S)e £oid^(5otiAa/rvt
Hard tegen hard
in Makassar?
Soekarno stelt Abdoel Aziz
buiten de wet
De „Privateer"
nog zoek
De ramp van
Texas City
Londen wordt
belangrijk
Directeur: C. M. v. HAMERSVELD.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
VRIJDAG 14 APRIL 1950
41ste JAARGANG
No. 11954
Papengracht 32, Tel 20015, Adm. en Adv. 20826, Abcmn. 20955, Giro 101005. Abonnementsprijs f 0.35 p. w., 1.50 p. mnd., 4.50 p. kwart. Franco p. p. f 5.25. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
ER ZAL GEVOCHTEN MOETEN WORDEN
PRESIDENT SOEKARNO heeft Donderdagavond om kwart over acht
in een radiorede kapitein Abdoel Aziz buiten de wet gesteld en de
strijdkrachten jan de V.S.I. opdracht gegeven de opstand in Makassar
te bestrijden. Soekarno hield zijn rede, nadat twee vliegtuigen tever
geefs naar Makassar waren gevlogen om Aziz te halen. De radiorede van
Soekarno werd tenslotte nog een kw artier uitgesteld, omdat de sultan
van Djokja een laatste radio-telefonisch gesprek met Makassar had om
zich er van te vergewissen, dat Aziz niet op weg was naar Djakarta.
Voor de rede van Soekarno werd een regeringsverklaring voorgelezen,
waarin gezegd werd, dat Aziz wel degelijk had beloofd naar Djakarta
te komen, maar dat hij zijn woord als militair had gebroken.
Na de rede van Soekarno kwam de
sultan van Djokja als minister van
defensie voor de microfoon en zei,
dat de strijdkrachten de opdracht
van de president hadden ontvangen
en zo spoedig mogelijk zouden uit
voeren. Het is niet bekend of de
strijdkrachten van de V.S.I. thans
reeds bij Makassar aan land zijn ge
gaan. Wel is bericht, dat per schip
versterkingen zijn vertrokken. Uit
Makassar melden neutrale waarne
mers, dat de soldaten van Aziz ver-
dedigingsstellingen hebben betrok
ken, en dat in de stad rust maar ook
spanning heerst.
„GEEN RECHT OM IN TE
GRIJPEN".
Soekarno zei in zijn radiorede, dat
de gebeurtenissen in Makassar het
vertrouwen van het volk in de strijd
krachten hebben geschokt. Hij sprak
echter eveneens als zijn overtuiging
uit, dat de strijdmacht het incident
uit de wereld zou helpen. Soekarno
wees er op, dat de vraag of de deel
staten zouden moeten blijven be
staan een zaak was van het volk en
niet van de strijdkrachten. Daarom
had Aziz volgens hem niet het recht
in te grijpen.
De president deed een dringend be
roep op de leden van het K.N.I.L. te
denken aan hun eigen belangen en
die van hun gezinnen en zich niet bij
Aziz aan te sluiten. Hij sprak de
hoop uit, dat de betrokken autori
teiten zich ernstig van hun taak je
gens het personeel van het K.N.I.L.
en het materiaal zouden kwijten, zo
als overeengekomen is in de verdra
gen van de Ronde Tafelconferentie.
