Het land, waar lentegroen en zonneschijn
een leugen zijn
OOSTPRIESTERHULP
Mindszenty-film
in kerk vertoond
alleluja! op het kerkhof
SATERDAG 8 APRIL 1950
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD - PAGINA 1
JteiaAncbcuhhett uit „de cbcaaihaCh d&c wanhoop,, die QuitóCand heet"
Wie Duitsland bezoekt, wordt licht bedrogen door de uiterlijke
schijn die een leugen is. De weelde, waarin een geblaseerde élite
zich buodt, en de ongerepte luister van het natuurschoon geven een
vals beeld van de werkelijkheid. Bloed zou er moeten regenen en
de zon zou haar glorie moeten verduisteren om aan dit lachende
land zijn ware gezicht te gevenEen gezicht dat het geschonden
gelaat weerspiegelt der millioenen die schreien en vergaan in de
verborgenheid.
rvAGEN achtereen raasden wij
over de Duitse autobanen. Wit
te huisjes en gouden kastelen lig
gen in weelden van vruchtbaarheid
op de hellingen van het heuvel
land, panoramas, boordevol schoon
heid en blijdschap. Een bonte kin-
derwas, een sparreboom vol feeste
lijke linten op een huis-in-aan-
bouw, een vlasblond kind, een rap
pe beek, en in de diepte van een
verloren dal een dorpje, dat roer
loos aan de boezem van de aarde
slaapt. Glanzend en trillend glijdt
alles voorbij over het glazen scherm
van dg auto-ruit En onvermoeibaar
draagt het snorrende, glimmende
beest ons voort, altijd verder over
het grijze lint der autobaan die
sierlijk en in weidse bochten ge
slingerd ligt door het Duitse voor
jaarsland. Dit is de bedrieglijke
schijn.
Maar na tien of twintig paradij
selijke glooiingen en na het aller
laatste groene veld doemt telkens
weer het grauwe skelet op van do
de steden Knekelbergen, waar de
geest der vernieling nog boven de
puinen zweeft en waar ontzielde
muurresten zich wanhopig als ver
minkte en versteende ledematen
ten hemel heffen.
Aken, Düren, Keulen, Mainz,
Frankfurt, Hannover, Hamburg,
BremenHet is overal hetzelf
de. De gruwel der verwoesting in
plaatsen die heilig waren om hun
kathedralen, en om de pure schoon
heid waardoor zij eens Gods heer
lijkheid verkondigden.
Verbijsterend.
Verbijsterend zijn deze verdorde
puinwoestijnen Verbijsterend de
gruwelijke bunkers, waar ontelba-
ren zonder zon, zonder lucht en
zonder vreugde reeds drie jaar en
langer levend begraven liggen
Verbijsterend de barakken, grijs en
troosteloos aaneengerijd achter
wrakke schuttingen, die beschaamd
de millioenen onschuldig-verdoem
den aan het oog onttrekken.
ACH ja, de zon en de zilveren
klatering van deze beek en het
jonge groen en het sneeuwklokje
dat zo argeloos in de wereld kijkt
en elke gloed en elke kleur is een
leugen in dit land, waar het leven
grauw en hopeloos is, en waar der
tig millioen proletariërs hun hel
vervloeken.
Bedriegelijke romantiek
Het jagende hart van de motor
trekt ons omhoog, kilometers ver de
helling op, totdat bij de laatste
bocht een vergezicht zich openvouwt
deinend en golvend tussen de veili
ge oevers van vergulde heuvelrug
gen, vorstelijk beheerst door de ho
ge burcht van Staufenberg. Duitse
romantiek! Neen, sluit uw ogen voor
deze bedrieglijke luister.
Een leugen is het, op klaar
lichte dag uitgeschreeuwd tegen
de blauwe hemel. Zon dóóf uw
glans op de tinnen van dit ge
logen droompaleis! Want onder
dit romantisch omhulsel woont
het verdriet. En deze schilder
achtige bouwval verbergt hoog
boven het land de ellende van
zeven-en-zestig vluchtelingen
families die in krochten en toch
tige zalen, in kelders en onder
het lekkende dak bijeenhokken,
werkeloos, vaderlandsloos en
zonder hoop. Treed binnen arge
loze reiziger, en zèg me hoe
veel romantiek er overblijft rond
deze drie-en-tachtigjarige vrouw
die met een rozenkrans in de
hand en tranen in de uitgedoof
de ogen tot tienmaal achtereen
de foto's bekijkt van het verlo
ren vaderland.
