1-Mei te Berlijn en Brussel De betogingen te Berlijn verliepen vreedzaam Onlusten in Witwatersrand Anti-Leopoldistische betogingen in België Koninklijke familie komt in Juni naar Leiden DINSDAG 2 MEI 1950 41ste JAARGANG No. 11969 Jirecteur: C. M. v. HAMERSVELD. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSIREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.35 p. w., f 1.50 p. tnnd., f 4.50 p. kwart. Franco p. p. f 5.25. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50 Incidenten waren geen van betekenis DE 1-MEI BETOGINGEN hebben te Berlijn gelukkig geen aanleiding gegeven tot grote onlusten, zoals gevreesd was; zij zijn integendeel „opmerkelijk vreedzaam'' verlopen. Wel zijn er hier en daar enkele in cidenten voorgevallen, vooral tegen het vallen van de avond. Terwijl in de stralende zonneschijn naar schatting een millioen Ber- lijners demonstreerde voor de vrede de inhoud van dit begrip was afhankelijk van de sector, waarin de meeting werd gehouden be schreef een oranjekleurige helicopter grote cirkels boven de mensen menigten. Het was het toestel van general Taylor, Amerikaanse be velhebber, die in geval van ordeverstoring zelf zijn orders wilde geven aan de 8.000 man geallieerde troependie in hun kazernes geconsigneerd waren. Het bleek evenwel niet nodig. In West-Berlijn was een anti communistische meeting tussen de ruïnes van de Kroll-opera en de Rijksdag. De meerderheid der demonstran ten ging aan het begin van de mid dag rustig uiteen, maar kort daar na bekogelden enkele honderden heethoofden uit West-Berlijn leden van de Oost-Berlijnse volkspolitie, die zich overeenkomstig hun op dracht terugtrokken om een botsing te voorkomen. Het had bijna een half uur ge duurd, voordat West-Berlijnse po- litie-versterkingen verschenen om de Postdammer Plazt schoon te ve gen, waar de Sow jet-Russische, de Engelse en de Amerikaanse sector elkaar raken. Een menigte toe schouwers vuurde de jeugd aan, die aanplakbiljetten der communisten afscheurden. Een anti-communisti sche demonstratie op de Platz der Republik werd door naar schatting 600.000 mensen bijgewoond. In Oost-Berlijn hadden in de vroege morgenuren arbeiders en le den van de z.g. „Vrije Duitse Jeugd" in blauwe hemden zich ver-' zameld voor een optocht van geven uur langs het rood gedrapeerde po dium in de Lustgarten, waarop zich de Oost-Duitse minister-president Grotewohl, andere regeringsleden en Sowj et-Russische officieren be vonden. De feestgangers droegen grote borden mee met leuzen als „Eeuwi ge vriendschap met de socialistische Sowj et-Unie" en meer dan levens grote afbeeldingen van Lenin en Stalin. PAMFLETTEN-REGEN. Het opmerkelijkste feit van de dag was wellicht nog de pamflet- tenregen, die in de vroege ochtend uren in sommige wijken van Oost- Berlijn neerdaalde, en waarin vrije verkiezingen voor geheel Berlijn Naturellen gedood In enige naturellendorpen in het gebied van Witwatersrand if de po litie Maandag met stenen bekogeld. Zij opende daarop het vuur, tenge volge waarvan minstens 10 naturel len om het leven kwamen. De ongeregeldheden braken uit bij het vallen van het duister, na een Meidag vrijwel zonder inciden ten. Ongeveer 100.000 naturellen van fabrieken te Johannesburg en in een gebied van ongeveer 75 km ter weerszijden van de stad legden het werk neer. Te Wijnberg in Transvaal werden winkels in brand gestoken. Te Brakpan, ongeveer 55 km. ten Oosten van Johannesburg, braken ongeveer duizend naturel len uit een afgescheiden wijk en bestormden de stad. De politie dreef hen uiteen na een charge met gum mistokken. werden geëist. De vlugschriften waren afkomstig van raketachtige pamfletbommen die, volgens so