URANIUM Een ruzie, die achteraf bezien, grappig was IS EE GE WO VLOEK RDEN Loonaftrek van minderjarigen voor de Inkomstenbelasting UHB M ■Aft ZATERDAG 29 APRIL 1950 •JE I.LIDSE COURANT TWEEDE BLAD - PAGINA 1 fieieftiecfedtiie u-cui £ili£. WOORD AT LISSE ZELFSTANDI GE STATIE WERD, WAS ER BLIJK BAAR GEKLAAGD over paapse stoutigheden en over een zekere na latigheid van de baljuw in het bestrij den daarvan. Want in Mei 1654 schreef Quirinus van der Maes, baljuw van Noordwijkerhout, Lisse, Hil- legom en Voorhout aan het Hof van Holland, dat hij „noeyt nalaetich en was geweest, ommse sich naer behooren te quyten in het beletten van de oeffeninge van de superstitieuse pauselycke religie". Op Pasen van het jaar daarvoor deed hij nog een inval in het huis van Gerrit Louwersz. even buiten Hillegom, omdat hij had gehoord, dat in dat huis de katho lieken bijeenkomsten hielden. Hij trof er ongeveer 40 personen, waaronder enige kinderen. Maar hij schrijft heel spijtig, dat hij blijkbaar te vroeg kwam; men was bezig met een altaar op te slaan en de priester was er nog niet. Verder antwoordde hij, dat in zijn district maar een priester aan wezig was en wel in het huis van'de heer van Alkemade (Meerenburg), maar hij wist zeker, dat daar geen bijeenkomsten van katholieken wer den gehouden. Wollig schaap. Na de dood van pastoor van de Werve kwam Lambertus Schaap hem opvolgen. Hij was Amsterdammer van geboorte en maakte evenals zijn voorganger zijn studies te Leuven. Volgens van Heussen heeft hij te Lis- se een huis ingericht tot vaste ver gaderplaats van de katholieken en gelijk bijna overal woonde de pastoor bij zijn kerk. Meestal werd dan de zolder of de bovenverdieping wat verbouwd tot kerkje, terwijl de pastoor beneden ging wonen de oude zolderkerkjes met kerk en pastorie onder één dak. die aan de buitenkant in niets het uiterliik aanzien van een kerkgebouw hadden. Een paar eeuwen lang hebben de katholieken zo gekerkt bij „O. L. Heer op solder". Om de onkosten van de stichting van dit kerkje te bestrij den gaf pastoor Schaap 35 duizend uit eigen zak; het verslag van de Hollandse Missie schreef er bij: ..om daardoor aan te tonen, dat het schaap overvloed van wol had. zoals de pas toor lachend zeide, duidend op zijn naam". In 1703 werd pastoor Schaap lid van het Haarlems kaüittel. Theodorus de Cock, pastoor te Leiden en provi caris ten tiide van de schorsing van Codde als Ap. Vicaris, beweerde, dat de pastoor van Lisse een aanhanger was van Codde, maar dit was zeker ten onrechte, geliik blijkt uit he* feit, dat Schaap met vier andere le den van het kaoittel zijn trouw aan de Moederkerk bewees door zijn aan beveling van Adam Damen als Vi caris. Lambertus Sch^ao overleed te Lisse op 10 Aoril 1708 en werd in het graf van zijn voorganger in de oude kerk van Lisse begraven. Voor zijr. komst naar Lisse was -Schaao enige ia'-en kaoelaan geweest bij pas toor de Visscher in de statie van St Laurentius te A'kmaar Zijn kerke lijke overheid prees hem toen al als een vroom en bescheiden mens. Het schuurkerkje. Amoldus de Leeuw kwam hem op volgen te Lisse. Deze priester werd te den Bosch geboren od 1 Novem ber 1677. Volgens van Heussen was te Lisse „tegen de placaten door een ongedoogde sendinge gekomen"; dat wil dus zeggen, dat de Jansenistische partij liever een ander als oastoor te Lisse had gezien en waarschijnlijk te vergeefs had geprobeerd een pastoor, die daartoe behoorde, er benoemd te krijgen. In die jaren hebben van Heussen en de zijnen herhaaldelijk georobeerd zoveel mogelijk staties te bezetten, zodra deze