TI7èG, ZON! En wolken, regent bloed
over Duitsland! Over Hessen,
Saksen en Sleeswijk-Holstein. Opdat
zichtbaar worde het ganse drama
dat zich hier afspeelt, terwijl de
West-Europese christenheid zich
wiegen blijft in een valse en onver
antwoordelijke gewetensrust. Bloed
over Duitsland, opdat iedereen moét
zien hoe hier de bloedige kruiswe
gen eindigen van het Duitse Oosten.
De wegen van over het Ertsgeberg
te en het Reuzengebergte, de wegen
uit Silezië en Oost-Pruisen, waar
langs krachtens de beslissingen van
Potsdam 15 millioen ontheem'de en
verpauperde Duitsers als vee wer
den voortgedreven naar hun ver-
puinde Calvarieberg;
Open toch de blinde ogen
Het is P^ssietijd, nu ik dit schrijf
Wenende Moeder onder het Kruis,
ooen toch de blinde oöen der chris
tenheid voor de ontelbare sm^rten-
moeders met het dode kind in de ar
men, die zelfs de tijd niet kregen
om aan de wegkant voor t laatst
hun liefste te sHnen te leggen in de
milrie schoot der aarde.
Wek- toch onrust in onz? versteen
de harten om de drie rmllioen chris
tenen die hier bezweken onder het
kruis.
Ecce-homo's, die door christelijke
grootmachten aan de beesten wer
den overgeleverd.
Wek onrust om de kampen die
hier talloos gezaaid liggen achter
bossen en heuvelruggen of aan de
grens der verwoeste steden.
Hier leven de ontheemden met
vier eezinnen bijeen in gegolfde blik-
barakken, die als bulten en pestbui
len alom uit de geschonden huid
der aarde breken.
Hier staat ergens tussen een ba
rak en een gescheurde deken het
magere paard waarmee een Oost-
Pruisische boer naar het Westen
trok. Het staat er werkeloos, zoals
zijn baas werkeloos neerzit in een
donkere hoek van de barak.
Zijn laatste bezit en zijn vetrant-
soen heeft hij verkocht om haver te
kopen voor zijn paard het enige
stukje Heimat dat hem rest en zijn
laatste kans om, eens terug, op
nieuw te kunnen beginnen. Sinds
jaar en dag pijnigt de gure wind de
flanken van het magere dier, en
eens komt er de ochtend dat 't dood
op de grond ligt. Dan zal ook de
baas niet lang meer leven.
Stad van de dood
Onrust en zorg in ons hart om
Salzgitter stad zonder gelaat en
/OOSTPRIESTERHULP, een stichting die zich ten doel stelt
de zorg voor de priesters en via de priesters voor de ge
lovigen die verjaagd werden uit de Duitse gebieden waar
voor thans het IJzeren Gordijn is neergelaten, werd ongeveer
anderhalf jaar geleden in Vlaanderen opgericht.
De stichter, pater Werenfreid van Straaten O. Praem. van de
Abdij van Tongerloo, is een Nëederlander.
Het aantal katholieken m de bieden waarin OOSTPRIESTER-
HULF tracht te helpen telt zes millioen. Van de 6000 (zesdui
zend) priesters, die met hun kudde mee naar het Westen moes
ten trekken, leven er thans nog 2800 (achtentwintighonderd).
Door het regelmatig zenden van pakketten, door adoptie van
een üost-priester door een parochie, een jeugdgroep o.d., door
geestelijke en morele steun aan een priester-seminarie, aan
kindertehuizen etc., probeert OOSTERPRIESTERHULP de hoop
in ontelbare harten levendig te houden, en iets te verwerkelij
ken van het gebod der liefde.
De lezer, die in het licht van dit Paasfeest in het Heilig Jaar
mede wil helpen kan dit doen door hratelijk te bidden om licht
in de duisternis, waarin deze millioenen moeten leven; door een
gave te schenken voor OOSTPRIESTERHULP op het gironum
mer 528465, tenname van E. van Straaten, Willem van Horne-
straat 18, Eindhoven, met de vermelding; OOSTPRIESTER
HULP; door het zenden van alle soorten kleding, schoeisel en
lang houdbare levensmiddelen naar: Caritas-Missie,
Peperstraat 4, 's-Hertogenbosch.
zonder geest. Stad van de dood, die
halverwege in de opbouw is blijven
steken afzichtelijk als een mis
maakte die plots ophield te groeien
Honderdtwintigduizend ontwortel
den werden hier samengesmeten.
Alle stammen en volken zijn er ver
tegenwoordigd, zoals op het eerste
Pinksterfeest. Alleen de Heilige
Geest ontbreekt. Hier sluipt de wer
keloosheid door alle woonhokken.