ciaal-democratische bron, van een basis in West-Berlijn waren afge schoten. „MARS-ORDERS" HERROEPEN. Intussen meldt het Duitse nieuws bureau DPA, dat de Oost-Duitsers de geheime orders, die waren uit gegeven voor de Pinkstermars naar West-Berlijn, weer hebben inge trokken toen zij bemerkten, dat van de zijde der Westelijke gealli eerden tegenvoorbereidingen wa ren getroffen. De communisten hebben thans toegezegd, dat de Pinksterdemonstratie alleen in de Russische sector gehouden zal wor den. De Westelijke strijdkrachten blij ven evenwel paraat. In de thans herroepen orders zou namelijk hebben gestaan, dat als demonstre rende jeugd vermomde Volkspoli- zei in de Westelijke sectoren tereur- daden moest forceren en belangrjj ke gebouwen bezetten. FEEST OP SOESTDIJK. De stra lende zon die gisteren aan de strak blauwe hemel stond, heeft in niet geringe mate de feestvreugde op Soestdijk verhoogd. Links op de foto: het Koninklijk gezin, dat het défilé der Soester en Baarnse schooljeugd ter ere van Koningin Juliana's verjaardag, ga de slaat. Rechts: de kleine prinses Marijke voelde er niets voor zo'n lange tyd stil te staan. Prinses Beatrix had dan ook de grootste moeite het kleine zusje op het bordes te hou den tot plezier van prinses Irene. Vier Amerikaanse burgers zijn door de Nederlandse regering be noemd tot ridder in de orde van Oranje-Nassau voor hun materiële steun aan de inwoners van twee Ne derlandse steden. 1 Mei in het teken der socialistische ver k iezingspropagan da IN BELGIë STOND DE I-MEIVIERING in het teken van de socialis tische verkiezingspropaganda, welke onmiddellijk na de ontbinding van het Parlement is ingezet. De 1-Meibetogingen kregen daardoor een anti-Leopoldistisch karakter. In Brussel waren de socialisten van plan een betoging te houden op het Rogierplein voor het station Noord. De burgemeester verbood echter deze demonstratie en om half vier was het plein danook afgezet met Spaanse ruiters, waarachter gendarmes in groten getale hadden postgevat. BRANDSPUITEN STONDEN KLAAR. Achter een barrière Van versper ringen waren zelfs twee auto's van de brandweer opgesteld, waarvan het personeel tot taak zou hebben de demonstranten uit elkaar te spuiten. Deze machtsontplooiing van de Belgische rijkswacht trok grote belangstelling van de zijde der vele Zondagsgangers en der talrijke vreemdelingen uit de omliggende hotels. De manifestatie der socialisten had intussen in 'n geheel ander ge deelte der binnenstad plaats. Eerst aan het einde hiervan het was toen al bijna 18 uur en ook de rijks wachters en de vele kijkers .begon nen honger te krijgen trok de 1 Mei stoet naar het Rogierplein Hier was het onmiddellijk groot alarm en de spuitgasten maakten zich ge reed om de aanval op het plein in water te smoren. Het kwam echter niet zover, want de 1-Mei-betogers, die van de Adolph Maxlaan kwa men, bogen onmiddellijk voor de barricades rechts af in de richting van de Wetstraat na een lange neus getrokken te hebben naar de rijks wachters. Niemand had blijkbaar erg veel zin om zich bij het mooie weer bij zonder op te winden en het bleef dan ook bij wat geschreeuw in het voorbijgaan. Ongeveer een uur later was het Brusselse stadsbeeld weer normaal „VLIEGENDE VLEUGEL" NEERGESTORT. Een de Havilland 108, een voor ex perimenten gebruikte, met straal aandrijving voortbewogen „vliegen de vleugel", is Maandag enige km. ten Noorden van Basingstoke neer gestort. De piloot vond de dood. Het vliegtuig is van hetzelfde type als dat waarmee de befaamde test piloot kapitein Geoffrey de Havil land in 1946 verongelukte, toen hij, naar men geloofde, met een snelheid vloog sneller dan het geluid. NOORD-ZUID