3)e CddóeSou/fcci/rif Eenheidsstaat van Djokja reeds een feit LIE NAAR MOSKOU Radiotoespraak van H.M. de Koningin Laatste tegenstander strijkt de vlag Moskou staakt repatriëring krijgsgevangenen Directeur: C. M. v. HAMERS VELD. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" ZATERDAG 6 MEI 1950 41ste JAARGANG No. 11972 Het lot van de R.I.S. is bezegeld j*apengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935» Giro 103003. Abonnementsprijs 0.35 p. w.» f 1.50 p. mnd., f 4.50 p. kwart. Franco p. p. f 5.25. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes 1.50 HPRYGVE LIE, de secretaris-gene- raai van de Verenigde Naties, is gisteren in Nederland geweest. Hij is thans reeds weer naar Genève ver trokken. Lie is van plan om naar Moskou te gaan, doch wil blijkbaar vóór zijn vertrek nog even een paar Europese hoofdsteden aandoen, ten einde enige besprekingen te houden. Met de Verenigde Naties gaat het niet al te best, zodat het geen won der is, dat Trygve Lie zich bezorgd maakt. De Russen zijn nu al uit meer dan 20 commissies weggelopen, omdat zij niet samen willen verga deren met een vertegenwoordiger van nationalistisch China. Zij heb ben nu eenmaal hun zinnen er op gezet, de vertegenwoordigers van Tsjang Kai Sjek er uit te duwen en die van Mao Tse Toeng er in, maar zij stuiten daarbij op verzet van een meerderheid, die zich op z'n minst genomen niet wil laten ringeloren door de dwangmethoden der Sovjets. Maar tengevolge van deze tweespalt ligt het werk van de Verenigde Na ties nagenoeg stil. De oorzaak van deze tweespalt is niet alleen de aanwezigheid van die nationalistische Chinees; deze is niet meer dan een aanleiding, welke het latente conflict opeens tot uitbar sting heeft gebracht. Het is een kloof tussen twee wereldbeschouwingen, tussen twee methoden, tussen twee fundamenteel verschillende opvat tingen omtrent moraal en internatio naal recht. De oud-president der Ver enigde Staten, Hoover, heeft dat zeer goed ingezien en van hem is het idee, om de Verenigde Naties maar te ontbinden en een nieuwe Volkenbond te stichten, zonder de Russen en hun aanhangers. „Het wordt toch niets met de Russen" is ongetwijfeld zijn gedachtengang ge weest. Een zover gaande conclusie heeft men echter zelfs in Amerika niet durven trekken. Tegen Hoovers idee is allerwegen verzet gerezen; want zo zei men doen wij dat, dan wordt de kloof tussen de Westerse en Oosterse wereld helemaal niet meer te overbruggen, dan kunnen wij alle hoop op een geleidelijke toena dering wel uitschakelen. Bovendien is het de vraag, of die nieuwe sta tenbond wel zou kunnen rekenen op de medewerking van alle landen, die niet tot de Russische invloed sfeer behoren. Speciaal in het Oos ten zijn er verschillende staten, die hoewel zij niet bepaald satellieten van Moskou zijn, toch niet graag met Moskou zouden willen breken. Wij denken b.v. aan India en Pakistan en ook aan Indonesië. Tegenover al deze overwegingen geeft men er vooralsnog de voor keur aan, om te trachten zoveel mo gelijk te lijmen en te krammen. \7 AND AAR DAT Trygve Lie thans op stap is om te zien of hij zulk een kleefstof aan de man kan brengen. Het is aan te nemen, dat hij een paar monsters op zak heeft, ma.w. dat hij enige voorstellen zal doen, ofschoon nog niet bekend is, welke die voorstellen zijn. Wel wordt er reeds naar geraden. Zo wordt gezegd, dat Lie zou uitgaan van de veronderstelling, dat alles veel beter zou gaan, als de leidende staatslieden dus niet alleen de on