Hier bidden de katholieken met
hartstocht en vuur de gebeden wel
ke de bisschop van H'ldesheim voor
schreef om het onheil der demonta
ge af te wenden. Demontage, waar
door het aantal werklozen zal ver
dubbeld wordenMaar dag na
dag zetten de Engelse verwoestings-
oloeeen hun sinister werk voort, en
dag na dag wordt met de machines
ook de toekorrrt van honderdtwin
tigduizend wanhopigen in de lucht
geblazen.
Het vreselijke kamp van Uelzen
Y7ERDER. Opnieuw de auto in, die
met het zware zoemen van zijn
motor ons zwij°en overstemt. Mee
naar het vreselijke kamp van Uel
zen, een Durchöan^slager, waar de
vl'uchtcj :n,°en Uit de Sowjet-zone
opgevangen worden en gezeefd. Een
nauwe sluis waar een eindeloze
mensenstroom wordt doorgeleid. De
sluis der wanhoop.
Duizend vluchtelingen per dag
slapen er in, ten koste van boven
menselijke offers en ontberingen,
de zone-grens te overschrijden.
Minstens tweehonderdvijftig van
hen worden dadelijks door de sluis
van Uelzen geperst. Reeds 1.200.000
zijn er hier gepasseerd. Desperado's
en voeelvrijen, spionnen en ge
vluchte dwangarbeiders, vrouwen
en gejaapden door de angst en veel,
veel kinderen vullen de bruine ba
rakken.
Slechts twintig procent van
hen zij wier leven in de
Sowjet-zone bedreigd wordt
krijgen verblijfsvergunning in
het Westen, de anderen 'n trein
kaartje en 'n beetje eten om te
rug te keren. Want het kan niet.
Deze onafzienbare vluchtelin-
penstroom, waarvan er nu reeds
drie millioen legaal of illegaal
in West-Duitsland vertoeven,
verhindert en desorganiseert el
ke poging tot reconstructie. Er
is immers geen plaats voor de^e
massa's in een land waar de
helft der woningruimte is ver
woest, en waar de bevel Mng
met meer dan tien millioen
Oostduitsers vermeerderd is.
Geen huizen, geen werk. geen
eten, geen geld. Het is zelfmoord
deze horden der wanhoop binnen te
laten Maar is het dan geen moor^,
als mén ze terugstuurt? Wat wilt
ge? Met de kampleider steekt ee
radeloos de handen in de lucht. Het
is zo wanhopig. Hier botsen de con
tradicties op elkaar. Niet bmnenla-
ten? Niet terugsturen? Aan hun lot
overlaten? God mag het weten.
A CH, dit is allemaal nog onper-
^■'soonlijk. Men leest het uit de
statistieken. Maar ga nu mee door
deze stinkende barakken met hun
vier beddenreeksen boven elkaar.
Smeek deze mensen toe.
Ga naar dat meisje. Vier jaar
werkte ze in de mijnen van Siberië.
Met zeshonderd mede-slavinnen, als
vradhtpoed in beestenwapens, mocht
ze eindelijk terug; hongeroedeem,
waterzucht. hartsverzwakking. Dui
zenden anderen zijn in Siberië be
zweken.
Zij had geluk. Vond haar moeder
in een bunker te Maagdenburg. Er
was nog wel plaats voor haar. Vijf
tig of een-en-vijftig maakt niet veel
verschil in het donker. Maar ze was
bang. Natuurlijk was ze bang Angst
psychose, die haar geen rust liet.
-Zo is ze gevlucht, blindelings naar
het Westen. Een wilde ren naar de
vrijheid. Van stad tot stad. Toen de
sprong in het duister, 's nachts over
de grens. Verder. Tot Uelzen. En in
Uelzen 'n handvol ambtenaren, een
dokter, de Britse geheime politie en
een retourkaartje, omdat West-
Duitsland niet in staat is al dit volk
'n dak en eten te geven. Terug
Friedhilde! En morgen ligt Friedhil-
de met doorgesneden polsen in de
goederenwagen die haar weer Oost
waarts voert.
Waar moet het heen met dit volk?
Sombere, gesloten, wantrouwige ge
zichten. Een eenzaam eindeloos treu
rig kind op 'n grauwe rugzak. Moe
ders met zuigelingen. Mishandelde
jongens uit een concentratiekamp.
En overal, overal kinderen. En rond
het kamp jonge, wilde vrouwen,
meisjes nog. met brutale blikken.