VERBINDING IN BRUSSEL VORDERT. Twee we reldoorlogen zijn er de oorzaak van dat de in 1910 aangevangen werken tot het maken van een rechtstreek se ondergrondse spoorwegverbin ding tussen het Noord Station en het Zuid Station in Brussel nog niet gereed zijn. Thans wordt echter met volle kracht aan de voltooiing van dit grote project gewerkt. Links op de foto: een kijkje in de ondergrondse werken De tun nelopeningen zijn die van de venti- latietunnels. Daaronder liggen de verkeerstunnels. Rechts op de foto: de boven grondse werken bij de St. Gudule. Op de voorgrond het ventilatiege- bouwtje voor het inpersen van ver se lucht in de ventitaliegangen. Rechts, vóór de St. Gudule, het ventilatiegebouw voor het wegzui gen van de verwerkte lucht uit de ventilatiegangen. De ventilatie-inrichting wordt vervaardigd en ter plaatse gemon teerd door Werkspoor te Amster dam. Toezegging aan de Leidse lopers te Soestdijk |_JET WAS PRECIES HALF ELF toen de eerste pakjes O.Z.O.-cigaret- ten gisterochtend neerfladderden op het gazon van van het paleis Soestdijk. Majoor-waarnemer Wan-rooy, die tezamen met adjudant-on derofficier vlieger Hateboer het vliegtuig, dat de cigaretten-dropping uit voerde, bemande, had schitterend gemikt. Drie kinderen uit Baarn ren den naar voren om de pakjes op te rapen en deze de Koningin, die met de Prins en de prinsesjes op het bordes stond, aan te bieden. Twee minuten later vloog het toestel, thans uit de richting Soest, op vijftig meter hoogte op de paleistuin aan. Weer vielen de cigarettendoos- jes met oranjelinten op het grasperk, geen paar centimeter van de plaats, waar de eerste bevrijdingscigaretten waren neergekomen. De derde lading cigaretten zweefde bij de laatste dropping over de dakrand van het paleis om neer te komen op de uiterste punt van het gazon aan de Baarnse zijde. Eigenlijk was majoor Wanrooy niet degene, die het feest opende. Het wa ren de Zaandammers, die voor een verrassing zorgden door op motor fietsen het modernste en snelste ver voermiddel te slaan. Een half dozijn Zaankanters namelijk reed, twee mi nuten voor het vliegtuig zich kon vertonen, de Soester ingang van het paleis binnen met een aan de Zaan opgesteld oorkonde, waarop de geluk wensen voor de Koningin en de wens voor een goede gezondheid voor haar en haar gezin was gecalligrafeerd. De kurk vloog van de fles. Nauwelijks was het vliegtuig in de richting Soesterberg verdwenen of een stofwolk aan de Baarnse ingang kondigde onmiskenbaar de komst aan van veertig correct geklede hardlo pers, een delegatie van de Leidse stu denten, die om twee uur gisteroch tend in Leiden een fles champagne ONTULOFFINGSRAMP IN VOOR-INDIë. In een opslagplaats van ammuni tie in het oude fort van Patiala, in het Oostelijke gedeelte van de Pendsjaap, heeft zich een ontplof fing voorgedaan, welke de dood van 52 personen heeft veroorzaakt, ter wijl veertig anderen zijn gewond. Een gedeelte van de hoge muur van het fort viel door het geweld van de ontploffing om; winkels werden onder het neerstortende puin begra ven. Ook de meeste slachtoffers wer den onder het vallende gesteente be dolven. Tien uur, nadat de ontplof fing had plaats gevonden, waren v;er honderd sappeurs van de genie, geholpen door politie, nog bezig met in het puin te zoeken naar nog niet gt-borgen lijken of gewonden. In een officiële bekendmaking werd medegedeeld dat de ontploffing is veroorbaakt door een brand. GEVECHTEN IN ISRAëL. De viering van de 1-Mei-dag is overigens overal tamelijk rustig verlopen, behalve in Israël. Te Ramleh, ten Oosten van Tel Aviv, werd gevochten tussen com munisten en gematigde socialisten. Negen demonstranten werden ge wond door messteken