Soekarno doelde hierbij op de Neder
landse lege-rautoritieten en op de be
richten, dat Aziz de beschikking
had over wapens en brancarriers
van het K.N.I.L De president zei zijn
voorgenomen bezoek aan Celebes te
zullen uitstellen en besloot aldus:
„De regering heeft thans voldoende
tijd gegeven aan de jonge officier
wiens naam ik niet wil noemen, om
rekenschap van zijn daden te komen
afleggen. Deze tijd is thans verstre
ken. Als president der V.S.I. en als
opperbevelhebber van de weer
macht der V.S.I. verklaar ik hem
een opstandeling tegen het gezag
van de regering der V.S.I. Ik ben er
van overtuigd, dat de regering van
Oost-Indonesië hem zal behandelen
als iemand, die onwettig het gezag
uitoefent. Aan de gewapende strijd-
FAMILIE VAN AERT EMIGREERT
NAAR CANADA De familie van
Aert uit Leur bij Breda, bestaande
uit vader, moeder en 16 kinderen
waarvan de oudste 17 jaar is, zal
één dezer dagen met het schip „Bea-
verbrae" naar St. Eustache, Mani
toba. in Canada vertrekken. Hoe
wel boer van Aert er best kon ko
men in Nederland, ziet hij voor zijn
kinderen in Canada betere toekomst
mogelijkheden.
Op het bovenste deel van deze fo
to ziet U de familie van Aert, waar
aan alleen de op één na oudste zoon
ontbreekt.
Onder: Vader van Aert is niet al
leen een goede boer, ook als kapper
slaat hij een best figuur. Hij heeft
altijd zelf het haar van zijn kinde
ren geknipt. Dit zal hem in de eer
ste tijd in Canada heel goed van pas
komen.
krachten draag ik op deze affaire te
regelen, die in conflict is met de mi
litaire wetten."
Aangezien de autoriteiten te Dja
karta de pers toestemming weigeren
om naar Makassar te reizen blijven
de journalisten aangewezen op de
hogelijk gekleurde berichtgeving van
het ministerie van Voorlichting, dat
twee dagen geleden de canard lan
ceerde van landingen van het Wo-
rang-bataljon en: dit bericht in de
officiële radio-uitzendingen deed
omroepen.
Reizigers uit Makassar wijzen er
op, dat een militaire operatie door
de TNI vermoedelijk een kostbare
zaak zal worden, aangezien het Wo-
rang-bataljon beschikt over landings-
materieel noch transportmiddelen,
terwijl Aziz' troepen zeer mobiel zijn
en zich overal goed in het terrein
hebben versterkt.
Er worden thans bewegingen van
federale troapen gemeld uit Sema-
rang en uit Soerabaja, waarheen gis
teren drie KPM-schepen zijn ver
trokken.
ABDUL AZIZ TOCH NAAR
DJAKARTA?
Volgens te Djakarta uit Makassar
ontvangen berichten zou Andi Abdul
Aziz zich aan boord bevinden van het
speciale vliegtuig, dat hedenmiddag
om 13.20 uur van Makassar naar
Djakarta is vertrokken. Het vlieg
tuig wordt om 18.15 uur te Djakarta
verwacht. In hetzelfde vliegtuig be
vinden zich ook dr. Ratulangi, de mi
nister van Voorlichting van Indone
sië, de heer Patepoi, vertegenwoor
diger van Oost-Indonesië, overste
Mokoginta en de heer O'Neill, de
Australische waarnemer van de
Unci.
Een woordvoerder van de minister
van defensie van de R.I.S. heeft te
genover Aneta verklaard: „De komst
van Aziz naar Djakarta betekent nog
niet, dat de opstand in Zuid-Celebes
is afgelopen. De regering zal een na
der onderzoek instellen in hoeverre
de troepen van Aziz zich aan de
orders van de minister van dfefénsie
houden. Ook zal een onderzoek wor
den gehouden naar de individuele
daden ten opzichte van overtredin
gen tegen het militair wettig gezag.
Abdul Aziz zal naar Djakarta ko
men als gevangen gèpomen rebellen
leider en zal zo spoedig mogelijk
voor de krijgsraad terechtstaan".
Een verzonnen
incident
Amerikaanse, Deense en Zweedse
vliegtuigen blijver, nog altijd boven
de Oostzee naar het vermiste Ameri
kaanse marine-vliegtuig zoeken. Ge
neraal Charles Borne, hoofd van de
Amerikaanse luchtmacht in Duits
land, is onverwacht te Kopenhagen
aangekomen, om op de opsporings
werkzaamheden toezicht te houden.