Och natuurlijk, dit oeverloze leed
schreeuwt om éven verdoving en
bedwelming. De hel van Uelzen.
Sluis der wanhoop.
Te waanzinnig om waar te zijn
JI/IOET ik nu nog verder schrijven
over deze God-geklaagde ellen
de? Het is toch allerr'aal te waanzin
nig om waar te zijn.' Wat hebben de
ze mensen misdaan? Deze millioe
nen en millioenen, die te Potsdam
met één pennestreek van alle bezit
en mensenrechten beroofd werden?
Die ont-menst werden en gedegra
deerd in monsterlijke massa-kampen
Gedevalueerd tot 'n ding, tot ma
teriaal waarmee je iets anders kunt
doen, waarvan je een stormram kunt
maken om weer andere dingen ka
pot te beuken. Waarmee je 'n hele
wereld uit z'n voegen kunt lich
ten
Bloed over Duitsland, ja ze
ker! Maar nvoeten wij niet vre
zen, dat dit bloed ook over Ame
rika zal komen, en over Enge
land, en over elk christenvolk
dat deze misdaad zwij°end
duldt? Is dit geen misdaad te
gen de menselijkheid? Is dit
geen volkerenmoord? Hoeveel
onschuldige kinderen heeft men
de Moloch van het Oosten in de
muil geworpen? Hoeveel mil
lioenen Christenen heeft men
weerloos aan de heidenen uitge-
leverd? Moest na de phosohor-
terreur en de atoombom ook dit
nog dienen om de christelijke
beschaving te redden?
Te Uelzen, te Salzgitter, in de
hete buik van de bunkers die
overal uit de puinen rijzen, en
in alle woonbarakken van Duits
land denkt men er anders over.
Er is maar één overwinnaar, de
duivel. En heel de zogenaamde
striid voor het behoud der chris
telijke beschavinp was bewust
of onbewust gericht op de on
dergang van de Kerk
Roekeloze priesters I
De auto raast verder over de har
de betonbaan. Duitsland, front der
Wereldkerk. Hier woont de wan
hoop naast het heroïsme. Hier zwer
ven de heiligen door de hel.
We hebben ze bezocht, de roekelo
ze wilde priesters, die op motoren
of wrakke auto's, op wrakke fietsen
of te voet door hun eindeloze dis
tricten trekken. Boven Hannover
begint het heidendom. En daarheen
werden de meeste katholieke ont
heemden getransporteerd. Land zon
der kerken en zonder zielzorg. Daar
zijn vluchtelingen-priesters, die in
tachtig, negentig en meer localitei-
ten het geestelijk brood moeten bre
ken.
Eén is de herder van een kudde
die over honderd en zes dorpen ver
spreid leeft.
Haveloze, straatarme pastoors. Ze-
bewaren het Allerheiligste op hun
zolderkamers in een sigarenkistje of
in de tafellade.
Van een oude wisselbeker maken
ze een ciborie. Ze kunnen niet tel
kens knielen ais ze twee stappen
doen in hun armelijk verblijf. Maar
Christus is ook vluchteling geweest
en 'de Apostelen zullen ook niet tel
kens voor Hem geknield hebben.
Sommigen zijn 'vindingrijk en
handig; ze slepen 15000 stenen van
een in de lucht gevlogen fabriek bij
elkaar, ze graven een waterleiding
vanaf de naastbijliggende beek, ze
bouwen een kerk en twee en twin
tig huizen, ze kiezen uit hun ver
jaagde landgenoten specialisten om
een nieuwe industrie te scheppen en
daarmee werk en levensruimte te
bezorgen aan hun lotgenoten. An
deren zijn alleen maar heilig. Ze
werken en ze zwoegen tot ze zwij
gend vallen onder de last. Maar al
len zijn groots en verrassend in de
verbeten strijd om de ziel van hun
volk. Hoe breed waait hier het le
ven open. En hoe bruist en spoelt
hier de genade door de simpelste
zielen.
Verborgen heiligen, kruisdra
gers
We hebben in smeriee protestant
se kerken gepreekt, zoekend naar
het goede woord, tastend naar de
ziel en h^t hart dezer verworpelin
gen. De Boodsehan der Liefde van
over de grenzen. Twintie kilometer
ver te voet waren ze gekomen, en
uren lang hadden ze geduldig ge
wacht traag biddend hun vele ro
zenkransen, totdat we er waren met
ons glm-'oie H^ht in de nacht van
hun geloof Sterke rustige vrouwen,
brave oud* mannen met geduld en
Gelatenheid in hun bovenmenselijke
beoroevinp. Verborgen heiligen en
heidhaftipe kruisdragers.