of vuistsla gen; de toestand van twee hunner is ernstig. Te Tel Aviv zou een reusachtige een-Mei-demonstratie worden ge houden, doch deze werd op het laatste ogenblik afgelast, daar ge vechten uitbraken tussen aanhan gers van rechtse en linkse politieke partijen. Daarop werd overgegaan tot het houden van een optocht, waaraan leden van alle partijen deelnamen. De betogers trokken naar het ten Noorden van de Israëlische hoofd stad gelegen stadion, waar leiders van vakverenigingen hen zouden toespreken. Doch in het stadion begonnen spreekkoren van uiterst linkse jon gelieden leuzen te roepen, waarin de socialistische premier Ben Goe- rion werd aangevallen. Dit leidde tot een algemeen vuistgevecht, waarbij verscheidene demonstranten werden gewond. hadden ontkurkt bij de start van de eerste estafetteloper naar het paleis Soestdijk te Leiden. Gaf hij de oorkonde, bestemd voor de Koningin, aan de volgende loper over, dan stapte hij uitgeput in een auto, die zo alle studenten lopers naar Soestdijk bracht. Ge zamenlijk legden zij de laatste paar honderd meter over het grintpad binnen de paleishekken af en over handigden de oorkonde, die de tocht zeer goed overleefd bleek te hebben. „U zult wel moe zijn", was het eerste, dat de Koningin tot hen zei. De Prins had als beloning voor hun sportieve prestatie een bemoe digende mededeling: de koninklijke familie overweegt om in Juni het concours hippique ter gelegenheid van de Studenten-Lustrumfeesten bij le wonen. En zonder enige toezegging te doen informeerde de Koningin wanneer de Varsity wordt verroeid, op welke vraag het antwoord natuurlijk vlot kwam. Postduiventijd. Het was intussen elf uur geworden een „postduiventijd" Uit hun man den. geheel links en rechts van het paleis opgesteld, vlogen zij uit, de drie duizend naar Baarn en Soest, vanwaar zij kwamen. Terwijl hun gefladder nog weer klonk boven het in de zon glanzende paleis, marcheerde de Apeldoornse Harmonie met haar honderd jaar oude vaandel op naar het bordes. De Apeldoorners vervulden kennelijk de historische rol van de rattenvanger van Hameln, want stromen kinderen niet vlaggetjes in de hand volgden hen, verspreidden zich over het ga zon en plantten hun vlaggetjes in het kort geknipte gras, zo, dat een enor me J en een B werden gevormd, die het gehele aanzicht van de paleistuin beheersten. Bebloemde trappen. En toen kwamen de mensen met de bloemen of beter kan men zeggen de bloemen met mensen. Want wel zel den hebben de trappen van het bor des, die in dit opzicht toch heel wat gewend zijn, zo'n schat van bloemen met zulk een rijkheid van kleur op zich zien neerleggen. Het heette, dat dit bloemendefilé werd gevormd dooi de inwoners van Baarn en Soest, maar de duizenden, die in schijnbaar nimmer eindigende stromen, dicht opeengedrongen, langs het konink lijk gezin schreden, gaven de indruk, dat ook heel Bussum en Hilversum waren leeggestroomd. Het was om twaalf uur niet meer mogelijk een stap op een der treden van het bor des te doen, zonder een laag tulpen, seringen, narcissen en margrieten te vertrappen. Verheugde Koningin. De Koningin, gekleed in een geel deux-pièces, was kennelijk onder de indruk van de aanhankelijkheid, haar andermaal getoond. De princessen Eerste greet van Pater Lomkardi S.J. aau Nederland In verband met zijn komst naar Nederland heeft pater Lombardi S.J. de volgende begroeting gericht tot de Nederlanders: „Met diepe vreugde en grote ont roering kom ik naar Holland om ook hier een boodschap, een gedachte te brengen, die God naar mijn me ning voor onze generatie bestemd heeft. Mijn nietige kleinheid ver plicht mij slechts op de goedheid des harten van de Nederlanders te