Naar aanleiding van de Sowjet-
beschuldiging, dat de V.S. Deens ge
bied hebben geschonden, verklaarde
Generaal Borne tegenover verslag
gevers: „Wij gebruiken het vlieg
veld van Kastrup slechts als een ba
sis voor ons zoeken naar het ver
miste toestel".
Bovendien heeft de Deense minis
ter van buitenlandse zaken, Rasmus
sen, gisteren in de Deense Tweede
Kamer verklaard, dat Denemarken
zich verplicht gevoelde de Ameri
kaanse vliegers ten volle te steunen
„De Amerikanen hebben ons ver
gunning verzocht op Kastrup te mo
gen landen en wij hebben hun die
vergunning verleend".
Het feit, dat de vermiste „Priva-
teer" om onbekende redenen 800 ki-
I lometer van de route moet zijn af
geweken, als zij hetzelfde toestel is,
dat de Russen bij de Letse kust heb-
1 ben opgevangen, doet de New York
Mirror veronderstellen, dat het inci-
i dent bij Letland door de Russen uit
de duim is gezogen. Het blacFkomt
tot de conclusie, dat de Russen in
eigen land de propoganda over Ame
rika's oorlogszuchtige bedoelingen
hebben aangewakkerd en tegelijk een
proef-incident hebben willen schep
pen om te kunnen vaststellen hoever
zij kunnen gaan.
GROTE BRAND IN JAPAN.
Gisteren zijn door een geweldi
ge brand meer dan duizend huizen
verwoest te Atami, een plaats op 90
km van Tokio. Er zijn meer dan
50.000 getroffenen, of 1/6 van de
bevolking. Er zijn geen persoonlijke
slachtoffers.
SABOTAGE BIJ NOORSE
LEGERMAN OEU VRES.
Tijdens de manoeuvres, welke
Noorse troepen gisteren in Noord-
Noorwegen hebben gehouden, is op
uitgebreide schaal sabotage ge
pleegd, waardoor alle militaire
voertuigen tot stilstand werden ge
bracht.
In de benzinetanks was suiker
geworpen. Men had 1500 liter ben
zine opzettelijk doen wegvloeien,
terwijl de motor van een vracht
auto was beschadigd.
Het is nog niet bekend, wie ver
antwoordelijk is (zijn) voor de ge
pleegde sabotage.
"~h
i
1
MÊÊi
SBB v
-
DE WIERINGERMEER OP 17
APRIL 1945 Op 17 April 1945,
paar weken voor de bevrijding,
staken de Duitsers nog even snel de
IJselmeerdijk bij Medemblïk op
twee punten door. De zo moeizaam
verworven gronden van de Wierin-
germeerpolder stonden weldra ge
heel onder water. Op 5 Augustus
1945 waren de' gaten, die een breed
te van 200 en 160 meter en een diep
te van 30 en 22,50 meter had jhn,
weer gedicht. Toen kon men met de
bemaling beginnen. Er is ongeveer
8.000.000 m3 water verwijderd. Niet
meer dan 10% der boerderijen was
overgebleven. Eén geluk was, dat
de inundatie niet met zout, doch met
zoet water had plaats gehad.
Op de foto links boven: Wierin-
gerwerf op 17 April 1945, rechts bo
ven Nootdorp, links onder Middel-
meer nvet op de achtergrond links
de graanpakhuizen en rechts onder
nogmaals Middenmeer. Op de voor
grond rechts de R.K. kerk, op de
achtergrond de gereformeerde kerk.
Het lossen der Amerikaanse wapens
Geen incident te
Cherbourg
Zonder dat de communisten er in
geslaagd zijn ook maar iets op touw
te zetten dat op een demonstratie
leek, zijn te Cherbourg de eerste
Amerikaanse wapens voor Frank
rijk, aangevoerd door het Ameri
kaanse vrachtschip „American Im
porter", gelost.