vacant kwamen en zij rie pen de hulp in van de wereldlijke overheid om hun doel te bereiken. Pastoor de Leeuw bouwde te Lis se een schuurkerkje; het gebouwtje was 63 voeten lang en 32 breed. Het stond een kwartier lopen van het dorp aan de Achterweg bij het Klop jeshof. Tot 1842 heeft dit kerkje dienst gedaan. Toen werd het vervangen door een nieuwe kerk. dichter bij het dorp en bij het oude dorpskerkje gebouwd. Gedurende omstreeks 39 jaren stond pastoor de Leeuw aan het hoofd van de statie; in zijn laatste levens maanden was hij zwak en ziekelijk en kreeg daarom verlof in 1746 een kapelaan te hebben. Toen kwam als kapelaan naar Lis se Aymericus van de Capelle, de la tere aartspriester. De pastoor over leed op 17 Juli 1947 en werd bij zijn voorgangers begraven. Hij werd op gevolgd door Franciscus van den Heuvel, in 1689 te Oss geboren. Hij was enige tijd kapelaan te Langeraar, waar na het vertrek van pastoor Ru dolph van Beest grote verwarring was ontstaan; de statie bleef zonder priester achter en de kerkelijke goe deren werden er zolang beheerd door vier kerkmeesters, totdat op 20 Octo ber 1715 Joannes Ermers er pastoor v/erd met als kapelaan Franciscus van den Heuvel. Handgemeen in de kekr. Maar dit bracht niet de gewenste rust in de statie Langeraar en er vormde zich een partij tegen de pas toor. Op Zondagmorgen 27 Sept. 1716 kwam het tot een uitbarsting in het kerkje. Tijdens de collecte geraakten de kapelaan en een der kerkmeesters handgemeen en de getuigen verklaar den later gezien te hebben dat de kapelaan hem „bij het haar had ge vat, gestoten en onder de voet gewor pen" en dat hij „door slaan als schop pen sterk uyt de mond had gebloeyt. soodat velen van de gemeente riepen en niet beter wisten dan dat Groenen- velt (de kerkmeester) dood was". De vrouw van de kerkmeester kwam tussenbeide en trachtte „met goede woorden den cappelaan te be wegen van slaan op te houden" Maar hij had ook haar op zij gestoten en hen de kerk uitgejaagd, nadat nog eerst een andere kerkganger .,wel een goed hand vol haar uyt sijn hoofd" werd getrokken. De schout bemoeide zich met de zaak en kape laan van den Heuvel kreeg bevel te zorgen, dat hij binnen 24 uur het ambacht Langeraar had verlaten wilde hij er niet gerechtelijk uit ge zet worden. Maar hij liet zich niet bane maken en bleef en de schout durfde niet verder doortasten. Toen de rust niet wederkeerde verliet pas toor Frmers de statie en kort daaron ook zijn kaoelaan, toen hem „het vier soo nae wiert geleyd. dat hij moest vertrekken". Kapelaan van den Heuvel, door zijn overheid als een uitstekende priester geprezen, ging naar Amsterdam, waar hij kapelaan werd bij pastoor Dierout in het Begijnhof. De bedoe ling was, dat hij daar de pastoor zou opvolgen, maar hij kon voor die op volging geen toestemming van het stadsbestuur krijgen en hij werd pas toor te Lisse. DE BETUWE IN BLOEI. - Al heb ben wij deze week ook winterse da gen gekend, toch heeft de Betuwe haar schoonheid niet verloren Eén der prachtige lentetafreeltjes waar van de bezoekers kunnen genieten. VOORLICHTING VOOR EMIGRANTEN NAAR AUSTRALIA Uitgaande van een reisbureau (Lis- soneLindeman N.V.) als agent van Scheepvaart- en Luchtvaartmaat schappijen, wordt op Maandag 8 Mei a.s. in gebouw „Bellevue" te Am sterdam een voorlicntingsavond ge houden voor toekomstige emigranten naar Australië er vervoersmoge lijkheden, tarieven, bagageversche- ping, deviezenkwesties e.d.