dergeschikte ambtenaren, maar de ministers van buitenlandse zaken in eigen persoon meer contact met elkaar zouden kunnen krijgen. Dat contact zou dan regelmatig moeten plaats vinden en niet zo in het oog lopend als bijv. in de vergaderingen der Grote Vier. Want volgens Lie zou het contact in de vergaderingen van de Grote Vier juist daarom mis lukt zijn, doordat de aandacht van de wereld er teveel op gevestigd was. Alleen al om prestige-redenen zou den de partijen dan geen toenadering kunnen tonen; geen van hen kon zich de weelde permitteren „zijn ge zicht te verliezen". Als practische op lossing zou Lie voor ogen staan, dat de ministers zelf zitting zouden ne men in de Veiligheidsraad, waardoor zij dus gelegenheid zouden hebben op het hoogste niveau allerlei zaken te bespreken, zonder dat de wereld het al te zeer in de gaten had. Ook wordt beweerd, dat Lie een ontwerp voor een vredes-accoord in zijn zak heeft, een accoord, dat voor 20 jaar zou moeten gelden en in die tijd de wereld gelegenheid zou moe ten geven om op rust te komen. Wat er ook van zij, wij zullen de volhardende Noor, die vecht voor de organisatie der e Verenigde Naties, welke voor een groot deel „zijn" or ganisatie is, onze beste wensen mee geven. Ofschoon onze verwachtin gen niet bepaald hoog gespannen zijn. Want Moskou laat zich nu een maal niet lijmen, zolang het de idee van de wereldrevolutie niet heeft los gelaten. En er is geen enkele aan wijzing, welke er op duidt, dat de heren van het Kremlin dat van plan zijn. Wie vasthoudt aan de gedachte van de wereldrevolutie, komt niet graag tot een accoord met zijn tegen standers, tenzij zulk een accoord z'n eigen plannen dienen kan. Voorlopig houden wij het er op, dat Moskou meer heil ziet in het saboteren van de wereldvrede, dan in een werke lijk gemeend accoord. Daarom, Trygve Lie, onze beste wensen, maar veel succes zien wij nog niet in het vooruitzicht. „10 Mei 1940, en 5 Mei 1945, voor altijd onvergetelijk, zijn le vend voor ons als de dag van vandaag. Wij tellen de jaren van Mei tot Mei, en van Pinksterfeest tot Pinksterfeest, zoals onze dichters 1JONDERDDUIZENDEN Duitse gezinnen zijn in wanhoop gestort door een bericht van twee minuten van radio-Moskou, waarin gisteren gezegd werd, dat de repatriëring van Duitse krijgsgevangenen is vol tooid. Sinds de Duitse capitulatie waren volgens radio-Moskou 1.939.063 gevangenen naar huis gestuurd, met inbegrip van 17.538, die thans on der weg zijn en 58.103, die tussen andere krijgsgevangenen werden, „ontdekt". Veertien zieken, 9717 veroordeelden en 3815 verdachten zijn achtergebleven. Dr. Adenauer, de Westduitse bondskanselier heeft in het parlement te Bonn een beroep cp de Sovjet-Unie gedaan de archie ven van de Duitse Wehrmacht vrij te geven om gegevens te verkrijgen over de anderhalf millioen Duitse soldaten, die niet zijn teruggekeerd. Onmiddellijk na de capitulatie wa ren drie en een half millioen Duit se militairen in Sovjet-handen vol gens het Sovjet-persbureau Tass. Twee jaar later verklaarde Molotof te Moskou dat de Sovjet-Unie 1.003.974 krijgsgevangenen gerepa trieerd had en dat er 890.532 achter gebleven waren. Er zouden dus in ruim drie jaar geen Duitse krijgs gevangenen in de Sovjet-Unie zijn overleden, merkte Adenauer op. Het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken heeft de Russi sche bewering, dat alle Duitse krijgs gevangenen z\jn gerepatrieerd, .fan tastisch" genoemd. Men schat, dat de Russen op zijn minst nog 200.000 