De Franse minister van Defensie,
René Pléven, was op de kade aan
wezig en verklaarde: „Het voor
beeld van Cherbourg vormt het
beste antwoord op de onbeschaam
de uitdagingen van zekere propa
ganda." Hij overhandigde aan de
plaatselijke vakvereniging van ha
venarbeiders een chèque van 50.000
francs, „als blijk van bijzondere
waardering".
Alle communistische acties, tij
dens de lossing georganiseerd, lie-
op niets uit. Een protestdemonstra
tie viel, bij gebrek aan belangstel
ling, geheel in het water. En toen
de communistische afgevaardigde
De staat moet betalen
De ramp van Texas City, waarbij
meer dan vijfhonderd doden vielen,
is te wijten aan laksheid van de
Amerikaanse regering en daarom
zullen de 8485 mensen die eisen tot
schadevergoeding hebben ingesteld
tot een totaal van twee milliard
dollar, hun schade vergoed krijgen.
Bijna drie jaar na de ramp heeft
een federale rechtbank te Houston
(Texas) deze uitspraak gedaan. El
ke eis tot schadevergoeding zal af
zonderlijk worden behandeld, om
uit te maken hoeveel geld elke ge
dupeerde krijgt.
In het geheel zijn er 510 eisen tot
schadevergoeding ingediend wegens
overlijden, 588 wegens persoonlijk
letsel en 5987 wegens beschadiging
van eigendommen.
Toegewezen zijn reeds de eis van
Elizabeth Dalehite voor 50.000 dol
lar en van Henry Dalehite jr. voor
15.000 dollar.
EIGENAARDIG PASSIESPEL
TE SEZZE
Vijftigduizend pelgrims hebben
een bezoek gebracht aan een Passie
spel, dat de bewoners van het klei
ne stadje Sezze, op ongeveer 40 km
van Rome, op de avond van Goede
Vrijdag hebben opgevoerd. Het ge
hele spel was zeer dramatisch en
het toneel waren de straten van het
stadje. De nabijgelegen heuvel was
de Calvarieberg. Het publiek en de
spelers mengden zich door elkaar.
Er was niets, dat leek op een thea
ter, doch de bevolking zette alles
wat zij bezat aan stoelen en banken
buiten ten gerieve van de bezoekers.
Het Passiespel werd een ongekend
succes.
voor Noord-Frankrijk, Emilienne
Gallicier, pamfletten onder de ha
venarbeiders ging uitdelen, waarin
de arbeiders werden opgeroepen
het lossen te staken, pakten de
meeste bootwerkers ze alleen aan
om ze voor de ogen van de ontgoo
chelde communist in stukken te
scheuren.
Besprekingen van
grote draagwijdte
De diplomatieke medewerker van
Reuter meldt, dat een plan wordt
ontworpen om de buitenlandse po
litiek der Westerse mogendheden
zodanig te coördineren, dat zij „in
één groot kader" wordt gebracht en
waardoor verband zal worden ge
legd tussen deze politiek in Europa
en in Azië. Dit plan zal worden be
sproken op de bijeenkomst der mi
nisters van buitenlandse zaken van
de Westelijke „Grote Drie" en der
statenleden van het Noord Atlan
tisch Verdrag, welke in de volgen
de maand te Londen zullen worden
gehouden.
Het is thans wel duidelijk, dat
deze besprekingen van uiterst gro
te draagwijdte zullen zijn. Er zal
onder meer worden gesproken over
de betrekkingen met de Sowjet-
Unie en over de toekomst in poli
tiek, economisch en eventueel mi
litair opzicht van West-Duitsland.
Een uitgebreide staf van deskun
digen uit de betrokken landen zal
reeds op 25 April a.s. te Londen met
de voorbereidende besprekingen
beginnen. Deze deskundigen zullen
gedurende de gehele duur van de
conferenties ter beschikking van de
ministers Zijn.