„ als aan vulling op de van overheidswege ge geven voorlichting over de eigenlijke emigratie (bestaansmogelijkheden, levensomstandigheden e.d.). KONINGINNEDAG 1950 BRENGT EERSTE GROTE MARINEPARADE NA DE OORLOG Te Den Helder zal op 1 Mei ter gelegenheid van de verjaardag van H.M. de Koningin de eerste grote marineparade in ons land na de oor log worden gehouden. Om 9 uur des ochtends begint de vlaggeparade met een saluut van 33 schoten, af te geven door Hr. Ms. wachtschip Willemsoord. Op de mid dag geeft Hr. Ms. wachtschip 35 schoten af, om 16.00 uur in de na middag wederom 35 schoten. In Den Helder wordt des ochtends de grote parade gehouden. Het gebouw van het commande- ment zeemacht is des avonds verlicht Belasting-kwesties In mijn bedrijf werkt een minder jarige zoon. Wekelijks betaal ik hem loon uit, hetwelk ik onder loon boek. Moet ik nu voor de belastingen dit uitbetaalde loon weer bij mijn winst voegen? Hierop moeten we antwoorden, dat de fiscus geen aftrek voor een min derjarige zoon of dochter, die in het bedrijf van de ouders we^kt, toestaat. Artikel 9 van het Besluit od de In komstenbelasting zegt. dat deze uit betaalde lonen als privé-onttrekkin- gen door de ouders moeten worden aangemerkt. ,wat wil zeggen, dat de ze als bedriifskosten geboekte bedra gen weer bij de winst van de vader (of moeder) geteld moeten worden De minderjarige wordt natuurlijk niet voor dat loon aangeslagen. Er wordt ook geen loonbelasting of vereve ningsbelasting van verschuldigd. De bedoeling die de Wetgever met deze bepaling voorhad was de mogelijkheid tegen te gaan om de kosten van onderhoud enz. van minderajrigen, welke in wezen par ticuliere uitgaven zijn zouden, ten laste van het bedrijf te kunnen brengen. Ook zal de feitelijke ver houding tussen de ouders en het kind zo zijn, dat het minderjarige kind, mocht het loon ontvangen, dit veelal aan zijn ouders afdraagt. Hierin is echter de laatste tijd nog al iets veranderd. Toch willen we in dit verband nog wijzen op de bepalingen van het nieuwe artikel 351 Burg. Wetboek, waarin is be paald, dat de ouders ook het vruchtgenot hebben van het inko men uit arbeid van de inwonende minderjarige kinderen. Dat echter de bepaling van art. 9 Ink. Bel. zeer onvoordelig werkt valt ons a1 direct op als we bedenken, dat nu ook voor de Ondernemingsbe lasting deze loonpost niet mag wor den afgetrokken. De ouder wordt dus ook hier zwaarder getroffen dan iemand die met vreemd personeel werkt. Onbillijkheid wordt weggenomen. De Minister schijnt de onbillijkheid tè hebben gevoeld van de bepaling en ook zullen de aanvankelijke be- HYPOTHEKEN en voor alle andere zaken op het gebied yan on roerende goederen Ëj 3ouw-sn Makalaarsbedrijf v.d. Drift Ouda Vest 29 - Leiden Telef. 20513 (Speciale PB-Correspondentie) UIT URANIUM WORDT door kernsplitsing ook het mode-artikel plutonium verkregen, dat tegenwoordig zo „in trek" is. Plutonium is namelijk honderden malen krachtiger en men zou dus met een zelfde gewicht aan grond stof weer heel wat meer bouwsels van deze aarde naar een andere wereld kunnen helpen. Nu is uranium helemaal geen zeldzaam ele ment. Het is alleen in ontstellende mate ver waarloosd. In de tijden van Al va en Napo- eom keek men er niet eens naar om. Geen wonder, dat een oorlog toen tachtig jaren kon duren. Tegenwoordig lost men die menings verschillen sneller op. Het verbazingwekken de is echter, dat men het metaal wel kende. Het was zelf erg goedkoop, zó goedkoop, dat het gebruikt werd doorde pottenbakkers. In 1940 noteerde uraniumerts nog 1.60 per pond. Maar nu. Toch is uranium even veelvuldig als koper. Het is in elke granietrots wel te vinden, al komt het op bepaalde plaatsen in