Duitse soldaten vasthouden in werk kampen en kampen voor krijgsge vangenen. Er zou door de drie Westelijke mogendheden een nota aan Rusland worden gezonden, waarin volledige verantwoording wordt geëist inzake de vermiste gevangenen. Ameri kaanse ambtenaren geloven, dat Duitse krijgsgevangenen worden vastgehouden om te worden opge leid voor dienst in het Oostduitse leger, dat in de toekomst onder Rus sische leiding in Duitsland zou te rugkeren. De Westberlijnse bladen „Der Tag" en „Der Telegraf" tonen zich geschokt over „het onvergelijkbare cynisme, waarmee de Sovjet-Unie het lot van honderdduizenden Duit se krijgsgevangenen in Rusland heeft bezegeld". „De laatste gerepatrieerde solda ten weten, dat de krijgsgevangen- DE MOSCOVIETEN Adenauers rede werd door het overvolle parlement te Bonn luide toegejuicht. Slechts de drie van de vijftien communistische afgevaar digden, die de vergadering bijwoon den, bleven onbewogen zitten. Toen daarop een der drie aanwe zige communisten het spreekge stoelte besteeg, verlieten alle leden van de Bondsdag, behalve de voor zitter en de drie communisten, als c-én man dé zaal. De communist, die het spreekge stoelte had beklommen, Heinz Ren ner, verklaarde, alleen in tegen woordigheid van de twee andere communistische afgevaardigden en van voorzitter Loebe, dat de com munistische partij niet aan „deze heftige agitatie tegen Sovjet-Rus land" zou meedoen. Denkt aleer gij doende zijt en doende denkt dan nog. PLECHTIGE HERDENKING GE- I beberg bij Rhenen allen, die in de i Een overzicht tijdens de plech- VALLENEN OP GREBBEBERG. tweede wereldoorlog tijdens de tigheid gedurende de rede van ge- op plechtige neraal mr. H. J. Kruis, chef van de I Generale Staf. In tegenwoordigheid van vele auto riteiten zijn Donderdag op de Greb- strijd zijn gevallen, wijze herdacht. Overeenstemming in onderling overleg T\E LAATSTE VERTEGENWOORD IGER van het federalisme in de re gering van Indonesië Anak Agoe ng Gde Agoeng, heeft het bijltje er bij neergelegd en zijn ontslag aan mi nister-president Hatta aangeboden. Soekawati, de president van Agoes Salim, de oud-minister van buiten landse zaken van de Djokjase repu bliek, en mr. Assaat, de waarnemend president van deze regering, legden verklaringen af, volgens welke Djok ja geen heil meer ziet in overleg met de deelstaten en over geheel Indo nesië de bevoegdheden wenst uit te oefenen, welke tot nu toe onder de competentie van de deelstaten vielen. De eenheidsstaat kan alleen ont staan door aansluiting van alle deel staten bij de Republiek Djokja. zo wordt gezegd. Djokja is van mening, dat er geen deelstaten meer bestaan buiten de republiek. Makassar kan slechts een kabinet krijgen, dat als enige programmapunt heeft de ontbinding der negara en aansluiting bij de Djokjase republiek. hoofd van Oost-Sumatra, dr. Man soer, en vertegenwoordigers van deze deelstaten. Binnenkort zal de R.I.S. met de Republik Indonesia onder handelen over de wijze, waarop de Enheidsstaat zo spoedig mogelijk tot stand kan worden gebracht. ARRESTATIES. Dezer dagen zijn, zoals wij reeds meldden, de demissionnaire premier van Oost-Indonesië en enige minis ters van zijn kabinet gearresteerd, omdat zij er van verdacht worden de verzetsbeweging van Abdoel Aziz te hebben gesteund. Aneta verneemt nog, dat ook enige Nederlandse func tionarissen in hechtenis zijn geno men, nl. de heer P. Wansink, hoofd ambtenaar van het ministerie van Voorlichting, de commissarissen van politie Helder en