
gulden.
Te Grissee werden vijf schokken
'gevoeld. Daar vielen veertien doden
en vele mensen werden gewond. Te
Sidajoe nabij Grissee werden vijftig
huizen verwoest en tweehonderd an
dere werden beschadigd. In een be
dehuis te Pantjeng werden drie en
veertig van de vijftig mensen ge
wond.
De aardbeving viel juist na de
aanvang van de poeasa, de islamieti-
sche vastenmaand en heeft een diepe
indruk gemaakt. Men ziet er de aan
kondiging in van een naderende ca
tastrophe.
TWEE BUITENLANDSE SCHEPEN
OP DE YANGTSE GEZONKEN?
Volgens te Hongkong ontvangen
berichten zijn twee buitenlandse
schepen op de Yangtse bij Sjanghai
op een mijn gelopen en gezonken.
Eet Panamese motorschip „Valve"
liep bij Woosoeng op een mijn, toen
het op het punt stond de Wangpoo
op te varen. Het staat nog niet vast,
of een lid van de bemanning gedood
werd of dat 15 leden vermist werden,
zoals een ander bericht meldde.
Volgens het andere te Hongkong
ontvangen bericht liep ongeveer te
zelfder plaats het Griekse schip
„Santos" op een mijn, doch dit be
richt is niet bevestigd.
Het Panamese schip is van een
Chinese maatschappij en heeft een
bemanning van ongeveer 40 Chine
zen.
Invoer vrijgegeven
De Engelse regering heeft beslo
ten de invoer van alle soorten kaas,
uitgezonderd de zogenaamde Ched-
darkaas, met ingang van 3 Juli Vrij
te geven, aldus deelt het ministerie
van landbouw, „visserij en voedsel
voorziening mede.
Deze beslissing van de Engelse re
gering spruit voort uit de overwe
ging, dat binnenkort de rantsoenering
van kaas in Engeland zal eindigen
en tevens een einde zal komen aan
de aankopen door de regering. Ook
de Engelse koloniën kunnen voortaan
rechtstreeks kaas in Nederland ko
pen.
Amerika weet voedsel niet
te bergen
Amerika weet nauwelijks waar het
met zijn overtollige voedselvoorra
den moet blijven. Het departement
van landbouw heeft aan de Cana
dese regering moeteja vragen een
deel van de voorraden in Canada te
mogen opslaan. Canada heeft 6 mil-
lioen schepel tarwe en gerst kunnen
bergen, maar het heeft zelf eveneens
een tekort aan pakhuisruimte.
Zo is de Amerikaanse regering er
toe moeten overgaan opgelegde sche
pen in de rivier de Hudson als op
slagruimte te gebruiken. Daar is nu
nog een partij van 6 millioen schepel
ondergebracht .Voor de opslagruimte
in Canada moet de Amerikaanse re
gering 70 millioen dollar per jaar be
talen. Met het overschot aan boter
weet men ook al geen raad. De re
gering heeft zelfs aangeboden, dat
iedereen de boter onder behoeftige
mensen mag distribueren, als hij de
middelen heeft om de voorraden uit
de pakhuizen te halen, maar zelfs na
dit aanbod is het overschot niet min
der geworden.
DE ONTPLOFFING IN DE
RODE ZEE.
Naar te Londen vernomen wordt,
had het Britse schip „Indian Enter
prise", dat in de Rode Zee ter hoog
te van de kust van Saoedi-Arabië in
de lucht is gevlogen, o.m. 580 ton
springstoffen voor de regering van
India aan boord, die uit Engeland
afkomstig waren.
Het schip was 7.319 ton groot en
had 50 man aan boord. Met uitzon
dering van de officiëren waren dit
allen Laskaren. Het schip was op
weg naar Calcutta.
Een matroos is door een Noorse
tankboot opgepikt.
Deze boot heeft nog twee uur naar
andere overlevenden gezocht, maar
zonder resultaat. Een zusterschip van
de „Indian Enterprise", de „Indian
Exporter", heeft de plaats van het
ongeluk afgezocht. Het heeft gemeld
geen overlevenden te hebben waar
genomen. Volgens latere berichten
zou echter nog een aantal opvaren
den gered zijn.
Verklaring van minister van Maarseveen
IN de vergadering der Eerste Kamer heeft minister van Maarseveen gis-
termiddag verklaard, dat de rege ring onveranderlijk op het standpunt
staat, dat Nieuw-Guinea ook na afloop van dit jaar onder Nederlandse
souvereiniteit behoort te blijven. De zedelijke grondslag waarop deze
overtuiging van de Nederlandse regering, waarvoor zij ook gedurende
de Ronde Tafel-conferentie pal heeft gestaan, berust, is gelegen in het
belang van de bevolking van Nieuw-Guinea en in de wens van die be
volking voor zover zij reeds voldoen de rijp is om haar belang te kunnen
beoordelen.