betere con centraties voor Het opsporen van deze erts- lagen is kinderspel en heel wat gemakkelij ker dan het zoeken naaf petroleum, dat niet radio-actief is en dus geen stralen uitzendt waaraan men het kan herkennen. Zo kon het gebeuren, dat niet alleen de geo logen, maar ook geïnteresseerde leken er op uittrokken om uraniumrijke gronden op te sporen en zo snel mogelijk in bezit te nemen. Achter het IJzeren Gordijn echter was het steeds de staat, die dergelijke gebieden voor zich opeiste. En veelal zijn de vindplaatsen nu omgeven door verboden zones, angstvallig be waakt door een hecht cordon zwaar bewapen de schildwachten. Wij zijn by zulk een uraniummijn in Oost- Duitsland eens een kijkje gaan nemen. Nabijheid: levensgevaarlijk! DE RUSSEN hebben op doortastende wijze de uraniumwinning in de bezette gebieden ter hand genomen. Specialisten volgden het oprukkende Rode Leger op de voet en on middellijk na de capitulatie werden reeds Duitse krijgsgevangenen te werk gesteld in de groeven in Saksen en meer naar het Oosten op huidig Pools territoir. Het Krerfilin oefent thans met straffe hand het bewind uit in tientallen reservaten. Rond elk van die „verboden gebieden'' zijn ver sperringen opgericht, welke nog extra be waakt worden door Sowjet troepen en de Duitse communistische politiebataljons. Voor een eenvoudig burger is het betreden van de afgezette terreinen levensgevaarlijk en ook het zich bevinden in de nabijheid van het me tershoge prikkeldraad kan reeds onaangena me gevolgen met zich meebrengen. Op zijn minst wordt een verdachte ingerekend, ge fouilleerd en drie dagen lang vastgehouden om aan de tand te worden gevoeld wat hij daar wel kwam doen. Blijkt tenslotte, dat men verdwaald was of uit een andere plaats af komstig is zodat men de omgeving met ken de, dan blijft er een kleine kans op invrij- heidsstelling, maar dan kan men er zeker van zijn voortaan geregeld in het oog te v/orden gehouden! Uiteraard wordt alle gedolven uranium in onzuivere toestand rechtstreeks naar de Sow- jet-Unie getransporteerd. Dit vergt vele kos ten, daar uranium een zwaar element is en in zuivere toestand reeds 13 maal zoveel weegt als water. Een klein staafje ter grootte van een pijpje lak, weegt een half kilo. Wanneer de zich daarin bevindende atoomenergie on der een centrale verwarmingsketel te versto ken was, kon men er een groot herenhuis een paar honderd jaar lang dag en nacht r.iee ver warmen Het zuiveren van het erts vergt ech ter weer zodanige inrichtingen, dat men dit geconcentreerd dient te doen en daarom aan vaarden de autoriteiten de bijkomende lasten van het onvoordelige transport en laden ze OINDS DE EERSTE BERICHTEN over het vreselijkste vernietigings wapen van alle tijden doordrongen tot de in vuur en vlam verkerende vech tende wereld, sindsdien is de mensheid vertrouwd geraakt met de begrippen uranium en atoombom. Zonder de grondstof kan geen product tot stand komen, zonder uranium ook geen atoombom. En ook al zyn sinds die „oertijd" van reeds ouderwets geworden explosieven nieuwe uitvindingen gedaan, zodat het de militaire machten der grote mogend heden vooral maar niet ontbreken zal aan moderner vernietigingsmiddelen met nog groter verpulverend verpio- gen, zónder uranium zou de wereld niet verder kunnen draaien Zonder uranium zouden de geweldige fabriekscomDlexen van Clinton, Oak-Ridge en Hanford in de V.S., van de geheime genummerde gebieden bij Biisk en Chita en in het Alaghezgebergte in de U.S.S.R.. ja, zou den zelfs de „industrieterreinen" bij San Isidro en Cerro Blando in Argentinië