Apcer, de voorma lige procureur-generaal van de ne gara Oost-Indonesië Wertmulder, de landrechter Damen en de ambtenaren Benjamin en Rappard van het ge vangeniswezen en de motortrans portdienst. Voorts werden gearresteerd: Ma- nopo, voorman v. d. Fraksi Nasional Progressif; Andi Massarapi, leider van de federale groepkringen in Zuid-Celebes; Abdoellah Daeng Ma- poedjoe, lid van het Oost-Indone sisch hooggerechtshof; Latipah, hoofd commissaris van politie in Zuid-Ce lebes; Basso Daeng Maiewa, schoon vader van Aziz; Hamid Daeng Me- Daarom heeft het voor Djokja geen zin o^n de zogenaamde Vierhoeks- conferentie te belegen, aangezien er geen gelijke partners meer bestaan. Djokja en ook de regering van de R.I.S. geven de voorkeur aan een, wat mr. Assaat noemde, inter-Indo- nesisch overleg. Het lijdt geen twij fel, dat de uitslag van zulk een over leg alleen kan leiden tot het voort bestaan der Republiek Djokja als enige staat. REEDS OVEREENSTEMMING. Volgens Aneta is er reeds overeen stemming bereikt over de vorming van de Eenheidsstaat. De besprekin gen hieromtrent werden gevoerd tus sen de Indonesische minister-presi dent, de heer Hatta, namens de re gering der R.I.S., en de president van Oost-Indonesië, Soekawati, het staats- HERDENKING OP HET CANADESE KERKHOF TE GROESBEEK. In tegenwoordigheid van de gezant van Canada, Pierre Dupuy en vele leden van het corps diplomatique werd Vrijdag op de Canadese begraaf plaats te Groesbeek de overgave der Duitse troepen aan het Canadese Leger in Nederiand herdacht. Tij dens de plechtigheid werd door de jeugd, bij ieder graf bloemen gelegd. kasing, burgemeester van Makassar. Berichten uit Makassar melden verder, dat de sultan van Enrekang in Midden-Celebes, door zijn volk onttroond is, omdat hij „de strijd voor de onafhankelijkheid bemoei lijkt heeft en geholpen heeft bij de Nederlandse acties van 1946 tegen de republikeinen". NOODKREET UIT AMBON. Radio Scheveningen heeft van ma joor dr. Kainama, aan booi'd van het s.s. Baud, een telegram ontvangen van de volgende inhoud: Tengevolge van hongerblokkade door R.I.S.-rege- ring tegen de Zuid-Molukken wor den vooral Europeanen ernstig ge troffen. Namens Ambonse bevolking verzoek ik maatregelen te treffen om uw landgenoten te helpen met toe zending van melk, boter, kaas en suiker. PASTOOR MULDER VERMOORD. Vrijdagmiddag is de Franciscaner pater, pastoor Mulder enkele uren na een roofoverval te Djakarta overle den. De pater werd aangevallen toen hij zich op de fiets van Tandjong Priok naar Palmbeach begaf. Naar Aneta verneemt merkten Nederland se soldaten Vrij'dag'een mannelijk persoon op, die als versuft langs de weg liep. Enkelen hunner, onder wie een majoor, begaven zich per jeep naar hem toe en ontdekten, dat zijn gezicht en achterhoofd met mes- wonden overdekt waren. Pastoor Mulder werd naar het ziekenhuis ge bracht, waar hij zonder tot bewust zijn te zijn gekomen is overleden. De militairen, die hem het eerst zagen, konden uit zijn woorden de toe dracht niet construeren. Pastoor Mul der werd beroofd van zijn armband horloge en vulpenhouder. De over ledene, die uit Den Haag afkomstig is, heeft bijna een jaar te Djakarta gewerkt en daarvoor 12 jaar in China. zeggen. We voegen fragmenten samen en een volledig beeld ontstaat. Wat er is voorgevallen, gedenken we liever met onze gedachten dan met woorden. Bij alle redevoeringen ter herdenking van de oorlog en van de genen, die er hun hoogste offer in brachten is steeds het hoofdmo tief: Laten