ver trouwen en op de hulp des Heren, die mij reeds in andere landen in mijn armoede heeft bijgestaan". Zaterdag 6 Mei a.s. zal de bekende Katholieke redenaar pater Lombardi S.J. op uitnodiging van de St. Adel- bertvereniging naar ons land komen om in verschillende plaatsen het woord te voeren. Het voorlopige pro gramma van zijn tournee is als volgt- Op de dag van zijn aankomst zal hij 'smiddags en 's avonds in Nijmegen spreken, Zondagavond in de St. Ser- vatiuskerk in Maastricht, waar op het Vrijthof luidsprekers zullen worden aangebracht. In Heerlen spreekt hij Maandag 's middags voor de mijn werkers, 's avpnds in de kerken. Dins dagmiddag zal pater Lombardi in Den Bosch, Dinsdagavond waar schijnlijk in Eindhoven spreken. Woensdag 10 Mei spreekt hij in de kathedraal te Breda, Donderdagavond in Utrecht, Vrijdag in Hengelo en Oldenzaal. Zaterdag 13 Mei zal de rater in de aula van het St. Aloysius- college in Den Haag een toespraak houden tot genodigden uit kringen, die speciale belangstelling hebben voor sociale problemen, 's Avonds zal hij in een van de grote Haagse ka tholieke kerken (vermoedelijk die in de Elandstraat) spreken, terwijl zijn rede zo nodig door middel van luid sprekers ook in een der andere ker ken te volgen zal zijn. Ook in Am sterdam zal hij in besloten kring een rede houden voor geïnteresseerden in sociale problemen, en wel Zondag middag 14 Mei in het Minervapavil- joen. 's Avonds spreekt hij in de hoofdstad in een der grote kerken. Ook dan zal zijn rede indien nodig via luidsprekers in een andere kerk te volgen zijn. Pater Lombardi zal in het Duits spreken. Beatrix, Irene schenen elkander om beurten een ooggetuigenverslag te geven van het défilé. Prinses Mar griet dronk een flesje cola met zicht baar behagen leeg en het jongste prinsesje sloeg de maat bij de vro lijke marsen van de Apeldoornse har monie. terwijl zij met haar benen gestrekt voor haar moeder op het bordes zat. Een van de fraaiste bloemstukken was wel de reddingsboei van de R.K. jeugdmarine Stella Maris, getooid met tulpen, seringen, narcissen en anjers. Tegen het middaguur werden de paleishekken gesloten en werden de laatste bloemen op het bordes uit gespreid. Nog even onderhielden Koningin en Prins zich met de organisatoren van het feest, dat begunstigd door het uitzonderlijk fraaie weer, zo uit nemend is geslaagd. En dan trok de Koningin zich te rug in het paleis om de cadeautjes van de prinsesjes en de Prins, van Prinses Wilhelmina, die ditmaal niet bij het défilé aanwezig was, en van vele anderen nader te bekijken en kennis te nemen van de duizenden telegrammen, die gisteren en vandaag ter gelegenheid van de 41ste verjaar dag van onze vorstin het paleis zijn binnengestroomd. RUIM 28.000 STUDENTEN IN NEDERLAND. Het Centraal Bureau der Statis tiek verstrekt ons een opgave van de volgende aantallen van de per 1 April jl. ingeschreven studenten aan de Nederlandse universiteiten en hogescholen, met uitzondering van de theol. hogescholen: Rijksuniversiteit te Leiden: 4.080 (in 1949: 3.764)R.U. te Groningen: 1.944 (1.809); R.U. te Utrecht: 5.023 (4.633); Gem. Univ. te Amsterdam 6.334 (5.830); Vrije Univ. te Amster dam: 1.299 (1.148); R.K. Univ. tc Nij megen: 1.068 (938); Technische Hoge school tc Delft: 5.538 (5.515); Land bouwhogeschool te Wageningen: 950 (975); Ned. Econ Hogeschool te Rotterdam: 1.070 (1.028); Kath. Econ. Hogeschool te Tilburg 742 (740). In totaal 28.048 (in '49: 26.379). Kawettje... Roozenkrans! 't Onwinbaar wapen, wint des vijands volk en stee Mannen, meiskes, vrouwen knapen, brengt des Heeren bidsnoer mêe. Guido Gezellc.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1950 | | pagina 1