in evenzo vele uitgestorven steden ver anderen. dagelijks treinen, en waar het kan ook sche pen, vol met het kostbare en onmisbare goedje. Voor het dagelijks brood. HOE DE ARBEIDERS het hebben, die iede re dag opnieuw omlaag worden gezonden ten einde in de gevaarlijke omgeving van radio actieve straling het allerzwaarste werk te doen, laat zich raden. Tien tot twaalf uren aan één stuk hakken zij in de rotsachtige bo dem, scheppen zij de uraniumhoudende grond op kleine kjepkarren, of stutten zy met ge brekkige middelen de pasgegraven gangen. Instortingen zijn aan de orde van de dag. Rusturen kent men er weinig, men werkt er in twee ploegen en terwijl de ene troep af daalt in de slechts door weinige lampen ver lichte hel, werpt de andere uitgeputte en af gemartelde helft zich op het schaarse voedsel en de onreine bedden. Kleine barakken of keten worden de dwangarbeiders aangewezen als verblijfplaats. Daar slijtén ze dan vermoedelijk hun verdere leven, want de hoop op een terugkeer in de normale maatschappij werd door hen al lang ODgegeven. Niet alleen mag geen mens de verboden terreinen betreden, degenen die er eenmaal binnen zijn mogen er al evenmin uit.... De geneeskundige verzorging, waaraan in de Amerikaanse atoomsteden de grootst mo gelijke aandacht wordt besteed, laat (van zelfsprekend) al even veel te wensen over. Men kan zich voorstellen, dat de invioed der radio-actieve stralen funest is voor elk gezond lichaam. Elke lichaamscel staat hierdoor bloot aan een voortdurend bombardement van gamma-deeltjes. Maar daar trekken de hoge heren in Moskou zich niet veel van aan. Het reservoir aan mensenmateriaal in de Oost- Europese staten is welhaast onuitputtelijk. De goederenwagens, die met uranium uit de mijngebieden vertrekken, brengen vaak ladin gen dwangarbeiders mee terug. Zo worden, de verliezen geregeld aangevuld en kunnen de mijnen ook nog geregeld een hogere ca paciteit verkrijgen. Extra etenals er is! EEN IETS BETER leven genieten de vrij willigers, die uitsluitend het droefgeestig werk in de uraniumerts verkozen terwille van de hoge lonen en de extra rantsoenen. Melk, kaas en vlees worden hun in grote por ties beschikbaar gesteld en ook de naaste fa milieleden profiteren er van. Oost-Duitse fa milies, die aan alles gebrek lijden, komen er om deze reden veelal toe een nog gezonde zoon of vader tot dienstneming in de uraniummij- nen te dwingen. Toch zijn ook deze extra rantsoenen niet geregeld verkrijgbaar. De ene week zijn de voorraden niet op tijd, een andere week moet men genoegen nemen met een gedeelte, dan weer is er in 't geheel niets op de bonnen be schikbaar. Lange rijen staan soms voor de speciale kinkels, de verbittering is diep in de gelaatstrekken van de vrijwilligers gegroefd, maar zij kunnen aan de toestand niets veran deren en nemen zij ontslag dan kunnen zij in 't geheel geen recht op extra rantsoenen meer doen gelden. Gemiddeld werken er een honderdduizend man in elke mijn. Honderdduizend afgematte lichamen slepen zich dan elke dag opnieuw in de funeste omgeving van radio-actieve bestra ling door de dreigend-sombere delfstof. De handelswaarde van uranium is op het ogenblik niet meer in dollars, niet in roebels, niet in marken of guldens uit te drukken. Men zou alleen maar de mensenlevens kunnen tel len, die "or de atoomkoorts bevangen volks menners opofferen voor htm allesvernietigend ideeal. In de Oost-Duitse kampen is het woord uranium een vloek geworden(G.) (Nadruk verboden). zwaren tegen de toelaatbaarheid van de aftrek niet zo groot gebleken zyn, want in het