WIJ het ideaal, waarvoor ZIJ gestorven zijn, in ons leven waar maken. En velen wanhopen, of wij ooit in vredestijd die eendracht en die energie zullen kunnen opbrengen, die daarvoor nodig zijn. Na 5 jaren vrede gaan velen zelfs soms zover, dat zij menen, dat het geestelijke goed, in de strijd verworven, in de veelbewogen en teleurstellende nasleep teloor is gegaan. Maar een geestelijk goed gaat niet verloren. Het kan ondergronds gaan, maar het blijft door werken. En het werkt nog steeds. Let op, overal om u heen, in uw eigen kring en elders. Het gaat steeds verder. Bewust en onbewust wil men anders, voelt zich daartoe onweerstaanbaar gedreven. Waarom zouden we in herhalingen treden, door oude voorbije tijden te plaatsen voor de tegenwoordige. Daar iedere tijd nieuwe mogelijkheden biedt en de voorbije altijd weer gebleken zijn tot een verderf inplaats van tot opbouw te leiden? Er ligt hier een diepgaand verschil of men de feiten in de ogen durft te zien, of men ze verwerpt of aanvaardt; omdat het eind resultaat van dit aanvaarden of verwerpen voor ieder mens een zaak is tussen hemzelf en God. In West-Europa heeft Nederland het zwaarst geleden, en ook het meest opvallend herstel beleefd. Buitenlanders zien dit duide lijk, en verklaren, dat wij met zoveel wilskracht aanpakken. Naar Nederland blijft men uitkijken. Nederland heeft verplichtingen in de broederschap der volkeren. Het hoort een voorbeeld te zijn van ontplooiing in het nieuwe seizoen van de 2e helft der 20e eeuw. Er moet worden losgelaten wat voorbij is, als offer, en laat ons aanvaarden, dat herstel van mensen-waarden alleen kan geschieden vanuit een volkomen rustig, uitgebalanceerd verlangen naar vrede en vooral naar welvaart. Welnu, we gaan dus blijkbaar de weg al op, die leidt naar zelf- hervinden in de traditie van vernieuwing, door zichzelf te geven voor volk en land, is de enige mogelijkheid aangedaan leed te laten voor wat het is en te vergeven. De TWIJFEL is een slechte kameraad en de HOOP eigenlijk niet minder, omdat beide concrete aanvaarding verwerpen en dus nimmer een gezonde beschouwing ontstaan kan. Niets kan ons beletten alles te verwachten van het leven, maar dan als begrip voor dat. wat het leven ons brengt in de afmetingen van onze draagkracht. Hoop en twijfel trekken ons links en rechts. Aanvaarding geeft recht op herstel van welk verlies dan ook. Ons verlangen zijn de draden, waarmee God weeft en het weef getouw van God is onnaspeurlijk, evenals het vervliegen van onze verlangens. Doch niet één draad zal onbruikbaar blijken, omdat God deze zal weven in het gewaad van Zijn schepping" Heden werd te Djakarta medege deeld, dat de Indonesische regering een voorlopige blokkade tegen de kortgeleden uitgeroepen „Republiek der Zuid-Molukken" heeft ingesteld. Waar zijn de niet teruggekeerden PLECHTIGE OVERDRACHT TE DJAKARTA. Op het voormalige Waterlooplein te Djakarta had de plechtige overdracht plaats van twee KNIL-compagnieë i aan de Apris. De overdracht geschiedde door de rayon commandant kolonel B. P. de Vries aan de basis-commandant overste Taswin. Onder de aanwezigen bevon den zich kolonel Simatupang, gene- raal-majoor Mojet en Vele Unci- leden. Tijdens het défilé van de twee nieuwe Auris-afdelingen, van voor naar achter: kolonel Simatupang, overste Taswin en enige andere mi litaire functionarissen. kampen ii leeg zijn" de Sovjet-Unie nog niet aldus „Der Telegraf".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1950 | | pagina 1