De protestantse kerken zijn vuil
en verwaarloosd, de barakken en
pchuren bouwvallig, maar God acht
het niet beneden ziin waardigheid
met He minsten der 7ijnen dit hon-
deuWen te delen. H'i bezoekt Z"n
vudde onder de °»stalte van de
E"charistie. Maar Hij wil dezp kudde
óók bezoeken in helo^rs en Samari
tanen, die Ziin gestalte zichtbaar
maken voor de armsten der armen,
en die tot aan de laatste Duitser
Ziin barmhartigheid bewiizen.
F-n hier be?int onze taak.
Wij zijn het die al weldoende door
deze barre ellende moeten trekken.
Met kolonnen van hulpbetoon moe
ten wij Oostwaarts gaan. Vracht
auto's moeten wij bemannen met
priesters en barstens-vol laden met
liefdegaven. Zó ons ter beschikking
sir lden van de zwervende rugzak-
oriesters in de Duitse diaspora. Met
hen van dorp tot dorp rondrijden
door hun onmetelijke districten. Het
Misoffer opdragen, preken een
simpele bemoedigende groet van
over de grenzenen nvet volle han
den uitdelen wat de liefde van het
christelijke Westen bijeen bracht.
Om Christus zichtbaar te doen stra
len temidden dezer zwarte ellende.
Om het moederlijk medelijden van
de Wereldkerk tastbaar te maken
aan hen, die al vijf jaren en langer
gedomoeld liggen in de nacht van
het geloof.
Tweeërlei onderzoek
Ach ja, ons christendom wordt ge
test. Overal ondergaat het een zwa
re belastingproef. In Duitsland be
proeft God de christenheid in haar
geloof. Blind en roekeloos moet zij
zich aan Hem toevertrouwen en ge
lóven, dat Hij de Goede Herder is
en de Vader vol voorzienigheid, óók
.n deze vreselijke catastrophe.
Maar in West-Europa taxeert Hij
ons naar de liefde. Wéten wil Hij of
wij de liefde hebben. De liefde die
vergeeft en vergeet. De liefde met
helpende handen en een warm hart.
De liefde die als een vlam wil lich
ten door de Duitse geloofsnacht om
er de hoop te ontsteken. Indien dé
ze liefde ons ontbreekt, dan interes
seert God zich niet eens meer voor
alle mogelijke andere dingen die wij
voor Hem willen doen.
Het is een angstige tijd.
Iedereen is bang, en terecht. De
heidenen van links of rechts kun
nen ons niet redden. Wie dit niet ge
looft, duikt onder in de draaikolk
der wanhoop die Duitsland heet. Al
le menselijke zekerheden laten ons
in de steek.
Slechts Eén kan ons redden, de
Almachtige, Die onverstoorbaar
heerst over de volkeren en de mach
ten dezer aarae. Als lemen potten
kan Hij onze belagers tegen de we
reld te pletter smijten. Hij kan het.
Maar Hij zal het slechts* doen, als
wij Zijn eigen volk zijn en Zijn on
vervreemdbaar domein. Zijn Rijk,
waar wij als broers en zusters van
elkaar houden en elkanders lasten
dragen. Laten wij trachten dit te
doen. Laten wij de liefde herstellen
waartegen zo schromelijk gezondigd
is, en laten wij Christus wéldoen
waar Hij schuil gaat onder de tra
gische gestalte onzer ontheemde
broeders in Duitsland.
HYPOTHEKEN
en toot alle andere zaken
op het gebied ran on
roerende goederen
'ouw-en Makelaarsbedriif
v.d. Drift
Maandag a. s. wordt te New Yor*
do wereldpremière gegeven van de
film „Guilty of trason" (Schuldig
aan verraad), waarin het proces te
gen Ikardinaal Mindszenty volgens
authentieke gegevens werd gerecon
strueerd. Deze week werd in een
Franciscan erker k een voorverto
ning gegeven,meldt de „Volkskrant"
Op de altaartrappen stond een pro
jectiedoek opgesteld, een filmpro
jector stond halfweg in de midden
gang en geen vastenpreek had meer
doel kunnen treffen dan kardinaal
Mindszenty's woorden, gesproken in
de rechtzaal en tijdens zijn laatste
Mis voor zijn met angst vervulde
parochianen. Zelden gingen gelovi
ge mensen meer ontroerd de kerk
uit dan na het zien van_ de film, in
deze omgeving,
chRistus is van öe öoöen veRRezen, als
eeRstelinq onöeR hen, öie ontslapen zijn
(I COR. 20)