Wetsontwerp Belasting herziening 1949. dat in behandeling is, wordt bepaald, dat de beloningen van de in het bedrijf van de ouders werkzame'kinderen aftrekbaar wor den. De minderjarige zal dan natuurlijk in de loonbelasting betrokken wor den. We menen wel. dat hiermee een onrechtvaardige bepaling verdwijnt. Het is immers volkomen volgens de werkelijkheid als de ouder-werkge- ver het loon als een bedrijfslast be schouw ten normaal de loonbelasting inhoudt, terwijl het ook in mindering van de bedrijfswinst voor de Onder nemingsbelasting kan komen. Tot nu is het zo, dat door de hoge progres sie van het belastingtarief ook veelal meer belasting wordt betaald door de vader dan wanneer de zoon hier voor zelfstandig belasting zou vol doen. Hiermee mogen wel eens rekening houden Hier mogen ook zij wel eens reke ning houden, die meerderjarige kin deren in hun bedrijf werkzaam heb ben. Wanneer het loon maar klein is zal het onbelast zijn, terwijl de va der hier geen belasting van betaald. Het volle loon in geld en natura mag echter worden afgetrokken als be drijfslast, ook al is er niet uitdruk kelijk een arbeidsovereenkomst ge sloten. Het moet wel een normaal Icon zijn wil de belastinginspecteur er geen aanmerking op maken. Maar wat valt nu eigenlijk onder loon in natura? Hieronder rekenen we het geven van kost. kleding en inwoning. De aftrek hiervoor moeten we bepalen aan de hand van de kostprijs van de verstrekkingen, dus het werkelijke bedrag van deze uitgaven. Thans willen we nog even terugke ren naar de minderjarige loongenie- ters, nl. wanneer een minderjarige in dienst is van een firma, waarin de va der één der vennoten is. Mag het loon dan wel in mindering van de firma winst gebracht worden? Een firma bezit geen rechtsper soonlijkheid, zoals b.v. een naamloze vennootschap. De Hoge Raad heeft dan ook beslist, dat het bedrijf van een firma het bedrijf van de venno- is. Hieruit volgt ,dat de fiscus hier ook het uitbetaalde loon aan het minderjarige kind van één der ven noten als een privé-onttrekking be schouwt. Voor de duidelijkheid en in verband met de winstverdeling willen we even het volgende voor beeld geven. Stel dat de firma een winst heeft behaald van f 15.000. Als bedrijfslast is een loon aan de minderj. zoon van vennoot A geboekt 2000.De fir manten A en B verdelen de winst gelijk. A moet voor de belastingen aangeven de helft van ƒ15.000.of 7.500. plus 2000.— en B 7.500 Tenslotte vestigen we er nog de aandacht op, dat de uitbetaalde lo nen aan een minderjarig pleegkind die in het bedrijf van de pleegouders werkt gewoon ten laste van de be drijfswinst kunnen komen. De volgende keer hopen we de ver eveningsheffing te bezien. Hiervoor bestaat ten aanzien van meerderjari gen die in het bedrijf van hun ouders werken nog een vrijgevige regeling. Als iemand nog vragen hieromtrent heeft of andere puzzles, dan kan hij die aan ons inzenden, zodat wij in onze beschouwingen hieraan onze aandacht kunnen schenken. GEEN KUHFJD ZONDER Of! li'*- piAwi H£K W. VWÖJVÖJJEN J.A Si ONT! F. T. H HLOEMAN C'! 'V KOEIXMAN' AAN HLK we VJ1ÓJM9 •IN HET VERJÜT r aak AS UK' Oir. SiAfKWAhlS. TÉ'K-l-.r.V<JI_6E v«i-; OORKC/CASREWHErt 's.-r iMimxi *m' T-öoaar GEDENKSTEEN VOOR TER AAR In de gemeente Ter Aar zal 4 Mei a.s. een gedenksteen voor hen die sneuvelden worden onthuld. Dit, door de Amsterdamst beeldhouwer Nico Onkenhout uit portlandsteen vervaardigde monument, draagt een vredesfiguur met in de ene hand een zwaard en in de andere hand eon duif.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1950 | | pagina 5