Nederland heeft tot taak Nieuw-
Guinea tot ontwikkeling te brengen,
hetgeen allereerst wil zeggen, dat
de bevolking van N.-Guinea opge
beurd moet worden uit 't premitie-
ve stadium van beschaving, waarin
ze op dit ogenblik verkeert. Voor al
les zullen wij dus onze aandacht
moeten concentreren op de bevol
king zelve en mede naar gelang de
ze bevolking zelf tot meerdere ont
wikkeling komt, zullen wij ook de
economische ontwikkeling van
Nieuw-Guinea met een betere kans
op welslagen ter hand kunnen ne
men. Deze economische ontwikke
ling eist, wil zij doeltreffend behar
tigd worden, nog diepgaande onder
zoekingen, weloverwogen voorberei
ding, en geleidelijke uitbreiding en
verbetering van het overheidsappa
raat in Nieuw-Guinea. Overhaasting
zou ook op dit terrein slechts kun
nen schaden aan de te betrachten
doelmatigheid bij de uitvoering van
de grote culturele, sociale en econo
mische taak van het Nederlands be
stuur over Nieuw-Guinea. Indien
men in dit verband nagaat wat het
belang van de bevolking van Nieuw-
Guinea eist, dan is het niet twijfel
achtig, dat dit belang volstrekt vor
dert, dat Nederland zijn taak ten
aanzien van Nieuw-Guinea voortzet.
Indonesië is namelijk vooralsnog
volstrekt niet bij machte deze taak
van Nederland over te nemen. Zo
heerst er in Indonesië, gelijk de Ne
derlandse regering nog onlangs in
haar nota aan de Tweede Kamer der
Staten Generaal mocht uiteenzetten,
een ontstellend tekort aan onder
wijskrachten, een tekort dat nog in
de naaste toekomst dreigt vergroot
te worden, doordat vele Nederland
se onderwijskrachten uit hoofde van
de slechte materiële positie, waaron
der zij hun werk in Indonesië thans
moeten verrichten, er naar hunkeren
om naar Nederland terug te keren.
Op medisch terrein bestaat in vele
delen van Indonesië een noodtoe
stand, door volslagen gebrek aan
een ook maar enigszins voldoende
aantal medici. Ook op technisch ge
bied kan Indonesië met de krachten,
waarover het zelf beschikt, op dit
ogenblik bij lange na niet volstaan.
Onder die omstandigheden zou het
niet in het belang van de bevolking
van Nieuw-Guinea zijn, wanneer de
last om Nieuw-Guinea tot ontwikke
ling te brengen op Indonesië werd
afgewenteld. Naar menselijke bere
kening zou daarvan slechts het ge
volg kunnen zijn dat de verdere
ontwikkeling van Nieuw-Guinea
voorlopig wordt afgesloten.
Waarop zal het ontwikkelings
werk van Nederland ten aanzien van
Nieuw-Guinea uitlopen? Op dezelfde
doelstelling welk de Nederlandse po
litiek ook ten aanzien van Indonesië
in deze eeuw gekenmerkt heeft, na
melijk op het tot zodanige graad van
culturele, sociale en staatkundige
rijpheid brengen van het Nieuw-
Guinese volk, dat het in staat is zijn
eigen lot in handen te nemen en
zich zelf te besturen. Wanneer Ne
derland het volk van Nieuw-Guinea
zo v^r zal hebben gebracht, dan zal
dit volk in volkomen vrijheid zelf
zijn staatkundige status kunnen be
palen.
DE AANLEIDING.
Aanleiding tot de bovengemelde
ministeriële rede was het ontwerp-
bekrachtiging van 'n ordonnantie tot
wijziging van het uitvoerrecht van
20 op 8 pet., ingevolge art. 183 der
(oude) Indische staatsregeling, wel
ke in Januari '49 was uitgevaardigd,
maar door de souvereiniteitsover-
dracht nu slechts (late) wettelijke
goedkeuring behofde voor het over
gebleven gebiedsdeel Nieuw-Guinea,
De meerderheid der Kamer wilde
dit teruggrijpen op de oude staats
regeling niet en alleen met de K.V.P.
tegen werd een voorstel van orde
van mr. Jonkman (P.v.d.A.) aange
nomen, om het ontwerp aan te hou
den tot de regering met een aparte,
nieuwe regeling zou komen.
DE ITALIAAN LUIGI FILONARDI,
die verbonden is aan het ministerie
van Landbouw, heeft kortgeleden
met een klein apparaat waterbron
nen ontdekt in de onvruchtbare bo
dem van Zuid-Italië. Thans zal hij
trachten met hetzelfde apparaat gra
ven op te sporen uit het pre-Romein-
se tijdperk, welke zich moeten be
vinden tussen de oude Etruskische
steden Viterbo en Tarquinia. Naar
men aanneemt bevatten deze graven
grote rijkdommen, waaronder kost
bare gouden en zilveren voorwerpen.
KoA'ie.ttj.e..
)e vloek van een edelmoedige
daad is het noemen ervan.