GERUCHTEN OMTRENT KARD.
MINDSZENTY.
Enige persagentschappen hebben
het bericht gelanceerd, dat „volgens
mededelingen van gezaghebbende
Vaticaanse kringen" Kardinaal
Mindszenty naar Rusland zou zijn
gedeporteerd. Radio Vaticana ves
tigt er in verband hiermede de aan
dacht op, dat het bericht van de de
portatie van de Hongaarse Prins-
Primaat naar Rusland van Vati
caanse zijde nimmer is bevestigd.
Het bericht vindt zijn oorsprong in
een artikel van de Hongaar Nagy
I in de „Osservatore della Domeni-
ca", waarin deze Hongaarse emi-
grant de mogelijkheid overweegt,
dat Kardinaal Mindszenty naar
i Rusland zou kunnen worden gede-
i porteerd. Nagy geeft hier zijn eigen,
i persoonlijke visie weer, die door
het Vaticaan geenszins als feit kan
worden bevestigd.
DE HONGERSNOOD IN CHINA.
Het te Hongkong verschijnende
pro-communistische blad „Takoeng-
pao" meldt uit Honan. dat er in deze
provincie bijna 7 millioen vluchtelin
gen van de hongersnoodgebieden zijn,
wat bijna een kwart van de bevolking
der provincie is.
Volgens het bericht hebben 300.000
mensen onmiddellijk hulp nodig, wil
len zij nie van honger omkomen.
EMIGRANTEN NAAR AUSTRALIë.
Met ruim 900 Nederlandse emi
granten, afkomstig uit alle delen
van ons land, zal de „Sibajak" van
de Kon. Rotterdamse Lloyd morgen
uit Rotterdam naar Australië ver
trekken. Bij deze passagiers bevin
den zich 250 kinderen beneden de 12
jaar en ruim 50 emigranten met be
stemming Nieuw Zeeland. Meer dan
de helft 4er emigranten bestaat uit
ongeschoolde arbeiders, wier over
tocht grotendeels door de Nederland
se regering wordt bekostigd. Voor de
geestelijke verzorging aan boord
reizen mee een gereformeerd predi
kant uit Utrecht en pater van Meche-
len uit 's-Hertogenbosch.
EERSTE NEDERLANDSE
EMIGRANTENSCHIP IN CANADA
AANGEKOMEN.
Dertienhonderd Nederlandse emi
granten, die in de Canadese land
bouw hun bestaan zullen gaan zoe
ken, zijn met de „Volendam" in
Halifax aangekomen. Dit is de eer
ste keer, dat een speciaal emigran
tenschip van Nederland naar Cana
da is gevaren.
In de autobussen van de N. V. Ci-
tosa zijn thans N. S. -plaatsbewijzen
3e klasse voor de volgende trajecten
verkrijgbaar gesteld: van Leiden naar
Den Haag BS, Haarlem, Amsterdam
CS, van Den Haag HS naar Delft,
Haaflem en Amsterdam CS, van Gou
da naar Rotterdam Maas, Den Haag
SS en Utrecht, van Utrecht naar Hil
versum, Amersfoort, Amsterdam CS
en Arnhem.
TOREN VAN OLDENBOORN
WORDT GERESTAUREERD In
Oldenboorn (Friesland) is men op
het ogenblik druk bezig de 70 meter
hoge toren te restaureren.
Deze toren, behorende bij de Ned.
Hervormde Kerk wijkt zeer sterk af
van het gewone type Friese dorps
toren. Het kleine dorp Oldeboorn
in de gemeente Utingeradeel was
eeuwen geleden een aanzienlijke
plaats met een druk handelsverkeer
en toen men in 1736 de grote toren
bouwde, leefde men stellig nog in
de glorie van vroeger dagen.
Ko-VteMfe....
..Alles schijnt vergeten en alleen te
vredenheid, die gedane arbeid geeft,
blijft over".
